Cialo i psyche

Czlowiek - jednosc psychofizyczna

Roznica w genmie u czlowieka i szympansa jest podobna.

Marylin Monroe - moje serce należy do tatusia.

Mój - podmiot - cos - przedmiot.

Podmiot posiada przdmiot - gdy chodzi o dlugopis, mascare.

Serce - brak okrelsenie moje bo to czesc mnie.

Naomi Campbell - ja mam piekne cialo.

Jezykowe naduzycie przy opisie ciala - bo ciala ja mieć nie mogę bo jest czescia mnie.

Rumelhart i Norman 78

- Jan ma duze jezioro - poprawne gramatycznie, logiczne.

- jan na wysokie czolo - naduzycie slowne - brak jasnej relacji mieć, a byc - samochod Jana na czerwony kolor.

Mieć cialo vs być cialem - my jestesmy cialem a nie jestesmy jego wlascicielem. Cialo i ja jestesmy podmiotami.

Przedmiot i podmiot

Osobliwe sposoby traktowania ciala

Niezadowolenie z ciala jako przeslanka zmiany.

Tab.

	Kobiety		Mężczyźni
		1972	1997	1972	1997
Og wyglad	25	56	15	43
Waga	48	66	35	52
Muskulatura	30	57	25	45
Piersi/tors	26	34	18	38
Brzuch	50	71	36	43
Biodra/uda	49	61	12	29

Kwestia tego jaki trend panuje.

Na przykld amerykanow - czesc albo skonczyla się odchudzac, ale jest w trakcie albo zaczyna. Modelki - za chude, sumo - za duze.

Cialo jak przedmiot samodoskonalenia.

Cialo jako towar - prostytucja.

Rynkowy sposób traktowania ciala

Transakcja

Tab.

Wplyw podjecia pracy n-240 procent

* 1 z zamiłowania.

Cialo jako towar - pokazy pieknosci - miss cicciona.

XXI size.

Udostepnianie ciala w czysto ekononiczny sposób. Merkantylny.

Cialo jako towar - moda

Cialo jako instrument - reklama

- skojarzenie z sexem.

- destrukcja

Czynnik sprzyjajacy uwage potnecjalnego klienta. Reklama mleka - body painting.

Reguly estetyczne nie przekladaja się na reguly pragmatyczne.

Cialo jako instrument - sport.

Plywanie - duze stopy,but nr 57!!!

Trening - zmiania ulozenia ciala od naturalnego by osiagac lepsze efekty. Zautomatyzowanie odruchow - wyuczenie nowych. Opanowanie umiejetnosci.

Cialo jako dzielo sztuki.

Leibowitz - akty.

Droga do palacu w madrycie - bruk cialami ludzkimi.

Cialo determinuje psyche - drobne przykl.

Stan ciala - konsekwencje psychologiczne - pojawiaja się i znikaja w zaleznosci od stanu ciala.

Subtelne lub nawet trudne do zrozumienia.

• brak witamin B powoduje problemy z pamiecia, uwaga, motywacja.

• ospanlosc i brak motywacji w cukrzycy.

• wdychanie pewnych sr chemicz oraz spozywanie pewnych lekow -

np. na watrobe, powoduje depresje. Rzadko kiedy się pisze o tym „ukrytych” dzialaniach ubocznych.

Zaburzenie gosp serotoniny i dopaminy powoduje depresje a leki które wspomagaja watrobe zaburzja ww gosp. Leki depresyjne z kolei niszcza watrobe.

• problemy kardilogiczne powoduja lek.

Lek paralizuje, co wiecej zachowaie czlowieka pod wplywem takiego leku podwyzsza ryzyko powortu choroby - brak ruchu ze strachu etc. Sama medycyna jest w 99% skuteczna.. to pozostalosc jest najabrdziej prawodpodobnym czynnikiem przyczynajacym się do powortu choroby. Jw.

• psychozy inwolucyjne.

Kobiety w okresie menopauzy - zab hormonalne. Utrata zw z rzeczywistoscia, ze soba, zagubienia, wyocowanie, leki. Mijaja w chwli gdy cialo osiaga jakas harmonie hormonalan

• zbrodnie podczas menstruacji -

Kanada, zlagodzenie kary kobiet w trakcie menstruacji. Stan rozstrojenia organizmu.

• bezsennosc.

Silny zwiazek miedzy codziennym snem a dlugoscia zycia. Najdluzej zycja Ci którzy sypija srednio po 7-8 godzin. Najbardziej neg jest spanie albo za krotko lub za dlugo.

Andie Gardner - rekordzista bezsennosci. 11 dni bez snu. Po 4 pojawiaja się psychozy. Deficytu snu nie trzeba odrabiac ale sam deficyt jest destruktywny.

Wplyw 24 h bezsennosci na kobiety i mezczyzn.

Zmiana; kontrola samych miesni - co widoczne. Autopsja.

Alkochol nie przeszkadza w prowadzeniu samochodu.

Wplyw alkocholu na najbardziej zautomatyzowana czynność jak pisanie. Im wiecej kiliszkow tym wieksza trudnosc w odczytaniu.

Bliskie sasiedztwo mozgu - dotknij jezykiem podiebienia a zlokalizujesz swój mozg.

Dotknij powieki, podlub w nosie - jw.

Nerwy wzrokowe sa czescia mozgu. Mozg nad galkami ocznymi.

Fenomen ludzkiego mozgu.

- 120 g bialka - to co decyduje o naszym losie, 80 g tluszczu na ok. wagi mozgu. Reszta to woda.

- miliardy komorek czuciowych, ruchowych i przekaznikowych.

- kora liczy wiecej kom niż jest ludzi na swiecie. - synchronizacja urzadzenia

- zlozonosc mozgu wieksza niż zlozonoc wszechswiata. Nawet wszechswiat jest bardziej przewidywalny.

- bezpowrotne niszczenie - nowe dane o hipokampie. Nawet pomimo tego, ze mozg zaczyna niszczec już w trakcie rozwoju w brzuchu mamy to starcza na bardzo dlugo.

- pofaldowanie - od 40 tys lat pofaldowanie mozgu nie zmienilo się znaczaco.

Mozg i serce

- serce i mozg wzjamenie podtrzymywanie i „wzajemnie umieranie”. Serce odzywia i zaopatruje mozg, a mozg kontroluje prace serca.

- 2 % ciala i 20-40 % zuzycia energii - chudnac od myslenia. Około 40% energii na sam mozg.

- co 2 min litr krwi.

- w ciagu doby 1500 l krwi, w ciagu roku 525 tys w ciagu 70 lat 37 milionow litrow

- chlodzenie krwi - nie ma chlodnicy, a przegrzana krew powoduje uszkodzenia mozgu. Organizm to „naprawia” poprzez pocenie się np. na czole.

- temp krwi i emocje. Podniesienie się temp krwi o pol stopnia powoduje pojawienie się negatywnych i emocji i na odwrot = obnizenie poz.

Sys krwionosny w glowie. Aorty na szyji - patrz komandosi.

Mozg czlowieka na tle innych.

- ciezar - czl ok. 1200-1500 g, szympans 345, goryl 420, slon 5 kg, wieloryb 7 kg, delfin butlonosy 2 kg, golab ok. 3 g. Ryby, ssaki wodne dwa mozgi autonomiczne, jeden spi drugi pracuje

- proporcja do wagi ciala czlowiek 1:45, szympans 1:61, mysz japonska 1:22

- encefalizacja - czyli stosunek tego ile nam jest potrzebne do przetrwania a co mamy. Czlowiek 7.79. prawie 8 krtonie wiecej niż potrzeba lub niż wykorzystujemy.

Psyche kontroluje cialo.

- epidemia orgazmu w USA (beverly whippie, Gina Odgen, barry R Komisaruki): w latach 60 1-2% doznawalo orgazmu w kontaktach sex, w latach 80 do 64% w 90 do 94%. Co jest zrodlem? Wiedza, ze można, i jak można. Cy orgazm można wywolac przez myslenie? Można (!!!)

Dwie gr - te które miał tylko myslec, żeby osiaganc orgazm drugie mialy się stymulowac. Obie gr doprwadzily się do stanu i fizjologiczne badanie pokazuje ze orgazm myslowy i fizyczny niczym się nie roznia. Wychodzi na to, ze aby osiganc orgazm nie potrzebna jest stymulacja O_o

Orgazm - jeden z najbardziej skomplikowanych i subtelnych procsow zach w mozgu.

- Sr afryka - trepanowanie czaszki. (lekarze bez granic). Plemie które sobie robi dziury w mozgu -szaman robi albo szoruje kamieniem, albo tnie cyzm na ksztalt denka od konserwa.

Mozg jest niczuly na bol, ale to co go otacza jest bardzo unerwione, opony mozgowe np.

Ludy w aryce sadza, ze przyczyna chorb jest to, ze w glowie jest za malo miejsce, robi się za duze cisnienie i trzeba troche uzlyc temu mozgowi i zrobic mu miejsce. Co ciekawe ludzie którzy poddaja się takim zabiegom zdrowieja. Natomisat lekarze sa w stanie wyroznic tylko jednen przypadem w którym uzasadnieniem jest zrobienie dziury dla mozgu - obrzek mozgu. Czyli chodzi tak narawde o przekonania a nie o jakis zwiazek miedzy szorowanem czaszki a zanikiem choroby.

- Hopi - smierc z bezjadziejnosci. Polecznosc gdzie nie istnieje przemoc. A nie ma niczgo gorszego od rzemocy wobec dziecka - slabszego. Rozwiazywanie konfliktow poprzez przeciagnie winy i odejscie gdy się przegra. Najwieksza kara - inhalacja dymem z jalowca. Dzieci nigdy nie sa karane rzez rodziow tylko przez ciotki - reszte rodziny. 5 przypadkow w historii gdzie rodzic uderzyli dzieko - chocia w ciagu 3 dni wszyscy sprawy takiego czynu umierali mimo, ze nie byli chorzy. Norma - czlowiek zdrowy, normaly nie uderzy dziecko. Wiec jeśli ktos uderzy dziecko znaczy to ze przestal być czlowiekiem - istota o podwojnym sercu, wiec nie może zyc. Uderzenie dziecka - wniosek : jestem istosta o dwoch sercach - nie mogę zyc - umieram.

- Kontrola nad umiraniem - rok 1999 japonskie swieta.

Po 2000 roku wiecej ludzi umarlo - wyjasnienie jedno - chcieli doczekac 2000 roku a potem mogą już umrzec. Wyznanczanaie sobie daty smierci. W USA rytm umieralnosci jest dosc specyficzny i zazwyczaj się zwieksza po swietach. - tak jakby ludzie po prostu chcieli doczekac jakiegos swieta a potem już mogą umrzec.

Polska - data urodzin i smierci. Kto umiera po a kto rzed urodzinami. Znaczna wiekszosc umiera po urodzinach nawet w dniu, albo do kilku dni. Wyglada to tak jakbysmy mgli sprawowac kontrole nad wlasna smiercia.

Wniosek - uzywajac umyslu można się przeciwstawic pewnych niuchronnym proceom (?)

- Wplyw modlitwy na zdrowie.

Ludzie którzy się modla o zdrowie, zycie zyja zdrowiej i dluzej od tych którzy się modla. Pacjencji onkologiczni.

Być może kazda forma zaklinania bylaby tak samo skutecznia jak modlitwa.

Sa nawet na to powazne badania

- Kontrola metabolizmu.

Apollo 13 - awaria - która miala doprowadzic do katastrofy i aby oszczedzic tlen jest nakaz zasniecia. Umiejetnosc panowania nad tymi procesami mimo zagrozenai - pociag do wykolejena i sen.

- Kontrola umyslu nad cialem

Umiejetosc panowania nad temp ciala, akcja serca a co za tym idzie zuzycie tlenu. - na dodatek można tego się nauczyc przy pomocy niezbyt skomplikowanych metod.

- Placebo

Problem radzenia sobie z bolem.

Można stosowac morfine - ale ona uzaleznia i trzeba zwiekszac dawke aby osiaganac ten sam efekt co przy poprzedniej dawce.

Lub placebo - podawanie czegos co wyglada jak morfina - u 50% pacjentow lacebo dziala jak morfina a u 15 % nie pomaga nawet prawdziwa morfina.

W miare powiekszania się bolu skutecznosc morfiny spada a placebo wzrasta (!!!)

74% poprawy przy mimowolnym oddawaniu moczu.

Możemy sprawowac kontrole nad swoim cialem nawet gdy nie znamy go za dobrze.

Bledu w szacowaniu wielkosci serca i nawet jego umiejcowanienia co nie zmienia tego ze umiemy wywierac na to wplyw.

Percepcja wzrokowa

80% dosw u czlowieka przechodzi przez kanal wzrokowy.

Dla psa wzrok jest niepotrzebny bo on poznaje swiat przez wech.

Proc spostrzegania nie jest tylko proc wyciskania znaczkow ikon ale to proces zlozony - patrz ruszjacy się obraz okregu i poczucie niepokoju.

- Co decyduje o obrazie rzcz? - sama rzeczywist.

- Cechy bodzcow - przekoania standarodwe.

- jakos receptorow - jak sposprzegamy siawat, ukl odbierajacy bodzce.

- siatkowka

- nerw wzrokowy

- kora projekcyjna - integrnacja danych pochodzacyhc z zew.

Można być slepym na 3 sposoby:

- uszkodzona siatkowka - popatrz w slonce bez zabezpieczenia. Z odroczeniem

- uszkodzenie nerwu wzrokowego - brak przewodzenia odbieranego bodzca

- uszkodzenie kory - postrzal, usuniecie fragmentu kory.

Co decyduje o obrazie rzc.

Rys oka. W przekroju.

Krotkowzrocznosc, dalekowzrocznosc - wady.

Akomodacja soczewki - obraz przed lub za.

Siatkowka - plamka na dnie oka. - rejestruje swiatlo, cien, szarosci. Zaburzenie jej pracy powoduje z czlowiek nie widzi kolorow.monochromatycznosc.

Testy cyferek w kropki kolorowe w innych kropkach kolorywch - podstawowka.

Co potrafi komorka - David Hubel, Thorsten Wiesel - ?

Co sie dzieje gdy w polu widzenia pojawia się bodziec?

300 tys implantow platynowych - o grubosci mniejszej niż objetosc wlosa - do neuronow w mozgu malpki.

Neurony - Reakcja na jedna ceche bodzca. Jedne na jasnosc, inne luk, inne na kat. np. kreska zmieniajaca polozenia z pionu z pozim braz zmieniajcego się obszaru neuronow które reaguja na ten zmieiajacy się bodziec. Ale wszytskie te neurony sa w stanie zintegrowac ten obraz - np.oraz prostokata. Rejestrujemy nie tylko wyglad ale zminy jakie zachodza w danym bodzcu - np. motyl na lace poruszanej przez wiatr.

Dlaczego zaby skacza? Seymour Letvine

A jaszczurki np nie..

Jaszczuryki maja ruchome oczy a zaby nie, podobnie jak glowy tez maja nieruchome.

Hipoteza - może skoki sa zwiaanie z widzeniem, skoro nie z pozywieniem.

4 typy detektorow:

1. ostrosc - granica miedzy jasnym a ciemnym

2. kontranst - poruszajacy się kontur

3. ciemnosci - reakcje za zaciemnienie

4. wypukle krawedzie ruchowe - okragle i orusza się.

Zaba nie widzi gdy otoczenie się nie rusza. Ani ona sama, wiec skacze aby zmienic sobie percepcje na ruchoma. Nogi zaby - narzd wzroku.

Oko ludzkie prawie nigdy nie jest nieruchome. Nawet w trkacie snu - wlasciwie dzieki ruchom oczu można zorientowac się ze czlowiek sni o czyms.

Nieruchomy obraz na siatkowce

- problemy z unieruchomieniem obrazu

- metoda Roya Pritcharda - apartat umocowany na oko przez soczewke, co pozwlalao na rejestracje obrazu zgodie z ruchami oka.

Trzy fazy:

- pelny obraz

- framgemnty obrazu - po zniknieciu, fragmentarczne obrazy

- ciemnosc - brak obrazu

Ruch galki ocznej jest koniecznym warunkiem do tego, zebysmy mogli widziec.

Skanowanie obrazu Aleksander Łuria

Latarka na oku, która pozwalala dokonac pelnego zapisu tego jak spostrzegamy, jak wyglada dynamika ogladnia obrazu. Obraz skanowany na papier fotogragiczny - w badaniu.

Mimo instrukcji dokladnego obejrzenia - sa fragmenty obrazu którego oko nawet nie `dotknelo”. Obraz jest fragmentaryczny - przeklada się to tez na to co widzimy na „wlasne oczy”. W pierwszym rzedzie parzymy na ludzi. - tak jak w badaniu przy obrazie.

Framgentarycznosc, uprzywilejwanie - spostzreganie przede wszystkim ludzi, jak i sugestia - tego co zobaczyc, na c zwrocic uwage.

Sposób w jaki ludzie z uszkodzonym wzrokiem „przeczesuja” obraz jest duzo bardziej chaotyczny i zupelie inny niż u czlowieka ze zdrowymi oczami.

Skanowanie obrazu Piotr Jarbus

Jak patrzymy na twarz ludzka. Uprzywilejowanie oczu i ust - co widac na gestszych liniach.

Obmacywanie obrazu wzrokiem - Łuria.

Punkty krytyczne Ewginij Sokołow i david Rosenblatt.

Czy można skonstruwac urzadz które będzie rozpnawac litery i moc czytac ksiazki dla niewidomych?

Co za tym idzie - co trzeba zobaczyc żeby zobaczyc litere.

W poczatkowej fazie nauki oko zaglada do ok. 15 roznych miejsc. Po jakims czasie atrzy na calosc i sprawdza co jest w tzw punktach krytcznych. - gorna linia i dolna - figura _|_

Mechanizm schematyzacji widzenia - obraz coraz bardzej schmatyczny, coraz mnej widzimy i coraz lepiej rozpoznajamy - fragmentaryzacja.

Ekonomizacja procesow percepcyjnych.

Czy tylko oczy?

- badania Richard Helda nad kocietami.

Kot pracujacy - fiz ruch - zwieksza percepcja - a biernosc ja obniza.

To samo badanie z ludzmi - np.kierowca i pasazer. Sposobnosc do wiekszej uwagi i spostrzegania nie obliguje do tego, ze ktos tak faktycznie robi. Wieksza percepcja wykonuje ktos kto musi dzielic uwage na wiele rzeczy. Zobaczy wiecej.

Percepcja dzieci w polskiej szkole - tepy wyraz twazry, wzrok w jednym punkcie - a w amerykanskiej - dzieci robie wiele rzeczy.

Figura i tło

Na wlasne oczy widzimy cos czego nie widzimy lub nie widzimy czegos co jest.

Zobaczenie jedej rzeczy na brazie na którym sa dwie powoduje niemoznosc zobaczenie tego drugiego. Albo jedno albo drugie. Figura i tlo. Widzimy jedno kosztem drugiego.

W zaleznosci od tego co chemy zobaczyc zmienia się funckja.

Ogranicznosc tego co możemy zapamietac. Nie ma widzialam „wszytsko” każdy widzi troche.

Kontekst

Kwadrat wpisane w okregi. Sprawia wraenie, ze boki się wyginaja.

Kanzai - mistrz odnosnie percepcji - zamiana miejsc czarnych i bialych kwadrcikow - wklesne i wypukle.

Kwadraty i powstale kolka i jasniejsze kolore. Bardzo dobitny dowod na to, ze widzimy cos czego nie ma - wytwory naszej glowy a nie bodziec. Nie cechy bodzca decyduja o tym co widzimy tylko nasze doswiadczenia.

Kontrast

Zakotwiczenie sadow. - patrz heurestyka zakotwiczenia. Dodatkowo przeceniania roznicy w stosunku do rzeczywostosci. Abdul Jabal - 2.30.

Kola - patrz Gestalt.

Percepcja jest relatywna.

Nastawienia

Zobaczymy cos dopiero gdy powstanie jakies oczekiwanie w stosunku do jakiegos bodzca. Np. widzymy albo dziobatego ptaka albo kroliczka.

Nastawienie się na cs wczesniej determinuje to jak spostrzegany bodzce, na dodatek znaecznie - od jakies czesci obrazu zaczynamy go rejestrowac.

- falszywe karty do gry

- widzenie tego co się pamieta.

Żadnen z zawodowych graczy brydza spontanicznie nie zauwazyl falszywych kart. Dochodzila nawet do tego, ze majac dwie takie same karty obok siebie z myslnymi znaki nie zorientowali się w oszustwie - tak daleki schematyzm w postzreganiu. Dzieci natomist które nie maja doswiadcenia, oczekiwan i przywyczajanienia do bodzca sa w stanie od razu wyroznic inna karte.

Zludzenia :ruch

Zludzenia: barwa punktow

Kwadracik z bialymi ktami i powstajace czarne kropeczki w srodki.

Zludzenie: wielkosc

Ogladanie ksiezyca.

Kreski - zaleznosc dlugoc od tego jaka koncowka - zakonczenie krawedzi.

Figury niezmozliwe

Spostrzeganie twarzy

Nie jestesmy zdolni do trafnego spostrzegania twarzy w nienaturalnym polozeniu. Np. przy zdjeciu pokazanym na odwrot jest problem nawet z rozpoznaniem bardzo znanych twarzy.

Sposób na rzdzielenie relacji miedzy matka jagniecia a jagnieciem,

Organizacja i struktualizacja

Konstelacje gwiezdne. To co blisko i co co janse. Gruka kwiatkow - nie rozrzucone tylko twarzace konstelacje.

Twarz marsjanska - gorka na marsie.

Poszukiwanie sensu w obrazie

-prawo zamykania. - Gestalt

Czlowiek idacy, wchodzacy na drainie i maulujacy sciane - 9 jasnych punktow.

Gromadzenie i przechowywanie informacji: pamięć (1)

W obrebie pamieci jest najwieksza roznorodnosc miedy ludzka. Jedni pamietaja wszystko, inni nic, sposoby zap.

Zasob decydujacy sr wykonywania zadan.

Decyzja o naszej tozsamosci - kim jestesmy, jakie zmiany zachdza, jacy jestesmy, etc.

Pamiec dot faktow obojetnych np. - tabl mnozenia.

Procesy pam.

- pam - zespol proc w wniku których dochodzi do wzrostu zasobow posiadnych info w aktywnego podmiotu.

Przy pamieci mowimy o danych. Pamiec to info, uczenie się to zach,

- fascynujace właściwości pamieci

- co znaczy dobra pamiec

- czy pamieta się wszytsko? - być może pamietamy wszytsko ale nie zawsze potrafimy sobie tego przypomniec wyciagnac - spontaniczne przypomnienie - czyli nagle przypomnienie sobie jakis danych - najczesciej u osob starych.

- czy pamietamy dlugo? - sa dane które pamietamy b. dlugo. Nie ma ograniczeni czasowego przch czegos w pamieci - rzyklad prof. 103 lata.

Fascynujace wl pamieci

- Homer recytowal swoje opowiesci z pamieci.

- Leon Charonski, nauczyciel gimnastyki tez. Nauka na pamiec w obozie. I pamietanie po latach bezbledne.

- Szereszwski. Pacjent Łurii ( „O pamietaniu które nie ma granic”) nigdy niczego nie zapomniał.

- Pan P który pamietal wszystkie rozkłady kart w brydza. - granie w karty bez kart.

- Pamiec kelenerow i barmanow - USA, Sue - 63 zamowienia 6 daniowe.

Jak wyglada banknot 10 złotowy?

Malo pamietac do rozpoznania wiecej do rekonstrukcji.

Co pamietasz a co nie

- czy pamietasz czym się banknot 10 zlotowy od 100zl

- nie pamietasz? Dlaczego?

- a może pamietasz co robiles 23 lipca 2002 roku o godz. 19.30?

- nie pamietasz?a prawie wszyscy przesluchiwani przez Komisje Sledcza w sparwe Rywina pamietali!

- Czy można im wierzyc? Nie.

Watpliwa jest sicslosc wspomnien lub ich niedokladnosc.

O pamieci która nie miala granic (łuria)

Kilkaset wieszy kilku sylabowe - przypadkowo polaczonych ze soba.

Raz przeczytaniu, po 45 sekundach powtorzyl wszystko, podobnie jak po 16 latach wraz ze zczegolami tego gdzie się tego nauczyl, jak wygladal Luria, etc.

Roznorodnosc procesow pamieciowych (Ebbinghaus)

- poczatek badan nad pamiecia to poczatek badan eksp.

- sylaby bezsensowne - RAW, MOP, LER.

- badanie siebie samego. - Rathus

- te badanie sa aktualne do dnia dzisiejszego - ale nie dotycza one pamieci autobiogrf

- rozne procesy: zapamaietanie, przchowywanie, odtwarzanie.

Czasowa charakterystyka pamieci (Loftus)

kolo.

Bodzce pam sensoryczna Pam krotkotrwala pam. Dlugotrwala

| | |

V V V

Utrata po ok. 1 sek po ok. 20 sek bez granic

Pam. Krotkotrwala.

Magiczna liczba 7

Wedley - 4 +/- 2

Ekonomika apamiectywania - 1 dana zamiast 3.

Cechy pamieci - rathus

Tab.1

Wlasciwosc	Krotktrwala	Trwała
Czas przech	sek, min	Nieograniczona
Pojemnosc	7 +/- 2	Nieograniczona
Tempo	szybkie	Nieograniczona

Tab.2

Tempo zapominania	duze	male
Dostęp do zasobów	latwy, natychmiastowy	powolny, trudny
Format zapisu	obrazowy (Sematyczny)	Sematyczny (obrazowy)

Cwiczenia pamieci - nie uczenie sie nowego ale przypominanie tego co już wiemy - udany proce bardzo usprawnia.

Zapamietaj to!

Tabelka liczb, samych z litera choc na czarno, i trzecia z zaznaczona na czerowno.

Najlepiej zapamietuje się figure - bodzce bardziej wyraziste.

- regula wyrazistosci - zaskakujace, niezwykle, zlozone, dziwaczne.

- to co rozumiemy zapamietujemy lepiej niż to czego nie rozumiemy. Material sensowny.

Efektywnosc nie tylko zalezy od ilosci materialu, ale i sensownosci jak i ustruktualizowania - uporzadkowania.

Przeuczenie eksp Krugera

Powtarzanaie czegos do zap dluzej niż wtedy kiedy już potrafli.

3 gr, od nauczenia, koniec, 2 g po 50% wiecej, 3 gr 100% wiecej razy powtorzone.

Po 1 dniu - Ci którzy się przuczyli pamietali nawiecej

Po 28 dniach - Ci którzy się przeuczyli tez pamietali nalepiej.

Wyznaczniki efektywnosci zapamiętywania.

- powtarzanie materialu. - Powtarzanie jest matka uczenia się

- efekty liniowe, modyfikowane przez inne czynniki

- optymilizacja w czasie - brak efektywnosci nauki w bloku, najlepiej uczyc się z przerwami. Uczenie się przed snem. Nie można się uczyc przed snem, ale można przed. Sen jest bardzo dobrym utrwalaczem.

- Prawo Josta - faworyzacja starszego skojarzenia w porown z nowszym. Starsze skojarzenia sa priorytetowe w naszej subiektywnej opinii,

- zapamietywanie a polozenia materialu w serii

- efekt pierwszenstwa - pierwsze wrazenie w zwiazku daje wieksze szanse :P

- efekt swiezosci

Ef pierw i swiezosci

Tab.

W odroczonym - pierszenstwa, swierzosci prawie ze zanika.

WNIOSEK - nie wracaj do poczatku, bo już go masz. Dziel na czesci by zawsze mieć poczatek, który zapamietujesz.

Wyznaczniki zapamietywania

- dost psychiczna - slowa na S i na E. litera S jest bardziej dost psychicznie

- zgodnosc z postawami - Hamilton - studenci konserwatywni o pogladach komunistycznych, tesksy prokomunistyczne, komunistyczne, Mika - religijne i niereligijne - ludzie z rozna praktyka religija. Lepiej zapamietac cos co jest zgodne z naszymi przekonaniami, pogladami. Zrodlo deformacji tez

- Efekt Zeigarnik - zadania niedokonczone.

Czy pamietasz kiedy była bitwa pod Grunwaldem?

- oczywiście, ze pamietasz, bo wszyscy pamietaja.

- czy pamietasz kiedy była bitwa pod plowcami? - malo kto pamieta.

- dlaczego amietasz jedno a nie pamietasz drugiego?

Hpoteza - bo nauczyciele tak mowili - czy można zapamietac na czas?

Nastawienia.

Zeznania swiadkow - eksp Dalenbacha: liczba bledow

Nastawienie na dp zeznanie pod przysiega lub tylko dokladne zapamietanie bo będzie o to pytany. po dluzszym czasie wiecej pamietaja Ci korzy musieli zeznawac pod przysiega.

Eksp Grubingera

Najlepsza pamiec wtedy gdy wiedzieli kiedy będą odpytywani.

Można zadac sobie termin kiedy nasza pamiec ma być optymalna.

Bad. Jenkinsa

- nauczyciel czytal uczniowi 20 sylab i powtarzal tak dlugo az uczen bezblednie powtarzali.

- potem badanie uczniow i nauczycieli - choc Ci ost się nie spodziewali tego.

Uczniowie zapamietali lepiej bo byli nastawieni na to, ze maja zapamietac.

Aktywnosc i produkcyjnosc pamieci.

- generatywne f-cje pamieci na wejsciu

- odrebne od gener f-cji amieci w trakcie przechow.

- eksp. Carmicheala

Rathus - okulary, klepsydra, strzelba.

Rysunki choc zmienione nazwy w roznych gr.

Odtworzenie zalezne jest od nazwy danego bodzca anizeli rysunku.

W momencie zetkniecia się z obrazem my determinujemy to jak będziemy ten bodziec odbierac potem.

- ekp Bartletta - wojna duchow.

Legenda - odtwarzanie od poczatku do kolejenych w jakim kierunku to idzie.

Patrz pranaie na warsztatach.

Skracanie opowiesci - im dalej w tygodniach tym dalsze od orginalu az przy koncu robi się coraz bardziej statystyczna - bardziej istotne staja się logiczne reguly. Nie zachowanie wiernosci ale zachowanie spojnosci i logicznosci.

Efekt czegos czarnego - osobliwe, dziwaczne na koncu - element staly.

Oba eksp dowodza, ze pamiec nie jest wierna, jest procesem w którym dochodzi do wyraznego przetwarzania info

Pamięc autobiograficzna.

Pamiec dotycznaca tego w czym uczsniczymy, co przezywamy co tyczy nas bezosrednio.

Ja i cos, Ja z czyms.

Pamiec autobiograficzna Maruszewski

- zdarzenia sa uporzadkowane linowo. Czasem zapis hierarchiczno linowy. Podporzadkowane ideii zachowania rzecywistego porzadku czasowego zdarzen.

- zdarzenia maja scisla lokazlizacje czasowa - choc nie zawsze poprawna, choc wciąż nam się wydaje, ze mamy przeczucie, ze pamietamy poprawnie.

- zdarzenia opatrzone sa tytulami, etykietami zawierajacymi sens zdarzenia.

BTW - mamy ttaj tez tzry sposoby odwolania się do danych - przez linie, czas lub etykiety

- oznakowania afektywne - pamietamy zdarzenia ale i emocje w zwizaku z tym zdarzeniem zwiazne. Szukajac danych odwolujemy się do pozytywnych lub neg emocjii.

Cechy pamieci autbiog Rubin 1996

- zdarz uporzadkowane sekwencjnie

- czasowo

- znaczeniowo czyli jak wyzej

- powiazanie z Ja

- opis zdarzen ma charakter narracji.

- opis ma material obrazwy

- cos subiektywne wazne dla nas

Eksponowane cechy materialu pamieci autobiogr

- waznosc tresci

- osobiste odniesienie tresci.

4 interesujace zjawiska

- Amnezja dziecieca - rathus

Zjawisko ponadkulturowe. Dzieci 2 letnie oamietaja co było rok temu, ale dzieci 5 letnie nie amietaja tego co blo 4 lata temu

- Efekt Lampy Blyskowej - pamiec fleszowa, migawkowa, zywe wspomnienia

- Falszywe wspomnienia - fabrykowanie wspomnien

- Nadwyzka wspomnien z dzecinstwa u ludzi starszych.

Wspomnienia 40 atkow wieku od 0-25 sa ubozsze niż wspomnienia 60 latkow o tym samym okresie - spontaniczne przypomnienie sobie, odnawianie.

Amnezja dziecieca

- brak wspomnien z 1 roku zycia. Bardzo nieliczne z 3 roku zycia.

- maly wplyw dystansu czasowego od wspomnianego zdarzenia na pamietanie

- najlepeiej pamietane zdarzenia o duzej wadze emocjonanej - np. narodzenie rodzenstwa, przeprowadzka.

Nieprzekraczalna granica amnezji dzieciej - jeśli chcemy się cofnac w czasie do „pierwotnego krzyku” - rebrithing<

Liczba wspomnien o narodzinacg rodzenstwa w miare uplywu czasu - Jagodzinska 03

Badanie grupy tuz po 2 roku zycia i po 4 roku zycia - kiedy nastapilo pojawienie się rodzenstwa.

Zaleznoc sugestii od tego co się pamieta. A raczej formy pytania o to co się pamieta.

Nie ma zadnego dobrego wyjasnienia tego zjawiska. Jest duzo danych, hipotez ale rzadna nie wyjasnia tego zjawiska globalnie.

Pamięc fleszowa/lampy blyskowej

- zamach na prezydenta J.F Kennedy'ego. - 62

- zamach na JP II

- wprowadzenie stanu wojennego w Polsce.

- katastrofa promu Challenger

- powodz 1997 r

- katastrofa promu Columbia

- smierc ksieznej Diany

- 11 wrzesnia, etc.

Brown i Kulik 77 - w pewnych warunkach tworza się fotograficzne kopie rzeczywistosci w pamici autobiograficznej.

- sa obrazowe, nasycone szczegolami

- sa trafne

- sa trafnie zachowywane

Dotyczy zdarzen zaskakujace

Dotyczy zdarzen o znacznej donioslosci mierzonej wiekloscia powodujacych konsekwencji

Jeśli zdarzenie spelnie te dwa warunki to uruchamioamy..(.)

Co się pamieta?

- miejsce (okolicznosci) otrzymania informacji

- aktywnosc biezaca przedmiotu w momencie nadejscia info

- zrodlo informacji

- zachowanie innych w tym momencie

Zapametanie i to calkiem niezle tych info.

Dane na temat detalicznosci zapm obrazu:

- szereg badan potwierdza znaczaca ilosc zapamietanych szczegolow.

- szczegolow jest duzo ale niekoniecznie poprawnych

- Neissera i Harasch '92 - szczegoly koreluja z pewnoscia ale nie koniecznie z trafnosica.

Dane na temat tafnosci - podzielone zdania

- McCloskey, Wibble i Cohen '88 - katastfr Challengera - ogolny zarys bardo poprawny ale roznica szczegolow zwlaszcza mieszy 3 a 9 miesiacach

- Neisser i Harasch - po 24 godz, 30 m-cach i 36. 7% zgodnych relacji, Ogolna jest zgodna prawie calkowicie ale szczegoly sa praktycznie zupelnie inne.

- Christiansen '89 - smierc Olofa Palmego - 6 tyg i rok po - znaczna zgodnosc opisow.

- Larsen '92 - pamietnik wlasny i potem sprawdz - okolicznosci Olofa palmego i katasrofy w czernobylu - zupelnie nietrafne były jego wspomnienia od tego co zapisal.

Wiele danych pokazuje utrate info typowa dla dynamiki zapominania zdarzen normalnych

Dobrze zachowany golny obraz - gina nam szczegoly kotre sobie sami uzupelniamy niekoniecznie zgodneie z prawda.

Slabosc kryterium pewosci subiektywnej

- bad klasyczne Lichtenstein i Fischofa '77 - jestem pewny ze tak jest - 60% jest falszywych. Wiecej przekonan których jestesmy pewi sa falszywe.

- Badania Oskampa '62 - zle wykorzystujeny info które pozwala nam dobrze cos zapamietac. Wypracowanie sobie hipotezy która się nie zmienia mimo ze nie była ona zgodna z prawda i co wiecej informacja zamiast podwazac potwierdzaly te hipoteze.

- Dane Zaleskiewicza 03

Gracze przegrywaja nie dlatego ze maja za malo danych ale dlatego, ze sa zbyt pewni ze przyjety ich punkt widzenia jest poprawny.

Dane dotyczace waznosci niejednoznaczne

- Francuzi lepiej pamietaja oklicznosci smierci ich premiera niż np. Belgowie - Curci i in, 2001.

- Badanie wlasne - wazne wydarzenia = osoby adane nigdy nie wspominaly takich faktow czy epizodow jak wojne ale pamietaly pierwsza randke - subiektywna waznosc wydarzen.

Fabrykowanie Wspomnien

- Orwell - Departament Prawdy - redagowanie gazet i ksiazek do zgodnosci z obecni panujacym poprawnym pogladem.

- Greenwald - Totalitarne ja - nieustannie redagujemy nasze wspomnienia - spr czy nie kluca się one z naszym obecnym pogladem na cos.

Epidemia odzyskanych wspomnien

Przypominanie sobie jakis traumatycznych przezyc z dziecinstwa - i oskarazanie o to rodziny.

- procesy i wyroki - oskrazanie terapeutow o wytwarzanie wspomnien

- odszkodowania - 1.5 mil dolarow.

Zachety do tworzenia falszywych wspomnien - czyli być może istnie cos co zacheca nas do tworzenia tego typu wspomnien.

- Jacek Santorski i „w dziecinstwie mama Cie zle traktowala”

- Cheryl McCall (Life XII.84) „jest nas w Ameryce [rawie 34 miliony doroslych kobiet które były ofiarami naduzyc sexualnych”

- „Jeśli nie pamietasz ze bylas ofiara rzemocy sexualnej to nie znaczy ze nie bylas, Bylas na pewno”

Bradshaw

30 wskaznikow ze było się molestowanym w dziecinstwie. Kilka:

- zach nieodp do wieku - zbyt dziecinne, zbyt dorosle - brak trafnosci zachowan do wieku

- poczucie ze jest się nierealnosci, poczucie izlolacji od wlasnego ciala, bycia niedobrym. - czasem mamy kaca moralnego

- poczucie samotnosci, brak przyjaciol, wyobcowania - bunt młodzienczy, okres starosci.

- leki, przerazenie, fobie, awersje - np. arachnofobia, wstret do pomidorow

- kompulsje (zach przymusowe)

- wrogosc wobec innych - np. chetnie bym go udusil…

- poczucie wstydu

- poczucie bezwstydnosci

- poczcuie ze jest się ofiara sil zew

- problemy z zatrudnieniem i utrzymaniem pracy

Ksiazka wydana przez PTP, poleconego specjaliste… O_o

Bad, Loftus

- zagubiona w supermarkecie - czy można komus wmowic wspomnienie. Dziewczyny mieszkajace w jakiejs izlolascji - mal miasteczko, rancho. W wieku 6 lat nie były najprawdopodobniej w supermarkecie. 3 wspmnienia rawdziwie i jedno sfabrykowane o zagubieniu w supermarkecie. Sugestie i dodatkowe pytania. Czy pamietasz jak w wieku lat 6 zgubilas się w supermarkecie, i jak była ubrana pani która Cie znalazla?

Im czesciej przetwarzamy jakies informacje tym bardziej realne się one dla nas robia.

Nie jest wiecj trudne sfabrykwac jakies wspomnienie co wiecej z uplywem czasu osoby poddane takiej fabrykacji nabieraja coraz wiekszej pewnosci ze ak fakycznie było.

- regresja do wczesnego dziecinstwa.

Bad grupy Iry Hyman(a):

- waza z ponczem

- pizza i clown

wylacznie wspomnienia nieprawdziwie ale pytanie zadane w taki sposób by poddac sugestie i wykreowac wspomnienia, i pewnosci co do prawdziwosci owego.

Okolicznosci sprzyjajace:

- emocje - ludzie odzyskuja wspomnienia podczas terapii.

- szczegoly

- przekonanie o mozliwosci zaistnienia zdarzenia. Np. bocian na podworku jest możliwy a np. ladowanie pingwina już nie wiec takie wspomnienie trzeba odrzucic. kwestia fundamentalna.

- sugestia zewnetrzna, np.terapeuty

- przerwa miedzy dwiema probami odtworzenia - trzeba dac czas.

Falszywe wspmnienia sa pod wieloma wzgledami podobne do klamstw( tak jak je opisuje Ekman)

- sa mniej szczegolowe

- wypowiedzi sa ubozsze pod względem jezykowym

- pojwia się wiecej bledow jezykowych

Konkluzja:

Jakkolwiek doswiadczamy subiektywnej pewnosci naszych wspomnien to ani my sami ani tez inni ludzie - nie możemy a priori odrzucic hipotezy ze sa to wspomnienia bledne lub falszywe.

Szczegolny sceptycym powinien dotyczyc wspomnien pojawiajacych się nagle, np. pod wplywem emocji.

Kryteria identyfikacji wspomnien sa bowiem bardzo slabe i tylko posrednie

Tymczasem implikacje praktyczne falszywych wspomnien bywaja niekiedy grozne.

Lepiej mieć ograniczone zaufanie dla wlasnej pamieci - jest nam bardzo usluzna.

---