Czym jest Integracja Sensoryczna?
Świat odbieramy za pomocą zmysłów. Bodźce płynące ze świata zewnętrznego są odbierane i przekazywane do odpowiednich części układu nerwowego, który z kolei ma za zadanie je zinterpretować i odpowiedzieć na nie. Właściwe działanie tego układu na każdym etapie, określamy integracją sensoryczną.
Każdy z nas jest świadomy posiadania zmysłu dotyku, smaku, wzroku i słuchu. Nie każdy z nas uświadamia sobie jednak, że posiadamy jeszcze dwa inne zmysły, uznawane razem ze zmysłem dotyku za podstawowe. Jest to zmysł równowagi i czucia głębokiego.
Zmysł równowagi (przedsionkowy) wykształca się dobrze już w życiu płodowym. Odpowiedzialny jest za utrzymanie równowagi, świadomość pozycji ciała, ruchu gałek ocznych, głowy i ciała.
Czucie głębokie (propriocepcja) to odbieranie informacji płynących z mięśni i ścięgien. Układ ten odpowiada za precyzyjne ruchy, właściwe napięcie mięśniowe.
Układ przedsionkowy, proprioceptywny i dotykowy to trzy podstawowe układy sensoryczne. Ściśle współpracują ze sobą oraz z innymi układami sensorycznymi - słuchem, wzrokiem. Praca tych wszystkich układów połączonych skomplikowanym układem zależności, stanowi o naszym prawidłowym funkcjonowaniu w środowisku. Dzięki ich właściwie połączonej pracy jesteśmy w stanie odpowiednio odbierać bodźce, przetwarzać je i na nie odpowiadać.
Nieprawidłowości w funkcjonowaniu któregoś z układów sensorycznych mogą skutkować następującymi zaburzeniami:
nieprawidłowym napięciem mięśniowym
problemami z koncentracją uwagi
zbyt dużą ruchliwością
niezgrabnością ruchową
problemami z opanowaniem nowych umiejętności ruchowych takich jak jazda na rowerze
problemami w czynnościach precyzyjnych takich jak pisanie, cięcie, rysowanie, nawlekanie
problemami z opanowaniem umiejętności czytania i pisania
nadwrażliwością na dotyk manifestującą się unikaniem niektórych ubrań, zabaw w piasku, zabaw plasteliną
unikaniem huśtawek, zjeżdżalni, karuzeli lub nadmiernym poszukiwaniem tego typu zabaw
unikaniem miejsc zatłoczonych
nadwrażliwością na hałas
unikaniem niektórych smaków
unikaniem obcinania włosów, paznokci
nadwrażliwością na światło
Jak rozpoznać zaburzenia SI
Żeby stwierdzić zaburzenia integracji sensorycznej, należy przeprowadzić diagnozę. Jednak objawy zaburzeń są możliwe do rozpoznania przez rodziców i nauczycieli.
Mogą to być:
zaburzenia napięcia mięśniowego (najczęściej zbyt niskie napięcie)
szybka męczliwość
niezgrabność ruchowa
słaba koordynacja ruchowa
problemy z manipulacją, posługiwaniem się sztućcami, nożyczkami
nieprawidłowy chwyt kredki, długopisu
trudności w nauce czytania lub pisania
trudności w koncentracji
unikanie zabaw grupowych
wycofywanie się z kontaktów społecznych
trudności z wysłuchiwaniem poleceń
problemy z nauką jazdy na rowerze
unikanie zabaw na huśtawce, karuzeli lub nadmierne poszukiwanie takich zabaw
nadwrażliwość na światło
nadwrażliwość na dźwięki
unikanie zabaw plasteliną, malowania palcami
unikanie dotykania niektórych faktur, np. piasku
trudności w próbowaniu nowych potraw
trudność w założeniu nowych ubrań
zaburzenia mowy
Pojedynczy objaw nie musi być wskazaniem do diagnozy. Jednak już kilka z nich może być wyraźną wskazówką i dziecko powinno mieć wykonaną pełną diagnozę zaburzeń integracji sensorycznej.
Na czym polega terapia ?
Terapia zaburzeń Integracji Sensorycznej polega na takim stymulowaniu układu nerwowego, aby dać mu możliwość właściwej pracy, czyli prawidłowego odbierania, przetwarzania i odpowiedzi na bodźce płynące ze środowiska i naszego ciała.
Kluczowe w terapii Integracji Sensorycznej jest nie wyuczanie zachowań. W tym celu ćwiczenia wykonywane przez dziecko dobiera się tak, żeby za każdym razem czymś się różniły. Zadania stawia się na granicy możliwości dziecka, jednak tak, żeby z wysiłkiem było w stanie je wykonać. W ten sposób dziecko poprawia nie tylko swoje funkcjonowanie fizyczne, ale staje się bardziej pewne swoich umiejętności, zyskuje poczucie własnej wartości i sprawstwa.
Terapia odbywa się na specjalnie wyposażonej sali terapeutycznej. Najważniejszą jej częścią jest sprzęt podwieszany. Służy on do stymulowania układu przedsionkowego i proprioceptywnego, czyli podstawowych układów sensorycznych. Jako jedyni w Polsce dysponujemy certyfikowanym sprzętem podwieszanym. Nasza sala jest wyposażona w wiele pomocy do stymulowania systemu dotykowego, słuchowego, wzrokowego.
Dla powodzenia terapii bardzo ważny jest dobry kontakt dziecka z terapeuta. Najlepsze efekty osiąga się, kiedy terapia jest w formie zabawy. Ważne jest również żeby terapeuta, bazując na swoim doświadczeniu, dostosowywał trudność zadań do poziomu dziecka i jego samopoczucia.
Terapia to nie tylko praca terapeuty z dzieckiem. W naszym ośrodku dbamy również o współpracę z rodzicami. Rodzice na bieżąco są informowani o postępach dziecka, mogą zawsze porozmawiać z terapeutą, zadać pytania. Rodzice swoimi działaniami wspierają proces terapeutyczny i zawsze jesteśmy gotowi im w tym pomagać.