Chiny - Handel międzynarodowy (terytorialna a towarowa struktura eksportu)

Chiny to państwo z jedną z największych gospodarek świata. O pierwszeństwo walczy ze Stanami Zjednoczonymi. Znaczenie Chin aktualnie rośnie najbardziej widocznym sposobem we wszystkich dziedzinach życia międzynarodowego. Podczas gdy większość krajów stara się przeżyć skutki kryzysu gospodarczego 2008 roku, Chiny w pełni wykorzystują swój potencjał i wzrastają.

W tej pracy koncentruję się na to, jaka jest strategia eksportowa Chin, jakie kraje są największymi odbiorcy chińskich towarów i na strukturę towarową, to znaczy jakie towary najwięcej eksportują i czy struktura towarowa w ostatnim okresie ewaluowała.

Integracja Chin w handlu międzynarodowym, ma istotny wpływ na wzrost gospodarczy państwa. Poprzez handel międzynarodowy państwo przyspiesza swój rozwój, uzyskuje korzyści z interakcji z innymi państwami i działa na bardziej efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych, pracy i kapitału. Angażowaniem się w handlu na rynkach światowych, rozszerzył się dostęp Chin do wszystkich rynków zagranicznych.

Od 1978 roku, gdy była wprowadzona polityka otwarcia i modernizacji, chińska gospodarka nieprzerwanie rozwija się w niezwykle szybkim tempie. Według tabely 1, także eksport Chin dłuższy czas rośnie. Od 1990 roku eksport rośnie każdy rok średnio dwucyfrowym tempem. Na krótko spadł w 2009 roku z powodu spadku popytu międzynarodowego związanego z kryzysem finansowym 2008. Do nowej sytuacji się ale chińska gospodarka szybko dostosowała i w 2010 roku stała się największym eksporterem świata. W 2012 roku całkowity eksport Chin był już 2 048 714 milionów $ (viz. tabela 3).

Tabela 1: Całkowity eskport Chin (1990 - 2013)

http://www.wto.org/english/res_e/statis_e/statis_bis_e.htm?solution=WTO&path=/Dashboards/MAPS&file=Map.wcdf&bookmarkState={%22impl%22:%22client%22,%22params%22:{%22langParam%22:%22en%22}}

Terytorialna struktura eksportu

Tabela 2: Eksport Chin w 2013 roku do konkretnych krajów (1. miejsce Hong Kong; 2. Stany Zjednoczone; 3. Japonia; 4. Korea)

http://www.wto.org/english/res_e/statis_e/statis_bis_e.htm?solution=WTO&path=/Dashboards/MAPS&file=Map.wcdf&bookmarkState={%22impl%22:%22client%22,%22params%22:{%22langParam%22:%22en%22}}

Chiny od początku tworzą zdywersyfikowaną strukturę swoich relacji eksportowych i importowych. Taka polityka pomogła Chinam zbudować silne relacje biznesowe z większością światowych mocarstw i regionów. Dziś mają Chiny więcej niż 230 partnerów biznesowych. Najważniejszymi partnerami są USA, UE, kraje BRIC´s a ASEAN´a. W nowym tysiącleciu otworzyła się także możliwość wstąpić na rynki krajów rozwijających się.

Rozwój stosunków handlowych z kluczowymi partnerami został zmieniony z powodu geopolitycznych zmian w gospodarce światowej. Od lat 50. najważniejszym biznesowym partnerem Chin było ugrupowanie RWPG, w połowie lat 60. ważnym partnerem stały się Japonia i Hong Kong. Współpraca z USA wytwarzała się od końca lat 70. a już w latach 80. Stany Zjednoczone dostały się na pierwsza miejsca biznesowych partnerów Chin i na tym miejscu są razem z Unią Europejską do dzisiaj.

Terytorialna struktura chińskiego eksportu zaczęła się dramatycznie zmieniać od 1992 roku, kiedy zmniejszył się udział artykulów rolnych, towarów tekstylnych i odzieżowych. Głównymi biznesowymi partnerami zostały Stany Zjednoczone i Japonia, ale z powodu ograniczeń na import nowoczesnych urządzeń, ponownie umocnił swoją pozycję Hong Kong i Singapur.

W 2009 roku spadł eksport towarów z Chin o 16% a eksport usług o 11%. Chiny wprowadzili reformy i szybko sie zaadptowały na nowe warunki. W ostatnim okresie był szybciejszy wzrost wymiany handlowej z krajami rozwijającymi się niż z tradycyjnymi partnerami biznesowymi. W 2010 wzrósł handel z ASEAN´em o 37,5%, Brazylią 47,5%, Rosją 43,1%., natomiast z tradycyjnymi partnerami był wzrost średnio o 30%.

Zgodnie z tabelą 3, w teraźniejszości najwięcej Chiny eksportują do Stanów Zjednoczonych, na drugim miejscu jest Unia Europejska, potem Hong Kong, Japonia i na piątym miejscu jest Korea Południowa.

Tabela 3: Eksport Chin w 2012 roku

http://webservices.wto.org/resources/profiles/TP/ZZ/2012/CN_e.pdf

Ostatní czas Chiny też wałczą o wpływ w Amerykę Łacińskiej. Na początku 2015 roku prezydent Chin powiedział, że Chiny będą inwestować 250 mld dolarów w Ameryce Łacińskiej w ciągu najbliższych 10 lat. Celem Chin jest konkurować USA i zyskać wpływ w regionie.

Od początku XXI wieku Chiny i kraje CELAC 20-krotnie pomnożyły dwustronną wymianę handlową. Już teraz Chiny i Ameryka Łacińska współpracują w zakresie budowy infrastruktury, energii, rolnictwa, produkcji i innowacji technologicznych. W ciągu dekady Chiny stały się glównym partnerem handlowym Brazylii, Chile, Peru i drugim partnerem handlowym Meksyka. Pekin jest najważniejszym importerem ropy z Wenezueli i Ekwadoru, głównym odbiorcą miedzi z Chile, soi z Argentyny i żelaza oraz kukurydzy z Brazylii. W drugą stronę płyną chińskie kontenery z elektroniką i tekstyliami.

Potrzebne jest jeszcze powiedzieć, że współpraca jest korzystna obustronnie. Chińczycy kupują w Ameryce Łacińskiej potrzebne im surowce i towary - ropę naftową z Wenezueli i Ekwadoru, miedź z Peru i Chile, soję z Argentyny i Brazylii, zarazem inwestując miliardy dolarów w tamtejsze gospodarki. Ale nie robią tego bezinteresownie - po pierwsze, Pekin liczy, że wszystkie inwestycje za jakiś czas się zwrócą, po drugie - budują w ten sposób rynki zbytu dla swoich towarów, wreszcie - w ten sposób osłabiają wpływy Waszyngtonu w regionie.

Towarowa struktura eksportu

W 19 wieku przedmiotem handlu Chin były towary luksusowe, to znaczy głównie jedwab, przyprawy, porcelana i herbata. Od lat 80. 20 wieku Chiny zdywersyfikowały strukturę towarową swojego eksportu. Po 2000 roku więcej i więcej zacząły się orientować na towary o wyższej wartości dodanej i na technologiczne zaawansowaną produkcji. Tabela 3 przedstawia, że w 2012 roku, 94% eksportu była produkcja, 3,2% artykuły spożywcze i tylko 2,7% paliwa i zasoby naturalne.

Na początku dominowały głównie podstawowe towary przemysłu lekkiego i tekstylnych artykułów. Przemiana struktury towarowej była wprowadzona równolegle ze stopniową modernizacją całego przemysłu.

Kolejne tabely 4 i 5 pokazują towarową strukturę chińskiego eksportu w 1990 roku i w 2009 roku. W 1990 roku był udział sprzętów transportowych i maszyn tylko 17,3%, natomiast w 2009 roku to było już 47,3%. Możemy jeszcze widzieć, jak zmniejszył się udział artykułów spożywczych z 10,8% na 2,7% i w ogóle eksport towarów przemysłu lekkiego.

Tabela 4 a 5: Struktura towarowa eksportu Chin w 1990 i 2009 roku

http://siteresources.worldbank.org/DEC/Resources/UST-Justin-Lin-Hongkong.pdf

W ostatnich dekadach dramatyczny wzrost wielkości produkcji możemy widzieć w branży high-tech, jak potwierdza tabela 6.

Tabela 6: Eksport Chiny (high-tech)

http://www.indexmundi.com/facts/china/high-technology-exports

W 1992 roku była wartość eksportu high-tech 4,303,338,000$, natomiast w 2011 roku to było już 457,107,000,000$. Najnowsze liczby z 2013 roku mówiją nawet o 480,489,000,000$.

Podsumowanie

Chiny, jako jedna z największych gospodarek na świecie, może się cieszyć stabilnym wzrostem eksportu. Głównymi biznesowymi partnerami Chin są Stany Zjednoczone, Unia Europejska, Hong Kong, Japonia i Korea Południowa. Bardzo ważną rolę dla jej eksport grają także państwa rozwijające się (np. Brazylia). W ostatnich dekadach przeszła z eksportu artykułów przemysłu lekkiego a artykułów spożywczych na eksport high-tech a technologicznie zaawansowanych towarów. Ta polityka jeszcze przyspieszyła rozwój Chin i zwiększyła jej konkurencyjność. Źródła:

BALÁŽ, Peter. Čínska ekonomika: nová dimenzia globalizácie svetového hospodárstva. Sprint, 2013. ISBN 9788089393893.

Chiny chcą wypchnąć USA z Ameryki Łacińskiej? W ciągu dekady zainwestują tam 250 mld dolarów. TVN24 Bis [online]. 2015 [cit. 2015-01-25]. Dostupné z: http://tvn24bis.pl/ze-swiata,75/chiny-walcza-o-ameryke-lacinska-w-ciagu-dekady-zainwestuja-250-mld-dolarow,504217.html

HUANG, Yiping a Miaojie YU. China's New Role in the World Economy. Routledge, 2013

KOBYŁKA, Aleksander. Raport psz.pl: Chiny - wschodzące mocarstwo XXI wieku. Portal Spraw Zagranicznych [online]. 2010 [cit. 2015-01-10]. Dostupné z: http://www.psz.pl/168-archiwum/raport-psz-pl-chiny-wschodzace-mocarstwo-xxi-wieku

KOLEKTIV, Rudolf Fürst a. Vzestup Indie a Číny: přichází asijské století?. Praha: Ústav mezinárodních vztahů, 2011. ISBN 978-808-6506-845.

Stosunki międzynarodowe. Stosunki międzynarodowe [online]. [cit. 2015-01-10]. Dostupné z:http://www.stosunkimiedzynarodowe.info/kraj,Chiny,rola_miedzynarodowa

World Trade Organization: Databases [online]. [cit. 2015-01-10]. Dostupné z: http://www.wto.org/english/res_e/statis_e/statis_bis_e.htm?solution=WTO&path=/Dashboards/MAPS&file=Map.wcdf&bookmarkState=%7b%22impl%22:%22client%22,%22params%22:%7b%22langParam%22:%22en%22%7d%7d

http://english.mofcom.gov.cn/article/statistic/ieindicators/201401/20140100466226.shtml

Aneta Neugebauerová

[e-mail]

Gospodarka światowa 2014 (grupa II)

6

---