Makroekonomia-ściąga, WSEI, makroekonomia

1,Przedmiot makroekonomii.

Makroekonomia- jest badaniem gospodarki narodowej jako całości lub też badaniem jej znaczących części. Odnosi się to do „ogólnego obrazu”, a nie szczegółów działalności gospodarki danego kraju.

Typowe zagadnienia znajdujące się w sferze zainteresowania makroekonomii obejmują:

Co określa ogólny poziom cen? Stopę inflacji? Co określa poziom produkcji krajowej i dochodu narodowego?Jakie skutki wywiera polityka monetarna i budżetowa rządu na ogólny poziom cen, dochodu, produkcji , zatrudnienia, bezrobocia? Co może zrobić rząd (jeśli w ogóle coś może ) dla zwalczania inflacji, bezrobocia i recesji?

Makroekonomia zajmuje się głównie poziomami między różnymi częściami gospodarki .W makroekonomii stosuje się więc uproszczone elementy konstrukcyjne przy budowie różnych modeli, aby móc wyjaśnić jak pasują one do siebie i w jaki sposób wzajemnie na siebie wpływają; konstruuje się szerokie agregaty, takie jak zagregowany popyt, zagregowana podaż , podaż pieniądza itp.

3.Ekonomiści klasyczni ,neoklasyczni,

keynesizm, monetaryzm.

Szkoła klasyczna-szkoła myślenia ekonomicznego, która posługuje się teorią makroekonomiczną ,zakładającą , że gospodarka w długim okresie o ile nie będzie się zakładać jej funkcjonowania, doprowadzi do równowagi i neutralności pieniądza. Ekonomiści klasyczni winią przejściowa działające czynniki za wywołanie nierównowagi, a za winnych bezrobocia i niedostatecznej produkcji uznają związki zawodowe i przepisy ograniczające spadek stawek płac w reakcji na spadek popytu. Ich recepta jest prosta :znieść wszelkie prawa ,ograniczające elastyczne kształtowanie się cen i płac. Wg ekonomistów klasycznych problem spadku tempa wzrostu produktywności może również zostać rozwiązany przez system wolnego rynku. Jeśli ludzie chcą więcej dóbr i usług i mają dość pieniędzy aby je nabyć, wtedy przedsiębiorstwa będą więcej inwestować, a nowe bardziej sprawne urzadzenia pozwolą na osiągnięcie wzrostu produktywności i wielkości produkcji w przyszłości. Klasyczni ekonomiści wierzą w neutralność pieniadza : uważają ,że zmiany podaży pieniądza wpływają na ogólny poziom cen , ale nie mają wpływu na poziom cen względnych.

Keynesizm -teoria makroekonomiczna , która szczególnie podkreśla fakt, że gospodarka ze swej natury ma charakter niestabilny i wymaga stosowania aktywnych, doraźnych posunięć polityki gospodarczej rządu w celu wyeliminowania bezrobocia i inflacji. Ekonomiści keynesowscy uważają , że główną przyczyną niskiego poziomu produkcji i bezrobocia jest niedostateczna wielkość ogólnych wydatków. Ogół podmiotów gospodarczych nie zgłaszają wystarczająco dużego popytu na dobra i usługi aby zapewnić pełne zatrudnienie siły roboczej. Dla zwolenników J.M. Keynesa zarówno produkcja jak i ceny odgrywają rolę w równoważeniu gospodarki w krótkim okresie . to który czynnik będzie odgrywał dominującą rolę zależy od wielkości niewykorzystanych zasobów. Ekonomiści klasyczni składają cały ciężar odzyskania równowagi gospodarczej w krótkim okresie na ceny. Keynesiści również skłaniają się do postrzegania inflacji jako problemu popytu. Rozwiązanie :zredukować całkowity popyt przez odwrócenie kierunków polityki uznawanych za środki prowadzące do zmniejszenia bezrobocia. Podnieść wydatki ograniczając wydatki konsumentów i przedsiębiorstw, albo zredukować wydatki rządu, albo przenieść stopy oprocentowania , redukując kredyty, a tym samym zakupy. Niestety wg tradycyjnej teorii keynesizmu , posunięcia polityki mające ograniczyć inflację wywołują tendencję do wzrostu bezrobocia i vice versa .

Monetaryzm -makroekonomiczna teoria , która postuluje :nieaktywistyczną politykę gospodarczą monetaryści uważają , że gospodarka ma ze swej natury charakter stabilny i zwykle powróci do swego naturalnego stanu po każdym okresie przejściowej nierównowagi. Rozwiązanie monetarystów - polega na zredukowaniu wzrostu ilości pieniądza w gospodarce. Zalecają oni „automatyczną” zasadę wzrostu wielkości zasobów pieniądza lub przynajmniej bardziej „gładkie „

wolniejsze tempo wzrostu zasobów pieniądza przy założeniu ograniczenia praw systemu Rezerwy Federalnej do doraźnego wpływania na wielkość zasobów pieniądza. Choć podkreślają znaczne wahania tempa wzrostu zasobów pieniądza , monetaryści podzielają wiele poglądów szkoły klasycznej . Znaczna część obecnego bezrobocia jest wynikiem , jak uważają prawnych ograniczeń takich jak stawki płac minimalnych

, które uniemożliwiają spadek płac i uniemożliwiają powstanie równowagi na rynku siły roboczej. Monetaryści bardziej dążą do redukcji inflacji niż do zmniejszenia bezrobocia.

Ekonomia podaży-teoria makroekonomiczna, która podkreśla większe znaczenie zarządzania podażą oraz znaczenie bodźców do pracy, oszczędzania i inwestowania od znaczenia zarządzania popytem przy kształtowaniu makroekonomicznych kierunków polityki w celu osiągnięcia max zatrudnienia , produkcji, wzrostu gospodarczego i stabilności cen. Ekonomiści strony podażowej postrzegają wysokie stawki podatku dochodowego jako istotną przyczynę niskiej produkcji i bezrobocia. Postrzegają inflację częściowo jako problem o charakterze podażowym . Podwyżki cen mogą być mode..wane wzrostem produkcji - podaży dóbr i usługi, które ludzie chcą nabyć Rozwiązania problemów bezrobocia , inflacji i produktywności polegają na redukcji stóp podatków, co wzmogłoby motywację ludzi do pracy, oszczędzania i inwestowania.

Koncepcja „racjonalnych oczekiwań” stanowi teorię makroekonomiczną , która podkreśla jałowość polityki makroekonomicznej ponieważ ludzie działając we własnym interesie zmodyfikują swoje przewidywania lub oczekiwania w oparciu o posiadaną wiedzę o rzeczywistości. Teoretycy tej szkoły zakładają , że ludzie posiądą racjonalnie określony zasób informacji , co do wpływu posunięć polityki gospodarczej rządu i będą postępować przy uwzględnianiu tej informacji. Teoria ta podkreśla wpływ oczekiwań ludzi na stopy procentowe, inflację i bezrobocie.

35.Różne formy pieniądza (czy czek jest pieniądzem).

W nowoczesnym społeczeństwie pieniądze w podstawowym sensie to dług rządu i instytucji finansowych. Oprócz banknotów i monet , różne inne aktywa finansowe służą jako środek wymiany i rezerwuar siły nabywczej. Depozyty oszczędnościowe płatne na każde żądanie lub środki pieniężne na rachunkach oszczędnościowo - rozliczeniowych (czekowych) cechują się wysoką płynnością. Podobnie rachunki i certyfikaty oszczędnościowe, które podobne są do rządowych obligacji ( bonów oszczędnościowych), ale są emitowane przez banki, również wykazują podobne cechy. Dwiema najczęściej stosowanymi miarami wielkości zasobów pieniądza są M1 i M2 .

M1 -obejmuje gotówkę oraz depozyty czekowe , dotyczy głównie rachunków transakcyjnych. M2 , M.3 i L są to coraz szersze agregaty z coraz większym udziałem sald nietransakcyjnych . M2 zawiera M1 oraz depozyty na rachunkach oszczędnościowych oraz certyfikaty depozytowe o niewielkich nominałach. M3 obejmuje M2 oraz depozyty terminowe o dużych nominałach i pewne drobne pozycje dodatkowe. L stanowi M3 plus inne aktywa takie jak :weksle bankowe, dokumenty handlowe, obligacje skarbowe .

Czek -udzielone bankowi pisemne zlecenie bezwzględnego wypłacenia okazicielowi podanej w nim sumy pieniężnej z rachunku wystawcy. Czek stwierdza zobowiązanie wystawcy i innych osób na nim podpisanych. Czek jest źródłem płatniczym , służy do wielostronnych rozliczeń bezgotówkowych , zastępując pieniądz znajdujące się w obiegu, znajduje szerokie zastosowanie.

35.Różne formy pieniądza.

Rozwój form pieniądza:

1.Towar 2. Sztaby złota i srebra 3. Monety złote i srebrne 4. Banknoty wymienialne na kruszec 5. Banknoty niewymienialne na kruszec (1914 i 75)

6.Zapisy na rachunkach (pieniądz bezgotówkowy, bankowy) 7. Pieniądz elektroniczny(elektroniczne zapisy wartości)

Karta kredytowa-standartowa- autoryzowana i akceptowana karta płatnicza za pomocą której można dokonywać płatności do wysokości limitu kredytowego określonego przez emitenta. Jest to legitymacja posiadania konta kredytowego na rachunku osobistym.

Karta debetowa- jest to karta płatnicza za pomocą której dokonuje się płatności do wysokości salda na rachunku. KD może funkcjonować na zasadzie `pay now', kwota transakcji pobierana jest z rachunku posiadacza karty z dniem otrzymania danych przez bank o przeprowadzeniu transakcji.

Karta typu Charge- z odroczonym terminem płatności Bank ustala miesięczny limit wydatków do którego wysokości możemy dokonać transakcji gotówkowych i bezgotówkowych.

Elektroniczna portmonetka-zasada funkcjonowania takiej karty jest zbliżona do typowej karty telefonicznej. Klient kupuje w banku kartę o określonej wartości i za jej pomocą dokonuje transakcji w punktach handlowych wyposażonych w elektroniczne terminale i bankomaty.

37.Kreacja pieniadza. Pieniądz kreowany samodzielnie i niesamodzielnie.

Baza monetarna jest nazywana pieniądzem o duzej mocy, gdyż jej zwiększenie przynosi wielokrotnie większy wzrost podaży pieniądza w gosp. Proces ten nosi nazwę kreacji pieniądza.

Banki kreują pieniadz pożyczajac rezerwy nadwyżkowe.

Depozyty odgrywają b.ważną rolę , gdyż umożliwiają kreowanie pieniądza przez banki.

Stopa rezerw obowiązkowych-okresla, jaką część depozytów banki muszą zatrzymać w skarbcach jako rezwrwę obowiązkową.

Gdy banki udzielają pożyczek tworzą pieniadz w formie depozytów płatnych na żądanie, które stanowią największą część naszych zasobów pieniądza mierzonych przy pomocy M1.

Maxymalna ilość pieniądza, która może zostać wykreowana w całym systemie instytucji depozytowych, równa się kwocie rezerw nadwyżkowych pomnożonej przez odwrotność wskaźnika poziomu rezerw obowiązkowych, zakładając brak wycieku waluty i nieistnienie bezczynnych rezerw nadwyżkowych.

39. Bank centralny i jego funkcje.

Bank centralny - zwany jest bankiem banków . Centralny Bank jest instrumentem realizującym rządowe funkcje dotyczące kontroli systemu

kredytowego .Ponadto Bank Centralny może kontrolować rozmiary emisji nowych banknotów, udziela pożyczek bankom komercyjnym ,kieruje strukturą i wysokością stawek oprocentowania kredytów, pożyczek. Przeprowadza operacje transferu pieniądza, złota i innych walorów do centralnych banków innych krajów. W Anglii bank centralny będący odpowiednikiem NBP podlega ministrowi skarbu. W niektórych krajach ( głównie w EWG) banki centralne są niezależne od rządu i odpowiadają za politykę pieniężną i nadzór bankowy .

W całym systemie bankowym naczelnym bankiem jest bank centralny, który spełnia w gospodarce 5 funkcji :

1.emitowanie banknotów - dlatego bank centralny nazywany jest także bankiem emisyjnym. Reguluje on w ten sposób ilość pieniądza w obiegu rynkowym.

2.pełnienie przez niego roli banku banków - oznacza to , że prowadzi on rachunki innych banków i udziela im pożyczek.

3.obsługa Skarbu Państwa - polega na prowadzeniu rachunków rządowych i przeprowadzaniu w imieniu rządu operacji finansowych w kraju i za granica, a także na udzielaniu rządowi pożyczek, oczywiście na określonych warunkach.

4.pełnienie roli centrum walutowego kraju -z tego względu decyduje on o zapasach złota, walut zagranicznych , czyli pieniędzy innych krajów, a ponadto przeprowadza operacje interwencyjne w obronie kursu waluty krajowej.

5.wykonywanie pewnych czynności administracyjnych takich jak np. kontrola banków w określonych sytuacjach.

70.Przedstaw korzyści wynikające z handlu międzynarodowego.

Gdy dwa kraje handlują ze sobą , obydwa zauważają , że mogą na tym zarobić. Każdy kraj może bowiem powiększyć swój realny dochód przy danych zasobach jakie posiada. Przewaga absolutna oznacza, że dany kraj wytwarza dany towar lub usługę taniej lub używając mniej czynników produkcji , dzięki temu , że posiada obfitość naturalnych zasobów lub przewagę doświadczenia. Przewaga względna występuje wtedy, gdy przewaga absolutna danego kraju w produkcji lub pod względem kosztów jest największa lub wtedy gdy jego absolutna strata jest najmniejsza. Nawet wtedy, gdy jeden kraj ma absolutną przewagę w produkcji wszystkich towarów i usług, handel między nim i in. Krajami będzie wzajemnie opłacalny na zasadzie przewagi względnej. Każdy kraj ma przewagę względną w wytwarzaniu jakiegoś dobra. Ogólnie, dany kraj będzie dysponował przewagą względna w produkcji towarów wymagających znacznego zastosowania tych czynników produkcji, w które jest on względnie obficie wyposażony. Prawo przewagi względnej ozn. ,że w warunkach rynku konkurencyjnego każdy kraj skłania się do:1) częściowej lub całkowitej specjalizacji oraz exportu tych towarów, w których posiada przewagę względna, 2) importu tych towarów w których ma on względna „stratę”.

Kraje korzystają z handlu międzynar. , zaś wyższa wydajność pracy prowadzi do obniżenia społecznych kosztów produkcji, większej różnorodności oferowanych towarów oraz silniejszej konkurencji. W długim okresie wartość importu danego kraju będzie równa wartości jego exportu.

72. Rozliczenia transakcji zagranicznych.

Transakcje SWAP - równoczesna wymiana jednego tytułu zobowiązania finansowego na drugi. Transakcje swap walutowe polegają na wymianie pożyczek w różnych walutach często za pośrednictwem banku. Transakcje swap moga dotyczyć płatności odsetek i polegają na wymianie obciązenia tytułu ich płatności.

73.Rynek walutowy.

Rynek walutowy stanowi centralną kategorię międzynar. systemu walutowego. Jest to taki rynek międzynar. , na którym jedna waluta krajowa może być wymieniona na inną. Cena, po której są wymieniane te dwie waluty, nosi nazwe kursu

Istnieją 2 krańcowe rozwiazania dotyczace funkcjonowania systemu kursu walutowego:

1. Stały (sztywny) kurs walutowy 2. Płynny (zmienny) kurs walutowy.

Wpraktyce stosuje się najczęściej „brudny” lub kierowany system pLynnych kursów walutowych, w którym to systemie ceny walut są częściowo zależne od konkurencyjnych sił rynkowych, a częściowo zdeterminowane przez interwencję rządu. Do interwencji państwa- w tym systemie- dochodzi wówczas, gdy trzeba zapobiec zbyt dużym lub zbyt gwałtownym zmianom popytu i podaży walut w krótkim okresie.

74.System stałych kursów walutowych.

System stałych lub sztywnych kursów walutowych

międzynar. - system walutowy, w którym ceny walut są ustanawiane i podtrzymywane przez interwencje rządowe.

Przy stałych kursach walut. Istnieje oficjalna interwencja rządowa na prywatnym rynku. System ten nakłada ciężar procesów równoważenia raczej na gospodarkę narod. Niż na bilans płatniczy. Gdy działa automatycznie, cele wew. Polityki ekonom. Muszą być poświęcane dla osiągania równowagi zew. Podczas gdy standart waluty złotej utrzymywał kursy walutowe w wąskich granicach, inne systemy pozwalaja na szersze wahania, ale ciągle w ramach ustalonych limitów. Gdy granice zostają osiągnięte pojawia się oficjalna ingerencja rządu.

W systemie stałych kursów walutowych rzad może podejmować decyzje o spadku lub wzroście oficjalnej ceny waluty krajowej. Decyzję rządu o spadku ceny waluty krajowej, czyli mniejszej ilości jednostek pieniadza zagr. Przypadających na jedn. pieniężną krajowa nazywamy dewaluacja. Natomiast decyzja rządu o wzroście ceny waluty krajowej w jedn. pieniądza zagr. nazywa się rewaluacją

75.System zmiennych kursów walutowych.

System zmiennych, płynnych lub wolno wahających się kursów walut - międzynar. system walutowy, w którym ceny walut są zależne od sił rynku konkurencyjnego.

W systemie tym kursy są determinowane wzajemną interakcją popytu i podaży na krajowe i zagraniczne waluty. Zmiany w gustach konsumentów, całkowitym dochodzie realnym i spekulacje mogą zmieniać realny kurs walutowy. Jeżeli teoria parytetu siły nabywczej działa, antycypowane zmiany w stopach inflacji, cenach i stopach procentowych oraz w przyszłym poziomie kursów walutowych spowodują zmianę poziomu jedynie kursów nominalnych. Chociaż płynne kursy walutowe automatycznie dążą do wyeliminowania ewentualnych problemów związanych z bilansem płatniczym, niektórzy ludzie traktują je jako hamulec handlu za wzg. na niepewność i niestabilność terms of trade (relacja cen exportowych do importowych)

W systemie płynnych kursów walutowych spadek ceny waluty krajowej, będący wynikiem gry sił rynkowych nazywamy deprecjacją , natomiast wzrost ceny waluty krajowej aprecjacją.

82.Współczesne kierunki makroekonomii. Mikropodstawy makroekonomii.

Mikroekonom. podstawy makroekonomii - teoretyczna analiza zachowań jednostek, na której się opiera makroek. model gospodarki.

4. Gospodarka rynkowa, gospodarka planowana, interwencjonizm państwowy.

Gospodarka rynkowa-system gospodarki, w której istnieją rynki na wszystkie czynniki produkcji (ziemia, praca, kapitał), kadry kwalifikowane i na artykuły konsumpcyjne. W gosp. rynkowej niezbędne dane do rachunku ekonom. Pochodzą z rynku. W gosp. tych kwestie: co? Jak? I dla kogo? Rozstrzygane są przez mechanizm rynkowy. Gospodarki te charakteryzują się dominacją prywatnej własności i wolnością wyboru w podejmowaniu wszelkich decyzji dotyczących działalności gosp. oraz kierowaniem się własnym interesem podczas podejmowania tych decyzji. Mechanizm cenowy prowadzi do alokacjj czynników wytwórczych oraz produktów i dystrybucji dochodów właścicieli czynników przy bardzo ograniczonej interwencji rządu w procesy gosp.

Gospodarka planowana-narodowe planowanie gospodarcze-proces kolektywnego wyznaczania narodowych celów ekonom. I rozwijania narzędzi polityki gosp. i programów służących realizacji tychże celów. W gosp. rynkowej planowanie gosp. ma charakter niedyrektywny. Specjalne służby planistyczne, opracowując krótko- i długoterminowe plany, wskazują przedsiębiorstwom i organom państwowym warunki niezbędne do utrzymania równowagi gosp. Planowanie to ma najczęściej charakter wieloletnich programów.

Interwencjonizm państwowy-polityka czynnego oddziaływania państwa kapital. Na gosp. narod. Pojawił się już w okresie pierwotnej akumulacji kapitału(XVI-XVIII w.). Kształtujący się wówczas ustrój społ-gosp. wymagał pomocy ze strony państwa poprzez protekcjonizm celny, system podatkowy,pożyczki państwowe, wywłaszczane chłopów z ziemi, wojny handlowe i system kolonialny.

Współcześnie większość istotnych problemów gosp. rozpatrywana jest przez pryzmat interwencyjnej roli państwa. Podjęło się ono zadania nie tylko pośredniego koordynowania działalności gosp., ale w wielu dziedzinach bezpośredniokieruje niektórymi dziedzinami życia społ-gosp., wyznaczając im kierunki i tempo rozwoju oraz wpływając na ich funkcjonowanie. Gł. cele interwencjonizmu:

-dążenie do osiągnięcia wysokiej stopy wzrostu gosp. przy możliwie pełnym zatrudnieniu i wykorzystaniu nowoczesnych czynników wzrostów.

-ograniczenie wahań cen, dbanie o dobry pieniadz i jego siłę nabywcza.

-utrzymywanie zrównoważonego bilansu płatniczego i ustabilizowanego kursu walutowego

-rozwiązywanie problemów ekologicznych

-reagowanie na globalne procesy gosp., w tym zwłaszcza tendencje do integracji gosp. narod.

5.Wymień gospodarcze funkcje rządu. Podaj przykład redystrybucyjnych działań rządu.

Gospodarcze funkcje rządu obejmują :określanie i ochronę praw własności, dostarczanie dóbr publicznych takich jak obrona narodowa; zmniejszenie przejawów nieefektywności związanych z występowaniem zewnętrznych kosztów i zewnętrznych korzyści; ochrona dóbr ogólnie dostępnych; zabezpieczenie świadczeń na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa publicznego ; stabilizowanie ogólnej aktywności gospodarczej .

Ustanowienie i ochrona przez rząd praw własności zwiększa produkcję przez uwolnienie producentów od konieczności angażowania się w niepotrzebne spory dotyczące własności . tam gdzie prawa własności są określone i chronione powstaną rynki i układ wzajemnie korzystnych transakcji handlowych

41.Popyt na pieniądz.

Popyt na pieniądz (MD) - zależność między wielkością zasobu pieniądza , jakie ludzie chcą posiadać , a stopą procentową.

Krzywa popytu na pieniądz (rysunek).

Wielkość zgłaszanego popytu na pieniądz zależy od wysokości stopy procentowej. Im jest ona wyższa, tym więcej ludzie tracą trzymając pieniądza i dlatego ograniczając swoje zapotrzebowanie na nie. Powoduje to , że krzywa popytu ma nachylenie ujemne. Obniżanie się stopy % towarzyszy zwiększanie się wielkości popytu a pieniądz. Inne czynniki również wpływają na ten popyt , a

najważniejszym jest wielkość dochodu narodowego wytwarzanego w gospodarce. Jeśli dochód rośnie to ludzie zarabiają więcej i zwiększają popyt na pieniądz co ilustrujemy przesunięciem krzywej popytu na pieniądz na prawo.

Krzywa popytu na pieniądz - pokazuje graficznie zależność między wielkością zasobu pieniądza , jaki ludzie chcą utrzymywać , a wielkością stopy procentowej.

Wyróżniamy 3 rodzaje popytu na pieniądz:

1.transakcyjny popyt na pieniądz - dążenie do posiadania sald gotówkowych w celu realizacji przewidywanych zakupów dóbr i usług.

2.przezornościowy popyt na pieniądz - dążenie do posiadania sald gotówkowych w celu finansowania nieoczekiwanych zakupów dóbr i usług

3.spekulacyjny popyt na pieniądz -dążenie do posiadania pieniądza w przewidywaniu spadku ceny innych aktywów i w przewidywaniu innych zysków.

Popyt spekulacyjny i przezornościowy łącznie określane są niekiedy popytem na pieniądz ze względu na dążenie do posiadania aktywów.

Popyt na pieniądz jest zależny od osobistego dochodu i bogactwa, stóp procentowych ,ogólnego poziomu cen i oczekiwań dotyczących przyszłych cen, jak również innych zmiennych ekonomicznych.

42 Ilościowa klasyczna teoria pieniądza

Teoria ilościowa - teoria zgodnie z którą w dłuższym czasie i przy innych warunkach niezmienionych , zmiana wielkości zasobu pieniądza prowadzi do proporcjonalnej zmiany poziomu cen.

Teoria ilościowa może być wyjaśniona przy użyciu równania obiegu , który mówi, że

MV=PQ

Jeśli Q oznacza realny dochód narodowy (albo realny PNB) , to oznacza go symbolem y i mamy równanie następujące: MV= Py

Zgodnie z teorią ilościową pieniądza , w długim okresie zmiany ilości pieniądza (M.) prowadzą do proporcjonalnych zmian w poziomie cne (P.). Zasób pieniądza nie ma trwałego wpływu na prędkość obiegu (V) ani też na realny produkt narodowy brutto(y)

prędkość obiegu-oznacza ile razy przeciętnie jednostka pieniężna jest wydawana w ciągu roku.

Teoria ilościowa nie zakłada, że szybkość obiegu i realny dochód nigdy się nie zmieniają. Przyjmuje jedynie, że w długim okresie zmiany tych dwóch wielkości wywołane są innymi czynnikami niż ilość pieniądza . prędkość obiegu i realny dochód mogą być zmienne, ale zmiany te nie dokonują się wraz ze zmianą ilości pieniądza .

ilościową teorię pieniądza przedstawia się również w postaci wersji zasobowej równania obiegu, tzw równania Cambridga.

m=( 1/V)Py lub m.=kPy

gdzie k=(1/V)

Wersja zasobowa kładzie nacisk na k -współczynnik określający jaka część ogólnych zasobów jest utrzymywana w formie pieniężnej , a nie na jego odwrotności , czyli prędkości obiegu.

Współczesny monetaryzm różni od innych wersji teorii ilościowej to, że prędkość obiegu pieniądza

jest względnie stała w okresie krótkim. Zatem krótkookresowe skutki zmian ilości pieniądza odnoszą się wyłącznie do elementu Py. Ta część wzrostu (lub zmniejszenia) ilości pieniądza , która nie da się przewidzieć , spowoduje zmianę poziomu cen. Ponieważ w ostatecznym rozrachunku wszystkie zmiany będą znane , a potem będą mogły być przewidziane , w długim okresie czasu , zgodnie z ilościową teorią pieniądza ,zmiany zasobu pieniądza wpływają jedynie na ceny .

Monetaryzm - ilościowa teoria pieniądza uzupełniana o założenie , że prędkość obiegu pieniądza jest wysoce stabilna.

43.Keynesowska teoria popytu na pieniądz.

Wg teorii keynesowskiej popyt na pieniądz ma swoje główne korzenie w popycie transakcyjnym i spekulacyjnym. Popyt transakcyjny jest zdeterminowany głównie przez poziom dochodu narodowego. Im wyższy poziom dochodu narodowego tym większa potrzeba handlu.

Spekulacyjny popyt na pieniądz wynika zasadniczo z oczekiwań dotyczących przyszłych stóp procentowych.

Keynes argumentował , że podczas dotkliwych depresji stopa % może spaść tak nisko , że każdy będzie wierzył , iż zamierza się podnieść i wszyscy będą trzymać tyle gotówki, ile tylko zdobędzie. Gospodarka w takich warunkach wpada w „pułapkę płynności” - gdy ludzie w pewnych, mało prawdopodobnych sytuacjach tezauryzują wszelkie przyrosty zasobów pieniądza tak , że krzywa popytu na pieniądz ma położenie poziome.

W modelu keynesowskim popyt na pieniądz (MD) składa się z dwóch składników popytu transakcji.(Mr) oraz popytu spekulacyjnego (Msp) . Zasób pieniądza na który jest popyt ze względu na potrzebę realizowania transakcji- wykres a) - jest bezpośrednio zależny od poziomu dochodu narodowego. Wielkość spekulacyjnego popytu na pieniądz pozostaje w odwrotnej zależności od stóp procentowych- wykres b). Całkowity popyt na pieniądz- wykres c)- jest wynikiem zsumowania transakcyjnego popytu na pieniądz przy danym poziomie dochodu- powiedzmy Y1- i spekulacyjnego popytu na pieniądz . zakres pułapki płynności ( w mało prawdopodobnej sytuacji jej zaistnienia pokazany jest w postaci horyzontalnej części krzywych popytu na pieniądz wykresów b) i c).

6.Alokacyjna i stabilizacyjna funkcja rządu

Alokacyjna funkcja rządu - polega na działalności prowadzonej do lepszej alokacji dóbr i usług niż mógłby to zrobić mechanizm rynkowy. Na rynkach pojedynczych oferowane są na sprzedaż produkty wytwarzane przez firmy prywatne dlatego też możemy nazwać je dobrami i usługami prywatnymi.

Dobra prywatne -dostarczane są na rynek przez prywatnych producentów . Jednak część dóbr i usług wytwarzana jest w gospodarce przez rząd ( nie bezpośrednio). Jednak to właśnie rząd ze Skarbu Państwa opłaca produkcję tych dóbr czy usług i dlatego też noszą one nazwę dóbr publicznych.

Dobra publiczne-dostarczane są przez rząd całemu społeczeństwu nieodpłatnie np. dobra narodowe, państwowa służba zdrowia, państwowe szkolnictwo, a także ochrona porządku publicznego przez policje, oświetlenie ulic czy budowa autostrad. Wymienione dobra i usługi charakteryzują się tym , że każdy mieszkanie kraju z nich korzysta, nie ograniczając przy tym możliwości korzystania z nich przez innych , a także tym , że nie musi płacić za konsumpcję tego rodzaju dóbr. W warunkach monopolu i konkurencji monopolistycznej nie zostaje osiągnięta efektywność. Oznacza to , że rząd w sytuacji monopolu musi często interweniować . wymienione przyczyny wywołuja konieczność angażowania się rządu w działalność związaną z podażą dóbr i usług , czyli ich alokacją.

stabilizacyjna funkcja rządu - polega na działalności prowadzącej do osiągnięcia pełnego zatrudnienia, stabilizacji cen i wzrostu gospodarczego, czyli stanu, którego samodzielnie nie może zapewnić mechanizm rynkowy.

Ponieważ z funkcjonowaniem gospodarczym związane są problemy dotyczące ludzi np. inflacja i bezrobocie , to rząd jest aktywnie zaangażowany w osiągnięcie pełnego zatrudnienia , stabilnych cen, i wzrostu gospodarczego . rząd jest odpowiedzialny za poziom życia obywateli kraju, w którym rządzi i dlatego został wyposażony w specjalne narzędzia , aby strzec ich interesów. Wszelką działalność mającą na celu osiągnięcie narodowych celów ekonomicznych, czyli osiągnięcie pełnego zatrudnienia, stabilnych cen i podnoszenia poziomu życia ludności , wzrostu gospodarczego , ekonomiści określają mianem wypełniania funkcji

stabilizacyjnej.

Działalność rządu nakierowana na walkę z inflacją i bezrobociem wpływa na dystrybucje dochodu i alokację zarówno dóbr prywatnych jak i publicznych.

Rząd dysponuje różnymi narzędziami . Jednym z nich są wydatki rządowe na dobra i usługi , które bezpośrednio wpływają na poziom zagregowanego popytu w gospodarce. Są one nakierowane na dostarczanie dóbr i usług publicznych oraz prywatnych, a także na równiejszą sprawiedliwszą dystrybucję dochodu. Podatki są wykorzystywane w celu oddziaływania na 3 obszary działalności rządu. Wykorzystywane są też transfery - dotacje pieniężne ze strony rządu , na rzecz najbardziej potrzebujących

7.Co to jest deficyt budżetowy? Źródła budżetowych dochodów i struktura budżetowych wydatków.

Deficyt budżetowy - kwota , o którą wydatki przewyższają wpływy w czasie określonego okresu obrachunkowego. Stanowi on przeciwieństwo nadwyżki budżetu, która jest kwotą o którą wpływy przewyższają wydatki poniesione w danym okresie obrachunkowym.

Dochody : z własności publicznej ; z podatków i opłat publicznych ; osiągane w drodze pożyczek

Wydatki :związane z zakupami dóbr i usług ; transferowe ( nie związane bezpośrednio z ruchem towarów i usług, lecz będące wyrazem redystrybucyjności dochodów- emerytury , renty, zasiłki.

Dochody budżetowe -środki pieniężne pobierane bezpośrednio przez państwo lub gminę od podmiotów gospodarczych i osób fizycznych na finansowanie wydatków związanych z realizacją zaplanowanych zadań .

Istnieją 3 podstawowe rodzaje źródeł dochodów budżetowych:

-z gospodarki publicznej

-z gospodarki prywatnej

-od ludności

Wydatki budżetu: obejmują obronę narodową , sprawy międzynarodowe, naukę, badania kosmiczne, technologie, energie, zasoby naturalne i środowisko, rolnictwo, handel i kredyty mieszkaniowe, transport, społeczności lokalne i rozwój regionalny, oświatę i szkolenie zawodowe i usługi społeczne, zdrowie, ubezpieczenia społeczne ,opiekę lekarską , ubezpieczenia dochodów, emerytury i usługi świadczone na rzecz byłych żołnierzy , sądownictwo, ogólne wydatki rządu, działalność centralnych instytucji kredytu federalnego.

10.Kontrowersje wokół interwencjonizmu państw.

Rząd powinien interweniować, gdy może zwęzić lukę pomiędzy faktycznym i efektywnym poziomem produkcji. Jednak działanie rządu powoduje koszty. Rząd powinien łagodzić nieefektywność rynku tylko wtedy, kiedy korzyści jego działania przewyższają koszty.

Ekonomiści argumentują , że jeśli rząd zamierza interweniować, to powinien wybrać najmniej kosztowne środki- odpowiednie do podejmowania zadania.

11.Ubóstwo. Społeczne przyczyny ubóstwa.

Próg ubóstwa- to taki poziom dochodów przy którym osoby które go nie osiągają zaliczane są do żyjących w ubóstwie.

Przyczyny ubóstwa:

 niska wydajność pracy

 dyskryminacja rasowa

 niski popyt zagregowany

 wybór stylu życia

45.Podaż pieniądza. Rynek finansowy.

Podaż pieniądza(MS) - to ilość pieniądza dostępna w gospodarce , która zależy od tego , co zostanie uznane za pieniądz .

Podaż pieniądza (M1) tworzy gotówka w obiegu, czyli banknoty i monety oraz depozyty na rachunkach bankowych.

Kształtowanie wielkości podaży pieniądza nazywamy polityką monetarną lub pieniężna. Ponieważ właśnie bank centralny podejmuje decyzję o podaży pieniądza, to jest ona stała i nie zmienia się w zależności od wysokości stopy procentowej . oznacza to , że krzywa podaży pieniądza - pokazuje graficznie jaka ilość pieniądza zdefiniowanego jako M1 jest dostępna w gospodarce.

Rynek finansowy- rynek na którym pożyczkobiorcy otrzymują fundusze od pożyczkodawców za pośrednictwem instytucji finansowych, takich jak banki czy giełda .

46.Pojecie rachunku narodowego.

Rachunki dochodu narodowego

(narodowe)zestawienie produktu narodowego brutto lub produktu krajowego brutto w określonym roku oraz ich składników.

48 Polityka pieniężna i polityka fiskalna.

Polityka pieniężna(monetarna) - jest manipulowaniem stopą wzrostu krajowej podaży pieniądza w celu stabilizowania poziomu zatrudnienia i produkcji.

Polityka fiskalna - (określona niekiedy mianem polityki budżetowej) jest manipulowaniem poziomem wydatków federalnych i podatków w celu osiągnięcia wysokiego i stabilnego poziomu zatrudnienia, produkcji, stabilności cen, i wzrostu gospodarczego.

Polityka fiskalna stanowiąc integralny element interwencjonalizmu państwowego , powinna zapewnić realizację następujących celów:

1. pełne zatrudnienie

2. stabilizacja cen i walka z inflacją

3. wzrost gospodarczy

4. równowaga bilansu płatniczego

5. sprawiedliwość społeczna i eliminacja ubóstwa

6. efektywny podział zasobów ekonomicznych i ochrony środowiska

Realizacja wymienionych celów wymaga użycia określonych instrumentów . Instrumentorium polityki fiskalnej stanowią podatki i wydatki rządowe. Jednak najważniejszymi instrumentami polityki fiskalnej są:

1. polityka kredytowa ( inwestycyjna)

2. polityka podatkowa ( zasada przyspieszonej amortyzacji)

3. polityka pieniężna

4. planowanie gospodarcze

5. tworzenie silnego sektora publicznego

Polityka pieniężna-

Cechy charakteryzujące monetaryzm:

1. uznanie, że główna determinantą zmian nominalnego PNB jest podaż pieniądza ( jako zasób a nie jako strumień)

2. przyjęcie w polityce pieniężnej zasady stałego wzrostu podaży pieniądza w stosunku do przyrostu realnego PNB , co zapewnia kontrolę nad gospodarką

3. twierdzenie, że istnieje stała stopa popytu na pieniądz do nominalnego PNB

4. uznanie stabilnego charakteru rozwoju gospodarki kapitalistycznej w długim okresie i odrzucenie konieczności interwencjonalizmu państwowego- uznanie dominującej roli rynku w usuwaniu zakłóceń w gospodarce

5. przypisywanie większego znaczenia walce z inflacją niż walce z bezrobociem

6. uznanie, że monetaryzm stanowi przede wszystkim sposób analizy rzeczywistości , a nie jej logiczny opis.

Polityka monetarna posługuje się takimi narzędziami jak :

1. emisja pieniądza

2. określenie kursów wymienialnych walut

3. ustalenie stopy oprocentowania kredytów

Obecnie przeważa pogląd , że środki polityki monetarnej nie powinny być stosowane oddzielnie, lecz łącznie ze środkami polityki fiskalne. W czasie „boomu” skuteczniejsza jest polityka monetarna, w okresie zaś osłabienia popytu jest niezbędna polityka fiskalna.

Bomm- to część cyklu koniunkturalnego, w której gospodarka osiąga najwyższy poziom produkcji.

13.Problemy równowagi gosp.

Keynes dowodził, że bezrobocie może być wywołane niedostatkami popytu zgłaszanego przez konsumentów i przedsiębiorstwa na dobra i usługi wytwarzane w gospodarce. Jeśli przedsięb. i konsumenci nie planują kupić wszystkiego, co jest wytwarzane, firmy będą gromadziły nadmierne zapasy i będą musiały ograniczyć produkcję zwiększając poziom bezrobocia. W modelu keynesowskim poziom dochodu narod. Dostosowuje się tak, by planowane oszczędności i planowane inwestycje zrównały się. W keynes. Modelu okrężnego obiegu dochodów, warunki równowagi makroekon. Mogą być wyrażone dwojako. Po pierwsze, makroek. Będzie w równowadze gdy całkowity popyt na dobra i usługi będzie dokładnie równy całkowitej produkcji. Po drugie, pozostawiając rząd poza zakresem analizy makroekon. Będzie w równowadze wtedy gdy planowane oszczędności gosp. dom. i firm będą dokładnie równe planowanym wydatkom inwestycyjnym firm. Wg.teorii Keynesa dopóty dopóki występuje jakieś bezrobocie, rząd może doprowadzić do podniesienia dochodu narod. I zatrudnienia przez zwiększenie całkowitych wydatków. Może to osiągnąć, albo zwiększając własne wydatki na dobra i usługi albo obniżajac podatki umożliwiając tym samym wzrost wydatków gosp.dom. i przedsięb.

14.PKB,PNB,DN-wyjaśnij znaczenie i różnicę między tymi pojęciami.

PKB-PRODUKT KRAJOWY BRUTTO-jest jednym z najważniejszych pojęć w makroekonomii. Wyraża łączną wartość produkcji danego kraju. Za jego pomocą można mierzyć efekty ekonomiczne całej gospodarki. Dobra i usługi są produkowane w sposób ciągły, liczy się w skali roku- strumieniem. Nie interesuje nas zasób ( stan).

PKB-jest miarą produkcji , wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju niezależnie kto jest ich właścicielem. PKB w cenach rynkowych określa produkcję wytworzoną w kraju za pomocą cen uwzględniających podatki pośrednie.

PKB w cenach wytwórczych mierzy produkcję krajową za pomocą cen , z których wyeliminowano

podatki pośrednie.

PNB-PRODUKT NARODOWY BRUTTO - całkowita rynkowa wartość dóbr i usług wytworzonych przez mieszkańców danego kraju w określonym roku.;

PNB= PKB+ dochody netto z czynników produkcji ulokowanych za granicą

Dochód narodowy -całość dochodów wypłacanych właścicielom ludzkich i fizycznych zasobów wytwórczych za wykorzystanie tych zasobów w określonym odcinku czasu. Zasobami tymi są : kapitał , ziemia, praca, ich właściciele, zaś za korzystanie z tych zasobów otrzymują odpowiednio : procent, rentę i płacę .

Dochody osobiste- są częścią dochodu narodowego , która jest wypłacana poszczególnym jednostkom, w odróżnieniu od sum wypłacanych przedsiębiorstwom.

Dysproporcyjne dochody osobiste- obejmują dochody osobiste pomniejszone o kwotę podatków osobistych , a także o kwotę opłat nieopodatkowanych.

17.Okrężny obieg dochodów . Wpływy i wypływy z okrężnego obiegu dochodów.

Okrężny obieg dochodów- obrazuje realne i pieniężne istnienie zasobów, dóbr i usług między firmami, a gospodarstwami domowymi.

Wypływy -odpływ lub upust części dochodu z obiegu. Oszczędności oraz podatki i import stanowią przykład strumienia wypływu z obiegu dochodów.

Dopływ -jest to zwiększenie (dodanie) dochodów do obiegu okrężnego. Inwestycje, wydatki rządowe, oraz eksport- wszystkie te działania stanowią przykłady obiegu okrężnego. Import-Q

Gospodarstwa Podatki-T

domowe Oszczędności-S

Transfery

rządowe-R

wynagrodzenia za wydatki na dobra

czynniki produkcji i usługi [c]

[Y]

Eksport -X

Przedsiębiorstwa Inwestycje-I

[firmy] Wydatki rządowe- G

18.Dochód realny a dochód nominalny

PNB nominalny

Realny PNB= Deflator PNB

PNB w ujęciu nominalnym - mierzy się w cenach bieżących tj takich , które istniały w okresie , gdy produkowano wchodzące w PNB dobra i usługi. W ujęciu tym PNB dobrze służy ocenie tego co w danym roku wytworzono i co może być podzielone. Nie może jednak służyć ocenie wzrostu gospodarczego w kolejnych latach. Chcąc uzyskać prawidłowy obraz rzeczywistych zmian poziomu wzrostu gospodarczego możemy obliczyć realny PNB (PNB w cenach stałych). koryguje on nominalny PNB o skutki inflacji i wyraza go w cenach istniejących w pewnym okresie , określonym jako rok bazowy lub podstawowy.

Deflator PNB-jest to stosunek nominalnego PNB ( w cenach bieżących) do PNB w ujęciu realnym ( w cenach stałych ), wyrażony w postaci wskaźnika ( tzn mnożymy przez 100) . pokazuje w jaki sposób zmieniają się ceny wszystkich dóbr i usług wytwarzanych w gospodarce. Jest on konstruowany na podstawie obserwacji cen pewnego z góry ustalonego zestawu dóbr i usług.

20.Czynniki wzrostu gospodarczego.

Wzrost gospodarczy - rozszerzenie się zdolności danego kraju do produkcji towarów i usług pożądanych przez ludzi.

Ponieważ zdolności produkcyjne gospodarki zależą przede wszystkim od ilości i jakości występujących w niej zasobów, jak również od poziomu techniki, wzrost gospodarczy musi wziąć się z rozszerzeniem i ulepszeniem tych czynników produkcji. Szczególnie ważnymi czynnikami są także akumulacje kapitału, dzięki oszczędnościom i inwestycjom, doskonalenie ludzkich umiejętności, oraz postęp techniczny.

53.Korzyści i straty wynikające z inflacji

Inflacja- trwały wzrost ogólnego poziomu cen, przy uwzględnieniu zmian jakości towarów w pewnym okresie czasu; powoduje on zarówno straty jak i korzyści.

Wśród tych którzy najprawdopodobniej zyskują na nieprzewidzianej inflacji są : dłużnicy, przedsiębiorstwa i pracownicy, którzy mogą swobodnie podnieść swoje płace i ceny szybciej niż inni oraz rząd. To właśnie głównie nieoczekiwana inflacja powoduje skutki redystrybucyjne i szkodzi

gospodarce jako całości oddziaływująca zagregowany popyt i zagregowaną podaż . Tworzenie pieniądza przez rząd może być interpretowane jako nakładanie ukrytego podatku na społeczeństwo.

Wzrost tempa kreacji pieniądza może doprowadzić do nieoczekiwanego wzrostu tempa inflacji, jak również do zwiększenia obciążeń podatkowych.

Gdy ktoś traci z powodu nieoczekiwanego wzrostu cen , ktoś inny zwykle zyskuje na tym( oczywistym wyjątkiem jest sytuacja , gdy inflacja wywołuje raczej spadek niż redystrybucję całkowitej produkcji, w którym to przypadku prawie każdy może ponieść straty). Podobnie jak koszty inflacji korzyści pojawiają się głównie dlatego, że niektórzy ludzie nie oczekują wzrostu cen i działają aby lub też nie mogą od razu zareagować na ich wzrost. W takich sytuacjach ludzie którzy przewidują wzrost cen i działają aby przeciwstawić się skutkom tego wzrostu , zyskają kosztem pozostałych.

Mogą kupować wcześnie po relatywnie niskich cenach i sprzedawać później , uzyskując dużo więcej. Możliwość uzyskania takich korzyści jest jednym z czynników , który odciąga zasoby od produktywnych zastosowań w czasach inflacji. Ludzie wykorzystują swoje zasoby, do spekulowania mając nadzieję , że mogą znaleźć się wśród tych , którzy korzystają z inflacji.

Natomiast straty dotykają posiadaczy gotówki , wierzycieli w instytucjach, takich jak: banki i spółki ubezpieczeniowe, i podobnie jak banki , które udzielają pożyczek , ludzie którzy nabywają obligacje emitowane przez rząd lub spółki akcyjne stają się wierzycielami. Straty ponoszą również przedsiębiorcy i pracownicy . Z powodu określonego sposobu tworzenia struktury systemu podatkowego, prawie każdy człowiek uzyskujący dochód ponosi straty w związku z inflacją , gdy jego nominalny ( ale niekoniecznie realny) dochód się podnosi. Także emeryci, którzy swoje dochody otrzymują w postaci stałych płatności miesięcznych uzyskiwanych w ramach układów emerytalnych przedsiębiorstw, w których pracowali , są poszkodowani z tytułu wzrastających cen.

54.Indeksy inflacyjne.

Inflacja - jest to ciągły wzrost cen przy uwzględnieniu zmian jakości w czasie, co wywołuje zarówno straty jak i korzyści. Indeks cen konsumpcyjnych jest przypuszczalnie najbardziej popularną metodą mierzenia inflacji. Jest on bowiem oparty o badanie cen dóbr i usług , które nie są nabywane w tych samych proporcjach przez wszystkich, CPI nie daje prawdziwego obrazu zmian poziomu kosztów utrzymania wszystkich konsumentów. Dwiema innymi często stosowanymi miarami inflacji jest deflator cen PNB

n - PNB

PNB= r - PNB * 100

oraz Indeks cen produkcyjnych (PPI)- stosunek cen nie detalicznych w danym roku do cen nie detalicznych w roku bazowym . ceny PPI są zwykle indeksem pilotującym dla cen CPI .

59.Pojęcie bezrobocia . Stopa bezrobocia.

Bezrobocie - występowanie grupy pracowników zdolnych do pracy oraz gotowych do jej podjęcia , lecz nie znajdujących możliwości korzystnego zatrudnienia . Bezrobocie jest przedstawione procentem siły roboczej , który nie znajduje zatrudnienia z powodu strukturalnych problemów gospodarki i zmiany miejsc pracy. Rozróżniane jest bezrobocie : przejściowe (frykcyjne) , cykliczne, strukturalne , lub ukryte. Bezrobocie powoduje stratę produktu narodowego brutto , wywołuje wyższe wydatki rządu na zasiłki dla bezrobotnych i na programy pomocy społecznej , a też przynosi ujemne następstwa pozaekonomiczne .

Stopa bezrobocia - stosunek liczby ludzi uznanych za bezrobotnych do liczby ludzi wchodzących w skład siły roboczej , wyrażony w procentach

Stopa bezrobocia jest wskaźnikiem straconej produkcji , jak również miarą trudności gospodarczych przeżywanych przez robotników. Obliczona stopa bezrobocia jest oparta o bardzo dokładną definicję tego kto jest a kto nie jest zatrudniony lub bezrobotny. Z powodu przyjęcia

Określonego sposobu jej definiowania przez Urząd Statystyki Pracy, nie można oczekiwać spadku stopy bezrobocia do 0.

Liczba bezrobotnych

Stopa bezrobocia= zasoby siły roboczej

Zasoby siły roboczej - składają się ze wszystkich osób w wieku 16 lat i więcej ( tzn. dorosłych, które są skłonne i zdolne do pracy , które są liczone albo jako bezrobotne, albo jako zatrudnione.

Naturalna stopa bezrobocia - minimalny procent siły roboczej , który nie znajduje zatrudnienia z powodu strukturalnych problemów gospodarki i przechodzenia między poszczególnymi miejscami pracy. Naturalna stopa bezrobocia jest zawsze większa niż 0.

23. Cykl gospodarczy. Fazy cyklu gospodarczego.

Cykl gospodarczy - powracające , ale nieregularne wahania poziomu ogólnej działalności gospodarczej lub zestaw krótkoterminowych jej wahań w górę i w dół w ramach głównego długookresowego trendu.

Trend - przejaw długookresowej zmiany ,w górę lub w dół , jakiejś zmiennej ekonomicznej- np. :produktu narodowego brutto(PNB).

Cykle gospodarcze obejmują 4 fazy: recesję , dno koniunktury, ożywienie i szczyt. Cykl rozpoczyna się spadkiem aktywności, określonym jako recesja.

Recesja - przejaw spadku ogólnej działalności gospodarczej , szczególnie produkcji krajowej i zatrudnienia. Gdy realny produkt narodowy brutto przestaje spadać , a bezrobocie przestaje wzrastać, osiągane jest wówczas dno cyklu gospodarczego- najniższy punkt cyklu gospodarczego , punkt w którym ogólny poziom działalności gospodarczej przestaje spadać .

gdy realny produkt narodowy brutto zaczyna wzrastać , a bezrobocie spada oznacza to , że gospodarka weszła w fazę ożywienia. Ożywienie - ruch ogólnego poziomu aktywności gospodarczej ( realnego PNB oraz zatrudnienia) w górę .

ożywienie może trwać aż do momentu , gdy gospodarka zbliży się do poziomu pełnego zatrudnienie, lub też może ono zostać szybko zahamowane przez kolejną recesję. Cykl gospodarczy kończy się , gdy faza ożywienia osiąga swój szczyt.

Szczyt koniunktury- faza cyklu, która pojawia się wtedy, gdy ogólny poziom aktywności gospodarczej przestaje się podnosić.

Szczyt stanowi najwyższy punkt cyklu gospodarczego, stanowi on przejście z fazy

ożywienia jednego cyklu do fazy recesji drugiego cyklu. Tak więc szczyt nie może zostać zidentyfikowany zanim nie zostanie ogłoszona kolejna recesja- co najmniej 6 m.-cy po tym , gdy realny PNB zacznie spadać.

24.Cykl pełny i zdeformowany.

Pełny cykl gospodarczy zawiera 4 fazy: recesję ,dno , ożywienie i szczyt (rysunek).

27.Różnica między wzrostem a rozwojem gospodarczym.

Pojęcia wzrostu gospodarczego i rozwoju gospodarczego używane są często zamiennie, ale mają one jednak nieco odmienne znaczenia.

Wzrost gospodarczy - rozszerzanie się zdolności danego kraju do produkcji towarów i usług pożądanych przez ludzi.

Rozwój gospodarczy - strukturalne oraz inne zmiany towarzyszące wzrostowi gospodarczemu .Obejmuje on , ale i wykracza poza doskonalenie techniki i umiejętności , a więc poza czynniki pobudzające wzrost gospodarczy. Gospodarka może wykazywać wzrost gospodarczy bez gospodarczego rozwoju, ale nie odwrotnie. Rozróżnienie między wzrostem a rozwojem gospodarczym , jest podobne do rozróżnienia pomiędzy wzrostem i rozwojem człowieka. Wzrost ogólnie mówiąc oznacza przyrost wysokości, oraz wagi . rozwój oznacza natomiast zmiany zdolności do nauki , koordynacji fizycznej, lub zdolności przystosowania się do nowych warunków. Rozwój człowieka uzależniony jest zwłaszcza we wczesnym okresie od jego wzrostu.

Występuje wiele warunków wstępnych ekonomicznego wzrostu i rozwoju. Większość krajów rozwiniętych spełnia co najmniej kilka spośród następujących:

1.odpowiednia ilość i jakość pracy

2.,odpowiednia ilość i jakość kapitału w postaci surowców , maszyn i wyposażenia

3.odpowiednia ilość i jakość zasobów naturalnych

4.odpowiedniowysoki poziom technologii (wiedzy o tym jak przekształcić zasoby w towary i usługi)

5.sprzyjające czynniki socjokulturalne

30.Co to jest akumulacja.

Akumulacja-gromadzenie środków z części dochodu narodowego nie przeznaczonej na spożycie , w celu dokonywania inwestycji i zwiększania produkcji. Akumulacja może oznaczać zwiększanie środków trwałych drogą inwestycji lub tworzenie zapasów i zwiększanie zasobów środków obrotowych . Przez Fundusz Akumulacji rozumiemy nie skonsumowaną w danym okresie część dochodu narodowego . Fundusz Akumulacji obejmuje środki na reprodukcję rozszerzoną, środki na inwestycje nieproduktywne, dodatnie saldo rezerw oraz dodatnie saldo handlu zagranicznego.

34.Pieniądz. Pojęcie pieniądza: funkcje pieniądza.

Pieniądz- jakikolwiek ogólnie akceptowany środek wymiany lub handlu, który służy równocześnie jako rezerwuar siły nabywczej.

Funkcje pieniądza :

1.miernika wartości towarów - funkcja miernika wartości czyli jednostki rozrachunkowej. Polega ona na tym , że w pieniądzu można wyrazić ceny innych towarów oraz można przeprowadzić rozliczenia pieniężne. Pieniądz wyraża wartość towaru nadając mu cenę .

2.środka wymiany (cyrkulacja) - pieniądz występuje jako pośrednik w wymianie i ułatwia ją ( pośredniczy w aktach kupna i sprzedaży towarów). W gospodarce bezpieniężnej nie występuje środek wymiany . wymiana ma charakter bezpośredni, co oznacza , że jedne dobra są wymieniane na inne ( towar za towar)

3. środka tezauryzacji- thezauros (opec) (gromadzenie skarbu lub przechowywania wartości) - tzn można go wykorzystać do dokonania zakupów w przyszłości .funkcja ta polega na tym, że pieniądz umożliwia gromadzenie i przechowywanie majątku. Funkcję tę pełni bez zastrzeżenia pieniądz kruszcowy. współcześnie siła nabywcza pieniądza maleje w skutek inflacji, dlatego należy poszukiwać licznych form gromadzenia wartości np. : oprocentowanie lokaty w bankach, lokaty w papierach wartościowych lub nieruchomości .

4.środka płatniczego - pieniądz służy jako miernik odroczonych płatności, co można określić inaczej jako rolę jednostki rozrachunkowej w dłuższym okresie. Pieniądz w tej funkcji ma zdolność do regulowania zobowiązań wcześniej powstałych np. : z tytułu pożyczki lub kredytu .płaci się później niż się kupiło- czeki , weksle itp. papiery wartościowe

5.pieniądza światowego - to pieniądz, który spełnia funkcję płatniczą i jest chętnie przyjmowany przez kontrahentów na całym świecie np. DM .

60.Przyczyny bezrobocia. Rodzaje bezrobocia.

Można wyróżnić podstawowe 4 sposoby stania się bezrobotnym : można zrezygnować z pracy, niektórzy

ludzie tracą pracę , gdyż są zwalniani z zamykanych, nierentownych zakładów lub firm, które zbankrutowały; Część ludzi po okresie bierności zawodowej wraca na rynek pracy i od początku zaczyna poszukiwania nowego zatrudnienia. Ponadto każdego roku siłę roboczą zasilają młodzi ludzie, którzy właśnie skończyli różne szkoły. Jest kilka przyczyn wywołujących bezrobocie. Najważniejszą jest spadek zagregowanego popytu , który powoduje bezrobocie cykliczne. Sztywne płace pogłębiają problem prowadząc do i większego bezrobocia niż byłoby to możliwe. Niedostateczne informacje i mała mobilność są przyczynami pogłębiającymi bezrobocia frykcyjne. Zmieniająca się struktura rozwijającej się gospodarki , rozwój pewnych gałęzi i upadek innych, jest przyczyną zmniejszania się popytu na niektóre zawody, które powodują pojawienie się bezrobocia strukturalnego.

Rodzaje bezrobocia:

Bezrobocie przejściowe(frykcyjne) - występuje wtedy, gdy ludzie przechodzą z jednego miejsca pracy na drugie, wymagające podobnych kwalifikacji

Bezrobocie cykliczne - wywoływane jest przez okresowe spadki koniunktury gospodarczej - tzn. przez szeroko zakrojoną obniżkę ogólnego poziomu wydatków w gospodarce.

Bezrobocie strukturalne - spowodowane jest potrzebą znacznych zmian kwalifikacji pracowników wywołanych innowacjami technologicznymi lub zmianami względnej konkurencyjności danej gałęzi przemysłu.

Bezrobocie ukryte - dotyczy ludzi nie ujętych w statystykach dotyczących bezrobocia , ponieważ są oni zatrudnieni w niepełnym wymiarze pracy mimo wyrażania gotowości do pracy w pełnym wymiarze , albo też pracują na stanowiskach nie wymagających posiadanych przez nich kwalifikacji, albo też zostali zniechęceni do poszukiwania pracy po długim okresie bezskutecznych prób podjęcia pracy.

61.Rynek pracy. Giętkość cen i płac. Sztywność cen i płac.

Prawo Say'a-makroek. Przekonanie, że podaż tworzy swój własny popyt-tzn. że tworzenie podaży dóbr i usług tworzy równy popyt na te dobra i usługi.

Okres, w którym ludzie przetrzymują pieniądze może cechować nadprodukcja i obniżenie poziomu aktywnoąci gosp.. Jeżeli ceny i płace byłyby elastyczne wg. prawa Saya, nadprodukcja zostałaby wyeliminowana. Keynes zaatakował prawo Saya na podstawie teoretycznej twierdząc, że gromadzenie pieniędzy(tezauryzacja)było zachowaniem racjonalnym z powodu spekulacyjnego popytu na pieniądz oraz na podstawie empirycznej, twierdzac, że płaca i ceny wykazują „lepkość” tzn. wykazują niewielką skłonność do spontanicznego obniżania swego poziomu.

Prawo Keynes'a- makroek. Przekonanie,że popyt tworzy swą własną podaż - tzn, że popyt na dobra i usługi tworzy równą produkcję tych dóbr i usług.

62.Bezrobocie dobrowolne i przymusowe.

W każdej gosp. Istnieje pewna ilość ludzi, którzy nie chcą pracować i tym samym stanowią kategorię bezrobotnych dobrowolnych. Najczęściej przyczyną takiej ich decyzji jest nieakceptowany poziom płacy realnej oferowany przez pracodawcę, a który zapewnia równowagę na rynku pracy, ludzie ci nie opuszczają zasobów siły roboczej, ale pozostaja bezrobotnymi do momentu otrzymania realnej wielkości płacy przekraczającej poziom przeciętny w grupie bezrobot. dobrowolnej znajduje się również te osoby, które chwilowo pozostają bez pracy ze wzg. na jej zmianę, np. spowodowanej nowym miejscem zamieszkania.

W przypadku bezrob. przymusowego pracownik jeżeli jest gotów zaakceptować przedłożoną mu ofertę za obowiązującą na rynku płacę, a mimo to nie może znaleźć zatrudnienia. Bezrobocie spowodowane niedost. Popytu jest bezrob. przymusowym. Jego przyczyną jest wolne tempo procesu dostosowawczego zachodzącego na rynku pracy poza kontrolą pojedynczych pracowników lub związków zawod. Na wielkość przymus. bezrobocia, które występuje w sytuacji nierównowagi rynkowej wpływają łącznie niski popyt globalny i powolna reakcja dostosowawcza płac.

68.Pojęcie gospodarki otwartej.

Gospodarka otwarta - gospodarka kraju prowadzącego wymianę z zagranicą. Ma powiązania z innymi gospodarkami poprzez import i export produktów i czynników wytwórczych oraz transakcje firmowe

69.Wymiana międzynarodowa.

Wymiana zagraniczna - wymaga używania środków monetarnych w celu dokonywania transferów płatności z jednego kraju do drugiego. Sprzedający chcą być opłacani w ich walucie i w ten sposób partner handlowy potrzebuje pewnej ilości tej waluty . Każdy import tworzy popyt na walutę zagraniczną. Każdy export tworzy popyt na walutę krajową. W długim okresie czasu, pieniężna wartość importu i exportu danego kraju musi być równa. Międzynarodowy kurs walutowy wpływa na względne ceny produktów krajowych i zagranicznych . w systemie wolnych lub płynnych kurów walutowych , w których nie istnieje rządowa interwencja dotycząca gry sił popytu i podaży , gdy krajowa waluta jest nadwartościowa, system będzie zmierzać do deprecjacji , zmniejszenia wartości wymiennej lub siły nabywczej w stosunku do innej waluty, jeżeli jest podwartościowa będzie zmierza do wzrostu wartości wymiennej ( aprecjacji)

Międzynarodowy kurs walutowy- cena waluty krajowej wyrażona w jednostkach innej waluty.