BOTANIKA - WYKŁAD 8 - 24.11.2009
TKANKI WYDZIELNICZE
- wydzielina uwalniana na powierzchnie gruczołów lub komórek wydzielniczych;
produkują wydzielinę - sekret
(nektar, śluzy, sok mleczny, balsamy, żywice, woski)
Zewnętrzne:
włoski wydzielnicze (gruczołowe) |
mięta, pelargonia, abutilon |
hydatody |
szparki wodne |
nektarniki |
kwiatowe (wewnątrz kwiatu, u nasady płatków korony, na powierzchni zalążni), pozakwiatowe (w liściach lub na ogonkach liściowych) |
osmofory |
tkanki wydzielające olejki eteryczne, np. u narcyzów. |
elaiofory |
produkują i wydzielają tłuszcz |
Nektar
- jest roztworem cukrów: sacharoza (najmniej), glukoza, fruktoza; również białko, substancje zapachowe, olejki eteryczne. Nektar może być żółty, przezroczysty itp. 5% motyle, 70% pszczoły.
Gruczoły trawienne
- potężne włoski u roślin owadożernych (rosiczka). Wydzielają enzymy trawiące białko owadów.
Wewnętrzne:
pojedyncze komórki wydzielnicze |
idioblasty, komórki garbnikowe - w łodygach róży, komórki olejkowe - imbir |
zbiorniki wydzielnicze |
pomarańcza, cytryna, dziurawiec |
przewody (kanały) wydzielnicze |
sosna, koper, pietruszka, marchew |
rury mleczne |
wydzielają sok mleczny (lateks), np. mak, gwiazda betlejemska |
ANATOMIA KORZENIA
Strefy morfologiczne korzenia
Właściwa anatomia korzenia - budowa pierwotna
Epiblema - jednowarstwowa tkanka z włośnikami (3,4mm)
Kora pierwotna , egzoderma = skórnia, 2-3 warstwowa tkanka, której ściany są wysycone suweryną, warstwa ochronna, leży pod skórką, komórki ściśle ułożone
Egzoderma - funkcje ochronne
Miękisz kory pierwotnej - kilkanaście mm, miękisz chłonny, posiada duże przestwory międzykomórkowe, czasem gromadzi skrobię
Endoderma - śródskórnia, pojedyncza warstwa komórek, komórki ściśle przylegają do siebie, są żywe, warstwa ta stanowi barierę mechaniczną i fizjologiczną, komórki mają zgrubiałe ściany w różnych miejscach.
Komórki przepustowe - którymi woda pobierana przez włośniki dostaje się do centralnej części korzenia.
Pasemka Caspary'ego - zbudowane z suberyny które powodują wybiórczość endodermy i ograniczają przepływ wody do perycyklu.
Walec osiowy - stela, wewnętrzna warstwa w budowie pierwotnej korzenia i łodygi (po skórce i korze pierwotnej).
1. Perycykl (okolnica)- tkanka jednowarstwowa, miękiszowa, o właściwościach twórczych, gdyż mogą z niej powstać:
- korzenie boczne
- częściowo kambium
- fellogen
- pączki przybyszowe
2. Wiązki przewodzące - radialne, oddzielone parenchymą, wiązki mogą być poliarchiczne i oligarchiczne; wypełniają część korzenia, mogą być tworzone z miękiszu albo sklerenchymy.
3. Rdzeń