 | Pobierz cały dokument cz3.the.simpsons.eeee.jezyk.polski.jezyk.polski.doc Rozmiar 156 KB |
Młodopolskie motywy w twórczości J. Kasprowicza
Protest przeciwko chłopskiej krzywdzie w sonetach z cyklu ,,Z chałupy''
Cykl sonetów ,,Z chałupy” powstał w 1889 r , w jego skład wchodzi czterdzieści utworów poświęconych opisowi różnorodnych aspektów chłopskiego losu (sytuacji parobków, wiejskich żebraków , uzdolnionych chłopskich dzieci).
Sonet I jest wstępem do całego cyklu. Część pierwsza opisowa jest szkicem typowej polskiej wsi. Poeta zaznacza w nim tylko niektóre szczegóły:
,,Rzędy chałup, sad wiśniowy
Siwe wierzby, stodoły, a walący się płot
I piołun porastający podwórze”.
Szkic ten służy wydobyciu refleksji o trudzie chłopskiego życia. Jedynym optymistycznym akcentem w tym smutnym obrazie jest opis wiejskich dziewcząt ubranych w kraśne chusty, koralowe sznurki. W części refleksyjnej poeta podkreśla swój nieprzerwany związek uczuciowy ze wsią z której wyszedł. Ostatni wers sonetu wyraża nadzieję na lepszą przyszłość polskiego chłopa.
Sonet XV przypomina w swej konstrukcji zwięzłą nowelkę z dramatycznym i zaskakującym zakończeniem. Bohaterem lirycznym sonetu jest wiejska kobieta ulegająca powolnej społecznej degradacji. Była właścicielką gospodarstwa, straciła je na wskutek nie płacenia podatków , po licytacji ziemi i domu stała się służącą , a kiedy zabrakło jej sił żebraczką. Osamotniona, schorowana zamarzła na polu. Sonet jest gwałtownym oskarżeniem społeczeństwa w tym także chłopskiego. Poeta zwraca uwagę na tragiczny aspekt nędzy chłopskiej, jakim jest znieczulenie, obojętność na losy bliskich. Nędza , której towarzyszy ciemnota prowadzi do zaniku współczucia odpowiedzialności za losy drugiego człowieka. Stara żebraczka była już niepotrzebna wiejskiej społeczności i ta skazała ją na szczególnie okrutna i nieludzką śmierć.
Sonet XXXIX ma podobna konstrukcje, jest również mini nowelką, jej bohaterem jest wiejski chłopiec, który pragnie uciec od niedoli swego losu ucząc się. Pracowitość , zdolność, siła charakteru chłopca rokują nadzieję na osiągnięcie celu, niestety ubogie warunki życiowe, konieczność wyrzeczeń, nadmierny wysiłek prowadzą do katastrofy. Chłopiec bliski celu ukończenia nauk w stolicy umiera. Utwór jest również oskarżeniem polskiego społeczeństwa, które nie pozwala na społeczny awans chłopstwu. Nie umie się zorganizować dla zrealizowania idei oświecenia ludu. Nie umie nawet pomóc nielicznym, wyjątkowo uzdolnionym jednostkom wywodzącym się ze wsi , które tego awansu pragną i które są w stanie samodzielnie do niego dążyć.
 | Pobierz cały dokument cz3.the.simpsons.eeee.jezyk.polski.jezyk.polski.doc rozmiar 156 KB |