NEURONAUKA
26.10.2008
Włókna projekcyjne -Wieniec promienisty wychodzi ze wzgórza i biegnie d wszystkich miejsc w korze. Np. Do obszarów ciemieniowych, a wracają włókna z kory ruchowej. Wzgórze to brama, wszystko przechodzi przez nie. To wzgórze decyduje co ma dotrzeć dalej.
Każdy narząd zmysłu ma stacje przystankową w obrębie wzgórza.
Podział autonomiczny i somatyczny:
Układ autonomiczny - wegetatywny
Część ukladu nerwowego, której zadaniem jest kontrolowanie stanu trzewi (jelita, serce, żołądek, gruczoły dokrewne itp.) oraz regulacja ich aktywności. Tak jak kierowanie pojazdu, nie myślimy jak jedziemy, automatycznie włączają się ABSy, czy poduszki powietrzne. My tylko używamy kierownicy, pedałów i biegów.
Również jelita, czy ciśnienie pracują bez naszej świadomości.
Jogini potrafią głęboko kontrolować swój stan relaksacyjny,
Układ automatyczny reguluje nasze trzewia. Nerwy powodują wydzielanie substancji, (skurcze jelit), naczynia maja mieśniówkę, za to jest odp. Układ autonomiczny.
Dzielimy go na współczulny i niewspółczulny.
Współczulny:
Składa się ze zwojów
Obwody i ośrodki wewnątrz mózgu to jądro np. jądro kolankowe boczne, czy ciało kolankowe boczne. Jesli może być kilka jąder, to starają się używać sława ciało.
Ze zwoju wychodzą włókna zazwojowe, które biegną do żołądka, płuc, serca, jelita, pęcherza, narządów rozrodczych itd.
Jest zwój krezkowy g i d. Nie dochodzą już te zwoje do części ciała.
Układ przywspółczlny:
zwój uszny, zwój rzęskowy, zwój skrzydłowo-podniebny.
Wiedzieć: że cent. Uk nr może oddziaływać na struktury, może regulować sam. Ustawienia są autonomiczne - w zwojach, ale nastawa przychodzi z góry z podwzgórza.
Ciśnienie krwi - we wzgórzu 9reguluje gospodarkę wodną)
Zmusza org do usuwania wody.
Leki które zmniejszają ciśnienie, wydalają błyskawicznie wodę z organizmu.
Można działać odpowiednio na podwzgórze wyłączając poszczególne receptory.
Rdzeń kręgowy.
Rdzeń kręgowy odpowiada za odruchy:
Dotykamy cos gorącego, cofamy rękę, dpiro poźniej odczuwamy ból.
Włókna czuciowe -
Włókna ruchowe - korznie brzuszne.
Rdzeń kręgowy jest doskonale chroniony.
Poukrywany w kilku błonach:
Opona miękka, pajęczynówka, opona twarda, krąg wystający,
Anatomia mózgu:
Wzgórki górne, dolne, szyszynka, ciało modzelowate czyli spoidło wielkie, wzgórze, podzwgórze,
Rdzeń przedłóżony, most i śródmózgowie to Pień mózgu.
Pień mózgu - aspekt boczny:
Konar mózgu,
wzgórze dolne,
nerw trójdzielny,
środkowy konar mózgu,
oliwka,
piramidka.
Pień mózgu: most
Zawiera wazne nerwy:
- j.nerwu twarzowego - obsługuje mięśnie twarzy. Głównie służą do wyrażania emoji, jedzenia,
- j.nerwu trójdzielnego - obsługuje mięśnie języka.
Pień mózgu - Śródmózgowie
zawiera kilka istotnych elementów.
- wzgórki górne - ruchy oczu i akomodacja, odruch źreniczny.
- wzgórki dlne
- j.n. odruchowego
- j.n. bloczkowego.
Na poziomie śródmózgowia są drogi łączące pień z móżdżkiem, tzw. Konary mózgu.
Istota czarna - około 200 tys komórek, układ dopamityczny - komórki wytwarzają dopaminę.
Znajduje się w ś®ódmózgowiu, jej uszkodzenie prowadzi do syndromu Parkinsona, to choroba wywołana zatruciem, jednak nie jest chorobą postępującą. W przypadku choroby Parkinsona jest to postępujące z wiekiem.
Twór siatkowaty - obwód rozproszony po całym sródmózgowiu. odpowiada za nasze stany przytomności. Za stopień naszej czujności czy pobudzenia ogólnego. Drażniono kota prądem i badano czy jest pobudzony czy śpi.
Ludzie z uszkodzoną pierwszorzędowo korą.. są niby ślepi, nie widzą, potykaja się, używają laski by chodzić. Jednak część informacji z wzgórka są wykorzystywane przez nich do sterowania czynnościami.
Mieli wyrwe w polu widzenia, jednak nie byli całkowicie ślepi.
Gdy pokazywano im bodziec w tej czarnej dziurze - światło, to nie widzieli światła. Jednak mieli zgadnąć czy widzą czy nie, Ich prawdopodobieństwo trafień było w 75% do 80%.
Okazało się że odróżniali pewne kształty, o od x. Itd. Oni nie widzieli tego świadomie.
Zjawsko to nazywa się „ślepowidzeniem”
Z siatkówki część info bezpośrednio idzie do blaszki czworaczej.
Móżdzek:
Struktura, pokryta korą. Widać bruzdy i zakręty. Połączenie w móżdżku jest nazywane robakiem. Podstawową funkcją móżdżku jest kontrolowanie dobrze wyuczonych ruchów. Np. Jazdy na rowerze. Jazda jest wykonywana płynnie i zgrabnie, nie przewracamy się, ruchy rąk, nór są opanowane. Bardzieej złożone jest granie na pianinie.
Jak się zaczyna o czymś myśleć to przesstaje ta czynnoć wychodzić.
Uczestniczy w uczeniu się nowych sprawności ruchowych przez próby i błędy. Jednak to co się nauczyliśmy pozostaje na wiele lat.
Kiedy uczymy się jeździć samochodem musimy o wszystki pamiętać. Jednak w miarę nabierania wprawy wszystko robimy szybciej i przestajmy myśleć o tym co robimy. Również po 30 latach możemy wsiąść na rower czy do samochodu i nim pojechać, bez myślenia co i jak.
- uczenie się schematow, w sposób niezależny od nas, człowiek się sam uczy. Np. Prosimy badanego, zeby reagował na jakiś jeden kolor, np. Zielony. Okazuje się że badany w czasie uczenia się ma coraz krótszy czas reakcji, jednak gdy zaczynamy powtarzać jedną sekwencję badany nie dostrzego sekwencji, jednak mózg dostrzega ją i zaczyna szybciej reagować.
To uczenie się nie jawne.
Również uczeniem się nie jawnym jest uczenie się gramatyk, czyli pokazujemy sztuczne zdanie, zbudowane z trzeech wyrazów. Np. Zdanie które jest ciągiem tych liter.
Badanym pokazuje się kolejne ciągi iter i prosi się o wskazanie co jest prawidłowe a co nie. Okazuje się że badani zgadując trafiają co jest prawidłowe a co nie, odpowiadają dobrze, mimo że zupełnie nie wiedzą jaka jest zasada.
Osoby z uszkodzonym móżdżkiem nie potrafią uczyć sie nie jawnie.
U wielu dyslektyków widzimy zabudzenia postury i uczenie się nie jawne.
Szyszynka, wydziela melatoninę.Używana jest do leczenia bezsenności. Zaleca się do leczenia bezsenności, czy zaburzeń Jetlucky.
Wzgórze transmituje informacje czuciowe i ruchowe. Odpowiedzialne za generowanie uczući sterowanie uczuciami. Z każdą częścią mózgu wzgórze ma połączenia.
Jądro nisko wzgórzowe jest odpowiedzialne za odwód (istota czarna, wzgórze, kora mózgowa)
Podwzgórze, reguluje podstawowe czynności życiowe, poprzez nerwy gruczoły dokrewne, hormony, które wychodza do krwi, oraz hormony tropowe.
Kora mózgowa:
Najważniejsza szczelina poprzeczna to bruzda środkowa. ....bienie przez szczelinę podłżną i szczelinę środową,
Tu się znajdują ośrodki ruchowa, ośrodki wykonawcze związane z działaniem.
Mamy 4 płaty:
1. Płat czołowy. U człowieka zajmuje 29% kory mózgowej. U kota 3%, u psa 7%. U makaków 12-13%.
2. Płat ciemieniowy.
3. Płat potyliczny
4. Płat skroniowy wcięcie przedpotyliczne
Zakręty:
Kątowy, nadbrzerzny, zaśrodkowy, przedśrodkowy, czołowy górny, czołowy środkowy, czołowy dolny,
Kora mózgowa - Aspekt przyśrodkowy:
Jądra podstawy mózgu:
Jeśli substancja czarna przestaje działać, uszkadza się uszkadzając lub doregulowując gałkę bladą, lub j. Ogoniaste.
Metody obrazowania.
Metoda efemeraj.
Metody tomograficznee oparte na bezpośrednim oglądaniu mózgu. Najstarsza to pozytronowa emisyjna, potem Efem Eri, trzecia najnowsza to tomografia oparta na prześwietlaniu mózgu promieniami podczerwonymi.
Adam Małysz używa najczęściej Móżdżku:D
Nie musi mieć dużego mózgu :D
Wielki pianista też używa najczęściej móżdżku.
Taksówkarze za to mają dużo większy hipokamb niż normalnie.
Za pomoca metod czynnościowych ustalamy jaka struktura odpowiada za jakie sytuacje czynnościowe.
16.11.2008. Jaskowski. Wykład.
Metody obrazowania:
tomografia komputerowa, (promienie rtg) prześwietla cię ciało pod różnymi kontami przez co mamy trójwymiarowy obraz ogranów, tkanek... można znaleść nowotwór.
Emerali
pozytronowa tomografia emisyjna - pozwala na badanie czynności mózgu. Wykorzystywana też w medycynie. To metoda inwazyjna - do krwi wprowadzamy znacznik. Emituje pozytony - pozytron, która jest identyczna jak elektron ale dodatnia. Dodatni elektron. Zderza się z elektronem i dochodzi do ahinilacji. Pojawiają się fotony gamma. Musi też mieć udział w metaboliźmie. Do mózgu wprowadza się tlen znaczony elementem który emituje pozytron, lub substancję - cukier, który komórka pochłania, bo nie może jej rozłożyć. Ona siedzi w komórce wysyłając pozytrony. By sprawdzić skutek operacji wprowadzamy substancję powinowate do komórek nowotworowych, a komórki pochłoną ten radioznacznik, to będzie oznaczało że niestety komórki raka w organiźmie zostały. Poprostu świecą. Po wprowadzeniu znacznika on rozpadając się płynne do mózgu. Komórki które są aktualnie bardziej aktywne będą zgłaszać większe zapotrzebowanie na produkty energetyczne. Tam będzie się zgłasza więcej substancji. Tak badamy które komórki ciężej pracują. Czynnikiem sprzyjającym jest to że neurony wykorzystują wyłącznie glukozę, zadnych innych cukrow prostych.
Zjawisko anihilacji. Przy pełnym układzie protonów i neutronów dochodzi do emisji beta plus, i zamiana jednego z plotonów w neutron. Pozytron zostaje wyrzucony, biegnie kilkia milimetrów i roztrzaskuje się na pozytronie. Dzieki temu dochodzi do promoeniowania gamma. Protony zostają wysłane dokładnie w przeciwne kierunki. Musi być zachowana zasada: skoro pęd pozytronu jest mały to by został zachowany jeden foton musi lecieć w lewo, drugi w prawo, wtedy mamy zerowy pęd. Dokładnie w przeciwną stronę lecą. My wychwytujemy fotony czujnika. Różnica dotarcia jest bardzo mała. Jeżeli fotony przychodzą do ........ to znaczy że wykryto jakąś anihilację. Komputer wie na jakiej lini, ale nie wie gdzie to jest. Patrzy na różnicę w czasie dotarcia. Komp wychwytuje dwie sprzeczne informacje. Różnica w czasie dotarcia jest niezwykle krótka niż odstępy niż kolejne anihilacje. Przez co wykrywa 2 fotony z tej samej anihilacji, dzięki temu określamy dokładnie miejsca gdzie znajduje się znacznik.
Za pomocą tej metody możemy dowiedzieć się jaka struktura mózgu jest zaangażowana w naszą operację umysłową. Te komórki które najciężej pracują sa zaangażowane w dany proces umysłowy. Np. Oglądanie tv - najcieżej pracują: kora wzrokowa, Mimo to nie wiemy czy nie ma komórek w mózgu które nie pracują cieżej nawet przy ogladaniu tv. Bo otrzymujemy info, reguluje poziom cukru, regulowanie akcji serca. Może się okazać że inne komórki np. Pnia mózgu są bardziej aktywne. Metoda odejmowania - wykonujemy 2 warunki eksperymentalne - jeden to poziom odniesienia, a drugi to ten którym chcemy badać. Sporządzamy w obu warunkach mapy mózgu. Warunek eksperymentaln powinien się różnić tylko tą czynnością którą badamy. Badanie - Mamy zamknięte oczy. Komórki w pniu mózgu będą tak samo pracować. Wtedy to co pracuje tu i tu znika, zostaje tylko nadwyżka, czyli wyłącznie komórki odpowiedzialne za oglądanie tv. Odejmujemy mapę aktywności!
Jeżeli ktoś słyszy słowa, i chce je wypowiedzieć, to odejmujemy mapę biernego słuchania od mapy wypowiadania słów.
Badany słyszał rzeczownik i musiał dodać czasownik. Wtedy odniesieniem właściwym będzie odjęcie mapy wypowiadania słów jak i mapy biernego słuchania, wtedy uzyskujemy aktywację płatów czołowych odpowiedzialnych za myślenie.
Stosowanie tej techniki odejmowania wymaga głebszego przemyślenia nad warunkiem kontrolnym. Gdyż możemy przez to popełnić błąd. Błędne warunki odniesienia dają fałszywe stwierdzenia. Doświadczenia często nie dają nam przewidzieć konsekwencji.
Skąd się biorą te problemy?
Nie zawsze wiemy czy nasza manipulacja eksperymentalna nie pociągnie za sobą zmiennych którymi nie chcemy ale manipulujemy. Badania powinny być wykonane w formie......... Najpierw słucha, potem siedzi z zamkniętymi oczami. Dlatego że system jest zbyt powolny. Komórki zgłaszają zapotrzebowanie na metabolizm, i nawet jeśli go moją to jeszcze energia płynie w jego stronę. (Wojna - tabory jadą. Dzielimy to na bloki).
Szukamy ośrodka odp. Za widzenie barw. Puszczamy kolorowe obrazki, potem czarnobiałe, i znowu kolorowe. Co może się pojawić? Większe wrażenia estetyczne, wtedy może uaktywnić się jądro migdałowate w tym doświadczeniu, gdyż odpowiada za nasze emocje.
Zalety i wady:
Spora rozdzielczość przestrzenna, (można znaleść komórki rakowe)
Wady: wysokie koszty komputera, oraz drogie badania - koszt 8000 zł za jedno badanie. Izotopy trzeba wyprodukować na miejscu bo muszę się szybko rozpaść,
(Akcelelator do wytwarzania pierwiastków). Trzeba znaleść ludzi, a jest to badanie inwazyjne (od 500 do 2000 $ za badanie).
Rozdzielczość czasowa jest bardzo niska, szybkie odpowiedzi są niewykrywalne.
Historia NMR/MRI
1971 r. można wykryć guza,
można tworzyć obrazy struktury tej substancji, sygnału który otrzymujemy
1977 - nowa technika szybkiej akwizycji danych - zbieranie obrazów, rejestrowanie ich. Metoda ta zmieniła oblicze medycyny, (RTG nobla z medycyny)
Dalszy rozwój -
1990 Ogawa pokazuje sygnał BOLD. Krew utleniona daje inny sygnał rezonansowy niż krew nieutleniona. Wykorzystał to do pokazania obrazowania funkcjonalnego, które wykorzystuje fakt, że komórki aktywne zgłaszają zapotrzebowanie na krew utlenowaną, zaś nieaktywne tego zapotrzebowania nie zgłaszają. Wykorzystuje procesy metaboliczne, żeby pokazać jak pracują komórki.
O co chodzi w MRI?
To co daje sygnał w MRI to atomy których proton i neutron obracają się wokół własnej osi. Jedna w jedną stonę, druga w przeciwną. Ona znoszą się. Zaś przy nieparzystej licznie nukleonów. Wodor ma jeden nukleon. Sygnał z wodą nasyconej substancji który zyskujemy jest bardzo silny. W silnym polu magnetycznym stara się ustawić mały magnesik. Tak jak pole magnetyczne albo dokładnie przeciewnie. W polu magnetycznym albo się ustawiają zgodnie z tym polem albo przeciwnie. Oczywiście starają się ustawić w tym kierunku, ale nie zawsze tak jest. Są lekko odchylone przez termiczne ruchy.
Gdy w polu magnetycznym przepuścimy promieniowanie ultraf. Rezonans - pochłanianie - częstotliwość Larmora to prosta reguła związana z indukcją pola. Dla podtswowych magnesów MRI częstotliwość pochłaniania 63,376 MHz. A na lepszych skanerach 170MHz, wszystko co trzeba zrobić żeby się dowiedzieć z jaką siłą nadaje organizm, to wstawić w pole magnetyczne, puścić promieniowanie i posłuchać z jaką siłą one reemitują.
Zachodzi pytanie z którego miejsca dochodzi??
Umieszczamy org. W silnym polu elektrycznym stałym i wzdłóż osi głowa - tułów - dokłada się pole gwarentowe - pole zmienia się liniowo w poprzek badanego. Wszędzie jest jakby inne pole natężenia, przez co różnią się częstotliwości rezenansowych.wtedy wiemy co się dzieje w tym pasie, co w drugim itd..
Tak jak z radiem, mierzymy siłę co jest nadawane na której stacji i jak głośno. Org. Zosttał podzielony na takie fragmenty jak wokselami - WE (element objętości) i dowiadujemy się z każdego woksela (nadajnnik fali radiowej) z jaką siłą nadaję. Im silniej nadaje tym więcej wodoru zawiera. Tam gdzie go dużo - to znaczy że jest tam dużo wody. Każda tkanka różni się zawartością wody przez co widzimy gdzie się kończy tkanka a gdzie zaczyna.
Każda tkanka ma różną ilość wody i dzieki tema na obrazie nie mają jednakowej jasności.
Tomografia komputerowa pozwala odróżnić kość od tkanki, ale same tkanki ciężko odróżnić. MRI jest od tego by rozróżniać tkanki miękkie, Widać istotę szarą i białą.
Tętniaki można usuwać bezinwazyjnie, dzięki tętnicy łukowej, rurką plastikową i zostawiamy ją w chorym miejscu. Tam gdzie miał rozdęcia które groziło rozdęciem ma proteze tego i może żyć długie lata.
Do urządzenia wsuwamy głowę.
Półtora czy 4 tesle mają nowoczesne skanery.
Pole w takim urządzeniu jest 80 000 silniejsze od pola magnetycznego ziemi.
Stawia na baczność pewne atomy w organiźmie. Narazie nie wiadomo nic o szkodliwości takich badań.
Osoby które tam są nie mogą mieć nic metalowego, bo wszystkie metalowe przedmioty mogą zostać wyrwane. Korektory zgryzu mogą zostać wyrwane łacznie z zębami. Zakłada się wygłuszacze, bo hałas w tym skanerze jest ogromny.
Związek między MRI - fMRI
MRI - Struktura anatomia mózgu -
fMRI - funkcja mózgu, gdzie się znajdują ośrodki czegoś.
Aparatura fMRI - skaner ten sam, zaś badany ma w jakiś sposób doprowadzone bodźce, i jakoś może reagować. Najczęściej w środku jest lustro, bądź ma google na oczach. Pod ręką ma właczniki, i reaguje na bodźce które się tam pojawiają.
Wszystkie urządzenia w pomieszczeniu muszą być pozbawione metalu. Jeśli mierzymy trzeba mieć elektrody które nie mają metalu to elektrody węglowe,
Rejestracja rychów oczu - skanery (aitrakety) które nie mają metalu. Google wyświetlające obrazy również nie mają metalu.
]Co mierzymy:
Angelo Mosso - prekursor metody fMRI. Położył badanego na wadze idealnie. Gdy dał mu trudne zadanie i zaczął myśleć, waga przechyliła się w dół w stronę głowy. Jego mozg zgłosił zapotrzebowanie na krew, i krew płynąc do głowy zwiększyła tą stronę wagi. Mosso miał rację w tym zakresie.
fMRI zakłada, że poszczególne komórki mózgu będą lepiej zaopatrzone gdy poprostu tego potrzebują.
To co wykrył Ogawa że oxyhemoglobina - diamagnetyk. A deoxyhemoglobina to paramagnetyk,
Zadanie poznawcze - Wzrasta szybkość metabolizmu, lokalne rozszerzenie naczyń krwionośnych, - lokalny wzrost objętości krwi, - wzrost ilości krwi - wzrost ilości oxy-Hb, wzrost sygnału MRI.
Gdy komórki zgłaszają zapotrzebowanie na tlen, gdyż pracują intensywniej to tlen który do nich dotrze nie jest szybciej zjadany, wokół nich jest więcej tlenu. Hamująco (mamy mały system old)
Do dziś nie wiadomo że fMRI mierzy globalną aktywność neuronalną, jak jest wzrastający to jest większy sygnał BOLD, a jak zmniejszający to mniejszy sygnał BOLD.
DIP obniżenie aktywności - zmniejszenie ilości tlenu, potem zwiększenie, obnizenie i wyjściowa ilość tlenu.
Większy przepływ, większe zużycie glukozy i taka sama żużytość tlenu, mimo iż ilość jego jest wieksza.
Dług tlenowy. Glikoliza beztlenowa. Tak jak normalnie mięśnie spalają tlen. Gdy mamy zakwasy znaczy że glukoza w mięśniach jest spalana bez odpowiedniej ilości tlenu. Tlen poźniej dopala glukozę.
Baddanie gdzie pacjent stukał palcem prawej ręki. Wszystko jest nałożone na MRI, na tą strukturę nakłada się mapy aktywności.
Przekrój poziomy mózgu, pojawia się aktywność móżdżku, gdyż jest to prosty mechanizm ruchowy. Spodziewamy się go po prawej stronie. Potem aktywuje się kora ruchowa po lewej stronie.
Stan wegetetywny:
Pacjent po stanie śpiączki (coma), wybudza się z niej, wydaje się przytomny ale nie okazuje żadnych oznak świadomości. Np. Nie podejmuje żadnych celowych zachowań mimo próśb rodziny, lekarzy.
Pacjentka po wypadku zapadła w śpiączkę, wybudziła się z niej ale w stanie wegetatywnym. Tacy ludzie są sztucznie karmieni. Rodzina pacjentki chciała ją zachwoać przy życiu, jednak mąż prosił by odłączyć ją od aparatury. Umarła z głodu i pragnienia po 5 dniach. 2004-2005 rok.
W 2006 roku ukazało się badanie zrobione na pacjentce w stanie wegetetywnym, poproszono ją by wykonywała pewne zadania myślowe, bez znaków manualnych. Miała sobie wyobrazić że gra w tenisa, albo że idzie ze swwojego pokoju do kuchni. Zdrowych pacjentów również zbadano. Okazał się że w obu przypadkach mózg reagowal w podobny sposób. Gdy wyobrażała sobie ze idzie przez mieszkanie widać było aktywność tych samych ośrodków. W obu przypadkach angażowały się te same struktury co oznacza, że osoba w stanie wegetatywnym była w stanie zrozumieć polecenie które jej wydano, oraz wykonała to polecenie. Świadczy to o tym, że osoba ta jest świadoma, rozumie co się w okół niej dzieje. - fMRI.
Jesli dobrze skonstruujemy pytanie w stanie fMRI, można wwykonać badanie i sprawdzić czy dana osoba jest świadoma, przed odlaczeniem od aparatury.
Może przy dalszych badaniach możliwe będzie też czy inne techniki pozwolą czytać bezpośrednie intencję z mózgu.
14.12.2008 Wykład
Teoria Lavie
2 przenikające się obiekty, jeden z nich poruszał się. Miał zwrócić uwagę na obiekt ruchomy lub nie.
Wyniki:
W zależności od tego na jaki obiekt badany zwracał uwagę, to dany obszar był aktywny, zaś drugi nie.
FFA / PPA wysoką aktywność miała twarz, bądź budynek. Bez względu na to czy drugi obiekt był ruchomy.
Jeśli uwaga dotyczy jakiegoś obiektu to sieci neuronalne są w jakimś stopniu bardziej aktywne. Trudno powiedzieć czy sama selekcja powoduje zwiekszenie aktywności neuronalnej, neurony robią się bardziej aktywne, czy wołają o większą ilość krwi, bo wiedzą że mają więcej pracy. Jednak są bardziej reaktywne. Zmienia się potencjalna aktywność neuronów obsługujących obszar danej sytuacji.
Które obszary mózgu sterują uwagą?
Trzy rodzaje uwagi wg Posnera
Uwaga orientacyjna -
Zadanie ze wskazówką symboliczną lub peryferyjną,
Główną rolę odgrywa płat ciemieniowy. Dowodem na to jest zjawisko zaniedbywania stronnego. To dowód z badań neuropsychologicznych - czyli uszkodzonego mózgu.
Zaniedbywanie stron to szczególny rodzaj percepcji, pojawia się przy uszkodzeniu prawego płata ciemieniowego. Zaniedbywanie prawostronne albo nie istnieje albo jest bardzo słabe. Zanika po uszkodzeniu, lub nie istnieje.
Zaniedbywanie stronne to zaniedbywanie lewej półkuli po uszkodzeniu prawej półkuli.
Obszar pola Brodmana
Wzgórki górne śródmózgowia
Pacjenci z postępującym porażeniem nadjądrowym.
m.in. degeneracja wzgórków i otaczających tkanek
nie potrafią wykonać sakkadycznych ruchów oczu
nie dochodzi do przesunięcia uwagi w stronę bodźca. Następuje bardzo powolny proces przeniesienia uwagi w tamtą stronę.
Sakkadyczne ruchy oczu i uwaga są dwoma aspektami jednego procesu - orientacji.
Jesli pojawia się gwałtowny bodziec to jest albo jakimś zagrożeniem, albo ważny i przesuwamy uwagę w tamtą stronę, i od razu przesuwamy tam wzrok.
Ewentualnie skręcamy tułów tak by bodziec dokładnie zobaczyć.
Mechanizmy leżące u podłoża przesuwania wzroku są częściowo identyczne. Kiedyś to był jeden proces, który w pewnym momencie się rozszedł, czyli patrzmy na wprost a uwaga nasza skierowana jest np. Na lewą stronę.
Wnioski: kiedyś zaraz za naszą uwagą podążał wzrok, teraz nie musimy patrzeć w stronę która przyciąga naszą uwagę.
Poduszka - wzgórze.
Posner pokazuje że jeśli bodziec pojawi się po przeciwnej stronie do strony w której jest uszkodzenie, np. Bodziec pojawia się po lewej stronie a prawa jest uszkodzona, to czasy reakcji są o wiele bardziej wydłużone nawet gdy wcześniej była tam wskazówka. Wskazówka nie powoduje wzmocnienia sygnału, bodziec nie jest lepiej przeanalizowany. Wskazówka w ogóle nie działa.
Wnioski: Jeśli mamy uszkodzoną prawą półkulę, a bodziec pojawił się po lewej stronie, to mimo iż zasygnowaliśmy wcześniej wystąpienie tego bodźca jakąś wskazówką, reakcja pojawi się o wiele później niż powinna normalnie.
Uwaga wykonawcza:
Zdolność do powstrzymywania reakcji automatycznej na rzecz reakcji mniej automatycznej.
Zadanie Stoopa - nazwać słowo: niebieski, żółty, które wpisane są w innym kolorze.
Uwaga wykonawcza ma powstrzymać tą reakcję automatyczną i podać jaki jest kolor atramentu.
Zadanie Eriksena - środkowa litera pomiędzy dystraktorami.
H jest między literami S my mamy spore trudności bo nie potrafimy ignorować S.
SHS
Istotną rolę odgrywa przednia część zakrętu obręczy. która jest odpowiedzialna za uwagę wykonawczą.
Zdolność do podtrzymywania uwagi przez dłuższy okres czasu - np. Jazda samochodem w nocy.
Jakie obszary wtedy podtrzymują naszą uwagę by nie zasnąć za kierownicą, czy nie przeoczyć groźnych sytuacji. Zadanie które laboratoryjnie robiono - w czasie II wojny światowej - piloci wysyłani do Niemiec często ulegali wypadkom, dlaczego?
Wyjaśniał to badacz angielski , odtworzył kabinę w której było mnóstwo zegarów. Odtworzył ogromny zegar, który co sekundę przeskakiwała o jeden znaczek dalej. Badany miał uważać jak wskazówka przeskoczy o dwa a nie o jeden odcinek. Siedział i śledził wskazówkę, co okazało się być przeraźliwie nudne. Po monotonnym obserwowaniu wskazówki okazuje się że badany zaczyna przeoczać gdy wskazówka przeskakuj o 2 odcinki. Tłumaczyć to mogło to że pilot mógł być niewyspany, albo rozpraszał go hałas w kabinie. To zadanie do dzisiaj jest używane w badaniu eliminacji dystraktorów. Np. Badany nagle zasypia w badaniu, napad senny jest wywołany np. zdenerwowaniem.
Błędne przypisanie umysłu,
Np. zaprzyjaźnienie się z roślinami w doniczkach, czy zamartwianie się o kondycję ”śpiącegoo” komputera, to przejaw dziecinnej naiwności.
Niedostrzeganie umysłowego cierpienia, np zwierzęta które idą na ubój,
Zwierzęta są w rzeczywistości maszynami - Macphail
Nie ma żadnej fundamentalnej różnicy, która mogłaby uzasadnić zaprzeczenie istnienia świadomości u innych gatunków. - każdy ma świadomość, ale różną,
ZACHOWANIA INTELIGENTNE:
Podejścia by zbadać świadomość umysłu:
Jedno z pierwszych to: jeśli jakaś istota wykazuje zachowania inteligentne to znaczy że są świadome. Ale: inteligentny jest komputer czy komórka, roboty które wykonują czynności po wydaniu polecenia głosem, lub pracują jako salowe,
Niektóre zwierzęta są świadome. Wiemy to bo zachowują się inteligentnie. Idą po krzesło do sąsiedniego pomieszczenia, przynoszą krzesło, wchodzą na nie i ściągają banana.
My: coś chcemy naprawić i idziemy do skrzynki na narzędzia, wtedy wiemy czym możemy naprawić, ale dopiero po zobaczeniu narzędzia.
Świadoma jest wrona która przekszywiła sobie drucik by wyciągnąć małe wiaderko ze słoiczka. Sama wpadła na ten pomysł, nigdy wczesniej nie wykonywała tego zadania.
Papugi potrafią mówić: potrafią robić dowcipy. A ich działanie miało na celu wyłącznie zabawę.
Państwo Gardnerowie którym Washoe (ur. 1966-2007) pokazuje gest Marcinkiewicza (yes, yes, yes)
Potrafiły zmieniać konfigurację słów by pokazac na co mają ochotę, np. daj mi banana!
Potrafią wyrażać swoje uczucia, mowić czemu są smutne. Uczę też języka migowego swoje dzieci.
Dennet: Język stanowi o tym ze coś jest świadome, a brak języka że nie.
KOKO: - Zna około 1000 znakow.
Człowiek posługuje się około 200 znakami w ciągu całego dnia.
Jabłko, ponieważ, stary, czas, zazdrosny, patrzeć,
Test Gallupa - wymyślony dla małp.
Test Gallupa stwierdza czy zwierze posiada samoświadomość.
Świadomość fenomenalna.
Wyższa świadomość - wiedzenie że jestem ja, inna, orginalna.
To że przed naszymi oczami widzimy żywy, barwny film.
Zwierze posiada umysł albo świadomość jeśli potrafi rozpoznać siebie w lustrze.
My widzimy siebie w lustrze.
Zwierze np. pies nie widzi siebie w lustrze. Początkowo szczeka, potem ignoruje lustro, nie
poprawia przedziałka tak jak małe dzieci, które siebie nie rozpoznają. Na poczatku są zainteresowane sobą, a potem ignorują odbicie w lustrze. Dzieci w wieku 3 lat zaczynają dopiero siebie widzieć.
Są 3 fazy zachowania z lustrem.
Faza 1. Odpowiedź społeczna - szczekanie, albo wykazuje zainteresowanie seksualne, próbuje się zaprzyjaźnić czy coś w tym stylu. Brak reakcji powoduje ignorowanie tego osobnika.
Faza 2. Fizycznie bada lustro. Dotyka go fizycznie, zagląda za nie, zbliża się i oddala, wykonuje ruchy rąk, - to już tylko ludzie.
Faza 3. Testowanie odbicia w lustrze,
Faza 4. Rozpoznawanie się w lustrze. Malujemy małpie coś na plecach. Jeśli małpa ma samoświadomość i wie, ze widzi siebie w lustrze można zaobsefwować jej poczynania z przeglądaniem się w lustrze. Badanie polega na tym, że małpie malujemy farbą kropkę na policzku a ona ogląda się w lustrze, co jej tam zrobiono, bo wie, że coś tam jej nie pasuje. Dotyka się też w swój policzek, nie ten w lustrze, postępuje dokładnie tak jak my.
Kto przechodzi test??
-Szympansy
-Delfiny
-Ludzie,
-Słonie, ale na 3 badane tylko jeden przeszedł.
NIE przeszły testu:
-małpiatki,
-inne małpy człekokształtne,
-psy,
Nasze ogólne założenie to:
Im bardziej ktoś jest podobny do mnie, tym bardziej według mnie jest on świadomy.
W badaniach wychodzi, że jeśli ktoś ma psy uważa że są one świadome, a jeśli ludzie nie mają psów uważają że psy nie są świadome.
Kobiety uważają że mężczyźni są mniej świadomi, a mężczyźni że kobiety są mniej świadome.
Rozwiązanie problemu innego umysłu:
Budujemy robota i sprawdzamy czy ma świadomość. Niestety nie zbadamy robota testem Gallupa, gdyż można go zaprogramować by przeszedł test, jednak wtedy nie świadczy to o tym czy mają samoświadomość.
Czym różni się świadomość mózgu, gdy stajemy się świadomi jakiegoś bodźca?
Sytuacja powinna być identyczna, ale raz jesteśmy świadomi bodźca, a raz nie.
Nie wystarczy pokazać bodziec i zajzeć do mózgu mówiąc że tu i tu się świeci to nie jest związane ze świadomością.
Taka aktywność mózgu która zapala się tylko wtedy gdy aktywna jest nasza świadomość.
METODY BADANIA NCC:
Metoda obrazów bistabilnych - złudzenia wzrokowe, np. kaczka lub królik., stara lub młoda kobieta, czyli to co chcemy zobaczyć to widzimy. Sześcian - jedna za ścian jest bliżej nas, zależy jaki percep chcemy zobaczyć. Nasza świadomość tego obiektu jest różna.
Współzawodnictwo siatkówek
Pokazujemy jednemu oku jeden obrazek, a drugiemu oku drugi obrazek. Np. budynek - aktywacja pola miejsca, twarz - aktywacja pola twarzy.
Człowiek widzi albo budynek albo twarz. Nie widzi pół twarzy, pół budynku. Od czasu do czasu widzimy twarz a od czasu do czasu obiekt. Naciska na guzik jak widzi twarz lub budynek.
Metoda stymulacji podprogowej
Bodźce pokazywane że nie sięgają świadomości lub jej sięgają.
Klasyczne dświadczenie - przewrócony kwadrat, lub diament.
Diament - kwadrat - wtedy reaguje.
Było to poprzedzone różnymi kombinacjami. Jednak czasy reakcji różnił się gdy poprzedzający bodziec był rozpoznany jako właściwy, lub nie. Przyśpieszało to pojawienie się reakcji,
Czasem musiał zachamować reakcję lewej ręki i wcisnąć prawą.
Świadomość to nie znaczy rozpoznawanie bodźców, np. sala, szkoła.. rozpoznajemy je w sposób nieświadomy.
Stanisław Bechane - pokazywał cyfrę, miał reagować lewą ręką jak to było mniejsze niż 5 i prawą jak cyfra była większa od 5.
Maskowanie kanapkowe - łańcuch bezsensownych liter, słowo wyrażające cyfrę, łańcuch maskujący.
Fhwheuhf
Nfoiwhfie
Siedem
Mfiwjf
Mfqiwej
2
Niezaleznie od tego czy słowo poprzedzało cyfrę, czy słowo cyfrę, czy cyfra cyfra, kondruentne czasy reakcji były...
Badany rozpoznawał słowo napisane jakkolwiek i adekwatnie do tego przygotowywał reakcję. To rozpoznanie semantyczne. (znaczeniowe) to rozumowanie
Pewne symbole jesteśmy w stanie rozpoznać i adekwatnie do tego wykonać reakcję.
Badani mają coś takiego jak ekonomia wykonywania zadania, minimalizowanie wysiłku - jeśli da się coś zrobić łaatwiej i prościej to robimy to prościej i łatwiej.
Na 1,2,3,4 odpowiadaj lewą ręką,
Na 6,7,8,9 odpowiadaj prawą ręką..
Podprogowo rozpoznajemy sygnał i adekwatnie do tego odpowiadamy, bez używania świadomości.
Zjawisko stłoczenia
I I I +
I I I I I I I I I + - nie potrafimy policzyć kresek, mimo że wiemy że tam są.
Bodźce stłoczone, nie rozpoznane świadomie, są przetwarzane w mózgu.
18.01.2009 Jaśkowski
Metody badania NCC
Uzyskiwanie subiektywnych wrażeń bez stymulacji receptorów - wywoływanie wrażeń świadomych bez stymulacji narządów zmysłów.
Można bezpośrednio stymulować mózg człowieka, bez stymulacji jego oczu.
Mamy wtedy świadome wrażenia.
- TMS (wywoływanie fosfenów) np. coś nam mryga.
- halucynacje (mamy przekonanie że to co widzimy znajduje się tam naprawdę.
Np. węże chodzące po mieszkaniu. Można badać co się dzieje w mózgu w trakcie halucynacji.
Neuronalne korelaty świadomości:
- Podejście lokalistyczne
Cristofer Koff - świadomość pojawia się, jeśli stymulowane jest odpowiednie miejsce w mózgu.To proste podejście które łatwo sprawdzić, bierzemy jedną z powyższych możliwości i patrzymy czy jest obszar w ośrodkach widzenia, który zostaje włączony gdy my jesteśmy czegoś świadomi. Niektóre obszary nie są wystarczające do powstania świadomości np siatkówka. Jeśli usuniemy człowiekowi oko, lub jest niewidomy, to możemy wywołać u niego świadome wrażenia poprzez stymulacje za pomocą STMS.
Wprowadza się mikrokamery podłączone wprost do nerwu wzrokowego, i ci ludzie mają podobne wrażenia wzrokowe. Bardzo kiepsko ale widzą
Czy pobudzenie Kory pierwszorzędowej V1 jest wystarczające?
Nie bo:
Doświadczenie He i wsp.
Badany nie był w stanie rozpoznać orientacji środkowej kraty, z pięciu, ale wywołała ona podniesione progu na tę orientację. Badamy jaki kontrast jest potrzebny by zobaczył kratę w tym miejscu. Badany ma podwyższony próg na ustawienie kraty tak jak była wcześniej ustawiona. Oznacza to że bez świadomości jak wyglądała poprzednia, była jednak ona badana na poziomie kory V1. Receptory te zostały zmęczone. Jeśli info dotrze do kory V1 to nie znaczy że powstanie świadomy percep i że będziemy widzieć to tak jak powinniśmy. Zostanie to zablokowane dalej
Doświadczenie Sheinberga i Logothesisa
Małpy uczono odróżniania bodźców.
Pokazywano małpie 2 obrazki, jedno oko widzi jeden obrazek, drugie oko widzi drugi obrazek. Małpa jednak widziała jeden obrazek i za odpowiednią dźwignię ciągneła. Badając jej korę patrzymy czy coś się zmienia jeśli widzi jeden czy drugi obrazek. Niezależnie od tego co widzi świadomie kora V1 zachowuje się identycznie. To kolejny negatywny wniosek, że kora v1 nie jest tym co się nazywa siedliskiem wiadomości wzrokowej. Świadomy percep nie powstaje.
Doświadczenie Reesa i Heegra (2003)
Tu ukazują że kora v1 uczesstniczy w świadomym percepcie.
Zadanie badanego to wykrycie zmiany kontrastu kraty. Za pomocą fMRI mierzono aktywność kory V1 V2 i V3.
Badany miał identyfikować czy widzi paski.
Czasem widział szkocką kratę gdy miał same szarości. Można wyróżnić obserwację że pojawiały się trafienia. Były paski - widział paski,
Oraz fałszywe alarmy - widzi paski, są szumy.
Są też przeoczenia, kiedy pokazywano mu paski a on widział szum. Wyniki doświadczenia
Trafienia
Największe pobudzenie kory V1 była gdy pokazywana była szkocka krata, i badani to widzieli. Jednak kora V1 była pobudzona nie tylko przez to co mu pokazywano ale i przez to co on subiektywnie widział.
Kora v1 odpowiada ie tylko gdy widzi bodźce które pokazuje, ale i gdy badany widzi subiektywnie krate.
Gdy badany widzi - pobudza się.
Nie pobudza się tylko wtedy gdy badany nie widział, mimo iż obraz był pokazywany!!!!!!!!
Doświadczenie Haynesa i Reesa - 2005
Lewe zielono - białą, prawe czeerwono-białą, a kraty obracały się. Wtedy przełączanie się z jednego oka na drugie jest bardzo rzadkie. (współzawodnictwo siatkówek normalnie co 2-3 min, a w przypadku ruchomych obrazków, to kilkanaście sekund widzimy zielone, a kilkanaście sekund czerwone)
Mapa dekodowania wzorca aktywności - Wzorce aktywności kory V1 uzyskiwane w pierwszej części doświadczenia pozwoliły na doskonałą predykcję w drugiej części doświadczenia tego, co widzi badany.
Wynika z tego że jakoś w korze V1 jest zanotowane to co badany faktycznie widział. Czyli kora w jakiś istotny sposób uczestniczy w powstawaniu świadomego perceptu, czyli tego co jest subiektywne (faktycznie pokazywane).
Obraz pobudzenia jednej mapy i pobudzeenia drugiej mapy - jaki jest charakterystyczny
punkt, różnica w pobudzeniu obu map.
KORA SKRONIOWA
Komórki aktywują się gdy widzimy jakiś dany przedmiot np. komórka odpowiedzialna za budynek aktywuje się gdy go widzimy, ale nie aktywuje się gdy jest zbudowany domek z klocków. Jeśli zaaktywuje się komórka odpowiedzialna za twarz to oznacza że w tym momencie widzimy twarz. Doświadczenie takie wykonał Dominik ffytche`a
(piszę się małą literą bo któryś z jego przodków został skazany za jakieś przewinienia na karę pozbawienia dużej litery w nazwisku) jednak jest to zrobione dla ceelów estetycznych Ff = ff. )
Osobom badanym rejestrowano aktywność kory podczas halucynacji. Treść halucynacji korelowała z miejscem w korze skroniowej. Nie stwierdzono aktywności kory V1
Doświadczenia Barnesa i wsp. 1999
Powidoki kolorowe aktywują korę skroniową V4 tak długo jak są widoczne
Czyli nie ma bodźca a my nadal widzimy kolor. Obszar zaś w korze V4 jest tak długo aktywny jak długo wydaje nam się że widzimy ten kolor.
(Poprzednie doświadczenie -
Czyli jeżeli treścią halunów badanych były twarze to aktywował się obaszar w korze który
jest odpowiedzialny za widzenie twarzy mimo że były to halucynacje)
SYNESTEZJA
Czy pobudzenie kory skroniowej jest wystarczające??
Tak, bo:
Tajemnicze zjawisko polegające na tym, że pewnym bodźcom towarzyszą dziwne rzeczy np. jak ktoś słyszy muzykę to ją przy okazji widzą. Lub jak widzą cyfrę to w jakimś kolorze np 2 jest zawsze czerwone, a 5 zielone.
Uważano wcześniej że to kłamstwo, jednak kiedy zaczęto to badać wyszło że to prawdziwe zjawisko, a nie zmyślone.
Pierwszy test:
Np. widzą cyfry w różnych kolorach.
Okazało się że po pół roku widzieli te same kolory tych samych cyfr.
Ramaszadram wykorzystał poszukiwanie wzrokowe. Zapisujemy znaczki podobne do 2 czy 5, i znalezienie jednego który się różni. Jest np. 20 2 i 1 5, to normalny człowiek bardzo trudno odnajduje różnice, a synestetyk od razu zauważa tą cyfrę gdyż występuje efekt pop-out. Bez względu ile jest dwójek synestetyk momentalnie odnajduje 5.
Grey - muzyka.
Kora V4 jest przypisana do zawszee do widzenia barw. Tylko i wyłącznie ta kora odpowiada za to. Bez względu czym pobudzimy korę V4 (kora skroniowa) widzimy barwę.
Czy pobudzenie holistyczne jest wystarczające?
Tak, bo...
Podejście dynamistyczne:
O tym, czy pojawi się świadomy percept decyduje szczególny wzorzec aktywności.
Doświadczenie Deheane i wsp. 2001.
W jednym warunku słowa były widoczne a w drugim nie widoczne, i badał co się dzieje w mózgu tych osób.
Różnica
Maska, maska, puste, słowo... Lepiej widzimy słowo w tym ułożeniu..
Maskowanie kanapkowe - maska, puste, maska, słowo.
Układ aktywności w obu przypadkach są podobne, jednak w obu przypadkach gdy widzimy świadomie i nie widzimy są aktywowane te same miejsce. Jednak musi być odpowiedni próg
osiągnięty by pobudzić odpowiedni percept.
Doświadczenie Moutoussi & Zeki
Badany sprawdzał czy paski biegna w góre czy w dół. Patrzył z boku.
Z drugiej opcji pojawiały się dystraktory - białe i czarne paski zamieniały się miejscami - migotały.
Okazało się ze tutaj badany nie był w stanie powiedzieć czy paski biegną w góre czy w dół.
Czy bodziec aktywuje korę V5??
V5 odpowiedzialna za obraz ruchomy.
Mimo że w drugim przypadku nie widzą tego ruchu. Jednak w obu przypadkach kora V5 aktywuje się.
Problem okazuje się złożony,
Doświadczenie sobie przeczą. Nie wiadomo czy powstaje świadomy percep, czy nie.
Czy dynamika aktywacji jest wystarczająca?
TAK, bo..
Dynamika może oznaczaj kolejność pobudzania tych obszarów.
Lamme i wsp. 1998. pokazali jednak, że odpowiedzi komórek V1 zależą również od tego, czy figura-cel różni się od tła czy nie. Innymi słowy, informacje o tym, co się dzieje poza polem recepcyjnym badanej komórki wpływa na jej odpowiedź. Ten wpływ uwidacznia się w reakcjach komórek V1 jednak dopiero kilkadziesiąt sekund później!
Odróżnienie komórki od tła to znaczy że pojawia się świadomy percept - wiemy co widzimy. Czyli odróżniamy królika od lwa. Jednak komórka inaczej odpowiada gdy małpa nie odróżnia, aktywność zmienia się gdy dojrzymy że jest to ucho królika. Wynika z tego, że ten wpływ - modulacja, pojawia się dopiero kilkadziesiąt milisekund po stymulacji. Czyli gdy małpa wyróżni tą figurę od tła.
DZIAŁANIE Piotr Jaśkowski.
Działanie jest zorganizowane hierarchicznie.
CELE, PLANY< INTENCJE
Wiedza, Działanie w kierunku obiektu Programy ruchowe
Rozpoznanie obiektu ransformacja czuciowo ruchowa Specyfikacja ruchu
Analiza wzrokowa Informacja somato-sensoryczna Ruch
Czyli chcemy skończyć studia, oznacza że otwieramy internet, szukamy szkoły, gdy ją znajdujemy chcemy wykonać działanie w postaci zaniesienia papierów. Zostaje aktywowany program ruchowy. Wiedza którą posiadamy pozwala nam na rozpoznanie przedmiotu naszego działania, tzn gdzie w naszym najbliższym otoczeniu znajduje się komputer (analiza wzrokowa), rozpoczynamy działanie w kierunku tego obiektu (program ruchowy - wyuczona w przeszłości procedura) Program ruchowy zostaje wdrożony i jest sterowany pzez Informacje czuciowe i informacje somato-sensoryczne(pozycja naszego ciała w stosunku do przedmiotu nas interesującego). Infrmacje te ustalają paramerty programu ruchowego. Nie zawsze jest on taki sam, bo długopis może leżeć w różny sosób (informacje wzrokowe). Wszystkie parametry ruchu zostają ustalone (specyfikacja ruchu) i wtedy nastepuje ruch.
Zawsze na końcu działaniem naszym jest ruch. Zawsze uruchomiamy mięśnie.
Agnozja i ataksja wzrokowa.
Agnozja - ludzie nie potrafią odróżnić atrybutów danego przedmiotu ale potrafią wykonać ruch w jego kierunku na podstawie inf wzrokowych i soma sensorycznych. Pacjentka DF
Nie odrusuje obiektu.
Ataksja - pacjęci widzą obiekt, narysuja go z pamięci i odrusowują go, ale nie potrafią wyspecyfikować ruchu, czyli uruchamiąja ruch w kierunku siegania, mimo, że uruchamiają prawidłowy program ruchowy - wyciągają rękę, jednak złe są informację wzrokowe.
Teoria Goodal` & Milnera.
Droga grzbietowa - widzenie dla działania - włączamy komputer który widzimy.
Droga brzuszna - widzenie dla perceepcji, czyli widzenie do planowania. Potrzebne jest nam widzenie świadome, tzn widzimy że jest komputer w okolicy żeby zajrzeć do internetu. Do wykonania realizacji planu świadomość już nie jest nam potrzebna.
Egzamin - teoria goodler`a
Anatomia działania:
Jak człowiek przechodzi z informacji wzrokowych do działania.
Pole Broka, kora przedruchowa, I rz. Kora ruchowa, czołowe pole okowzrokowe.
U małpy pole Brocka jest
Pierwszorzędowa kora ruchowa wchodzi w szczeline mózgu, tak jak kora przedruchowa - SMA. - dodatkowe pole ruchowe)
Pierwszorzędowa kora ruchowa jest ostatnim miejscem przetwarzania ruchu. Ruch jest zamieniany tam na proste elementy. To ostatnie etap działania proceesu odbywającym się w korze mózgowej. Każda kończyna, każdy miesięń ma swoją reprezentację w tej korze. Biegnie w niej comunkulus ruchowy. Jeśli drażnimy tam jakiś fragment np. elektrodami to ciało zacznie wywowywać mimowolne ruchy w danym miejscu.
W korze ruchowej bierze początek droga korowo - rdzeniowa, która schodzi do piramid rdzenia przedłużonego.
Czołowe pole okoruchowe Frontal eye field - FEF
Drażnienie tego obszaru powoduje przez oczy skokowego ruchu.
U małp.
F5 (Pole Rodmana 44 to pole brocka - BA 44) u małp koduje AKTY RUCHOWE
Np. neurony wyładowują się gdy małpa sięga po banana niezależnie od tego czy robi to ręką czy wargami, czy nogą. Nie ważne czym, ważny jest cel.
Wyładowują się tylko wtedy gdy dany ruch jest wykonywany w określonym celu. Np. chce wejść na drzewo to nie zależnie jak wejdzie, te grupy neuronów w korze przedruchowej odpowiadają za akty ruchowe.
Kora przedruchowa jest odpowiedzialna za transformacje informacji wzrokowej na akty ruchowe.
Żeby malpa mogła sięgnąć po obiekt to 50% neuronów wyładowało się gdy małpa sięgneła po przedmiot. Gdy nie sięgała komórki nie reagowały. Pozostałe 50% wyładowało się wtedy gdy przedmiot był widoczny bez względu czy małpa sięgała po przedmiot czy nie. Gdy zgaszono światło te komórki były nie aktywne.
Wniosek: Przypuszczalnie te wymieszanie oznacza że informacje wzrokowe są przekształacane na programy ruchowe.
Komórki AIP i F5 po wstrzyknięciu GABA powoduje podobne objawy (niemożność formowania dłoni podczas sięgania. Oznacza to, że czy w korze ciemieniowej czy skroniowej wstrzykniemy środek, to komórki te sa zahamowane.
Kora przedruchowa
Pętla F4 - VIP
F4 (=brzuszna część BA 6)
VIP (=brzuszna część bruzdy śródciemieniowej)
Kodowanie pozycji obiektu po który sięgamy względem naszego ciała biorąc pod uwagę pozycję naszego ciała, ręki i oczu.
Pętla FEF - LIP
FEF = BA8
LIP= robi to samo tylko odnosi się do ruchów ocznych.
Gdy pojawia się jakiś obiekt pobudzaja się komórki w bruździe śródciemieniowej, kodując osiągalność (wszystkie cechy obiektu żeby wejść z nim w interakcje = to co jest ważne by sięgnąć po niego) Info w korze przedruchowej zamieniane jest na akty ruchowe. Wybieramy jeden z aktów ruchowych. Nie każde automatycznie wychodzące akty ruchowe sa przez nas wybierane. Wygrywa tylko jeden.
Doświadczenie Tucker i Ellisa 1998.
Bodźce: zdjęcia obiektu
Zadanie: reakcja ręki okręslająca jak usytuowany jest przedmiot - w jakiej pozycji, np do góry nogami czy normalnie
Wyniki: reakcje są szybsze jeśli na widziany obiekt należało odpowiedzieć ręką, która wykonywałaby ruch w kierunku tego obiektu.
Badany ma sięgac lewą ręka ja filiżanka jest normalnie, a prawą gdy do gory nogami. Uszko po lewej stronie - badany sięgał szybciej - aktywacja automatycznie lewej ręki, zaś gdy pokazano foliżanke z uszkiem po prawej stronie, to sięgnięcie lewą ręką po filiżankę miało spowolnioną reaakcję.
Filiżanka
Filiżanka z lewym uchem Filiżanka z prawym uchem
Naturaalna sytuacja Nie naturalna sytuacja
Szybsza reakcja Spowolnienie reakcji.
RT < RT (czas reakcji)
Nad uruchamianiem aktów ruchowych czuwa jeden system nadzorczy polega on na wyborze jednego z potencjalnych aktów ruchowych poprzez jego wzmocnienie i zachamowanie konkurencyjnych.:
Np. można sięgnąć za ucho, albo objąć, albo podnieść ze spodkiem.
Dodatkowe pole ruchowe
- Syndrom obcej kończyny
- uszkodzenie ciała modzelowatego;
- dodatkowe pola ruchowe
- kora obręczy
Np. lekarz wyjmuje portfel, a pacjent zaczyna bawić się tym portfelem. Lub bierze okulary leżące na stole lekarza i zakłada na nos. To logiczna sytuacja w stosunku do okularów, ale idiotyczna w stosunku do sytuacji.
Syndrom obcej ręki. Człowiek jest świadomy tego że ich jedna ręka rozpina guziki, a druga zapina te guziki.
Uczymy się do Kwestionowania odalnego. ONLY!!
30.11.2008 Małgorzata Gut.
Uwaga:
Selekcja informacji: mózg wybiera dla nas to co jest dla nas najważniejsze.
Efekt „coctail-party” (nasze imie przykuwa uwagę)
Wolicjonalna - sami decydujemy na czym uwaga ma być skupiona, np mapa. GÓRA-DÓŁ
Szukamy czegoś w pokoju, w sklepie, osoby w tłumie.
Mimowolna- bez kontroli, coś co przykuwa naszą uwagę bez naszego wpływu. -
DÓŁ - GÓRA
Bodźce wyraziste, niespodziewane, nowe, dziwne.
Głośny hałas, huk, bum, alarm samochodu.
Dystraktory - cel.
POP OUT - szybko odnajdujemy cel. Ponieważ bodziec rzuca nam się od razu w oczy.
Ma unikalną cechę charakterystyczną.
Uwaga jest filtrem wycinającym to co niepotrzebne.
Późna i wczesna selekcja. Poprzedzona jest pełną analizą wszystkiego.
Jeżeli zadanie polega na skupieniu się na bodźcu, to selekcja odbywa sie na wczesnych etapach przetwarzania.
Kiedy badany kieruje uwagę na określonej lokalizacji bodźca, czy poprstu obserwować bodźce które się pojawiają efekt jest podobny, selekcja aktywacji odbywa się na niskich piętrach.
Kiedy uwaga ma być skupiona na:
Twarzy lub budynku, które jednocześnie się przenikały, jeden z tych bodźców się zbliżał i oddalał, a badany miał się skupić na tym co się porusza. Okazuje się że w zależności od tego czy badany skupiał swoją uwagę na twarzy albo na budynku to rosła aktywność w obszarze ktory jest odp. Za twarz FFA, lub PPA przyhipokampalne pole miejsca.
Teoria Lavie
To na którym etapie odbywa się selekcja uwagowa zależy od subiektywnej trudności zadania.
Uwaga może operować na różnych poziomach. Jak duże jest obciążenie percepcyjne.
W trudnym zadaniu tylko trudny element jest przetwarzany, zaś w łatwym wszystkie elementy mogą być przetwarzana, gdyż nie musimy się skupiać na najtrudniejszym.
Uwaga na wczesnym etapie odsiewa to co niepotrzebne,
Selekcja na wczesnym etapie - zadanie trudne
Późna selekcja - zadanie łatwe.
Zadanie łatwe, mózg analizuje wszystko, brak selekcji na wczesnych etapach analizy, koszt pojawienia się dystraktora jest wysoki.
Gdy zadanie jest trudne, mózg na wstępie odsiewa to co niepotrzebne.
Gdy zadanie jest łatwe mózg analizuje wszystko jak leci.
Trójkomponentowy modeel uwagi Posnera
Uwaga
System wzbudzeniowy -czujność - decyduje o zdolności do reacji, że reagujemy. Pozwala efektywnie wykonać zadanie.
Uwaga orientacyjna - przesuwamy naszą uwagę, reflektor uwagi. Jaki bodźce są niezbętne do wyłapania celu. Reflektor przesuwany jest za pomocą wskazówek.
Jak ją badamy?
Przed pojawieniem się bodźca celu pojawia się wskazowka przestrzenna, symboliczna. Nie zawsze te wskazówki są prawidłowe. Różnie pokazują.
Wskazówka Przestrzenna O [_]
Wskazówka symboliczna
Uwaga wykonawcza - decyduje o tym którą reakcję wybierzemy. Jest niezbędna w planowaniu, podejmowaniu decyzji czy hamowaniu jakiejś reakcji. Coś chcemy powiedzieć ale się powstrzymujemy i mówimy coś innego.
Wzgórki górne:
Poduszka we wzgórzu: uszkodzenie prowadzi do wydłużenia czasu reakcji na bodziec po stronie przeciwnej do strony uszkodzenia,
Jeśli mamy uszkodzenie z lewej strony to uwaga na prawą str. bardzo trudno się przesuwa.
Blok kongruentny - czerwony, zielony, żółty, niebieski (kolory są napisane tym kolorem)
Blok niekongruentny - czerwony, zielony, żółty, niebieski, (kolory są napisane innym kolorem niż nazwa)
Skutki uszkodzeń - zaburzenia uwagi:
Uszkodzenia ciemieniowe: deficyt uwagowy.
Zaniedbywanie stronne: pomijanie jednostronne! Dotyczy wszystkich zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku. Nie widzą lewej strony przestrzeni. Kiedy prosimy bo pacjent narysował domek który widzi na obrazku to kopiuje go tak jakby widział tylko jedną jego stronę. Jeśli poprosimy pacjenta by opowiedział co widzi przed sobą opowiada tylko o tym co widzi po prawej stronie. Dotyczy to również wyobrażania sobie tego co pacjent mógłby zobaczyć. Kiedy prosimy bo wyobraził sobie jakieś miejsce to też odtwarza z wyobraźni to co znajduje się z lewej strony.
Nie jest to upośledzienie wzrokowe, gdyż zaburzona jest wyobraźnia.
Eksperyment Bisiacha - nawet gdy wyobrażają sobie jakieś miejsce to pomijają lewą stornę.
Nawet gdy zamyka oczy i ma opisać co było na placu znowu wynik jest taki sam.
Obserwowano też że pacjent taki nie zjadał całego talerza, ale wyłacznie jego prawą stronę. Lewą zostawiał. Tak samo kobiety malowały wyłacznie jedną stronę twarzy.
Testy diagnostyczne:
-Bisekcja linii: rysunek na pół - wtedy w Ľ kwadratu pojawia się linia.
-Rysowanie z pamięci
-Przerysowywanie
-Unieważnienie - osoba badana dostaje kartkę z kółeczkami pękniętymi i całymi. Osoba zdrowa poskleśla pęknięte na całej stronie, zaś chory zrobi tylko połowe.
Z reguły jest to zaburzenie prawej strony mózgu obszaru ciemieniowego i pacjent nie widzi lewej strony!!
Wskazówką w zadaniu uwagowym w paradygmacie Posnera nie musi być strzałka, (wskazówka symboliczna) czy bodziec pojawiający się w określonej lokalizacji (wskazówka przestrzenna), może nią być także cyfra!! Ona informuje że zaraz się coś pojawi, i trzeba na to zareagować. To pobudzenie umysłu.
Kiedy istnieje konflikt, chcemy coś wykonać, a to kłóci się z prawidłową opcją. Np. Kolor czerwony napisany zieloną czcionką.
Uwaga:
Jest lewostronne pomijanie, jednak bardzo rzadko występuje prawostronne pomijanie.
Gdyby uszkodzono lewą półkulę,
Jeśli jest uszkodzona lewa półkula pacjent nie może mówić. Nie może nam opowiedzieć co widzi przed sobą, ani czy omija prawą stronę. Uszkodzenie obszaru Brocka,
Jest to zaburzenie lewostronne, jeśli uwaga orientacyjna jest zaburzona, cały czas jest ukierunkowana na prawą stornę. Lewa nie istnieje!!
Istnieje ścisła zalezność między wartością liczbową, a reprezentacją przestrzeni.
Pomiar, obliczenia matematyczne opierają się na istnieniu pojęcia osi liczbowej! Cyfry znajdują się w określonych miejscach.
0 jest po lewej stronie, 7 już po prawej.
Tworzenie takich wewnętrznych umysłowych reprezentacji liczb jest uwarunkowane kulturowe!! Nie wszędzie 0 jest po lewej stronie.
Istnieje zależność między wartością liczbową a mózgową reprezentacją!
SNARC Efekt - prawą ręką reagujemy szybciej gdy liczba miała dużą wartość i analogicznie!
Gdy było 0, czy 1 to szybciej zareaguje lewa ręka.
Jest wyraźny nawet gdy zamiast cyfr arabskich badany dousznie ma podawane cyfry.
I wzrokowo i słuchowo można przesuwać naszą uwagę. Oczywiście jest to zależne od kultury w której się wychowaliśmy.
Mentalna reprezentacja osi przestrzeni kształtuje się w rozwoju, gorzej z dziećmi które się nie uczyły jeszcze. Jednak maluch potrafią szybciej zareagować gdy większy zbiór jest po prawej stronie.
Bisekcja linii -
Gdy linie zbudujemy z cyfr lub słowami, przesuwa się np w lewo przy:
2222222222222222222222222222222222222222222
lub w prawo przy
9999999999999999999999999999999999999999999
Pacjenci z probelem bisekcji linii, gdy mają przepołowić ciąg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 zamiast w 7, przetnie trochę dalej.
Badania TMS:
zaburza istnienie mentalnej osi liczbowej. To samo miejsce odpowiada za jedno i za drugie.
Bodziec: 3872
Wskazówka: 2
Czy ta cyfra pojawia się w bodźcu po prawej czy po lewej stronie?
Czy środkowa jest parzysta czy nie parzysta:
13286:
warunek zgodny: 2874
warunek niezgodny: 3872
zad. Wyświetla się bodziec:
13286 --- 24299
(czy cyfra w środku jest parzysta czy nie parzysta?)
jesli środkowa ma niską wartość to przesuwamy w lewo, jeśłi wysoka to w prawo.
Czas reakcji się wydłuży gdy pojawia sie konflikt, zwiększa się czas reakcji i ilość błędów.
21