Rozumienie tekstu czytanego

Poziom podstawowy

Wskazówki

Rozwiązując zadania na rozu­mienie tekstu czytanego, zawsze pamiętaj o bardzo dokładnym przeczytaniu polecenia, gdyż zawiera ono następujące ważne informacje:

• Na czym polega zadanie(np. na rozstrzygnięciu, czy podane stwierdzenia są zgodne z tekstem czy też nie),

• jakiego rodzaju tekst wystę­puje w zadaniu (np. artykuł, fragment powieści itp.),

• ile punktów otrzymasz za pra­widłowe rozwiązanie całego zadania.

Zadanie 1. (8 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł. Na podstawie informacji zawartych w tekście zdecyduj, które zdania podane w tabeli są zgodne z treścią tekstu (TRUE), a które nie (FALSE). Zaznacz znakiem X odpowiednią rubrykę w tabeli. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

		TRUE	FALSE
1.1.	The New York Marathon goes through all major parts of the city.
1.2.	Running in the Marathon is good not only for your body.
1.3.	Before the race runners get a chance to do some practice.
11.4.	Some ethnic groups in New York organize protests against the Marathon.
1.5.	The Wall' is a place situated near Central Park.
1.6.	During the final miles of the race, the crowd helps the runners not to give up.
1.7.	When the Marathon race is over, the best runners get their medals.
1.8.	The author wants to discourage readers from taking part in the Marathon.

Wskazówki

W zadaniach typu prawda/fałsz nigdy nie pozostawiaj żadnego z podzadań bez rozwiązania. Jeśli nie jesteś pewien prawidło­wej odpowiedzi, wskaż to roz­wiązanie, które wydaje Ci się bar­dziej prawdopodobne. Twoja szansa właściwego wyboru wy­nosi aż 50%!

Zadanie 2. (7pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł. Na podstawie informacji zawartych w tekście zdecyduj, które zdania w tabeli są zgodne z treścią tekstu (TRUE), a które nie (FALSE). Zaznacz znakiem X odpowiednią rubrykę w tabeli. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

		TRUE	FALSE
2.1.	The idea of a telephone helpline originated from Chad Varah's observations as a vicar.
2.2.	The main aim of the organisation was to suggest solutions to people's problems.
2.3.	The name 'the Good Samaritans' was originally used by Chad Varah.
2.4.	When Chad Varah couldn't see everybody who wanted to talk to him, many volunteers were ready to help.
2.5.	Everybody who came to the Samaritans for help wanted to talk to Chad Varah.
2.6.	The telephone is still the most popular means of contacting the Samaritans.
2.7.	The basic rules applied by the Samaritans have not changed for half a century.

Wskazówki

Przejrzyj pobieżnie tekst, by zapoznać się ogólnie z jego treścią. Następnie przeczytaj uważnie zadania i ponownie przeczytaj tekst, by wybrać wła­ściwe odpowiedzi. Pamiętaj, że w zadaniach zazwy­czaj nie zostaną użyte te same sformułowania co we fragmen­cie, więc musisz dokonać właści­wej interpretacji tekstu. Zwróć uwagę, że zadanie 3.6. sprawdza rozumienie całego fragmentu, dlatego zajmij się nim dopiero po rozwiązaniu pozosta­łych zadań i przynajmniej dwu­krotnym przeczytaniu tekstu.

Zadanie 3. (6 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł. Na podstawie informacji zawartych w tekście zdecyduj, które zdania w tabeli są zgodne z treścią tekstu (TRUE), a które nie (FALSE). Zaznacz znakiem X odpowiednią rubrykę w tabeli. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

		TRUE	FALSE
3.1.	Parents should feel satisfied that some children's clothes have been designed for Barbie's manufacturers.
3.2.	It is surprising to the author of the text how much money is spent on children's clothes a year.
3.3.	It makes no sense to buy very expensive clothes for children.
3.4.	The author's daughter got a relatively expensive winter coat because it was practical.
3.5.	The author of the text is basically for school uniforms.
3.6.	The author likes the idea of manufacturing design clothes for children.

Wskazówki

W zadaniach typu prawda/fałsz kolejność zdań w tabelce jest identyczna z kolejnością, w jakiej poszczególne informacje poja­wiają się w tekście.

Zadanie 4. (5 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł. Na podstawie informacji zawartych w tekście zdecyduj, które zdania w tabeli są zgodne z treścią tekstu (TRUE), a które nie (FALSE). Zaznacz znakiem X odpowiednią rubrykę w tabeli.

		TRUE	FALSE
4.1.	The Spanish Flu killed many people during World War I.
4.2.	In 2003-2004, the flu vaccine stopped the virus from attacking people.
4.3.	The vaccine contained a different type of flu to the one which spread across the country.
4.4.	Tamiflu does not protect people from flu completely.
4.5.	Taking Tamiflu can endanger people's lives.

Zadanie 5. (5 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł. Na podstawie informacji zawartych w tekście zdecyduj, które zdania w tabeli są zgodne z treścią tekstu (TRUE), a które nie FALSE). Zaznacz znakiem X odpowiednią rubrykę w tabeli. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Wskazówki

Przeczytaj szybko tekst, aby za­poznać się ogólnie z jego treścią. Przeczytaj podzadania, pod­kreślając w nich kluczowe słowa. Następnie jeszcze raz uważnie przeczytaj tekst i zaznacz w nim zdania, które nawiązują do po­szczególnych podzadań, po czym wskaż właściwe odpowie­dzi.

		TRUE	FALSE
5.1.	The Renaissance fresco in Valencia's cathedral was found by chance.
5.2.	Curious art restorers took a photo of the gap in the ceiling.
5.3.	The fresco was ordered by future Pope AlexanderVI.
5.4.	It was a common procedure in the baroque period to paint a new fresco on top of an old one.
5.5.	The fresco will soon be shown to the public.

Wskazówki

Podkreśl słowa-klucze w pyta­niach. Następnie przeczytaj wypowiedzi, próbując znaleźć w nich synonimy lub parafrazy podkreślonych wyrazów. Pamię­taj, że w odpowiednim frag­mencie tekstu muszą wystąpić te same treści, co w pasującym do niego pytaniu, lecz zazwyczaj wyrażone winny sposób. Przy dobieraniu fragmentów do pytań nie obowiązuje żadna określona kolejność. Jeśli któreś z pytań sprawia Ci trudność, opuśćje i wróć do niego później.

Zadanie 6. (8 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższe trzy relacje z pobytu w Afryce. Na podstawie zawartych w nich informacji odpowiedz na pytania 6.1.-6.8., wpisując w kratki obok pytań odpowiednie litery. Ta sama litera może być wpisana w kratki więcej niż jeden raz. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Wskazówki

Jedno z pytań 7.1.-7.6. będzie z pozoru pasować do dwóch opisów, lecz w rzeczywistości tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Przeczytaj starannie oba opisy, szukając wskazówek, które naprowadzą Cię na trop właściwej odpowiedzi. Upewnij się, że wiesz, dlaczego pytanie nie pasuje do drugiego fragmen­tu.

Po wykonaniu zadania wyjaśnij, dlaczego do jednego z opisów nie przyporządkowałeś żadnego pytania.

Zadanie 7. (6 pkt.)

Przeczytaj uważnie zaczerpnięte z prasy informacje o książkach, a następnie odpowiedz na pytania 7.1.-7.6. W kratkę obok każdego pytania wpisz odpowiednią literę, oznaczającą właściwą pozycję książkową. Nie możesz dwukrotnie udzielić tej samej odpowiedzi. Informacja o jednej z książek została podana dodatkowo i nie pasuje do żadnego pytania. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Wskazówki

Jeżeli masz pewność, do którego pytania pasuje oferta, wykreśl ją po wpisaniu właściwej litery w kratkę. W ten sposób nie bę­dziesz tracił czasu na ponowne czytanie tego fragmentu przy dopasowywaniu pozostałych ofert i pytań. Ponadto po zakoń­czeniu zadania będziesz od razu wiedział, która oferta pracy nie została przez Ciebie dopasowa­na. Przeczytaj ją uważnie, by upewnić się, czy rzeczywiście nie pasuje do żadnego z pytań.

Zadanie 8. (6 pkt.) - Przeczytaj poniższe oferty pracy oznaczone literami A-G, a następnie odpowiedz na pytanie, wpisując odpowiednią literę w kratkę obok charakterystyki każdej z osób (8.1 .-8.6.). Nie możesz dwukrotnie udzielić tej samej odpowiedzi. Jedno z ogłoszeń zostało podane dodatkowo. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Summer jobs:

A Street Charity Fundraisers

In return for hard work you'll have the satisfaction of earning money for yourself and collecting money for those who need it very much. Energy and plenty of enthusiasm essential. No job experience required.

B Watersports Instructors

Instructor's licence and experience required.

Min. age: 18.

Job details: instructing guests of all ages in windsurfing, kayaking or other

watersports depending on qualifications. Hours of work: 40 hours per week

on a shift basis - also at weekends.

C Childcare: Arts and Craft Instructors

Applicants must have previous experience of working with children and be on

a recognised teacher training/childcare course. Specialist expedience in arts & crafts

activities a plus.

Minimum age: 18.

Job details: The role of Arts & Crafts Instructor involves the planning, organisation

of arts and/or crafts workshop sessions for different age groups attending

the camps. Day camps run from Monday to Friday for 4-6 weeks.

D Hotel Waiting/Chamber Staff

Previous hotel work experience preferred but not essential.

Min. age: 16.

Job details: Duties include keeping rooms and public areas of the hotel clean

and tidy - to a high standard of cleanliness.

E Childcare: Barracudas Group Co-ordinator

Applicants must have previous experience of working with children and be on

a teacher training/childcare course.

Min. age: 18.

Accommodation provided, lovely location, excellent pay. Camp duration: 2-3

weeks. Job details: The role of Group Co-ordinator involves leading a group

of between 20-30 children of similar age, staying with them and looking after them

throughout each day.

F Personal Companion (female)

A disabled elderly lady (78), with a strong personality, who needs a friendly atmosphere, care and conversation on a variety of subjects. Positive thinking necessary. Previous experience desirable but not essential.

G Junior Assistant Librarian

Previous experience desirable but not essential.

Job details: duties include mainly placing returned books back in place

on the shelves in the stack-room and occasionally assisting library users /readers.

Adapted from www.summerjobs4students.co.uk

	Which job would be most suitable for each of the following people?
8.1.	A school teacher who is an amateur painter and sculptor, wants to have weekends free for her family.
8.2.	A trainee nurse, patient, caring, even-tempered and cheerful. She prefers taking care of adults rather than looking after children.
8.3.	A person who is self-confident, doesn't mind going out into high streets and other public places to collect money.
8.4.	A middle-aged woman who has no professional training at all, but is very good at housework of all kind, has nice manners but is very shy and definitely not talkative.
8.5.	A well-read university student who is kind and polite, reliable and hard-working, but not very energetic.
8.6.	A 24-year-old man who is a fan of sailing and has both the required licence and a lot of experience. He doesn't mind working long hours whenever needed.

Wskazówki

Rozwiązując zadania na dobiera­nie brakujących zdań, należy zawsze w pierwszej kolejności przeczytać tekst, z którego usu­nięto zdania, by wyrobić sobie ogólne pojęcie o jego tematyce i organizacji. Następnie należy zapoznać się ze zdaniami A-F i poszukać w tekście wskazó­wek ułatwiających wybór właści­wych rozwiązań. Rolę wskazówek mogą pełnić czasowniki użyte w tym samym czasie, co w zdaniach poprze­dzających lukę lub następujących tuż po niej, zaimki dzierżawcze lub wskazujące (np. its, this, those), bądź też wyrażenia takie jak also, as well itd., które nawiązują do treści poprzednich zdań. Inne wskazówki nie są związane ze strukturami grama­tycznymi, lecz ze znaczeniem podanych zdań i tekstu.

Zadanie 9. (5 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł, z którego usunięto 5 zdań. Zdania te oraz jedno zdanie dodatkowe, które nie pasuje do tekstu, podano pod tekstem i oznaczono literami A-F. Dobierz zdania tak, aby otrzymać spójny i logiczny tekst. W każde puste miejsce (9.1.-9.5.) wpisz literę, którą oznaczone jest brakujące zdanie. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Zadanie 10. (5 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł, z którego usunięto 5 zdań. Zdania te oraz jedno zdanie dodatkowe, które nie pasuje do tekstu, oznaczono literami A-F. Dobierz zdania tak, aby otrzymać spójny i logiczny tekst. W każde puste miejsce (10.1 .-10.5.) wpisz literę, którą oznaczone jest brakujące zdanie. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Wskazówki

Zanim wybierzesz poprawną od­powiedź, przyjrzyj się dokładnie wszystkim możliwościom. Zwra­caj szczególną uwagę na kon­tekst - zdania występujące bez­pośrednio przed luką i po niej. Upewnij się, czy zdanie, które odrzuciłeś, rzeczywiście nigdzie nie pasuje.

Wskazówki

Aby prawidłowo wykonać zada­nia w tej części egzaminu, musisz opanować dwie odmienne tech­niki czytania:

1. czytanie w celu zidentyfiko­wania głównych myśli tekstu

2. czytanie w celu wychwycenia szczegółowych informacji.

Obie umiejętności można dosko­nalić podczas lektury prasy i ksią­żek. Aby opanować pierwszą z nich, przeczytaj najpierw po­bieżnie artykuł lub fragment po­wieści, by zapoznać się ogólnie z jego treścią.

Drugą umiejętność można ćwi­czyć, podkreślając podczas czy­tania daty, ficzby, nazwy własne itd.

Tego typu zadania na rozumie­nie tekstu czytanego zawierają zazwyczaj pytania odnoszące się do tekstu jako całości. Jedno z nich dotyczy często źródła, z którego zaczerpnięto tekst (magazyn, strona internetowa, przewodnik turystyczny itd.). Chcąc na nie odpowiedzieć, nale­ży zwrócić uwagę na język tekstu (oficjalny lub nieoficjalny) i na to, czemu tekst ten ma służyć (infor­macji, rozrywce, reklamie itd.).

Zadanie 11. (4 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł, a następnie wybierz właściwe - zgodne z teks­tem - zakończenie zdania. Zaznacz jedną z czterech możliwości, zakreślając literę A, B, C lub D. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Wskazówki

Przeczytaj pobieżnie tekst, by wyrobić sobie ogólne pojęcie o jego treści. Następnie zapoznaj się z zadaniami i podanymi możli­wościami odpowiedzi. Wyko­nując podzadania, najpierw odszukaj fragment tekstu zawie­rający rozwiązanie, po czym wskaż właściwą odpowiedź i sprawdź, czy jest ona zgodna z treścią fragmentu. Na końcu upewnij się, czy odrzucone przez Ciebie możliwości odpowiedzi są rzeczywiście niezgodne z teks­tem. Pamiętaj przy tym, że w za­daniach na ogół nie występują te same słowa i sformułowania co w tekście.

Zadanie 12. (5 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy fragment opowiadania, a następnie wybierz właściwą -zgodną z tekstem - odpowiedź lub zakończenie zdania. Zaznacz jedną z czterech możliwości, zakreślając literę A, B, C lub D. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Wskazówki

W zadaniach takich jak zadanie 13. warto po pobieżnym zapo­znaniu się z tekstem zwrócić uwagę na pierwsze zdanie każdego akapitu. Często jest ono bowiem podsumowaniem treści całego fragmentu, a pozostała część zawiera jedynie szczegóły i przykłady będące rozwinięciem zdania wprowadzającego.

Zadanie 13. (6 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł, a następnie wybierz właściwe - zgodne z teks­tem - zakończenie zdania. Zaznacz jedną z czterech możliwości, zakreślając literę A, B, C lub D. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Wskazówki

Aby rozwiązać zadanie obok, nie musisz zrozumieć każdego słowa w tekście. Przed zapoznaniem się z zadaniami przeczytaj pobieżnie tekst, by wyrobić sobie ogólne pojęcie o jego treści. Pamiętaj o upływającym czasie. Nie zastanawiaj się zbyt długo nad jednym zadaniem. Lepiej przejdź do kolejnych zadań, a po ich wykonaniu skup się na tych, które początkowo sprawiły Ci trudności.

Zadanie 14. (7 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł, a następnie wybierz właściwe - zgodne z teks­tem-zakończenie zdania. Zaznacz jedną z czterech możliwości, zakreślając literę A, B, C lub D. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Wskazówki

Zadanie15.6. dotyczy tekstu jako całości. Oczekuje się w nim od zdającego określenia, jakiego rodzaju jest to tekst, dlatego warto znać cechy charakterysty­czne różnych gatunków i sty­lów.

Przyjrzyj się poszczególnym opcjom w zadaniu 15.6. i zasta­nów się, czym charakteryzuje się każdy z wymienionych gatun­ków.

Np. recenzja przeznaczona jest dla odbiorców danego dzieła (książki, filmu, płyty itp.), wystę­puje w niej słownictwo związane z tematem, a na końcu zawarta jest ogólna ocena dzieła. Czy potrafisz w podobny sposób określić cechy charakterystyczne pozostałych trzech typów tek­stu?

Zadanie 15. (6 pkt.)

Przeczytaj uważnie poniższy artykuł, a następnie wybierz właściwe - zgodne z teks­tem - zakończenie zdania. Zaznacz jedną z czterech możliwości, zakreślając literę A, B, C lub D. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt.

Rozdział II

Rozumienie tekstu czytanego

Przykłady

Przykład 1. str.45

1. T 1.5. T

1. F 1.6. F

2. T 1.7. F

3. F

Komentarz

Ad. 1.1. Patrz wers (dalej w.) 1. Zdanie to podaje precyzyjną informację dotyczącą miejsca urodzenia Edmunda Hillarego {Auckland, New Zealand), czyli określa kraj, z którego on pochodzi.

Ad. 1.2. Patrz w. 2-3 (zgodnie z ogólną tendencją, że pierwsze pytania zazwyczaj odnoszą się do początkowej części tekstu). Zdanie jest czywiście fałszywe, bo Edmund P. Hillary left this job (= an editor for DN/ to become a beekeeper like his father) czyli: porzucił pracę (= redaktora Tuakan District News) aby zostać pszczelarzem, jak jego ojciec). Ad. 1.3. Patrz w. 3-6: dowiadujemy się, że Edmund Hillary pierwszy raz zetknął się z wspinaczką na wycieczce szkolnej, He had his first mountaineering experience ... A dalej dowia­dujemy się, że After that, he became a keen climber... czyli potem (= po tej wycieczce) stał się zapalonym wspinaczem (alpinistą), z czego można wywnioskować, że jego zainteresowanie wspinaczką zostało zapoczątkowane na wyżej wymienionej wycieczce szkolnej Ad. 1.4. Patrz w. 7-9: w tekście nie ma informacji o tym, że Hillary próbował zdobyć Mount Everest przed zakończoną sukcesem wyprawą w r. 1953. Informacja o niepowodzeniach w zdobyciu góry dotyczy innych wypraw: Between 1920 and 1952, fifteen other expeditions to climb Mount Everest had failed.

Ad. 1.5. Patrz w. 10-12: Hillary i Tenzing zostali wybrani jako najbardziej sprawni członkowie wyprawy (the fittest members), a więc mający największe szanse na zdobycie szczytu.

Ad 1.6. Patrz w. 17-18: the George Medal otrzymał od królowej Elżbiety II Norgay, nie Hillary... and gave Norgaythe George Medal.

Ad 1.7. Tekst zawiera przede wszystkim informacje dotyczące faktów i wydarzeń.

Przykład 2. str.46

1. T 2.5. T

2. T 2.6. F

3. F 2.7. T

4. F

Komentarz

Ad. 2.1. Patrzw. 1: Dry air, cramped conditions and long flights can make you uncomfortable. (= may cause discomfort) Ad. 2.2. Patrz w. 4-5: incidents of air rage -predisposition of a few passengers to go mad in the sky (= passengers cannot control their temper)... increased by almost 500 % in the last half of the 1990s (= more and more passengers) Ad. 2.3. Patrz w. 13-14: You are putting people who are unfamiliar in a competitive environment... and that creates rivalry. Nie ma mowy o zamkniętej przestrzeni; to warunki, w jakich muszą przebywać pasażerowie, wywołują opisaną

reakcję obcych sobie ludzi, a nie sam fakt, że są sobie obcy

i siedzą w zamkniętej przestrzeni.

Ad. 2.4. Patrz w. 17: one in five (= 20%) passengers has a fear

offlying(ri\e ma tu mowy o air rag).

Ad. 2.5. Patrz w. 28: Definitions of air rage vary from country to

country(= there is no universal definition)

Ad. 2.6. Patrz w. 31-32: more than a third of the 200 or so

airlines questioned said staff were not trained to deal with

air rage.

Ad 2.7. Patrz w. 34-37: The focus is likely to swing from

dealing with incidents after the fact to prevention and

passenger management: identifying and pacifying

problem passengers before they really become a problem.

Przykład 3. str.49

1. B 3.4. A

2. D 3.5. E

3. G 3.6. C

Komentarz

W tym zadaniu, i jemu podobnym, trzeba szukać słów kluczo­wych, które umożliwią przyporządkowanie odpowiedniego ogłoszenia właściwej osobie. Poniżej wymieniono słowa--klucze dla poszczególnych podzadań: * Ad. 3.1. Short breaks, low package prices Ad. 3.2. Secret Paradise, luxurious escape from crowds. Ad. 3.3. Valleys, snowy slopes Ad. 3.4. Lux hotels, city centres Ad. 3.5. Comfortable cottages, both coasts of Cornwall Ad. 3.6. Off the beaten track

Przykład 4. str.so

1. B 4.5. A

2. H 4.6. E

3. I 4.7. D

4. F 4.8. G

Komentarz

Ad. 4.1. Zdanie B zawiera imię greckiego boga, i nawiązuje do pierwszego zdania tekstu: We all have something of the Greek god in us. Zdanie B zawiera również informację, że Proteus outwitted his enemies by constantly changing his shape, i tym samym nawiązuje do następnego zdania, które opisuje, w jaki sposób ludzie potrafią wprawiać swoich przeciwników w zakłopotanie.

Ad. 4.2. Zdanie H wiąże się znaczeniowo ze zdaniem je poprzedzającym poprzez frazę Other animals, która wyraźnie wskazuje na to, że zdanie H jest kontynuacją części tekstu dotyczącego jakiegoś zwierzęcia (lub zwierząt), w tym wypadku a rabbit. Dalsza część zdania H, different forms of random behaviour ... nawiązuje do zachowania królika, opisanego w poprzednim zdaniu. Zdanie następujące po zdaniu H logicznie się z nim łączy pokazując odrębność ludzkich zachowań (humans are the only ones who rely on unpredictability as a weapon against each other), a kontrast wyrażony jest przez But użyte na początku tego zdania. Ad. 4.3. Zdanie I jest kontynuacją zdania poprzedniego i wyja­śnia, w jakim sensie such actions (= random, unpredictable behaviour) are far from pointless. This w następnym zdaniu odnosi się do treści zdania I i łączy oba zdania w logiczną całość.

Ad. 4.4. Kluczem do właściwego umieszczenia tego zdania w tekście są frazy evolutionary explanation i less than a decade old oraz słowo But wskazujące na kontrast w zestawieniu z datą 1959 w poprzednim zdaniu, kiedy to M. Chance utworzył termin 'protean behaviour'. Ad. 4.5. Wyrażenie Both of these wyraźnie odnosi się do frazy Two obvious ways w poprzednim zdaniu i jest gramatycznym kluczem do właściwego umieszczenia zdania A w tekście, bo tylko w tej luce uzupełnia tekst w sposób poprawny gramatycznie (i logiczny zarazem). Ad. 4.6. Zdanie E wiąże się znaczeniowo ze zdaniem je poprzedzającym, porównując sytuację In nature w (przyro­dzie) z opisaną w zdaniu poprzednim taktyką wojenną dowódców łodzi podwodnych, submarine commanders; zdanie E łączy się też logicznie z dwoma następnymi zdaniami, gdzie przedstawiony jest przykład ilustrujący ogólne stwierdzenie zawarte w zdaniu E.

Ad. 4.7. Zdanie D łączy się logicznie ze zdaniem poprzednim, przedstawiając konkretny przykład There was the mobbing behaviour of gulls potwierdzający fakt, że they found examples everywhere; zdanie występujące po zdaniu D podaje następny konkretny przykład, stanowiąc logiczną kontynuację zdania D.

Ad. 4.8. Zdanie G, pierwsze w nowym akapicie łączy się logicznie z poprzednim akapitem poprzez frazę Competitive situations also bring out..., a fraza in humans wprowadza grupę istot omawianą w zdaniu następnym (i reszcie akapitu) -people.

Przykład 5. str.53

1. D

1. C

2. A

2. C

Komentarz

Ad. 5.1. Patrz w. 3-4: Best of all is the fact that it follows the contours of my body (= shape of his body), zaimek my użyty w tekście, w cytowanej wypowiedzi Steve'a Morrisa, który mówi o swoim doświadczeniu/obserwacji, został w odpowiedzi D zamieniony na his - stosowną tu formę gramatyczną właściwą dla trzeciej osoby. Tylko odpowiedź D odpowiada na pytanie co jest najlepszą cechą materaca Easysleep.

Ad. 5.2. Patrz drugi akapit: / wake up totally refreshed (= wypoczęta, zregenerowana), co oznacza, że Easysleep gives her (Wendy Stevens) a restful sleep. Odpowiedź B jest myląca, bo początek stwierdzenia jest zaczerpnięty z tekstu, ale nieprawdziwa jest jego druga część, gdyż nic nie ma w tekście o tym, że Wendy jest refreshed all the time. Ad. 5.3. Patrz trzeci akapit: delivered within 24 hours oznacza to samo co delivery within the time specified (dostawa w określonym czasie w pewnych ramach czasowych), free of charge (wolne od opłaty) odnosi się w tekście właśnie do takiej usługi.

Ad. 5.4. Układ i treść tekstu świadczą o tym, że jest to ulotka reklamowa (leaflet), a nie część artykułu z gazety czy urywek z książki naukowej lub jakiegoś sprawozdania. Połączenie dwóch pierwszych akapitów przedstawiających cytowane opinie klientów zadowolonych z produktu z trzecim akapitem przedstawiającym warunki zakupu materaca Easysleep, a w szczególności ostatnia linijka zachęcająca do nabycia dwóch takich materaców, (co upoważnia do zniżki ceny) wskazują na rodzaj i funkcję tekstu.

Przykład 6. str.54

1. B 6.5. C

2. A 6.6. A

1. B 6.7. D

2. B

Komentarz

Ad. 6.1. Patrz w. 5: your heart beats faster (= heart rate increases). Zauważ zmianę zaimka z your użytego w tekście na their w pytaniu {you, your nie oznacza, że autor mówi o Tobie, lecz, że przedstawia przykładowo sytuację jakiejś nieokreślonej nieśmiałej osoby). Odpowiedź A sugeruje, że dostają wysypki, jednak w tekście nie ma na ten temat żadnej informacjji. Odpowiedź C może być myląca ze względu na zwrot your knees feel weak (w. 5), ale zwrot ten nie oznacza tu, że nieśmiała osoba nie może ustać na nogach, lecz że z powodu stresującej sytuacji nogi drżą pod nią (lub „łydki się trzęsą").

Ad. 6.2. Patrz w. 9-10: But shyness does mean you're harder to approach. Odpowiedź D może być myląca dla kogoś, kto niedokładnie przeczyta wers dziewiąty i „zarejestr­uje" w świadomości tylko frazę we judge someone harshly because of this nie zauważając zaprzeczenia don't- trzeba uważać by nie popełniać tego typu omyłek. Ad. 6.3. Patrz w. 13-14: the key to success - finding an interest in common with other people (= discovering shared interests with other people).

Ad. 6.4. Patrz w. 19-21: You will find yourself getting interested in what they're talking about and asking questions -and before you know it, you'll be having a conversation^ first step to getting into conversation). Ad. 6.5. Patrz w. 21-23: try joining a class to learn something... You'II feel relaxed and... too busy concentr­ating on what you're doing to feel shy. Odpowiedzi A i B mogą być mylące ze względu na pojawiające się w nich odpowiednio słowa laugh i relax, które są użyte w tekście. Nie należy się sugerować faktem, że w którejś z podanych do wyboru odpowiedzi jest słowo lub cała fraza z tekstu - może to być odpowiedź błędna, tak jak w tym przypadku. Ad. 6.6. Patrz 7 w. 28-29: Most people make a fool of themselves every so often (= Everybody says stupid things sometimes).

Ad. 6.7. Autor nie udziela rad jak inni mogą pomóc nieśmiałym, lecz jak oni sami mogą pomóc sobie (akapity 3-7); tekst skupia się na poradach, a nie na analizowaniu nieśmiałości, jako zjawiska społecznego; nie ma w nim też in­formacji o najnowszych odkryciach dotyczących nieśmiałości.

---