1. Scharakt. stanowisko tzw „pesymizmu pedagogicznego” Na czym polega i jego przedstawiciele.

Stanowisko stwierdzające niemożność wpływów wychowani, brak wiary w skuteczność wychowania. Człowiek rodzi się takim jakim jest i wszystko co posiada jest niezmienialne. Na stanowisku tego nurtu stoi genetyka- wszytko jest zapisane w genach podstawą oddziaływań wychowawczych jest psychoanaliza … jest zdominowany przez impulsy i instynkt. Teoria predestynacji- M. Muter

2.Scharakt. stanowisko „optymizmu pedagogicznego”

Stanowisko, które wyraża się w przekonaniu, że można wpływać na człowieka w jakikolwiek sposób. Wszystko co chcemy możemy przekazać drugiemu człowiekowi i on taki będzie. Przedstawiciele: Sokrates, Arystoteles, John Lock. Przejawia się w mentalności ludzi, człowiek jest istotą wychowaną.

3.Scharakt. stanowisko „realizmu pedagogicznego”

Jest to stanowisko wypośrodkowane między pesymizmem a optymizmem pedagog. Łączy się z własną aktywnością wychowania. Wychowując człowieka należy zwrócić uwagę na jego indywidualne możliwości, a także na wpływy ze środow. Zewn., u różnych ludzi obserwuje się różne wpływy wychowawcze. Są pewne aspekty, sytuacje na które wychowawca nie ma wpływu, są niezmienialne , niepodatne wpływom wychowawczym. Jeśli postępowanie człowieka jest związane ze sferą duchową, to potrzebuje on wpływów wychowawczych. Człowiek jest pewnym potencjałem, nosi w sobie potencjał który potrzebuje wpływów wychowawczych, rozwoju. Przedstawiciele: Ojcowie Kościoła, św. Paweł, św. J.Bosko

4.Omówić aktualne wartości jako cele wychowania oraz wskazać na ich treść

Cel wychowania-rozwiązanie problemów przed którymi staje każdy człowiek.

Cele które charakteryzują odpowiedzialnego pedagoga które uspołecznia wychowanka:

a)pozytywne nastawienie do życia i świata

b) zdolność radzenia sobie z problemami życia

c) realistyczna koncepcja świata i siebie

d) Kultura serca

e) autodyscyplina

f) poczucie wspólnoty

g) patriotyzm, religia

Bez ideałów i wartości ludzie nie potrafią żyć, ani wychowywać się.

5.Scharakt. nurt technologiczno-funkcyjny myśli pedagogicznej

Nurt związany z funkcjonalnym pojmowaniem życia psychicznego. Powstał po roku 1980. Założenia:

a) szkoła i wychowanie powinny uczynić dziecko ośrodkiem programów i metod wychowania

b) środkiem wychowania jest aktywność dziecka

c) rola pedagoga w procesie wychowania i nauczania sprowadza się nie tyle do przekazywania wiedzy, ale do pobudzania zainteresowań ucznia.

Nauczanie poszczególnych przedmiotów w szkole, podawanie wiadomości powinno być ograniczone do minimum. W tej myśli pedagogicznej dokonano prób aplikacji postępu procesów kształcenia i wych. Realizowanych w szkole. Mówiono o przemyśle nauczania i wychowania.

6.Przedst. argumenty antropologii kulturalnej, mówiącej o konieczności wychowania człowieka.

Antropologia kulturalna opiera się na wyniku badań humanistycznych. Nauki te interesują się człowiekiem jego sferą duchową i kulturalną. Gdy człowiek się rodzi nie dziedziczy on kultury dopiero po urodzeniu wzrasta w kulturę.

Inkulturacja- wprowadzenie młodych ludzi w obecną kulturę gdyby tego nie było człowiek by się nie rozwijał.

„Człowiek tworzy kulturę a kultura tworzy człowieka”- JPII Kultura jest objawieniem człowieka a człowiek objawieniem kultury.

Margaret Mead wyróżniała:

a) kulturę postfiguratywną - wartości, wypracowanie przez dorosłych, przekazywanie dzieciom

b) k. kofiguratywną- dorośli i dzieci uczą się razem

c) k. prefiguratywna- wartości nie są aktualne dziś, nie ma nic do przekazywania młodym pokoleniom- występuje o ile dorośli zgodzą się poprowadzić przez młodych.

7.Przedst. argumenty antropologii społecznej mówiące o konieczności wychowania człowieka.

Człowiek rodzi się jako istota zbrakowana , niesamodzielna, bez pomocy drugiej osoby nie byłby w stanie się rozwijać, funkcjonować w społeczeństwie.

Człowiek wymaga poddania procesowi socjalizacji - wprowadzenia w społeczeństwo, społeczność. Człowiek jest istotą społeczną, ale nie pasuje określonej funkcji jaką ma pełnić w życiu. Trzeba wprowadzić człowieka w społeczeństwo i ukazać mu różnego rodzaju role społeczne jakie może pełnić.

Aby człowiek mógł się rozwijać potrzebuje drugiej osoby. Człowiek powinien czuć się odpowiedzialny za rozwój swój i innych ludzi - powinien być otwarty i aktywny- ANIMATOR SPOŁECZNY- mogę zmieniać społeczeństwo. Przedstawiciele: Nietzche, Buber.

8.Scharakt. podstawowe strategie w wychowaniu do wartości.

Wychowywać do wartości można poprzez:

a) oddziaływanie bezpośrednie wychowawców

b) oddziaływanie pośrednie przez grupę

c) modelowanie wzorowanie na przykładzie

d) przez sugestię

e) przez hipotezę

f)przez indoktrynację

Strategie w wychowaniu do wartości wg….

a)strategia dysonansu- rozdwojenie między marzeniami a rzeczywistością. Wychowanek który poznał wartości spotyka się z szerszym bogatszym ich zrozumieniem

b)strategia świadectwa- osobiste świadectwo życia dane przez wychowawcę. Wychowawca- personalny symbol wartości.

c) strategia stymulacji (pobudzania) pomoc w dobraniu wartości które wychowanek powinien osiągnąć przy kierowaniu uwagi na wartości. Zwracamy uwagę na co wychowanek jest wrażliwy.

9. Scharakt. Rozumienie „wychowania” jako jednego z rodzajów działalności ludzkiej. Jakie są w związku z tym jego podstawowe cechy.

Wychowanie to proces złożony. Jest ono działalnością ludzką która wyraża się jako działalność człowieka na człowieka. Ta działalność charakteryzuje się tym że jest:

- świadoma

- celowa

- w interakcji (działalność społeczna)

Wychowanie jako działalność ludzka posiada także

- motywację- wewnętrzny impuls wychowawczy

- wybór- chcę tego, chcę się rozwijać

- realizacja

- wynik (rezultat)- człowiek wychowany to osoba dojrzała

10.Scharakt. podstawowe czynniki wpływające na wychowanie (omawiając teorie dwu i trójczynnikowe)

S.Kunowski między dwu i trójczynnikowymi teoriami:

Teoria dwuczynnikowa:

a)czynniki urodzone (własne)- nie zależą od nas są wrodzone, dziedziczne

b) czynniki zewnętrzne (środowiskowe)

-wpływy zamierzone (ze środowiska społecznego)- kościół rodzina

-wpływy niezamierzone (z biosfery)

Teoria trójczynnikowa

a) czynniki wrodzone

b) czynniki zewnętrzne

c) czynniki osobowościowe (duchowe osobowe)- tworzy je duchowość człowieka w skład której wchodzą cechy tj:

-rozumność

- zdolność do obiektywnego poznania

- zdolność do wartościowania

- wolność

- zdolność twórcza, przetwórcza

- transcendencja życia ludzkiego

-podatność na wychowanie

11. Co oznacza pojęcie „wartość”, „norma społeczna”, „cel wychowania”. I jak dochodzi do ich poznania w pedagogice?

WARTOŚĆ- ze względu na różne aspekty rozróżniamy:

- wartości moralne

- w. kulturalne

- w. społeczne (dotyczą wąskiej grupy ludzi)

-w. transcendentne - prawda, dobro, piękno

Wartości powstają w procesie wartościowania

NORMA SPOŁ.- pewne określone sposoby postępowania w danej sytuacji. Przyjęte normy dotyczą większej grupy ludzi, ustalane są przez społeczność ludzi opisane w konkretnych dokumentach .

CEL WYCHOW.- często utożsamia się go z wartościami powstaje wtedy gdy próbujemy odpowiedzieć na pytania. Dlaczego wychowywać? Czy warto wychowywać?

12.Przedstawić argumenty antropologii filozoficznej mówiącej o konieczności wychowania człowieka.

Człowiek jest istotą zbrakowaną, nieudolną, bez tych wszystkich instynktów jakie pomagają zwierzętom. Ale jest bytem potencjalnym. Potrafi się uczyć, staje się zdolny do życia w różnych warunkach. Jest wolny, potrafi się przemieszczać, ale ten potencjał nie rozwinie się sam potrzebna jest siła sprawcza pobudzająca do rozwoju. Przedstawiciel: M.A.Krąpiec

13.przedstawić argumenty antropologii teologicznej mówiącej o konieczności wychowania człowieka.

Człowiek to istota stworzona na obraz i podobieństwo Boga ale ten obraz zakłócony jest przez grzech. Wymagało to odkupienia. Aspekt wychowawczy- działalność duszpasterska- wprowadzanie człowieka w stan łaski poprzez uświęcenie w sakramentach.

Oświata, kształcenie- wpisywanie w człowieka zewnętrznego obrazu kultury- formacja, formacja- znalezienie obrazu Boga w sobie. Wydobycie obrazu boskiego z człowieka poprzez rzetelną pracę. Przedstawiciele: Hegel, Schelling

14.Scharakt. proces wychowawczego rozwoju człowieka na podłożu psychologicznym ( w warstwie psychologicznej) wg teorii warstwicowej

Warstwa psychologiczna rozwija całokształt psychiki człowieka, zaczyna się od 7 r.ż. Charakterystyczna forma aktywności to dociekanie. Zabawa staje się coraz bardziej nasycona elementami poznawczymi następuje rozwój inteligencji, rozumność dziecka. Występuje uwaga spostrzegawczość, wnioskowanie. Ciekawość skierowana jest na zewnątrz a naturze żywej i martwej, wytworom techniki. Nie tylko przyglądanie się ale próba zrozumienia. Kształtuje się kolejna struktura - indywidualność. Powstaje w wyniku usposobienia i integracji. Powstaje reakcja dążeniowo- umysłowa- intelekt pozwala ograniczać przykre dążenia temperamentu. Indywidualność jest to na wpół wrodzona na wpół nabyta droga drogą doświadczenia i wychowania.

Indywidualność negatywna- celowo rozwijamy różnice między mną a innymi, niezależnie od strony tej cechy.

Indywidualność pozytywna- rozwijanie cech dodatnich temperamentu i hamowanie cech negatywnych.

15.Scharakt. proces wychowawczego rozwoju człowieka na podłożu socjologicznym (w warstwie socjologicznej) wg. teorii warstwowej.

W warstwie tej formuje się osobna społeczna. Zaczyna się ona od 10/14 r.ż. związana jest z okresem dorastania. Są potrzebne odrębne wpływy wychowawcze- relacje z innymi. Dochodzi do wyrażania się dziecka poprzez pracę. Dziecko zaczyna funkcjonować w społeczeństwie. Dochodzi czynnik osobowościowy związany z wolnym wyborem. Ta warstwa wytwarza strukturę którą jest charakter moralny- pierwszy wychowawczy cel pracy nad wychowankiem. Dochodzi do procesu uspołecznienia wychowanka przez proces przezwyciężenia, egocentryzmu……Wynikiem pojawienia się charakteru moralnego jest stałość, konsekwencja postępowania wg. przyjętych zasad moralnych. Zasady te są najpierw przejmowane z otoczenia. Moralność heteronomiczna- na jej bazie- moralność autonomiczna- uznanie tych zasad za własne.

16.Proszę wyjaśnić stwierdzenie, że pedagogika jest nauka filozoficzną

Filozofia docieka podstawowego i najwyższego znaczenia rzeczywistości, stawia pytania o jej początek sens, podejmuje problemy zasadnicze i uniwersalne; nie tylko opisuje fakty, ale stawia pytanie: Dlaczego tak jest?

Jakie są przyczyny:

a)Pedagogika jako nauka zależy od filozofii praktycznej

b)Pedagogika jako nauka podkreśla problem celów w wychowaniu najwyższych form i naczelnych wartości

c)Charakter filozoficzny nadaje również metoda hermeneutyczna

d)Jest nauką filozof. zajmującą się zasadami wyboru czynności wychowawczych

17.Dlaczego pedagogika określana jest jako nauka praktyczna?

Pedagogika jest nauką praktyczną gdyż, biorąc za przedmiot swych badań wychowanie człowieka musi odnosić się do tzw. praktyki wychowania do konkretnych wychowawców, nauczycieli, w konkretnych sytuacjach

Pedagogika jest nauką opartą na praktyce; teoria rozwiązuje problemy dostarczane przez praktykę, a skuteczność tych rozwiązań jest weryfikowana przez praktykę.

Teoria i praktyka przeplatają się. Teoria ma pomóc skonstruować takie modele wychowania, które udoskonaliłyby praktykę pedagogiczną.

18.Proszę scharakteryzować nurt neo-illumnistycznej (pedagogika laicka) myśli.

Rozwój tego nurtu przypada na lata 70-te. Przedstawicielem tej koncepcji był J.Dewey; chciał on być neutralny światopoglądowo; w rzeczywistości propagował ateizm. Te koncepcje można określić jako zmierzającą do wyjaśnienia wszystkiego. Wychowanie ma budzić zdolność myślenia i poszukiwania.

Założenia to:

a. Człowiek i jego historia są odczytywane w perspektywie radykalnej świeckości

b.Kultura ma największy wpływ na rozwój osobowości

c.Ludzie są zasadniczo równi

d.Najwyższa wartość - demokracja

e.Podstawowe cele wychowania: demokracja, wolność, nauka, życie społeczne

f.Wychowanie miało dokonywać się w szkole

g.Rodzina kształtuje jednostkę, jej osobowość

h.Szkoła nie jest przedłużeniem rodziny, szkoła przygotowuje do życia w grupie i społeczeństwie

19.Proszę scharakteryzować nurt radykalno-emancypacyjny myśli pedagogicznej.

Nurt ten nawiązuje do koncepcji szkoły francuskiej. Mówi o tym że, jednostka ludzka jest samowystarczalna i wolna. Podstawowe wartości to: wolność, spontaniczność, radość, zabawa, satysfakcja. Natura ludzka została zniszczona przez kulturę, cywilizację, życie społeczne. Największe zło to ograniczenia, uzależnienia. Wychowanie to wyzwolenie, aby dochodzić do swobody. Szkoła powinna dążyć do wyzwolenia radykalnych potrzeb osoby, aby uczeń mógł je spokojnie wyrażać i zaspokajać. Mamy tu do czynienia z zerwaniem z dyscypliną, ładem, tradycją. Obrona wartości osobistej człowieka, ratowania człowieka współczesnego i człowieka jutra. Człowiekiem rządzą potrzeby i instynkty. Realizowany nurt w szkołach bezstresowych.

20.Proszę wyjaśnić stwierdzenie: „Pedagogika jest nauką empiryczną”

Pedagogika jest nauka empiryczną ponieważ do metod badań pedagogiki należą m.in. metody poznania empirycznego takie jak:

a.Indukcja

b.Opis

c.Obserwacja

d.Eksperyment

Metody te prowadzą do pewnej typologii procesu wychowania, opierają się na pewnych doświadczeniach procesu wychowania, z których są wyciągane wnioski, na podstawie których powstaje pewna teoria na temat wychowania.

Metody poznania empirycznego są krytykowane za zacieranie specyfikacji, indywidualizmu wychowanka, omija się niepowtarzalność człowieka, jego prawo do wolności.

21.Proszę omówić podstawowe stanowiska w zakresie istnienia wartości i celów w wychowaniu i pedagogice.

Istnienie wartości:

a.Wartości istnieją i są odbiciem idei (Platon)

b.Wartości są w Bogu, w Absolucie są najwyższe (św. Tomasz)

c.Wartości są w bycie, aby był jest prawdziwy, dobry i piękny

d.Wartości jako twór ludzkiego umysłu (Gilson)

e.Światopogl. Religijne są tworami wartości (Miller)

Rola celów wychowania:

a.Stanowią punkt odniesienia w procesie wychowania

b.Mają znaczenie religijne

c.Maja funkcje organizacyjną (treści, metod wychowania)

d.Rola koordynacyjna

e.Rola prospektywna - twórcze przepowiadanie tego co będzie

f.Cele zapewniają trwałe wartości

Antonina Gurycka wyróżnia 3 f-cje celów:

a.Wyodrębniająca

b.Strukturalizująca, modelująca

c.Kontrolna - sprawdza się do oceny uzyskanych wyników

22.Proszę omówić humanistyczne metody badań w pedagogice (szerzej w poznaniu racjonalnym)

- metody analizy i syntezy

a.Dedukcja - badanie, które wychodzi od pewnych ustalonych praw i bada ich implikacje, polega na udowodnieniu pewnych praw, ich współdziałania, występowania w konkretnych przypadkach; łączy się z wnioskowaniem.

- fenomenologiczna (Hussern)

a.Zwraca uwagę na konkret życia i podejmowane wysiłki, aby wydobyć i ukazać sens i znaczenie poszczególnych zjawisk.

b.Zaczyna od opisu stanu rzeczy prowadzi następnie do rozumowania istoty rzeczy do sedna zjawisk

c.Usiłuje ująć podstawowe struktury znaczenie i sens procesu wychowanka

d.Opisujący nie jest pewny , do czego jego opis może doprowadzić, co z niego wyniknie jaki sens ukaże mu się w momencie analizy tego co napisał i jaki sens wydobędzie czytający.

e. Daje możliwość wprowadzenia w zagadnienia pedagogiki w sposób otwarty i pozostawia miejsce na refleksję czytelnika i przedłużenie jej na praktykę codziennych poczynań wychowawczych.

- metoda hermeneutyczna

a.Metoda interpretacji dogłębnej

b.Jeśli formą myślenia … zjawisk kontekstu … , dopiero później przychodzi zrozumienie

c.Przy jej pomocy możemy odkrywać, rozumieć zachowanie, uczucia

d.Metoda interpretacji i rozumienia tekstów; metoda refleksji i rozumienia

e.Elementy : znak kontekst zrozumienie

- metoda dialektyczna

a.Próbuje wprowadzić do procesu wychowania wpływu jakie niesie złożoność życia społecznego i dynamizm zachodzących zjawisk historycznych.

b.Umożliwia proces refleksji, który obejmuje przeciwstawne sobie bieguny i prowadzi do pełniejszej syntezy

c.Nie podaje jednak rozstrzygnięć estetycznych, lecz podaje rozstrzygnięcie otwarte

d.Łatwo może prowadzić do schematów

- metoda przeciwieństw

a.Przejmuje troche mechanizm dialektyki, ale nie prowadzi do wyłonienia syntezy

b.Dochodzi do wniosku , że człowiek decyduje między przeciwieństwami biegunami

c.Umiejętność dostrzezenia tego … , pozwala nam otworzyć się na konkretne rzeczy i jako podmiotom żywym wchodzić z nimi w relacje

23.Proszę omówić stanowisko J. Pietera w sprawie rozumienia pedagogiki jako nauki.

J.Pietar twierdzi, że pedagogika rozpatruje sprawy wychowania z punktu widzenia celów, metod, a nie zawsze ze względu na faktyczny stan rzeczy. Nie jest to nauka , ale dyskutujeona źródłach wychowania o pożądanych ideałach i systemach. Powinna ona pełnić funkcję pomocniczą. Pedagogika ogólna nie jest nauką o faktach. Twierdzi ze do teorii wychowania dochodzi się drogą rozważań a nie na podstawie badań.

Zdaniem Pietera pedagogika może pełnić funkcję pomocniczą wobec socjologii wychowania, psychologii wychowania, historii wychowania.

24.Dlaczego nauki dzielone są na teoretyczne i praktyczne? Jakie wzgledy o tym decydują? Do jakich nauk należy pedagogika?

- Nauki teoretyczne:

a.Wiedza teoretyczna zmierza do poznania dla samego poznania

b.Zajmuja się tym co jest (podział ze względu na ich lokalizacje czasową ich przedmiotów)

c.Dostarczają informacji co do tego, jakich środkow należy/ można użyc do zrealizowania przyjętego celu

d.Uzasadniają oceny lub normy działania

e.Projektuja działania lub wytwory wedle przyjętych wartości

f.Teoria to myślowe ujmowanie rzeczy, … obejmowanie ich swoją myślą

g.Teoria stara się wyjaśnić zjawiska, wytłumaczyć je

- Nauki praktyczne:

a.Wiedza praktyczna zmierza do poznania w celu jak najlepszego działania

b.Zajmuja się tym co nastąpi albo tym co być powinno

c.Kieruja procesami

W pedagogice jako nauce zachodzi ścisły związek miedzy teorią a praktyką. Teoria rozwiązuje problemu dostarczane przez praktykę, ale skutecznośc rozwiązań teoretycznych wykazuje praktyka.

TURNER wyróżnił 3 poziomy teorii pedagogicznych.

-Teorie ogólne - charakteryzuje je orientacja filozoficzna

- metodologiczna (systemy pedagogiczne)

- Średniego zasięgu - schematy twirrdzen i hipotez wyjaśniające fragmenty rzeczywistości

- empiryczne (najwęższe szczegółowe) - badają zależności miedzy zmiennymi - związane z praktyka

We wszystkich 3 poziomach zachodzą nieustanne działania. Dochodzi do wzajemnego łączenia się teorii i praktyki.

Zjawisko rozwartych nożyc - gdy teoria nie idzie w parze z praktyką i brak relacji

Nie istnieje absolutnie czysta teoria i czysta praktyka.

25.Scharakt. proces wychowawczego rozwoju człowieka na podłożu kulturowym (w warstwie kulturologicznej) wg teorii warstwicowej

Człowiek kształtuje się jako twórca kultury (wiek studencki). Z odbiorcy kultury wychowanek staje się uczestnikiem, a potem twórcą. Charakterystyczna aktywność - twórczość. Wstrząs kulturalny - pojawienie się wrażliwości na cos co odkrywa się zło- dobro, prawda piękno, odkrycie czegoś czego człowiek do tej pory nie dostrzegał. Proces twórczy przechodzi przez 4 etapy:

a) etap własnych koncepcji poszukiwań twórczych - wywoływany intuicyjnie

b) wędrówka duchowa - zainteresowanie się dotychczasowym wielostronnym dorobkiem kultury

c) odkrycie ojczyzny duchowej - uznanie jakiegoś stanowiska w danej dziedzinie za własne

d) dialog kulturalny - rozwiązanie problemu zgodnie ze swoimi założeniami po negacji stanowisk proponowanych przez innych, moja własna decyzja. W czasie rozwoju tej warstwy powstaje struktura - osobowość. Powstaje w wyniku integracji poprzednich warstw, samoświadomości, samowychowania. Jest struktura wyższa niż charakter moralny. Kształtowanie nowych postaw, korygowanie ich zaznaczenie swojej obecności w świecie, odpowiedzialność za swoje czyny.

26.Wymienic i krótko przedstawić podstawowe stanowisko w sprawie relacji miedzy wychowaniem a nauczaniem.

a) stanowisko jednotorowe (wychowanie = nauczanie)

b) stanowisko dwu torowe (wychowanie = kształcenie charakteru, nauczanie= kształcenie umysłu)

c) relacja krzyżowania się - wychowanie i nauczanie maja wspólny cel - dojrzałość człowieka ( wychowanie dojrzałość człowieka nauczanie)

27.Wymienić i Scharakt. Podstawowe możliwości wychowania ( tzw. 3 możliwości wychowania)

Możliwości wychowawcze:

a) progresja wychowawcza - postęp wychowawczy wzwyż do ideału nowego człowieka. stopniowe zmiany do lepszego, do rozwoju, do dojrzałej osoby. Każdy stan doskonalszy od poprzedniego. Ciągła ewolucja wychowanka, normalne zjawisko wychowawcze. Przedmiotem zainteresowania pedagogiki jako nauki stosowanej.

b) degresja wychowawcza (zstępowanie) - rozwój utrzymuje się na pewnym osiągniętym poziomie. Nie podwyższa się, czasami się obniża. W dziedzinie życia duchowego, gdzie nie ma rozwoju wzwyż następuje uwstecznienie. Tym stanem zajmuje się pedagogika specjalna (zatrzymanie rozwoju), pedagogika lecznicza (zstępowanie)

c) regresja wychowawcza - uwstecznianie - oznacza cofanie się w rozwoju, powrót do poprzednich stanów. Regresja polega na rozkładzie tego poziomu rozwojowego, który do pewnego etapu został osiągnięty. Jeśli stan ten się utrwala to prowadzi do „zezwierzęcenia człowieka” - pedagogika patologiczna.

28.Jakie są współczesne zagrożenia dla problematyki wartości w wychowaniu (ogólniej dla aksjologii w pedagogice) proszę je wymienić i krótko Scharakt.

a) Scjentystyczne - przyrodnicze podejście do pedagogiki

- wynikają z przyjętej pozytywistycznej koncepcji nauki i naukowości

- wartością jest to co da się stwierdzić empirycznie

- zaniechanie normatywności, poprzestanie na stwierdzeniu faktów

- skuteczność wartości - skuteczność będąca środkiem do celu, staje się celem samym w sobie

b) zagrożenia ze strony relatywizmu

- kulturalizm - radykalna krytyka obecnej kultury (a przecież kultura jest odpowiedzialna za budowanie tożsamości człowieka)

- marksizm w kulturze - przypisywanie szczególnej roli klasie dominującej (tzw. elita)

c) zagrożenie indyferyzmu

-obojętność, rezygnacja wobec dyskutowania problematyki wartości

- zaniechanie procesu myślenia o wartościach - wartości poznane zajmują miejsce rzeczywistych

- taki kryzys spowodowany jest osłabieniem świadomości i zdolności refleksyjnej

- jest on najwyższym zagrożeniem do wychowania i procesu wartości

29.Rozumienie wychowania jako pomocy „ w personalizacji”

Personalizacja - pewien proces indywidualizacji, wskazanie na fakt bycia osobą, na tożsamość człowieka.

Wychowanie jako pomoc w personalizacji pobudza wychowanka do odkrycia samego siebie, własnej godności, własnej tożsamości, odkrycia faktu bycia osobą. Wychowanek powinien wiedzieć, ze ma pewną wartość, jest zdolny do podejmowania decyzji, może być w pewnym rozwoju za nieodpowiedzialnym.

Człowiek jako osoba posiada możliwość określenia samego siebie w działaniu, a nie tylko zwykłego dopasowania się do warunków zewnętrznych. Człowiek ma zdolność tworzenia sobie „sytuacji życiowe”, potrafi przyjąć dystans wobec samego siebie i swojego otoczenia, charakteryzuje go wolność decydowania i przyjmowania lub odrzucania ofert danej kultury lub społeczności. Fakt bycia osobą sprawia, ze człowiek nie może być uważany jako środek do czegoś, zawsze posiada swoją własną wartość. Kształtowanie owej indywidualnej tożsamości, budowanie własnego bycia osobą, w którym człowiek uczy się rozumienia i akceptowania siebie jako jednostki określanej mianem „personalizacji”.

30.Rozumienie wychowania jako pomocy „w inkulturacji”

Człowiek żyje zawsze w pewnej kulturze, jest istotą nie tylko społeczną lecz także kulturalną. Aby mógł żyć w pewnej kulturze musi poznać „kulturę”. Proces poznawania i wchodzenia w życie kulturalne danej społeczności określamy jako inkulturację. „wychowanie” powinno być zamierzoną, świadomą i celową pomocą w uczeniu się kultury, a więc pomocą w inkulturacji. Wychowanie rozumiane jako inkulturacja nie może zaprzestać na zwykłym przekonywaniu i pomocy w przyswajaniu kultury lecz powinno zmierzać do kształtowania świadomości bycia podmiotem kultury i zdolności twórczego przemieniania…… oraz poprawy aktualnego stanu w zastanej kulturze.

31.Rozumienie wychowania jako pomocy w „emancypacji”

Różne są interpretacje pojęcia emancypacji i różne przypisuje się mu znaczenia. Pływa na to szereg czynników m.in. ideologicznych, światopoglądowych, politycznych i społecznych. Często też pojęcie emancypacji wiązane jest z procesem socjalizacji z osiągnięciem dojrzałości. Na gruncie pedagogiki emancypacja nabiera szczególnego znaczenia w nurcie myślenia określanego jako emancypacyjny. Teorię tę charakteryzuje dążenie do rozwinięcia normatywnej podstawy dla racjonalności, a jego istotą jest nacisk na emancypację, która wymaga zarówno oświecenia jak i działalność filozoficzną podejścia emancypacyjnego stanowi teoria krytyczna, która jako punkt wyjścia przyjmuję krytykę ideologii zniekształceń wiedzy co z kolei jest podstawą zmiany systemu społecznego, ten zaś umożliwia urzeczywistnianie potencjału ludzkiego tj. emancypację.

32. Wychowanie (formowanie) sumienia

Sumienie podlega w nas rozwojowi chociaż związane jest z tym, który jest samym aktem - z Bogiem. Można mówić o ewolucji sumienia która przebiega przez poszczególne fazy rozwoju człowieka:

a.Dzieciństwo- które jest podstawową fazą rozwoju sumienia charakterystyczna jest potrzeba opieki i wsparcia ze strony dorosłych. Sumienie dziecięce charakteryzuje swoisty realizm, obiektywizm i ukierunkowane na to co teraz.

b.Sumienie młodego człowieka- jest sumieniem trudnym dla dorosłych ale też dla niego samego. Młody człowiek jest niezrozumiany. Jest to sumienie szczególnie wrażliwe na wartości absolutne i ideały.

c.Sumienie dorosłego- powinno charakteryzować się harmonią wszystkich elementów, to sumienie cechuje się realizmem, obiektywizmem otwarciem na teraźniejszość i na przyszłość

d.Sumienie ludzi starszych jest to sumienie konsekwentne i bardzo osobiste. Charakteryzuje je idealizm obiektywizm i zainteresowanie przeszłością bez otwarcia na teraźniejszość i przyszłość. Podstawowym problemem jest tu poczucie niewłaściwej oceny zdobytego doświadczenia i pewnego odrzucenia przez współczesne wartości.

Rodzaje sumienia: spontaniczne, refleksyjne, zinternalizowane.

33.Wychowanie do wolności

Wolność to podstawowy fakt ludzkiej egzystencji i procesu wychowania. Bardzo często wolności przypisuje się znaczenie statyczne, rozpatrując ją jako pewną stałą cechę osoby ludzkiej. Wolność nie może być jednak pojmowana jako coś przydzielanego człowiekowi z zewnątrz lecz jako źródło z którego wypływa zdolność wchodzenia w relacje międzyludzkie. Na wolności opierają się wszelkie inne wartości kal: dojrzałość, odpowiedzialność, tolerancja, sumienie. Tak jak wszystkie inne cele również i wolność nie jest rzeczywistością wrodzoną czy naturalną w człowieku ukierunkowanie się na nią i jej urzeczywistnienie jest owocem, autodyscypliny i wysiłku i osi osiągnięcia dojrzałości przez każdego pojedynczego człowieka.

34.Wychowanie do odpowiedzialności

Odpowiedzialność pedagogiczna

- kto jest odpowiedzialny? Rodzice, szkoła, kościół, wychowanek (aktywność własną), pedagog

-za co? Drogę rozwojową, rozwój dziecka (fiz,psych,duchowy), nastawienie na przyszłość z uwzględnieniem przeszłości, mocno trwając w teraźniejszości , wychowanek za podatność na wpływy wychowawcze i otwartość własną.

-przed kim? Bogiem, państwem, instytucjami, wychowankiem, rodzicami

Pedagog powinien być odpowiedzialny za rozwój wychowanka, powinien znać możliwości wychowanka i wskazywać mu możliwości dalszego rozwoju: biologicznego, społecznego, kulturalnego, psychologicznego, duchowego i tym samym towarzyszyć wychowankowi w rozwoju jego indywidualności charakteru osobowości. Powinien być odpowiedzialny za swoją własną postawę, wartości, które przekazuje, reprezentuje sobą.

35. Omów podstawowe procesy i rodzaje aktywności występujące w pierwszym, biologicznym etapie rozwoju (wg Kunowskiego) Co się kształtuje w człowieku w tej warstwie?

Charakteryzuje się głównie zabawą- główna forma aktywności dziecka. Najpierw dziecko uczy się chwytania (opanowuje ruchy i części własnego ciała). Następnie zabawa manipulacyjna przeradza się w zabawy funkcjonalną, dziecko uczy się zastosowania przedmiotów, ich przydatności. Na końcu ma miejsce zabawa twórcza, najbardziej wyuczona forma zabawy. W biologicznym etapie rozwoju kształtuje się temperament.

36.Jakie to są „nauki pedagogiczne” (wymień) Scharakt. Gdzie je umieszcza w swoim schemacie Kunowski?

H-hist. Wychowania

A- antropologia wych. (bada istotę, naturę, egzystencję człowieka)

S- socjologia wychowania- (zależność wpływów społecznych, środowiska na człowieka, wychowanka)

B - biologia wych.- (biologiczne podstawy rozwoju i wychowania_

P - psychologia wych. (kształtowanie się psychiki a proces wychowawczy, psychologiczne podstawy rozwoju)

F- filozofia wych. (wychowanie w aspekcie filozofii wartości i filoz. Człowieka)

T- teologia wych. (wychowanie w aspekcie objawienia, co jest podstawą dla ped. Chrześcijańskiej)

K- kulturologia wych.

Umieszczone na ramionach „gwiazdy”

37.Co mogłoby się stać z rozwojem człowieka gdyby zabrakło wychowania lub gdyby było ono wadliwe? Proszę podać przykłady sytuacji.

Człowiek nie zrealizowałby swoich możliwości, nie byłby prawdziwym człowiekiem . np. dzieci w domach dziecka, w szpitalach na oddziałach zakaźnych. Dzieci takie charakteryzuje apatia, agresja, sadyzm, wewnętrzna pustka, lękliwość, niezdolność do życia w grupie, w małżeństwie, trudności w okazywaniu uczuć. Głód emocjonalny-gdy brak okazywanych uczuć, emocji. Brak relacji społecznych wpływa na lęk, człowiek staje się bardzo podatny na uzależnienia. Frydery II - eksperyment zamknięcia dzieci; brak słów, pieszczot, dzieci - głóg emocjonalny.

38. Proszę zdefiniować „ideał wychowania” i wskazać na ..... w sprawie jego istnienia.

Ideał wychowania- pełen zestaw harmonijnie zintegrowanych ze sobą w sumie opis dojrzałej osobowości człowieka. Józef Trębicki stwierdza że ideał jest faktycznie nie osiągalnym w czystej postaci. Florian Anaszkiewicz podkreśla że ideał istnieje, nie jest to tylko abstrakcja lecz konkretny system wartości, desygnaty realne, empiryczne, możemy go weryfikować. Pojęcia pokrewne do ideału wychowania:

a.wzór osobowy- konkretyzacja ideału wychowania

b.ideał wychowawczy - źródło wyprowadzania celów

c.bohater, święty

d.pionier postępu ( socjalistyczne, komunistyczne )

39. Proszę wymienić i krótko scharakteryzować główne metody wychowawcze w ujęciu Ludwiki Jeleńskiej.

„Każdy człowiek doświadcza wewnętrznego dyskomfortu, każdy chciałby coś osiągnąć, a nie możemy”. Wyróżnia 3 metody wychowania:

1.metoda ideału

2.metoda obiektywizacji w odniesieniu do zła

3.metoda specjalizacji wysiłku

Ad 1. Unika kopiowania wzoru, bowiem wzór wywołuje poczucie upośledzenia ma się poczucie małej wartości, zostaje dotknięta miłość samego siebie, konkretny wzór ludzki ma tez w sobie cechy negatywne, nie może być wzorem adekwatnym. Miłość samego siebie wyzwala chęć własnego postępu, więc nie można go zwalczać bo rozwija się godność wychowanka. Wychowawca ma kierować tą siłą by wykształcić poczucie godności. Wychowawca stawia pewien ideał i uznanie pewnego ideału, wymagać pewnych predyspozycji u wychowanka. Aby ideał był realizowany musi zachwycić, olśnić człowieka. Konieczny jest w społeczeństwie choć minimalny procent ludzi z ideałem. Społeczeństwa bez ideałów giną. Wychowankowie wzrastający bez świadomości ideałów wzrastają bez wychowania.

Ad 2. „Aby zło zwyciężać, ze złem trzeba walczyć , a nie złym człowiekiem”. Oddziela zło od wychowanka. Współpraca wychowanka z wychowawcą na rzecz zwalczania zła w nim by wole wychowanka pozyskać jako sojusznika, budzi się wtedy w wychowanku wiara we własne siły, podnosi się godność osobista wychowanka. Wychowawca zmienia dobrą wole na inna wolę-bez założenia dobrej woli nie byłoby możliwości wychowania. Obowiązek wychowawcy - pobudzić wychowanka do pracy nad sobą. Środki wychowawcze- pouczenie, świadoma dyscyplina.

Ad 3. Złącza z tym, że człowiek przez swą wolność jest człowiek. Musi nabyć dobrych nawyków. Wychowawca jest pobudzony przez wychowanka do ukazywania takich wartości, które inspirowałby wychowanka nad samym sobą. Praca nad jedną cnotą podnosi do wszystkich cnót. Należy skoncentrować pracę wychowanka nad jedną cnotą. Zadanie wychowawcy: wspierać wychowanka w trudzie świadomego wyboru.

40. Proszę scharakteryzować przedmiot badań pedagogiki. Co bada pedagogika?

Przedmiotem jest to co dana nauka bada, czym się zajmuje. Pedagogika bada swój przedmiot- przedmiot materialny - to co dana nauka bada: fakty, zjawiska dotyczące wychowania człowieka, człowiek i jego wychowanie, proces wychowania człowieka.

41. Na jakie działy i według jakich kryteriów możemy dokonać podziału nauk tworzących pedagogikę?

Działy pedagogiki: ped. Ze względu na zakres: ogólna, szczegółowa. Podział ped. Szczegółowej ze względu na rozwój: niemowlęca, przedszkolna, szkolna, młodzieży ( hebagogika ), dorosłych, ludzi starych ( geronagogika ), specjalna, prenatalna. Podział ped szczegółowej ze względu na miejsce działalności: uniwersytecka, opiekuńcza, resocjalizacyjna, szkół wyższych, seminaryjna. Podział ze względu na rodzaj działalności: kultury, pracy, dla pedagogów ( pedeutologia )

42. Proszę scharakteryzować metody badań eksperymentalnych w pedag ( w poznaniu empirycznym).

Metoda indukcji - fakty zbierane razem pozwalają na wyłonienie pewnej typowości ( typologii), metoda obserwacji - polega ona na rejestrowaniu zjawisk w których uczestniczymy, metoda opisu- opisywać fakty, zjawiska, tak jak one się przedstawiają, unikać nie właściwych interpretacji, nie dokładności; metoda eksperymentu - jest to badanie z wprowadzeniem pewnych zmian; metoda indywidualnych przypadków (kazuistyczna)- przez dłuższy czas gromadzi się informacje, dane dotyczące danego wychowanka w celu ustalenia ich wzajemnej zależności; metoda sondażu diagnostycznego - tzn dokładne rozpoznanie polega na gromadzeniu wiedzy o atrybutach poszczególnych zjawisk w oparciu o specjalnie dobraną grupę; metoda biograficzna - wnikliwa analiza całego przebiegu życia jednostki, biografia danej osoby; metoda badania w działaniu - zbiorowe poszukiwania przez partnerów danej instytucji np. szkoły, przedszkola, kierunków rozwoju, głównie przez analizę własnej praktyki, a także przez uwzględnienie środowiska; wśród metod badawczych mamy - testowanie, wywiad, ankietowanie

43. Proszę wskazać na podstawowe zadania pedag ogólnej jako jednej z dyscyplin wiedzy pedagogicznej (i krótko je scharakteryzować, na czym one polegają )

pedagogika ogólna dokonuje oglądu całości problemów wychowawczych, zwraca uwagę n te problemy. Podstawowe zadania ped. Ogólnej to: uzyskiwanie podstawowych kategorii pedagogicznych umożliwiających badanie i analizowanie procesu edukacyjnego, formowanie kategorii pedagogicznych tak aby mogły odnosić się do konkretnych zdarzeń i sytuacji wychowawczych, wyjaśnienie sensu i znaczenia oraz przydatności kategorii ped. Do analizowania sytuacji problemów i zdarzeń wychowawczych. Pedagogika Ogólna ma za zadanie ukazywać aksjologiczną strukturę i naturę wychowania i badać jego cele, ma ona obowiązek analizować proces zachowania globalnego organicznego całościowego. Oświeceniową koncepcję wiedzy naukowej rozumiano jako teoria dedukcyjna. Naukowość polega na: znaczeniu rozważanych problemów jakiegokolwiek były by one rodzaju. Towarzyszy temu przekonanie że jedynie błahostki nie mogą być naukowe; spoistości i harmonii wew. To znaczy na surowości i logiczności stosowanych w trakcie badań procedów postępowania ; ważność zew. To znaczy na zdolności dawania wyjaśnień które nie będą na nowo obalane i dementowane przez fakty; otwartości to znaczy na zdolności protokuowania własnych stwierdzeń

44. W jaki sposób i ze względu na jakie kryteria uporządkował dyscypliny pedagogiczne G. Mialaret ?

Dyscypliny usprawniające refleksje: filozofia wych. I teologia wych. Dyscypliny dostarczające dokumentacji: pedag. Porównawcza, historia wych. I myśli pedag. Dyscypliny podstawowe dla wiedzy pedag.: psychologia- wiedza o uczniu, socjologia- wiedza o społeczeństwie, biologia- wiedza o rozwoju. Dyscypliny pochodne od podstawowych: Psychologia wych., socjologia wych, i biologia wych. Dyscypliny uprawiające refleksje nad metodami i technikami wych.: metodyka wych. Metodyka nauczania i techniki pracy wychowawczej.

45. Proszę krótko omówić problem tzw. Celowości w nauce w odniesieniu do pedagogiki ?

Cele pedagogiki jako nauki: praktyczny, teoretyczny. Praktyka rodzi pewne problemy poszukując ich rozwiązania sięgamy do teorii. Proces wychowania znajduje się w centrum i odbywa się jako przechodzenie praktyki w teorię i na odwrót. Jeśli teoria nie współpracuje z praktyką to jest niewłaściwe działanie- teoria rozwartych nożyc. Jest to symptom że teoria jest zbyt abstrakcyjna. Teoria jak i praktyka powinna charakteryzować się realizmem. Nie istnieje ani czysta teoria ani czysta praktyka. Teoria to znaczy wiedzieć, praktyka to znaczy działać. Praktyka jest starsza od teorii. Ważne jest by teoria była teorią historyczno-społecznej prawdy, żeby była wolna od utopijności, jednostronności, fanatyzmu.

46. Proszę wskazać na istotne różnice w rozumieniu pedagogiki ogólnej u S. Kunowskiego i K. Sośnickiego ?

W odróżnieniu od Sośnickiego widzi Kunowski pedagogike ogólna jako naukę zajmującą się całością rzeczywistości wych. I zadań docelowych wychowania. Sośnicki za cel stawia ustalenie właściwości danego systemu wychowawczego, Kunowski dąży do stworzenia jednolitej teorii rzeczywistości wychowawczej- jednolitej teorii wszechstronnego rozwoju człowieka. Pedagogika ogólna zdaniem Sośnickiego jest nauką opisową jest to pedagogika filozoficzna badająca sens, charakter poszczególnych terminów. Kunowski za punkt wyjścia w swej koncepcji pedagogiki ogólnej przyjmuje tezę że opiera się ona na 4 działach: pedagogika teoretyczna (czysta) ; pedagogika normatywna ( pedagogika ideałów i celów wychowania) ; pedagogika eksperymentalna i opisowa ; pedagogika praktyczna.

47. Proszę omówić humanistyczne metody badań w pedagogice ( szerzej w poznaniu racjonalnym)

Metoda dedukcji- sprawdza na ile przyjęte złożenia sprawdzają się w poszczególnych przypadkach; metoda fenomenologiczna - metoda badania, poznania, której opracowanie dał E. Husserl, służy jako metoda poznania, odkrywania sensu, jest to forma myślenia w pedagogice; metoda hermenetyczna - opracowana przez W. Dilthey, dokonał on rozróżnienia między naukami przyrodniczymi, a humanistycznymi; metoda dialektyczna, metoda analizy i syntezy, metoda analityczna, metoda przeciwieństw, metoda krytyczna - teoria krytyczna dąży do określania pewnych reguł, które nie są stałymi prawami; metoda dyskursu wolnego od panowania - kryterium oceniania sytuacji pedagogicznej, opis celu działania celu pedagogicznego, nauka nie jest widziana jako samodzielna dyscyplina.

48. Co to takiego nauka i jakie są podstawowe determinanty stwierdzenia o pedagogice jako nauce.?

Pojęcie „nauka” (w liczbie pojedynczej), używa się często na określenie całego dorobku poznawczego ludzkości. Tym samym jednak terminem określane są w liczbie mnogiej również poszczególne dyscypliny naukowe. Nauka może być uznana za naukę, jeśli bada swój przedmiot. Przedmiotem badań jest to co dana nauka bada. Podstawowe determinanty stwierdzenia o pedagogice jako nauce to: jej przedmiot i cel. Przedmiot nauki łączy się z determinantami naukowości. Pedagogika bada swój przedmiot, posiada źródła(praktyczne i teoretyczne), metody badań i narzędzia badawcze.

49. Jak rozumieć określenie pedagogiki ogólnej jako ogólnej teorii rzeczywistości wychowawczej u S. Kunowskiego.

Pedagogika ogólna to najbardziej ogólna teoria rzeczywistości wychowania. Kunowski widzi pedagogikę ogólną jako teorię zajmującą się całością rzeczywistości wychowawcze i zadań docelowych wychowania. Kunowski dąży do stworzenia jednolitej teorii rzeczywistości wychowania - jednolitej teorii wszechstronnego rozwoju człowieka, za punkt wyjścia w swej koncepcji pedagogiki ogólnej przyjmuje tezę, że pedagogika ogólna opiera się na 4 tezach: pedagogika praktyczna, eksperymentalna i opisowa, normatywna - pedagogika ideałów i celów wychowania, teoretyczna (czysta)

50. Proszę wymienić i krótko scharakteryzować podstawowe grupy definicji wychowania wg Kunowskiego

Kunowski definicje wychowania na 4 grupy:

a.def prakseologiczne -podkreślające oddziaływanie wychowawców. Takie rozumienie wychowania zdobyło szczególne miejsce w koncepcji Herbarta, rozumiał on wychowanie jako „sprawę” zachodząca między wychowawcą ( aktywny, oddziaływuje na ucznia), a wychowankiem (pasywny)

b.ewolucyjne -podkreślające proces jednostkowego rozwoju. Akcent zaczyna przechodzić coraz bardziej w stronę wychowanka - staje się aktywny, wychowawca wspiera go i pobudza go do aktywności

c.sytuacyjne - podkreślają rolę bodźców środowiska wychowawczego. Wychowanie widziane jako relacja i jako proces - wprowadza w relacje komunikacji i wymiany wzajemnych wpływów oraz modyfikacji zachowań ze względu na innych i na okoliczności

d.adaptacyjne - mówiące o znaczeniu skutków działania wychowawczego. Wychowanie jest pojmowane „efekt” czy „rezultat” nie liczy się wychowanek tylko cel. Często mówi się tu o wychowaniu jako systemie.

51. Rozumienie „ pedagogiki ogólnej” wg Z. Mysłakowskiego

Jako pierwszy użył terminu „pedagogika ogólna”. P. O. To ogólna teoria wychowania. Zdaniem Mysłowskiego taka dyscyplina jest częścią pedagogiki. Jej zadanie to wyodrębnienie, zanalizowanie i opisanie form wychowania. Ped ogólna:

I powtórzenie i nie powtarzalne, istotne i nie istotne, pierwszorzędne i drugorzędne

II dąży do syntetycznego ujęcia faktów znaczących

III dąży do wykrycia roli, funkcji jaką spełnia wychowanie w całokształcie życia społecznego

Mysłowski umieszcza pedagogikę wśród nauk zajmujących się człowiekiem, jest to nauka antropologiczna. Przedmiotem badań pedagogiki zdaniem Masłowskiego jest wychowanie, które może realizować się w procesach spontanicznych ( nie instytucjonalnych) np. rodzina, jak i w procesach celowych organizowanych instytucjonalnie.

Ped ogólna w ujęciu A. Dobrowolskiego - wyróżnia on pedagogikę praktyczną i teoretyczną, która jest nauką autonomiczną, ogólną, podejmującą badania z racji potrzeb praktyki pedagogicznej. Praktyka pedagogiczna domaga się teorii i na to odpowiada pedagogika teoretyczna, ogólna

Ped ogólna w ujęciu u Sośnickiego - pojmuje on pedagogikę ogólną jako naukę, która poznawcza rozważa własności, charakter i sens różnych pedagogicznych terminów, kategorii, zagadnień, systemów teoretycznych. Rozważa mechanizmy tworzenia się systemów pedagogicznych, które porównuje i opisuje w odróżnieniu od pedagogiki normatywnej. Jest więc ona nauką opisową. Jest to pedagogika filozoficzna

52. Rozumienie wychowania jako pomocy w socjalizacji.

W związku z faktem, że człowiek jest istotą społeczną, a więc jakby skazana na pomoc innych i na życie w społeczności, musi on nauczyć się społecznych form życia, musi on być do nich przygotowany i wprowadzony w nie. Wychowanie więc ma wprowadzić człowieka w życie społeczne. Przy problemie adaptacji człowieka mamy do czynienia nie tylko z dziedziczni zdeterminowanymi procesami lecz także z dynamika relacji społeczno - kulturalnych, w których uważną rolę odgrywają problemu sensu i podejmowania decyzji a także refleksji. Wychowanie musi prowadzić do nabywania wartości, rozróżniania, rozumienia wartości. Wychowanie na gruncie socjologii: pomoc w socjalizacji, pomoc w adaptacji lub jedna a form działalności ludzkiej o charakterze społecznym. Człowiek musi nauczyć się społecznych form życia, wychowanie ma wprowadzać człowieka w życie społeczne. Wychowanie ma służyć nie tylko do mechanicznego powtarzania czynności ale musi też widzieć poszerzanie w człowieku repertuaru jego zachowań. Trzy obszary związków wychowania z socjalizacją: a) wychowanie jako uczenie się wartości i norm społecznych. Wartości te tworzą podstawowy element ludzkich postaw i stosunków miedzy ludzkich. Normy społeczne są przepisami zachowań. Wychowanie musi prowadzić do nabywania, rozróżniania, rozumienia wartości w kontekście norm społecznych b) wychowanie jest pomocą w przygotowaniu i podjęciu pełnienia pewnych ról społecznych, jako pomoc w socjalizacji - przyjmowanie ról społecznych c) wychowanie jako formowanie sumienia - świeckie ujęcie ról społecznych

53.Proszę wskazać na podstawowe różnice, jakie istnieją między wychowaniem a nauczaniem.

a.wychowaniem zajmuje się pedaogika a nauczaniem dydaktyka

b.uczenie się nie jest celem życia człowieka ale jest procesem pomocniczym, narzędziem procesie wychowania

c.proces wychowawczy kształtuje wnętrze człowieka od początku do śmierci

d.nauczanie wpływa na całego człowieka na jego sferę duchową, psychiczną, łączy się z wychowankiem, wpisuje się w wychowanie jako aspekt wychowania

e.pomiędzy wychowaniem a nauczaniem może zachodzić sprzeczność, człowiek może być wykształcony, ale nie wyuczonym lub odwrotnie

f.owoce: owoce wychowania - osobowość, charakter, postawa; owoce nauczania - wiedza umiejętność, sprawność umysłu

g.nauczanie dotyczy intelektu, wychowanie dotyczy postawy, strona emocjonalna

h.stosunek pomiędzy wychowaniem a nauczaniem porównujemy do stosunku umysłu i woli

54. Rozumienie „wychowania” jako jednego z rodzajów działalności ludzkiej

Wychowanie to proces złożony. Jest ono działalnością ludzką, która wyraża się jako działalność człowieka na człowieka. Ta działalność charakteryzuje się tym, że jest: świadoma, celowa, w onteracji ( działalność społeczna). Wychowanie jako działalność ludzka posiada także takie: motywację (wewnętrzny impuls wychowawczy),wybór (chce tego, chce się rozwijać), realizacja, wynik (rezultat - człowiek wychowany to dojrzała osobowość)

1

---