WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE
GŁOWICY SILNIKA 1.3MPI SKODY FELICIA W CELU WYMIANY USZCZELKI POD GŁOWICĄ.
by
* informacje techniczne oparte o Mario Rene Cedrych
Głowica silnika 1.3 MPI Skody Felicia (S 781.136B) jest odlana ze stopu aluminium. Głowica tego silnika jest oznaczona żółtą farbą, naniesioną na znak fabryczny Skoda, znajdujący się na odlewie. Może być ona stosowana zarówno do silników zasilanych benzyną bezołowiową, jak i benzyną z dodatkiem czteroetylku ołowiu, tzw. etyliną.
Głowica jest ośmiokanałowa, tzn. każdy zawór ma wyprowadzony swój oddzielny kanał. W głowicę są wciśnięte prowadnice i gniazda zaworów, które nie są wymienne. Na prowadnicach zaworów są osadzone uszczelniacze, które zapobiegają przedostawaniu się nadmiernych ilości oleju na trzonki zaworów.
W celu zmniejszenia emisji szkodliwych związków w spalinach i polepszenia procesu spalania, od lutego 1995 roku zmieniono kształt komór spalania, przy opracowywaniu których wykorzystano technikę komputerową. Rozpoczęto również montowanie zaślepek, chroniących głowicę przed pęknięciem wskutek zamarznięcia cieczy chłodzącej, wykonanych z blachy pokrytej na zewnątrz antykorozyjną warstwą aluminium.
Rysunek 1.
OŚMIOKANAŁOWA ALUMINIOWA GŁOWICA SILNIKA 1.3MPI, S 781.136B
Widok od góry
Do głowicy jest przykręcona obudowa termostatu, która jest zamkniętą pokrywą, w której są króćce przewodów układu chłodzenia. Od 1995r. w silnikach 1,3 montuje się nowego rodzaju obudowę termostatu, z której nie da się wymontować ani termostatu, ani czujnika temperatury cieczy chłodzącej. Jest to część niezamienna.
Rysunek 2.
Głowica. Widok od dołu
Głowica jest połączona z kadłubem silnika dziesięcioma śrubami M11, których walcowy łeb ma sześciokątne gniazdo, na klucz 10mm. Pod łby śrub podłożone są stalowe podkładki. Siedem śrub ma długość 168mm, dwie są dłuższe, a jedna ma długość 132,5mm, wkręcona w otwór przy pompie cieczy chłodzącej. W pobliżu otworów świec zapłonowych głowica jest przykręcona nakrętkami M8, nakręconymi na górną część gwintu dwustronnych śrub wkręconych w kadłub silnika. Śruby mocujące głowicę należy dokręcać w kolejności pokazanej na rysunku.
Wszystkie zawory mają chromowane trzonki o średnicy 8mm. Zawory dolotowe mają talerzyki o średnicy 34mm, a ich przylgnia jest dodatkowo hartowana i pokryta specjalnym stopem - Stellit F. Każdy zawór jest wyposażony w dwie sprężyny: wewnętrzną, wykonaną z drutu o średnicy 2,50mm i zewnętrzną (średnica drutu 3,75mm). Dolne zwoje sprężyn opierają się na głowicy za pośrednictwem specjalnej podkładki stalowej, gdyż materiał głowicy jest zbyt miękki, aby wytrzymać bezpośredni nacisk stalowych sprężyn
Rysunek 3.
Widok od strony kanałów dolotowych i wylotowych
Rysunek 4
Głowica ośmiokanałowa silnika 1.3 MPI z założoną uszczelką.
Uszczelnienie między głowicą i kadłubem zapewnia nowa, wysokiej jakości uszczelka głowicy, wykonana z blachy aluminiowej pokrytej warstwą azbestu. Na obrzeża uszczelki po obu stronach jest naniesiony wąski pasek uszczelniacza z silikonu.
Kolektor dolotowy jest odlewem ze stopu aluminium, wewnątrz którego, znajdują się kanały dolotowe. Kolektor wylotowy jest wykonany z żeliwa i stanowi pierwszy element układu wylotowego. Jest on mocowany do głowicy za pośrednictwem uszczelki, wspólnej z kolektorem dolotowym.
Rysunek 5
Kolektor dolotowy
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE GŁOWICY.
Do wymontowania i zamontowania głowicy niezbędne są:
Nowa uszczelka głowicy;
Nowa uszczelka kolektora ssącego i wylotowego
Przyrząd do pomiaru wysokości wystawania kołnierzy tulei cylindra z kadłuba (przyrząd specjalny MP 1-107 ze wskaźnikiem);
Klucz dynamometryczny o zakresie 10...30 Nm;
Nasadki klucza.
Wymontowanie i zamontowanie głowicy może być wykonywane zarówno na silniku znajdującym się w samochodzie, jak i wymontowanym z pojazdu. Do wymontowania głowicy przystępuje się, gdy silnik jest zimny.
Kolejność czynności przy wymontowywaniu głowicy:
Najpierw spuszcza się ciecz chłodzącą, odkręcają korek pod czujnikiem ciśnienia oleju.
Należy wymontować filtr powietrza i wszystkie przewody układu chłodzenia dołączone do kolektora dolotowego i obudowy termostatu.
Kolejną czynnością jest rozkręcenie połączenia kolektora wylotowego z rurą wylotową.
Następnie odłącza się przewody elektryczne, paliwa, powietrza oraz cięgna dochodzące do zespołu wtryskowego, zamocowanego na kolektorze dolotowym.
Następnie należy zdjąć pokrywę głowicy i ściągnąć końcówki przewodów zapłonowych ze świec(1,3 SPI), lub listwę zapłonową w przypadku 1,3 MPI.
Warto również zdjąć kopułę rozdzielacza zapłonu, a rozdzielacz okryć folią igielitową.
Należy odkręcić górne mocowanie alternatora, ponieważ pod pierwszą boczną śrubą głowicy jest zamocowany napinacz alternatora.
Ta operacja kończy czynności demontażu wyposażenia i połączeń, można przystąpić do wymontowania samej głowicy.
Najpierw należy odkręcić i zdjąć nakrętki znajdujące się przy otworach świec zapłonowych, posługując się sześciokątnym kluczem 10mm, odkręca się 10 śrub M11 mocujących głowicę.
Po odkręceniu i wyjęciu śrub należy rozpocząć próbę zdjęcia głowicy z kadłuba, chwytając za kolektor dolotowy (zdjęcie głowicy jest zwykle utrudnione, gdyż uszczelka głowicy jest „przyklejona” do głowicy i kadłuba; nie należy używać żadnych ostrych narzędzi, ani wsuwanych między głowicę i kadłub).
Zaleca się ostukanie głowicy gumowym młotkiem i szarpnięcie za kolektor wylotowy.
Gdy głowica jest zdjęta, wówczas usuwa się z powierzchni kadłuba i głowicy resztki starej uszczelki, zwracając uwagę, aby nie porysować obu powierzchni. Zaleca się stosowanie mokrego papieru ściernego o grubości 2000 lub większej.
Ponowne zamontowanie głowicy z wymienioną uszczelką.
Przed zamontowaniem głowicy należy sprawdzić, na jaką wysokość kołnierze tulei wystają ponad płaszczyznę kadłuba. Kołnierze tulei mogą wystawać 0,07...0,13 mm ponad płaszczyznę kadłuba z tym, ze maksymalna różnica wystawania kołnierzy poszczególnych tulei nie może być większa niż 0,04 mm. W przeciwnym razie należy zmniejszyć różnicę wystawania wkładając pod odpowiednie tuleje miedziane podkładki.
Jeżeli kołnierze tulei wystają na prawidłową wysokość, to na kadłub można położyć nową uszczelkę głowicy. Uszczelkę zakłada się na sucho. Otwór w uszczelce, służący do przepływu oleju, musi się znaleźć nad odpowiednim otworem w kadłubie, tzn. od strony sprzęgła.
Przed założeniem głowicy należy poluzować nakrętki na dźwigniach zaworów i odkręcić śruby służące do regulacji luzu zaworów.
Po założeniu głowicy na kadłub należy włożyć każdy drążek popychacza w odpowiedni popychacz, w górnej końcówce drążka popychacza umieścić koniec śruby służącej o regulacji luzu zaworów (podczas tej czynności należy trzeba nachylić dźwignię zaworu).
Gwinty śrub M11, służące do przykręcania głowicy, należy powlec cienką warstwą oleju silnikowego. Na śruby zakłada się podkładki (dwie najdłuższe śruby, które przechodzą przez skrajne wsporniki osi dźwigni zaworów, są montowane bez podkładek) i wkręca się ręką o kilka obrotów każdą śrubę.
Śruby mocowania głowicy należy dokręcać kluczem dynamometrycznym w odpowiedniej kolejności, zwracając uwagę, aby moment dokręcania wynosił 17...20 Nm. W drugim etapie dokręcania obraca się każdą śrubę o 90 stopni. W trzecim etapie wykonuje się kolejny obrót każdej śruby o 90 stopni. Ostatnią czynnością mocowania głowicy do kadłuba jest dokręcenie nakrętek przy otworach świec zapłonowych momentem 20...26 Nm.
UWAGA Podczas dalszej eksploatacji samochodu śrub głowicy już się nie dokręca.
Po dokręceniu głowicy należy wyregulować luzy zaworów, a jeżeli zdemontowano kolektory dolotowy lub wylotowy, należy je zamontować do głowicy, wykonując czynności w odwrotnej kolejności do ich wymontowania.
Następnie montuje się pozostałe wymontowane elementy wyposażenia w górnej części silnika.
Należy napełnić układ chłodzenia silnika.
Potem należy uruchomić silnik, aby podczas jego pracy nastąpiło odpowietrzenie układu chłodzenia (jeśli poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym się obniżył, to należy ją uzupełnić).
Przy silniku pracującym na biegu jałowym należy sprawdzić przez otwór wlewu oleju w pokrywie głowicy, czy z otworu dźwigni zaworu wytryskuje olej; w ten sposób sprawdza się drożność kanału oleju między kadłubem i głowicą oraz między wspornikiem osi dźwigni zaworów i tą osią.
Rysunek 6
Kadłub silnika S 781.136B
9
Uszczelniacz trzonka zaworu
Otwór na świece zapłonowe
Obudowa termostatu cieczy chłodzącej
śruby
Uszczelka głowicy
Zawory dolotowe
Kanały wylotowe
Kanały dolotowe
Zawory wylotowe
Uszczelka kolektora ssącego i wydechowego
Gniazda zaworowe
Otwory zespołu wtryskowego
Kolektor wydechowy
Popychacze zaworów dolotowych
Popychacze zaworów wylotowych
Tłoki