Lidia Niedorezo

ROZKŁAD MATERIAŁU Z JEZYKA POLSKIEGO

KLASA III (poziom podstawowy i *poziom rozszerzony)

XX-lecie międzywojenne

Tematyka i problematyka lekcji	Liczba godzin	Teksty literackie konteksty	Wymagania z zakresu kształcenia lit-kulturowego i językowego	Termin realizacji
Na progu XX wieku. Ważne kierunki artystyczne. Futuryzm, ekspresjonizm, surrealizm, dadaizm, *kubizm Bohaterowie ciemności. Podróz w głąb czasu. Podróz w głąb siebie	3+ *2 5+ *3 3+2 +2	F.T.Marinetti, Manifest futuryzmu E.H.Gombrich, O sztuce B.Jasieński, But w butonierce, Rzygające posągi P.Picasso, Panny z Avignon P>KLee, Złota rybka M.Duchamp, Fontanna G.Apollinaire, Przesliczna rudowłosa, Małe auto J.Conrad Jądro ciemności Czas Apokalipsy , reż. F.F. Coppola,	-wskazuje gł. Źródła zmian świadomości społ i artystycznej -dostrzega postawe buntu artystów -wskazuje cechy futuryzmu w przedstawionych tekstach -wymienia gł. Tendencje i hasła w nowych kierunkach w sztuce(aktywizm, zmiana, bunt szybkość, rozwój cywilizacyjny, masowość, odejście od mimetycznego obrazu rzeczywistości, otwarcie na przyszłośc, deformacja karykatura, groteska -wyjaśnia termin awangarda i charakt. Postawę artysty awngardowego -wymienia i charakteryzuje kierunki artystyczne z pocz. XXw- futuryzm, ekspresjonizm, surrealizm, dadaizm -czyta ze zrozumieniem fr esejów na temat sztuki Wskazuje filozoficzne podstawy futuryzmu Dostrzega związki i wyznaczniki kierunków awangardowych w róznych dziedzinach sztuki Przedstawia początki kina i filmu, także ekspresjonistycznego i surrealizmu Czyta ze zrozumieniem wiersze G.Apollineira(dostrzega nowatorstwo, np. metaforycznośc, gre skojarzeń, wieloznaczne obrazy poetyckie) i odnosi je do malarstwa awangardowego Wskazuje cechy języka poetyckiego(elementy autobiograficzne, symboliczne, nowatotorstwo formalne, kaligram) -streszcza i omawia fabułę powieści i filmu -charakteryzuje i ocenia postawy bohaterów(Marlowa, Kurtza, Rosjanina) -dostrzega i określa role motywu wędrówki(w znaczeniu dosłownym i jako podrózy w głąb psychiki, osobowości, natury człowieka) bohaterów -dostrzega i przedstawia fragmenty o charakterze filozoficznym w powieści, mówiace o sensie życia i kondycji człowieka -*dostrzega i objaśnia wpływ nietzscheańskiej filozofii nadczłowieka na kreację Kurtza -*przedstawia filmowe srodki wyrazu w kreacji swiata przedstawionego -*interpretuje tytuł filmu odwołujac się do kontekstu Biblijnego	IX IX
Przygotowanie do matury ustnej	2	Tematy na egzamin ustny	-zna zasady zdawania ustnego egzaminu dojrzałości oraz wymagania(kryteriaoceny) -wie jak się przygotować do prezentacji, jak zaplanować pracę -wie jak korzystać ze źródeł bibligraficznych(lit podmiotu i przedmiotu)	IX
Poeci wyzwoleni z tradycji romantycznej	2 +*1	J.Lechoń Herostrates *A.Słonimski Czarna wiosna	-wyjaśnia termin: dwudziestolecie międzywojenne -interpretuje czytane wiersze -wskazuje symbole romantyczne -określa stosunek p.l. do tradycji poetyckiej *-wskazuje romantyczny rodowód poezji Lechonia i Słonimskiego *-rozpoznaje i określa tradycję kulturową przywołana w tekstach *-określa koncepcję poety i poezji w wierszach	IX
Grupy poetyckie w dwudziestoleciu międzywojennym Skamander Awangarda Krakowska Motyw miasta w literaturze- synteza	3+ *1 1+ *1	J. Tuwim Do krytyków Wiosna, Zycie codzienne K.Wierzyński Lewa kieszeń MPawlikowska-Jasnorzewska, Film amerykański, Płyty Carusa J.Przyboś Na kołach, Wieczór T.Peiper Miasto Pieśni E.Demarczyk z tekstami M.Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej Fotografie przedst. Osiągnięcia urbanistyki, np. projekty Le Corbusiera	_interpretuje czytane utwory i okresla tematykę wierzsy, typ nowego bohatera -podaje cechy omawianej poezji : witalnośc, dynamizm, fascynacja techniką, przestrzenią miejską, odrzucenie tradycji, pochwałę cywilizacji, zachwyt nad nowymi dziedzinami sztuki i mediami -opisuje postawy podmiotu lirycznego -*okresla funkcje nawiązania ewangelicznego w wierszu Tuwima -opisuje poetykę czytanych utworów, nowatorstwo formalne(np. język potoczny u skandrytów czy <spietrzoną metaforę> i elipsę w wierszach Przybosia czy odejście od rygorów wersyfikacyjno-składniowych) -wskazuje indywidualne cechy języka poetyckiego i tematy(fascynacje słowem i brzmieniem u Tuwima, motywy miłości, smierci, kobiecości w poezji Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, nowe wymiary przestrzeni miejskiej u tw. Awangardy) -potrafi zaprezentować samodzielnie odrebnośc i specyfikę grup poetyckich -syntezuje wiadomości dot. Motywu miasta w literaturze -potrafi samodzielnie znaleźć i wykorzystać wiadomości i źródła związane z tematyką lekcji, dokonać selekcji -sporządza plan prezentacji *-dostrzega wykładniki nowatorstwa poetyckiego i określa ich funkcje *omawia przemiany i bogactwo postaw twórczych poetów, stosując odp. Terminologię, np. barbarzyńca, kabaretowy przesmiewca, poszukiwacz słowa,eksperymentator w laboratorium sztuki	IX IX
Spór o idee	6+ *1	S.Zeromski, Przedwiosnie Przedwiośnie, reż. F.Bajon	-streszcza, opowiada, relacjonuje świat przedstawiony w powieści -charakteryzuje przestrzeń w powiesci i *jej symboliczny wymiar -opisuje kreację gł. Bohatera(np. etapy jego dojrzewania i edukacji, rewolucyjny rodowód, sąd o Polsce itp.) -dostrzega i komentuje dialogową konstrukcję III cz. Powieści(zderzenie racji równorzędnych w polemice o niepodległe i silne państwo) -*interpretuje otwarte zakończenie powieści -*wskazuje dwa typy narracji w powieści(auktorialną i personalną), okresla ich funkcje -wyjaśnia metaforyczne znaczenie tytułu powieści i jej części -*interpretuje powieść w kontekście nurtu twórczości o charakterze rozliczeniowym (warunki towarzyszące narodzinom polskiej powieści politycznej, wymienia jej twórców) - * porównuje obrazy dworu ziemiańskiego, np. Nawłoci i Soplicowa -*przedstawia i charakteryzuje etos polskiego inteligenta (na podstawie poznanych typów bohaterów S.Zeromskiego) -*charakteryzuje tematykę twórczości i publicystyki pisarza oraz jego poglądy społeczne i polityczne -*wie, jakie kontrowersje wzbudziła powieść, potrafi zająć samodzielne stanowisko wobec opinii i sądów, wykorzystując wiad. z podrecznika	IX/X
W stronę powieści psychologicznej	6+ *1	Z. Nałkowska, Granica	-rozpoznaje zasadę komp. Powieści(inwersja czasowa), określa jej funkcję(przedstawienie motywów działania bohaterów, złożoności prawdy o człowieku) -*wyjasnia, na czym polega nowatorstwo kompozycji utworu- z wykorzystaniem wiadomości z podręcznika -przedstawia charakt. Gł. Bohatera, mając świadomośc relatywności oceny postaci, próbuje dociec prawdy -okresla punkt widzenia narratora powieści, wykorzystując jego refleksje na temat ludzkiego życia -formułuje własną ocenę postaci, uzasadnia ją, *wskazując na społeczne i psychologiczne uwarunkowania - interpretuje wieloznaczny tytuł powieści odwołując się do wybranych fragmentów utworu(np. na płaszczyźnie psychologiczno-moralnej, społecznej, politycznej, filozoficznej) -*przedstawia wydarzenia z punktu widzenia róznych bohaterów, wyciaga wnioski -zabiera głos na temat prawdy o człowieku i życiu człowieka, *relatywizmu ocen, istnienia obiektywnych norm moralnych -wyjaśnia czym jest egocentryzm, determinizm i w jaki sposób przejawia się w życiu bohatera i -szerzej-człowieka -*wskazuje i interpretuje obecnosc motywu maski w utworze	X
Powieść psychologiczna	*5	M. Kuncewiczowa, Cudzoziemka	-*opowiada historię Róży(odwołując się do sposobu, w jaki poznaje ją czytelnik) -*wyjaśnia, czym jest czas psychologiczny i w jaki sposób jego odkrycie wpłynęło na rozwój powieści)-wiad. Z podr. -*dostrzega i komentuje zróznicowanie narracji w tekście(3 rodzaje), komentuje techniki narracji w utworze -*wyjasnia na czym polega podobieństwo formalne powieści M.Prousta i M.Kuncewiczowej -*wskazuje i komentuje związki narracji powieściowej z psychoanalizą Freuda(konstrukcja utworu jako seansu psychoanalitycznego) -*wskazuje w powieści motywy muzyki i określa ich funkcję -*wyjaśnia pojęcie skryptów kulturowych obecnych w języku, odaje przykłady	X
Rozwój powieści realistycznej- Synteza wiadomości	*2	Wybrane fragmenty utworów, np. J.Joyce, Ulisses, T.Mann, Czarodziejska góra, M.Dąbrowska, Noce i dnie Oraz poznane wczesniej powieści realistyczne (także z klasyII)	-porównuje model XIX-wiecznej powieści realistycznej ze znanymi sobie powieściami dwudziestolecia, wskazuje cechy wspólne i rózne -czyta i interpretuje fr powieści, wskazuje charakterystyczne cechy ich poetyki -syntezuje wiadomości na temamt technik narracyjnych stosowanych w powieści oraz ich funkcji -wymienia i krótko prezentuje wskazanych autorów Przedstawia różne kierunki poszukiwań formalnych prozy tego okresu:czas subiektywny i monolog wewnętrzny bohaterem powieści Prousta, strumień świadomości i symultanizm Joyce'a, powieść edukacyjną Manna, behawioryzm Hemingwaya -wskazuje wpływ filozofii i psychologii na rozwój powieści -wnioskuje i uzasadnia, dlaczego czas stał się jednym z gł. Tematów powieści tamtego okresu(i sztuki XXw)	X
Konstruktorzy światów niezwykłych	2+ *1	B.Leśmian, Topielec, Dusiołek, Dziewczyna, *Poeta Piosenki do słów BLeśmiana z muzyką Z.Koniecznego	-interpretuje wiersze Lesmiana -opisuje charakter świata wykreowanego w wierszach i jego symboliczny charakter oraz filozoficzne przesłanie(*interpretuje czytane wiersze jakoopowieści filozoficzne o bycie, poznaniu, trudzie istnienia, dochodzeniu prawdy o świecie) -przedstawia sposób, w jaki poeta widzi naturę oraz jej relacje z człowiekiem -wskazuje specyfikę języka artystycznego Leśmiana(określa stylistyczną i znaczeniową wartość neologizmów, rozpoznaje ich budowę słowotwórczą -wskazuje elementy humoru i groteski, określa ich funkcje -wyjaśnia ogólnie na czym polega związek między wierszami poety a filozofią Bergsona -wskazuje związki poezji z mitycznym pojmowaniem świata oraz leśmianowską koncepcją poety jako człowieka pierwotnego	IX/X
Zródła mitu i tajemnicy istnienia	2+ *2	B.Schulz, Wiosna(fr), Wybór obrazów i rysunków M.Chagall, Zielony skrzypek	-podaje podstawowe inf dot biografii Schulza -dostrzega w prozie elementy autobiograficzane i okresla sposób ich przetworzenia -Śledzi i interpretuje inicjacje bohatera(*wskazuje motywy symboliczne i mityczne) -*wyjaśnia, dlaczego pisarz uważa dzieciństwo za czas święty i <,genialną epokę> -analizuje i charakteryzuje jezyk poetycki Schulza(cz.mowy, ich funkcje,zmysłowośc, dynamika, rola animizacji, antropomorfizacji, metafory i ich funkcja *wskazuje w opisie metafory sugerujace metamorfozę rzeczywistości, określa ich rolę dla świata przedstawionego w utworze -*przedstawia relacje między mikrokosmosem a makrokosmosem w opowiadaniu -wyjaśnia, jak pisarz pojmuje <dojrzewanie do dzieciństwa> -okresla jak pisarz pojmuje czas(w utw), posługuje się w tym celu wybranymi przez siebie fr. -*wyjaśnia na czym polega mityzacja rzeczywistosci w prozie pisarza(mit Początku i Księgi) -*wykazuje związki między utw a malarstwem Chagalla - przygotowuje i wygłasza referat ,,Obraz dzieciństwa w literaturze różnych epok”	X
Świat jako koszmar Byt jako pułapka	4+ *3	F.Kafka,Proces	-streszcza fr. utworu(np. aresztowanie, opis sądu i jego funkcjonowanie, role adwokatów) wskazując elementy odrealniające świat przedstawiony -*przedstawia drogę Józefa K>, stosunek do procesu, przemiany w nim zachodzące -*interpretuje wskazane fr. utworu(np. przypowieśc o odźwiernym) -interpretuje paraboliczny sens utworu, wyjasnia termin powieść paraboliczna(w kontekście róznych utworów) -*objaśnia wizję świata i egzystencji ludzkiej w <Procesie> -opisuje poetyke utworu -komentuje psychologiczną interpretację <procesu> autorstwa E>Fromma(podr.) -zestawia i porównuje światy wykreowane w prozie Schulza i Kafki	X/XI
Wszechobecnośc formy w zyciu człowieka	6	W.Gombrowicz, Ferdydurke Karnawał i groteska w sztuce europejskiej(np. P.Breughl, Walka karnawału z postem, H.Bosch, Kuszenie św. Antoniego,Witkacy, Portret Stefana Glassa) *W.Kayser, Próba okreslenia istoty groteskowości	-streszcza fr utworu(np. pojedynek Miętusa z Syfonem) -przedstawia bohatera, wskazując rózne jego <ja> oraz okreslajac jego role (formy) mu narzucone (uwikłanie w relacje miedzyludzkie) -wyjasnia symboliczny sens kolejnych ucieczek Józia -*wyjaśnia, jak Gombrowicz ocenia <dojrzałość> i niedojrzałośc człowieka -w czytanych fragmentach wskazuje elementy parodii, groteski, karykatury, aluzji literackiej i kulturowej, okresla ich funkcje(np. szyderstwo i kompromitacja srodowisk lub postaw) -ocenia obraz srodowisk społecznych ukazanych w powieści(szkoła, dom, dwór) -interpretuje groteskową symbolikę części ciała -wskazuje sformułowania charakterystyczne dla kodu pisarza -*wyjaśnia czym jest kultura karnawału i dostrzega jej związek z powieścią Gombrowicza -wyjaśnia czym jest groteska(odwołując się do róznych dzieł sztuki) -podaje podstawowe informacje biograficzne o pisarzu -ocenia sytuacje człowieka uwikłanego w formę -wyjasnia, jak można rozumieć Gombrowiczowską Formę(podr) -*porównuje Gombrowiczowską sytuację człowieka do koncepcji człowieka w teatrze życia codziennego Goffmana -- okresla gatunek utworu -ocenia stylistyczną wartośc elementów nonsensu, absurdu, deformacji -*omawia związek groteski(w języku i stylu) z obrazem deformacji osobowości człowieka w interakcji z innymi ludxmi w codziennych sytuacjach -_*interpretuje powieśc Gombrowicza W kontekście koncepcji kultury karnawału(Bachtin)-śmiechu, błazenady, parodii -przedstawia samodzielnie przygotowany referat(prezentację) z wykorzystaniem materiałów ilustracyjnych: Co wiemy o grotesce?	XI
Katastrofizm lat 30	4+ *1	Cz. Miłosz, O książce J.Czehowicz, zal *K.I.Gałczyński, Koniec Swiata, Wizje świetego Ildefonsa, Kryzys w branży szarlatanów BLinke, rysunek do Balu w operze Tuwima	-na podstawie czytanych wierszy określa nastroje lat 30 -wskazuje społeczne i polityczne źródła nastrojów katastroficznych i znajduje ich odbicie w sztuce(kryzys ekonomiczny, nedza, beezrobocie, widmo rewolucji, totalitaryzmy) Określa, jaki portret ludzi epoki kresli poeta Wskazuje katastroficzne wizje w wierszu Czechowicza i *interpretuje ich symbolikę -*rozpoznaje w wierszu Gałczyńskiego konwencję groteskową,przedstawia sposób wykorzystania aluzji biblijnych -na podstawie wierszy formułuje gł. Cechy poetyki katastroficznej (nawiązanie do tradycji symbolicznej, wizyjnośc) -w poznanych utworach wskazuje srodki językowe o funkcji ekspresywnej-składniowe i leksykalne -*przedstawia ogólne załozenia diagnozy upadku kultury na podstawie fr, Zmierzchu Zachodu, Oswalda Spenglera -podaje podst. Wiadomości o wileńskich żagarystach, wyjaśnia tytuł pisma *- w ierszu Miłosza odczytuje echa przeczucia <<zmierzchu kultury” -interpretuje groteskowe utwory Gałczyńskiego w kontekście nastrojów katastroficznych lat 30 *- dokonuje syntezy wiadomości na temat katastrofizmu w literaturze róznych epok	XI
Czas Apokalipsy spełnionej	3+ *1	K.K.BaczyńskiPokolenie, Pokolenie(2) *T. GajcyPrzesłanie *T.Borowski, Pieśń Piesni E.Demarczyk, sł. K.K.Baczyski, muz.Z.Konieczny	-interpretuje czytane wierzse na podst. Analizy -okresla charakter przestrzeni i nastrój tekstów, rozpoznaje wizyjnośc poezji -wskazuje charakt. Srodki językowe i stylistyczne, rozpoznaje, że poeta mówi w imieniu pokolenia -krótko przedstawia poetów pokolenia wojennego -wyjaśnia termin <Apokalipsa spełniona>, jej metaforyczne znaczenie -obajasnia cechy poetyki wierszy, roznaje cechy stylu ekspresjonistycznego -wskazuje jak poeci wojenni pojmowali obowiązek moralny spoczywający na poecie i człowieku -odwołujac się do przeczytanych tekstów,wyjasnia, na czym polega tragizm i heroizm pokolenia wojennego -wskazuje i interpretuje motywy symboliczne -przeprowadza analizę i interpretację porównawczą <Pokolenia>Baczyńskiego i <Pieśni>Borowskiego(świadomośc pokoleniowa,pejzaż, obraz człowieka, motywy apokaliptyczne) -zestawia konstrukcje podmiotu lirycznego w obu tekstach -wie, jaką rolę przypisywali poeci okupacyjni artyście(organizator wyobraźni narodowej) -charakteryzuje wizję trudnego człowieczeństwa zawarta w wierszach poetów - w sposób syntetyczny przedstawia język i styl katastrofistów lat 30 i 40	XI/XII
Literatura wobec zagłady	7+ *1	T.Borowski, Opowiadania (np. Proszę państwa do gazu, Dzien na Harmenzach, Pozegnanie z Marią)	-przedstawia wizje obozu opisaną przez Borowskiego -na przykładzie Tadka i in. Bohaterów charakteryzuje więżnia obozów hitlerowskich, wskazuje fr. świadczące o jego uprzedmiotowieniu -wyjasnia okreslenie człowiek zlagrowany- w interpretacji opowiadań wykorzystuje wiedzę historyczną oraz wiadomości biograficzne o autorze, odróznia Tadka-bohatera od postaci pisarza - uzasadnia, ze opowiadania Borowskiego mają wymiar moralistyczny a nie nihilistyczny -odwołując się do tekstu, charakteryzuje styl, jakim pisane sa opowiadania i sposób prowadzenia narracji -w tekstach wskazuje cechy dokumentu i literatury pięknej -*przedstawia diagnozę kultury europejskiej postawioną przez Borowskiego(cywilizacyjna utopia zamieniona w mechanizm ludob ójstwa) -*porównuje postawy więźzniów i ich stosunek do wartości	XII

W semestrze przewidziane są dwie prace stylistyczne, po dwie godzieny lekcyjne, dwie godziny na omówienie i poprawę, także jedna dwugodzinna praca sprawdzajaca czytanie ze zrozumieniem + godzina na omówienie wyników oraz poprawe pracy

---