Siła- i czynniki ja warunkujące? Mm mają za zadanie rozwijanie siły pokonywanie oporów i nadawanie przyspieszeń. Wielkość rozwijanej siły zależy od: -przekroju fizjologicznego mm. -początkowej długości mm w czasie pobudzania..- liczby.aktywnych jednostek motorycznych. typu aktywnych jednostek motorycznych: - wielkości mm. - kąta w stawie - prędkości skracania mm. - częstotliwości pobudzenia.

Jakie są funkcje krwi? - transportowa przenosi 02 potrzebny do spalania (krew czerwona hemoglobina)*wytransportowuje C02 "przenosi składniki odżywcze *odprowadza szkodliwe produkty przemiany materii *rozprowadza hormony witaminy enzymy. Termoregulacyjna :utrzymanie temp 37 C; Homeostatyczna: dotyczy lepkości krwi 5 x większa od H20, -pH 7,35 - 7,46,
-ciśnienie 6,78 atmosfery Obronna ochrona przed substancjami obcymi i mikroorganizmami (wirusy, bakterie)G) krwinki białe.

Jakie zasadnicze różnice występują między pośrednią i bezpośrednią metoda oznaczania max pochłaniania tlenu(VO2max)? Metody pośrednie od bezpośrednich różnią się tym że: - '. podczas prób pośrednich możśmy przewidywać V02max, -podczas prób bezpośrednich mierzymy V02max. Met pośrednia bazująca na wysiłku o submax intensywności i zliczaniu tętna umożliwia • przewidywanie poziomu V02max. (stabilizacja tętna wynosi I40-l50ud/min) Szacowanie V02max jest możliwe dzięki zależności między obciążeniem a tętnem. Met bezpośrednia pozwala zmierzyć pobór tlenu podczas wykonywania wysiłku, max, gdy dokonuje się pomiaru wentylacji min płuc oraz

• zawartości % 02 za pomocą an^lizatora gazowego. Met pośrednie nie wymagają użycia . skomplikowanej aparatury i są możliwe do wykonania przy użyciu prostego wyposażenia i łatwej metodyki. Do ich wykonania stosuje się wysiłki o submax intensywności, co umożliwia zastosowanie tych testów wśród osób o obniżonej wydolności.

Jakie źródła energii mogą zabezpieczać prace mm i od czego zależy kierunek przemian w danej pracy czy wysiłku? Energia mech do skurczu mięśniowego pozyskiwana jest z energii chemicznej. Zużywana jest ona przez komórki i wykorzystywana do systemów transportowych odbywających się przez bł komórkową wewnątrz kom jak i podczas reakcji enzymatycznej. Każda kom mm potrzebuje energii do skurczu. W mm występują 3 systemy .energetyczne które różnią się wytworzeniem energii wymaganej w danym wysiłku, l.system ATP-CJP (szlak fosfagenowy) fosfokreatyna (CP) jest pierwszym źródłem energii używanym do"odnawiania ATP. ATP fosfokreatyna = fosfageny.2.system glikolizy mleczanowej glikogen zmagazynowany w mięśniach. Rozpad glikogenu z kwasu pirogronowego i mlekowego odbywa się na drodze glikolizy (nie wymaga obecności tlenu) 3.system tlenowy. System 1 = 2 jest systemem dostarczania energii na drodze beztlenowej. Pomimo że mm posiadają 3 systemy to każdy z nich produkuje tę sama formę energii wykorzystywaną do skurczu. To forma jest ATP (adenozynotrójfosforan). Podczas reakcji w następstwie pobudzania mięśnia przez impuls nerwowy ulega on rozpadowi na ADP i Pi (adenozynodwufosforan i resztę fosforanową) Proce§,.ten wyzwala serię reakcji i uwalnia energię potrzebną do skurczu. Tak więc ATP jest niezbędnym i bezpośrednio dostępnym źródłem energii ale ograniczonym ilościowo. Mm zwierają niewielką ilość ATP której wystarcza na l sekundowy wydatek energetyczny podczas maksymalnego wysiłku. Jeżeli praca ma być kontynuowana dodatkowa ilość ATP musi być dostarczona przy wykorzystaniu któregoś z 3 systemów energetycznych. ATP ADP Pi E To z jakiego systemu odtwarzane jest ATP a więc z czego jest czerpana energii do pracy mięśniowej zależy od czasu trwania wysiłku i jego intensywności. Wysiłek trwający 5-7 s do lOs (wysiłki krótkotrwałe o max intensywności) zabezpieczony przez system fosfagenowy. Wysiłek trwający do 45s (l min) system glikolizy mleczanowej z wytworzeniem kwasu mlekowego.Wysiłek powyżej l min w znacznej większości posiadają energię z procesów tlenowych których szczyt przypada na ok. 2 rcjm wysiłku. Najszybszą drogą odtwarzania AT? jest reakcja z udziałem fosfokreatyny zasoby jednakiego związku w komórce są znikome to zabezpieczają kilkusekundową pracę mięśni z możliwością uzyskiwania max. Jaka jest funkcja hemoglobiny- stanowi 33,5% wagi ciała; transportuje tlen z płuc do tkanek, ig hemogiob może przyłączyć bądź oddać l,34ml tlenu. Hemogiob skł się z hemu (żelaza) i globiny. (białka), ale hem jest grupą barwnikową. W fizjologicznej hemoblob żelazo jest dwuwartościowe. ' Połączenie hemoglobiny z tlenem nazywa się oxyhemoglobiną i pod taką postacią tlen jest rotnosŁony

• w ustroju.

Jaka jest prawidłowa zawartość hemoglobiny u kobiet i mężczyzn w lOOmL/krwi? Kobiety-norma hemoglobiny wynosi 14,4g/100ml krwi Mężczyźni l6g/100ml krwi. Ile wynosi spoczynkowe zużycie tlenu (V02) VO2 = 280 360 ml 02/min. Jakie wielkości VO2max charakteryzują osoby o przeciętnej lub wysokiej wydolności aerobowej? ^Przeciętna V02max = 3 l/min Wysoka VO2max = -4,S l/min

Jakie parametry charakteryzują czynność ukł krążenia? 1.Ciśnienie tętnicze krwi- jest to ciśnienie jakie krew posiada podczas skurczu i rozkurczu (70ud/min) Jest to siła z jaka krew działa na ścianki naczyń. 2.Tętno-(Hr) częstość skurczów serca na min. 3.Tony serca- zjawisko akustyczne, są wyrazem pracy zastawek, wyróżniamy: a)ton skurczowy(mięśniowy powstaje na skutek tarcia wł mięśniowych podczas skurczu komór. b)ton rozkurczowy zwany tonem zastawkowym (rozkurcz komór). 4.Pojemność wyrzutowa - ilość krwi tłoczona przez jedną z komór do określonych"tętnic-~Vwyrz=70rnl. 5.Pojemność min - ilość krwi wyrzucana przez jedną z komór do określonych tętnic w ciągu l rnin.-Vmin=Vwyrz x HR 70mlx70ud/min= 5 l/min Jak oznacza się-yO2 max metodą pośrednią W tej metodzie szacujemy max wielkość zużytego ⁹ tlenu (V02 max), przy wykonywaniu wysiłku nie będącym wysiłkiem max (wysiłek O SUDma* intensywności) Korzystamy z zależności między obciążeniem a poborem tlenu l częstościom skurczów serca wykorzystując stan równowagi funkcjonalnej. W tym celu posługujemy się monogramem Astranda-Ryhming. Badany wykonuje wysiłek na ergometrie rowerowym przez 5 min przy tak dobranym obciążeniu aby częstość skurczów serca (HR) ustaliła się na poziomie 150-160 ud/min. W celu określenia V02 max łączymy linią prostą wielkość obciążenia w latach [W] jaką uzyskał nasz badany przy tym ustabilizowanym tętnie i wartość tego tętna nanosimy .na monogram' z czego odczytujemy wynik na skali wyrażonej w l/min V02 max. Metoda pośrednia na rowerze, wysiłek poniżej max ,obciążenie stałe . Im więcej tlenu tym lepsza wydolność 128-144 ud/min * V02max = 3,4 l/min 3400 ml : 54 kg =62,96 ml/kg masy ciała50 ml/kg m. ciała wydolność OODraSO • ml/kg m. ciała wydolność olimpijczyków. Jak oznacza się VO2 max met bezpośrednią? Max pobór tlenu (V02max) oznacza największa ilość tlenu pobraną przez organizm w; warunkach "obciążenia wysiłku o max intensywności. Wysiłek jest uznawany za max gdy osoba go wykonująca nie wykazuje wzrostu poboru tlenu mimo zwiększania obciążenia. Dodatkowymi kryteriami są HR ok. 190/min, współczynnik oddechowy, powyżej 1,1 i poziomu kwasu mlekowego powyżej 8 m M/i. W tej metodzie wykonujemy wysiłek o wzrastającej intensywności np. co 2 min zwiększając obciąże4nie z reguły o stałą wartość. Obciążenie zwiększamy tak długo dopóki badany nie osiągnie max indywidualnego obciążenia. Za max wysiłek uważamy taki gdzie HR wynosi 180 i więcej, badany traci rytm narzuconej pracy (wyst duszność przekrwienie skóry). RG wynosi l RQ=Vco2:Vo2 = 0,85 dla różnorodnego pożywienia Wysiłek jest max gdy wzrasta stężenie C02 rośnie zapotrzebowanie na O2.Przy każdej zmianie oDciążenia ( na bieżni bądź rowerze) rejestrujemy parametry na podstawie których wyliczamy zużycie tlenu V02max. Parametrami tymi jest wentylacja min płuc i procentowa zawartość tlenu w powietrzu wydychanym. %02 w powietrzu atmosferycznym przyjmujemy wartość ok. 21%. %02 w powietrzu wydychanym ok. 17%. Optymalny czas trwania próby wysiłkowej przy oznaczaniu V02 max wynosi ok. 12 min a zasadniczą próbę poprzedza 3,5 min rozgrzewka U osób o niewielkiej wydolności V02max 2,5 l/min, przeciętnej 3 l/min, dobrej 4 l/min, wybitnej 6-7.I/min. Bardziej czułym wskaźnikiem wydolności tlenowej jest tzw PPA próg przemian beztlenowych. PPA jest to ta wartość obciążenia przy której stężenie kw mlekowego zaczyna b szybko wzrastać- jest to powyżej wartości 4 mmd/l krwi. Podczas wykonywania wysiłku fiz o rosnącej intensywności są aktywowane różne procesy energetyczne służące resyntezie ATP. Początkowo dominują procesy tlenowe przy proporcjonalnie rosnącym zużyciu 02. Po przekroczeniu intensywności 40% V02 max na skutek buforowania powstającego kw mlekowego następnie przyrost wentylacji i wydalania C02. Przy intensywności powyżej 65% dochodzi do gwałtownego przyrostu stężenia kw mlekowego we krwi oraz dalszego zwiększenia wentylacji. Opisane zmiany zachodzące podczas wysiłku o rosnącej intensywności związane z nasileniem się przemian beztlenowych, są określane jako przejście tlenowo-beztlenowe lub próg przemian beztlenowych. Jest to intensywność wysiłku, po przekroczeniu której występuje szybki wzrost stężenia kw mlekowego we krwi.

Co to jest wydolność anaerobowa? Wyd anaerobowa- zdolność do wykonywania wysiłków max, nawet,powyżej max w krótkim czasie. Prace wykonywaną w wysiłku beztlenowym zabezpieczają beztlenowe źródła energetyczne. Wydolność beztlenowa zależy w znacznej mierze ód zasobu źródeł energetycznych tj. fosfagenów (ATP i fosfokreatyna) oraz giikogenu, od sprawności, mobilizacji i. wykorzystania tych źródeł również od mechanizmów kompensujących zaburzenia (pojemność buforowa) związki buforowe stają na straży pH oraz od odporności ustroju na wahania homeostazy. Jakie procesy energetyczne (Resynteza ATP) dominują w wysiłkach o submax intensywności. W wysiłkach o submax intensywności gdy szczytowa wartość rozwijanej mocy występuje z reguły po kilku sęk próby (3-6 s) a wysiłek trwa max do lOs dominują procesy resyntezy ATP z zapasów mięśniowego fosfagenu. Natomiast jeśli czas wykonywania wysiłku jest dłuższy powyżej 10 s. (do60s) energia pozyskiwana jest z glikolizy mleczanowej. Co to jest i od czego zależy i ile wynosi częstość skurczów serca (tętno). Tetno(HR) częstość skurczów serca na min (70ud/min) Jest wyrazem pracy serca i definiujemy tę wielkość jako biegnącą wzdłuż tętnicy fale zwyżki ciśnienia spowodowana przez skurcz serca. Częstość skurczów serca zależy od wieku, -wysiłku fizycznego, -stanu emocjonalnego, -chorób. W jaki sposób mierzy się częstość skurczów serca (HR) Pomiaru tętna dokonujemy metodą palpacyjną na tętnicy promieniowej, skroniowej, szyjnej, (wszędzie tam gdzie tętnica ma twarde . podłoże przebiegu) Przykładamy 3 palce do tętnicy. Tętn nie mierzymy kciukiem (ma on własna tętnicę).

Co to jest ile wynosi i od czego zależy ciśnienie tętnicze krwi? Cis tętnicze krwi Jest to siła z jaką krew działa na ścianki naczyń. Ćiś jest najwyższe w lewej komorze podczas skurczu. Wyróżniamy cis skurczowe w momencie skurczu serca (120mmHg) i cis rozkurczowe w momencie (SOmmHg). (RR) Cs = 120/80 mm Hg Czynniki od których zależ wielkość cis ilość i siła wyrzutowa krwi na obwód, ilość krwi krążącej, -lepkość krwi, -elastyczność ścian naczyń, -warunki odpływu krwi na obwód, -część skurczów serca tętno w ciągu l min (HR).

Jakie są rodzaje i czym się różnią włókna mięśniowe? Szybkokurczliwe (FT) zawierają więcej włókien mięśniowych, mają formę szybką ATP-azy miozynowej (enzymu który powoduje rozkład . ATP i uwolnienie energii) sjateczka sarkoplazmatyczna we włóknach mięśniowych bardzo rozwinięta (może otaczać każdą miofibryllę oddzielnie) charakteryzuje się wysoką wydolnością beztlenową i są predysponowane do krótkotrwałych wysiłków o wysokiej intensywności, włókna FT są białe. większe neurony ruchowe, szybkie przewodzenie impulsów nerwowych, mała odporność na zmęczenie. Wolnokurczliwe (ST) zawierają mniej włókien mięśniowych niż FT mają formę wolną ATP-azy miozynowej siateczka sarkoplazmatyczna słabiej rozwinięta (co jest ważne w wyzwalaniu szybkiego skurczu u FT) charakteryzują się wysoką wydolnością tlenową i są predysponowane do długotrwałych wysiłków o niskiej intensywności, włókna ST są czerwone (zawierajg mloglobine w mitochondriach) małe neurony ruchowe , wolne przewodzenie impulsów nerw. duża odporność. na zmęczenie.

W jaki sposób mierzy się cis tętnicze? Cis tęt krwi mierzy się za pomocą sfigmomenometru wg. metody Riva-Rocciego. Mierzymy ne lewym przedramieniu w miejscu zgięcia łokcioweoo. Nakładany mankiet, p"zykładamy końcówkę steto=kopu (słuchawki lekarskiej)w zgięciu łokciowym i pompujemy pompką. Pierwszy parametr odczytujemy w momencie pierwszych uderzeń serca stopniowo popuszczając powietrze a drugi gdy uderzenia zanikają. (cis rozkurczowe) Ile wynosi zużycie tlenu(VO2) w spoczynku i wysiłku. W spoczynku V02 = 280 - 360 m! 02/minW wysiłku u osób o niewielkiej wydolności V02max = 2500 ml/minPrzeciętna wydolność V02max=3000 ml/min. Dobra wydolność V02max =4000 ml/min. Wybitna wydolność V02max =6000 ml 7000 ml

Co to jest i ile wynosi wentylacja min płuc (VE) w spoczynku i w wysiłku? "Wentylacja min płuc jest to ilość powietrza wdychanego i wydychanego przez płuca w ciągu l min. O jej wielkości" decyduje głównie objętość oddechowa ok. 500 ml i ilość oddechów w cigu l min -16 razy. W spoczynku - VEmin =objęt oddechowa x ilość oddechów / imin VEmin = 500 ml x 16 = 8000 ml/minPodczas wysiłku VEmin = 3000 ml x 50 =150000 ml/min- wytrenowani 140 l 180 l/minVEmin = 2DOO ml x 50 = 100000 ml/min niewytrenowani 80 1-120 l/min Wentylacja wzrasta wraz z intensywnością wysiłku.

Co to jest jednostka motoryczna jakie są jej rodzaje? JM- (ruchowa)ilość włókien mięśniowych przypadających (zaopatrywanych) przez l włókno nerwowe. Rodzaje- jednostki ruchowe szybkie l nerw 10 włókien mięśniowych (zaopatrują włókna, mięśniowe szybkokurczliwe FT beztlenowe) -jednostki ruchowe wolne l nerw 200 i więcej włókien mięśniowych (zaopatrywują włókna mięśniowe wolnokurczliwe ST tlenowe)

Co to jest i na jakiej zasadzie oparta jest rekrutacja jednostek motorycznych? Rekrutacja jed motor wybiórcze pobudzenie jednostek ST i FT w czasie skurczu mm szkieletowych. Zleży ono od rodzaju wykonywanej aktywności ruchowej od poziomu siły niezbędnej do wykonania danej czynności. Rekrutacja jed motor pozostaje w bezpośrednim związku z wielkością neuronu. Jednostki motor unerwione przez małe neurony będą rekrutowane jako pierwsze. Ponieważ (ST) maja mniejszy motoneuron SA one rekrutowane najpierw najpierw ruchach w których zmiana siły następuje stopniowo od bardzo małej do bardzo dużej. Jednostki szybkokurczliwe (FT) SA rekrutowane wówczas gdy jesteśmy zmuszeni rozwijać większą siłę by ruch był kontynuowany. Jakie czynniki wpływają na wielkość VO2 i Vł£ czynniki wpływające na wielkość V02 dostateczna wentylacja pęcherzykowa, -stosunek wentylacji do wymiany gazowej, -dostateczny przepływ przez płuca krwi o prawidłowej pojemności tlenowej V02 . Czynniki wpływające na wielkość VE objętość od_dechowa (SOOml), -ilość oddechów w ciągu Imin (16) objętość kl pierś, -wielkość masy zaangażowanej w czasie wysiłku.

Co to jest wydolność aerobowa (tlenowa)? Wydolność tlenowa (aerobowa)- zdolność do wykonywania wysiłku w długim czasie o intensywności poniżej max. Wysiłki tlenowe długotrwałe zabezpieczone są z tzw tlenowych^ źródeł energii. Resynteza ATP odbywa się w* procesach tlenowych. Miarą wydolności tlenowej jest tzw pułap tlenowy (V02max) określany jako max ilość tlenu jaka .jest doprowadzona do pracujących mięśni. Wysiłki tlenowe wykonywane są z udziałem dużych grup mięśniowych przy zaangażowaniu wolnokurczliwych włókien mięśniowych ST, przy niewielkich zakłóceniach homeostazy i wolno narastających procesach zmęczenia. Rodzaje skurczów mm szkieletowych? Skurcz pojedynczy- wyst wówczas gdy impulsy docierają do mm po pełnymskurczu i rozkurczu. Sk tężcowy niezupełn - impulsy docierają szybciej, przed rozkurczem działa następny bodziec ; nie pozwalają na pełny rozkurcz, przeważają w organizmie. Skurcz tężcowy zupełny - jeżeli; przerwa między bodźcami jest krótsza niż okres kurczenia się mm a dłuższa niż okres jego refrakcji impuls dociera. z taką szybkością że nie pozwala na jakikolwiek rozkurcz. Skurcz izotoniczn - skurcz:mm}, w któryrn napięcie mięśnia (tonus) nie -zmienia się natomiast jego długość ulega zmianie np. podnoszenie szklanki z herbatą). Skurcz koncentryczny - sk podczas którego: Skurcz rzórnetryczny - nie zmienia się długość ale zmienia się rozkurcz napięcie (praca statyczna) (utrzymywanie pionowej postawyj(ciała przeciwko działającej sile • -grawitacji, nieudana próba podniesienia bardzo ciężkiego przedmiotu) Skurcz auksotoniczny - skurcz _ mieszany w którym zmienia się długość i napięcie mięśniowe (najczęściej występujące skurcze podczas codziennej aktywności człowieka) Sk ekscentryczny - sk któremu towarzyszy wydłużenie mięśnia ( na skutek działania siły zewnętrznej) (schodzenie po schodach) Jakie czynniki decydują o sprawności zaopatrzenia tlenowego? czynniki decydujące o sprawności zaopatrzenia tlenowego: -objętość kl piersiowej, -wentylacja min płuc, -powierzchnia dyfuzyjna pęcherzyk płucnych, -ilość hemoglob, -szybkość przepł krwi ,pojemność min i wyrzutowa serca, -skład wł mięśniowych (ilość ST), -różnica tętniczo-żylna zawartości tlenu we krwi. W jakim celu oznacza się VO2max? Pomiar V02max jest najlepszym wskaźnikiem.wydolności fizycznej. Jest miarą dostosowani ukł krążenia i oddychania oraz mięśni szkieletowych do wykonywania wysiłków fizycznych. Im większe wartości V02max tym lepiej dana osoba jest przystosowana do wykonywania wysiłku.

Od czego zależy wydolność anaerobowa? : od zasobu źródeł energetycznych tj ATP fosfokreatyna (fosfogcnów) glikogenu w komórkach mięśniowych, ^sprawności mobilizacji i wykorzystania źródeł energetycznych (sprawności mechanizmów aktywujących proces glikojy). = mechanizmów kompensujących zaburzenia (ukł buforowych krwi i tkanek) związki buforowe . regulują pH krwi neutralizują kwaśność. =odporność ustroju na wahania homeostazy. =akt'ywności enzymów glikolitycznych występujących we włóknach mięśniowych (Fta) = aktywacji jednostek; motorycznych i szybkości rekrutacji. =rodzaju zaangażowanych włókien mięśniowych (najpierw włączają się ST a później FT) . =składu włókien mięśniowych i siły poszczególnych włókien Jakie wyróżnia się rodzaje wydolności beztlenowej i co jest główną podstawa, tego zróżnicowania.

Rodzje wyd beztl =wyd fosfagenowa do 10 s. (w dal,wzwyż, sprinty)(ATP i fosfokreatyna) =wyd glikolityczna do 45 s.max do 60 s. (biegi 200, 400) (z wytworzeniem kwasu mlekowego). Główną podstawą tego zróżnicowania jest czas trwania wysiłku. W zależności od czsu trwania wysiłku Resynteza ATP następuje z różnych źródeł energetycznych.

Jakie testy stosuje się w celu określania poziomu wydolności beztlenowej? 1. test Wingate (30s.) 2.test siła,szybkość (F-V).

Jaki rodzaj wydolności beztlenowej ocenia się w teście Wingate? W teście Wingate ocenia się wydolność fosfagenowa i wyd glikolityczna. Wysiłek w tym teście trwa 30s. W teście Siła-szybkość ocenia się wyd fosfagenowa. W teście tym wykonuje się 5-7 wysiłków trwających do lOs. każdy. Zadaniem osoby badanej jest rozwinięcie jak największej mocy w jak najkrótszym czasie. W jaki sposób przeprowadza się testy stosowane do oceny wydolności beztlenowej (z uwzględnieniem zasad ich konstrukcji)? Test Wingate -30s. Istotą testu jest dobór obciążenia który jest uzależniony oc masy ciała osoby badanej. W teście stosuje się obciążenie 70g/kg masy ciała. Badany wykonuje pc rozgrzewce 30 sęk wysiłek na ergometrie rowerowym. Od startu do końca próby (30s.) stara się w jak najkrótszym czasie uzyskać największą ilość obrotów i utrzymać ją możliwie jak najdłużej, najdłużej przebiegu próby rejestrujemy następujące wskaźniki, które służyć mogą do oceny wvdolności beztlenowej. l.Pmax- max moc anaerobowa [W;W/kg] jest to największa wartość mocy uzyskana przez badanego w teście. 2.Czas uzyskania i czas utrzymania mocy max w sekundach t u; i t utrz [s] 3.Łączna praca anaerobowa anaerobowa [J;J/kg]- całkowita wielkość uzyskana od początku próby do jej zakończenia. 4.Spadek mocy [W/s] różnica między P max a P min podzielona przez różnicę czasu uzyskania tych mocy. SM-spadek mocy=(Pmax-Pmin) [W/s] tPmax-tPmin Jaką uzyskamy moc będzie zależeć od ilości fosfokreatyna. Moc spada bo się wyczerpała fosfokreatyna l 2 praca anaerobowa-beztlenowa.Test siła-szybkość (F-V) Po standardowej rozgrzewce badany . wykonuje kilka od 5-7 wysiłków maksymalnych, nie trwających dłużej niż po lOs. każdy. Każdy wvsilek wykonywany jest tylko do uzyskania mocy maksymalnej. Stosujemy w każdej kolejnej próbie z reguły wyższe obciążenie pokonując, które badany stara się rozwinąć jak największą moc. Test przerywamy wówczas jeżeli kolejne wartości mocy są już niższe od poprzednich jak również s.ybkość obrotów spada poniżej 100. Do prawidłowego wyznaczania wysiłków potrzeba przynajmniej 5 wysiłków. Na podstawie uzyskanych wartości obrotów, przy opowiadającej im sile oporu wylicza się graniczną liczbę obrotów i graniczną siłę oporu. Tzw wartość graniczną wartości częstotliwości obrotów (Vo) zgodnie z definicja określa się przy sile oporu równej O a graniczną siłę oporu (Fo) wyznacza się dla częstotliwości obrotów równej 0. Ponieważ największą moc (Pmax) osiąga się przy wartości oporu równej 0,5 Fo (granicznej wartości siły oporu) i odpowiadającej jej częstotliwości obrotów 0,5 Vo (Vo graniczna częstotliwość obrotów, gdy zastosowana wartość siły oporu przybiera wartość 0) to Pmax[W] =0,25Fo[N]x Vo[m/s]Graniczna wartość siły oporu i graniczna liczba obrotów są parametrami wskazującymi na indywidualne możliwości siłowo-szybkościowe badanych. Osobnicy o wysokiej Fo i małej Vo charakteryzują się przewagą składowej siłowej w osiąganiu Pmax. Z odwrotną sytuacją mamy do czynienia, a gdy P max osiąga się dzięki przewadze składowej szybkościowej Vo. Uzyskane wyniki mocy i siły oporu można (w celu dokładniejszej charakterystyki badanych) wyróżnić na kg masy ciała.Pmax = 0,5 Fo x 0,5 Vo Vo-max liczba obrotów pedałami przv sile oooru=OFo-Przewidvwalna siła przv predkości mcą-(Pmax)-a-siłą-pporu (F) jest paraboliczna, osiągając max przy sile oporu =50% siły granicznej Fo,"tj Wartość siły"oporu, przy której badany nie jest już w stanie wykonać obrotu pedałami ergometru.- Poprawa mocy beztlenowej jest często wiązana ze" zwiększeniem'siły mięśniowej. W jakim celu oblicz się l.max moc anaerobowa 2.pracę anareobową 3.spadek mocy? 1.służy do określenia wydolności fosfogenowej (5-7 s.) 2.daje możliwość oceny zdolności fosfogenowej i glikolitycznej. 3.nazywamy wskaźnikiem zmęczenia służy do określania wydolności beztlenowej, jego wielkości, zależy od stężenia kw mlekowego. Jaka zależność istnieje między wielkością siły oporu a częstotliwością obrotów? Istnieją różnice'osiąganej mocy przy zastosowaniu różnych wartości siły oporu w zależności od płci wieku i innych cech osobniczych. Wykazano że zależność między częstotliwością obrotów a'zastosowanym obrotem koła ergometru ma przebieg"prostoliniowy Vo-max liczba obrotów Pedałami przy sile pporu = 0 Fo- graniczna siła oporu Przy częstotliwości(prędkości)obrotów=0 szybkość ruchu maleje wraz ze wzrostem obciążenia. Jeśli maleje siła wówczas rośnie prędkość. Czy wielkość długu tlenowego jest wskaźnikiem wydolności beztlenowej- uzasadnij? Dług tlenowy oznaczony po zakończeniu wysiłku o max intensywności odzwierciedla poziom zachodzących podczas wysiłku beztlenowych przemian związanych z resyntezą ATP. Wyróżnia się jego,składową niepowiązaną z usuwaniem kw mlekowego z krwi dług bezmlecznowy oraz powiązaną z jego usuwaniem dług mleczanowy. Ponieważ występuje znaczne powiązanie wielkości długu tlenowego ze stężeniem kw mlekowego oraz zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej, analizę tych parametrów przyjęto wykorzystywać do oceny wydolności anaerobowej. Po zakończonym wysiłku fizycznym przez pewien czas występuje zwiększony pobór tlenu ponad wartość spoczynkową nazywanym długiem tlenowym. Nadmiar poboru tlenu jest zużywany na zmianę kw mlekowego, powstałego podczas wysiłku na glikogen w wątrobie. Miary wydolności anaerobowej dług tlenowy, -stĘżenie mleczanów we krwi, -moc anaerobowa. Czy tempo rozwojów poszczególnych ukł funkcjonalnych dziecka jest takie samo w całym okresie rozwojowym? Najszybsze tempo rozwoju cech morfofunkcjonalnych jest w okresie niemowlęcym. Późniejszy przyrost jest znacznie mniejszy a w okresie szkolnym względnie stały. Ponowne przyspieszenie rozwoju związane z największym przyrostem wysokości oraz masy ciała występuje w fazie dojrzewania. Dziewczęta 12-14 lat, chłopcy 2 lata później. Zmiany występujące po okresie dojrzewania (u dziewcząt po 16 r.ż., u chl po 18 r.ż.) są już niewielkie. Zmiany wymiarów i proporcji ciała od urodzenia do okresu dojrzałego.Wiek Wys ciała Masa ciała Masa mięśniow Tłuszcz Noworodek 50cm 3,5 kg 257omasy ciała 12% m.c.3msc życia 60 5,5 27 111,5 roku 80 11 29 205 lat 110 19 41 1510 lat 140 31 42 I5chlopcy 14 lat 160 50 43 12 dorosły mężcz 180 70 43 ISdziewcz 14 lat 160 45 42 IBdorosla kobieta 162 55 36 25 Wielkość wskaźników fizjologicznych: Wskaźnik wiek w latach 3-10 11-15 16-•20 masa serca [g] 85-100 150-245 250-300poj min serca [l/min] 3,2 3,8 4-5ciśnienie krwi[mmHg] 99/64 117/73 120/75liczba oddechów/min 24 20 14-lSpowierz pech płuc [m2] 50 100 {Takie zmiany w składzie ciała zachodzą u chłop a jakie u dziewcz~[Dziewczęta ChłopcyBeztłuszczowa masa ciała zwiększa się podobnie u dziewcząt i chłopców aż do okresu dojrzewania Faza dojrzewania 12-14 lat Dwa lata później Późniejszy znaczny przyrost beztłuszczowej masy ciała (LBM)u chł jest związany z przyrostem masy mięśni w okresie skoku pokwitaniowego. Ustalenie LBM 5 lat wcześniej następuje u nich w 19-20 r.ż. Średnia mas tłuszczu (FM)u dziew jest nieco większa niżu chł, a różnice w jej zawartościjeszcze bardziej zwiększają się wokresie dojrzewania na skutek większej jej akumulacji u dziew. Dziew w okresie dojrzew na skutek Chłopcy w okresie dojrzewdziałania estrogenów, wykazują wykazują na skutek działaniaprzyrost podskórnego tłuszczu androgenów, znaczący przyrost masy mięśniowej Jak przebiega rozwój ukl mięśniowego (hipertrofia włókien, liczba mitochondriów i miofibryli, siła mięśniowa) w całym okresie rozwojowym. Liczba włók mm ustala się u człon po urodzeniu. W okresie dzieciństwa i dorastania zwiększa się natomiast masa mm, odzwierciedlając proces ich hipertrofii (przyrostu wymiarów włókien) która jest skutkiem zwiększania liczby miofibrylli. Wzrost mm na długość polega na przybywaniu liczby sarkomerów (dodawanych w okolicy mm i ścięgna) i zwiększaniu długości sarkomerów już istniejących. Masa mięśni noworodka w całkowitej masie ciała stanowi 25% u chł w 5 r.ż. osiąga 42% a w wieku 17 lat 53%, u dziewcz w 5 r.ż. 41% a w 17 r.ż. 42%, u dorosłych mężczyzn ok. 40% a u kobiet 35%. Już w 6 r.ż. pojawia się jeśli chodzi o siłę mm niewielka różnica między chł a dziew. W wieku 17 lat chłopcy uzyskują już 2-krotnie wyższy wynik. U chłopców następuje najpierw przyrost tkanki mięśniowej a później przychodzą zmiany jakościowe(dojrzałość nerwowo-mięśniowa). Czym charakteryzują się w budowie i funkcji ukł krążenia dzieci? Dzieci maja niższe ciśnienie tętnicze oraz podwyższoną czynność skurczów serca(HR). Spoczynkowe jak i wysiłkowe wartości ciśnienia od 10 r.ż. systematycznie rosną i są proporcjonalne do rozmiarów ciała. Ważną rolę podczas wykonywania wysiłku odgrywa wielkość serca, gdyż wykazano istotną zależność między objętością serca a zużyciem tlenu. Większa częstotliwość skurczów serca w sooczvnku i podczas wysiłku "o suBmanT intensywności kompensuje mniejszą w stosunku do dorosłych o~bjętosć% wyrzutową, w celu pełnego pokrywania zapotrzebowania na tlen podczas wysiłków submax '•..:''" obserwuje się zwiększoną różnicę tętniczo-żylną zawartości tlenu jako przejaw dalszej kompensacji zmniejszonej objętości wyrzutowej. Jednocześnie występuje zwiększenie przepływu krwi przez pracujące mięśnie. Ze względu na niższy max poziom pój min serca mniejszą objętość krwi oraz w konsekwencji mniejszy VO2 max dzieci mogą wykonywać mniejszą absolutną pracę zewnętrzną. Większość parametrów ukł krążenia wyrażona na kg m. ciała jest jednak u nich zbliżona lub nawet wieksz niż u dorosłych co wskazuje na dużą wydolność ukł krążenia. Czym charakteryzuje się w budowie i funkcji ukł oddechowy u dzieci (pojemność płuc, wentylacja min płuc i jej składowe)? Max min wentylacja płuc oraz pojemność j-.objętość płuc • powiększają się aż do zakończenia dojrzewania, podobnie jak rozmiary ciała. Pojemność życiowa płuc od okresu przedszkolnego do zakończenia dojrzewania zwiększa się od 1000 do 3000 ml, a całkowita ich pojemność od 1400 do 4500 ml. Jednocześnie zmniejsza się procentowy udział objętości oddechowej w pojemności życiowej płuc i u dzieci: -10 letnich wynosi ok. 23%, 17 letnich ok. 13%. Zmniejsza się częstotliwość oddychania od 24/min u 6 latków do 16 oddechów /min w wieku 17 lat.Jak zmienia się wydolnęść tlenowa dzieci w okresie rozwojowym. Stały rozwój wydolności tlenowej mierzonej V02max wynika z równoczesnej poprawy funkcjonowania ukł krążenia i oddychania w okresie rozwojowym. U chł jak i u dziew V02max rośnie w tempie ok. 200 ml na 'rok, do okresu dojrzewania. Przez cały czas utrzymuje się jednak między nimi stała' 10-15% różnica. W późniejszym czasie stwierdza się postępujący spadek tego wskaźnika. U dziew . rozpoczyna się on ok. 12-15 r.ż. a u chłopców od ok21 r.ż.

Wyjaśnij dlaczego dzieci są dobrze przystosowane do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych? Dziecko podobnie jak dorośli jest zdolne wykonywać w dłuższym czasie, bez uszczerbku dla zdrowia, wysiłki o niezbyt dużej intensywności. Decyduje o tym przede wszystkim bardzo korzystna reakcja ukł krążenia. Podwyższony poziom utleniania tłuszczów, zwiększona aktywność acetylo-CoA, oraz wysoka zawartość mitochondriów w mięśniach powoduje wysoką efektywność procesów utleniania komórkowego u dzieci i zwiększone predyspozycje do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych. Niższa niż u dorosłych aktywność kinezy kreatynowej, mniejsza masa ciała, oraz mniejszy udział mięśni w tej masie powodują ograniczenie mechanicznego obciążenia aparatu ruchu, co ogranicza niebezpieczeństwo jego uszkodzenia. [Działanie enzymów utleniających oraz glikolitycznych jest u dzieci powiązane z silną tendencją do utrzymywania wysokiego poziomu glukozy we krwi (przez nasilenie lipolizy i glukoneogenezy) zmniejszania aktywności insuliny czy ułatwiania transportu substratów do i z mięśni. Ponadto podczas wysiłku u dzieci występuje wyraźne podwyższenie aktywności (300% w stosunku do wyjściowego poziomu) hormonu wzrostyjObniżony jest natomiast o ok. 25 % wysiłkowy poziom katecholamin i postawienie mleczanów. Wszystkie te mechanizmy chronią organizm dziecka przed nadmierną kwasicą oraz katabolizmem. Jest to mech ochronny młodego organizmu. Dlaczego dzieci maja obniżoną zdolność do wykonywania wysiłków krótkotrwałych krótkotrwałych max intensywności. Dzieci charakteryzują się mniejsza od dorosłych aktywnością enzymów glikolitycznych. Ponadto mniejsza masa ciała dodatkowo ogranicza możliwości rozwijania wysokiej mocy beztlenowej. Podczas krótkich suprama* prób ergometrycznych dzieci rozwijają niższe niż dorośli wartości max mocy która jest podstawowym miernikiem wydolności fosfagenowej. Wraz Z dojrzewaniem dzieci są zdolne rozwijać coraz większą moc. Jest to związane przede wszystkim z przyrostem masy mięśniowej zwłaszcza kończyn. Pełny rozwój wydolności fosfagenowej jest osiągany po zakończeniu dojrzewania (dziew ok.16, chł ok.10 r.z.) dzieci wykazuj niższy poziom fosfokreatyna, przy mniejszej szybkości jej rozpdu. Cechą istotnie wpływającą na zdolność do wykonywania wysiłków supramax jest sprawność koordynacji nerwowo-mięśniowej, a zwłaszcza pobudzania włókien typu FT. U dzieci występuje mniejsza aktywność enzymów glikolitycznych. Szybkość rozpadu glikogenu jest niższa.(proces glikolizy) Zdecydowanie gorsza jest też tolerancja na zmiany równowagi kwasowo- zasadowej podczas intensywnych wysiłków. Dzieci nie tolerują kw mlekowego i szybko włączają się tłuszcze}^ jkim ^ okresie następuje istotne zróżnicowanie między chłopcami a dziewczynami i na czym ona polega~~~7 Istotne różnice między chłopcami a dziewczynami następują w okresie dojrzewania. Najistotniejszym czynnikiem różniącym dziewczęta i chłopców jest zwiększenie się masy mięśniowej i większy udział włókien FT u chłopców. Rośnie wówczas aktywność enzymów glikolitycznych a w konsekwencji intensywność glikolizy. Jest ona znacząco wyższa u chł niż u dziew. Zwiększanie się różnic na korzyść chłopców wynika min z większej sekrecji hormonu wzrostu w ich organizmach oraz lepszej koordynacji nerwowo-mięśniowej.

Na jakie aspekty fizjologiczne i zdrowotne należy zwrócić uwagę podczas stosowania różnych form treningu u dzieci? Dzieci jeszcze przed okresem dojrzewania charakteryzuje dobre przystosowanie do wykonywania wysiłków typu szybkościowego siłowego i wytrzymałościowego. Szczególnie korzystne warunki do rozwijania wydolności tlenowej występują u dzieci w wieku 11-12 lat. Ze względu na duże zaawansowanie procesu mielinizacji włókien nerwowych i tworzenia się ruchowych obszarów kory mózgowej są one zdolne do szybkiego opanowania nowych nawyków.

---