test
Zabielski „Finanse międzynar.”
R.E. Cores, J.A. Frankel, R.W. Jones „Handel i finanse międzynar.”
K. Lutkowski „Międzynar. system walutowy”
Solarz „Międzynar. system walutowy”
30.09.2001
Finanse międzynarodowe - wyodrębniona dziedzina .................... Powstały na gruncie handlu międzynarodowego.
Ok. 1880r. przełom finansów międzynarodowych zyskały dynamikę i wartość transakcji międzynarodowych zaczęła gwałtownie rosnąć. Aktualnie zaledwie 10% obrotu to handel głównie operacje finansowe.
Finanse międzynarodowe - mechanizm współtworzenia, współdziałania między podmiotami mającymi swe siedziby w różnych krajach. Stronami transakcji finansowych są zazwyczaj rezydenci i nierezydenci danego kraju.
Rezydent - osoba fizyczna przebywająca ponad 180 dni, osoba prawna z ulokowana siedziba firmy w danym kraju.
........... - aktualny, oficjalny adres siedziby spółki.
Dawniej istotnym wyróżnikiem finansów międzynarodowych były umowy w różnych walutach, obecnie waluta nie jest wyróżnikiem.
„Currency board” - system pieniężny w którym wielkość obiegu pieniężnego uzależnia się od wielkości rezerw walutowych.
ECM - Unia walutowa i gospodarcza 12 krajów - Eurolandia (bez UK, Danii, Szwecji)
Z początkiem 2002 banknoty i monety zastąpią waluty międzynarodowe. Wystąpią operacje międzynarodowe w tej samej walucie -EURO. Waluta nie decyduje o zagraniczności operacji.
Osobowość finansowa w ujęciu podmiotowym, instytucjonalnym
Dla finansów krajowych typowe 3 kategorie podmiotów: gospodarstw domowe, przedsiębiorstwa, sektor publiczny
Grupa G-7 - kraje które decydują właściwie o wszystkim co się dzieje na świecie (USA, Japonia, Niemcy, Francja, Wlk. Brytania, Włochy, Kanada) - ta siódemka wytwarza łącznie 50% dochodu PKB świata .
Korporacje międzynarodowe - trzoda gospodarki (Stany, Europa, Japonia) ..................................
Gospodarstwa domowe - rozwój turystyki zagranicznej, rozwój międzynarodowego handlu elektronicznego.
Proces ujednolicenia struktury w obrocie krajowym i międzynarodowym.
BIS - Bank Banków Centralnych - Bazylea
MFW - Międzynarodowy Fundusz Walutowy => BC Świata
OECD - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
Aspekt przedmiotowy - instrumentalny. Dochodzi do ujednolicenia finansów krajowych i międzynarodowych zarówno ..............................
W latach 70-tych - głównie rozwinięte kredyty inicjowane bądź gwarantowane przez rząd. Kryzys zadłużenia to zmienił. Wypuszczano papiery wartościowe, obligacje, bony. W latach 80-tych obserwujemy w związku z narastaniem ryzyka operacji międzynarodowych (kryzysy) pojawienie się całej gamy instrumentów zabezpieczających przed ryzykiem. Instrumenty pochodne - derywaty - nawiązują do rzeczywistej inicjatywy, ale zaczynają bazować na operacjach finansowych, operacjach zabezpieczających, ........................ jak również spekulacyjnych.
28.10.2001
Klasa pośredników doradców w obrocie międzynarodowym - agencje ratingowe (to rate - oceniać)
CERA - polska próba budowania agencji badania polskich podmiotów gospodarczych
Najstarsze największe agencje ratingowe na świecie:
Moody's Investors Service INC. - specjalizuje się w ocenie korporacji
Standard & Poor's - uniwersalne ratingi, bada wskaźniki rynkowe, wystawia ratingi suwerenne oceny wiarygodności krajów
Fitch IBCA - ocena wiarygodności
Przypisuje się danym podmiotom wiarygodność płatniczą poprzez zdolność jego do obsługi plasowanych na rynku instrumentów krótko i długoterminowych.
2 systemy ocen projektów inwestycyjnych: |
|||
|
Moody's |
S&P's |
|
1. |
Aaa |
AAA (triple A) |
grupa ocen na poziomie inwestycyjnym |
|
najwyższa ocena najbogatszych krajów świata |
|
|
2. |
Aa1, Aa2, Aa3 |
AA+, AA, AA- |
|
|
bardzo dobra zdolność płatnicza między AAA a AA - kwestia prestiżu np. AA+ ma Japonia; problemy zw. z podatnością na wpływy otoczenia |
|
|
3. |
A1, A2, A3 |
A+, A (A plain), A- |
|
|
Czesi, Węgry A jeszcze ciągle bardzo wysoka zdolność płatnicza |
|
|
4. |
Baa1, Baa2, Baa3 |
BBB+, BBB, BBB- |
|
|
może dojść do zagrożenia wypłacalności emitenta |
|
|
5. |
Ba1, Ba2, Ba3 |
BB+, BB, BB- |
grupa ocen na poziomie spekulacyjnym
|
|
emitent b. podatny na złe wyniki fin., co może spowodować problemy z płynnością |
|
|
6. |
B1, B2, B3 |
B+, B B- |
|
|
w sytuacji kryzysu światowego podmioty z taką oceną łatwo mogą popaść w kłopoty płatnicze (Argentyna oraz kraje trzeciego świata; rozwijające się) |
|
|
7. |
Caa |
CCC |
|
|
podmiot nie ma zdolności płatniczej, a płaci swoje zobowiązania nie wiadomo dlaczego, ale gdyby pojawiły się b. korzystne war. otoczenia - może tę zdolność odzyskać |
|
|
8. |
Ca |
CC |
|
|
technicznie podmiot jest bankrutem; utracił zdolność |
|
|
9. |
C |
C |
|
|
ogłoszono formalnie bankructwo emitenta, ale on od czasu do czasu płaci swoim wierzycielom |
|
|
10. |
D |
D (default) |
|
|
niewypłacalność; zaprzestanie obsługi długu przez emitenta; technicznie i formalnie bankrut |
|
!!!EGZ Czy ocena A+ jest większa od oceny A3? Odp.: Tak, bo A+ jest A1
Im lepszy rating, tym tańsze koszta plasowania instrum. na rynku międzynarodowym.
Rating podmiotu nie może być wyższy niż rating państwa, w którym ten podmiot działa.
Od III.1981 do 1994 mieliśmy C lub D - żaden polski podmiot nie mógł pożyczyć samodzielnie na rynku międzynar.
1991 - Klub paryski zawarł porozumienie z Polską o restrukturyzacji długu państwa; następnie Klub londyński (tzw. banki komerc.); Rosja i Węgry też uregulowały „status” długu z Polską.
VI - VIII.1995 - sprzedaż pierwszej pol. euroobligacji; 250 mln USD euroobligacji; kupon odsetkowy półroczny 7,75% w skali roku.
Zestaw ocen inwestycyjnych Polski (obecne): !!!EGZ
Moody's Baa1
S&P's BBB+
Fitch IBCA BBB+ (ale niższe niż dla Czech i Węgier)
Ocena Polski VI'95:
Moody's Baa3
S&P's BB (+ positive outlook = możliwa poprawa ratingu w przyszłości)
Fitch IBCA BB+
Outlook (rokowania): positive, stable, negative. Upgrading - poprawa oceny ratingowej
1% = 10‰ = 100 punktów bazowych
Od 1995 roku Polska wyemitowała 6 obligacji, z czego 2 są już spłacone
waluta /zapadalność instrumentów |
Krótkoterminowe |
Długoterminowe |
Lok |
X |
X |
Obce |
X |
X |
Na rynku międzynarodowym dominują transakcje średnio i długoterminowe.
190-200 walut na świecie; 190 należy do Międzynarodowego Funduszu Walutowego; ok. 40 jest w pełni wymienialnych; ok. 10 gra rolę międzynar.
PG świata (produkt globalny) - w 2000 r w cenach bieżących po rynkowych kursach wymienialnych świat wytworzył produktu globalnego ≅ 40.000 mld USD (40 bln USD)
22% produkcji światowej przypada na gospodarstwa amerykańskie. Dominacja USD jako waluty światowej.:
PKBPL ≅ 180 mld USD
|
symbol |
nazwa |
kraj |
% obrotów fin. świata |
PKB w cenach bieżących |
uwagi |
1 |
USD, $ |
dolar |
USA |
40% |
10.000 mld USD |
waluta nr 1 świata |
2 |
EUR |
euro |
12 krajów U.E. |
18-20% |
9.000 mld USD |
siła euro bierze się z siły 12 walut (marka, frank franc., kraje Beneluksu) |
3 |
JPY, ¥ |
jen |
Japonia |
8-10% |
4.000 mld USD |
|
4 |
GBP, £ |
funt |
Wlk. Bryt. |
5-6% |
1.200 mld USD |
|
5 |
CHF |
frank |
Szwajcaria |
|
|
|
6 |
CAD |
dolar |
Kanada |
|
|
b. duże znaczenie lokalne |
7 |
AUD |
dolar |
Australia |
|
|
|
8 |
|
yuan |
Chiny |
|
|
|
G-5: 5 najważniejszych ekonomicznie krajów: USA, Japonia, Niemcy, Francja, Wlk. Bryt.; te kraje decydują co się dzieje w finansach świata, ich waluty są walutami międzynarodowymi
G-7 = G-5 + Włochy + Kanada. Przewodzi wielkim organizacjom fin. świata. Ministrowie fin., prezesi banków centr. i szefowie rządów zbierają się kilka razy do roku i ustalają:
stopień aktywności gospod. regionów
stan bezpieczeństwa fin. świata
poziom stóp proc.
opodatkowanie
Annual meeting banku świat. zaczyna się od posiedzenia grupy G-7.
Decydują o losach gospodarczych świata. Forum dyskusyjne przesądza co rok o różnych ważnych sprawach świata. Jak pomagać krajom zagrożonym kryzysami gospodarczymi, czy ratować np. Brazylię. Niedawno odbyło się posiedzenie G - 7 w sprawie walki z terroryzmem. Omówiono finanse przeznaczone na tę walkę. Grupa ta ocenia poprzedni okres i rysuje zadania na następny okres.
G-10: Powstała na początku lat 60. → 1962 - konieczność zasilenia funduszu walut. w dodatkowe środki, aby przeciwdziałać kryzysom gospod. Ma znaczenie dla płynności obrotu gospodarczego
10 krajów podpisało generalne porozumienie pożyczkowe (General Agreement to Borrow):
G-7 + Holandia + Belgia + Szwecja.
1963 - dołączyła Szwajcaria.
Austria - wspomaga gwarancje tej grupy, ale nie jest formalnym członkiem.
W walutach międzynarodowych kraje utrzymują swoje rezerwy dewizowe. Najsilniej rozwija się problematyka wymiany walut między sobą - pojawia się problematyka kursów walutowych.
Są dwa sposoby kwotowania walut. Kurs walutowy danej waluty:
w sposób pośredni - określony ile jednej waluty jest w danej walucie
Warsaw - 4,1018 PLN/USD - ile PLN do jednego USD
Cena waluty krajowej do waluty obcej
w sposób bezpośredni (Wlk. Brytania, Irlandia)
London - 1,4239 USD/GBP - bezpośrednie
New York - 1,4239 USD/GBP - pośrednie
EUR/USD
EUR: USD
EUR USD
!!!EGZ Który jest wyższy w systemie kwotowania pośredniego kursem wyższym jest np. 4,1018 PLN/USD. Niższym jest 4,1022 PLN/USD
18.11.2001
Bretton Woods - konferencja w ......
konstruowano zarys architektury powojennych finansów
Powołano 2 instytucje:
IMF=MFW - Międzynarodowy Fundusz Walutowy
MFW zalążek Banku Centralnego Świata - 1947 r. - dba o porządek monetarny.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy - funkcja banku centralnego świata:
f. emisyjna - najmniej rozwinięta
f. kredytowa (pomocowa)
f. walutowa - najlepiej spełniana funkcja MFW
Fundusz najlepiej spełniał funkcję walutową w latach 50, udało mu się doprowadzić do powszechnej wymiany walut.
Działalność kredytowa nasiliła się w 80 latach w czasie kryzysu walutowego w 90 latach szczyt, kiedy nowe kryzysy finansowe (m.in. Azja Wschodnia, Brazylia, Argentyna, Meksyk, Turcja, Rosja) w mniejszym zakresie niż komp. Banku Centralnego.
60-70 lata - wyemitował SDR (special draw right = specjalne prawa ciągnienia - sztuczny pieniądz) postać bezgotówkowa, pełni funkcje pieniądza; jest elementem rezerw dewizowych krajów
Fundusz Walutowy jest namiastką BC Świata
Siła MFW polega na tym, że zdołał zebrać w 2000 r. ≈ 210 mld SDR-ów ≈ 280 mld USD; 1SDR = 1,30USD
na to składają się wpłaty krajów członkowskich (183 kraje członkowskie (24 grupy narodowe)). Wysokość składki dla kraju zależy od udziału w handlu międzynar. liczba głosów na głosowaniach MFW zależy od składki. Ważne głosowania wymagają 85% głosów.
Grupa G-7
USA ≈ 37,1 mld SDR → ~ 18% głosów (= mogą skutecznie blokować głosowania, bo 100% - 18% = 82%, a do ważności głosowania potrzeba 85).
Japonia ≈ 13,3 mld SDR
Niemcy ≈ 13 mld SDR
Francja ≈ 10,7 mld SDR
W. Brytania ≈ 10,7 mld SDR
Włochy ≈ 7,1 mld SDR
Kanada ≈ 6,4 mld SDR
Arabia Saudyjska ≈ 7 mld SDR
Federacja Rosyjska ≈ 5,9 mld SDR
Chiny Ludowe ≈ 4,7 mld SDR
Polska ≈ 1, 369 mld SDR
!! Bank Centralny Świata to MFW - dyrektorem zarządzającym MFW jest Horst Köhler (Europejczyk; z zasady szefem MFW jest Europejczyk)
IBR&D - Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju -bank inwestycyjny rozwojowy powołany (przez członków MFW) do szerzenia pomocy krajom słabo rozwiniętym i rozwijającym się
Szefem tego Banku jest zawsze Amerykanin - obecnie James Wolfisden
Instytucje banku światowego:
IFC - Międzynarodowa Korporacja Finansowa - służy wspieraniu sektora prywatnego
IDA = MSR Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju - udziela kredytów krajom najbiedniejszym ponad 365USD rocznie na osobę; kredyty często na poziomie 1% na bardzo długie okresy 30-40 lat (często umarzane). Kraje o wysokim produkcie są zobowiązane do wpłacani7a aportów do IDA.
MIGA Agencja wielostronnych gwarancji inwestycyjnych - ubezpiecza ryzyka polityczne (strajków, niewypłacalności) zwłaszcza dla projektów wielostronnych (np. sieć dróg na pograniczu kilku państw).
Bank Banków Centralnych - BIS (Bank Rozrachunków Centralnych z siedzibą w Bazylei, Szwajcaria), powstał w 1930 r. jego akcjonariuszami stały się banki centralne, odegrał czołową rolę w regulacjach norm ostrożnościowych obrotu międzynarodowego w latach 80-tych oraz we wprowadzaniu wymienialności walut europ. w latach 40-60. Komitet BIS wdrożył wiele regulacji (współczynnik Cook'a). Trzyma rezerwy banków centr. u siebie.
Banki regionalne o charakterze inwestycyjno - rozwojowym - są kopią IBR&D, ale w skali regionalnej:
IADB (Interamerican Development Bank) - Międzyamerykański Bank Rozwoju działający od lat 60-tych (najstarszy)
ADB (African Development Bank) - Afrykański Bank Rozwoju z siedzibą na Wybrzeżu Kości Słoniowej
AsDB (Asian Development Bank) - Azjatycki Bank Rozwoju z siedzibą w Manili (Filipiny)
EBR&D (European Bank R……… & Development) - Europejski Bank Rozbudowy i Rozwoju, powstał w latach 90-tych; siedziba - Londyn
organizacje nieformalne:
Kluby wierzycielskie ds. długu zewnętrznego:
Klub Paryski - ugrupowanie wierzycieli oficjalnych zwoływanych w odniesieniu do konkretnego dłużnika (tyle jest klubów ilu jest dłużników). W Klubie Paryskim w stosunku do Polski jest 17 wierzycieli (16 krajów rozwiniętych + Brazylia). Dług dla Brazylii został spłacony przez Polskę w 2001 r. (w ostatnim czasie) Długi oficjalne to długi wynikające z umów międzynarodowych lub przejęte przez instytucje rządowe.
Państwa wierzycielskie zbierają się w zależności od potrzeb, by omówić kwestie pomocy lub zachowania wobec kraju zadłużonego. Klub rusza, gdy dany kraj ogłasza niewypłacalność.
Klub Londyński - nieformalne porozumienia banków prywatnych ................... od państw dłużników (kończące się później podpisaniem jak najbardziej formalnych umów). Klub Londyński dla Polski liczył 460 banków
instytucje ub-ń kredytów eksportowych:
Hermes - Niemcy
COFACE - we Francji
SACE - Włochy
EBD - Szwecja
ECGD - W. Brytania (Export Credit Guarantee Department)
KUKE - Polska - instytucja ubezpieczająca kredyty eksportowe
Za niewielką opłatą po niewypłacalności importera przejmą 80-95% należności na rzecz własnych eksporterów.
Para-budżety dysponujące dziesiątkami miliardów rocznie:
EBI - Europejski Bank Inwestycyjny - powstał na mocy traktatu rzymskiego w latach 50-tych - finansuje inwestycje infrastrukturalne - drogowe, kolejowe, w krajach członkowskich Unii i stowarzyszonych / w Polsce też /
Jacques Delors zaproponował 3-etapową budowę Unii Walutowej UGW ≡ Unia Gospodarcza i Walutowa ≡ EMU (European Money & Trade Union) ≡ Eurosystem ≡ Eurostrefa ≡ Eurolandia
I etap - spełnienie kryteriów z Maastricht (połowa 1990 ÷ 1993)
Kryteria wejścia do UGW z Maastricht:
inflacyjne - inflacja nie może być wyższa niż 1,5 pkt. procentowego od średniej inflacji w 3 krajach o najniższej inflacji, w roku poprzedzającym badanie
długookresowych stóp procentowych - stopy od przyjętego długookresowego (np. obligacji dziesięcioletnich) nie mogą być wyższe niż 2 punkty procentowe od średniego oprocentowania w 3 krajach o najniższej inflacji,
deficytu sektora rządowego - deficyt ten nie może być wyższy niż 3% PKB
o charakterze fiskalnym - łączny dług publiczny (wewn. i zewn.) nie powinien przekraczać 60% PKB
kursowe - kraj Unii Europ. musi na sztywno związać swą walutę z EURO, czyli ustalić punktowy kurs walutowy i przez 2 lata utrzymywać rynkowy kurs swojej waluty ±15% od kursu punktowego
I etap 90-93 - polityka fiskalna
II etap - budowa instytucji finansowych
02.12.2001r,
Polityka kursowa
Rynek walutowy jest wdzięcznym rynkiem rozważań - waluty obce są bardzo inwestującym towarem: łatwo podzielnym o niskim fizycznie koszcie wytworzenia a często o dużej wartości.
Rynek obrotu walutowego stanowi dużą część obrotu światowego.
Rynek walutowy jest rynkiem on-line, rynkiem transakcji jednoczesnych, funkcjonuje 24h na dobę. Wykształcił duży arbitraż. Polega na kupowaniu tanio a sprzedawaniu drogo.
Marka na rynku japońskim kosztuje mniej niż na rynku np. Fińskim.
Arbitraż od kilku lat jest skomputeryzowany, więc transakcje odbywają się w ułamkach sekund. Kurs walutowy jest zwykłą ........: jest liczbą jednostek jaką trzeba zapłacić za jednostkę waluty obcej. Wyrażony kurs waluty własnej w sposób pośredni
Warszawa
Kurs sprzedaży: 6,0077PLN/GBP - trzeba zapłacić 6,0077 za 1 funta
Kurs kupna : 6,0073 PLN/GBP
Kurs kupna jest wyższy niż kurs sprzedaży.
!!!!!!! Kurs kwotowania bezpośredniego jest tym mniejszy im więcej waluty krajowej trzeba wyłożyć za walutę zagraniczną.
London
6,0077 PLN/GBP
inny podział na waluty
SPOT ( tu i teraz)
Kursy spotowe = S (bieżące)
Kursy terminowe ( w tzw. transakcjach na termin) - zawiera się transakcje na dostawę czy zakup danej waluty w przyszłości, ale z kursem ustalonym już dzisiaj. Są to transakcje po kursie forwardowym.
Kursy forwardowe = F
Kwotowanie pośrednie. Najbardziej oczywistą miarą kursu jest różnica między kursem SPOT a forward.
F-S>0 oczekiwana nominalna deprecjacja
F-S=0
F-S<0 oczekiwana aprecjacja nominalna waluty narodowej
Kiedy podzielimy ten wskaźnik przez aktualny kurs waluty
F=6,0052 S = 6,0077
6,0052 - 6,0077 - kurs złotego się wzmocnił.
Oprócz ceduł kursów bieżących pojawiają się ceduły kursów terminowych. Są one zwykle na:
1 tydzień, 2 tyg, 1 m-c, 2 m-ce, 3m-ce, pół roku, 1 rok
Rodzaj dyskonta terminowego
i - oprocentowanie kursów terminowych , różnice w oprocentowaniu
Jeżeli to ma być 3 m-ce to musimy wziąć 3 m-czne wartości.
Pokryty dysparytet stóp %-owych określa zachowanie kursów → pomaga wyznaczyć kurs na dany termin.
CEDUŁY KURSOWE
Kursy spotowe
Rynek warszawski jest bardzo młody i bardzo płytki. Najlepsze w-skie banki kwotują jedynie dwie waluty USD i EURO - tylko do 2002r.
Ceduły pozwalają zabezpieczyć transakcje międzynarodowe przed ryzykiem kursowym. Większość transakcji odbywa się dziś na rynku terminowym lub jest to przynajmniej porównywalne z rynkiem bieżącym. Obowiązuje zasada kursu bieżącego: Bank Centralny wyznaczając swój kurs wyznacza ramy wyznaczania kursów dla banków komercyjnych.
Jedna waluta jest sztuczna: SDR - specjalne prawo ciągnienia i EURO które coraz bardziej się urealnia.
Tabela kursów walut „skurczy” się z 26 do 14 walut, gdy EURO stanie się „pełnokrwistą” walutą - będzie miała również charakter znaków pieniężnych.
Wyznaczenie ram wyznaczania kursów przez BC dla banków komercyjnych ma znaczenie przy zachowaniu jedności waluty (kursu waluty)
Tablice kursów są zmienne nawet kilka razy dziennie a czasami nie zmieniają się przez jakiś czas nawet do 1 tyg.
Stosowane kryteria:
podział na kursy jednolite i zróżnicowane - przesądza to o porządku cenotwórstwa
z pkt. widzenia zmienności kursu w czasie
podział na kursy administrowane.
Jednolite - kursy stosowane w danej gospodarce mają charakter jednolity dla wszystkich transakcji walutowych +- 2% od kursu Banku Centralnego.
Musi być zapewniony mechanizm zabezpieczający przed powstaniem niszy walutowej (na niektórych rynkach wyższe kursy). Musi być silny arbitraż kursowy. Nie ma kursów zaniżonych ani zawyżonych. Przez kilka lat nasz kurs był jednolity, ale mamy sytuacją taką, że funkcjonują dwa rynki: 1 rynek transakcji międzynarodowych , 2-gi rynek transakcji kantorowych. Istnienie tych dwóch rynków mogło wytworzyć zagrożenie, że kurs kantorowy mógłby gwałtownie „skoczyć” a kurs bankowy mógłby zachować się inaczej. Prezes NBP (ówczesna) pozwoliła zawierać umowy właścicielom kantorów i banków.
Zróżnicowane: przeciwieństwo jednolitych - w zależności np. od rodzaju umowy zawieranej transakcji. Kryteria mogą być różne.
Poza tymi rozwiązaniami skrajnymi mamy szereg rozwiązań pośrednich.
Kurs okresowo stały - stabilizujemy kurs na dany okres.
ER - poziom kursu
1 - stały
2 - okresowo stały
3 - pegget
1 2 3 4 5 6 4 - preannannced e.p.
Czas T
W ostatnich latach Polska gospodarka była gospodarką inflacyjną. Obecnie inflacja jest zatrzymana kosztem rosnącego bezrobocia. Kursy stałe i okresowo - stałe abstrahują od tego co się dzieje rzeczywiście w gospodarce. Utrzymywanie ich na niezmienionym poziomie służy zatrzymaniu inflacji, stąd nazwa „ kotwice inflacyjne”
Kurs danej waluty związany z kursem waluty silniejszej pegged to USD. Ten pegged jest nie zawsze korzystne (Argentyna)
Kurs referencyjny - dopuszcza oś przedziału dopuszczalnych wahań kursowych - określa się w jakim przedziale dany kurs może odchylać się od kursu referencyjnego.
Pełzające pasmo dopuszczalnych wahań kursowych np.: 7%, część powyżej, część depracjacyjna z krawędzią max. deprecjacji i część poniżej ref. Część aprecjcyjna z krawędzią. Przewaga części aprecjacyjnej - BC wypuszcza na rynek nadwyżkę danej waluty osłabiając jej kurs. W przypadku deprecjacji - BC skupuje daną walutę, żeby wzmocnić jej kurs.
Interwencje walutowe - są dyskrecjonalne (uczestnicy rynku nigdy nie wiedzą czy BC zareaguje, co zwiększa ryzyka walutowe na rynku). BC nie ogłasza, zacznie interweniować - nie ogłasza reguł interwencji.
Kurs sterowany „pływaniem”
Managed floating
(dirty)
Sterowany floating - władza stara się utrzymać kurs w ryzach (w sobie tylko znanym zakresie)
Kurs w pełni płynny - rynek w pełni ukształtuje poziom kursu. Jest jakiś trend, ale on wynika tylko ze spekulacji gospodarczych zawirowań. Im kraj silniejszy gospodarczo, tym silniejsza u niego tendencja do stabilizacji kursów. Kraje słabo rozwinięte lub rozwijające się mają tendencje do stosowania raczej zmiennych kursów.
16.12.2001
1958 - wprowadzono zewnętrzną wymienialność
Lata 60. - wprowadzenie standardu wymienialności typu funduszu walutowego.
Pełna wymienialność marki niem, potem jena japońskiego.
1979 - Wlk. Bryt. (M. Thatcher) i Japonia znoszą ostatnie restrykcje walutowe
1986 - Francja znosi restrykcje dewizowe, Włochy też; kraje iberyjskie - na początku lat 90.
1994 (dopiero) - Grecja znosi ostatnie restrykcje walutowe
Wymienialność - prawo do wymiany waluty narodowej na potrzebne waluty zagraniczne z tytułów uznawanych za dopuszczalne. 2 kryteria wymienialności:
przedmiotowe - ze wzgl. na przedmiot wymiany:
obroty bieżące - dotyczą płatności związanych z własnością danego aktywu finansowego
obroty kapitałowo - finansowe: nabywanie tytułów majątkowych, inwestowanie bezpośrednie (kupujemy, aby zarządzać) i pośrednie (kupujemy, aby mieć z tego zysk)
Kredytowanie jest też inwestowaniem
podmiotowe - podmioty uprawnione:
rezydenci:
osoba fiz. = długość pobytu na terytorium danego kraju powyżej 183 dni w skali roku
osoba prawna = siedziba zarządu na terytorium danego kraju.
Zazwyczaj pociąga to za sobą obowiązek podatkowy.
nierezydenci
Standardy wymienialności:
wymienialność wewnętrzna - prawo do wymiany własnej waluty na obcą mają rezydenci danego kraju z tytułu obrotów bieżących:
1989 - Jugosławia wprowadziła taką wymienialność.
Umożliwia to „podłączenie się” danego kraju pod świat. B. restrykcyjna forma wymienialności. Stosowana głównie w handlu zagr. (import - export).
01.01.1990 !!! wprowadzenie w Polsce; istota tzw. reform Balcerowicza; rozpoczęcie procesu wymienialności w Polsce
1990-91 w Polsce ludzie „wyrzucili” (sprzedali państwu) ok. 17 mld. USD na rynek z „zaskórniaków”
Ta forma wymienialności ma miejsce tylko w Europie środkowej i wsch. Opłaca się wtedy, gdy istnieją w kraju tzw. idle money = niewykorzystane zasoby
wymienialność zewnętrzna - nierezydenci w obrotach bieżących:
Obrót towarowy za granicą i obrót czynnikami produkcyjnymi (dochody z tyt. własności) oraz turystyka; opłaty patentowe, tzw. royalties.
Był to pewien etap w historii gospodarczej wielu krajów → Europa Zach. ok. 1958!!!
standard MFW (Międzynar. Fundusz Walut.) = wymienialność w sensie art. 8:
Art. 8 to system kursowy, do którego członkowie MFW mają dążyć, a po osiągnięciu - utrzymywać. Zarówno rezydenci jak i nierezydenci mieli prawo wymiany w ramach obrotu bieżącego. Swego rodzaju konstytucja kursowa funduszu.
MFW startował w latach 40-tych, gdzie wymienialność była wyjątkiem. Sukcesem funduszu jest to, że dzisiaj prawie wszystkie waluty są wymienialne.
4 zasady:
rezydenci i nierezydenci danego kraju mają prawo wymiany walut danego kraju na waluty obce w zakresie obrotów bieżących (odpowiednio duży zakres) np. alimentacyjne - zasiłki, handel zagr. itp.
zasada kursu jednolitego - wszelkie transakcje walutowe muszą się odbywać w reżimie kursu jednolitego
zasada niedyskryminacji - w stosunku do państw trzecich - równe traktowanie wszystkich uczestników (np. praktyki różnicowania terytorialnego kursu; długi - aby wszystkim dłużnikom państwo spłacało po równo)
honorowanie przez banki centralne krajów, które przyjmują standard MFW od innych członków MFW nadwyżek walut danego kraju pochodzących z transakcji bieżących - np. wymiana turystyczna - gdy turysta zostawi w danym kraju walutę (sprzedaje), kraj z którego ta waluta pochodzi jest zobowiązany ją skupić
Polska osiągnęła ten standard w połowie lat 90.
pełna wymienialność - brak ograniczeń - rezydenci i nierezydenci w obrotach bieżących i kapitałowych; około 40 krajów
Polska miała go przyjąć na początku 2000 r. (gdy w 1996 wstępowaliśmy do OECD złożyliśmy taką obietnicę). 2000 r. - 8,3% deficyt obrotów bieżących w Polsce. Gdy wstąpimy do U.E. będziemy musieli to zrobić
POLSKA:
Aktualnie - zaawansowana wymienialność !!! Przed wojną złotówka była jedną z 5 najsilniejszych walut świata.
01.01.1990 - wprowadzenie wewnętrznej wymienialności, kurs 9500 PZL (stare zł) za 1 USD, czyli na nowe zł: 0,95 PLN/ 1 USD
Każdy etap wymienialności był związany ze zmianą prawa dewizowego.
01.01.1995 - wprowadzenie zewnętrznej wymienialności (dopuszczenie cudzoziemców do naszych rezerw dewizowych). Zmiana prawa dewizowego dała dostęp nierezydentom do wymienialności.
Od 01.06.1995 - Polska spełniła wymogi Art. 8. Statutu Funduszu.. Złoty ciągle nie jest walutą w pełni wymienialną w 1996 OECD Polska zobowiązuje się do pełnego uczestnictwa w obrocie międzynarodowym.
1996 stajemy się 28. członkiem OECD.
Standard MFW posiada ok. 140 krajów; ok. 40 krajów ma waluty w pełni wymienialne, z czego ok. 15 walut ma znaczenie międzynarodowe, a reszta to bogate kraje naftowe.
Korea Pn., Kuba - brak wymienialności.
Chiny Ludowe - formalnie waluta niewymienialna, ale faktycznie wymienialność zewn.
Hongkong - dolar „hongkonski” związany na sztywno z USD
Historia złotego ostatnich 12 lat:
PLN/USD
±7% ±10% ±12,5% ±15%
2001
01.01.90 |
05.91 |
09.91 |
05.95 |
12.95 |
02.98 |
10.98 |
01.99 |
03.99 |
12.04.2000 |
|||
kurs sztywny 0,95 PLN/ 1USD; działa-nie antyin-flacyjne |
kurs okresowo stały; zdegrado-wanie USD; wprowa-dzenie koszyka walut (kurs paryteto-wy): USD-45%, DM-35%, funt-10%, frank franc. + ……… po 5% |
związa-nie zł. z koszy-kiem, tzw. craw-ling back; o 9 zł (starych) dzien-nie dewa-luowa-ny złoty |
wymie-nialność zewn., a potem w sensie art.8; redukcja długu Polski, wpro-wadze-nie kro-czącego pasma dopu-szczal-nych wahań ±7% w 5.95; kurs fixingo-wy między bankami |
oficjalna rewa-luacja PLN; o 6% kurs paryteto-wy spadł i o 6% przesunął się przedział dopu-szczal-nych wahań, dalsza presja apre- cjacyjna |
1998 spłaszczenie, kurs parytetowy zbliżał się ±10%, ±12,5% |
01.01.1999 wchodzi euro - zmiana koszyka walutowego: euro-55%, USD-45%
03.99 przedział dopuszczal-nych wahań zwiększony NBP zaprzestał interwencji na rynku walutowym. |
RPP zmieniła radykalnie system kursowy (odeszła od pasma dopuszczalnych wahań) Występuje pewna tendencja do aprecjacji. |
|||||
straszna inflacja: 600% w 1990 i ok. 200% w 1991 |
05.1995 - duży napływ kapitałów zagranicznych; od końca 1994 rozpoczęła się prywatyzacja; złotówka się umacnia; nasilenie inflacji; dalsze obniżanie tempa krążącej dewaluacji; kurs parytetowy zmieniał się coraz wolniej; tendencja do aprecjacji do 2,50PLN/USD 1997 kryzys azjatycki 05.1998 kryzys korony czeskiej 1998 kryzys rosyjski 1998 (początek Rada Polit. Pien. przyjmuje tzw. bezpośredni cel inflacyjny |
W 1994 r. Grecja została zmuszona do odstąpienia od ograniczeń w pełnej wymienialności.
W latach 30 -tych polski złoty był jedną z 5 najsilniejszych walut.
+12,5%+15%
+7% +10%
-7%
-10% -12,5%
-15%
01.01.90 17.051991 95 12.95 02.98 10.98 01.01.00 12.04.00 2001
od 20.05.91
kursy okresowo
stały wyznaczony na podstawie koszyka
5 walut
Nadmierna siła złotego nie jest korzystna w skali kraju. Skończył się okres dużego napływu obcego kapitału z tytułu prywatyzacji. 4-krotnie spadną nam wpływy do budżetu.
Deficyt handlu zagranicznego
X - export
M -import
7% PKB pochodzi z różnicy exportu nad importem
Wskaźnik pokrycia importu exportem
2/3 importu jest pokryte exportem
Saldo ujemne w handlu zagranicznym jest główną przyczyną deficytu.
Bilans usług.......................
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
1