grupa a

Genetyka

Test, który masz przed sobą, składa się z 21 zadań. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów imię i nazwisko

możliwą do uzyskania za poprawną odpowiedź.

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie . . . . . . . . . . . . . . .

35 punktów. klasa

1. Zadanie (0-2 p. )

Porównaj mitozę i mejozę, wpisując do tabeli podane określenia oraz cyfry.

ta sama co w komórce macierzystej, o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej,

gamety, komórki budujące ciało, 2, 4

Nazwa podziału komórkowego	Liczba komórek potomnych	Liczba chromosomów w komórkach potomnych	Komórki powstałe w wyniku podziału
mitoza	2	ta sama co w komórce macierzystej	komórki budujące ciało
mejoza	4	o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej	gamety

2. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

W wyniku mitozy z komórki zawierającej 12 chromosomów powstaną

A. dwie komórki zawierające po 6 chromosomów. C. cztery komórki zawierające po 3 chromosomy.

B. dwie komórki zawierające po 12 chromosomów. D. cztery komórki zawierające po 6 chromosomów.

3. Zadanie (0-1 p.)

Połącz strzałkami poniższe elementy, od najmniej do najbardziej skomplikowanego.

4. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Kod genetyczny jest uniwersalny, ponieważ we wszystkich organizmach te same trójki nukleotydów (kodony) kodują te same aminokwasy.

5. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

Nukleotyd DNA jest zbudowany z

A. zasady potasowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.

B. zasady potasowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

C. zasady azotowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.

D. zasady azotowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

6. Zadanie (0-1 p.)

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA.

A C C G T G C C A A T C G A

TGGCACGGTTAGCT

7. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

Zespół wszystkich genów danego organizmu to

A. kwas DNA. C. genotyp.

B. chromosom. D. fenotyp.

8. Zadanie (0-4 p.)

Allel A decydujący o wysokim wzroście grochu jest dominujący, natomiast allel a warunkujący niski wzrost grochu jest recesywny. Skrzyżowano heterozygotę i homozygotę dominującą. Wykonaj krzyżówkę genetyczną. Zapisz genotypy i fenotypy organizmów potomnych. Określ prawdopodobieństwo wystąpienia w pokoleniu F1 osobników potomnych o wysokim wzroście.

Genotypy F1: Aa, AA .

Fenotypy F1: Osobniki wysokie.

Prawdopodobieństwo wystąpienia osobników o wysokim wzroście: 100%.

9. Zadanie (0-2 p.)

Uzupełnij poniższe zdania, pamiętając o prawie czystości gamet.

a) Homozygota dominująca pod względem danego genu wytwarza 100 % gamet z allelem dominującym tego genu.

b) Heterozygota pod względem danego genu wytwarza 50% gamet z allelem recesywnym tego genu.

10. Zadanie (0-4 p.)

Obok zdań zawierających prawdziwe informacje wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe informacje - literę F.

Cząsteczka tRNA dostarcza zasady azotowe do miejsca syntezy białek. F

Kodon to trójka nukleotydów kodująca jeden aminokwas. P

Nić mRNA stanowi kopię genu znajdującego się w jądrze komórkowym. P

Odcinek nici DNA kodujący budowę określonego fragmentu białka to gen. P

11. Zadanie (0-1 p.)

Wyjaśnij, na czym polega rekombinacja genetyczna zachodząca podczas mejozy.

Chromosomy homologiczne losowo trafiają do gamet. / Chromosomy homologiczne wymieniają się fragmentami DNA.

12. Zadanie (0-2 p.)

Z poniższego tekstu wykreśl nieprawidłowe określenia.

Komórki, które zawierają podwójny zestaw chromosomów, są nazywane komórkami diploidalnymi / haploidalnymi. Natomiast te z pojedynczym zestawem chromosomów to komórki diploidalne / haploidalne. Większość komórek ciała człowieka jest diploidalna / haploidalna. Komórki jajowe i plemniki są diploidalne / haploidalne.

13. Zadanie (0-1 p.)

W poniższym opisie podkreśl cechy dziedziczne.

Jacek to wysoki chłopiec o blond włosach i pięknych niebieskich oczach. Na jego opalonym ramieniu widać bliznę po skaleczeniu, a poniżej mały tatuaż, pamiątkę z wakacji.

14. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Kariotyp człowieka to zestaw 46 chromosomów. 22 pary spośród nich to chromosomy autosomalne .

15. Zadanie (0-2 p.)

	X^d	X^D
X^d	X^d X^d	X^D X^d
Y	X^dY	X^D Y

Daltonizm jest cechą recesywną sprzężoną z płcią. Na podstawie

informacji zawartej w krzyżówce genetycznej uzupełnij zdania.

a) Prawdopodobieństwo urodzenia się dziewczynki daltonistki wynosi 50 %.

b) Prawdopodobieństwo urodzenia się zdrowego chłopca wynosi 50%.

16. Zadanie (0-1 p.)

Wymień dwa przykłady dziedzin naukowych, w których wykorzystywana jest znajomość ludzkich genów.

1Medycyna . 2Kryminalistyka .

17. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Nagła, trwała i nieodwracalna zmiana w materiale genetycznym komórki to mutacja .

18. Zadanie (0-3 p.)

Obok zdań zawierających prawdziwe informacje wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe informacje - literę F.

Mutacje dotyczące zmian w sekwencji nukleotydów to mutacje genowe. P

Wszystkie mutacje są szkodliwe dla organizmu. F

Mutacje są źródłem zmienności genetycznej organizmów. P

19. Zadanie (0-3 p.)

Obejrzyj ilustracje i odpowiedz na pytania.

a) W której parze chromosomów dostrzegasz

nieprawidłowość?

W 21 parze

b) Na czym polega ta nieprawidłowość?

polega na występowaniu dodatkowego chromosomu w tej

parze / trisomia 21 pary

c) Jak nazywa się choroba spowodowana tą

nieprawidłowością?

zespół Downa

20. Zadanie (0-1 p.)

Wykres przedstawia zależność między wiekiem matki

a częstością występowania zespołu Downa u noworodków.

Wykreśl ze zdania fałszywą informację.

Wraz z wiekiem matki rośnie / maleje ryzyko

urodzenia dziecka z zespołem Downa.

grupa b

Genetyka

Test, który masz przed sobą, składa się z 21 zadań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów imię i nazwisko

możliwą do uzyskania za poprawną odpowiedź.

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie . . . . . . . . . . . .

35 punktów. klasa

1. Zadanie (0-2 p.)

Porównaj mitozę i mejozę, wpisując do tabeli podane określenia oraz cyfry.

ta sama co w komórce macierzystej, gamety, o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej,

komórki budujące ciało, 2, 4

Nazwa podziału komórkowego	Liczba komórek potomnych	Liczba chromosomów w komórkach potomnych	Komórki powstałe w wyniku podziału
mitoza	2	ta sama co w komórce macierzystej	komórki budujące ciało
mejoza	4	o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej	gamety

2. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

W wyniku mejozy z komórki zawierającej 12 chromosomów powstaną

A. dwie komórki zawierające po 6 chromosomów. C. cztery komórki zawierające po 3 chromosomy.

B. dwie komórki zawierające po 12 chromosomów. D. cztery komórki zawierające po 6 chromosomów.

34. Zadanie (0-1 p.)

Połącz strzałkami poniższe elementy, od najmniej do najbardziej skomplikowanego

4. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Zasady azotowe w DNA tworzą pary, łącząc się ze sobą według reguły komplementarności.

5. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

Nukleotyd DNA jest zbudowany z

A. zasady azotowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.

B. zasady azotowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

C. zasady potasowej, deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego.

D. zasady potasowej, rybozy i reszty kwasu siarkowego.

6. Zadanie (0-1 p.)

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA.

T G G C A C G G T T A G C T

ACCGTGCCAATCGA

7. Zadanie (0-1 p.)

Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.

Możliwe do zaobserwowania cechy organizmu to

A. kwas DNA. C. genotyp.

B. chromosom. D. fenotyp.

8. Zadanie (0-4 p.)

Allel A decydujący o wysokim wzroście grochu jest dominujący, natomiast allel a warunkujący niski wzrost grochu jest recesywny. Skrzyżowano heterozygotę i homozygotę recesywną. Wykonaj krzyżówkę genetyczną. Zapisz genotypy i fenotypy organizmów potomnych. Określ prawdopodobieństwo wystąpienia w pokoleniu F1 osobników potomnych o niskim wzroście.

Genotypy F1: Aa, aa.

Fenotypy F1: osobniki wysokie i niskie.

Prawdopodobieństwo wystąpienia osobników o niskim wzroście: 50%.

9. Zadanie (0-2 p.)

Uzupełnij poniższe zdania, pamiętając o prawie czystości gamet.

a) Homozygota recesywna pod względem danego genu wytwarza 100% gamet z allelem recesywnym tego genu.

b) Heterozygota pod względem danego genu wytwarza 50 % gamet z allelem dominującym tego genu.

10. Zadanie (0-4 p.)

Obok zdań zawierających prawdziwe informacje wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe informacje - literę F.

Nić mRNA stanowi kopię genu znajdującego się w jądrze komórkowym. P

Cząsteczka tRNA dostarcza aminokwasy do miejsca syntezy białek. P

Odcinek nici DNA kodujący budowę określonego fragmenty białka jest genem. P

Kodon to czwórka nukleotydów kodująca jeden aminokwas. F

11. Zadanie (0-1 p.)

Opisz znaczenie rekombinacji genetycznej dla organizmów potomnych.

W wyniku rekombinacji mieszają się geny otrzymane od ojca i od matki. Dzięki temu kształtuje się zmienność organizmów.

12. Zadanie (0-2 p.)

W poniższym tekście podkreśl prawidłowe określenia.

Komórki, które zawierają podwójny zestaw chromosomów, są nazywane komórkami diploidalnymi / haploidalnymi. Natomiast te z pojedynczym zestawem chromosomów to komórki diploidalne / haploidalne. Większość komórek ciała człowieka jest diploidalna / haploidalna. Komórki jajowe i plemniki są diploidalne / haploidalne.

13. Zadanie (0-1 p.)

W poniższym opisie podkreśl cechy niedziedziczne.

Jacek to wysoki chłopiec o blond włosach i pięknych niebieskich oczach. Na jego opalonym ramieniu widać bliznę po skaleczeniu, a poniżej mały tatuaż, pamiątkę z wakacji.

14. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Kariotyp człowieka to zestaw 46 chromosomów. Chromosomy X i Y to chromosomy płci.

15. Zadanie
(0-2 p.)

	X^d	X^D
X^d	X^d X^d	X^D X^d
Y	X^dY	X^D Y

Daltonizm jest cechą recesywną sprzężoną z płcią. Na podstawie

informacji zawartej w krzyżówce genetycznej uzupełnij zdania.

a) Prawdopodobieństwo urodzenia się dziewczynki nosicielki wynosi 50%.

b) Prawdopodobieństwo urodzenia się chłopca daltonisty wynosi 50%.

16. Zadanie (0-1 p.)

Wymień dwa przykłady dziedzin naukowych, w których wykorzystywana jest znajomość ludzkich genów.

1Medycyna. 2 Kryminalistyka

17. Zadanie (0-1 p.)

Uzupełnij zdanie.

Nagła, trwała i nieodwracalna zmiana w materiale genetycznym komórki to mutacja.

18. Zadanie (0-3 p.)

Obok zdań zawierających prawdziwe informacje wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe informacje - literę F.

Mutacje dotyczące zmian w sekwencji nukleotydów to mutacje genowe. P

Wszystkie mutacje są szkodliwe dla organizmu. F

Mutacje są źródłem zmienności genetycznej organizmów. P

19. Zadanie (0-3 p.)

Obejrzyj ilustracje i odpowiedz na pytania.

a) W której parze chromosomów dostrzegasz

nieprawidłowość?

w 21 parze

b) Na czym polega ta nieprawidłowość?

polega na występowaniu dodatkowego chromosomu w tej

parze / trisomia 21 pary

c) Jak nazywa się choroba spowodowana tą

nieprawidłowością?

zespół Downa

20. Zadanie (0-1 p.)

Wykres przedstawia zależność między wiekiem matki

a częstością występowania zespołu Downa u noworodków.

Wykreśl ze zdania fałszywą informację.

Wraz z wiekiem matki rośnie / maleje ryzyko

urodzenia dziecka z zespołem Downa.

4chromosom

1nukleotyd

2podwójna helisa DNA

3chromatyna

4Chromosom 4

3chromatyna

2podwójna helisa DNA

1Nukleotyd

---