R01-05(4), Informacje dot. kompa


Część I
Pierwsze kroki
Rozdział 1.
Zaczynamy!


Co nowego znajdziesz w systemie Windows 2000?

Jeżeli kiedykolwiek używałeś komputera osobistego, niemal na pewno zetknąłeś się już z systemem Windows. Pomimo że na rynku można odnaleźć całkiem sporo różnych systemów operacyjnych, jednak nie można zaprzeczyć, że przytłaczająca większość będących obecnie w użyciu komputerów osobistych i laptopów ma „na pokładzie” taką czy inną wersję tego systemu operacyjnego. Windows 2000 jest najmłodszym dzieckiem firmy Microsoft, kontynuującym tradycje popularnych okienek, które sięgają jeszcze połowy lat osiemdzie­siątych ubiegłego wieku.

Wbrew pozorom warto powiedzieć kilka słów na temat pochodzenia systemu Windows 2000. Na pierwszy rzut oka wygląda łudząco podobnie do systemów Windows 98, Windows 95, a nawet można się dopatrzyć pewnych podobieństw do Windows 3.x. Jednak nic bardziej mylnego! Windows 2000 wywodzi się w prostej linii od systemu Windows NT - technicznie rzecz biorąc jest to po prostu wersja 5.0 tego systemu.

Jeżeli do tej pory pracowałeś wyłącznie z systemami Windows 95/98, to Windows 2000 zaskoczy cię dużą liczbą nowych rozwiązań, które początkowo mogą się wydawać nieco tajemnicze i niezrozumiałe. W prze­ciwieństwie do wersji 95/98, w której każdy użytkownik mógł z komputerem zrobić niemal wszystko, w Win­dows 2000 szczególny nacisk położono na bezpieczeństwo. Może się więc okazać, że przy próbie zmiany dowolnych ustawień (ot, choćby przy próbie zmiany ustawień pulpitu) otrzymasz komunikat informujący, że nie masz wystarczających uprawnień do wykonania danej operacji. Dotyczy to zwłaszcza komputerów pra­cujących w sieciach firmowych, w których administratorzy zwykle ściśle wyznaczają granice tego, czego może dokonać dany użytkownik.

Linux a Windows 2000

Pośród wielu konkurentów systemu Windows największą popularność zdobywa sobie ostatnio Linux, dar­mowa wersja systemu UNIX. Co ciekawe, mimo że Linux i Windows bardzo ostro konkurują ze sobą na ryn­ku oprogramowania, znakomicie ze sobą współpracują, zwłaszcza w zakresie technologii sieciowych. Przy odrobinie wiedzy oraz oprogramowania można bez problemu podłączyć peceta pracującego pod kontrolą systemu Linux do innego peceta, z Windows 2000, i bez żadnych trudności wymieniać pliki i inne zasoby.

Z drugiej strony, jeżeli spotkałeś się już wcześniej z systemem Windows NT, większość mechanizmów bez­pieczeństwa będzie ci już znana. Nowością natomiast z pewnością okażą się sposoby uruchamiania progra­mów, praca z plikami na dyskach czy też możliwości przeglądania Internetu.

Trochę po staremu, trochę po nowemu -
interfejs użytkownika s
ystemu Windows 2000

Po uruchomieniu systemu Windows 2000 na pewno bez problemu odnajdziesz znajomo wyglądające elementy interfejsu, jednak mimo to szybko przekonasz się, że nie stanowi on jednolitej całości. Interfejs użytkownika systemu Windows 2000 nie został zaprojektowany całkowicie od początku - wyłaniał się stopniowo, w kolej­nych fazach przejmując wiele elementów z poprzednich wersji. Dociekliwy użytkownik bez większych kłopo­tów powinien zorientować się, które z nich są zupełnie nowe i spotykane wyłącznie w Windows 2000, a które zostały zapożyczone z poprzednich wersji.

Rodzina Windows 2000

Rodzina Windows 2000 obecnie składa się z czterech produktów. Niniejsza książka omawia zagadnienia związane z systemem Windows 2000 Professional, który został zaprojektowany głównie z myślą o kompu­terach osobistych oraz notebookach. Oprócz tego rodzina Windows 2000 składa się jeszcze z serwera (Windows 2000 Server Edition), serwera zaawansowanego (Windows 2000 Advanced Server Edition) oraz serwera danych (Windows 2000 Datacenter Server Edition), których przeznaczeniem jest praca w bizneso­wych sieciach komputerowych o przeróżnych konfiguracjach i rozmiarach.

Na rysunku 1.1 zaprezentowano podstawowe elementy interfejsu systemu Windows 2000.

Rysunek 1.1

Nie licząc

kilku małych

wyjątków,

interfejs

użytkownika

systemu

Windows 2000

przypomina

Windows 95/98

0x01 graphic

Przyjrzyj się uważnie poszczególnym elementom interfejsu użytkownika systemu Windows 2000 i postaraj zanotować, które z nich wydają ci się znajome. Zdecydowana większość elementów interfejsu (włączając menu startowe, pasek zadań czy też pulpit) wyglądała identycznie w każdej kolejnej wersji Windows, począwszy od starej dobrej dziewięćdziesiątki piątki. Niektóre elementy, takie jak np. pasek szybkiego uruchamiania (ang. Quick Launch Bar) czy też menu Start, konfigurowane przy użyciu metody przeciągnij i upuść (ang. Drag & Drop), są trochę nowszej daty. Po raz pierwszy zostały wprowadzone jako część systemu Windows 98 oraz jako jeden z modułów aktualizacji pulpitu podczas instalacji programu Internet Explorer 4.0.

Z nowych mechanizmów Windows 2000 na pewno rzucą ci się w oczy rozwiązania dotyczące bezpieczeństwa komputera i przechowywanych w nim danych. Mechanizmy te są zapożyczone z systemu Windows NT (np. naciśnięcie klawiszy Ctrl+Alt+Delete podczas logowania się do komputera).

Przechodzenie z systemu Windows 3.x do Windows 2000

Jeżeli masz zamiar dokonać uaktualnienia oprogramowania z Windows 3.x do systemu Windows 2000, od początku możesz się spodziewać rewolucji. Będziesz musiał poznać np. podstawowe elementy interfejsu Windows 2000, zabezpieczenia oraz przeglądarkę sieciową Internet Explorer w wersji 5.0. W niniejszym rozdziale postaramy się dosyć szczegółowo opisać te zagadnienia.

Niestety, nawet jeżeli doskonale znasz interfejsy poprzednich systemów operacyjnych, będziesz musiał nieco przywyknąć do rozwiązań zastosowanych w sys­temie Windows 2000.

Niektóre elementy interfejsu Windows 2000 zostały zaprojektowane specjalnie pod jego kątem i są rzeczą cał­kowicie nową w „okienkowym świecie”. Często zmiany te są bardzo subtelne, aczkolwiek w zdecydowany sposób poprawiają funkcjonalność interfejsu. Poniżej postaramy się opisać najważniejsze z nich:

Patrz
ta
kże

Więcej szczegółów na temat dopasowywania menu znajdziesz w podrozdziale „Zmiana wyglądu menu Start”, str. 147.

Patrz
ta
kże

Więcej szczegółów na ten temat znajdziesz w podrozdziale „Skróty ułatwiające nawigację”
, str. 245.

Patrz
ta
kże

Więcej szczegółów na ten temat znajdziesz w podrozdziale „Poszukiwanie plików i folderów”, str. 105, oraz w podrozdziale „Sekrety przeszukiwania Internetu”, str. 250.

Koniec z paskiem kanałów (Channels Bar)

System Windows 98 oraz Internet Explorer w wersji 4. wymagały od użytkownika, aby zainstalował na pulpicie pasek kanałów (Channels Bar), zawierający łącza prowadzące do witryn WWW o charakterze niekomercyjnym. Wraz z nadejściem Internet Explorera w wersji 5. oraz systemu Windows 2000 sytuacja zmieniła się radykalnie. Pasek kanałów został definitywnie odesłany na zasłużoną emeryturę. Jeżeli po wy­konaniu uaktualnienia systemu folder kanałów internetowych nadal gdzieś się jeszcze podziewa na twoim dysku, możesz go z czystym sumieniem skasować.

Jak wyświetlać menu w pełnej postaci?

Jeżeli uważasz, że automatyczne dopasowywanie menu bardziej przeszkadza, niż pomaga (zgadzam się!), możesz zmusić Windows 2000, aby zawsze pokazywał menu w pełnej postaci. Jak tego dokonać? Naciśnij przycisk Start, wybierz opcję Ustawienia Pasek zadań i Menu Start (Settings Taskbar & Start Menu). Na ekra­nie pojawi się okno dialogowe Właściwości: Pasek zadań i Menu Start (Properties: Taskbar & Start Menu). Kliknij zakładkę Ogólne (General) i wyłącz opcję Użyj menu spersonalizowanych (Use Personalized Menu), a następnie naciśnij przycisk OK. Od tej chwili Windows 2000 będzie zawsze wyświetlał menu w pełnej postaci.

Patrz
ta
kże

Więcej informacji na temat pracy z plikami graficznymi znajdziesz w podrozdziale „Przeglądanie plików graficznych w oknie Eksploratora Windows”, str. 111.

Rysunek 1.2

Pasek lokalizacji

(w lewej części

okna) pozwala

na szybkie przeniesienie

się do najczęściej używanych katalogów

0x01 graphic

W trakcie używania systemu Windows 2000 szybko odkryjesz wiele z pozoru drobnych zmian w sposobie organizacji menu, ikon oraz okien dialogowych, prowadzących w efekcie do usprawnienia pracy. Windows 2000 oferuje również dużą liczbę różnego rodzaju kreatorów, które pozwalają na wykonanie skomplikowanych zadań w bardzo prosty i usystematyzowany sposób. Wiele okien dialogowych zostało całkowicie przeorga­nizowanych, pozmieniane zostały również komunikaty o błędach - są teraz bardziej przejrzyste. W porównaniu do poprzednich wersji system Windows 2000 posiada teraz mniej ikonek w okienku Mój komputer (My Computer), o wiele więcej w Panelu sterowania (Control Panel).

Jeden Eksplorator

W poprzednich wersjach systemu Windows użytkownik był zmuszony do korzys­tania z trzech różnych postaci Eksploratora - Internet Eksplorera do pracy z Internetem; standardowego dwupanelowego Eksploratora Windows oraz z okna Mój komputer, które pokazywało zawartość jednego dysku lub katalogu naraz. Windows 2000 posiada tylko jeden uniwersalny Eksplorator, który łączy w sobie cechy funkcjonalne trzech poprzedników.

Rysunek 1.3

Katalog

Moje obrazy

jest doskonałym

miejscem

przechowywania różnego rodzaju plików

graficznych

0x01 graphic

Użytkownicy zaawansowani znajdą zapewne jeszcze więcej usprawnień, takich jak np. możliwość modyfikowania atrybutów plików czy też tworzenia powiązań pomiędzy typami plików a aplikacjami, które ich używają. Windows 2000 pozwala również na pełną reorganizację pasków ikon, zamykanie wielu wybranych okien naraz oraz oferuje pełne możliwości dopasowywania menu Start do własnych potrzeb.

Wypróbuj aplety Panelu sterowania

Jeżeli kiedykolwiek używałeś jednej z poprzednich wersji systemu Windows (np. 95/98/NT4.0), to dos­konale zdajesz sobie sprawę z tego, że opcje konfiguracji poszczególnych elementów systemu znajdują się w różnych miejscach. Konfiguracja połączeń typu Dial-up znajduje się w okienku Mój komputer (My Computer), Opcje folderów (Folder Options) należy ustawiać w Eksploratorze Windows, a cała masa innych opcji znajduje się w Panelu sterowania (Control Panel). W systemie Windows 2000 zostało to zorganizowane zdecydowanie logiczniej (aczkolwiek całość nie jest jeszcze całkowicie spójna) - praktycznie wszystkie opcje konfiguracji systemu zostały przeniesione do Panelu sterowania.

Windows 2000 jest również pełen mniej istotnych poprawek, takich jak np. animacje menu głównego pro­gramów czy też gradientowe kolory pasków tytułowych aplikacji (zakładając oczywiście, że twoja karta gra­ficzna obsługuje 16-, 24- lub 32- bitową głębię kolorów).

Nowy program instalacyjny

Z każdą nową wersją systemu Windows firma Microsoft zmienia narzędzia i spo­sób instalacji systemu. Win­dows 2000 nie jest wyjątkiem - na szczęście ten nowy instalator jest bardzo prosty w użyciu (zwłaszcza w po­równaniu z nieporęcznymi instalatorami systemów Windows 95 i NT). Złą stroną tego instalatora jest fakt, że odpowiedź na większość pytań, które on zadaje, wymaga zaawansowanej wiedzy technicznej.

Jeżeli kupujesz komputer z preinstalowanym systemem Windows 2000, może się zdarzyć, że w ogóle nie bę­dziesz miał styczności z Instalatorem Windows. Jeżeli dokonujesz prostego uaktualnienia systemu opera­cyjnego do Windows 2000, to proces instalacji powinien być całkiem nieskomplikowany. Jeżeli jednak masz specjalne wymagania - np. chcesz zainstalować dwa różne systemy operacyjne lub chcesz dołączyć swój komputer do sieci korporacyjnej - podczas instalacji możesz spodziewać się paru niezłych wyzwań.

Nie lekceważ systemu Windows 2000!

Niewtajemniczony użytkownik może podczas instalacji systemu Windows 2000 odnieść wrażenie, że jest to czynność banalnie prosta. To prawda, ale jednocześnie można narobić niezłego bałaganu, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Jeżeli podczas instalacji systemu wpadniesz w tarapaty (zwłaszcza jeżeli zaczynają się kłopoty z instalacją składników sieciowych lub dysków), upewnij się, że wiesz, co robisz i jakie będą tego konsekwencje. W ekstremalnych przypadkach zła decyzja może spowodować zawieszanie się komputera tak, że nie będzie możliwy jego restart, albo przestanie działać jakiś ważny składnik (np. połączenie z Inter­netem). Jeżeli nie jesteś pewny swoich poczynań, to lepiej nie zdawaj się na przys­łowiowy łut szczęścia. Przeczytaj dokładnie dokumentację (możesz również sprawdzić, co podpowiada pomoc systemu Windows). Jeżeli mimo to nie potrafisz odnaleźć odpowiedzi na nurtujące cię pytania, to zadzwoń do Działu Wsparcia Technicznego firmy Microsoft - tam na pewno otrzymasz wyczerpujące informacje.

Patrz
także

Więcej szczegółów na ten temat znajdziesz w podrozdziale „Instalacja Windows 2000 krok po kroku”, str. 27.

Obsługa urządzeń w systemie Windows 2000

Teoretycznie rzecz ujmując, Windows 2000 jest w stanie obsłużyć każde urządzenie zewnętrzne, jakie tylko można sobie wyobrazić. Podobnie jak systemy Win­dows 95 oraz 98 Windows 2000 w pełni obsługuje standard Plug and Play, a także USB - Universal Serial Bus, dzięki któremu urządzenia z nim zgodne są auto­matycznie wykrywane oraz konfigurowane (czego np. nie potrafiły pierwsze wersje Windows 95 oraz Windows NT). Dobre informacje mamy też dla miłośników programów CAD - Windows 2000 pozwala na podłączenie do jednego komputera dwóch i więcej kart graficznych oraz monitorów, co dodatkowo może zwiększyć funk­cjonalność systemu.

Patrz
ta
kże

Więcej szczegółów na ten temat znajdziesz w podrozdziale „Instalacja kart grafiki i monitorów”, str. 190.

Użytkownicy notebooków zauważą zapewne znaczne różnice w sposobach zarzą­dzania energią elektryczną. W przypadku komputerów zgodnych ze standardem Advanced Configuration and Power Interface (ACPI) konfiguracja zarządzania energią oferuje bardzo szerokie możliwości. Będziesz mógł kontrolować wszystkie możliwe parametry, łącznie z tym, jak ma się zachowywać komputer po naciśnięciu przycisku włączającego zasilanie (patrz rysunek 1.4). Aby uaktywnić opcję zarządzania energią, z menu Start wybierz polecenie Ustawienia (Settings) Panel sterowania (Control Panel) Opcje zasilania (Power).

W teorii system ACPI powinien się również sprawdzać na komputerach typu desktop. Dobrze skonfigurowany komputer osobisty powinien przechodzić do stanu uśpienia (hibernacji), kiedy nie jest używany, a po powrocie użytkownika (tj. kiedy w końcu naciśnie dowolny klawisz lub poruszy myszką) bardzo szybko wracać do pełnej gotowości bojowej.

Nie oczekuj cudów!

Zaawansowany interfejs konfiguracji i zasilania (Advanced Configuration and Power Interface - ACPI) - niewątpliwie brzmi to imponująco, ale w rzeczywistości stwarza jednak spore problemy. Zachowanie zgodności sprzętu komputerowego ze standardem ACPI wymaga olbrzymiego wysiłku od projektantów i ge­neruje więcej problemów, niż producenci takiego sprzętu mogli kiedykolwiek przewidzieć. Możesz być pewny, że większość systemów komputerowych wyprodukowanych jeszcze w roku 1999 i wcześniejszych ma problemy z poprawnym zarządzaniem energią. Czasami tego typu kłopoty mogą być usunięte przez zwykłą aktualizację BIOS-u komputera. Jeżeli więc masz problemy z zarządzaniem energią, zawsze powinie­neś sprawdzić u swojego dostawcy, czy BIOS twojego komputera jest zgodny z systemem Windows 2000.

Patrz
ta
kże

Więcej szczegółów na temat zarządzania energią znajdziesz w podrozdziale „Wydłużanie czasu korzystania z akumulatorów”, str. 210.

Rysunek 1.4

W systemach zgodnych

ze standardem ACPI

Windows 2000

zapewnia szerokie

możliwości zarządzania

energią

0x01 graphic

Narzędzia do zarządzania systemem (Management Tools)

Potrzeba posiadania dobrych narzędzi do zarządzania i administracji nie jest wyłącznie domeną sfrustrowanych administratorów dużych sieci komputerowych czy też firm obecnych na czołowych pozycjach rankingu Fortune 500. Poniższa lista prezentuje całkowicie nowe lub też zmodyfikowane narzędzia administracyjne sys­temu Windows 2000:

Patrz
ta
kże

Więcej informacji na temat kreatora dodawania sprzętu znajdziesz w podrozdziale „Zasto­sowanie kreatora dodawania i usuwania sprzętu”, str. 186.

Rysunek 1.5

Kreator

Dodaj/Usuń programy (Add/Remove Programs)

pozwala na instalację,

zmianę konfiguracji

oraz usuwanie

oprogramowania

z twojego

komputera

0x01 graphic

Patrz
ta
kże

Więcej informacji na temat znajdziesz w podrozdziale „Zanim zainstalujesz nowy sprzęt...”,
str. 182.

Więcej informacji na temat znajdziesz w podrozdziale „Tworzenie własnych konsoli zarządzania”, str. 286.

Wymagania sprzętowe systemu Windows 2000

Czy twój pecet jest w pełni przygotowany do tego, aby „udźwignąć” system Win­dows 2000 Professional? Jeżeli jesteś szczęśliwym posiadaczem komputera wyprodukowanego w 1999 r. i późniejszych latach, to od­powiedź zazwyczaj brzmi: tak. Starsze komputery będą jednak prawdopodobnie musiały przejść proces rozbudowy, aby mogły spełnić wymagania nowego systemu. Poniżej postaramy się pokrótce omówić najważ­niejsze z nich.

Rysunek 1.6

Okno dialogowe

konsoli zarządzania

komputerem

0x01 graphic

Minimalne wymagania sprzętowe - prawda czy fałsz?

Nigdy nie zwracaj uwagi na tzw. „minimalne wymagania sprzętowe”, jakie są podawane w dokumentacji systemu Windows 2000 (możesz je również znaleźć na pudełku zawierającym dokumentację systemu). Oczywiście można zainstalować Windows 2000 w komputerze o podanej tam konfiguracji, tylko po co? Jeżeli zależy ci na wydajności pracy, kieruj się raczej informacjami, które znalazłeś w tym podrozdziale (pamiętaj żelazną zasadę: im szybszy komputer, tym lepiej).

Dysk twardy - urządzenie, o które warto dbać

System Windows 2000 oferuje kilka efektywnych narzędzi, które pomagają zachować twarde dyski w dobrej kondycji. Regularnie sprawdzaj zawartości poszczególnych dysków i usuwaj z nich niepotrzebne dane - możesz zastosować do tego celu kreator Oczyszczanie dysku. Innym bardzo przydatnym narzędziem jest Defragmentator dysków - pozwala na konsolidację wolnych obszarów na dyskach, dzięki czemu Windows potrafi je bardziej efektywnie wykorzystywać.

Nie trzeba chyba wspominać, że do uruchomienia systemu Windows 2000 bardzo przydatne będą również: myszka, klawiatura, dobry kolorowy monitor oraz szybka karta graficzna.

Zanim rozpoczniesz proces aktualizacji systemu do wersji 2000, zwróć uwagę, czy nie przeoczyłeś jakiegoś dodatkowego urządzenia, które jest podłączone do twojego komputera. Wersja 2000 wymaga odpowiednich sterowników poszczególnych urządzeń - warto więc sprawdzić, czy posiadany sprzęt jest z nią zgodny oraz czy są odpowiednie sterowniki.

Patrz
ta
kże

Więcej informacji na temat znajdziesz w podrozdziale „Sprawdzanie kompatybilności sprzętu”, str. 183.

Rozważania na temat bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo leży u podstaw działania systemu Windows 2000. Zanim w ogóle rozpoczniesz pracę z kom­puterem, musisz się zalogować, używając swojego identyfikatora oraz osobistego hasła dostępu. Przypisując odpowiednie uprawnienia do poszczególnych plików oraz folderów, możesz w prosty sposób kontrolować, kto i w jakim zakresie sprawuje pieczę nad tymi zasobami. Odpowiednio dobierając zakresy uprawnień admi­nistrator może tak skonfigurować system, że wielu użytkowników będzie mogło z niego korzystać, a każdy z nich będzie miał zapewnioną odpowiednią ochronę swoich plików.

Każdy komputer pracujący pod kontrolą systemu Windows 2000 jest wyposażony w szereg mechanizmów bezpieczeństwa. Niektóre z nich są obligatoryjne, inne opcjonalne, a jeszcze inne można zastosować tylko w pew­nych określonych konfiguracjach sprzętowych.

Poniższa lista prezentuje podstawowe mechanizmy bezpieczeństwa systemu, które pozwalają na kontrolę do­stępu do danych i aplikacji:

Windows 2000 - tak, teraz jest bezpiecznie!

Jeżeli poprzednio pracowałeś z systemem Windows 95/98, z pewnością zauważysz różnicę, jaka dzieli ich mechanizmy bezpieczeństwa od mechanizmów Windows 2000. W zasadzie można z czystym sumieniem powiedzieć, że w Windows 95/98 takie nie istniały i jedyną metodą zapewnienia poufności prywatnych plików było zastosowanie dodatkowego oprogramowania innych producentów.

Konto specjalne - Gość (Guest)

Konto Gość jest jednym z kilku predefiniowanych kont systemu operacyjnego Windows 2000. Jeżeli zez­wolisz na logowanie jako Gość, użytkownicy będą mogli uzyskać dostęp do systemu przez podanie dowolnego identyfikatora użytkownika oraz dowolnego hasła dostępu. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie w przypadku, kiedy dany komputer musi być powszechnie dostępny, np. komputer w biurze obsługi klientów firmy. Dzięki temu każdy będzie mógł się zalogować i uzyskać niezbędne dane. Z drugiej jednak strony takie udostępnienie komputera niesie ze sobą ryzyko potencjalnego włamania do systemu. Domyślnie konto Gość jest zablokowane - odblokowując je, powinieneś sobie w pełni zdawać sprawę z konsekwencji.

NTFS, FAT32 czy też może zwykły FAT?

Jeżeli nie jesteś całkowicie pewny, na czym polegają różnice pomiędzy wymie­nionymi systemami plików, zapoznaj się z informacjami w rozdziale 10. „Zarządzanie dyskami”.

Dokonanie konwersji systemu plików do NTFS zwiększa bezpieczeństwo i pewność zapisu danych zgro­madzonych na takim dysku. Jednak uniemożliwia odczytanie tego dysku w komputerach pracujących pod kontrolą systemu Windows 95/98.

Patrz
ta
kże

Więcej informacji na temat tworzenia zasad bezpieczeństwa znajdziesz w podrozdziale „Zarzą­dzanie mechanizmami bezpieczeństwa”, str. 283.

Kto może zarządzać Twoim komputerem?

Kiedy włączasz komputer, rozpoczyna się stosunkowo długi proces ładowania systemu Windows 2000. W tym czasie konfigurowane i uruchamiane są wszystkie podłączone do komputera urządzenia, tworzone są połącze­nia sieciowe oraz ładowane są te preferencje oraz zasady bezpieczeństwa, które dotyczą wszystkich użyt­kowników. Następnie proces ładowania zatrzymuje się i na ekranie pojawia się okno logowania. Następny krok zależy od tego, jaki użytkownik zaloguje się do systemu. Domyślnie Windows 2000 udostępnia większość narzędzi do zarządzania tylko specjalnie uprzywilejowanej grupie użytkowników, zwanych administratorami systemu. W przeciwieństwie do Windows 95/98, w których znaczących zmian konfiguracji komputera mógł dokonać każdy, w systemie Windows 2000 do takich operacji wymagane jest zalogowanie się na prawach administratora.

Konto administratora systemu

Podczas instalacji Windows 2000 tworzy predefiniowane konto o nazwie Administrator i prosi o określenie dla niego hasła dostępu. Tworzona jest również grupa o nazwie Administratorzy - każdy użytkownik, który zostanie do niej przydzielony, będzie pełnoprawnym administratorem systemu. Takie rozwiązanie powoduje, że:

Jako członek grupy Użytkownicy możesz instalować programy, dodawać sterow­niki drukarek, logować się lokalnie i zamykać system - chyba że administrator ograniczy prawa tej grupy. Jeżeli jednak spróbujesz uruchomić programy czy narzędzia do zarządzania komputerem, otrzymasz komunikat o błędzie, podobny do tych przedstawionych na rysunku 1.7.

Rysunek 1.7

Jeżeli nie jesteś członkiem grupy Administratorzy, Windows 2000

nie pozwoli

ci na uruchomienie

narzędzi do zarządzania komputerem

0x01 graphic

0x01 graphic

Bądź ostrożny, nadając uprawnienia administratora systemu!

Pomimo że codzienna praca na koncie posiadającym uprawnienia administratora wydaje się być bardzo kuszącym rozwiązaniem, to jednak zdecydowanie sugerowałbym, aby tego unikać - eksperci firmy Microsoft są tego samego zdania. Praca na koncie z uprawnieniami administratora jest niebezpieczna zwłaszcza w sytuacji, gdy surfujesz po Internecie. Potencjalnie jesteś wtedy bardziej narażony na ataki wirusów, snifferów i innych tego rodzaju niespodzianek, które, wykorzystując twoje uprawnienia, mogą narobić ogrom­nego zamieszania. Zgodnie z tym, co znajdziesz w dalszej części tego rozdziału, powinieneś zawsze pracować na „zwykłym” koncie użytkownika i przełączać się na konto administratora tylko wtedy, kiedy jest to konieczne.

Zanim więc będziesz mógł dokonać znaczących zmian w konfiguracji komputera, będziesz musiał zalogować się jako Administrator (bądź też jako dowolny inny użytkownik na prawach administratora). Nie znaczy to jednak, że pracując jako zwykły użytkownik, będziesz musiał pozamykać wszystkie uruchomione aplikacje, wylogować się i dopiero wtedy zalogować się jako administrator. Windows 2000 oferuje bardzo wygodne rozwiązanie: polecenie Uruchom jako... (Run As...). Pozwala ono na uruchomienie dowolnego programu jako inny użytkownik (najczęściej jako administrator), co w praktyce jest bardzo przydatne. Aby uruchomić w ten spo­sób konsolę zarządzania komputerem, otwórz Panel sterowania (Control Panel), dwukrotnie kliknij ikonę Narzędzia administracyjne (Administrative Tools), a następnie kliknij prawym przyciskiem myszki ikonę Zarządzanie komputerem (Management Console) i z menu kontekstowego wybierz polecenie Uruchom jako... (Run As...). W oknie, które się pojawi na ekranie (patrz rysunek 1.8), zaznacz opcję Uruchom program jako następujący użytkownik, a następnie wpisz nazwę użytkownika i hasło dostępu. Konsola zarządzania kom­puterem zostanie uruchomiona na prawach administratora systemu. Aby polecenie Uruchom jako... było dostępne dla każdego programu, należy równocześnie z kliknięciem przytrzymać wciśnięty klawisz Shift.

Uwaga - sytuacja wyjątkowa:

Stosując polecenie Uruchom jako... możesz wykonać wszystkie operacje wymagające uprawnień admi­nistratora - z jednym wszakże wyjątkiem: jeżeli chcesz zmodyfikować ustawienia sieci (protokoły, adresy itp.), musisz się wylogować, a następnie zalogować jako administrator.

Rysunek 1.8

Windows 2000 pozwala

na uruchamianie programów

z innego konta użytkownika,

co jest bardzo wygodne, zwłaszcza w przypadku

narzędzi

do zarządzania

komputerem

0x01 graphic

Tworzenie użytkowników lokalnych oraz grup użytkowników lokalnych

Jeżeli jesteś administratorem komputera, który nie jest podłączony do sieci lub też jest częścią prostej sieci (typu peer-to-peer) kilku komputerów tworzących grupę roboczą, możesz praktycznie bez żadnych ograniczeń dodawać, modyfikować i usuwać użytkowników lokalnych oraz grupy użytkowników lokalnych.

Podczas instalacji systemu Windows 2000, oprócz utworzenia konta Administrator, program instalacyjny pozwala na utworzenie konta dla użytkownika lokalnego (który będzie domyślnym użytkownikiem danego komputera). Po zainstalowaniu systemu operacyjnego możesz, korzystając z narzędzia Użytkownicy i hasła (patrz rysunek 1.9), utworzyć konta dla pozostałych użytkowników lokalnych, a następnie przypisać ich do odpowiednich grup.

Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, abyś utworzył własne grupy użytkowników i nadał im uprawnienia według uznania. Warto jednak zapoznać się z predefiniowanymi grupami użytkowników, gdyż w wielu przy­padkach okazują się wystarczające:

Patrz
ta
kże

Więcej informacji na temat znajdziesz w podrozdziale „Przypisywanie użytkowników do grup”,
str. 81.

Użytkownicy kontra Użytkownicy zaawansowani

Windows 2000 posiada wbudowane dwie grupy dla użytkowników lokalnych. Kiedy tworzysz takiego użyt­kownika, możesz zdefiniować go jako standardowego bądź też jako użytkownika z ograniczonym dostępem. Użytkownik standardowy jest domyślnie członkiem grupy Użytkownicy zaawansowani, natomiast Użytkownik z ograniczonym dostępem jest domyślnie członkiem grupy Użytkownicy (która ma nieco mniejsze uprawnienia).

Mimo że możesz przydzielić prawa administratora do konta, na którym normalnie pracujesz, to jednak nie powinieneś tak postępować. Zamiast tego przydziel swoje konto do grupy Użytkownicy zaawansowani, a na konto administratora przełą­czaj się jedynie w uzasadnionych przypadkach.

Domeny rządzą się swoimi prawami

Jeżeli twój komputer jest częścią domeny Windows NT lub Windows 2000, narzędzie Użytkownicy i hasła działa nieco inaczej. Nie sugeruj się tym, że okno dialogowe wygląda prawie identycznie. W takich wypadkach procedura dodawania użytkownika lokalnego wygląda trochę inaczej. Więcej szczegółów na ten temat znajdziesz w podrozdziale Zarządzanie użytkownikami i grupami użytkowników, str. 79.

Zarządzanie profilami użytkowników

Kiedy dany użytkownik loguje się po raz pierwszy, system Windows tworzy zestaw plików oraz folderów przeznaczonych do wyłącznej dyspozycji tego użytkownika. Taki zestaw to tzw. profil użytkownika - miejsce, gdzie system zapisuje wszystkie osobiste dane użytkownika i informacje o ustawieniach (kolory i ta­pety pulpitu, zawartość folderu Ulubione itp.).

W przypadku korporacyjnych sieci komputerowych, w których zwykle reguły dostępu są bardzo zaostrzone, często użytkownik nie ma możliwości kontrolowania zawartości swojego profilu - jest on narzucony przez administratora takiej sieci. Jeżeli jednak używasz komputera bez podłączenia do sieci lub też administrator sieci nie wprowadza żadnych restrykcji, możesz bez ograniczeń zarządzać swoim profilem. Domyślnie system Windows 2000 przechowuje wszystkie informacje o profilach użytkowników w folderze o nazwie Documents and Settings (w polskiej wersji systemu Windows 2000 również!), zlokalizowanym na tym samym dysku, na którym zainstalowany jest system operacyjny. Każdy użytkownik ma w nim swój podkatalog, którego nazwa jest taka sama jak identyfikator użytkownika. Rysu­nek 1.10 prezentuje hierarchię podkatalogów profilu użytkownika o nazwie Kuba.

W normalnych okolicznościach większość plików i folderów tworzących profil użytkownika nie jest widoczna - system Windows po prostu je ukrywa. Widoczne są wtedy tylko foldery: Cookies, Pulpit, Ulubione, Moje dokumenty oraz Menu Start. Pozostałe foldery i pliki są widoczne tylko wtedy, kiedy w Eksploratorze Windows ustawimy opcje wyświetlania folderów i plików systemowych.

Rysunek 1.10

Każda

zmiana

ustawień

środowiska

systemu jest zapisywana

w profilu

danego

użytkownika

0x01 graphic

Windows 2000 pozwala na stosowanie trzech rodzajów profilu użytkownika.

Czy powinieneś się przejmować swoim profilem?

W większości przypadków nie powinieneś nigdy ręcznie wprowadzać modyfikacji do swojego profilu. Jeżeli administrator twojej sieci komputerowej sumiennie przykłada się do tworzenia kopii zapasowych, możesz spać spokojnie - twój profil jest bezpieczny. Jeżeli pracujesz w domu na komputerze lokalnym czy też w ma­łej sieci komputerowej typu peer-to-peer (grupa robocza), powinieneś się poważnie zastanowić na regularnym wykonywaniem kopii danych profilu (lub całego katalogu Documents and Settings, jeżeli chcesz zabezpieczyć profile wszystkich użytkowników).

Dlaczego mam na dysku podwójny profil?

Może się zdarzyć, że odkryjesz zapisane na dysku dwa profile użytkownika. Najczęściej taka sytuacja zdarza się, kiedy posiadasz konto w domenie oraz konto lokalne o tej samej nazwie. W takim przypadku Windows tworzy osobny profil dla każdego konta. Jeżeli użytkownik Kuba posiada konto lokalne o nazwie Kuba oraz takie samo konto, ale w domenie Marketing, to folder Documents and Settings będzie zawierał dwa osobne katalogi: pierwszy o nazwie Kuba, zawierający dane profilu lokalnego, oraz drugi o nazwie Kuba.MARKETING (nazwa domeny bę­dzie pisana dużymi literami), zawierający dane o profilu z domeny.

Windows 2000 a korporacyjna sieć komputerowa

Czy sieć komputerowa twojego biura jest oparta na domenach, czy na grupach roboczych? Odpowiedź na to pytanie ma ogromny wpływ na sposób, w jaki będziesz mógł korzystać z zasobów sieciowych. Na czym polega różnica?

Najważniejszą częścią składową domeny Windows 2000 jest Active Directory. Zwykły użytkownik domeny bardzo rzadko będzie miał możliwość zetknięcia się z Active Directory. Jednak może się to zdarzyć np. podczas dodawania drukarki sieciowej bądź użytkownika domenowego do listy użytkowników lokalnych (patrz rysunek 1.11).

Czy twój komputer musi mieć swoje konto w domenie?

Aby skorzystać z zasobów sieciowych danej domeny Windows NT/2000, twój komputer wcale nie musi być członkiem tej domeny. W niektórych przypadkach administratorzy domeny zezwalają na dostęp do zasobów domeny komputerom, które nie są jej członkami. Jeżeli takie rozwiązanie jest stosowane w sieci, do której masz dostęp, to podczas pierwszej próby podłączenia się do zasobów domeny ujrzysz na ekranie okno dialogowe z prośbą o wpisanie identyfikatora użytkownika oraz hasła dostępu.

Rysunek 1.11

Active Directory

Zawiera informacje

o każdym użytkowniku, komputerze drukarce

sieciowej

i innych zasobach

danej domeny Windows

0x01 graphic

Windows 2000 a Internet

W porównaniu do poprzednich wersji systemu, w Windows 2000 najwięcej zmian dokonano w zakresie moż­liwości współpracy z Internetem. Początkujący użytkownicy z pewnością będą bardzo zadowoleni z nowego kreatora połączeń internetowych, który zdecydowanie ułatwia proces konfiguracji komputera do pracy w Internecie. Kreator ten pozwala na skonfigurowanie połączenia w zaledwie kilku prostych etapach (patrz rysunek 1.12), niezależnie od tego, czy używasz modemu i połączenia typu dial-up, czy też posiadasz stałe łącze.

Rysunek 1.12

Przed pierwszym

połączeniem z Internetem Windows 2000

uruchomi kreatora

połączeń internetowych

0x01 graphic

Ikona kreatora połączeń internetowych znajduje się na pulpicie i dzięki temu możesz go uruchomić w dowolnej chwili. Kreator ten zostanie również automatycznie uruchomiony w momencie, kiedy pierwszy raz będziesz próbował uruchomić program Internet Explorer.

Windows 2000 posiada pełny zestaw narzędzi do pracy z Internetem - Internet Explorera, Outlook Express oraz Windows Media Player. Wszystkie te narzędzia są instalowane automatycznie podczas instalacji systemu. Użytkownik nie ma żadnego wpływu na to, czy zostaną zainstalowane.

Patrz
ta
kże

Więcej informacji na temat pracy z Internetem znajdziesz w rozdziale 16. „Tworzenie połączenia z Internetem”, str. 237.

Kreatorem możesz się nie przejmować...

Jeżeli już posiadasz aktywne połączenie z Internetem, możesz z czystym sumieniem zignorować kreatora połączeń internetowych. Po jego uruchomieniu naciśnij po prostu przycisk Anuluj (Cancel), a następnie zaznacz opcję Nie pokazuj Kreatora połączeń internetowych w przyszłości i naciśnij przycisk OK. Od tej chwili uaktywnie­nie kreatora nie będzie już towarzyszyło uruchomieniu przeglądarki internetowej.

Patrz
ta
kże

Więcej informacji na temat konfiguracji programu Internet Explorer znajdziesz w rozdziale 18. „Internet Explorer bez tajemnic”, str. 255.

Więcej informacji na temat konfiguracji programu Outlook Express znajdziesz w podrozdziale „Konfiguracja poczty elektronicznej”, str. 267.

22 Część I Pierwsze kroki

Rozdział 1. Zaczynamy! 23



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
r01-05(1), Informacje dot. kompa
R04-05(2), Informacje dot. kompa
r18-05(1), Informacje dot. kompa
R15-05(2), Informacje dot. kompa
r03-05(1), Informacje dot. kompa
r02-05(1), Informacje dot. kompa
r16-05(1), Informacje dot. kompa
r14-05(1), Informacje dot. kompa
R07-05(3), Informacje dot. kompa
05(1), Informacje dot. kompa
r01-02(1), Informacje dot. kompa
r11-05(1), Informacje dot. kompa
R02-05(4), Informacje dot. kompa
r09-05(2), Informacje dot. kompa
R00-05(4), Informacje dot. kompa
R10-05(2), Informacje dot. kompa
R-05-07(1), Informacje dot. kompa
06(1), Informacje dot. kompa

więcej podobnych podstron