Definicja Społeczeństwa:

“ogół ludzi pozostających we wzajemnych stosunkach wynikających z ich udziału w pracach produkcyjnych”

lub jako:

“ogół obywateli danego kraju, okręgu, miasta itp.”

Podmioty działania i ich zasoby i działanie muszą podlegać zasadzie ekonomiczności, która głosi, że w procesie działania nabytki były większe od ubytków.

Termin gospodarka zwykle bywa uzupełniony przymiotnikiem określającym jaki zakres obejmuje. Może być więc gospodarka:

- rodzinna,

- gospodarka określonej instytucji lub

- gospodarka narodowa - dotycząca działań w całym kraju lub narodzie.

Użyty termin “zasoby” określa elementy stosowane do osiągnięcia celu, są to zwykle materiały, narzędzia, energia w różnej postaci i ludzie.

Tradycyjnie gospodarkę narodową dzieli się umownie na dwie strefy, tj.:

- strefę produkcji materialnej,

- strefę obejmującą działalność pozamaterialną.

Stosowany w Polsce podział gospodarki jest czterostopniowy i obejmuje kolejno:

- działy,

- gałęzie,

- branże,

- przedsiębiorstwa.

W strefie produkcji materialnej wyróżnia się następujące działy:

- przemysł,

- rolnictwo,

- budownictwo,

- leśnictwo,

- transport i łączność,

- handel.

W strefie produkcji niematerialnej wyróżnia się natomiast:

- gospodarkę mieszkaniową i komunalną,

- oświatę i wychowanie,

- kulturę i sztukę,

- ochronę zdrowia, opiekę społeczną i kulturę fizyczną,

- finanse i ubezpieczenia.

Budownictwo jako część gospodarki narodowej dzieli się na gałęzie:

- budownictwo ogólne,

- budownictwo produkcyjno-usługowe,

- budownictwo specjalistyczne,

- jednostki geologiczne,

- jednostki geodezyjno-kartograficzne,

- jednostki projektowania budowlanego, technologicznego i urbanistycznego,

- jednostki pomocnicze budownictwa.

Poza definicją budownictwa - jako części gospodarki narodowej, można napotkać następujące definicje:

- techniczną, która mówi że: “budownictwo jest to technika, technologia i organizacja wznoszenia, odbudowy, rekonstrukcji, przebudowy, rozbudowy, konserwacji, remontu oraz rozbiórki budowli”;

- społeczną, która mówi: “budownictwo jest wynikiem pracy społecznej nad przystosowaniem przyrody do potrzeb człowieka przez tworzenie budowlanych składników sztucznego środowiska człowieka”;

- ekonomiczną, która mówi: “budownictwo jest to dziedzina produkcji materialnej, której celem jest zaspokajanie potrzeb produkcji i spożycia przez wytwarzanie budowlanych składników majątku trwałego i ich utrzymywanie w stanie używalności”.

Wspólną cechą tych definicji jest ukazanie roli budownictwa w zaspokajaniu potrzeb człowieka.

Potrzeba - bywa zwykle określana jako: okoliczność zniewalająca do postępowania tak a nie inaczej, konieczność, mus lub niezbędność.

Psychologia i socjologia wyróżniają dwa rodzaje potrzeb tj.:

- potrzeby niższego rzędu (zwane potrzebami biologicznymi lub wywołanymi popędami pierwotnymi np. głodem),

- potrzeby wyższego rzędu, występujące po zaspokojeniu potrzeb rzędu niższego.

Jedne i drugie potrzeby są częściowo zaspokajane przez budownictwo.

Wytworem budownictwa będzie więc zarówno kurna chata, jak i nowoczesny budynek mieszkalny, budynek teatru operowego, pomnik itp.

Możliwość zaspokajania przez budownictwo potrzeb szczególnie wyższego rzędu wiąże się ściśle z dziedziną działalności człowieka zwaną architekturą.

Architektura jest gałęzią sztuki, której tworzywem materialnym są budowle. Twórczość architektoniczna polega na dążeniu do zaspokajania potrzeb artystycznych człowieka za pomocą dzieła budowlanego oraz innych elementów środowiska materialnego (np. architektura ogrodów itp.).

Dość często stosowanym podziałem jest podział na budownictwo inwestycyjne i nieinwestycyjne.

Przez budownictwo inwestycyjne rozumie się tą część budownictwa, która tworzy nowe składniki majątku trwałego społeczeństwa, czyli nowe budowle.

Nietrudno domyślić się, że budownictwo nieinwestycyjne to prowadzenie robót na budowlach istniejących (o ile te działania nie powodują zasadniczej zmiany wielkości, wartości lub charakteru budowli).

W budownictwie nieinwestycyjnym wyróżnia się:

- roboty naprawcze (naprawy główne, bieżące i konserwacje),

- adaptacje,

- modernizacje,

- odbudowy itp.

Z kolei budownictwo inwestycyjne dzieli się wg różnych kryteriów, z których jednym z podstawowych jest kryterium ekonomiczne w którym funkcje wznoszonej budowli umieszczają je bądź w sferze produkcyjnej bądź nieprodukcyjnej.

Kontynuując dalej ten podział można wznoszone obiekty przypisać do działów, a następnie gałęzi gospodarki narodowej.

Wg kryterium technicznego obiekty budowlane dzieli się w świetle prawa budowlanego, na:

- budynki wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,

- budowle stanowiące całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami,

- obiekty małej architektury.

Budynkiem nazywamy obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Budowlą nazywamy obiekt budowlany nie będącym budynkiem lub obiektem małej architektury, jak lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, estakady, tunele, sieci techniczne, wolnostojące maszty antenowe, budowle ziemne, fortyfikacje, instalacje przemysłowe, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów pieców przemysłowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Obiektem małej architektury nazywamy niewielkie obiekty budowlane a w szczególności:

- obiekty kultu budowlanego jak: kapliczki, krzyże przydrożne i figury,

- posągi, wodotryski i inne elementy architektury ogrodowej,

- obiekty użytkowe służące codziennej rekreacji i utrzymaniu porządku jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki itp.

Określenia budynków wynikające z ich podstawowych parametrów. I tak wg wysokości budynki dzieli się na:

- wysokie - powyżej 12 kondygnacji,

- średniowysokie - 6÷12 kondygnacji,

- niskie - do 5 kondygnacji.

Wg długości dzieli się je na:

- punktowe - zawierające jeden węzeł komunikacyjny,

- krótkie - o długości wymagającej umieszczenia w nich do 4 węzłów komunikacyjnych,

- średniodługie - o długości wymagającej umieszczenia w nich od 5 do 10 węzłów komunikacyjnych.

Wg szerokości budynki dzieli się na:

- płytkie o szerokości do 12.0 m,

- średniopłytkie o szerokości 12.0 do 18.0 m,

- głębokie o szerokości ponad 18.0 m.

Wznoszenie i użytkowanie obiektów budowlanych jest uporządkowane i na to uporządkowanie składają się dwa elementy, zresztą również na siebie oddziaływujące: przepisy i tradycja.

Tradycja wywodzi się z różnych uwarunkowań historycznych, geograficznych i społecznych.

Przepisy są elementem systemu prawnego obowiązującego w danym okresie czasu i na danym terytorium. Dotyczą one:

- działań człowieka w społeczeństwie,

- obiektu budowlanego,

- działań ściśle związanych z realizacją budownictwa.

Model oddziaływań zewnętrznych na budownictwo.

Jednym z nieuwzględnionych wymiarów na schemacie jest niewątpliwie element czasu.

Przy realizacji obiektu budowlanego można wyróżnić następujące stany:

- stan uświadomienia i formułowania się potrzeb,

- stan przewidywania materialnego sposobu zaspakajania potrzeb,

- stan zmian materialnych (realizacji obiektu),

- stan zaspakajania przez obiekt budowlany potrzeb społecznych,

- stan likwidacji obiektu.

Należy odpowiedziec sobie na następujące pytania:

1. Co mamy budować?

2. Jak to zrobić?

3. Czym to zrobić?

4. Kto to ma zrobić i w jakich warunkach?

5. Kto po kim pracuje i w jakim czasie?

6. Ile to ma kosztować i kto pokrywa wydatki?

7. Jakimi narzędziami posłużyć się by można było w każdym momencie podejmować optymalne decyzje?

Poziomy zainteresowania jednostek aktywnych w budownictwie:

I.     jednostki zajmujące się tworzeniem obiektów budowlanych “jako całości”,

II.    jednostki zainteresowane tworzeniem elementu budowlanego (jako określonej części obiektu budowlanego),

III.  jednostki zainteresowane właściwościami i tworzeniem tworzywa elementów budowlanych.

- przemiany materiałowe jako systemy przemian materiałowych,

- procesy robocze jako systemy działań technicznych,

- działania produkcyjne jako systemy przedsiębiorstw.

Schemat przestrzeni budownictwa

Przyzwyczajenia

społeczeństwa

Ogólny system

prawny

Przestrzeń budownictwa

jako części gospodarki

Z

X

Y

jak?

co?

czym?

kto?

kiedy?

kto po kim?

za ile?

---