1. ZLECENIE - 2 strony dający i przyjmujący zlecenie, polega na zobowiązaniu przyjmującego zlecenie do dokonania określonej czynności prawne dla dającego zlecenie. Biorący zobowiązany jest do świadczenia określonych = zindywidualizowanych czynności prawnych i to w sposób pozwalający mu na samodzielne organizowanie odpowiednich działań - tym różni się od stosunku pracy.
Przyjmujący zobo się do dokonania umówionych czynności, nie odpowiada natomiast, za to że pożądany przez dającego zlecenie rezultat zostanie osiągnięty (np adwokat za wygranie sprawy). Tu istnieje należyta staranność aby cel osiągnąć.
Działanie przyjmującego może polegać na:
-dokonaniu jakiejś czynności w imieniu dającego zlecenie = pełnomocnik;
- dokonaniu jakiejś czynności w imieniu własnym lecz na rachunek dającego zlecenie = zastępca pośredni;
Czynność odpłatna lub nieodpłatna, konsensualna i 2str. zobowiązująca.
- zawierane w formie dowolnej, tylko w przypadku pełnomocnictwa wymaga się f. szczególnej.
Przyjmujący- dokonuje przewidzianej w umowie czynności i działa z należytą starannością;
- oparta jest na zaufaniu do osoby przyjmującej zlecenie;
- o sposobie wykonania zlecenia decyduje przyjmujący;
- winien czynność w zasadzie osobiście, ale może osoba trzecia jeśli wynika to z umowy, zwyczaju lub szczególnych okoliczności ale trzeba o tym zawiadomić;
- obowiązany jest na bieżąco informować o przebiegu sprawy i złożyć sprawozdanie z wykonania zlecenia i wydać wszystko to co przy wykonaniu zlecenia uzyskał.
Dający- obowiązek pokrycia wydatków przyjmującego zlecenie
- zapłata wynagrodzenia z dołu czyli po wykonaniu zlecenia jeśli czynność odpłatna-reguła
Ustanie - w chwili gdy zostaje wykonane z tym że każda ze stron może ten stosunek dowolnym czasie wypowiedzieć ze skutkiem natychmiastowym
- śmierć dającego zlecenie albo utrata przez niego zdol do czynn prawnych nie powoduje wygaśnięcia zlecenia a w jego miejsce wstępują spadkobiercy odmiennie po str. przyjmującego.
Skutki to dla dającego obowiązek zwrotu wydatków a nawet zapłaty części wynagrodzenia a gdy bez ważnego powodu to 1 i 2 mogą mieć obow. naprawienia szkody
Przedawnienie wg 117 kc i 2 wyjątki:
2 lata o wynagrodzenie i nakłady dla osób zawodowo trudniących się zleceniami
2 lata gdy dot czynności faktycznych nie wynikających z umowy zlecenia np. pielęgnowanie, wychowanie nauka dla osób zawodowo trudniących się zleceniami
2. PROWADZENIE CUDZYCH SPRAW BEZ ZLECENIA
Zdarzenie tu wyst. to nie czynność prawna lecz działanie oznaczone takimi cechami:
- działający (negatorium gestio) prowadzi sprawę cudzą;
- altruistyczne tendencje gestora działającego w cudzym interesie;
- brak kompetencji prawnej do prowadzenia sprawy czyli działanie bez zlecenia;
- działający obow. jest działać zgodnie z prawdopodobną wolą osoby której sprawę prowadzi oraz w miarę możliwości winien powiadomić o tym osobę
- gestor powinien działać z korzyścią osoby której sprawę prowadzi- nie wystarczą dobre intencje, trzeba doprowadzić do korzystnego dla zainteresowanego stanu rzeczy;
Skutki - Negatorium gestor:
- może żądać od osoby której sprawę prowadzi zwrotu uzasadnionych wydatków i nakładów wraz z ustawowymi odsetkami oraz zwolnienia od zobowiązań które zaciągnął przy prowadzeniu cudzej sprawy;
- obowiązany jest wydać wszystko co przy prowadzeniu sprawy uzyskał dla osoby której sprawę prowadził.
Jeśli osoba której sprawę ktoś prowadzi może to potwierdzić przez 1 str ośw. woli i nawet gdy prowadzenie było prawidłowe - w ten sposób powstaje stosunek zlecenia lub podobny pozycja obu stron jest wtedy lepsza.
3 UMOWA O DZIEŁO
Przyjmujący i zamawiający
Essentialia negoti to zobowiązanie przyjmującego zamówienie do wykonania oznaczonego działa, a zamawiającego do zapłaty wynagrodzenia - świadczenia te są ze sobą powiązane więc umowa ta jest wzajemną.
Brak jest definicji dzieła więc przyjmuje się ze w odróżnieniu od zlecenia i umowy o parce wykonanie działa polega nie tylko na prowadzeniu działalności ale na doprowadzeniu do oznaczonego rezultatu - który powinien być z góry i dokładnie w umowie określony, a jego osiągnięcie musi być uważane przez strony za pewne a nie jedynie prawdopodobne.
Rezultat w postaci dzieła jest zawsze wytworem przyszłej (w odróżnieniu od umowy sprzedaży) indywidualnej działalności człowieka - zorganizowanej samodzielnie przez przyjmującego zamówienie.
Rezultat czyli dzieło musi być wytworem samoistnym, niezależnym od wykonawcy czyli rezultaty materialne jak i niematerialne.
Zawarcie umowy nie wymaga formy szczególnej, stosuje się ogólne zasady jak przy umowach konsensualnych.
Zamawiający zobo się do zapłaty wynagrodzenia, może kontrolować terminowość i prawidłowość wykonawstwa, a przyjmujący zamówienie do wykonania działa w sposób prawidłowy w oznaczonym terminie. Nie ma obowiązku osobistego wykonania dzieła, ale można to zastrzec w umowie.
- jeśli wykonanie dzieła jest opóźnione lub wadliwe czy sprzeczne z umowa to może od niego odstąpić;
- materiały dostarcza z reguły przyjmujący zamówienie a niebezpieczeństwo ich utraty obciąża tego kto je dostarczył, lecz na przyjmującym spoczywa obowiązek pieczy nad dostarczonym materiałem;
-często do wykonania dzieła potrzebne jest współdziałanie zamawiającego (krawiec) i jeśli go brak to można odstąpić z zachowaniem prawa do odszkodowania;
- jeśli w toku wykonywania dzieła wystąpią przeszkody to należy o tym zawiadomić zamawiającego aby wyraził zgodę na wykonanie dodatkowych prac na własny koszt;
- za wady fiz. i prawne stosuje się przepisy o rękojmi przy sprzedaży
Stosunek prawny ustaje z chwilą odebrania dzieła bez zastrzeżeń przez zamawiającego. Rozwiązanie umowy następuje w razie śmierci lub niezdolności do pracy przez przyjmującego zamówienie, ale tylko gdy jej wykonanie zależne jest od osobistych przymiotów zmarłego.
4. PRZECHOWANIE
Przechowawca zobowiązuje się w stanie niepogorszonym zachować rzecz ruchoma oddaną mu przez składającego na przechowanie. Przedmiotem przechowania są tylko rzeczy ruchome oznaczone co do tożsamości.
- przechowawca nie może w zasadzie przedmiotu przechowania używać;
- istotny element to czuwanie (piecza) nad przedmiotem oddanym na przechowanie;
To czynność realna, z reguły odpłatna, 2 str. zobo, ale nie wzajemna w przypadku odpłatności.
- umowa jest zawarta bez f. szczególnej i dochodzi do skutku po oddaniu rzeczy przechowawcy
- przyjmujący rzecz staje się dzierżycielem zaś składający posiadaczem samoistnym, zależnym lub dzierżycielem;
Przechowawca:
- obowiązek pieczy nad rzeczą stosownie do umowy - w sposób wynikający z właściwości rzeczy lub okoliczności i ponosi opd. na zasadach ogólnych za nie dołożenie należytej staranności; czasem odp. zaostrzona za przypadkowa utratę lub uszkodzenie
- miejsce i sposób przechowania może być zmieniony gdyby okazało się to konieczne dla ochrony przed uszkodzeniem lub utratą;
- może używać rzeczy oddanej na przechowanie. tylko wtedy gdy uzyska zgodę składającego lub jest to konieczne dla zachowania jej w stanie niepogorszonym;
- w wyjątkowych sytuacjach może oddać rzecz na przech. innej osobie ale z obowiązkiem zawiadomienia.
Składający:
- obowiązany jest zwrócić przechowawcy wszelkie wydatki poniesione w celu należytego przechowania jak i zwolnić go z zaciągniętych w tym celu zobowiązań;
- obow. uiszczenia wynagrodzenie gdy przechowanie jest odpłatne;
- gdy kilku przechowawców to odp. Solidarna.
Zakończenie może nastąpić:
- w każdym czasie, kiedy składający zażąda zwrotu rzeczy, nawet gdy czas oznaczony - on chroni tylko składającego;
- przechowawca jest związany terminem tylko gdy czynność ta jest odpłatna i gdy jej dalsze wykonywanie zagraża a jego lub rzeczy interesom.
Przedawnienie wg 117 KC
5. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PROWADZĄCYCH HOTELE I PODOBNE ZAKŁADY
Tu różne umowy najem, przechowanie, sprzedaż oraz podobne do zlecenia.
Odp. Ponoszą utrzymujący zarobkowo hotele lub podobne zakłady, czyli wszystkie podmioty zawodowo i odpłatnie świadczące usługi typu hotelowego tzn. polegające na czasowym wynajmowaniu pokoi mieszkalnych lub miejsc w tych pokojach oraz świadczeniu usług z tym związanych. Np. domy wczasowe, z.o.z - sanatoria i prewentoria.
Odp. powstaje ex lege w chwili wniesienia rzeczy przez osobę korzystająca z usług zakładu.
Rzecz wniesiona to taka która w określonym czasie i miejscu z zarazem w określony sposób znalazła się pod pieczą zakładu hotelarskiego.
- czas wyznaczony jest okresem korzystania gościa z usług hotelu;
- miejscem jest hotel lub miejsce poza nim;
- dla nabycia przymiotu rzeczy wniesionej konieczne jest:
* powierzenie rzeczy utrzymującemu hotel lub osobie u niego zatrudnionej
* umieszczenie rzeczy w miejscu przez nich wskazanych lub na ten cel przeznaczonym.
Rzecz jest wniesiona niezależnie od tego czy zrobił to sam gość czy też np. poczta. Do zakresu tego pojęcia nie nalezą pojazdy mechaniczne i żywe zwierzęta.
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka więc niezależnie od winy prowadzącego zakład lub jego personelu, za utratę lub uszkodzenie rzeczy wniesionej
Można się uwolnić z 3 powodów - gdy szkoda wynikła:
1. z właściwości rzeczy wniesionej
2. wskutek siły wyższej
3. wyłącznie z winy poszkodowanego.
Odp z.h. obejmuje w szczególności przypadki utraty lub uszkodzenia rzeczy spowodowane działaniami nie tylko personelu ale i osób trzecich.
Poszkodowany zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia zakładu o poniesionej szkodzie.
Zakres odszkodowania:
1. za utratę lub uszkodzenie rzeczy
2. obow. naprawienia szkody ograniczony jest do określonej sumy a wys. wg reguł
* górna granica co do 1 gościa to100krotnosc należności za dostarczone mieszkanie, liczonej za 1 dobę
* odp. za każdą rzecz nie może przekroczyć 50 krotności wys. tej należności
Ale ograniczenia te nie dotyczą gdy
*rzecz przyjął na przechowanie utrzymujący hotel;
Rzecz nie została przyjęta na przechowanie - odmowa mimo ciążącego obowiązku
* sytuacji gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa utrzymującego hotel lub osoby u niego zatrudnionej
Inne zakłady to łaźnie baseny tu odp ograniczona jest tylko do przedmiotów które zazwyczaj bywają wnoszone przez osoby korzystające. I powstaje gdy rzeczy zostały przyjęte na przechowanie i szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa utrzymującego hotel lub osoby u niego zatrudnionej
Przedawnienie:
6 miesięcy od dnia w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie ale z upływem 1 roku od kiedy gość przestał z usług hotelu korzystać
2 lata gdy należność dotyczy utrzymania usługi
6. POŻYCZKA - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co od gatunku, a biorący zobow się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
- przedmioty majątkowe staja się własnością biorącego pożyczkę, ale zasilają go tylko czasowo;
- biorący ma możliwość korzystania przez pewien czas z wartości majątkowych przekazanych mu przez dającego pożyczkę;
-konsensualna, 2 str. zobowiązująca ale nie wzajemna;
- może być odpłatna (odsetki) lub darna;
Od użyczenia czy najmu rożni się tym że przenosi własność wraz z obowiązkiem zwrotu nie tych ale takich samych przedmiotów w tej samej ilości
Prawa i obowiązki:
1. dającego
- wydać znaki pieniężne lub rzeczy ale nie trzeba gdy:
* dający odstępuje od umowy
* roszczenie biorącego o wydanie przedmiotu uległo przedawnieniu (6 mies. od chwili gdy przedmiot miał być wydany)
2. biorącego
- ma roszczenie o wydanie przedmiotu ale zobowiązany do tego nie jest
- obow. zwrotu w umówionym terminie;
- zwrot w ciągu 6 tygodni po wypowiedzeniu przez dającego
- odsetki płatne tylko jeśli obowiązek taki został w umowie zastrzeżony, ale to nie zwalnia z odpłatności bo reguły z art. 65 KC i kontekst decydują o tym.
Pożyczka bankowa dot. tylko pieniędzy i zawsze jest odpłatna w formie odsetek.
7. DEPOZYT NIEPRAWIDŁOWY - przedmiotem depozytu w odróżnieniu od przechowania a tak jak w pożyczce są pieniądze lub inne rzeczy oznaczone co od gatunku.
Przechowawca rzeczy nabywa na własność z obowiązkiem zwrotu takiej sumy pieniędzy lub rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Przechowawca ma prawo na podst. przepisów szczególnych, umowy lub okoliczności do rozporządzania przedmiotem depozytu.
Czynność realna, może być odpłatny (odsetki) lub nieodpłatny.
- składający może w każdej chwili żądać zwrotu depozytu- miejscem zwrotu jest to, w którym przedmiot wręczono przechowawcy
8. UMOWA KREDYTU
Bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Czynność konsensualna 2 str. zobo., odpłatna ale nie wzajemna.
Strony to:
bank -os prawna działająca na podst. zezwoleń
kredytobiorca - os fizyczna i prawna oraz jedn. org. nie mająca osobowości prawnej jeśli posiada zdolność prawną. Musi posiadać zdolność kredytowa, umowę zawiera się w formie pisemnej z określeniem stron, kwoty, waluty, celu, terminu spłaty, oprocentowania, zabezpieczenia.
Kredytu udziela się na czas oznaczony w umowie z możliwością karencji (zawieszenie spłaty na określony czas)
Def. Bank oddaje do dyspozycji kredytobiorcy środki pieniężne z przeznaczeniem na ustalony cel.
Prawa i obowiązki
BANK
- zobowiązanie do oddania do dyspozycji kredytobiorcy określonej kwoty środków pieniężnych;
- może żądać zabezpieczenia zwrotu kredytu np. poręczenie, hipoteka, zastaw
- może żądać od kredytobiorcy informacji i dokumentów odnośnie jego sytuacji finansowej;
- ochrona dla kredytobiorcy gdy utracił zdolność lub grozi mu upadłość jeśli uzyskał zgodę na realizację programu naprawczego.
- kwestia tajemnicy bankowej co do zasady chyba ze żąda Sąd czy prokurator w spr. karnej
KREDYTOBIORCA
- jest uprawniony do korzystania z udzielonego kredytu i zobowiązany do zwrotu wykorzystanego kredytu w umówionym czasie, jednorazowo lub a ratach oraz zobowiązany do zapłaty odsetek
- termin spłaty jest zastrzeżony dla obu stron, bank nie może żądać wcześniejszej spłaty, a kredytobiorca bez zgody banku nie może wcześniej spłacić;
- obow. zapłaty okr. w umowie prowizji = wynagrodzenie banku za czynności z kredytem;
- ze środków udostępnionych przez bank można korzystać na warunkach określonych przez bank
- możliwość wypowiedzenia umowy jeśli termin spłaty jest dłuższy niż 1 rok, z zachowaniem 3miesiecznego wypowiedzenia
Przedawnienie po 3 latach.
9. UMOWA RACHUNKU BANKOWEGO
Bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas w umowie oznaczony lub nie do przechowywania jego środków pieniężnych oraz jeśli umowa tak stanowi do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Bank ma możliwość dysponowania zgromadzonymi środkami pieniężnymi i obowiązek ich zwrotu na żądanie posiadacza rachunku.
Posiadacza rachunku to osoba fizyczna, prawna lub jedn org niemające osobo. Pr. o ile posiadają zdolność prawną. Po str. posiadacza Mozę występować kilka osób fizycznych lub kilka jednostek samorządu terytorialnego.
-Czynność konsensualna i zawierana na piśmie z określenie rodzaju rachunku, waluty, czasu trwania (oznacz lub nie), zasad wykonywania umowy.
- charakter odpłatny - oprocentowanie zgromadzonych środków lub darny, posiadacz płaci prowizję i opłaty za wykonywane przez bank czynności.
Rodzaje rachunków:
1.rozliczeniowe i lokat terminowych - dla osób prawnych j.o,n.p.os.p i fizycznych prowadzących działalność na własny rachunek
2. oszczędnościowe, oscz-rozlicz, terminowych lokat oszczędnościowych a nawet powiernicze (środki mogą pochodzić tylko od osób trzecich) - nowość - dla osób fizycznych szkolnych kas oszczędnościowych i pracowniczych kas zapomogowo pożyczkowych
Prawa i obowiązki
BANK
- prowadzenie rachunku przez dokonywanie odpowiednich wpisów ukazujących wszelkie zmiany ilości środków pieniężnych na rachunku
- informowanie posiadacza o zmianach stanu rachunku
- wyciąg z info o zmianach o stanie rachunku z ustaleniem salda winien przesyłać bezpłatnie 1 raz na miesiąc
- obowiązek zwrotu środków pieniężnych w całości lub części na każde zadanie posiada
- prowadzenie rozliczeń pieniężnych na zlecenie posiadacza
- dochowanie tajemnicy bankowej;
- winien działać z należyta starannością a nawet szczególną-zawodowy charakter;
- zaplata oprocentowania
Uprawnienia to:
- możliwość czasowego obracania wolnymi środkami pieniężnymi;
- pobieranie opłat i prowizji
POSIADACZ RACHUNKU
Obowiązki to jedynie zawiadomienie o zmianie miejsca zamieszkania lub siedziby i zgłoszenie bankowi niezgodności stanu rachunku lub salda w terminie 14 dni od otrzymania wyciągu.
Ustanie przez rozwiązanie za zgoda stron i upływem terminu gdy czas oznaczony a gdy nie to można wypowiedzieć w każdym czasie przez 2 strony ale bank może to zrobić tylko z ważnych powodów.
Przedawnienie z upływem lat 2-bie. od wygaśnięcia stosunku rachunku bankowego
Rachunki bankowe oszczędnościowe dla osób fizycznych i tu książeczka oszczędnościowa. Może to posiadać osoba po ukończeniu lat 13 i swobodnie dysponować środkami w zakresie zadania wypłaty polecenia przelewu, chyba że przedstawiciel ustawowy się temu sprzeciwi.
Środki podlegają ochronie przed zajęciem do limitu - wys. 3*krotnego przeciętnego mies. wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw
W przypadku śmierci bank zobowiązany jest wypłacić z rachunku kwotę w granicach kosztów poniesionych z pogrzebu, ale istnieje też możliwość skorzystania z dyspozycji na wypadek śmierci i tu bank ma obow. wypłaty po śmierci kwoty pieniężnej w granicach ustawowego limitu (20*krotność j.w.) wskazanej osobie - beneficjenci to małżonek, wstępni zstępni oraz rodzeństwo. Dyspozycja musi być sporządzona na piśmie i jako czynność mortis causa może być zmieniana i odwołana w każdym czasie. Kwoty wypłacone z dyspozycji a także zwrot kosztów pogrzebu nie nalezą do spadku.
W przypadku wypłat nieuprawnionych lub przelewów ważne jest to czy zgłoszono bankowi utratę dokumentów - od chwili zgłoszenie obciążenia nie powstają.
10. PORĘCZENIE
To klasyczna postać zabezpieczenia osobistego wierzytelności, jest umową nazwaną w której poręczyciel zobo. Się względem wierzyciela wykonać zobo. Na wypadek gdyby dłużnik zobo. nie wykonał.
Ma charakter akcesoryjny - zawisły - rozmiar długu głównego rozstrzyga o istnieniu długu akcesoryjnego.
Poręczenie powoduje powstanie nie tylko odpowiedzialności osobistej ale i długu a wieć obow. Świadczenia po str. poręczyciela..
Charakter odpowiedzialności jest nie subsydiarny lecz równorzędny - poręczyciel odpowiada wobec wierzyciela jako współdłużnik solidarny. Ale norma ta ma charakter względnie obowiązujący i strony mogą wprowadzić postanowienia swoiste dla subsydiarnego modelu poręki czyli że dług poręczyciela staje się wymagalny dopiero po bezskutecznej próbie uzyskania od dłużnika świadczenia.
- jest nieodpłatne i ma charakter kauzalnej czynności prawnej
- dopuszczalne choć w kodeksie nie przewidziane jest podporęczenie - ten odpo. bezpośrednie wobec wierzyciela
Awal to poręczenie wekslowe - szczególna postać poręczenia w prawa wekslowego.
-jest to umową dwustronna między wierzycielem a poręczycielem, może być zawarta bez wiedzy i zgody dłużnika przez każdą osobę fiz i prawną.
- umowa konsensualna z zastrzeżeniem formy pisemnej dla poręczyciela pod rygorem nieważności;
- w treści należy wskazać osobę dłużnika głównego oraz dług główny - nie może obejmować wszystkich zobowiązań dłużnika głównego
- poręczyć można za zobowiązania wynikłą nawet z poza umowy np. alimenty za delikty
- może być ograniczone do części zobowiązania głównego np. 60% i zawierać warunek rozwiązujący lub zawieszający
Skutki prawne - poręczyciel nie odpowiada gdy dług główny jest nieważny - brak zdolności do czynności prawnych, chyba ze wiedział o braku tej zdolności to odpowiada
Poręczenie wygasa w chwili wygaśnięcia długu głównego i w przypadku przejęcia długu wygasa - tarci sens, ale utrzymuje się w przypadku przelewu wierzytelności, Również strony mogą przewidzieć okoliczności powodujące zgaśniecie poręczenia, dopuszczalne jest też zwolnienie poręczyciela z odp. w formie umowy.
Poręczyciel odpowiada w zależności od każdoczesnego rozmiaru zobowiązania głównego, ale umowa zawarta przez dł. gł. po udzielnie poręczenia nie może zwiększyć zobo poręczyciela.
Poręczyciel odpowiada jako współdłużnik solidarny, czyli jego dług staje się wymagalny z chwila gdy dłużnik gł. opóźni się ze spełnienie swego świadczenia, ale wierzyciel winieni zawiadomić o tym poręczyciela a jak nie to ponosi odp.. za szkodę jaka poniósł w następstwie zwłoki w zawiadomieniu o opóźnieniu dłużnika.
Jeżeli poręczyciel zaspokoi wierzyciela to zostaje zwolniony ze zobo wobec wierzyciela lecz dług główny przez to nie wygasa albowiem poręczyciel wstępuje z mocy ustawy prawa zaspokojonego wierzyciela. Może więc żądać od dłużnika zwrotu wszystkiego tego co sam świadczył z tytułu poręczenia, a dłużnikowi przysługują te same zarzuty jakie miał wobec wierzyciela.
- wierzycielowi należy się tylko 1 świadczenie - od dłużnika lub poręczyciela;
- gdyby poręczyciel nie zawiadomił dłużnika o zaspokojeniu wierzyciela, a ten zobo wykonał wówczas tarci względem dłużnika roszczenie zwrotne - tu przysługuje roszczenie o bezpodstawne wzbogacenia.
- poręczyciel nie traci roszczenia zwrotnego gdy zaspokoi wierzyciela nie będąc o tym zawiadomionym przez dłużnika
11 GWARANCJA BANKOWA
Obowiązek świadczenia obciąża tylko gwaranta więc jest tu umowa jednostronnie zobowiązująca, ale dwustronna gdzie jako gwarant występuje zawsze bank, a beneficjentem jest każdy podmiot w tym także może być bank.
Dochodzi do skutku przez złożenie oferty (w formie pisemnej pod rygorem nieważności) przez przyszłego gwaranta i jej przyjęcia przez beneficjenta gwarancji.
Powstaje zobo banku wobec beneficjenta do zapłacenia mu określonej sumy pieniężnej na jego żądanie w razie niespełnienia przez dłużnika 9dajacego zlecenie) wskazanego świadczenia. W umowie określa się termin obowiązywania gwarancji.
BANK pobiera sobie prowizje za udzielenie gwarancji, którą otrzymuje od dłużnika na podst. umowy. Sama umowa gwarancji w ujęciu prawa bankowego jest nieodpłatna.
Zobowiązanie gwaranta w odróżnieniu od poręczyciela ma charakter samodzielny i niekacesoryjny, to o n ponosi ryzyko więc nie jest on dłużnikiem pomocniczym - odpowiada on za uzyskanie gwarantowanego rezultatu.
Gwarant może korzystać z zarzutów kwestionujących zawarcie umowy gwarancyjnej i co do treści umowy czyli co do tego że nie wystąpił stan rzeczy objęty gwarancją.
Gwarant płacąc beneficjentowi gwarancji spłaca tylko własny dług, dlatego w odróżnienia od poręczenia nie wstępuje w miejsce zaspokojonego wierzyciela, chyba, że w umowie to przewidziano.
Przedawnienie 6 lat!!! od daty skutecznego żądania zapłaty.
12. RENTA
Zobowiązanie 1 strony do świadczeń okresowych w pieniądzu lub rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku. Przedmiotem są powtarzające się świadczenia, które w odróżnieniu od odsetek nie są uboczne lecz główne. Zakres zobo w istotnej mierze zależy od czynnika czasu co nadaje rencie charakter trwałego stos. zobo.
Renta występuje w 2 postaciach:
- odpłatnej tu stosuje się przepisy o sprzedaży
- nieodpłatnej - o darowiźnie
Czas trwania prawa i termin płatności rat (co miesiąc) do renty określa umowa, przez określenie terminu lub wskazanie zdarzenia (śmierć) kiedy to prawo wygasa.
Renta pełni funkcję alimentacyjna a prawo do niej ma charakter osobisty i jest nieprzenośne bez zgody uprawnionego i wygasa wraz ze śmiercią osoby uprawnionej.
Czynność konsensualna, stwierdzona na piśmie, a w przypadku renty za wynagrodzeniem w postaci przeniesienia własności nieruchomości konieczny akt notarialny.
Prawa i obowiązki stron i wygaśnięcie, gdy:
- nieodpłatnie to obowiązki ciąża na zobowiązanym do świadczeń- czyli spełnić w terminie a jak nie to złagodzona dla darczyńcy odpowiedzialność, wygasa poza zisem i śmiercią w razie odwołania
- za wynagrodzeniem - to stosuje się przepisy o sprzedaży, a gdy niewykonanie to zasady ogólne, wygasa poza czasem i śmiercią gdy zwłoka to nie ma powodu to odstąpienie od umowy.
Przedawnienie 3 lata od chwili wymagalności, ale ogólne prawo do renty przedawnieniu nie ulega.
Renta może tez pochodzić ze źródeł poza umownych i tak z 1) jednostronnego oświadczenia woli, 2) przepisu ustawy lub 3) umowy innej niż umowa renty.
13. DOŻYWOCIE
Właściciel nieruchomości zobowiązuje się przenieść własność na nabywcę (każdy podmiot), a nabywca w zamian za to zobo się zapewnić zbywcy (tylko osoba fizyczna) lub osobie mu bliskiej dożywotnie utrzymanie.
Jest umowa wzajemną, pełni funkcje alimentacyjna i ma cechy umowy losowej, a jej przedmiotem może być każda nieruchomość, wymagana f. aktu notarialnego.
W razie braku odp postanowień nabywca powinie przyjąć dożywotnika jako domownika - dostarczyć mu jedzenie, ubranie, mieszkanie światło, opał, zapewnić pomoc i pielęgnowanie oraz wyprawić własnym kosztem pogrzeb.
Dożywocie jest prawem majątkowym osobistym a tym samym niezbywalnym i niedziedzicznym.
Ochrona dożywotnika polega na tym, że prawo dożywocia obciąża nieruchomość zbytą w zamian za to prawo od chwili przeniesienia jej własności z zastosowaniem przepisów o prawach rzeczowych ograniczonych.
Zmiana treści gdy:
- powstaną takie okoliczności miedzy dożywotnikiem a zobowiązanym że nie można od stron wymagać aby nadal pozostawały ze sobą w bezpośredniej styczności - tu zmiana na wszystkich lub niektórych uprawnień na dożywotnią rentę
- w razie zbycia nieruchomości przez zobo do dożywocia tez renta której domaga się dożywotnik
Rozwiązanie w przypadkach wyjątkowych przez Sąd jeśli wystąpi z takim żądaniem zobowiązany z tytułu dożywocia lub dożywotnik który jest zbywcą.
Dożywocie a umowa z następcą w sytuacji gdy rolnik będący właścicielem (współ) gospodarstwa rolnego zobowiązuje się przenieść na osobę młodszą od niego o co najmniej 15 lat (następca) własność (udział) i posiadanie tego gospodarstwa z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, jeśli następca do tego czasu będzie pracować w tym gospodarstwie.
14. SPÓLKA CYWILNA
Powstaje z umowy co najmniej 2 osób fiz lub prawnych, gdzie wspólnicy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony w szczególności przez wniesienie wkładów.
Podstawa to zamierzony wspólny cel, a umowa jest konsensualna i zawierana w formie pisemnej dla celów dowodowych.
Cel gospodarczy jest szerszy od zarobkowego i nie musi polegać na osiągnięciu zysku jedynie np. obejmuje korzystne rezultaty w sferze majątkowej wspólników polegające na zaoszczędzeniu wydatków które musieliby ponieść gdyby działali oddzielnie.
Cel gospodarczy ma być celem wspólnym, nie ma tu ekwiwalentności a tym samym przeciwstawnych świadczeń. Umowa jest odpłatna bo każdy dąży do wspólnego celu i po drugie wnosi też wkład.
Podmiotami os, f. i p. i może być więcej niż dwóch wiec umowa ta jest wielostronna i tworzy miedzy stronami trwałe stosunki zobowiązaniowe nie kreuje natomiast osoby prawnej. Sama spółka przedsiębiorcą nie jest lecz są nimi tylko wspólnicy.
Podstawa to wniesienie wkładu lub też realizacja określonych świadczeń gdyż wkład to wniesienie do spółki własności lub innych prawa albo świadczenie usług.
Wkłady mogą być różne, ale domniemuje się że majone jednakową wartość.
Powstaje majątek wspólny wspólników, a każdy ma w nim udział, który nie jest oznaczony ułamkowo jak przy współwłasności lecz tworzy wspólność typu łącznego.
Za zobowiązania wspólne tzn pozostające w związku z działalnością spółki a odrębne od ich indywidualnych zobo pozostających poza tą sferą wspólników odpowiadają oni solidarnie to znaczy nie tylko majątkiem wspólnym ale i każdy z nich swym indywidualnym czyli nienależącym do wspólności. Odp solidarna dotyczy zobo powstałych w okresie istnienia spółki, a majątkiem osobistym z kolei nie odpowiada wspólnik za zobowiązani powstałe przed przystąpieniem do spółki.
W zyskach i stratach każdy ze wspólników uczestniczy w równym stopniu i to bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Strony mogą inaczej uzgodnić te kwestię ale nie mogą nikogo pozbawić udziału w zyskach. Udział w zyskach winien odpowiadać udziałowi w startach.
Prowadzenie spraw spółki tu zasada łącznego dokonywania działań. Uchwały wspólników wymagają jednomyślności. Prowadzenie spraw to dokonywanie czynności faktycznych i prawnych potrzebnych do zrealizowania celu spółki. Każdy wspólnik bez uprzedniej uchwały może prowadzić sprawy spółki nie przekraczające zwykłych czynności spółki tj. np. zawieranie standardowych umów.
Reprezentacja - umocowany do działania w charakterze przedstawiciel jest ex lege każdy wspólnik w takich granicach w jakich jest uprawniony do prowadzenia spraw spółki, umocowanie do reprezentacji może polegać na udzieleniu pełnomocnictwa.
Rozwiązanie następują z przyczyn określonych w umowie, ale może być rozwiązany przez zgodna uchwalę wspólników gdy pozostał ł w niej tylko 1 wspólnik lub jeśli osiągnięcie zamierzonego celu stało się niemożliwe.
Rozliczenia wg umowy a jak nie to charakter finansowy i tak zwrotowi w naturze podlegają jedynie rzeczy które wniósł do użytkowania, a rozliczenie co do wkładu następuje w pieniądzu ale nie podlega zwrotowi wartość wkładu z usług albo z rzeczy używanych a należących do tego wspólnika.
Przez rozwiązanie wspólność majątkowa łączna przekształca się w typ własności w częściach ułamkowych.
Z majątku w pierwszej kolejności spłaca się długi spółki a potem zwraca wspólnikom wkłady a ewentualne nadwyżki ze wspólnego majątku dzieli się między wspólników w takim stosunku w jakim uczestniczył w zyskach.
15. PRZEKAZ
W tej instytucji podstawowym elementem jest jednostronna czynność prawna przekazującego której treść obejmuje dwa upoważnienia:
1. dla przekazanego - do spełnienia świadczenia na rzecz odbiorcy przekazu;
2. dla odbiorcy przekazu - do odebrania świadczenia od przekazanego przy czym spełnienie świadczenia ma nastąpić na rachunek przekazującego
Z przyjęciem przekazu nie wynika żadne stosunek prawny, do jego nawiązania dochodzi między przekazanym a odbiorcą przekazu wówczas gdy przekazany przekaz przyjmie. Czynność ta ma charakter abstrakcyjny.
Może być odwołalny przez oświadczenie woli złożone przekazanemu lub odbiorcy dopóki przekazany nie przyjął przekazu albo nie spełnił świadczenia.
16 PAPIERY WARTOSCIOWE
Do powstanie zobowiązania konieczne jest wystawienie dokumentu o treści określonej przepisami prawnymi, a dokument ten wymaga podopisu przez dłużnika ale może to być też podpis mechaniczny przy papierach na okaziciela.
Zobowiązanie powstaje przez jednostronne oświadczenie woli lub umowę.
Rodzaje papierów wartościowych
ze względu na przedmiot
opiewające na wierzytelności pieniężne to weksel czek, listy zastawne
opiewające na inne prawa niż wierzytelności np. konsament
2 ze względu na sposób przenoszenia praw:
* p.w. imienne -legitymują osobę imiennie wskazaną - przelew
* p.w na zlecenie legitymują jako uprawnionego osobę wymienioną w dokumencie oraz każdego na kogo prawo zostało przeniesione przez INDOS- pisemne osw. na p.w. na zlecenie i podpis zbywcy;
* p.w. na okaziciela nie wskazują w ogóle uprawnionego jest nim każdy kto okaże dokument
Przeniesienie praw z p.w. następuje na podst. czynności realnej.
16 A WEKSEL - ma cechy ściśle przez ustawę określone, ucieleśnia bezwarunkowe i abstrakcyjne zobowiązanie pieniężne osób na dokumencie podpisanych. Jest papierem na zlecenie, a jego treść ustala się na podst tekstu weksla.
Weksel własny - suchy, prosty, sola wystawca sam przyrzeka bezwarunkowo zapłacić oznaczoną sumę pieniężną na rzecz lub zlecenie wskazanej z nazwiska osoby zwanej remitentem. Musi zawierać słowo weksel, podpis wystawcy, datę wystawienia, termin płatności, miejsce płatności i miejsce wystawienia
Weksel trasowany - ciągniony, przekazowy, trata zawiera skierowane do oznaczonej osoby (trasata) polecenie zapłaty remitentowi określonej sumy pieniężnej. Występuje tu konstrukcja przekazu. Wystawca odpo za zapłatę, a odp trasata uzależniona jest od przyjęcia przez niego weksla - podpis.
Poręczenie wekslowe -jeśli ktoś podpisał weksel na przedniej stronie to odpowiada za zobo oprócz wystawcy, trasata, i akceptanta
Odpowiedzialność- wszyscy dłużnicy wekslowi będący poprzednikami posiadacza weksla odpowiadają solidarnie, ten który zapłacił sumę wekslowa ma roszczenie zwrotne do swoich poprzedników
Weksel in blanco - niezupełny ma podpis ale bark w nim sumy- wystawca ponosi ryzyko
Znaczenie gospodarcze weksla polega na jego funkcji kredytowej polegającej na przesunięciu terminu zapłaty za uzyskane już towary lub usługi do daty oznaczonej w treści weksla. Nadto funkcja płatnicza, obiegowa bo prawa można przenosić oraz zabezpieczająca bo surowa odpo osób podpisany na wekslu.
16 B CZEK
Pełni funkcje pątnicze a nie kredytowe,
- ma postać przekazu w którym wystawca poleca trasatowi bezwarunkowo zapłacić oznaczona sumę pieniężną remitentowi, a trasatem może być tylko bank
- w przeciwieństwie do weksla można wystawiać go na okaziciela
- zawsze jest płatny za okazaniem niezależnie od daty ale terminie 10 dni od wystawienia
- można zastrzec aby suma nie była wypłacona gotówką lecz na konto
- dokument obiegowy
- ma następujące elementy:
nazwa czek
polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy
oznaczenie trasata
podpis wystawcy
oznaczenie miejsca płatności daty i miejsca wystawienia
Odpowiedzialność - nigdy nie ponosi jej trasat jak przy wekslu bo bank nie jest dłużnikiem, jest nim wystawca czeku który wraz z innymi dłużnikami czekowymi ponosi odp solidarną wobec posiadacza i jest ona o charakterze abstrakcyjnym.
16 C OBLIGACJE
P. w. emitowany w serii, w którym emitent stwierdza że jest dłużnikiem właściciela obligacji i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia o charakterze pieniężnym (wykup obligacji zapłata odsetek) lub nie p… i wtedy może być prawo do udziału w zysku emitenta, do objęcia emitowanych przez spółkę akcji w zamian za obligacje, lub do subskrybowania akcji spółki przed akcjonariuszami.
Emitowane na podst ustawy imienne lub na okaziciela są w postaci dokumentu (prqwa i obow stron, wartość nominalna, zakres zabezpieczenia, zasady spełnienia) ale mogą też być bez formy dokumentu - zapis elektroniczny w kompie.
Za zobowiązania odp ponosi emitent całym swoim majątkiem, za wyjątkiem obligacji przychodowych.
Emitentami mogą być:
podmioty prow dział gosp posiadające osobowość prawną
jedn samorządu terytorialnego, związki tych jednostek oraz miasto stołeczne Warszawa
inne podmioty posiadające osobowość prawną upoważnione do emisji obligacji na podstawi ustaw
instytucje finansowe których członkiem jest RP NBP lub państwo należące do OECD, bank centralny.
Znaczenie gospodarcze - - uzyskanie kapitału w celu realizacji przedsięwzięć gospo a zwł finansowanie inwestycji - wiec funkcja pożyczkowo-rozwojowa. Z drugiej strony to lokata kapitału przynoszącą korzyści w postaci oprocentowania. Czasem sa też środkiem płatniczym - podatki.
17. PRZYRZECZENIE PUBLICZNE
919 kc Kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności zobowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać.
Zobo powstaje na podstawie jednostronnej czynności prawnej przyrzekającego a dla ważności złożonego przez niego ośw. woli ustawa wymaga aby zostało ono ogłoszone publicznie. Druga strona czyli wykonawca czynności w odróżnieniu od zobo wynikających z umów nie składa żadnego oświadczenia woli. Aby stosunek ten powstał konieczne jest wykonanie czynności!!!, a z samym przyrzeczenie wiąże się skutek prawny polegający na związaniu składającego przyrzeczenie.
Słowo publiczne oznacza ze winno być złożone w taki sposób aby mogło dotrzeć do nieokreślonych i nieoznaczonych osób.
W tresci tej 1stronnie zobo czynności zawiera się zobowiązanie przyrzekającego do dania nagrody a wykonujący jest ty wyłącznie uprawniony i ma roszczenie o spełnienie świad. zgodzie z treścią przyrzeczenia.
Kiedy jest wielu wykonawców to problemy i 2 sytuacje:
gdy kilka osób wykonało czynność niezależnie od siebie to jeśli przyrzekający nie zastrzegł że należy się tylko 1 nagroda to każda z tych osób ma prawa do nagrody w pełnej wysokości a jeśli było zastrzeżenie to otrzymaj ą ten kto się pierwszy zgłosi;
gdy kilka osób wykonało czynność wspólnie - nagroda należy się wszystkim współwykonawcom a jak spór to podział przez Sąd
Odwołanie p.p.
- jest odwalane w taki sam sposób czyli przez ogłoszenie publiczne jak przy przyrzeczeniu
- ograniczenia wyłączające możliwość odwołania w 2 przy[Adkach
* gdy przyrzekajmy w swoim oćwiczeniu zastrzegł nieodwołalność;
* gdy z przyrzeczeniu oznaczony został termin wykonania czynności
- odwołanie niweczy skutki przyrzeczenia powodując ustanie stanu związania.
Ci którzy podjęli działania ale czynności przed odwalaniem nie wykonali nie podlegają ochronie, jeśli był a przyznana nagroda i wykonanie przed czasem ustania to się ona należy.
Nagroda konkursowa to szczególny przypadek p.p. gdzie przyznaje się ją za najlepsze działo czy czynność. Tu nie chodzi tylko o wykonanie czynności ale też o pobudzenie rywalizacji która ma doprowadzić do uzyskania najlepszego rezultatu w danej dziedzinie.
Skutki prawne wywołane sa tylko wtedy gdy zastrzeżono termin w ciągu którego można ubiegać się o nagrodę, a cechą znamienna jest jego nieodwołalność. O tym komu, czy i które dzieło zasługuje na nagrodę decyduje przyrzekający i ma tu pełna swobodę oceny.
18 GRA I ZAKŁAD
Dzielą się na:
prowadzone na podst. zezwolenia właściwego organu państwowego
zakazane przez prawo
innego rodzaju
1 GRA strony przyrzekają sobie oznaczoną korzyść majątkowa w razie ziszczenia się w przyszłości, w wyniku podjętych przez nie czynności jakiegoś co najmniej częściowo zależnego od przypadku zdarzenia - wiec charakter losowy.
2 Zakład to umowa w której strony przyrzekają sobie korzyść majątkowa na rzecz tej z nich, której twierdzenie, co od pewnych faktów przeszłych lub przyszłych okaże się prawdziwe.
Monopol państwowy istniej na gry liczbowe, loterie pieniężne, wideoloterie o telebingo.
Urządzaniem loterii promocyjnych audiotekstowych ale tylko jednorazowo mogą się zajmować os fizyczne prawne lub j.o.np o.p. na podst zezwolenia ministra lub uprawnione izby skarbowej czy urzędu skarbowego.
Dal ustalenie sytuacji prawnej uczestników g i z prowadzonych z ustawy znaczenie mają regulaminy podlegające zatwierdzeniu przez organ państwowy, a podmiot organizujący zakład czy grę ma obowiązek zapewnienie uczestnikom zapoznania się z nim - to z niego wynika treść stosunku. Roszczenia przedawniają się po 6 miesiącach od dnia wymagalności.
Gry i zakłady zakazane nie wywierają między ich uczestnikami żadnych skutków prawnych, nie ma roszczenia o wygraną a jeśli świadczenie zostało już spełnione to podlega zwrotowi jako nienależne.
Inne gry i zakłady (bez zezwolenie i nie skazane) np. brydż wywołują skutki prawne w ograniczonym tylko zakresie, nie ma tu roszczeń i możliwości przymusowej realizacji a w razie spełnienia świadczenia nie można żądać jego zwrotu. Nie ma tu zaskarżalności więc zobo te są niezupełne naturalne.
19. UGODA
To umowa w której strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu aby uchylić niepewność co od roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Istotny element to ustępstwa obydwu stron = umowa wzajemna oraz ekwiwalentność następstw wg subiektywnej oceny.
Ustępstwo to jakakolwiek rezygnacja z pierwotnie zajmowanego przez stronę stanowiska w zakresie istniejącego między stronami stosunku prawnego.
Ugoda to tzw. umowa ustalająca, która zmierza do przekształcenia niepewnego lub spornego stosunku prawnego w stosunek pewny i bezsporny. Stosuje się ją do stosunków zobowiązaniowych i do innych stosunków cywilno prawnych jednaj w granicach swobodnej dyspozycji stron. Ma ona znaczenie ogólne i pomocnicze i modyfikuje sytuacje stron a ramach istniejącego już stosunku prawnego.
Zawarcie ugody jest czynnością konsensualną i nie wymaga formy szczególnej ale powinna być zawarta w takiej formie jakiej wymaga czynność prawna objęta treścią ugody.
Jej skuteczność… podlega ogólnym regułom wytyczającym granice dopuszczalnej swobody kształtowania treści czynności prawnej., a ta sprzeczna z ustawa i zasadami współżycia społecznego, mająca na celu jej obejście jest nieważna. W przypadku gdyby zaistniał wyzysk - wymuszenie przez jedną ze stron rażącej dysproporcji ustępstw (wykorzystanie przymusowego położenia, niedołęstwa, niedoświadczenia drugiej strony) można domagać się modyfikacji ustalonych ugodą świadczeń.
W kwestii wad oświadczeń woli znaczenie ma tu tylko błąd co od stanu faktycznego, który wg. treści ugody obie strony uważały za niewątpliwy, a spór albo niepewność nie powstałyby, gdyby w chwili zawarcia ugody strony wiedziały o prawdziwym stanie rzeczy. Błąd ten powinien być subiektywnie istotny i należy tu odróżnić błąd dotyczący okoliczności traktowanych przez strony jako niewątpliwe od błędu dotyczącego okoliczności spornych lub niepewnych
Ugoda sadowa - likwiduje konflikt w drodze kompromisu i to bez konieczności angażowania aparatu wymiaru sprawiedliwości odgrywa niewątpliwie pozytywna role społeczną KPC każe sądom gdy zawarcie ugody jest dopuszczalne dążyć w każdym stanie postępowania do ugodowego załatwienia sprawy. Czynność ta ma podwójny charakter- jest czynnością materialnoprawną i procesową i tym różni się od ugody cywilnej że zawiera oświadczenie zmierzające do umorzenia postępowania.
25