Informatyka:
1.dyscyplina naukowa i gałąź wiedzy dotycząca przetwarzania informacji przy użyciu środków technicznych (komputerów). Obejmuje m.in. podstawy konstrukcji maszyn cyfrowych , podstawy programowania teorie systemów operacyjnych, podstawy organizacji banków danych, teorię sieci teleinformatycznych, podstawy użytkowania elektronicznych maszyn cyfrowych.
2.dziedzina działalności gospodarczej związaną z produkcją komputerów i ich programowania, budową systemów informatycznych i ich zastosowanie w
gospodarce.
Informatyka gospodarcza-wiedza o zewn. systemach informacyjnych. Zajmuje się problemami zastosowania inf. w podmiotach gosp.
Informatyka przedsiębiorstwa-nauka o budowie, funkcjonowaniu i tworzeniu wewn.zakładowych systemów inf.
Informatyka ekonomiczna-dziedzina badań naukowych, kształcenia akademickiego oraz praktyki gospodarczej, wyodrębniona z informatyki i poświęcona metodyce
i zastosowaniu w ekonomii środków i narzędzi techniki komputerowej.
Informacja w :
Filozofia-odbicie różnorodności cechującej rozpatrywany obiekt, zdarzenie,proces, zjawisko.
Psychologia-fundamentalna właściwość stanów i procesów fizycznych, biologicznych, psychologicznych oraz  społecznych.
Wiener-treść zaczerpnięta ze świata zewn. w procesie naszego dostosowania się do niego i przystosowania do niego naszych zmysłów.
Ashby-informacja to przekazywanie różnorodności.
Flakiewicz-jest czynnikiem, który zwiększa naszą wiedzę o otaczającej nas rzeczywistości.
Kisielnicki, Sroka-to taki rodzaj zasobów, który pozwala na zwiększenie naszej wiedzy o nas i otaczającym nas świecie.
Własności inf.:
-jest niezależna od obserwatora
-przejawia cechę synergii
-jest różnorodna
-jest zasobem niewyczerpalnym
-może być powielana oraz przenoszona w czasie i przestrzeni
-można ją przetwarzać nie powodując jej zniszczenia
-ta sama inf. ma różne znaczenie dla różnych użytkowników
-każda jednostkowa inf. opisuje obiekt tylko ze względu na jedną jego cechę.
Makroekonomiczna interpretacja inf
Inf. jest towarem, który odgrywa coraz większą rolę i może przewyższa
znaczeniem wartości takie, jak ziemia, praca i kapitał.

Inf. Jest jednym z czynników produkcji, który odgrywa coraz wieksza role i być może

Przewyzsza, swym znaczeniem, dotychczasowe wartosci, ziemie, prace, kapitał.

W istocie chodzi o wiedze, nagromadzona celowo.
Inf. jest podstawowym zasobem gospodarki niematerialnej, specyficznym surowcem samorzutnie się odtwarzającym.
Inf. dla zarządzania :
1.Szczególny rodzaj inf., pozwalający na realizację takich funkcji zarz. jak: planowanie, organizowanie, przewodzenie i kontrolowanie.
2.Efektywne zarz. jest możliwe tylko wtedy, gdy posiadamy inf. o org. I jej otoczeniu.
3.Kryterium wyodrębniającym z ogólnego zbioru inf. podzbiór inf. dla zarz. jest fakt, że na skutek otrzymanych wiadomości zmniejsza się nieokreśloność wyboru, czy też oceny działania org.
4.Inf. dla zarz. ma bezpośrednio i pośrednio wpływ na proces decyzyjny.
Cechy inf. dla zarz.:
1.Zawsze są one związane z realizacją funkcji zarz.
2.Pozwalają na podjęcie decyzji na różnych szczeblach zarz.
Inf. dla zarz. pozwala na uczenie się org. i dostosowanie się do stale
zmieniającego się otoczenia.
Grupy inf. zarządczej:
1.Pokrzepiająca-dotyczy bieżącej sytuacji organizacji zapewniając, że
wszystko jest dobrze.
2.Rozwojowa-związana z oceną stanu lub przebiegu zjawiska, procesu oraz wykazująca trudności.
3.Ostrzegawcza-sygnalizuje, iż wystąpiły określone zagrożenia lub mogą wystąpić.
4.Planistyczna-odnosząca się do poziomu lub stanu przyszłego zjawiska lub procesu.
5.Operacyjna-określa działanie własnej org. i pozwala na jej umiejscowienia wśród innych podobnych org.
6.Opiniodawcza-dotyczy inf. o najbliższym oraz dal. otoczeniu org.
7.Kontrolowane-takie, które mają być przekazane otoczeniu o działalności org.
Dane-postać inf., którą możemy przetworzyć z użyciem sprzętu komputerowego.
Wiadomości-uporządkowane zbiory danych, które zawierają informacje dla zarz. Algorytmy-opis obiektów łącznie z opisem czynności jakie trzeba z tymi
obiektami wykonać, aby osiągnąć cel.
Zapis graficzny algorytmu-to schemat blokowy. Można go przedstawić słownie lub symbolicznie.
Określoność-ogólna zrozumiałość i dokładność nie pozostawiająca miejsca na dowolność.
Masowość-wielokrotnie można wykorzystywać dane.
Wynikowość-działanie algorytmu powinno zakończyć się uzyskaniem wyniku.
Modelowanie i badania symulacyjne.
Modelem nazywamy przedstawienie obiektu lub pojęcia w postaci abstrakcyjnej
-za pomocą pewnych relacji logiczno-mat. -za pomocą urządzenia o odpowiednich właściwościach.
Modelowanie-to proces tworzenia modelu.
Symulacja-doświadczalna metoda badania zjawiska lub rozwiązywania zadań mat. na specjalnie zbudowanym do tego celu modelu, a nie obiekcie.
Na modelu można przypuszczać. Wyniki symulacji są przybliżone.
Program-algorytm pracy komputera realizujący określone zadanie przetwarzania inf. i opisany przez jeden z języków programowania.
Programowanie-proces opracowania programu, który można podzielić na następujące etapy.:
-sformułowanie problemu w postaci modelu
-wybór odpowiedniej metody numerycznej
-opracowanie algorytmu cyfrowego
-przedstawienie algorytmu w postaci schematu blokowego
-ustalenie języka programowania i pisanie programu
-uruchomienie progr. i testowanie
-przygotowanie programu do eksploatacji.
SYSTEM OPERACYJNY
Zespół programów, których zadaniem jest sterowanie pracą EMC przy realizacji programów pewnej określonej klasy lub przetwarzaniu inf. w trybie konwersacyjnym.
Zadania :
-sterowanie pracą urządzeń wejścia wyjścia
-sterowanie realizacją innych programów
-przydzielanie pamięci i zarządzanie danymi
-śledzenie przebiegu procesu obliczeniowego oraz wykrywanie błędów w oprogramowaniu i w działaniu komputera
-organizowanie piorytetów i ich kontrola -tłumaczenie programów
-pośredniczenie w komunikowaniu się użytkownika z maszyną.

Klasyfikacja zastosowań inf. pod względem dziedzin :
-przetwarzanie danych dla potrzeb zarz.
-automatyzacja prac projektowych i inżynierskich
-automatyzacja prac laboratoryjnych
-badania naukowe
-administracja i biurowość
Klasyfikacja zastosowań inf. pod względem metod :
1.modele obliczeniowe: algebra, statystyka, analiza mat.
2.modele morfologiczne: kombinatoryka, wyszukiwanie inf., rachunkowość
3.modele semantyczne: analiza semantyczna, rozpoznawanie, heurystyka.
Technologia informacyjna-jest zwykle używane do opisu sprzętu i
oprogramowania wspierającego prace związane z informacjami.
Przepływy zasileniowe.
Zasilenia-to zasoby środków produkcji(robocizna, surowce i materiały, paliwa i energia, maszyny i urządzenia, środki transportu, środki finansowe itp.) w
wymiarze rzeczowym i wartościowym, które są poddane procesom transformacji w
celu uzyskania wyrobów, półfabrykatów, usług, środków finansowych itp.

SYSTEMY INFORMACYJNE
System-zbiór spójny niezależnych składowych, które istnieją w jakimś celu, mają pewną stabilność i mogą być przydatne przy ich łącznym rozpatrywaniu.
Systemy przedstawione są za pomocą modelu: wejście-proces-wyjście
Otoczenie systemu-wszystko to, co znajduje się poza systemem i ma wpływ na
sposób działania systemu.
Wejścia do systemu-zasoby, które system pozyskuje ze swojego otoczenia lub z innych systemów.
Wyjścia z systemu-to, co system dostarcza do otoczenia lub innych systemów.
Proces-to działanie, które przekształca wejścia systemu w jego wyjścia.
Klasa systemów związana z człowiekiem : wejście-proces-wyjście-ludzie
Systemy związane z działalnością ludzi składają się z ludzi, konwencji
wytworów pracy przeznaczonych do zaspokajania potrzeb ludzkich.
Cel tworzenia zorganizowanych syst. inf.-obsługa działań występujących w rzeczywistości.
Dostarczanie inf. w org. jest zawsze związane z działaniem :

-podjęcie decyzji
-realizacja
-obserwacja
-rejestracja wyników
-w razie konieczności, iteracyjne powtarzanie tego procesu.
Obiekt gospodarczy-otwarty, dynamiczny układ społeczno-techniczny realizujący określone cele gosp.
Klasyfikacja obiektów gosp.:
-przedsiębiorstwa(przemysłowe, handlowe, usługowe)
-zrzeszenia przeds., przeds. wielozakładowe, spółki, spółdzielnie
-instytucje publiczne(poczta, banki, firmy ubezpieczeniowe)
-jednostki administracji państwowej i terenowej.
Znaczenie systemu zarządzania.:
-wytyczanie celów: ustalanie zadań
-przekazywanie zadań do wykonania
-stymulowanie wykonania zadań i realizacji celów -analiza, kontrole i korekta poziomu wykonania.
System informacyjny-wyróżniony i uporządkowany układ tych elementów, których przedmiotem wejścia, podstawowych procesów i wyjścia są informacje.
Funkcje : zbieranie, gromadzenie, przetwarzanie, przechowywanie i
przekazywanie decydentom informacji.
Składniki syst. inf. :
-zbiór nadawców inf.
-zbiór stosowanych metod i środków technicznych
-zbiór inf.
-zbiór kanałów przepływu inf.
-zbiór odbiorców inf.
Poziomy syst. informacyjnego :
-Zbiór oczekiwań dotyczących sposobu komunikowania-nieformalny
-Jawne nakazy dotyczące zachowania się-formalny
-Reprezentacja pewnej części formalnego syst. inf. zrealizowana z zast. technologii informacyjnej-techniczny

Przepływy informacyjne.

Informacje zewn. :
-obowiązujące przepisy
-parametry, limity, uzgodnienia, zalecenia itp.
-umowy, porozumienia handlowe i kooperacyjne, oferty, licencje itp.
-analizy, ekspertyzy, oceny, prace badawcze, projekty itp.
Od Si do syst. wytwarzania :
-dokumentacja konstrukcyjna, technologiczna, produkcyjna, organizacyjna, ekonomiczna i administracyjna
-ustalone zadania produkcyjne, pomocnicze i usługowe
-decyzje wykonawcze, metody kontroli wykonywania zadań.
Os systemu wytwarzania do SI :
-informacje o zużyciu podstawowych czynników wytwórczych
-informacji o zaopatrzeniu, wielkości produkcji, zbyciu wyrobów,
półfabrykatów, usług itp.
-inf. o zmianach i zakłóceniach w realizacji zadań itp.
Informacje z systemu wytwarzania emitowane do otoczenia :
-sprawozdania, rozliczenia z dostawcami i odbiorcami, rozliczenia
dochodowo-podatkowe
-zamówienia na środki produkcji, oferty sprzedaży wyrobów i usług, wnioski kredytowe itp.
Istota funkcjonowania obiektu gospodarczego-sprawne działanie podukładów :
-wejść informacyjnych
-transformacji inf.
-wyjść inf.
-wejść zasileniowych
-transformacji zasileń
-wyjść zasileniowych.
Sys. Informacyjne i organizacje
Organizacje jako struktury-struktury podzielone na części lub działy
funkcjonalne. Każdy dział jest charakteryzowany za pomocą wzorca dokładnie zdefiniowanych stanowisk, które są zorganizowane w sposób hierarchiczny z zaznaczoną linią władzy od przełożonego do podwładnego.
Organizacje jako sieci-zainteresowanie się organizacjami, opartymi na sieci przyjaźni i spontanicznych, nieplanowanych współdziałaniach członków takiej sieci.
Organizacje jako środowiska-środowisko organizacji jest kluczem
do zrozumienia, w jaki sposób organizacja jest zdefiniowana z punktu widzenia jej związków ze światem zewn. i strukturą wewn.
Organizacje jako procesory informacji-to spojrzenie na organizacje podkreśla znaczenie procesów podejmowania decyzji, a bardziej ogólnie przetwarzania
inf. przez kierownictwo.
Organizacje jako konstrukcje-konstrukcje społeczne wyłaniające się z realizacji codziennych zadań i odpowiedzialności uczestników.
Organizacje jako producenci-próba określenia metod stosowanych przez członków organizacji przy wyjaśnianiu swojej pracy.

Złożoność systemów informat:
Czynniki wpływające na złożoność :
-obszary zarządzania w systemie gospodarczym
-funkcje zarz.
-czynności wykonywane przez system(stopień zautomatyzowania procesów przetwarzania)
-stopień integracji(zakres automatyzacji powiązań między składnikami systemu)
Obszar zarządzania-wyodrębniony celowo fragment systemu rzeczywistego, na który są kierowane działania zarządzającego. Typowe obszary zarządzania to
procesy.
Funkcje zarządzania :organizowanie, oprogramowanie, koordynowanie, motywacja
i pobudzanie, nadzór i kontrola.
Liczba i zakres czynności wykonywanych przez system. Pozwala określić stopień zautomatyzowania procesów przetwarzania danych i procesów
decyzyjnych. W ostatnim przypadku SI mogą realizować nast.

Czynności :
1.Podejmowanie decyzji rutynowych(gdy dana sytuacja decyzyjna ma tylko jedno
rozwiązanie)
2.Przygotowanie informacji do podejmowania decyzji przez człowieka(gdy dana sytuacja decyzyjna może mieć wiele rozwiązań)
3.Automatyczne podejmowanie decyzji(przypadek automatycznego wyboru rozwiązania z uprzednio opracowanego zbioru decyzji dopuszczalnych)/
Stopień integracji systemu :
W procesie budowy systemu problem ten jest rozważany w 2 aspektach :
1.Informacyjnym-dotyczącym integracji funkcji i dziedzin zastosowań, miarą stopnia integracji jest tu różnorodność powiązań inf. pomiędzy wyróżnionymi
składnikami systemu.
2.Technologicznym-dotyczącym integracji łącznościowej oraz integracji zbiorów, transakcji i programów.

Klasy systemów informatycznych stosowanych w zarządzaniu :
-systemy kompleksowe
-systemy dziedzinowe
-systemy cząstkowe
Struktura systemu informatycznego.
Struktura-wewn. budowa systemu inf.
Najważniejsze cechy SI dla potrzeb zarządzania to :
-hierarchiczna struktura
-duża różnorodność składników
4 substruktury :
1.Funkcjonalna-powstaje w wyniku podziału gł. celów systemu na cele
cząstkowe, przy czym cele te stanowią pewien układ hierarchiczny. Z własności SF wynika jej nadrzędność w stosunku do pozostałych struktur
informatycznego systemu zarządzania.
2.Informacyjna-składa się z danych wejściowych, zbioru danych systemu, danych wyjściowych oraz algorytmów przekształcania danych wejściowych w dane wyjściowe.
3.Techniczna-składa się z technicznych środków przetwarzania danych. W zależności od kształtu pozostałych struktur oraz celów systemu należy dobrać
odpowiedni, pod względem ilościowym i jakościowym, sprzęt techniczny.
4.Przestrzenna-zależy od terytorialnego rozproszenia jednostek organizacyjnych przedsiębiorstwa.
Analiza systemów inf. ASI :
-zajmuje się konceptualizacją, poznaniem i usprawnieniem systemu
informatycznego poprzez badanie struktur i zachowania się systemów
informacyjnych realizowanych przy zastosowaniu komputerów.
Przedmiot ASI :
1.Badanie celów ocenianych projektów SI bądź algorytmów i procedur przetwarzania danych w świetle funkcji, celów i zadań wykonywanych w obiekcie gosp.
2.Badanie możliwych sposobów realizacji tych celów, z uwzględnieniem sugestii, pomysłów i projektów nowych rozwiązań technicznych i technologicznych.
3.Określenie pozytywnych i negatywnych skutków wynikających z wdrażania każdego z możliwych projektów systemów, z uwzględnieniem ryzyka i niepewności w przyszłości.
4Porównanie rozwiązań wariantowych za pomocą różnych kryteriów i zestawień wyników w sposób ułatwiający wybór projektu mającego przynieść największe korzyści.
Metodologia badań SI obejmuje :
-określenie celu i funkcji SI
-realizację SI
-określenie zbiorów informacji, na których system będzie działał
-określenie sposobów przepływu i dystrybucji informacji
-ustalenie struktur zbiorów inf.
-wybór procesu przetwarzania danych i właściwego wyposażenia technicznego.

Analiza diagnostyczna (klasyczna)
Charakteryzuje się triadą : ujęcie stanu faktycznego-analiza-stan pożądany
Metoda ta jest stosowana w odniesieniu do systemów istniejących(realnych) i
funkcjonujących w celu ich usprawnienia, ulepszenia działania
przebiegającego w teraźniejszości.
Analiza systemowa(prognostyczna) :
Istotą tej analizy jest opracowanie wzorca konkretnego i projektowanego systemu na podstawie tendencji rozwojowych i przyszłych celów systemu, a nie
stanu istniejącego.
Zaletą tej metody jest częściowe oderwanie się od stanu istniejącego i
opracowanie wizji systemu, uwzględniając nowe, przyszłościowe warunki.
Charakteryzują się triadą : synteza-analiza-ocena.
Schemat prognostycznego procesu doskonalenia systemu informa :
Sytuacja problemowa przedmiotu doskonalenia
Formułowanie zadania doskonalenia
Synteza przedmiotu dosk.
Analiza przedmiotu dosk.
Ocena rozwiązań i wybór typu działań dosk.
Sporządzenie wyboru dosk.
Realizacja działań dosk.
Rozwiązanie sytuacji problemowej.
Analiza funkcjonalna-

polega na wyodrębnieniu obiektu gosp. i badaniu podsystemów obsługujących określone funkcje (np. zbyt, zaopatrzenie, produkcja, finanse i księgowość, zatrudnienie i płace itd.) Cele i zadania funkcji stanowią podstawę wyjściową do zaprojektowania SI.

Analiza morfologiczna

-polega na sprawdzaniu zachowania SI, opisie pozostałych cech, własności i jego elementów składowych. Jest podejściem alternatywnym do badania zachowania SI i koncentruje się na uogólnieniu zestawienia właściwości systemu.
Analiza strukturalna-

zakłada podział SI na elementy składowe i badanie struktury powiązań między tymi elementami.
W czasie jej realizacji następuje :
-interacyjna dekompozycja systemu-podział na elementy i ich powiązania
-graficzne sformułowanie, odzwierciedlenie i przedstawienie obrazu systemu przy zastosowaniu diagramu przepływu danych
-weryfikowanie przez użytkowników tworzonego systemu
-normalizację źródłowych struktur danych i określenie powiązań między nimi.

Analiza opercyjna

-służy badaniu funkcjonowania zarówno systemów rzeczywistych, jak abstrakcyjnych.
Ma następujący przebieg :
1-analiza problemu
2-analiza funkcji
3-alternatywne rozwiązanie systemu
4-identyfikacja konkurencyjnych systemów
5-opracowanie modelu systemu i jego testowanie
6-określenie wielkości nakładów na opracowanie systemu
7-uwzględnienie ryzyka i niepewności
8-opracowanie systemów alternatywnych
9-wybór systemu najkorzystniejszego.
Techniki preparacyjne-służą do ustalenia właściwego kierunku analizy SI, a więc celu i zakresu analizy, harmonogramu prac analitycznych i przedmiotu analizy.
T. identyfikacji -stosuje się w toku poznawania i logicznego wiązania faktów i zdarzeń dotyczących systemu i jego otoczenia. W szczególności znajdują
zastosowanie w zbieraniu danych za pomocą obserwacji, wywiadu, ankiety, dyskusji, analizy dokumentacji, wyborze danych empirycznych, klasyfikacji,
dokumentowaniu danych faktograficznych.
T. prezentacji systemów-znajdują najczęściej zastosowanie do
odzwierciedlenia struktury i funkcji systemu. Stosuje się tutaj schematy
czynnościowe, blokowe i sieci działań, grafy, macierze oraz tablice
decyzyjne, krzyżowe i inne.
T. analizy ilościowej-umożliwiają ocenę ilościową, jak też ocenę jakościową projektu systemu lub jego wersji eksploatacyjnej. Wykorzystuje się tu narzędzia statystyczne takie, jak statyczne parametry struktury, parametry
opisowe, rozkład normalny, regresja, korelacja, weryfikacja hipotez,
eksploatacja szeregów czasowych, badania trendów i inne.
T. optymalizacyjne-analiza różnych wariantów projektów systemów
informatycznych, ocena skutków zastosowania każdego z tych wariantów nie jest możliwa przy użyciu technik tradycyjnych. Konieczne jest użycie technik
optymalizacyjnych wykorzystujących m.in. oprogramowanie liniowe i
nieliniowe, sieciowe, wielokryterialne, teorię kolejek, teorię gier oraz inne techniki z zakresu badań operacyjnych.
W tym przypadku mamy do czynienia z wykorzystaniem modeli matematycznych oraz prowadzenia badań symulacyjnych.

System technologii informacyjnej :
1.Sprzęt (elementy składowe, topologie sieci komputerowych)
2.Oprogramowanie:
-systemy operacyjne
-języki programowania-języki do pisania instrukcji :kod maszynowy, asembler, języki wysokiego poziomu, systemy baz danych, języki czwartej generacji-nieproceduralne środowisko projektowe.
Aplikacje-systemy napisane zwykle za pomocą pewnego języka lub narzędzi, przeznaczone do wykonywania określonego zbioru zadań organizacji.
3.Warstwy systemu technologii informacyjnej.
-podsystem interfejsu-interakcja z użytkownikiem
-podsystem reguł-logika aplikacji
-podsystem transakcji-połączenie między 1 i 4
-podsystem danych-zarządzanie danymi aplikacji.
Środowisko czwartej generacji 4GE
Pojęcie zastępcze dla zbioru różnych produktów :
1.Fizyczny słownik danych-specyfikacje przechowywania danych i baz danych.
2.Formater ekranu-formaty ekranów do wprowadzania i wyszukiwania danych.
3.Generator raportów-określanie formatu raportów drukowanych.
4.Język zapytań-elastyczne określanie nieproceduralnych zapytań kierowanych
do bazy danych.
5.Specyfikator dialogu-stosowany do wskazania natury przepływu programu tam, gdzie nie wynika to bezpośrednio z dostarczonej informacji nieproceduralnej.
6.Generatr kodu-generowanie kodu 3GL.
Zarządzanie systemami informacyjnymi.
Wyróżniane są 3 sposoby zarządzania odnoszące się do systemów inf. I technologii inf. :
-zarządzanie systemami inf.
-zarządzanie technologią inf.
-zarządzanie informacjami.
Podstawa rozróżnienia to :
-cel główny
-podstawa zarządzania
-główne zainteresowania i odpowiedzialność.
Zarządzanie informacjami.
Dwa okresy informatyki gosp. :
-epoka tzw. przetwarzania dany. PD
-epoka technologii inf. TI

Charakterystyka epok-położenie w 9 wymiarach :
1.Stosunek finansowy: -PD-koszty     -TI-inwestycje
2.Rola organizacyjna:  -PD-działanie wspierające działalność organizacji
-TI-działania krytyczne dla efektywności org.
3.Zorientowanie aplikacji: -PD-orientacja taktyczna  -TI-strategiczna
4.Kontekst ekonomiczny: -PD-rola neutralna w zmianach zachodzących w gospodarce -TI-jedna z najważniejszych technologii sprzyjających
5.Wpływ społeczny: -PD-ograniczony    -TI-znaczący
6.Systemy inf. zarządzania: -PD-rola drugorzędna  -TI-pozycja centralna
7.Zainteresowanie: -PD-ograniczone-niewiele osób uczestniczyło w wyznaczaniu
strategii  syst. inf.
-TI-wielu uczestników tego procesu
8.Technologie włączone: -PD-obliczanie  -TI-wszelka technologia związana z inf.
9.Stosunek kierownictwa: -PD-stosunek polegający na
gacji     -TI-przywództwo
Poziomy dojrzałości org. z punktu widzenia funkcji systemów inf.:
1.Poziom wstępny-brak metody formalnej, spójności, standardów dotyczących sposobu tworzenia syst. inf. Każdy z projektantów oprogramowania uważa się
za artystę lub rzemieślnika.
2.Poziom powtarzalny-istnieje pewna zgodność w org. co do właściwego sposobu opracowania syst. inf. Nie zostały jednak poczynione żadne próby
formalizacji czy dokumentacji stosowanej procedury. Sukces w dużym stopniu zależy od intuicji i umiejętności kierowników projektów.
3.Poziom kierowania-istnieje formalny, udokumentowany proces opracowywania syst. inf. i kierowania ich tworzeniu. Organizacja nieustannie doskonali i
aktualizuje przyjete metody.
4.Poziom pomiaru-organizacja opracowała metryki oprogramowania do pomiaru
procesu opracowywania syst. inf. i związanych z nimi produktów.
5.Poziom optymalizacji-org. stosuje miary z poprzedniego poziomu w celu ulepszenia procesu tworzenia systemów.
Modernizacja syst. informatycznych.
-minimalizacji-może oznaczać jedynie wymianę interfejsów starego tym na bardziej przyjazne dla użytkowników lub w skrajnej formie restrukturyzację całego przedsiębiorstwa
-maksymalizacja-przechodzenie od syst. składających się z pojedynczych komputerów, przez tworzenie sieci, aż do systemów klient/serwer.
-budowa systemu informacyjnego od podstaw.
Techniki modernizacji :
-refacing-wymiana interfejsów
-rehosting-wymiana platformy sprzętowej
-replacing-wymiana oprogramowania aplikacyjnego
-rearchitecting-wprowadzenie architektury rozproszonej
-reengineering-restrukturyzacja

Etapy procedury wyboru SIZ :
-ocena aktualnej technologii przetwarzania danych u przyszłego użytkownika SIZ
-zdefiniowanie założeń przedsięwzięcia informatycznego
-opracowanie zapytania ofertowego wraz z kryteriami oceny
-ocena złożonych ofert
-prezentacje i wizyty
-wybór SIZ
Wdrożenie systemu:
-powołanie zespołu wdrożeniowego-kierownicy działów + informatycy +
wdrożeniowcy
-wsparcie biegłego rewidenta w zakresie zagadnień finansowo-księgowych
-stworzenie harmonogramu wdrożenia
-zabezpieczenie i przeniesienie danych już istniejących w przedsiębiorstwie
-szkolenie z zakresu zarządzania aplikacjami i bazą danych
-nadzór autorski.
Zabezpieczenie SI

-element zarządzania systemami informatycznymi w przedsiębiorstwie dotyczy ochrony samej infrastruktury jak i informacji
przed rozmyślnym, celowym lub przypadkowym zniszczeniem-problem organizacyjno-techniczny rozwiązany na poziomie systemu.
Zapewnienie zabezpieczeń-może być zdefiniowane jako zbiór postanowień
dotyczących integralności informacji i aplikacji oraz dostępności
infrastruktury informacyjnej i systemów SI działających na niej.
Ważność zagadnień zabezpieczenia :
-infrastruktura informacyjna przeds. i system informatyczny odgrywają
strategiczną rolę dla przeds.
-systemy SI zawierają coraz bardziej dokładne precyzyjne inf. utrzymania
przeds. i indywidualnych aplikacji co ma wpływ na późniejsze zachowanie i działanie danego przeds. oraz jego konkurentów
-pewne inf. przeds. mają wartość nie do odzyskania i przeds. musi nasilić
działania zabezpieczające bardziej niż w przeszłości.
Program zabezpieczeń spełnia cele
1.Ustalenie procesu planowania zabezpieczeń.
2.Ustalenie funkcji zarządzania zabezpieczeniami.
3.Rozwój, doskonalenie polityki odnośnie zabezpieczeń SI.
4.Ustalenie procesu analizy opracowania budżetu.
5.Ustalenie procesu zarządzania ryzykiem.
6.Ustalenie formalnej procedury przeglądu zapewnienia zabezpieczeń.
7.Planowanie i egzekwowanie działań naprawczych.
Zabezpieczenia, które są ważne w środowisku gosp. :
-badania autentyczności użytkownika-działania w trakcie których użytkownik musi udowodnić swoją tożsamość, co uprawnia  go do korzystania z systemu informatycznego
-ślad rewizyjny-kompletny zapis wszystkich działań wykonywanych przez każdego użytkownika SI
-bieżący monitoring użytkownika dla wykrycia podejrzanych zachowań
-efektywność-najlepsze zabezpieczenie przy minimalnym koszcie.

Funkcje SI w aspekcie zabezpieczeń SI powinien :
-zapewnić użytkownikowi niezbędne usługi, w tym celu system został
zaprojektowany
-objąć wszystkie luki w zabezpieczeniach i źródłach potencjalnych przecieków inf.
-wysiłek konieczny na złamanie zabezpieczeń ma być większy niż korzyści wynikające z tego przełamania
-usuwać fałszywe złudzenia występujące w społ. użytkowników, poprzez rozwijanie świadomości potrzeby znajomości problemów zabezpieczeń i rozwijanie polityki zabezpieczeń w stopniu większym niż właśnie narzucane
rozwiązania techniczne.
Zagrożenia-klasy zagrożeń :
-klęski naturalne-powodzie, trzęsienia ziemi
-wypadki-pożar, zanik mocy, pęknięcia rury, wyciek wody, zawalenie budynku
-zagrożenie ze strony ludzi, tj. pracowników, szpiegów, włamywaczy, wrogów.
Kategorie zagrożeń ze strony ludzi
1.Kradzieże zasobów
-kradzieże zasobów fizycznych
-wyszukiwanie inf. w koszach na śmieci
-kopiowanie zawartości urządzeń pamięci
-kradzież inf. ze względu na dostęp do SI.
2.Niewłaściwe wykorzystanie zasobów, czyli:
-użycie niewłaściwych woluminów danych
-przechwytywanie uprawnień autoryzowanego użytkownika celem penetracji systemu
-przekazywanie inf. ukrytymi kanałami.
3.Wykorzystywanie zasobów w innych niż wskazane w przeds. cele
-wykorzystywanie komputera przeds. i zasobów sieciowych do celów osobistych lub prywatnych przedsięwzięć ekonomicznych
-wykorzystywanie inf. z baz danych dla celów prywatnych
-bezprawne kopiowanie.
4.Bezprawne ujawnianie inf.
-przeglądanie istotnych, ważnych inf.
-przekazywanie tych ważnych inf. na zewnątrz przeds. osobom upoważnionym
-kopiowanie, rozpowszechnianie ważnych inf.
5.Podsłuchiwanie inf.
-podsłuchiwanie rozmów telefonicznych
-rozmów ludzi
-przechwytywanie transmisji satelitarnych, przekazów mikrofalowych.
6.Nieumyślna lub bezprawna modyfikacja i zniekształcenie zasobów fizycznych i ntelektualnych
-awaria sprzętu
-zniekształcenie programów systemowych
-bezprawna zmiana inf. na urządzeniach
-wprowadzenie innych użytkowników do sieci
-naruszenie integralności inf.
-problemy relacji czas kontroli-czas użycia.
-przeglądanie inf. pozostawionej przez użytkownika
-niezamierzone zniekształcenie aplikacji
-występowanie w aplikacjach pułapek, koni trojańskich, wirusów.
7.Projektowanie, przygotowanie całej infrastruktury informacji :
-przeładowania, przeciążenia inf. i mechanizmów dostępu
-częste przeciążenia sieci
-utraty inf. w sieciach
-zerwanie usług sieciowych w okresach szczytu
-nieumyślne zaprzestanie lub opóźnienie usług
-naruszenie ciągłości usług.
Hierarchizacja zagrożeń :
1.Najbardziej powszechna plaga zagrożeń, ludzkie błędy, pomyłki,
lekceważenie obowiązków, możliwych zdarzeń nadużywania haseł i przekazywania haseł do punktu, jednostki otwartymi kanałami. Inne zagrożenia tej klasy: błędne dane wprowadzone z klawiatury, błędy w programach.
2.Nieuczciwi pracownicy :
-czerpanie korzyści z usterek, pomyłek w przetwarzaniu manualnych i skomputeryzowanych procedurach
-czerpanie korzyści z dostępu do zastrzeżonej inf.
-wprowadzenie wirusów do infrastruktury inf.
Popełniający te przestępstwa działają w obrębie swoich uprawnień, żadne
reguły dostępu nie zostają naruszone, żadne hasła nie zostają wykorzystane i nawet technicznie najbardziej zabezpieczony system pozostaje bezradny wobec
tego typu zagrożeń.
3.Pożar-może zniszczyć wszystkie rodzaje zasobów łącznie z zasobami
intelektualnymi .
4.Woda-efekt uboczny.
5.Pracownicy-malkontenci, reagujący w sposób następujący-umieszają bomby logiczne, programy które eksplodują.
6.Włamywacze-kradną ważne inf. dzięki dalszemu dostępowi do inf.. powielają i rozpowszechniają ważne inf., wyszukują ważne inf., wprowadzają wirusy do
infrastruktury informatycznej.
Tradycyjne obowiązki kierownictwa działu inform. :
1.Planowanie budow eksploatacji SI
2.Zarządzanie ośrodkiem inf.
3.Rozpoznanie możliwości akwizycji implementacji nowych SI
4.Analiza istniejących SI, projektowanie i realizacja nowych SI.

Obowiązki Głównego informatyka
-formułowanie strategii informatycznej i koncepcji  ogólnej architektury systemu przedsiębiorstwa współudział w oprogramowaniu analiz wykonalności i opłacalności przedsięwzięcia informatycznego i projektów SI oraz w ocenie
końcowej przedsięwzięć informatycznych
-określenie pożądanych standardów występujących w SIZ i kierunków SIZ
-kierowanie akwizycją sprzętu i oprogramowania, nadzór działalności
usługowej konsultantów z firm doradczych. Przygotowanie preliminarza budżetowego dotyczących nakładów na sprzęt.
-monitorowanie przestrzegania standardów i realizacji wytycznych
działań-kontrola pracowników
-zapewnienie komunikacji elektronicznej wewnątrz organizacji
-planowanie stopniowego zaspokajania stale rosnących potrzeb informatycznych
użytkownika końcowego.
-nadzór instalacji sprzętu i oprogramowania, zarządzanie adaptacją
pomieszczeń, w których ma być przechowywany sprzęt i oprogramowanie na
terenie całego przeds.
-prowadzenie inwentaryzacji zasobów i sprzętu oraz oprogramowania
-monitoring wykorzystania sprzętu i oprogramowania. Nadzorowanie
integralności i ochrony SI. Kontrola archiwizacji danych gromadzonych
codziennie na dyskach sieciowych dla zabezpieczenia przed utratą danych.
Instalacja zasilaczy awaryjnych.
-nadzór usuwania skutków awarii sprzętu i oprogramowania
-ułatwienie transferu myśli technicznej w zakresie informatyki w głąb organizacji. Instalowanie i nadzorowanie szkolenia użytkowników końcowych.
Nadzór wspomagania użytkowników przy rozwiązywaniu szczególnie trudnych problemów związanych z obsługą SI
-usługi konsultacyjne i kontrolne w zakresie planowania budowy SIZ,
projektowania, wdrożenia i pielęgnacji SIZ
-inicjowanie i nadzorowanie eksperymentów związanych z rozwojem SIZ
-nadzór prowadzonej biblioteki programów i aplikacji
-zarządzanie kadrami ośrodka inf. Dobór pracowników, przydział i kontrola wykonywanych przez nich zadań
-zarządzanie LAN, monitoring współpracy przedsiębiorstwa z innymi org. poprzez sieci rozległe
-analiza wniosków kontroli rewizyjnej wewn. org. i nadzór realizacji zleceń.

Sposobności oferowane GI w celu poznania środowiska i uczenia się
działalności przeds. :
-partycypacja w pracach zespołów badających wynik zbytu produktów i usług firmy, przedstawienie charakterystyki sondaży, lustracji w struktury org. przeds., misji konkurentów, dostawców, stosowanych rozporządzeń prawnych itp.
-śledzenie linii produkcyjnej, dróg obiegu dokumentów, monitoring procesów, wytwarzania produktów i usług, cele tych działań, modelowanie przyszłych zadań
-spotkania z kierownikami wydziałów przeds. i zarządem. Spotkania nieformalne dla poznania żargonu branży, kultury org. itp.
-śledzenie zawartości czasopism branżowych i zapoznanie się z publikacjami w mediach opiniotwórczych, nieustanne potęgowanie wiarygodności działu inf., ciągłe podnoszenie poziomu zaangażowania się przeds. w wykorzystaniu najnowszych technik informatycznych.
Główny informatyk przyjmuje odpowiedzialność za : dokładne zrozumienie na czym polega podstawowa działalność produkcyjna i usługowa przeds., czyli jakie zadanie ma do spełnienia przeds. wobec swoich klientów i konieczność zrozumienia środowiska działania przeds.
Rozwój aplikacji w latach 70-80, charakter zjawiska :
-użytkownicy nie rozwiązywali swoich problemów w zakresie elektronicznego przetwarzania danych, rzecz tę wykonywał za nich ośrodek informatyczny.
-użytkownicy nie prezentowali i opisywali swoich problemów, pracę wykonywali analitycy
-użytkownicy nie projektowali i rozwijali samodzielnie swoich programów użytkowych, pracę wykonywali projektanci
-użytkownik nie zajmował się pisaniem programów, było to zajęcie
programistów
-użytkownicy nie zajmowali się zarządzaniem aplikacjami i danymi, robiła to administracja.
Obecnie użytkownik :
-zdecydowanie preferuje systemy czasu rzeczywistego działające w trybie on line, uznaje konieczność redukcji przetwarzania wsadowego do min.
-pragnie wspomagać swą pracę korzystaniem z systemów eksperckich
-samodzielnie określa się swe potrzeby informatyczne. Partycypuje w pracach zespołu projektowego definiuje problemy
-rozwija i pisze programy swoich aplikacji i łączy swoje programy z bazą danych przeds.
-chce być niezależny mimo, że nie jest profesjonalistą-informatykiem.

Użytkownik skarży się na przeładowanie informacyjne, konsekwencje :
-użytkownik nie rozumie dostępnych inf.
-jest przerażony, poirytowany i ma niechętny stosunek do inf.
-nie wie czy potrzebne inf. istnieją
-wie gdzie znaleźć inf., ale nie ma do nich dostępu.
Aplikacje i zbiory tworzone przez użytkownika muszą być nadzorowane przez ośrodek inf., by :
-zachęcić użytkownika do szybkiej akceptacji nowego oprogramowania
-pomóc użytkownikowi w pokonaniu trudności poznania SI
-zapobiec redundacji tworzonych aplikacji
-nadzorować czy dane wykorzystane w różnych aplikacjach są skoordynowane i nie są danymi nadmiernymi
-nadzorować czy dane nie są zbędnie tworzone w indywidualnych zbiorach pracowników na nośnikach pamięci zewn.
-nadzorować czy używane przez użytkownika implementowane systemy są kontrolowane i czy podlegają rewizji.
W strukturach OI mamy 2 podstawowe służby : projektowo-programowe i eksploatacyjne.
Funkcje służby projektowo-programowej :
-projektowanie nowych SI
-nadzór autorski nad systemami eksploatacyjnymi
-szkolenie: doskonalenie personelu
-tworzenie: wdrożenia standardów pracy
-prowadzenie prac badawczych w zakresie metod pracy i wykorzystaniu
nowoczesnego sprzętu.
Funkcje służby eksploatacyjnej :
-realizacja procesu przetwarzania danych
-eksploatacja komputerów i sprzętu pomocniczego i utrzymanie tych urządzeń w stanie sprawności.
Dział EPD :
-koncentracja nakładów pracy: na rozwoju i wykorzystaniu techniki
przetwarzania
-przetwarzanie danych alfanumerycznych
-pracownicy-tylko specjaliści, informatycy.
Dział informatyki :
-koncentracja nakładów pracy: na realizacji usług dla użytkownika
końcowego-pracownika przeds.
-przetwarzanie danych alfanumerycznych, dźwięku i obrazu
-pracownicy-informatycy i jednostki wspomagające: eksperci dziedzinowi, specjaliści zarządzania organizacją.

Krótka charakterystykami omowienie programów Finansowo Ksiegowych

Ramy prawne dla ksiegowosci komputerowej

-rozporzadzenie Ministra Finansów Dz.U. nr 10 poz.35 z 15.01.1991

mozliwość zidentyfikowania osoby wprowadzającej określone operacje ksiegowe zapis operacji ksiegowych po zamknieciu bilansu musi być przechowywany na dyskietkach lub tasmach przez okreslony czas

prowadzenie podwójnej ksiegowości jest zakazane

-nowa ustawa o rachunkowosci z dn.29.09.1994 ksiegi musza być prowadzone bezbłędnie, rzetelnie, sprawdzalnie i na bieżąco

jezyk polski i waluta polska

forma opisu i obsługi komputerowych danych finansowych sposobów ich prezentacji oraz bezpieczeństwa przechowywania (5 lat)

Aspekty techniczne programów Finansowo- Ksiegowych

+szczególne utrudnienia dla programistów

-przygotowanie raportów i bilansu zbiorczego przedsiebiorstwa wielozakładowego prowadzacego niezalezną ksiegowość w wydzielonych jednostkach

-prowadzenie niezaleznej ksiegowosci wielu firm pomocy jednego programu w biurach rachunkowych

-zmiennosć przepisów w cyklu rocznym oraz w ciągu roku finansowego

-nie planowany wzrost liczby wydarzeń ksiegowych przekraczających mozliwosci sprzetu

i oprogramowania

-zmiany organ. W firmie, a zwłaszcza rozbudowa o nowe działy

Opis systemu finansowo ksiegowego

1.Podstawowe funkcje systemu

-narzedzie dyr. Finansowego firmy

-narzedzie innych decydentów

obsługa standardowych funkcji ksiegowych i sprawozdawczosci

+aktualne i prawdziwe dane

+elastyczny i prosty w uzyciu system uzyskiwania informacji

+szczegółowość pamietanych danych i dostep do danych historycznych

+umożliwienie z korzystania z informacji zawartejw systemie, kadrze kierowniczej

i pracownikom innych działów

+sprawne przekazywanie danych do innych aplikacji uzywanych w przedsieb.

2.Instalacja i wdrazanie systemu

-producent powinien być firma o trwałej pozycji na rynku komp.

-merytoryczna poprawnosc systemu potwierdzona przez firme audytorską

-spolszczenie oprogramowania, dostepność materiałów w jezyku polskim oraz zapewnienie lokalnego serwisu

-modułowosc systemu i mozliwosc etapowej instalacji

3.Standaryzacja sysytemu w zakresie obsługi i organizacji funkcjonowania

-konsekwentne ekrany i znaczenia klawiszy

-wprowadzenie danych poprzez dzienniki (rejestry) które po sprawdzeniu i korektach sa przetwarzane w zapisy w ksiedze głównej

-odróznienie wprowadzenia danych z dokumentóe źródłowych od wpisywania dekretów na odpowiednich kontach

-mozliwosc pracy na dokumentach źródłowych - jedna z najważniejszych cech dobrze zaprojektowanego systemu

4.Typowe funkcje sysytemu

+Ksiega Główna

-podział na okresy rozrachunkowe

-zapisy pokazyjace stronę debetową, kredytową i salda

-elastyczna budowa planu kont

-równoległa praca na przełomach okresów rozrachunkowych

-dostep do szczegółowych danych z max. Okresów

+Zobowiazania

-dokładne dane dostawców

-historia transakcji

-kontrola rozliczen

-sporzadzanie zestawień

-zapisy dottyczace zobowiazan powinny być automatycznie ksiegowane w ks głównej

-wspomaganie procesu realizacji i zapłat

-kontrola terminów zaplat

-drukowanie polecenia przelewu bankowego

+Należności

-dokładne dane odbiorców

-historia transakcji

-płatności klientów

-spodziewane zapłaty

-prezentowanie płynności finansowej firmy

-porównywanie należnosci i zobowiazan

-elasyczna rejestracja zapłat obowiazujaca zapłaty cześciowe, udzielanie upustów

obciążenie karami z aprzekraczanie terminów płatniczych (automatyczne

wyst. Monitów dla płatnika)

+Alokacja kosztów i przychodów

-szczegółowe rozbijanie kosztów, przychodów w trakcie ich rejestracji

-umożliwienie bieżącej kontroli kosztów oraz przychodów

-śledzenie trendów w działalności przedsiebiorstwa

-automatyzacja rozksiegowania kosztów i przychodów

-automatyzacja ksiegowania kosztów stałych i opartych na stałych satwkach

-uzyskiwanie bieżacych, wszechstronnych informacji z modułu kosztowego

+Środki trwałe

-rejestr środków stałych powinien zawierac szczegółowe dane o środkach trwałych

miejscu ich użytkowania oraz historie zmian i likwidacji

-stosowanie róznych metod obliczeń umorzenia środków trwałych, obejmujacy metode liniowego umarzania

i amortyzowania środkówdla zerowej wartości netto

-pomoc przy inwentaryzacji środków

+Raporty i statystyka

-system powinien zawierać czytelne raporty tekstowe i graficzne

-zestaw raportów musi obejmowac wszystkie obligatoryjne zestawienia wymagane w Polsce oraz przyjete

za standardowe - zestawienia używanemw sprawozdawczości zachodnioeuropejskiej

-generator raportów wyposażony w podstawowe funkcje arytmetyczne i mechanizmy wieloprzekrojowego

dostepu do danych w kartotekach sysytemowych oraz ich podsumowań

-możliwość eksportowania danych z sys. Finansowo - ksiegowego do arkusza kalkulacyjnego

5.Ślad rewizyjny

-jest wymagany we wszystkich nowoczesnych system. Finansoowych. Pozwala na dokładna kontrole

operacji w sys. zarówno osoby zarzadz. firmą, jak i administratora systemu. Ślad rew. konieczny jest w pracy audytorów

6.Wymagane funkcje administracyjne

-zabezpieczenie i archiwizowanie danych

-konfigurowanie i parametryzacja sys.

-redefinicja ekranów

-def. Funkcji menu dla poszczególnych użytkowników

-ochrona danych na poziomie funkcji, gróp kartotek, kartotek i pól

-kontrola pracy użytkownikówi podziału zasobów

-monitorowanie błedów

7.Oprogramowanie

-łatwe w uzyciu

-przystosow. Do współpracy z szerokim kregiem użytkow.

-zgodne z popularnymi standardami

-wyposażone w czytelny zestaw tekstów pomocnizych, na ekranie

powinny być informacje podpowiadajace uzytkownikowi wybór możliwych

dalszych czynności

-w dobrze zaprojektow. środow. możliwe jest wprowadzenie danych stałych systemu

z poziomu bieząco wykonywanych funkcji

8.Wnioski końcowe

-sys FK powinien być sprawnym narzedziem, z pomocą którego można łatwo

zdefiniowac pytanie i szybko uzyskać odpowiedz

-w przyp przedsieb z udziałem kapitału obcego przedsieb współpracuje z firmami

zagranicznymi lub korzystajacych z konsultacji specjalistów zagranicznych istotne jest

aby system był wielojezyczny

---