PAŃSTWO	STOLICA	CECHY CHARAKTERYSTYCZNE	SŁAWNI LUDZIE	LITERATURA
Finlandia (fiński, szwedzki) Anna, Marko Kraj leżący w strefie podbiegunowej. W porze zimowej niemal przez całą noc panuje tu ciemność, natomiast latem - dzień polarny. To kraina tysiąca wysp i jezior. Najdalej wysunięta część Finlandii, leżąca za północnym kołem podbiegunowym, nosi nazwę Laponia. Mieszka tam legendarny starzec, który przynosi dzieciom prezenty 6 grudnia.	Helsinki Latarnie morskie	- Św. Mikołaj, renifery, Laponia (Rovaniemi), Góra, pod którą mieszka Św. Mikołaj nazywa się Korvantunturi. - śnieg, noc polarna, psie zaprzęgi, sanki, narty, śnieżne skutery, skocznia narciarska; - kraj jezior, wyspy, lasy, wilki, lisy polarne, niedźwiedzie; - sauna; Na Politechnice Lappeenranta znajduje się najdokładniejszy zegar w Europie.	Ahonen, Hautameaki, Jussilainen. Skocznia narciarska w Kuopio, na której rozgrywane są zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich.	Muminki
Szwecja (szwedzki) Anika, Toni W tym państwie panują długie i mroźne zimy. Najwspanialsze lasy rozciągają się w Szwecji na obszarze należącym do parku narodowego Tiveden. 13 grudnia odbywa się niezwykły pochód. Na jego czele idzie piękna, młoda, długowłosa blondynka ubrana w białą szatę, z wiankiem świec na głowie - to Św. Łucja.. Wokół niej krąży grupa radosnych, rozśpiewanych „gwiedznych” chłopców. Ten orszak rozpoczyna przygotowania do świąt Bożego Narodzenia.	Sztokholm Wasa - największy w XVII w. żaglowiec wojenny, nazwany na cześć szwedzkiej dynastii królewskiej. Zatonął w porcie. Podniesiony z dna i odnowiony, dziś jest wielką atrakcją turystyczną.	- nagroda Nobla, ustanowiona w 1895r. przez Alfreda Nobla. To wyróżnienie za najwybitniejsze osiągnięcia w nauce i literaturze. - samochody volvo; - góry, lasy, jeziora; - „jojkowanie” - to opowiadanie historii i legend lapońskich w formie śpiewającej.	Astrid Lingren Park Astrid Lingren z bohaterami jej książek znajduje się w miejscowości Vimmerby.	Pipi. Dzieci z Bullerbyn. Karlson na dachu. Emil.
Dania (duński) Gerda, Kay Dawny kraj Wikingów. Wikingowie byli żeglarzami i wojownikami. Przemierzali oni morza w drewnianych łodziach, które nazywali drakkarami. Dania stanowi lądowe połączenie pomiędzy Europą Środkową i Północną. Korzystają z niego samochody, pociągi i ptaki wędrowne. Do Danii należą Wyspy Owcze i Grenlandia. Dania słynie z niezwykłych mostów. Najsłynniejszy z nich ma 1,5 kilometra długości, a jego pylony wznoszą się na wysokość 203,5 m. Liny utrzymują most na wysokości 57 metrów nad poziomem morza. Niemcy (niemiecki) Helga, Thomas Kraj w centrum Europy, graniczy z dziewięcioma państwami. Niemcy to ojczyzna wielu znanych kompozytorów. W Bawarii bardzo popularne są orkiestry dęte. Muzycy noszą charakterystyczne krótkie spodenki i kapelusze ozdobione włosiem antylopy. Niemcy są pełne pałaców i zamków (między innymi Neuschwanstein). Wiele z nich zbudowano wysoko w górach, w otoczeniu starych borów. Tu narodził się pomysł zbudowania pierwszej autostrady (1926r.). Z Niemiec pochodzi zwyczaj ubierania choinki na Boże Narodzenie. Francja (francuski) Catherin, Pierr Liczne zamki, pałace, katedry, ogrody zbudowane są wzdłuż największych francuskich rzek - Loary i Sekwany, Np. Notre Dame, Luwr, Wersal, Pałac Elizejski, Pałac Luksemburski, Zamek Gien itd. Stolica Francji to niezwykłe miasto artystów i światowej sławy projektantów mody. Belgia (francuski, flamandzki) Beatrix, Michael To państwo wspaniałych, bawełnianych koronek, pralinek, wyśmienitej mlecznej czekolady, i rowerów. Belgia dzieli się na trzy obszary: Belgię niską - to zabagniona równina Flandria, Belgię średnią - to wyżynna Brabancja, oraz Belgię wysoką z górami Ardenami. Przez Belgię przepływają liczne rzeki. Często jest pochmurno, mgła, padają deszcze.	Kopenhaga Nazwa stolicy oznacza w dosłownym tłumaczeniu „port handlowy”. Muzeum figur woskowych w Parku Tivoli. Berlin Brama Branderburska, Wieża telewizyjna. Berlińskie ZOO. Paryż Wieża Eiffla (ma 320 m wysokości, i waży więcej niż 1000 słoni, na II piętrze wieży znajdują się restauracje i sklepy). Łuk Triumfalny ( ma 50 m wysokości wybudowany przez Napoleona Bonaparte dla uczczenia zwycięstwa jego armii. Pod Łukiem Triumfalnym znajdują się groby nieznanych żołnierzy. Pola Elizejskie. Bruksela Stolica europejskich stolic. Grand Place - największy plac w Brukseli, słynny z kwiatowych dywanów i wspaniałej starówki. - siedzib NATO, sojuszu polityczno - wojskowego państw Europy Zachodniej, USA i Kanady, - siedziba Unii Europejskiej.	- łodzie Wikingów, - klocki lego, - Park Rozrywki Legoland, - wiatraki (uzyskiwanie energii elektrycznej, w Danii prawie zawsze wieje wiatr) - mosty, - hodowla owiec - Kompozytorzy, - instrumenty dęte, - pierwsza autostrada, - pierwszy samochód, - druk, - ubieranie choinki, - papierowe tuby z cukierkami, kiedy dzieci idą pierwszy raz do szkoły, rodzice dają im papierowe tuby pełne długopisów, kredek, słodyczy. - Zamki, - Muzea, np. Luwr - dawny pałac królewski w Paryżu, dziś muzeum. Wersal - podparyskie miasto, w którym znajduje się zabytkowy pałac królewski, dziś muzeum. - Moda, - Filmy, festiwale (Cannes), - Winnice, - Eurodisneyland, park zabaw dla dzieci. - koronki, - rowery, - praliny, - gofry, frytki, - krokiety, sery, - mleczna czekolada.	H. Ch. Andersen. Godfred Christiansen - twórca klocków lego. Ludwik van Beethoven - autor słynnej IX Symfonii. Jej oststnia zwrotka jest hymnem Unii Europejskiej. Johan Sebastian Bach - napisał ponad 1000 utworów muzycznych, jeden z najsłynniejszych organistów. Johannes Gutenberg - wynalazca druku. Karl Friedrich Benz - zbudował pierwszy pojazd napędzany benzyną (1885r.) Samochód ten jeździł z szybkością 14 km/h. Napoleon Bonaparte - wybitny przywódca wojskowy.	Baśnie Królowa Śniegu, Calineczka, Brzydkie kaczątko... Jakub i Wilhelm Grimm - zebrali zasłyszane wśród ludu historie i spisali je w zbiór bajek i baśni: Jaś i Małgosia, Królewna Śnieżka, Czerwony Kapturek, Śpiąca Królewna... Jean De Lafontaine - bajkopisarz. Kruk I lis, Żaba I wół, Lis I kozieł.
Holandia (holenderski, fryzyjski) Erika, Marko Holandia to kraina wiatraków, tulipanów, znakomitych serów i wysokich kamieniczek. W Holandii często pada deszcz, dlatego mieszkańcy kiedyś nosili drewniane chodaki - były idealne bo nie przemakały. Dziś Holendrzy noszą je tylko na specjalne okazje. Najpiękniejsze chodaki są rzeźbione i pomalowane w kolorowe wzorki.	Amsterdam Leży na wielu podmokłych wysepkach. Liczne kanały. Wąskie i wysokie domy z dużą ilością okien. Holenderscy kupcy mieszkali przy kanałach - łatwiej było im wyładowywać towary.	- wiatraki, - tulipany, - sery, - wysokie kamieniczki, - drewniane, malowane chodaki, - Trybunał Sprawiedliwości - organ sądowniczy ONZ, rozstrzygający Międzynarodowe spory dotyczące praw człowieka. - malarze.	Vincent van Gogh - najsłynniejszy holenderski malarz, autor m.in. słynnych „Słoneczników”. Rembrandt - słynny malarz i grafik holenderski, znakomity portrecista. Malował portrety bogatych kupców i ich rodzin.
Luksemburg (francuski, niemiecki, luksemburski) Eva, Otton Wielkie Księstwo Luksemburg jest najmniejszym państwem Europy. Nie ma dostępu do morza. Jest państwem przemysłowym. To tu zrodził się pomysł utworzenia Unii Europejskiej. Jedynym świętym w Luksemburgu jest Willibrord - to na jego cześć odbywa się tu w każdy pierwszy wtorek po Zielonych Światkach „tańcząca procesja” - jedyna na świecie. Najbogatszy kraj - tu znajduje się międzynarodowe centrum finansowe (liczne banki). Tu znajduje się Biblioteka filmowa (10.000 filmów).	Luksemburg Nazwa Luksemburg oznacza fortecę.	- bogactwo, luksus, - banki, pieniądze, - zaradność, - przemysł (huty, stalownie), - żelazo.	Jednym z symboli Luksemburga jest śliczna syrena. Legenda mówi, że była ona żoną założyciela księstwa. W dniu ślubu przedstawiła mężowi swoje życzenie: „Na jeden dzień i jedną noc w miesiącu pozostawisz mnie samą. Nie wolno ci próbować dowiedzieć się, co w tym czasie robię”. Tak też się stało. W każdą pierwszą środę miesiąca Melusina znikała i pojawiała się następnego dnia. Jednak ciekawość męża wzięła górę. Postanowił ją śledzić. Ku swemu przerażeniu	zobaczył w podziemiach swoją żonę leżącą w ogromnej wannie. Wystawał z niej rybi ogon. Książę zrozumiał, że jego żona była syreną. Chcąc ukarać męża za niedotrzymanie obietnicy, Melusina wskoczyła do rzeki i wszelki ślad po niej zaginął. Niektórzy twierdzą, że można ją niekiedy zobaczyć pływającą samotnie w rzece.
Wielka Brytania (angielski) Viktoria, John Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Ten kraj to dwie duże wyspy i około 5000 małych wysepek. Niektóre z nich zamieszkują wyłącznie ptaki. Dzieli się na: Anglię, Walię i Szkocję. W Wielkiej Brytanii rządzi prawdziwa królowa - Elżbieta II. Mieszka w Pałacu Buckingham, w którym znajduje się 650 pokoi. Żołnierze królewscy noszą czerwone mundury i przepastne czarne czapki. Od wybrzeży Anglii do wybrzeży Francji prowadzi tunel pod Kanałem La Manche. Kilt - tradycyjna kraciasta spódniczka Szkotów.	Londyn Tower - most zwodzony. Tower - to też słynny zamek o bardzo grubych, kamiennych murach. Przez wiele lat był on siedzibą królów angielskich. Big Ben - to dzwon umieszczony na 106 metrowej wieży. Na tej samej wieży znajduje się największy w Wielkiej Brytanii zegar - ma 4 tarcze o średnicy 7,5 metra każda i wskazówki o długości 4 metrów i 25 cm.	- królowa, - potwór z Loch Ness, - Robin Hood, - szkot, skąpstwo, spódnica, - muzyka (rock, The Beatles), - piętrowe autobusy, - angielska herbata, - Zamek Tower - w Białej Wieży zamku znajduje się do dziś skarbiec, w którym podziwiać można berło królewskie z największym diamentem świata. W twierdzy zawsze mieszkały kruki. Londyńska legenda O nich mówi, że jeśli Ptaki te opuszczą Tower - Londyn zginie. Szkocja - słynne jezioro Loch Ness, podobno mieszka w nim ogromny potwór Nessie.	The Beatles - sławny zespół muzyczny. David Beckham - znany piłkarz.	Lewis Carroll „Alicja w krainie czarów”. A. A. Milne „Kubuś Puchatek”
Irlandia (irlandzki, angielski) Ann, Patrick Znajduje się tu wiele jezior i rzek obfitujących w ryby. Poza rybołówstwem mieszkańcy Irlandii zajmują się hodowlą zwierząt. Irlandia to także kraj przemysłowy - najbardziej rozwinięty jest przemysł włókienniczy. Rolnicy uprawiają len, następnie z jego łodyg otrzymują lniane włókno. W zakładach włókienniczych z lnu tka się materiały ubraniowe, ręczniki, pościel itp. Irlandii tajemniczości dodają liczne zamki, kamienne kręgi, opactwa i klasztory.	Dublin Ulica O' Connel - najsłynniejsza, reprezentacyjna ulica Dublina.	-Tańce irlandzkie, - len, - Księga Guiness'a - do niej wpisywane są różnorodne rekordy, - pisarze, wiersze, rymy, limeryki - krótkie, wesołe utwory poetyckie (pierwszy i drugi wers rymują się z piątym, zaś trzeci i czwarty są krótsze i rymują się ze sobą).	Samuel Beckett, James Joyce, Bernard Shaw, Jonathan Swift - pisarz irlandzcy.	W Irlandi, jak nigdzie na świecie wierzy się w chochliki, druidów, czarownice. Limeryk: Siedzi krasnal w ciemnym lesie. Wiatr mu dziwne dary niesie. Ma kubrak czerwony, Kapelusz zielony. Skrzętnie pisze coś w notesie.
Portugalia (portugalski) Maria, Jose Mieszkańcy Portugalii zajmują się rolnictwem i rybołówstwem. Rybacy wypływają nocą w morze a rankiem wracają z pełnymi sieciami sardynek, dorszy i tuńczyków. Z roślin uprawiają: oliwki, winogrona, figi i migdały. W Portugalskich lasach rosną drzewa korkowe. Najpopularniejszym elementem sztuki ludowej w Portugalii Jest kogut.	Lizbona Miasto położone na siedmiu wzgórzach. Pomnik odkrywców.	- żeglarze, odkrywcy, - drzewa korkowe, - Bazyloka w Fatimie - przyjeżdżają tu pielgrzymki z całego świata. - Barcelos - miasteczko ze słynnymi targami ceramicznymi. - kogucik. Z kogutem związana jest jedna z niezwykłych i nieprawdopodobnych historii. Dawno temu pewien pielgrzym wędrował do grobu św. Jakuba w Compostela. W czasie podróży został schwytany i pomyłkowo uznany za groźnego przestępcę. Sąd skazał go na śmierć. Oburzony pielgrzym powołał na świadka swej niewinności pieczonego koguta, którego miano podać strudzonemu	Vasco da Gama - słynny odkrywca. Wyznaczył drogę morską do Indii. Ferdynand Magellan - portugalski żeglarz i odkrywca. sędziemu. Kogut nieoczekiwanie ożył i pięknie zapiał. Wieść o tym niezwykłym wydarzeniu obiegła cały kraj i stała się legendą, która jest opowiadana w Portugalii do dziś. A koguta można kupić niemal w każdym sklepie z pamiątkami.
Hiszpania (hiszpański, kataloński) Inez, Pablo To kraj poprzecinany pasmami górskimi. Największe to: Pireneje i Kordyliery. Hiszpanie byli pierwszymi białymi ludźmi, którzy ujrzeli Wielki Kanion w Ameryce. W języku hiszpańskim „colorado” znaczy czerwony. W Hiszpanii uprawiane są jedyne w Europie palmy daktylowe. Order Złotego Runa to najwyższe odznaczenie w Hiszpanii, jest ono jednym z trzech najwyżej cenionych na świecie. W Barcelonie jest niedokończony superkościół, będący symbolem miasta - Sagrada Familia - tak brzmi jego nazwa. Wygląda jak zamek z piasku i uznawany jest za jeden z wielu cudów świata. Włochy (włoski) Sophia, Giuseppe Włochy (na mapie) przypominają swoim kształtem buta. To państwo zwane słoneczną Italią. Na terenie Włoch leży najmniejsze państwo na świecie - Watykan (siedziba papieża). Rzymianie uwielbiali oglądać przedstawienia zwane igrzyskami. We Włoszech znajduje się siedem wulkanów. Jeden z nich znajduje się na włoskiej wyspie Sycylia i nazywa się Etna. Sycylijczycy na zboczach tego wulkanu uprawiają winorośl. Piłka nożna jest najpopularniejszym sportem we Włoszech.	Madryt Pałac Kongresów - siedziba Parlamentu Hiszpańskiego. Pałac Królów Hiszpanii. Rzym Colosseum - ruiny starożytnego rzymskiego amfiteatru, miejsca walk gladiatorów. Panteon - dawniej świątynia wszystkich bogów rzymskich, obecnie kościół.	- Order Złotego Runa, - fontanny, - Corrida - walki z bykami, zmagają się z nimi dzielni matadorzy. - Galeony - potężne statki w dawnej Hiszpanii. Hiszpańscy żeglarze wyruszali nimi na wyprawy do Nowego Świata (Ameryka) w poszukiwaniu pieniędzy, złota, przygód i sławy. - Flamenco - to tradycyjna muzyka i taniec hiszpański. - Bogowie rzymscy, mitologia, - Watykan, Papież, - Wenecja, to jedno z najatrakcyjniejszych i najbardziej znanych miast na świecie. Zbudowane zostało na 119 wysepkach. Ulice Wenecji to kanały, po których poruszają się łodzie zwane gondolami. Nie ma tramwajów, samochodów ani autobusów. Krzywa wieża w Pizie - to wykładana marmurem dzwonnica. Obecnie jej wierzchołek jest oddalony od pionu o 5 m - Spaghetti, pizza, makaron.	Krzysztof Kolumb - żeglarz, odkrywca Ameryki. Pablo Picasso - wybitny malarz XX w. Luciano Pavarotti - śpiewak operowy, tenor. Leonardo da Vinci - malarz, rzeźbiarz, architekt. Michał Anioł - poeta. Carlo Collodi - pisarz, autor książki „Pinokio”. Picolo Doro - chór dziecięcy AC Milan i Juventus Turyn to znane włoskie kluby piłkarskie.	„Pinokio” „Pięć kamyczków” - włoska gra dziecięca. Do zabawy można użyć cukierków. Połóż 5 małych cukierków na wierzchu dłoni, podrzuć je do góry, szybko odwróć dłoń i sprawdź, ile uda ci się złapać.
Austria (niemiecki) Inge, Martin Jest krajem górzystym. Szczyty Alp nawet latem pokryte są śniegiem i lodem. Nie ma dostępu do morza. Graniczy z ośmioma krajami. W Austrii jest zamek Forchtenstein, który jak głosi legenda nigdy nie został zdobyty przez wroga. Obecnie jest w nim bogata kolekcja zbroi i broni z epoki średniowiecza. Austriacy słyną ze zbieractwa - zbierają wszystko. Kolekcjonują stare i dziwne rzeczy. Każdej niedzieli na „pchlich targach” pojawia się mnóstwo ludzi chcących wzbogacić swoje zbiory o nowe przedmioty. Grecja (grecki) Bettina, Kostas To górzysty kraj, jego powierzchnię stanowi około 2000 wysp. Największa wyspa to Kreta. Grecy bardzo troszczyli się o rozwój wiedzy. Interesowała ich Ziemia, Wszechświat, człowiek. W Grecji zorganizowano pierwsze w historii igrzyska olimpijskie. Starożytni Grecy upowszechnili pieniądze. Typowe domy greckie mają białe mury i małe okienka, aby zapewnić chłód w okresie gorącego lata. Grecy słyną z bardzo smacznej kuchni, a w szczególności z pysznych sałatek.	Wiedeń Symbolem miasta jest Katedra Św. Stefana. Aby dostać się na jej wieżę trzeba pokonać 343 stopnie. W wieży północnej znajduje się największy dzwon w Austrii nazwany Pummerin. Wiedeń słynie z muzyki (walce wiedeńskie). Wiedeńczycy mają w kranach wodę czystszą od tej, jaką sprzedają w butelkach w wielu krajach europejskich - Pałac Schönbrunn - pałac w Wiedniu, letnia rezydencja cesarska. - Prater - słynne wiedeńskie wesołe miasteczko. Ateny Patronka miasta jest bogini Atena. Od jej imienia wywodzi się nazwa miasta. Akropol - zespół świątyń na wzgórzu w Atenach.	- Alpy - góry w Austrii. O zmierzchu można usłyszeć ostre pogwizdywania świstaków. - Salzburg - w okolicach tego miasta znajduje się największy średniowieczny zamek Europy. Z jego historią oraz całymi Alpami związana jest postać górskiego krasnala Silana. Dunaj - rzeka, tak czysta, że można gołym okiem obserwować żyjące w nim różne gatunki ryb. - Kaprun, ośrodek sportów zimowych. - Bogowie greccy, mitologia. Starożytni Grecy czcili wielu Bogów, którym przypisywali ludzką postać. Bogowie ci tworzyli jakby jedną rodzinę i mieszkali na szczycie góry Olimp. Każdy z bogów opiekował się określoną dziedziną życia człowieka lub elementem przyrody. Meteory - klasztory wzniesione na szczytach skalnych masywów w północnej Grecji. Taniec Zorby - taniec grecki spopularyzowany w filmie „Grek Zorba”.	W. A. Mozart - wybitny kompozytor i muzyk. Uważany za „cudowne dziecko” gdyż już w wieku 5 lat skomponował swój pierwszy utwór, a rok później już koncertował. Johann Strauss - kompozytor, autor słynnych walców. Ludwig van Beethowen - kompozytor, jeden z wielkich twórców muzyki. Arystoteles, Platon, Archimedes, Pitagoras - to wielcy mędrcy greccy. Ich badania i przemyślenia wzbudzają wielkie zainteresowanie do dnia dzisiejszego.	Mity Bajki Ezopa.

Cypr (grecki, turecki) Wyspa położona we wschodniej części Morza Śródziemnego. Wzdłuż brzegów rozciągają się malownicze plaże. Wyspę zamieszkują równoprawnie dwa narody - Grecy i Turcy. Atrakcją dla turystów jest jezioro słone oraz zatoka koralowa.	Nikozja Jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym i turystycznym Cypru.	Panuje tu ciepły klimat. Uprawia się winorośl, cytrusy, oliwki i migdały. Cypr słynie z wyrobów rzemiosła i rękodzieła: do słynnych należą - miecz Aleksandra Macedońskiego i kolczuga Agamemnona. Najciekawszymi zabytkami są barwne, przepiękne mozaiki podłogowe w Pafos. Kuchnia cypryjska charakteryzuje się wpływami greckimi i tureckimi. Do największych smakołyków należą gołąbki z ryżowo-pomidorowym farszem w liściach winorośli.
Czechy (czeski) Haneczka, Vaclav To południowy sąsiad Polski. Nasza wspólna granica przebiega w większości wzdłuż Karkonoszy.	Praga Miasto 100 wież ze złoconymi kopułami. Uznawane za jedno z najpiękniejszych miast świata.	Hradczany Zespół budynków - zamek, katedra, klasztor, kościoły, pałace i przylegające ogrody. Ratusz z zegarem, który pokazuje oprócz godzin aktualny znak zodiaku i miesiąc. Obecnie są siedzibą prezydenta. Most Karola 0,5 km długości, ozdobiony rzeźbami. Ma 600 lat. Jest ulubionym miejscem spacerów, odbywają się tu wystawy współczesnych malarzy, występują uliczni muzycy, sprzedają pamiątki. Samochód Skoda Rzeka Wełtawa Tradycyjną potrawą są knedliki - drożdżowe kluski podawane do pieczeni lub gulaszu, a także nadziewane śliwkami.	Vaclav Havel - - pierwszy prezydent kraju, znany pisarz, otrzymał literacką nagrodę Nobla.	„Rozbójnik Rumcajs”. „Krecik”.
Estonia (estoński) Kraj rybaków i tysiąca wysepek. Państwo Estońskie jest bardzo młode - swą niepodległość uzyskało dopiero w 1991r. Leży nad Morzem Bałtyckim i Zatoką Fińską. Graniczy z Łotwą i Rosją. Do Estonii należą trzy duże wyspy: Sarema Hiuma Muhu Litwa (litewski) Państwo nad Niemnem. Tereny bagienne i łąki zajmują 25% kraju. Sąsiaduje z Białorusią, Łotwą, Polską i Rosją.	Tallin Mury obronne z basztami. Muzeum zdrowia. Skansen z chatami chłopskimi, zagrodami, młynem wodnym, wiatrakami i kościółkiem z XIX wieku. Wilno Z Wilnem związany był A. Mickiewicz, znajduje się tu jego muzeum) J. Słowacki, Jan i Jędrzej Śniadecki, S. Moniuszko, I. Kraszewski.	Handel morski, porty. Muzeum zdrowia z modelem komórki ludzkiej powiększonej 100 tysięcy razy. Park Narodowy Lahema. Zakon Kawalerów Mieczowych. Stare budowle, kościoły, kamienice. Cerkwie bogato zdobione. Słynna jest estońska tradycyjna polewka na bazie piwa, żółtek i twarogu z dodatkiem goździków, cynamonu i miodu. Zamczysko z XV wieku w Trokach. Muzeum Diabłów w Kownie. Święta Góra w okolicach Szawli - symbol litewskiego katolicyzmu. Znaną i powszechną potrawą jest chłodnik litewski i cepeliny - pyzy ziemniaczane.	Piloci - Darius i Girenas, którzy pokonali ocean, jednak samolot uległ katastrofie.
Łotwa (łotewski) Kraj sąsiadujący z Białorusią, Estonią, Litwą i Rosją. Posiada liczne walory krajobrazowe i przyrodnicze.	Ryga Jeden z największych portów nad Bałtykiem. Katedra Baznica - największy kościół w krajach nadbałtyckich, znajdują się tu organy liczące 6768 piszczałek. Największą atrakcją turystyczną jest starówka.	Liczne elektrownie wodne. Twierdza carska w Lipawie. Na jej terenie znajdują się liczne wieże strzelnicze i kanał wojenny będący bazą okrętów podwodnych. Park Narodowy uatrakcyjniają średniowieczne zamki krzyżackie. Łotysze jedzą ciemny chleb, potrawy mączne i kasze.		Wspaniałe pieśni. Na Łotwie odbywa się Święto pieśni.
Malta (maltański, angielski) Najmniejszy kraj U.E., wyspiarski. Jest 1000 razy mniejsza od Polski. Leży w środkowej części Morza Śródziemnego. Jej największa wyspa rozciąga się zaledwie na niecałe 30 km. Brak na Malcie stałych rzek.	Valletta Miasto założone przez Św. Jana, Zakon Kawalerów Maltańskich. Kawalerowie Maltańscy udzielają pomocy i wsparcia chorym i ubogim w ponad 110 krajach, również w Polsce. Naturalny port głębinowy tzn. że mogą do niego zawijać największe statki.	Wyroby rzemieślnicze, szczególnie koronki, przedmioty ze srebra, ręcznie formowane artystyczne szkło. Najciekawsze zabytki to: Świątynie i grobowce wzniesione z ogromnych bloków skalnych. Malta słynie ze znakomitych win, pomidorów, fig, migdałów, oliwek i cytrusów. Kuchnia śródziemnomorska. Do smakołyków należą: Torta tallampuki - rybny pasztet z pomidorami, cebulą i szpinakiem; Timpana - zapiekany makaron z wołowiną; Ross il Forn - ryż z kawałkiem wołowiny zapiekany z serem.
Polska (polski) Marysia, Jaś Kraj z dostępem do Morza Bałtyckiego. Różnorodne ukształtowanie terenu (niziny, wyżyny, góry). Góry: wysokie - Tatry, niskie - Sudety, Beskidy, Świętokrzyskie. Dwie najdłuższe rzeki - Wisła i Odra. Duża liczba Parków Narodowych. Słowacja (słowacki) Południowy sąsiad Polski pozbawiony dostępu do morza. Góry Karpaty zachodnie, Tatry wysokie i niskie, Rudawy Słowackie.	Warszawa Rozciąga się po obu stronach rzeki Wisły. Zburzona w czasie II wojny światowej, odbudowana po 1945 r. Pałac Kultury i Nauki. Zamek Królewski. Bratysława Leży nad rzeką Dunaj. Tu znajduje się zamek wyglądający jak stół odwrócony do góry nogami. Fontanna Pokoju (kształt srebrnej kuli z umieszczonym na niej statkiem), nowoczesny wiszący most nad Dunajem. Bratysława była przez kilka stuleci stolicą Węgier, koronowano w niej królów węgierskich.	Bogactwa naturalne: węgiel kamienny, brunatny, sól. Charakterystyczne regiony (Kaszubi, Górale, Ślązacy...) z własnym językiem (gwarą), zwyczajami i strojami ludowymi. Wawel, Starówka i Sukiennice w Krakowie. Wydarzenia w Stoczni Gdańskiej (Solidarność). Tradycyjne potrawy to: bigos, schabowy, żurek, serek góralski - oscypek. Wiele rejonów turystycznych. Jednym z najpiękniejszych miejsc jest Słowacki Raj w Karpatach Zachodnich - wysokie szyty skalne, wąskie górskie potoki, wodospady, wiszące mosty, baseny termalne, jaskinie (Dobszyńska jaskinia lodowa), elektrownie wodne. Spisz - urokliwe regiony Słowacji, miasteczka, skanseny z drewnianymi budynkami wiejskimi. Doskonale rozwinięte leśnictwo. Do tradycyjnych potraw należą: „prażony syr” - ser panierowany w bułce tartej, „haluszki” - kluski ziemniaczane ze skwarkami polane sosem z bryndzy.	Jan Paweł II - papież Mikołaj Kopernik - astronom. F. Chopin - kompozytor. J. Matejko - malarz. Wł. Reymont H. Sienkiewicz A. Mickiewicz - pisarze. L. Wałęsa. Janosik - Harnaś Dni Janosika na przełomie lipca i sierpnia - festiwal folklorystyczny.	J. Tuwim, J. Brzechwa, M. Konopnicka Wł. Bełza („Kto Ty jesteś?” - wiersz, katechizm polskiego dziecka) I wiele innych pisarzy dla dzieci.
Słowenia (słoweński) Symbolem Słowenii jest lipa mająca liście w kształcie serca. Góry Alpy, dostęp do ciepłego Morza - Adriatyku. Główne rzeki - Sawa i Drawa.	Lublana Most smoczy i most szewski, nad którym w średniowieczu mieszkali szewcy.	Najbogatszy kraj Europy środkowo-wschodniej. Bujne lasy, mieszkańcy bardzo dbają o środowisko. Turystyka. Pola golfowe. Jaskinie Skocjańskie i Podstojna (ogółem 7000 jaskiń). Słowenia to kraina miodem słynąca gdyż hoduje się tu pszczoły i produkuje dużo miodu. Słoweńcy jadają głównie potrawy mączne, ziemniaki i fasolę. Potrawą narodową jest Jota - zupa ziemniaczano-fasolowa z kapustą kiszoną oraz śtruklija czyli kluski.
Węgry (węgierski) Erżi, Laszlo) Kraj położony w środkowej Europie, bez dostępu do morza. Największym (i najpłytszym) jeziorem jest Balaton. Główne rzeki to Dunaj, Cisa i Raba.	Budapeszt Nazywany „Perłą Dunaju”. Tu znajduje się węgierski parlament (symbol stolicy), Wyspa Małgorzaty i Łaźnie tureckie.	Jezioro termalne (z temperaturą ok. 30ºC. Charakterystycznym tańcem tego kraju jest czardasz. Tradycyjne potrawy to: gulasz (pikantny z papryką), leczo i paprykarz.	Św. Stefan - pierwszy król Węgier, doprowadził do chrystianizacji państwa. Jest patronem Węgier. Belka Bartok, Franciszek Liszt - kompozytorzy.

---