1. Geneza i treść pojęcia andragogiki

• Andragogika to subdyscyplina pedagogiki zajmujaca się kształceniem dorosłych. Dziedzina ta powstala w XX wieku. Początkowo stanowila czesc skladowa pedagogiki ogolnej i filozofii wychowania. Jej rozwoj związany jest także z antropologia filozoficzna, psychologia człowieka dorosłego, etyka, socjologia kultury i wychowania, historia oswiaty i mysli pedagogicznej

• Andragogika to nauka o celach, treściach, formach, metodach, zasadach nauczania, kształcenia, wychowania, smaoksztacenia, samowychowania ludzi dorosłych Jest nauka, spoleczna, humanistyczna i o wychowaniu

W jej sklad wchodza takie dział∟y jak :

• Andragogika dorosłych ( wprowadzenie do działów szczegółowych )

• Teoria wychowania ludzi dorosłych ( charakteryzuje się aktywnością ludzi dorosłych, co robic aby zmieniac swoje poglady)

• Dydaktyka dorosłych ( teoria nauczania ludzi dorosłych )

• Historia andragogiki ( pewne rzeczy sa ponadczasowe, przeklada się je na grunt andragogiki, pewne się uepsza

2. Andragogika a pedagogika dorosłych

• Poglady Heleny Radlińskiej ( 1947) w swojej pracy „ Oswiata dorosłych „zadaniem andragogiki jest wykrywanie w teraźniejszości tych tendencji i procesow, które będą rzutowaly na przyszłość. Poszerza przedmiot andragogiki jest badanie twórczej dzialanosci społecznej.

• Pojecie pedagogiki dorosłych traci swoja racje bytu, gdyz nie w pelni akceptuje swoistego konserwatyzmu językowego i trwałości stereotypu językowego, ale uzywanie terminu pedagogika dorosłych to dowod myslenia przez analogie miedzy kształceniem dzieci i młodzieży a udami dorosłymi.

3.Cele i zadania edukacji dorosłych we wspolczsnym swiecie

Cele:

1. szerzenie edukacji pokoju i działań które maja prowadzic do rozwoju współpracy

2. rozbudzenie krytycznego rozumienia waznych problemow współczesności i zachodzących zmian społecznych

Zadania

1. doskonalenie ludzi dorosłych w wybranym zawozie, przekwalifikowanie, zdobywanie nowych specjanosci

2. zdobywanie wiedzy ogolnej służącej kształtowaniu poglądów i postaw

4.Poglady Malcolma Knowlesa na edukacje dorosłych

1.zwraca na to uwage Malcolm Nowles - Edukacja dorosłego jest jedna z najistotniejszych spraw współczesnego swiata, ponieważ rozwoj tej edukacji dorosłych warunkuje możliwie pelne przystosowanie, a wrecz nadazanie człowieka za postepem.

• Nadazenie nad błyskawicznymi zmianami technologicznymi, kultury polityki i sfery społeczno obyczajowej

• Preclom 60/70 lat wiaze się z niedomaganiami ludzi dorosłych - trudności wynikające z braku naukowej refleksji andragogicznej - jak pomoc człowiekowi dorosłemu w rozwoju.

• Knowles stanął na stanowisku, ze należałoby opracowac odrebna metodyke dla czlwoieka dorosłego, dzieki czemu pozwoli to uszanowac niezależność i samodzielność człowieka dorosłego.

• Człowieka dorosłego cechuje świadomość wlasnego EGO-Ja i jest to cecha specyficzna dla człowieka dorosłości. Chodzi nnie tylko o wolna wole, ale zdolność do refleksji nad wlasnym zyciem. To odroznia w sposób istotny człowieka dorosłego od dziecka.

• Ten apel oznacza eliminacje z wychowania dorosłego: tresury, komendy , nadmiernej kontroli, schematyzmu, anonimowości

2.Podkresla zdolność człowieka dorosłego do samodiagnozowania tzn, człowiek dorosły potrafi uświadomić sobie

• swoje potrzeby umysłowe i potrafi ustanowic ich hierarchie i zakres

• Ustalic autodoping zdolny do planowania prac samoksztlaceniowych

• Podporządkowanie celom perspektywistycznym, cele aktualne

• Zdolny do współdziałania z innymi w rozwiązywaniu swoich problemow

Te wszystkie cechy były podstawa do odrębności andragogiki z pedagogika

5 Rozumienie dorosłości jako stanu społecznego człowieka

„Dorosłym jest człowiek na tyle ukształtowany, który może być samodzielnym podmiotem działalności produkcyjno-spolecznej”

1.M. Tyszkowa „ Dorosłość to ta czesc cyklu zycia jednostki, która nastepuje po zakończeniu procesu wzrastania i biologicznego dojrzewania organizmu do pelnienia wszystkich istotnych funkcji życiowych, które to składają się na role społeczne. Początek dorosłości stawia na 18-22 rok zycia i obejmuje cala egzystencje do poznego okresu starosci”

2.C.O. Huul - uczniowie dorośli to 18-60 rok zycia mieszkający samodzielnie i chodzący do szkol w niepelnym wymiarze godzin

3.C Verner - człowieka dorosłego charakteryzuje :

• Niezależność ekonomiczna

• Odpowiedzialność

• Wypelnianie obowiązków rodzinnych

• Aktywne uczestnictwo w zyciu kraju

4.J. W. Johnstone i R.J Rivera uwazaja ze dorosli to :

• Wszyscy, którzy posiadaja samodzielne mieszkanie i przekroczyli 21 rok zycia

• Ludzie poniżej 21 roku zycia, lecz pozostających w związku małżeńskim

• Ludzie niemajacy 21 lat, lecz bedacy glowa rodziny

• Wszystkie osoby majace 21 lat i wiecej pozostające w silach zbrojnych, których lacza silne wiezi z domem rodzinnym

• Każdy po 21 roku zycia, kto mieszka w internacie lub domu akademickim i jest mocno związany z członkami rodziny

Kryteria te sa zawodne gdyz nie wszyscy mieszcza się w tych kryteriach. Wynikiem sa roznice kulturowe, ustrojowe i społeczne.

6. Dojrzewanie i dorosłość w koncepcji M. Knowlsa. ( jako proces rozwoju psychicznego )

Dojrzewanie proces rozwoju psychicznego o charakterze całożyciowym, wielopłaszczyznowym usytuowany w strukturach osobowościowych. Dorosłość -stan finalny, do którego prowadzi proces dojrzewania.

Wymiary dojrzałości :

I. rozwój przebiega od zależności do autonomii-uniezależnienie

II. rozwój od bierności do aktywności- dziecko zaczyna poszerzać zakres swojej aktywności

III. od subiektywności do obiektywności-dziecko jest egocentryczne; im bardziej jesteśmy dorośli, tym obiektywniej, racjonalniej postrzegamy świat

IV. od ignorancji do erudycji- rodzimy się ignorantami, ale z czasem człowiek nabiera wiedzy i doświadczeń

ERUDYCJA-OZNACZA INDYWIDUALNĄ OKREŚLONĄ RELACJĘ MIĘDZY WIEDZĄ SPECJALISTYCZNĄ A OGÓLNĄ-OBEJMUJE CAŁY OKRES ŻYCIOWEGO DOJRZEWANIA

V. od niskiej sprawności do wysokiej sprawności

VI. . od wąskich zainteresowań do szerokich zainteresowań

VII od wąskiego zakresu odpowiedzialności do szerokiego zakresu odpowiedzialności -zakres naszej odpowiedzialności poszerza się wraz z obowiązkami, których pula zwiększa się z wiekiem

VIII. od egoizmu do altruizmu-dziecko jest egocentryczne; jeżeli będziemy kierować jego działania na innych to wykształcimy w nim altruizm

IX. od braku samoakceptacji do akceptacji- brak akceptacji może być efektem tego, że rodzice eliminują naturalne zachowania dziecka i narzucają ogólnie przyjęte

X. od amorficznej tożsamości do zintegrowanej tożsamości

AMORFICZNA- BEZKSZTAŁTNA

3.TEORIA 8 STADIÓW PSYCHOSPOŁECZNYCH ROZWOJU CZŁOWIEKA- E. ERIKSON

• PODSTAWĄ KAŻDEGO STADIUM JEST ZARYSOWANIE SIĘ KONFLIKTU KTÓREGO ROZWIĄZANIE PROWADZI DO WYKSZTAŁCENIA SIĘ OKREŚLONYCH CECH OSOBOWOŚCI.

1 NIEMOWLĘCTWO -konflikt: zaufanie-nieufność

2 WCZESNE DZIECIŃSTWO autonomia-wstyd

3 WIEK PRZEDSZKOLNY inicjatywa - poczucie winy

4 OKRES SZKOLNY sprawność - poczucie niższości

5 OKRES DOJRZEWANIA tożsamość- konfuzja ról

6 WCZESNA DOROSŁOŚĆ intymność-izolacja

7 WIEK ŚREDNI ekspansja-stagnacja

8 WIEK STARSZY integralność-rozpacz

ROZWÓJ POLEGA NA TYM, ŻE WYCHODZIMY Z TYCH KONFLIKTÓW
ŻADNE STADIUM NIE KOŃCZY SIĘ NAGLE I OSTATECZNIE.

GDY CZŁOWIEK CZUJE, ŻE SPEŁNIŁ SIĘ ŻYCIOWO TO MÓWIMY O ZINTEGROWANEJ OSOBOWOŚCI. .

Erikson - w swojej teorii kryzysów, jako trzy ostatnie fazy życia człowieka wymienia:

• wczesną dorosłość,

• dorosłość i

• pełnię dojrzałości.

Sukces przezwyciężenia kryzysów związanych z tymi etapami polega na szukaniu przez jednostkę wewnętrznej harmonii, wynikającej z takich postaw wobec życia i norm społecznych jak:

→ dojrzałość emocjonalna

→ ufność

→ solidarność

→ produktywność

→ wewnętrzna integracja (która pozwala na poradzenie sobie z problemem śmierci)

XI. od koncentracji na szczegółach do koncentracji na zasadach -dziecko widzi poszczególne elementy, ale nie widzi całości; dorosły dostrzega świat jako całość razem z prawami, nim rządzącymi

XII. od powierzchownych związków do związków głębokich -dziecko widzi tylko w kategoriach: co mi sprawia przyjemność a co przykrość, a dorosły patrzy też od czego to zależy

XIII. od odtwórczości do oryginalności -od naśladowania innych po działanie twórcze, oryginalne, własne

XIV od potrzeby pewności do tolerancji nieokreśloności- Jeżeli dziecko ma zapewnioną potrzebę pewności, to jako dorosły łatwiej jest mu poradzić sobie z nieokreślonym, chaotycznym światem

XV. od afektywności do racjonalności - dziecko reaguje afektywnie, np. rzuca się z krzykiem na podłogę jak coś nie dostanie; dorosły reaguje racjonalniej

7.Teoretyczna propozycja rozumienia dorosłości prezz Coggisa

• Koncepcja dorosłości jest teoretyczna propozycja C.C Cogginsa. Analizuje on proces dorosłości na skali wzrost - regres. Przebieg procesu odzwierciedla zespol przyjmowanych prezz człowieka postaw, Postawa sklada się z 3 komponentow:

- intelektualny

-behawioralny

-emocjonalny

Poprzez te postawy Coggins ocenia stopien dorosłości Występują cztery zespoly postaw

1. Postawa wobec siebie

• Wzrost samoświadomości - im bardziej wzrasta nasza siwadomosc, kim jesteśmy tym bardziej stajemy się dorośli

• Adekwatność samooceny - zaczynamy coraz bardziej zgodnie z aktualnym stanem oceniac samego siebie, pojawia się to w miare stawania się dorosłym

• Koncentracja na samorozwoju

2. Postawa wobec innych

• Rozumienie innych ludzi

• Szacunek wobec innych

• Koncentracje na ludziach - dla Cogginsa jest umiejętność koncentrowania się na rozmowie z drugim człowiekiem, ludzie sa waznym elementem naszego środowiska

• Poczucie współzależności z innymi - cala moja aktywność wzrasta i bazuje na kontaktach z innymi

III Postawa wobec zycia

• Zaangażowanie w sprawy codzienności

• Orientacja prospektywna angażując się w sprawy codzienności musimy wiedziec, co to da w przyszłości

Przygotowanie na ryzyko niepowodzeń

IV Postawa wobec wiedzy i procesu jej zdobywania

• Wiedza o procesach związanych z rozwiązywaniem problemow

• Umiejętność oceny rozwiazywania problemow

• Inna wiedz

Autor postawy te traktuje jako orientacje człowieka wobec siebie, innych, zycia i wiedzy.

• Za kluczowa w rozwoju uwaza postawe wobec zycia. Gdyz rzutuje ona na kazda z innych postaw. Osoba otwarta na swiat, aktywna i zorientowana na przyszłość zyskuje lepsza możliwość swoich ograniczen i szans. Zadania, które często wykonuje będą zmuszaly ja do weryfikowania wiedzy, prezkonan, uczuc.Bedzie to prowadzilo do wzrostu samoświadomości a adekwatnej samooceny. Pozwoli odsłonić te obszary rzeczywistości społecznej, które dla nas sa najlepsze.

• Postawa wobec zycia ma wpływ na inne postawy. Wysoki poziom samoświadomości pozwala lepiej i glebiej poznawac innych, trafniej oceniac ich trudności i odkrywac ich źródła. Ta postawa ma pomoc nam w rozwiązywaniu problemow życiowych. Umiejętność wykorzystania wiedzy teoretycznej w praktyce jest bardzo wazna.

• Koncepcja prezentowana prezz Cogisa wyrasta z nurtu psychologii humanistycznej. Jest ona nieprecyzyjna, ale równocześnie godna uwagi, dlatego ze jest jedna z nielicznych koncepcji tłumaczących dorosłość.

8. Co to znaczy stawac się człowiekiem dorosłym ?

• Potrafi formułować odp na pytania dotyczące jego jako osoby, oraz członka spol i stoty we wszechświecie

• Jest przygotowany do podjecia wykonywania danej pracy

• Potrafi ponosic wlasne konsekwencje

• Potrafi dokonywac wyborów wartości oraz wlasnego miejsca w swiecie

• Ma zdolność obiektywnej oceny zarówno siebie jak i innych osob

• Aktywnie uczestniczy w procesach interakcji spol

• Odgrywa znaczaca role w wieziach uczuciowych, które lacza go z innymi osobami

• Powoli dochodzi do szczytu swoich możliwości, odpowiedzialności i wladzy, poszerza swoje społeczne kontakty

• Jego poleczna pozycje okresla swoisty zegar społeczny

• Zdobywa on doświadczenie poprzez uczestnictwo w roznego rodzaju sytuacjach, poprzez styczność z innymi ludzmi oraz wewn przezycia i wlasne postepowanie

• Posiada zdolność do abstrakcyjnego myslenia

• Jest przygotowany, by zajmowac stanowisko wobc innych osob, problemow czy wartości

• Kolejne życiowe doświadczenia wpływają na ukształtowanie się jego poczucia tożsamości oraz samooceny swojgo rodzaju

9. Wpływ edukacji na dorosłych

• W latach 20 XX w Edward Thorndike (Tornday) na podstawie badan uczenia się przez człowieka dorosłego stwierdzil, ze nikt kto nie przekroczyl 45 lat, nie powinien powstrzymywac się od zdobywania wiedzy jakiejkolwiek z obawy, ze jest za stary.

• Do 45 roku zycia możliwości utrzymuja się ciagle takie same, ale pod warunkiem iż jego sprawność intelektualna jest ciagle wzbogacana. A gdy zrezygnujemy z uczenia się możliwości edukacyjne znacznie spadna.

• Badania psychologiczne wykazaly iż, jeśli pracuje Się nad swoim intelektem można dzieki temu bardzo dlugo utrzymac swoja kondycje psychofizyczna i intelektualna.

• Horndike uważał ze przy uczeniu Się sam wiek odgrywa mala role zarówno przy powodzeniu jak i niepowodzeniu. Celem uczenia się nie jest nabywanie wiadomości na pamiec, ale zinternalizowana wiedza czyli wiedza uzewnetrzniona przyjeta jako swoja. Badania jego były stymulatorem innych badan związanych z możliwościami człowieka w poznym wieku. Rozwijające się poglady sprzyjaly edukacji ludzi dorosłych.

• Badania Jerzego Semkowa wskazuja, ze przekroczenie osiemdziesiątego roku zycia nie pozbawia ludzi dorosłych możliwości uczenia się. Przyswaja oni różnorodne resci. Wiele zalezy od ich checi i woli, jaka posiada dorosły człowiek. Uczestniczący w uniwersytetach 3 go wieku ludzie sa klasycznym przykładem ludzi chcących utrzymac sprawność fizyczna iintelektualna.

10. Dorosłość jako proces społeczno - kulturowy

Stanowisko to reprezentuje człowiek zajmujący się badaniami rozwojowymi.

1.R. J HaVighurst (Havigerst) - powstanie tego nurtu trzeba wiazac z zapoczątkowaniem badan psychologii rozwojowej : Sczegolne znaczenie maja prace :

• E. Eriscona, ale tez J LOEVINGER ( LEWINDZER) - rozwoj osobowości wiaza ze struktura „ja” osobowości

• Wg PERRY i L KOHLBERG zajmowali się rozwojem moralnym a PERRY intelektualnym.

• Traktuja rozwoj jako proces nieustanny, ma charakter continum - jest kontynuowany. Osobowość osiaga coraz wyższe stadia rozwojowe. Każdy wiek ma właściwe sobie standardy rozwojowe.

• Odmienne sa badania nad cyklami zycia reprezentowane przez EROCSONA

11.Wplyw postmodernizmu na edukacje dorosłych i andragogike

• Postmodernizm wiaze się z postindusrializmem, czyli wprowadzeniem nowych technologii dlatego tez może być szansa nowych form edukacji dorosłych ( edukacja na odległość, przez Internet, obraz i wszytki tresci docieraja przez komputery)

• 12.Glowne problemy postmodernistycznego swiata

• Wyczerpuja się dotychczasowe wzory, autorytety, teorie

• Dyskurs w naszej epoce postmodernizmu charakteryzuje się buntem przeciwko dominacji procesow racjonalizacji, uniwersalizacji w kulturze, poszukiwaniem innych sposobow uczynienia zyciem sensorycznym

Problemem postmodernistycznego swiata nie jest problem globalizowania kultury ( czynienie jej powszechnej) ale problemem jest organizowanie komunikacji i wzajemnego porozumiewania się miedzy kulturami. Dlatego wazne jest zaangażowanie się w mediacje pomiedzy roznymi postawami,, kulturami.

13.. Jakie konsekwencje dla edukacji dorosłych ma postmodernizm ( wg KUPFFERA)

A ) zanika logika przyczynowości - andragog nie wyczua już obszarow wychowania i nie może liczyc na to, ze określone dzialania, decyzje i style wychowania doprowadza do pozadanych celow

B ) chocby na krotko andragog nie staje się na pewnym gruncie, bo nie wie co jest prawdziwe, bo emocjonalne i rzeczowe stosunki, wiezi daja się wytworzyc poprzed media i nowe techniki komunikacyjne

c) z tego powodu nie istnieje niezawodna rzeczywostosc ( wszytsko jest niepewne) - wszytsko bo dzis robimy, a jutro może być przestarzale . Nie ma zadnego historycznego prawa przyszłości, nie wiemy co będzie jutro.

14.Idea kształcenia ustawicznego - geneza i przedstawiciele

1.Demokratyzacja zycia spowodowana była transformacja oraz urynkowieniem gospodarki wymusily zmiany w praktyce ustawowej. Wszystkie te zmiany zwróciły uwage na wyzwanie edukacji dorosłych, gdyz zmienil się ustroj i warunkizycia. Procesy transformacji ustrojowej nałożyły się na procesy technologiczne gdzie nastąpiła ogromna zmiana.

1.Suchodolski udowodnial potrzebe kontaktow z wiedza przez cale Zycie - czyli kształcenie ustawiczne. Charakterystyczne było powiedzenie „ wiedza ojcow coraz bardziej nie odpowiada wiedzy synow. Powoduje ona dezaktualizacje wiedzy. Szybkoc tego zjawiska narasta. Chcąc zrozumiec mechanizmy owczesnego swiata musimy się ciagle kształcić. Wszystkie procesy obejmuja caly swiat i maja charakter globalny. Nowe warunki narzucaja modernizacje zmian edukacji ludzi dorosłych przykładem takich prac sa roznego rodzaju raporty np.

• UNESCO pod kierunkiem EDGARDA FAURE ( FORA) tytul „uczyc się aby życ” czyli funkcjonowac w pelni społeczeństwa wydany w 1975

2.Czesław Kupisieicz - doskonalenie idei edukacji ustawicznej inaczej permanentnej, jej podstawowym zalozeniem jest potrzeba ciągłego dalszego stalego uczenia się i scisle z nia zwiazana aktywność samoksztalceniowa człowieka, która może sprostac konieczności nieustannego nadazania za rozwojem i zmiana rzeczywistości, w której zyjemy.

3/Pierwsze konferencje i pierwsza koncepcja w latach 70 zlozyly się na prace :

• P.Lendgranda. F. Jessup (dzesupa) G. Parkany, Dave (deil), Zalozenia tej koncepcji:

Jedna z oryginalnych koncepcji przedstawil P Legrand przyjmując ze kształcenie ustawiczne jest zespolem działań i towarzyszących im zadan zmierzających do skonstruowania nowego systemu edukacyjnego. Twierdzi on ze obowiązujący podzial zycia na nauke i prace, traci racje bytu, gdyz nadchodzi era uczenia się prezz cale Zycie. O tym , ze człowiek uczy się przez cale Zycie decyduja rozne czynniki. Pierwszy etap kształcenia człowieka przygotowuje go do pracy i dalszego ksztlacenia. Należy dokładniej rozpoznac etapy człowieka i ustalic wyjściowe etapy zycia i wtedy podsunąć odpowiednie tresci i formy kształcenia. Chce on zmodyfikowac okres kształcenia. Człowiek powinien rozwijac i pogłębiać zainteresowania oraz motywacje uczenia się.

15. Podstawowe zalozenia idei edukacji ustawicznej (permanentnej) w pogladach Pola Legranda

• Kształcenie ustawiczne jest zespolem działań i towarzyszących im zadan zmierzających do skonstruowania nowego systemu edukacyjnego

• Obowiązujący dotad podzial zycia na I okres nauki o II aktywności zawodowej traci racje bytu ( bo nadchodzi era ciągłego uczenia się )

• O ty, ze człowiek musi uczyc się przez cale Zycie decyduja rozne czynniki : I etap zycia jest przygowaniem człowieka do pracy oraz dalszego kształcenia

• Należy dokladnie ustalic etapy zycia człowieka i ustalic wyjściowe potrzeby edukacyjne, podsunąć właściwe formy uczenia się

• Okres szkoly powinien wyposażyć człowieka w umiejętności uczenia się, powinien rozwijac zainteresowania i motywacje uczenia się

Legrand wymienia następujące dzialania, aby społeczeństwo dorosle w pelni realizowalo edukacje

1. Rozwijac rozne formy kształcenia ludzi dorosłych tak aby czynily one zadość potrzebom odnawiania wiedzy istawaly poligonem tworzenia nowoczesnych metod kształcenia

2. Dokonywac modyfikacji i zmian w nauczaniu podstawowym, aby sprawa najwazniejsza było wyrabianie w uczniach nawyku uczenia się, tylko ta droga można rozwijac zadania oswiaty dorosłych, która z formuly służącej uzupełnianiu zaniedban nauczania podstawowego i zawodowego stanie się autonomicznym systemem kształcenia człowieka. Aby oswiata dorosłych stala się systemem niezależnym i proponowala cos nowego.

3. Przygotowac zmiany systemy ( strategie) kształcenia nauczyciela, tak aby człowiek uczacy drugiego człowieka odszedł od roli dawcy wiedzy i stal się osoba kierujaca ( sterujaca) procesem uczenia się albo jeszcze lepiej osoba sluzaca rada doroslemy, który podejmuje trud samokształcenia.

16. Koncepcja kształcenia ustawicznego w pogladzie E Faure a (Fore)

1. Edgard Fore przewodniczący Komisji powolanej przez UNESCO tytul raportu „ uczyc się aby zyc „ - aby w pelni funkcjonowac jako człowiek, aby przezywac, myśleć zastanawiac się nad tym, kim jestem, jakie moje miejsce w swiecie, buduje się swiat swego bycia

2. Faure i uczestnicy raportu wyszli z zalozenia, ze edukacja stanowi ten rodzaj aktywności ludzkiej, która podejmowana jest w celu nie tylko przeazywania wiedzy i kształcenia umiejętności, amoze przedewszystkim podejmowana jest po to aby doskonalic i rozwijac człowieka, możliwie wszechstronnie w cajgu całego zycia. Edukacja jakos srodek i cel rozwoju. Człowiek z natury przeznaczny jest do tego by przez prace nad swoja osobowością doskonalil się.

3. teego typu dzialania można kształcić przez dzialanie permanentne, które jest zasada czy regula, na której oparty powinien być caly system oświatowy.

4.Komisja zwróciła uwage na bardzo wazny moment, aby permanencja objela trzy elementy

• Strukture systemu

• Tresci

• Metody

Nie może natomiast dotyczyc tylko jednego z tych trzech elementow. Chodzi oo to by rezultaty kształcenia były zdecydowanie wieksze niż rezultaty pojedynczych elementow. W raporcie tym neguje się to, aby edukacja permanentna była na pierwszym miejscu w oswiacie. Staje się ona wyrazem związku miedzy przejawami i metodami i celami wychowawczymi. Nauczanie szkolne staje się czescia edukacji ustawicznej. Przedłużenie edukacji na cale Zycie jest możliwe dzieki poszerzeniu oswiaty i wzbogaceniu jej o nowe formy i narzedzie. Poszerzenie oferty edukacyjnej np. prywatne szkoly, uczelnie, aby oferta mogla być wieksza należy usunąć bariery dla uczących bariery poziomowe i pionowe.

• Pozioma - to umowzliwienie uczniom z innego mista studiowac na innej uczelni.

• Ruchliwość pionowa - ukończenie danej szkoly daje udrożnienie aby można było dalej się kształcić na roznych uczelniach

Docelowo chodzilo o stworzenie takiego systemu edukacyjnego, aby każdy czlwoiek miał możliwość wyboru naleznej drogi kształcenia

Dydaktyczne konsekwencje to odchodzenie od przekazu wiedzy encyklopedycznej na rzecz aktywności poznawczej otaczającego swiata. Codzienność jako swiadomy udzial w swiecie i zdobywanie wiedzy. Uczenie jako aktywność poznawcza : społeczeństwo, kultura, przyroda W chwili obecnej niepelnej wyraza isote kształcenia ustawicznego poglad, iż wiedza obejmuje cale Zycie czlwoieka.

17.Edukacja Dorosłych wobec narastającego zagrozenia ekologicznego .

Ekologia- nauka biologiczna zajmujaca się środowiskiem, zagrozenie ekologiczne to ograniczenia warunkow życiowych.

1. Rene Dubos ( Dibo) -twierdzi ze jednostce ludzkiej jest potrzebny bezpośredni, niezbędny kontakt z przyroda, gdyz tej przyrodzie zawdziecza „ świadomość wlasnej egzystencji i sens wlasnego istanienia” Celem walki czlwoeka z przyroda jest podporządkowanie jej sobie, Człowiek doszedł do takiej granicy, ze może do zagrozenia zycia na kuli ziemskiej.

2. Zdaniem Jeana Dorsta na obecny stan złożyły się trzy główne przyczyny :

A ) Zawrotny wzrost liczby ludności - eksplozja ludności

B) Udoskonalenie srodkow technicznych i gwałtowany wzrost energii, jaki mamy do dyspozycji - dzisiaj bardzo duza ilość wykorzystywania energii zakloca rozwoj środowiska.

C) Zwiekszenie się potrzeb każdego z nas. W krajach uprzemysłowionych nastąpiło zwiekszenie zaspokojenia potrzeb np. nowe źródła energii.

• Towarzyszy tym tendecjom pogon za gadzetami. Prowadzi do rosnącego marnotractwa surowcow, których rzadko się uzywa. W chwili obecnej czlwiek oddzialywuje na przyrode z bardzo duza energia pociąga to za soba roznego rodzaju skazenia np. poprzez urbanizacje,

• styl miejskiego zycia rozprzestrzeniania się coraz bardziej.

• Roznego rodzaju choroby wirusowe,

• halas, pestycydy - srodki ochrony roślin,

• wypadki drogowe, lekomania, promieniowanie, z

• anieczyszczenia, degradacje gleby, kurczenie się zasobow wod.

• Ogromny rozmiar kryzysu cywilizacji postprzemyslowej - informatycznej. Jeszcze jednym powodem zakłócenia równowagi miedzy środowiskiem a przyroda jest kurczenie się zasobow naturalnych. Choc w najwyżej uprzemysłowionych regionach swiata informuje się o zagrozeniu środowiska naturalnego to w skali globu jest to ogromny problem. Brakuje bardziej systemowych działań opóźniających i odwracających proces degradacji.

3. W Polsce tym procesem zajal Się Julian Aleksandrowicz. Wedle ejgo poglądów jedynym ratunkiem dla czlowieka jest sumienei ekologiczne. To sumienie mze wspomóc nadzieja, ze ludzi może pociągnąć ekologizm - podejście nacechowane troska natury. W calym naszym społeczeństwie poziom świadomości ekologicznej jest niski. Sa nieliczne grupy ludzi w pelni widomych zagrozenia i tworzący rozne stowarzyszenia broniace środowisko.

• Gdyby porownaac poziom dzisiejszy i poziom sprzed 20 lat można powiedziec, ze wiele się zmienilo. Pojawiaja się nowe oczyszczalnie ścieków i nasze rzeki staja się bardziej czystsze. Poziom świadomości jest coraz wyższy, ale nie jest idealny. Edukacja dorosłych ma ogromne zadania do spełnienia. Podniesienie świadomości to uswiadomienie ludziom wszystkich skutkow , jakie niesie wykonywana przez nich czynność. To istotna funkcja w edukacji dorosłych. Pokazywanie skali zagrozenia egzystencji człowieka, Wrażliwość na otaczający swiat ksztaltuje się przez lepsza wiedze na jgo temat, zinternalizowana wiedze, która jest podstawa do działam proekologicznych. Ta wiedza uwewnetrzniona przyczynia się do lepszego rozumienia zagrożeń. Oprocz takiej wiedzy należy posiadac również wiedze ksiazkowa np. szeregowac smieci jest to ta wiedza dotyczaca walki z zanieczyszczeniami, która w dzisiejszych czasach jest bardzo potrzebna.

Edukacja dorosłych przez zwiekszenie orientacji o swiecie przyczynia się do zwiekszonych działań na rzecz środowiska.

18. Cele Kształcenia Dorosłych w ujeciu historycznym

W edukacji dorosłych bardzo wazna role spelnia cel, do którego się zmierza. Wlasciwie wyniki w edukacji może uzyskac osoba, która stawia sobie wyznaczony cel do spełnienia.. Cel działalności edukacyjnej był historycznie uwarunkowany - zalezny od tego co się dzialo w panstwie w danym czasie np., poprzez podniesienie świadomości narodowej w koncu Xix w w szkolkach elementarnych uczono pisac, czytac i rachowac. Jednak z biegiem czasu te umiejętności nie wystaczyly i należało już zdobywac wiedze o swiecie. W trzeciej Rzeczypospolitej cel cel wynikal z potrzeb społecznych. Na początku pracy oświatowej cel był bardzo ubogi np. nauka czytania.

• w Anglii tylko po to aby czytac biblie. W miare jak oswiata dorosłych docierala do nowych kręgów społecznych to czytanie nie wystarczalo.

• Nowym celem było wykształcenie ogolne na poziomie podstawowym na początku XX wieku.

• W wieku XIX celem była emancypacja chlopa. Tak, wiec cel miał za zadanie wyownywac poziom oswiaty i indywidualny awans życiowy człowieka.

W raporcie o oswiecie znajdujemy następujące cele:

1.Stale dazenie do rozwijania doskonalenia i wzbogacania osobowości człowieka w kierunku uznanych powszechnie wartości, uczucia, postawy patriotyczne, uczucia dumy narodowej, znajomości roli i miejscaswojego narodu i kraju w historii i czasach współczesnych. Do tych wartości naleza rowzniez : dobra znajomość swojego jezyka, literatury narodowej, kultury i sztuki.

2. Należyte przygotowanie do wykonywania zawodu pracy Chodzi o systematyczne nadazanie za rozwojem techniki i nauki. Istotne jest kształtowanie właściwej posstawy wobez wykonywanego zawodu, poznanie jest specyfiku i nowych zadan wynikających z postepu naukowo - technicznego.

3. Aktywny udzial każdego człowieka w kulturze narodowej, której dziedzictwo, tradycje i osiągnięcia trzeba najpierw poznac by moc twórczo włączyć się w jej budowanie.

4. Rozwijanie aktywnosciedukacyjnej tak by Doroty mogl ocenic wlasne potrzeby poznawcze

19. Tresci kształcenia dorosłych

• Tresci kształcenia składają się na tematyke zajec, które odbywaja się w formach szkolnych, pozaszkolnych i kursach

1. KSZTALCENIE WYROWNAWCZE - obejmuje programy i formy szkolne laczone uniwersyteckimi podyplomowymi jako najwyższym poziomem nauczania, Kształcenie wyrównawcze wyrownuje braki, które powstaly we wcześniejszych latach kształcenia

2. DOSKONALENIE ZAWODOWE i specjalistyczne - celem osiegniecie biegłości zawodowej i uzyskanie nowych kwalifikacji

3.DZIALALNOSC NA RZECZ, ZDROWIA, OPIEKI SPOL I ZYCIA W RODZINIE

4. WYCHOWANIE OBYWATESKIE, SPOL I POLITYCZNE

5. ROZWIJANIE OOBOWOSCI POPRZEZ TRESCI HUMANISTYCZNE, AKTYWNOSCI TWORCZE I AMATORSKIE

Charakter zalezy od zainteresowan człowieka dorosłego. Tresci sa na przestrzeni wiekow rzadko zmieniane. Formy kszlacenia, które realizuja resci różnorodne, Tesli: psychologia, filozofia, medycyna, przyroda, historia, geografia.

20. potrzeby ludzi dorosłych wg Erwina Lorgea: wyróznił 4 kryteria, co to jest potrzeba,

1. Co dorośli pragną zyskać?

- zdrowie, czas, pieniądze,

- popularność, lepszy wygląd, bezpieczeństwo na stare lata,

- pochwałę innych ludzi, wygody, czas wolny

- awans społeczny, więcej przyjemności

2. Czym/ kim chcą być ?

- dobrymi rodzicami, towarzyskimi, gościnnymi

- nowoczesnymi, twórczymi, pierwszymi

- dumni z tego co posiadają,

- ludźmi wpływowymi, wydajnymi w pracy

3. Co chcą robić?

- przejawiać swoją osobowość

- przeciwstawia się dominacji innych

- zaspokajać swą ciekawość

- znać się na pięknie

- nabywać lub kolekcjonować przedmioty

- zyskać uczucie( życzliwości, miłości drugich)

4. Co chcieli by sobie oszczędzić?

- czas, pieniądze, praca

- przykrości, kłopotów, wątpliwości

- wahania, ryzyka

21 Motywy kształcenia, uczenia się dorosłych.

1. Motyw natury praktycznej- są to wszelkie motywy stymulowane przez pracę zarobkową, np. nowe urządzenie.

1. Maslow- odpowiadają potrzeby-fizjologiczne, potrzeba bezpieczeństwa i swobody ( zachwiana, gdy jesteśmy czegoś niepewni)

2. Motyw natury społecznej- powstają z chęci przystosowania się do środowiska społecznego, np. do nowego miasta, ludzi. Dążą do skutecznego działania, my chcemy być skuteczniejsi, a do tego potrzebne jest lepsze wykształcenie)

A. Maslow- odpowiadają potrzeby- miłości, przyjaźni, wzajemności, przynależności, uznania innych ludzi, poczucia godności własnej i zaufania we własne siły.

3. Motywy natury intelektualnej- związane z naszą wiedzą, rozumem

1. Maslow- odpowiadają potrzeby- afirmacja siebie poprzez twórcze wyrażanie własnej osoby.

Potrzeby fizjologiczne mają charakter podstawowy ( ludzie ubodzy zaspokajają także potrzeby wyższe)

Ludzie, którym brakuje życzliwości, wzajemności i akceptacji mają duże problemy ze sobą nawzajem.

22. zainteresowania ludzi doroslych

• Z badan wynika iż dorośli interesuja się sprawami medycznymi , społeczno-politycznymi, pedagogicznymi, prawniczymi. Interesuja się problemami literatury i kultury.

A Krajns badaczka - slowaczka

• Z jej badan wynika ze dorośli zainteresowani sa takimi rzeczami które dotycza zmian umiejętności rozwiązywania problemow, zagadnien futurologicznych. Nadal istnieje duze zainteresowanie współczesnością. Niepopularne sa zagadnienie codziennego zycia, pracy zawodowej, Nowe zainteresowania sotycza tego jak zapewnic jednostce autonomie, jak być człowiekiem twórczym. Coraz bardziej kształcenie ludzi dorosłych zmierza do pełnoprawnej edukacji dorosłych.

---