Niemcy — Federacja —	Francja— Dualizm adm.publ. —	Szwajcaria — Federacja —Idea Demokracji Bezpośredniej—	Austria — Federacja —	Anglia — część Zjednocz. Królestwa WLk.Brytanii i Irlandii Płn.— (+ Walia+Szkocja+ IrlandiaPłn)	Hiszpania —Monarchia Konstytucyjna—
Podział terytorialny	Organy centralne (państwo) dzieli się na: Kraje Związkowe (Land, Bundesland) Okręgi Regencyjne(rejencje, regencje, okręgi) Powiaty (Kreis, Landkreis) Gminy(Gemeinde, Stadt)	Regiony (22) Departamenty Gminy(commune)	Federacja = 26 x Kantony Gminy	Landy (Kraje Związkowe) Powiaty / in. OKRĘGI Gminy	Regiony (9) Hrabstwa Dystrykty (~ gmina) Parafie (~jedn. pomocnicza)	Regiony (wspólnoty autonomiczne) Prowincje Gminy
		** w większości spotyka się dodatkowy podział na jedn. pomocnicze (fakultatywnie) Ortsteile Organy samorządowe: gmina - tak, powiat - mieszana struktura, okręgi regencyjne - tylko Bawaria jest jst Sam. Teryt. jest więc dwu-stopniowy (Bawaria stanowi wyjątek) Landy niemieckie (kraje związkowe) - dzis jest ich 16, 3 z nich mają podwójny status: Miasto-Gmina/ Land-kraj związkowy: Berlin, Brema, Hamburg	od 1980 r. wsz. są samorządowe, ale nie mają prawa wybierania swoich organów — Dualizm adm.publ. — na szczeblu regionu u departamentu od lat 80. obok organów rządowych działają organy samorządowe — Prefekt — Rada Regionu — Prezydent Departamentu na szczeblu gminy — Mer — podlega jednocz. Prefektowi (wraz z możliwością odwołania) Kodeks Gmin z 1977 jest podstawowym źródłem prawa komunalnego w świetle którego gmina jest okręgiem lokalnej samorządności, — okręgiem wyborczym do Rad Gm. — jednostką podziału teryt. — ………. — ……….— …………… Szczególny status mają: Paryż —Marsylia —Lyon : z mocy prawa podzielone na dzielnice	— Rodzaje Gmin — — Polityczna (mieszkańców)- uniwersalna — Obywatelska (mieszczańska) - tworzą ja wszyscy, którzy mają obywat. Szwajcarii i miejsce zamieszkania w danej gminie(jst) — mają swoje oddzielne organy niezależne od organów jst. — kościelna — szkolna Berno - stolica Szwajcarii - Siedziba Parlamentu i Rządu Federacji, większości org. Amin. miasto ­urzędników urzędników dyplomatów Jest to jednocześnie gmina polityczna (jst) i gmina obywatelska (ogół mieszkańcow, Parlament, Rada — Wielka Rada Obywatelska, Mała Rada Obywatelska.	* samorząd terytorialny = tylko Gmina! W Austrii funkcjonuje kilkanaście gmin, które mają szczególny status (w tym odrębny ustrój): Miasta z Własnym Statutem Liczą więcej niż 20 tys. mieszk. Wiedeń, Linz, Graz, Salzburg, Innsbruck …. Wykonują zadania typowe dla gminy ale ich rozszerzony zakres o zadania z/z administracji rządowej (porównywalne do polskich miast n/p powiatu) Wiedeń - stolica Austrii - posiada szczególny status: miasto ­- kraj stolica — gmina — LAND organy stanowiące i wykonawcze gmina Land Rada Gminy—Parlament Senat Miejski — Rząd Konstytucja Wiednia jako kraju związkowego jes jednocześnie statutem Widnia—miasta z własnym statutem. Radni gminy Wiedeń mają status posła parlamentarzysty (immunitet)	Anglia jest powierzchniowo największą częścią ZKWB; ponad 70-80% kraju to obywatele angielscy; samorządy pozostałych krajów są podobne co do zasady do struktur ang. Anglia — specyficzna w odróżnieniu od innych krajów Wlk.Brytanii: Nie posiada własnego Parlamentu - i pozostaje pod jurysdykcją Parlamentu Brytyjskiego, W ten sposób deputowani pochodzący spoza Anglii mogą mieć wpływ na wewnętrzne sprawy tego kraju. Regiony od 1996 r. stanowią okręgi wyborcze do Parlamentu Europejskiego Anglia dzieli się na 9 jednostek administracyjnych (regionów), które poza Londynem, mają taki sam status prawny i nie posiadają władz wybieranych w wyborach bezpośrednich. Londyn — posiada wybieralnego burmistrza (Mayor) i zgromadzenie (London Assembly), regiony, większą władzę niż inne regiony.	Regiony (jednostki autonomiczne - szczególny status- coś więcej niż jst! - możliwość stanowienia prawa w sposób niezależny od aktów prawnych wyższego rzędu przez organy Regionów- jedn.autonom.)
Struktura Gminy	organ stanowiący: Rada Gminy (Rat, Gemeinderat, Stadtrat, Gemeindevertretung) organ wykonawczy: Burmistrz * Burgemeister- w gm. Lub miastach wydzielonych z powiatu-OberBurgemeister, ErsteBurge…; lub w niektórych Zarząd (Magistrat …) Komisje (wewn. Organy Rady) — Doradcze i Rozstrzygajace Prawa wyborcze: obywatele gminy (obywatele RFN lub UE mieszkający na stałe na terenie gminy, którzy ukończyli 18 lat ** w niekt. Landach czynne od 16 lat) Art. 28 Konst. RFN: „w krajach, powiatach i gminach naród musi miećprzedstawicielstwo które pochodzi z bezpośrednich, wolnych, równych i tajnych wyborów. W gminach rolę organu wybieralnego może spełniać zgromadzenie gminne „ - szczegółowe rozwiązania wynikają z ustawodawst krajowych oraz ordynacji powiat. I gm. Burmistrz obywatel RFN lub UE /*wyj. Bawaria i Saksonia- tylko RFN — przebywający na ternie gminy co najmniej 6m-cy przed wyborami — ukończone 25 lat i nie więcej (w niekt. landach) niż 65 lat Kadencja: 5-8 lat w zależności od regulacji obow. w danym landzie. Najczęściej jest jednocześnie Przewodniczącym Rady. Zastępca Burmistrza Zastępuje nieobecnego burmistrza a także samodzielnie sprawuje administrację w określ. Sferach (tzw. decentratach). Wybierany jest przez Radę. POWIATY: II szczebel samorządu teryt., nie ma jednak zależności gmina - powiat! Organy wybierane w wyborach bezpośrednich: Rada Powiatowa (organ stanowiący) Starosta (organ wykonawczy, = przewodn. RP) Obok Rady i Starosty funkcjonuje Komisja Powiatowa powoływana OKRĘGI Bezik/ - wyst. Tylko w Bawarii III szczebel samorządu teryt Wyborcy wybierają Radę Okręgu Rada wybiera Przewodniczącego (organ wykonawczy) i zastępców Modele Ustroju Gminy Burmistrzowski — wyborcy wybierają Radę Gminy, Rada wybiera Burmistrza (Przew.RG), urzędników i Komisje (Obecnie nastąpiła modyfikacja tego modelu: burmistrz jest wybierany w wyborach bezpośrednich (przez mieszkańców gminy) na 8-letnią kadencję.) Północnoniemiecki W pierwotnej postaci model ten zakładał, że organem stanowiącym gminy jest rada, której przewodniczy burmistrz, natomiast organem wykonawczym jest dyrektor gminy. Obecnie organem wykonawczym gminy jest burmistrz pochodzący z wyborów bezpośrednich. Magistracki: Obecnie istnieje jako tzw. niewłaściwy model magistracki Organem stanowiącym jest RADA, a organem wykonawczym - kolegialny magistrat, na którego czele stoi BURMISTRZ. W pierwotnej wersji tego modelu magistrat (wraz z burmistrzem) był wybierany przez radę. Po modyfikacji burmistrz pochodzi z wyborów bezpośrednich, natomiast pozostali członkowie magistratu nadal są wybierani przez radę. Model południowoniemiecki: Jest to model obecnie dominujący. W postaci klasycznej (pierwotnej) funkcjonuje w Bawarii, Saksonii i Badenii-Wirtembergii, natomiast w pozostałych landach istnieje zmodyfikowana wersja tego modelu ustrojowego. W klasycznej wersji organem stanowiącym gminy jest rada pochodząca z bezpośrednich i powszechnych wyborów, natomiast organem wykonawczym jest burmistrz, który również jest wybierany w wyborach bezpośrednich i powszechnych. Burmistrz jest jednocześnie przewodniczącym rady. Model ten jest zwany również „dualistycznym modelem rada-burmistrz pod jednym zwierzchnictwem”.	organ uchwałodawczy i kontrolny: wyborcy —Rada Gminy — Komisje Kadencja 6 lat; sesje otwarte dla mieszk., funkcje bezpł - tylko diety organ wykonawczy: Rada Gminy —Mer — urzędnicy, przyboczni, urząd gminy - nie może być odwołany przez RG a tylko przez Prefekta Prawa wyborcze: obywatele gminy (obywatele Francji lub UE mieszkający na stałe na terenie gminy lub płacą podatki na rzecz gminy którzy ukończyli 18 lat) Głosowanie — „per procura”(w zastępstwie) Radny nieobecny na sesji może udzielić pisemnego upoważnienia innemu radnemu do oddania w jego imieniu głosu. Kompetencje Gminy: domniemanie kompetencji” — wsz. sprawy, które nie zostały zastrzeżone na rzecz innych jednostek - oświata, zdrowie, edukacja, gosp. przestrz., Funkcje Mera: stricte wykonawcze — jest przewodniczącym rady gminy, a równocześnie organem administracji rządowej w gminie, podległym prefektowi. Ponadto bardzo często mer pełni również funkcję posła lub senatora (co zwiększa jego autorytet)	organ stanowiący: Zgromadzenie Ogólne Mieszkańców (wsz. mieszkańcy mający prawa wyborcze - Demokracja bezpośrednia! - w większości gmin (Model Zwyczajny), w niektórych *tendencja rosnąca* obok Zgr.Og.Mieszk. jest wybierany II organ uchwałodawczy (Model NadZwyczajny) Parlament Gminy — radni jako przedstawiciele mieszkańców, ale nie odbiera to uprawnień stanowiących Zgrom w/s budżetu, podatków, finansów) organ wykonawczy: Rada Gminy (5-9 osób)* wybierany przez Zgr.Og.M. lub Parlament Przewodniczący: w zależn. od kantonu: Prezydent/ Mer/ Syndyk lub Przewodniczący. Prawa wyborcze: obywatele gminy	organ stanowiący: Rada Gminy (wybierana przez mieszkańców) organ wykonawczy: Zarząd Gminy wybierany przez Radę, na czele stoi Burmistrz (*co do zasady wybierany też przez RG, ale pojawiają się formy bezpośredniego wyboru przez mieszkańców)	Od kiedy w 1972 r. - uchwalono nową ustawę (The Local Government Act), która weszła w życie w 1974 r. i obowiązuje do dziś, dając podstawy dla funkcjonowania współczesnej administracji lokalnej w Anglii. — nie używa się określenia „samorząd terytorialny” (selfgovernment), lecz local government (czyli: „administracja lokalna”, „zarząd lokalny”)istnieje więc realnie III lub IV stopniowy system adm.lokal. : System Partnerski!! A nie hierarchiczny! zasada decentralizacji władzy! Obecnie organami władzy (administracji) lokalnej są rady (councils, l. poj.: council). Rady nie są organami, które stanowią lokalne prawo, ale ich podstawową rolą jest funkcja zarządcza (zarządzanie daną jednostką podziału terytorialnego w imieniu władzy centralnej). Rady są organami wykonawczymi, tj. wykonują postanowienia ustaw. Posiadają pewne uprawnienia prawodawcze, ale w bardzo małym zakresie. Rada jest jedynym organem zarządzającym w danej jednostce podziału terytorialnego państwa (nie ma oddzielnych organów stanowiących i wykonawczych - Jedynym Organem Administracji Lokalnej Jest Rada). StrukturaRady Przewodniczący (zazw. wybierany przez Radnych spośród Rady) - wyjątkiem jest Londyn, gdzie Burmistrz pochodzi z wyborów bezpośrednich Zastępca Radni Natomiast jeśli chodzi o parafie, to obecnie podział na te jednostki występuje tylko w niektórych dystryktach, przy czym wyróżnia się: parafie z radą parafialną, (wybory bezpośrednie, powszechne spośród mieszkańców) parafie bez rady parafialnej. (funkcjęorganu pełni ParishTrustets - 2 osoby: przedstawiciel Rady Dystryktu i Mieszkańców) Prawa wyborcze: obywatele gminy (obywatele brytyjscy lub UE mieszkający na stałe na terenie działania danego organu adm.lokal. lub płacą podatki na rzecz gminy którzy ukończyli 18 lat-czynne, 21 lat bierne ** Ich główne lub wyłączne miejsce pracy - dot. Bryt. ** Posiadanie ziemi -jako właściciel lub zarządca- przez co najmniej 12 m-cy przed wyborami)	Co do zasady: organ stanowiący: Rada Gminy (wybory równe, bezpośrednie, powszechne, tajne) kadencja 4 lata organ wykonawczy: Burmistrz wybierany, co do zasady przez Radę, najczęściej spośród radnych. Na 4 lata, bezwzględną większością głosów. = Przewodniczący Rady, która nie może go odwołać ** do 100 mieszkańców (Małe Gminy) organ stanowiący: Otwarta Rada (wsz. mieszkańcy mający prawa wyborcze - Demokracja bezpośrednia! ; wybiera: organ wykonawczy: Burmistrza ** więcej niż 5.000 mieszkańców (Duże Gminy) obok Rady i Burmistrza dodatkowe organy: obligatoryjnie — Komisja Zarządzająca i Urzędnicy Przyboczni (zastępcy B-a) fakultatywnie — Komisje Doradcze Upełnomocniony Członek Rady Gminy Reprezentanci Burmistrza Rady Terenowe
Modele / zadania				Zadania Własne — prawodawstwo miejscowe; administrowanie /zarządzanie/ wykonywanie określ.zadań utrzymanie gm.infrastruktury opieka społecz. edukacja Zlecone — przyznawanie azylu; sprawy z/z spraw cywilnego USC — organizacja wyborów krajowych	Domniemanie kompetencji Rady Gminy Zadania Własne i Zlecone — zarządzanie drogami miejsc., gosp. przestrz; ochrona zdrowia; edukacja publiczna; przepisy dot. Użytkowania obiektów użyteczn. publicz.	Zadania Rad Hrabstwa — Szkolnictwo, drogi, opieka społecz. Policja, biblioteki, ochrona przeciwpożarowa Dystrykty — budownictwo mieszkaniowe, cmentarze, ochrona sanitarna, podatki lokalne, rekreacja, kanalizacja i usuwanie odpadów … Parafie — ogródki działkowe, przystanki autobusowe, tereny rekreacyjne, zieleń miejska, ścieżki rowerowe Zakres Uprawnień —doktryna ultra vivres — „poza zakresem uprawnień” Rada może działać wyłącznie jeżeli przewiduje to ustawa! I tylko w takim zakresie w jakim to wskazuje w granicach upoważnienia ustawowego! Oprócz ustaw muszą przestrzegać prawa zwyczajowego common law	Zadania Własne i Zlecone (typowe) — mogą być przekazywane przez państwo lub wspólnoty autonomiczne
Formy współ-działania	Formy Współpracy Komunalnej: Urzędy Wspólnoty administracyjne Gminy związkowe Gminy zbiorowe Związki celowe	Formy Współdziałania: Syndykaty gmin Wspólnoty miejskie dystrykty	Formy Współpracy Międzygminnej: związki komunalne 2 lub więcej gmin Związki celowe (w celu realizacji określ. zadania) Związki Gminne (zadania bliżej nieokreślone)	--------	Formy Współdziałania: Organy wspólne Komisje wspólne Związki i stowarzyszenia	--------
Nadzór	Z racji federalnego modelu występują rozbudowane struktury: Niższe organy nadzoru : Starosta w/z org.Gminy Wyższe organy nadzoru: Prezydenci w/z powiat i m.-pow. Najwyższy organ nadzoru: Min.SprawWewn danego landu Kryterium: Legalności (n.prawny) i ewent. Celowości (n.fachowy)	Prefekt -kontrola- Wszelkie akty prawne podejmowane przez organy jst ale bez możliwości stwierdzenia ich nieważności tylko zaskarżenia do TA ** w odniesieniu do Mera- możliwość odwołania Trybunał Administracyjny kontrola+nadzór Regionalne Izby Obrachunkowe -kontrola w/z spraw finansowych	Organami Nadzoru są: Organy kantonu - gł. Rząd kantonu! właśc. ministrowie dział. na szczeblu kantonu Sąd administracyjny (TA) - skarga może być wniesiona przez każdego czyje prawa zostały naruszone przez uchwałę …	Głównie Sąd Administracyjny `odwołanie do Sądu Federalnego/ Organy amin. Rządowej /wykon. Landu — Rząd Landu/	1) Kontrola polityczna dokonywana jest przede wszystkim przez mieszkańców danej jednostki podziału terytorialnego kraju. Przejawia się ona głównie w możliwości dostępu do wszelkiego rodzaju informacji publicznych, znajdujących się w posiadaniu organu administracji lokalnej (jest to m.in. prawo wstępu na posiedzenia rady, dostęp do dokumentów). 2) Kontrola administracyjna Skargi na działalność organów administracji lokalnej rozpatruje tzw. local ombudsman (tj. lokalny rzecznik praw obywatelskich, komisarz ds. administracji lokalnej). Działa on w ramach komisji ds. administracji, w skład której wchodzi: komisarz parlamentarny - który rozpatruje skargi na działalność administracji centralnej (rządowej), komisarz lokalny (local ombudsman). Trybunał Administracyjny: Oprócz możliwości wniesienia skargi do komisarza lokalnego, każdy mieszkaniec danej jednostki podziału terytorialnego ma prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego Właściwy Minister - każda uchwała wymaga jego zatwierdzenia: zwraca lub zaskarża	Sądy Administracyjny Państwowy Delegat Rządowy w regionie /uchylenie aktów prawnych org.gm, które naruszają w poważny sposób wspólny interes Hiszpanii/ Rada Ministrów /rozwiązanie Rady Gminy/
FINANSE Lokalne	Podatki (udział w p.dochod. i od wynagrodz.; tzw realne -przemysłowe i gruntowy; od konsumpcji i luksusu; od posiadania psa i od polowań Opłaty administr. Dochody ze sprzedaży mienia komunalnego Subwencje z budżetu federalnego ikraj. (Szeroko rozbudow. System wyrównań)	Wewn: Podatki (mieszkaniowy, gruntowy, itp.) Opłaty (np. korzystanie z kąpielisk) Zewn. Dotacje z budżetu państwa Istnieje ogromne zróżnicowanie finansowe gmin - brak systemu wyrównywania finas.	Dochody Własne Podatki (dochodowy i od majatku - os.fiz.; od zysku i kapitału - os. Prawne) Opłaty (np. za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicz.) Działalnośc gospod. Umowy najmu / dzierżawy Dochody Zewnętrzne (budżetowe) Środki pochodz. z budżetu państwa (federalnego - subwencje) Środki pochodz. z budżetu kantonu, na terenie którego się znajduje Międzygminne wyrównanie finansowe - świadcz. Wyrównawcze przysługujące gminom biedniejszym ze stony kantonu	Dochody Własne Podatki — od rzemiosła i przedsiębiorczości; — gruntowy — od gier i zabaw — od konsumpcji i napojów — od posiadania psów Opłaty z tyt. korzystania z urządz. publ. użytecznosci Najem / dzierżawa Dochody Zewnętrzne (budżetowe) Dotacje środki budżetowe (federacji —i landu)	Dochody Własne Podatki — od nieruchomości mieszkalnych — (counccil tax) — od dział.gosp. (business rate) Dochody Zewnętrzne (budżetowe) Subwencje lub dotacje z budżetu centralnego Dochody z mienia /czynsze, opłaty/	Udziały w podatkach Daniny komunalne Podatki komunalne Subwencje i dotacje

---