Ślną tj. Pyt.1- pojęcie prawa i funkcje
dwa kryteria okreslenia prawa;
( izolacja przed społ., leczenie przym) Funkcje Ochronna- zadaniem jest ochrona stosunków społ. I dóbr określ. Podmiotów przed zamachami Afirmacyjno-motywacyjna -określa pewne standardy postepowania tj. wskazuje nakazy czyli jak postepować i zakazów Gwarancyjna- wyraża ona w postulatach aby zakres czynów zabronionych, był jasny i aby sądy stosowały tylko kary okreslone w ust., postulaty wyrazone w zasadach
Humanitaryzmu - wobec sprawcy przest. należy stosować tylko takie środki represji karnej, które nie przekraczaja praw czł. zasada poszanowania praw czł. Sprawiedliwościowa - p. karne musi zaspokajać poczucie społ. sprawiedl. stosowanie p. karnego odbywa się w ramach konst. działal. sądów. Kompensacyjna - polega na naprawieniu szkody wyrzadzonej przeztepce, może być stosowany jako jeden z obowiazków w ramach kar, lub jako srodek samoistny.. -------------------------------------------------------------------------------------pyt. 2 dziedziny prawa . p.karne wykonawcze-zespół norm prawnych regulujący wykonanie kar, śr. Kar. I zabezpieczających. p. karne nie reguluje określonej sfery stosunk. Nie ustala praw, nie pełni f. Organizacyjnej ale ingeruje wtedy gdy zostaje naruszona norma prawna.uzywa okresleń nie kradnij, tj. norna sankcjonowanych i okresla niezgodne z prawem zacow. Za pomocą norm sankcjonowanych.czescia p. wyk. Jest p. penitencjarne, normuje celowe wykonanie kary pozbawienia wolnosci procesowe- zespół norm regulujących postepowanie w sprawach o przestepstwa, zmrzajace do realizacji norm prawa materialnego, określa naczelne zasady, warunki dopuszczalnosci, uprawnienia jego uczestników, stadia procesu, rodzaje rozstrzygniec, srodki ich kontroli. Wykroczen-unormowane w k. Wykroczen normuje odpowiedzialność za wykroczenia, czyli czyny karalne o mniejszej szkodliwości społecznej które nie zalicza się do przestepstw, postepowanie podlega kolegiom ds. wykroczen skarbowe - wyodrebnione ze wzgledów podm.związane z naruszeniem finansowych interesów Skarbu Państwa, sam. teryr., odpowiedzial. Za wykroczenia skarbowe,( podatkowe, celne, dewizowe, w zakresie gier i zakładów, normy zawarte w k.k.skarbowym, k.k. skar. Z 10.IX.99 wojskowe - wyodrebn. Ze wzgld. Podmiotowych i przedmiotowych, reguluje kategorie przestepstw określone w części wojks.( np. działanie na rozkaz, kara aresztu wojskowego, naruszenie dyscypliny), odpowiedzialność na zasadach k.c. lecz wynikające z dyscypliny wojskowej. ------------------------------------------------------------------------------------- pyt.3 źródła prawa
I- k.k. - 1932, II k.k. 19.04.69, III k.k. 6.06.97
Budowa - cz. Ogólna- określa zasady odpowiedzialności karnej, formy popełnienia przestepst. system kar i śr. kar., stosowanie śr. probac., zawiera zasady odpowiedzial. za przestepstwa Szczególna -wskazuje 3 typy przest. Poprzez podanie zespołu ich znamion( dyspozycja) i kar grożacych( snkcji) Wojskowa -odmienne zasady odpow. karnej, dla określonych podmiotów, dot. zołnierzy , typy przest. Wojskowych- popełnienie przest. W warunkach rozkazu., przeciwko zasadom dysc. Wojsk.) ------------------------------------------------------------------------------------- pyt.4- obowiąz. Ust. K. Pod względem czasu, miejsca osób czas- obowiązuje od momentu wejścia w życie, moment ten określa sama ust, za pomocą słów - z dniem-, lub obowiązuje przez podanie daty- wchodzi w życie..., ustawa określa czas popełnienia przestepstwa, k.k. okresla czyn jako zabroniony, gdy został popełniony w czasie w którym ta ustawa obowiązywała, okreslenie czasu ma istotne znaczenie gdyż wskazuje na możliwość stosowania instytucji przedawnienia, dokładnego okreslenia działania lub zaniechania. Czas ma ogromne znaczenie szczególnie gdy w swietle zmieniajacych się przepisów prawa, zmienia się jego ocena.na granicy zmiany przepisów obowiazują przepisy ustawy korzystniejszej dla sprawcy.ustalenie czasu ma również znaczenie dla ustalenie wieku sprawcy, wiek odpow. Karnej 17 lat, czy był poczytalny. Gdy działanie sprawcy rozciaga się w czasie ( znęcanie się na drugą osoba) za czas popełnienia uwaza się popeln. ostatniego z ciągu przest.jest okres potrzebny do wejścia w życie nowego kodeksu- vacacjo legis. Miejsce-zasada terytorialności, polską ustawe karna stosuje się do sprawcy który popełnił przest.,. Na terenie RP, na polskim statku powietrznym, wodnym chyba ze umowa miedzyn. Której Polska jest stroną stanowi inaczej.Teryt. Polski to również wody wew. I przybrzezne,( 12 mil) słup powietrzny, przestrzeń pomiędzy przestrzenią powietrza a przestrzenią kosmiczną, ok. 90 km w górę.i wnętrze pod obszarem RP. Od zas. teryt. Sa wyjątki, instytucja ekstradycji- polega na przekazaniu przejecia sprawcy do jego macierz. Kraju, przest. popełnione w innym kraju, zbiera dowody , po czym przekazuje się do kraju macierzyst. Osoby - zarówno obywatela polskiego jak i obcokrajowca, wyjątek osoby z immunitetem konsularnym i dyplomat. Zasda obywatelstwa( narodowości podmiotowej), obywatel powinien stosować się do prawa swego kraju nawet gdy przebywa za granica, po powrocie do kraju odpowiadac będzie przed sądem polskim.na poczet kary zalicza mu się odbytą karę za granicą.zasada represkji wszechswiatowej- stosowanie polskiej ustawy karnej do cudoziemców, w razie przest. sciganych z mocy umów międzynarodowych( zb. Ludobujstwa, zbrodni wojennych, przeciwko ludzkości.na mocy umów międzynar. Ale i na mocy zasad k.k. w Polsce. ------------------------------------------------------------------------------------
pyt. 12 stan wyzszej konieczności ze st. Wyż. Konieczności mamy do czynienia gdy jakiemuś dobru prawnemu grozi niebezpieczenstwo, zaś uniknąc można go przez poświęcenie innego dobra., źródło niebezp. Może pochodzić od człowieka ale również np. klęska żywiołowa. Niebezpieczeństwo musi być bezpośrednie, musi nieuchronnie zagrazac dobru prawnemu. Działanie w st. wyz. Kon. Polega na poświęceniu dobra korzystającego z ochrony prawnej, aby uchrtonić przed niebezp. Inne dobro korzystające z ochrony prawnej. Korzystac można więc pod pewnymi warynkami, zawartymi w zasadach. Subsydiarności- powołac można się n s.w.k. wyłacznie gdy niebezpiecz. Nie można było uniknąć, poświęcenie dobra osoby trzeciej musi byc jedynym sposobem uratowania zagrozonego dobra.w s.w.k. trzeba ratować się ucieczką jeśli wystarczy to do unikniecia niebezpiecz.;jeżeli działanie sprawcy polega na poswieceniu dobra niżaszej wartości do ratowania dobra wyzszej wart. Mamy do czynienia z uchyleniem bezprawności działania,.gdy wartość jest taka sama - może być jedynie uchylenie winy.nie ma stanu w.k. gdy wartośc dobra poswięconego jest wyższa.wartościowanie dóbr powinno być dokonane wg kryteriów obiektywnych. -------------------------------------------------------------------------------------- pyt. 13 pozostałe kontratypy kodeksowe- dopuszczalne ryzyko, k. Realizacja uprawnień słuzbowych, ostateczna potrzeba wojskowa pozakodeksowe - zabiegi lecznicze, dopuszczalna aborcja, szczególne obowiazki i uprawnienia, karcenie nieletnich i ryzyko sportowe. 1 Dopuszczalne ryzyko - związane jest z eksperymentem przeprowadzanym w celu przysporzenia korzysci gospodarce narod. Eksp. Badawczych, w dziedzinie lecznictwa, ekonomii, techniki., z którymi zwiazane sa nastepstwa ujemne z punktu widzenia prawa karnego. Musi to być działanie zgodne z aktualnym stanem wiedzy, z achowaniem zasad bezpieczeństwa, celowości, warunkiem dopusczalności każdego eksperymentu jest dobrowolnie wyrazona zgoda jego uczestnika., warunek społ. opłacalności ryzyka ujęty w k.k. jako prawdopodobieństwo korzyści musi znacznie przekraczac w chwili czynu prawdopodobieństwo wynikłej szkody 2 Ryzyko sportowe - odpowiedzialność może być uchylona przy zachowaniu warunków:
3 Działania bedace realizacja Uprawnień i obowiązków słuzbowych nie stanowia przestepstwa gdy zachowane są warunki
naruszenie warunków legalności czynności opartych na uprawnieniach lub obowiazkach powoduje że staja się one bezprawne; jeżeli nadużycie zostało dokonane przez funkcjonariusza publicznego stanowi ono przest. naruszenia władzy.Nie jest przest. naruszenie nietykalności cielesnej, jeslistanowi realizację wychowawczych uprawnien rodziców lub wychowawców.naduzycie praw do karcenia powoduje odpowiedzialność karną za przest. znecania się nad osoba zależna.
Warunki legalności zabiegu; działanie w celu leczniczym, nie w jakim kolwiek innym ( kastracja), zgodnie ze wskazaniemwiedzy i sztuki lekarskiej, wykonane przez osobe uprawnioną, wymagana jest zgoda leczonego, ( wyjątek - osoba nieprzytomna, brak możliwości porozumienia z opiekunem, zwłoka niewskazana) Aborcja nie jest zabiegiem leczniczym
karcenie nieletnich wypełniac może znamiona przestepstwa- naruszenie nietykalności, zniewazenie. Przesłanką legalizacji sa wychowawcze uprawnienia rodziców lub opiekunów., zachowane musza być warunki
6. działanie w warunkach rozkazu - obowiazek wykonania rozkazu w wojsku wiąże się z zasadą dyscypliny i podporzadkowania, k.k. przyjał zasade umiarkowanego posłuszeństwa, którego granice wyznacza swiadomość przestepności rozkazu.podwładny odpowiada tylko wtedy, gdy miał swiadomość iż wykonując rozkaz popełni przestepstwo i z taka mozliwościa się godził; ten kto rozkaz wydał ponosi odpowiedzialność za jego skutki, jak i za sprawstwo.
Pyt.14 okoliczności wyłączające winę
Srodki probacyjne:
------------------------------------------------------------------------------------- pyt. 22 warunkowe umorzenie postępow. Zostało wprowadzone by ograniczyć penalizację (karanie) Umorzenie post. Nie jest to uwolnienie od odpowiedzialności , lecz swoisty środek karny nałożony na sprawce w celu poddania go próbie. Przesłanki -zagrożenie czynu kara do 3 lat
Istota polega na odstapienie od skazania i orzekania kary wobec sprawcy.w.u.p. nastepuje na okres próbny o1 - 2 lat, sąd zobowiązuje sprawce do naprawienia szkody w całości lub części a może nałożyć elementy próby( informowanie sądu lub kuratora o przebiegu próby, przeproszenia , świadczenie pieniężne, zakaz prowadzenia pojazdów;sąd może orzec dozór kuratora. Sad może podjąc postepowanie karne gdy sprawca próby rażąco narusza porządek prawny, gdy popełnił inne przest, uchyla się od dozoru, po upływie okresu próby i 6 m-cy, umorzonie post. Jest definitywne a sprawca uchodzi za niekaralnego w świetle prawa.
Pyt.23 warunkowe zawieszenie wykonania kary
Instytucja ta jest forma warunkowego skazania , jest ona typowym wyrazem racjonalizacji szczegółowo- prewencyjnej, podstawową przesłanką jest pozytywna prognoza, że w przekonaniu sądu, pomimo nie wykonania kary sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego. , nastepuje ono na okres próby, który biegnie od uprawomocnienia się wyroku, okres ten wynosi od 2-5 lat, a w przypadku młodocianych i recydywistów 3-5, w przypadku warunkowego zawieszenia kary ograniczenia wolności lub grzywny okres próby wynosi od 1 -3 lat.. zawieszając kare sad może orzec grzywnę, która stanowi instrument zwiekszenia dolegliwości , przy warunkowym zawieszeniu k. pozb. woln. - do 180 stawek dziennych, przy zawieszeniu kary ogran. woln. do 90 stawek dziennych. Zobowiązania sprawcy art.72. czas i sposób nałozonych obowiązków sąd określa po wysłuchaniu skazanego, skierowanie na przymusowe leczenie wymaga zgody skazanego., zawieszając wykonanie kary pozbawienia woln. Sąd może poddać skaz. Dozorowi, dla młodocianych i wielokrotnego recydywisty dozór jest obowiązkowy, pozytywny wynik próby powoduje zatarcie skazania z mocy prawa, jeżeli w ciągu 6 m-cy od jej upływu nie nastąpiło zarządzenie sadu o wykonaniu kary, negatywny wynik próby oznacza naruszenie jej warunków lub dopuszczenie się nowego przest.jeżeli w trakcie próby popełniono podobne przestepstwo nastepuje obligatoryjne wykonanie zawieszonej kary.może być również fakulatatywne a więc zalezne od woli sądu. ------------------------------------------------------------------------------------- pyt.24 warunkowe przedterminowe zwolnienie
warunkowe przedterminowe zwolnienie orzeka się w toku wykonuje się w toku wykonania kary, gdy jej cele zostały wcześniej osiągnięte, art. 78-82, 90-98, przesłanką merytoryczną war. zwol. jest prognoza , oparta na ocenie właściwości i warunków osobistych skazanego, życia przed popełn. Przest. i zachowania w toku odbywania kary; decyzje o o warunkowym przedterminowym zwolnieniu podejmuje sąd penitencjarny na wniosek skazanego lub obrońcy, naczelnika zakładu lub prokuratora.; przesłanką formalną jest odbycie określonej w ustawie części kary, ogólną przesł. Jest odbycie połowy kary, w przypadku uprzywilejowanej kategorii osób tj. kobiet po 60 lat, mężcz. Po 65 lat, osób wychow. Dzieci do lat 15; recydywistę dopiero po odbyciu 2/3 kary, recydywistę wielokrotnego - po ¾ kary.w przypadku kary dożywocia po 25 latach , art., 92,93. Warunkowe zwolnienie na okres próby - art.93 Odwołanie obligatoryjne zwolnienia - gdy w okresie próby popełnił podobne przest. umyślne., a fakultatywnie gdy zwolniony narusza rażąco porządek prawny.w razie odwołania war. Zwol. Nie zalicza się na poczet kary okresu spędzonego na wolności. Pozytywny upływ okres próbny stanowi zrealizowanie celu warunkowego zwolnienia.karę uwaza się za odbyta w całości art.97.
Pyt. 25 pojęcie i rodzaje recydywy
Recydywa jest to ponowne lub wielokrotne popełnienie przest. przez tego samego sprawcę.w znaczeniu kryminologicznym recydywą jest wystepujące w społ. zjawisko przestepczości powrotnej, w jednostkowym wymiarze przez tę sama osobę; rec. Kryminologiczna jako zjawisko obiektywne, nie zależy od tego czy recydywista został skazany, odbył karę , czy przest. zostało wykryte.recydywa w znaczeniu prawnym( jurydycznym) odpowiada podanym w k.k. kryteriom, ogólnym warunkiem recydywy jest skazanie. za przest. Recydywa ogólna i specjalna - szczególna- powrót do do określonej kategorii przest. w ciągu 5 lat od odbycia kary( art.64), w wypadku ponownego skazania na kare pozb. wolności zazębia się ona z pojęciem recydywy penitencjarnej.- dot. Ponownego odbywania kary pozb. woln. Nie tylko za przest. popełnione w warunkach ustawwowo określonej recydywy ustawowej. Ogólna - I kat. Art. 66 powrót do przest. po uprzednim skazaniu za jakiekolwiek przest. umyślne,.II kat. Powrót do przest. zawystepek umyślny na karę pozb. woln. Na czs nie krótszy niż 6 m-cy bez warunkowego zawieszenia karyart.58 Szczególna - II kat.dot. osób które już odbywały karę pozbawienia wolności i w ciągu określonego w ustawie okresu czasu powracaja do przest. podobnego.jest to cięzsza recydywa.
|
Pyt.5 - definicje przestępstwa k.k. nie określa wprost co to jest przest, art.1 - odpowiedzialności karnej podlega ten , kto popełnia czyn zagrożony karą nie stanowi przest. czyn o małej szkodliwości społecznej. Definicja formalna- przst.okeślone przez pewne cechy prawne, jest czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia Def. materialna - odwołuje się do ujemnej społecznie treści przestepstwa. elementy Przest. jest czyn człow. zabroniony pod groźba kary przez obowiąz. ustawę, okreslająca jego znamiona, zawiniony i społ. szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy.
przest. może być popełnione tylko przez człowieka, osoba fizyczna, zachowanie musi być zachowaniem zew., zależne od woli człowieka, i wolą sterowane.nie jest czynem przest. zachow. powstałe pod przymusem bezwzględnym, któremu nie mogła się oprzeć, osoba pełnoletnia,po 17 lat, 13-17 lat stosujemy ust. O postep. w sprawach nieletnich; młodociany- w chwili popeł. przest. nie ukończył 21 lat, a w czasie orzekania w I inst. 24
Przest. musi być czynem zabronionym przez ust. Karna , określac znamiona czynu, być zawinionym, społecznie szkodliwym w stopniu wyzszym niż znikomy Czyn zabroniony przez ust. Karną i odpowiada opisowi okreslonego przestepstwa, opisując podajemy tzw. namiona zn. opisowe- nie stosujemy w nich ocen, one są wyraźnie okreslone już w samej nazwie tj.uderza, znęca się, okresla się tez gdzie nastąpi rozstrzygnięcie sprawy „w postepowaniu sądowym: zn.ocenne - wystepują wtedy gdy przy ustaleniu ich postepowania posługujemy się róznymi ocenami np. poważne oszpecenie, mienie o znacznych rozmiarach Bezprawność czynu- to,że czyn wypełnia okeślone znamiona nie przesądza ostatecznie, że jest to czyn bezpr. Czyn bezpr. To taki czyn, który wyraźnie w przepisach został określony i który podlega odpowiedzialności
Pyt. 6 - podmiot przestepstwa i podział Podmiotem może być osoba fizyczna, która podmiot dzielimy za względu na okerlone etapy rozwoju umysłowego i moralnego 9 wiek odpowiedzial. Karnej), zanjdowania się w stanie psychcznym, w którym człowiek jest zdolny do rozumienia znaczenia przedsiębranego czynu i kierowania swym potępow. Granica wieku- odpowiedzialność karna po ukończeniu 17 lat Poniżej - os. nieletnie w zasadzie nie ponosza odpow. karnej, wyjatek- zbrodnie przeciwko życiu, gwałt kwalifikowany, zamach terroryst, ), Osoby nieletnie ukończone 15 lat przed popełnieniem czynugdy dotychczas. Środki wychowacze i poprawcze były bezskuteczne. Podział za względu na podmiot.
p. niewłasciwe - indywidualna własność podmiotu wpływa na zaostrzenie lub złagodzenie odpowiedzialności( p. kwalifikowane lub uprzywilejowane)np. zabójstwo noworodka przez matke w okresie porodu jest p. uprzywilejow., przez inna osobę - p. zwykłym. p. indyw. Przestepstwa funkcjonariuszy publicznych ( przezydent, posłowie, sedzia, ławnik, korzystaja ze szczególnej ochrony prawnej p. indywidualne co do czynu( tzw. Własnoreczne) np. p. nieudzielenia pomocy mogła dokonać tylko osoba, która znajdowała się w takiej sytuacji -------------------------------------------------------------------------------------pyt. 7 zbrodnia, wystepek, wykroczenie podział przest. ze wzdględu na cięzar gatunkowy zbrodnia , wystepki, wykroczenia- czyny karalne niższego rzędu, objete odrebna regulacją k. Wykr., kryterium podziału jest zagrożenie sankcją kary zbrodnia- czyny zagrozone kara pozb. wolności nie krótsza niż 3 lata, albo kara surowszą ( zabójstwo, rozbój z uzyciem broni palnej, ludobójstwo), wystepek -czyny zagrożone kara powyżej 1 m-c pozbawiania wol., m-c ograniczenia wolności grzywna pow. 30 stawek dziennych, wykroczenia-kara aresztu ( 5-30 dni),ograniczenie wolności w wymiarze 1 m-c, grzywna do 5.000 lub nagana. podział ten opiera się na kryterium kary grożącej a nie orzeczonej
pyt. 8 przedmiot i strona postepowania przdmiot -całokształt dóbr ( życie, zdrowie, prawo własności, bezpieczeństwo publiczne) w które godzi przestepstwo, każde przest. godząc w okreslone dobro jest zamachem i na to dobro i na stosunki społeczne, które prawo chroni.dzielimy na p. rodzajowy-o podobnym rodzajowo przedmiocie ochrony, p. indywidualny -dobro na które skierowany jest zamach przestepny, które jest przedmiotem ochrony danego przepisu prawno-karnego. Strona przedmiotowa- czyn zabroniony, charakteryzuje zachowanie sprawcy, okoliczności , skutek oraz powiazanie miedzy zachowaniem a skutkiem. Znamiona strony przed. - sposób i okoliczności popełnienia czynu. Zachowanie się sprawcy- czyn- obraźliwe słowa, czynność, ciąg aktów. Sposób i okoliczności- wystepują tylko w niektórych typach przestępstw, przemoc, groźba, podstęp., jeżeli ktos doprowadzi do do obcowania płciowego nie uzywając tych środków, nie popełnia przestepstwa, Czas i miejsce- np. naruszenie nietykalności funkcjonariusz będącego na służbie,miejcse może być wskazane np. miejsce spoczynku zmarłego, lub miejsce publiczne np. ulica, park.natomiast działanie publiczne to nie miejcse a np. publiczne propagowanie faszyzmu.
Choroby psych. Najczęściej powodują niepoczytalność lub ograniczenie poczytalnośći; poza chor. psych. Występuje psychopatia, która jest zakłóceniem w sferze popędów i woli. Możność rozpoznawania czynów jest zachowana, lecz zdolność pokierowania postępowaniem jest ograniczona. - występuje poczytalność ograniczona. Pomiędzy poczytalnością sprawcy a niepoczytalnościa występują stany pośrednie, ograniczenie poczytalności nie uchyla winy a jedynie ja umniejsza ;występuje możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary gdy n. występuje w stopniu znacznym; ograniczenie poczytalności jest więc stopniowalne.
Pyt. 15 formy popełnienia przestepstwa i odpowiedzialność karna Przest. można popełnic bądź to w grupie form zjawiskowych bądź w formie stadialnej.. Mając na myśli dokonanie przestepstwa lub wykroczenia posługujemy się pojęciem sprawstwa przez pojedynczą osobę ( f. zjawiskowa); sprawca może podejmować jednak szereg czynności przygotowawczych, działanie może być nieskuteczne i zakończyć się na usiłowaniu, może wystepować współsprawctwo w przestepstwie, podżeganie i pomocnictwo do przestepstwa, kierowanie popełnieniem przestepstwa przez inną osobę lub osoby. Te odmiany form realizacji p. noszą nazwę Formy popełnienie przestepstwa
usiłowanie ukończone - gdy sprawca doprowadził wykonał wszystkie czynności mające doprowadzić do zamierzonego celu lecz skutku nie osiągnął; usiłowanie nieukończone - gdy zostało zrealizowanych jedynie część działań zmierzających do bezpośredniego dokonania ( wyciągnął broń gotowa do strzału lecz został obezwładniony). Rozróznienie to ma znaczenie ze względu na klauzulę niekaralności odstąpienia os usiłowania i czynnego żalu.( osoba która dobrowolnie podda się odstapieniu od czynu przestepczego)
pyt. 16 kara kryminalna i rodzaje kar kara zwana kara kryminalną jest to przewidziana przez p. karne reakcję na czyn przestepny., która zawiera okresloną doległiwośc w której wyraża dezaprobate czynu i sprawcy., wymierzanie kary za p. wynika z realizacji wymiaru spraw. A wymiar spraw. Sprawowany jest przez sądy. Rozrózniamy kary wymierzane za przestepstwa i za wykroczenia.Kary za wykroczenia nie mają charakteru kar kryminalnych, nie wiąże się z nimi potepienie. Kara kryminalna oparta jest na odpowiedz. Osobistej sprawcy, i jest najostrzejszą sankcją przewidziana za naruszenie dóbr chronionych przez prawo. Celem kary jest prewencja indywidualna, która wyraża się w zapobiegawczym i wychowawczym oddziaływaniu na sprawcę, Cel sprawiedliwościowy- kara powinna być współmierna do ciężkości przest, prewencja ogólna- zapobiegawcze oddziaływanie na społeczeństwo. Podział- kary zasadnicze
pyt. 17 - grzywna jest obecnie kara dominującą , jest ona łatwa w orzekaniu i tania w wykonaniu - nie wymaga rozbudowanego aparatu wykonawczego., jest dolegliwa ekonomicznie, pozbawia bezprawnej korzyści, nie powoduje zagrożenia demoralizacją jakie stwarz akara pozbawienia wolności. Wymierzana jest w systemie taksy dziennej; w dwóch etapach. W pierwszym wymierza się liczbę stawek dziennych wg społecznej szkodliwości czyny i winy sprawcy, w drugim ustala wys. Stawki dziennej stosownie do możliwości uiszczenia przez skazanego. Ilość stawek od 10 - 360, w nadzwyczajnym zaostrzeniu kary do 540 st. dziennych. Wysokość stawki nie mniejsza niż 10 zł nie większa niż 2000 zł. Sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, warunki osobiste i rodzinne, możliwości zarobkowe, k.k. ustanawia zakaz orzekania grzywny nieściągalnej art.58 nie orzeka się jeśli dochody sprawcy, stosunki majatkowe, mozliwosci zarobkowania nie wskazują iż sprawca grzywne uiści” nie chce przerzucac tym samym cięzaru grzywny na rodzinę,
Pyt. 26 sadowy wymiar kary
Sądowy wymiar kary stanowi konkretyzacje kary przewidzianej w ustwie za okreslony typ przest. przy uwzglednieniu wskazanych w ustawie zasad i dyrektyw wymiaru kary.istnieje względna swoboda sadów przy wymiarze kary, sadowym wymiarem kary rządzą zasady:
zasad. swobody sądu w granicach ustawy
zasada humanitaryzmu przy wymiarze kary kieruje się godnością człowieka, dązeniem do minimalizowania dolegliwości wynikających z kar, w granicach okreslonych kar i sr. Karnych- naczelna forma prawa k. Zasada indywidualizacji kar Dostosowaniu kar i środków karnych do indywidualnych własciwości i warunków osobistych sprawcy, mozliwości zapobiegawczego oddziaływania; art.55 tycza się tylko jednej osoby, nie można przenosic np. na współsprawców, pomocników. Zaliczanie tynczasowego aresztowania na poczet i pozbawienia wolności na poczet kary Zasada ta ma na celu, aby aby zwiazana z tym dolegliwość była wyrównana, art. 63 na poczet kary zalicza się rzeczywiste pozbawienie wolności, obejmuje tymczasowe aresztowanie, zatrzymanie na 48 godz. Wszelkie inne formy faktycznego pozbawienia wolności.gdy takiej kary nie orzeczono zalicza się na poczet grzywny, 1 dzien rzeczywistego pozb. wolności = 2 dniom ograniczenia wolności, lub 2 dziennym stawkom dziennym. Zasada prewencji kar nieizolacyjnych Jedna z wiodacych zasad polityki karnej art58, jeżeli ustawa przewiduje mozliwość wyboru rodzaju kary, sąd orzeka kare pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania tylko wtedy gdy inna kara lub srodek prawny nie może spełnić cełów kary, art.58, zachodzi możliwość orzeczenia zamiast pozbawienia wolności kary ograniczenia lub grzywny., za przest. obciązone kara do 5 lat., art.,59 rozszerza możliwość odstapienia od wymierzenia karyi poprzestania wyłacznie na orzeczeniu środka karnego, gdy chodzi o wystepki do lat 3, a stopien spol. Szkodliwości popełn, czynu nie jest znaczny, w tym przypadku mamy do czynienia z asamoistnym charakterem srodków karnych., które maja zastępować karę
Pyt. 27 dyrektywy sadowego wymiaru kary
Art. 56 dyrektywy to zawarte w ustawie wskazania którymi sad ma obowiazek się kierowac przy ich wymierzaniu, główna funkcja dyrektyw jest zapewnienie celów realizacji kar i środków. Sa dyrektywy ogólne i dyr. Szczególne dot. Okreslona kategorie sprawców lub poszczególnych kar i środkówk., Dyr. Ogólne to współmierność kary do winy sprawcy i stopnia społ. szkodliwości popełnionego czynu art.53, Dyr. Współmierności kary do winy sprawcy i do stopnia szkodl. Społ. mają zapewnic orzekanie kar zasłuzonych i sprawiedliwych art53. Dyr. Społecznego oddziaływania kary wyraz a prewencje ogólną rozumiana nie jako nakaz lecz jako kształtowanie własciwych ocen i postaw prawnych. Dyr. Społecznego oddziaływania na sprawce realizuje wskazania prewencji indywidualnej , jako zapobiegawczy i wychowawczy wpływ na orzekanie kar i srodków Zapobiegawcza funkcja polegająca na ochronie społeczeństwa przed niebezpieczenstwem ponownego popełnienia przestepstwa., ochrone spoleczeństwa przed niebezpiecznym przestępca spełnai kara dozywotniego pozbawienia wolności/ Szczególne dyrektywy to takie które modyfikują dyr., ogólne. Taką dyr. Jest prewencja przy wymiarze kary dla młodocianych, dla nieletnich, art.9, wychowawcze oddziaływanie art.55, art. 50 , 33, szczególna dyrektywa która nakazuje uwzględnianie sytuacji majątkowej sprawcy przy wymiarze kary grzywny
Pyt. 29 uchylenia karalności, zatarcie skazania Gdy sprawca przest. nie podlega karze , sa to wypadki uchylające karalnośc. Nie są ani okoliczności uchylające bezprawnośc czynu lub winy, sprawca popełnia przest. ale z mocy prawa nie jest dopuszczalne wymierzenie mu kary.do okoliczności uchylających karalnośc zaliczamy: immunitet, przedawnienie karalności, smierc sprawcy, abolicję |
pyt.9 - znaczenie winy w prawie karnym wina - podstawowa odpowiedzialność, wina-„ nie popełnia przestepstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.” Nie jest przestępstwem uszkodzenie mienia przez osobe nieletnia, lub podpalenie domu przez osobe upośledzona.formy winy - umyślna i nieumyślna. Zbrodnię można popełnić tylko z winy umyślnej zas wystepek również z winy nieumyślnej,p.karne opiera się na odpowiedzialności za własną winę także osób współdziałajacych w przestępsrwie., forma winy ma więc decydujący wpływ na wymiar kary i stosowanie środków odpowiedzialności. Teoria psych. Ujmuje winę jako stosunek psych. Do przedsiębranego czynu- zamiar popełnienia czyny , pomija nieumyślność, teoria normatywna zakłada ze istota winy nie polega na określeniu przeżyć psychicznych lecz na możliwośći postawienia zarzutu z powodu podjęcia wadliwej decyzji woli., t. Kompleksowa zakłada „ winą jest ujemnie oceniany stosunek sprawcy do realizacji rzeczywistości objętej znamionami czynu zabronionego” normatywne warunki od których zalezy możliwość przypisania winy:
Pyt. 10 kontratypy rodzaje Kontratypy przestepstwa są to okoliczności uchylające bezprawność czyli sprzeczność z normą p. karnego.bezprawność czynu jest to nazwa umowna i odnosi się do okoliczności uchylających bezprawność czynówwypełniających ustawowe znamiona czynu zabronionego.uchylenie bezprawności dezaktualizuje problem badania szkodliwości czynu i winy.w pzypadku znikomej szkodliwości, czyn jest bezprawny i możliwa jest odpowiedzialność jego sprawcy za wykroczenie. Rodzaje Kont. Kodeksowe obrona konieczna, stan wyższej konieczności, ryzyko nowatorstwa, dopuszczalna krytyka związana z przest., zniesławienia, działanie w ramach ostatecznej potrzeby wojskowej. Kontratypy pozakodeksowe - zabiegi lecznicze, przerywanie ciąży w warunkach przewidzianych przez ustawe, karcenie nieletnich, ryzyko sportowe, zgoda pokrzywdzonego. Okoliczności uchylające winę - błąd co do bezprawności czynu lub okoliczności uchylające odpowiedzialność, niepoczytalność, nieletność, działanie w warunkach rozkazu. --------------------------------------------------------------------------------------pyt. 11 obrona konieczna - na inst. Obrony koniecznej składaja się zamach- zachowanie się człowieka ,które stwarza bezpośrednie zagrożenie dla dobra korzystającego z ochrony prawnej, zamachem może być zachowanie w postaci działania jak i zaniechania np. niopuszczenie pomieszczenia, pomono wezwania osoby uprawnionej; o.k. może wystąpić od momentu gdy dobro zostało zaatakowane i jest dopuszczalna przez cały czas utrzymania bezprawia, prawo nie ogranicza dóbr, na które zamach uprawnia do obrony koniecznej( życie, zdrowie, wolność, mienie) bezprawność - zamach może pochodzić tylko od człowieka , bo tylko takie zachowanie jest rozpatrywane w aspekcie zgodności bądź niezgodności z prawem .zamach musi być przestepny, dopuszcza się bezprawnego zamachu osoba, której nie można przypisać winy nieletni, osoba niepoczytalna, działająca w usprawiedliwionym błędzie)obrona konieczna wobwc funkcjonariusza publicznego. , dopóki działanie oparte jest na prawie obrona konieczna oczywiście nie przysługuje.jeżeli wystepuje znęcanie się nad zatrzymanym, stosowanie niedozwolonych środków przymusu, obrona kon.jest dozwolona. , prawo do obrony przysługuje wobec rzeczywistego zamachu nie urojonego, obronę uzasadnia zamzch bezpośredni tj. natychmiastowe niebezpieczenstwo grożace dobru prawemu., nie jest działaniem w obronie koniecznej podjęcie środków obronnych przeciwko przyszłym zamachom np. podłączenie prądu na posesji przeciwko złodziejom.odpirający zamzch musi działać w celu odparcia tj. mieć świadomość i wolę obrony zaatakowanego dobra. Może to być obrona o dobro własne jak i dobro innej osoby.ustaw nie wprowadza wprost warunku dóbr, zasada umiarkowanej obrony wynika z regulacji dot. Przekroczenie jej granic, który jest rażąco niewspółmierny do niebezoieczeństwa zamacgu. Osoba napadnięta ma prawo użyć wszelkie dostępne środki, które są niezbedne do odparcia zamachu nawet gdy napastnik ich nie posiada. Przekroczenie granic -1.swiadome użycie nadmiernych środków lub sposobów obrony w sytuacji gdy równie skutecznie można było odeprzeć zamzch przy użyciu równie skutecznych lecz mniej niebezoiecznych środków;.szczególnie gdy obrona godziła w zycie napastnika , a zamach nie stanowił gwałtu na osobie a był skierowany przeciwko dobru o nmiejszej społecz. wartości. 2. Polega na niewspółczesności tzn. gdy podjęte zostały działania obronne gdy zamach nie wszedł w stadium bezpośredniego zagrożenia lub ustał.przekrocze4nie ob. Kon. Jest przest. uprzywilejowanym- stosuje się złagodzenie kary, gdy przekr. Było wynikiem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionymi okolicznościami sąd może uchylić kare z mocy ustawy.- może
Pyt. 18 kara ograniczenia wolności
Art.34-36, kara ograniczenia wolności wymierzana jest od m-ca do 12 m-cy.,wymierza się ja w miesiącach może polegać na nieodpłatnej, kontrolowanej pracy wskazanej przez sąd na rzecz gminy, jednostki służby zdrowia w wymiarze 20-40 godzin miesiecznie, dla osoby pracującej może orzec potrącenie od 10-25 % na rzecz Skarbu Państwa W czasie odbywania kary nie może zmieniać miejsca stałego pobytu bez zgody sądu, istnieje mozliwość dozoru kuratorskiego i nałożenia środków probacyjnych - przeprosin, łożenia na rzecz innej osoby, naprawienia wyrzadzonej szkody. Istnieje możliwość zawieszenia kary na okres próby od roku do 3 lat.; skazanego który odbył połowę kary i dobrze się sprawował sąd może zwolnić z reszty kary uznając ją za odbytą.
Pyt. 19 kara pozbawienia wolności Kara pozbaw.wolności jest kara ostateczną dla spraw drobnych i średnich, ( kary nie przekraczaja 5 lat)a podstawowym i niezbednym środkiem gdy chodzi o zbrodnie i ciężkie występki( od 1 m-ca do 15 lat, do 25 lat). Cel kary- resocjalizacyjno- zapobiegawczy. Środki prowadzące do realizacji tych celów to oddziaływanie przez prace , zajęcia kulturalno- sportowe, stosowanie środków terapeutycznych. biorąc pod uwage indywidualizacje oddziaływania na skazanych k.k. przewiduje zróżnicowanie zakł. Karnych.
Kara dożywocia - warunkowe zwolnienie po 25 latach, kara 25 lat - warunkowe zwolnienie po 15 latach. Kara dożywocia pełni funkcje ochronną
Pyt. 20 środki karne - podział Środki karne są karami dodatkowymi , mają różny charakter, różną funkcję spełniają, różny sposób wymierzania. Jedne polegają na zaostrzeniu represji, maja charakter represyjny.( pozbawienie praw publicznych, przepadek przedmiotów, pozbawienie korzysci z przestępstwa, prewencyjny- zakaz prowadzenia pojazdów, przepadek narzędzi przestępstwa, niektóre orzekane są określony czasookres od 1-10 lat
- czynnego i biernego p. wyborczego, prawa do bycia sędzią, prokuratorem, ławnikiem, prawa do pełnienia funkcji w organach i instytucjach państwowych, odznaczeń i orderów, w stosunku do żołnierzy degradacji.; stosowane przy pozbaw. wolności na okres nie krótszy niż 3 lata, za przestępstwo zasługujące na szczególne potępienie.
W kodeksie wykroczen- za spowodowanie zagrożenia przez niezachowanie nalezytej ostrożności, prowadzenie po spożyciu alkoholu, nieudzieleniu pomocy wypadku, od 6 m-cy - 6 lat, zakaz powoduje utrate posiadanych uprawnien, i niemożność ich uzyskania w okresie objętym zakazem
Pyt. 21 pojęcie środków probacyjnych
Probation - poddanie sprawcy próbie Celem probacji jest takie oddziaływanie na sprawcę, które przeprowadzic można bez pozbawiania sprawcy wolności, zwłaszcza w stosunku do sprawców którzy nie popadali w konflikt z prawem a warunki osobiste pozwalaja przypuszczać że nie powrócą na drogę przestepstwa.ogromną rolę odgrywa dozór który sprawowany jest przez zawodowych kuratorów, sprawują dozór, oddziaływują srodkami wychowawczymi, udzielaja daleko idącej pomocy. Instytucja probacji ma duża efektywność, mała liczba osób powraca do przest. probacja obejmuje:
|