KOSMETYKA LEKARSKA

WŁÓKNIAKI

- znamię łącznotkankowe

- miękkie

- nitkowate

BLIZNA

- naprawa uszkodzenia skóry (tworzenie się)

• Napływ do miejsca urazu makrofagów i granulocytów

• Proliferacja fibroblastów (zdolność mitotyczna)

• Produkcja włókien tkanki łącznej (bez gruczołów)

• Produkcja proteoglikanów istoty międzykomórkowej

- gojenie

• Wzrost mitoz

• Synteza kolagenu

• Neangiogeneza

- u młodych goi się bardzo szybko, dzięki produkcji fibroblastów

- powstanie

• Włókna kolagenowe tworzące zbitą, ubogokomórkową strukturę, dotyczącą miejsca uszkodzenia skóry

- rodzaje

• Blizna zanikowa (powstaje jak się stosuje coś na bliznowce)

• Blizna w poziomie skóry

• Blizny szerokie (rozchodzące się szwy)

• Blizna przerosła

• Bliznowiec - keloid, łagodny nowotwór łącznotkankowy

• Włókniak twardy

Zaburzenia procesu gojenia się ran

- przerosła blizna

- bliznowiec - keloid, bliznowiec samoistny

BLIZNA PRZEROSŁA

• Proces włóknienia ograniczony do miejsca pierwotnego urazu

• Nieliczne, grube włókna kolagenu, ułożone równolegle, niewielka ilość mukoidowej substancji i międzykomórkowej

• Zmiany uniesione nad powierzchnią skóry

• Kolor czerwono-brunatny, potem kość słoniowa

• Skłonność do samoistnego ustępowania

BLIZNOWIEC - KELOID

• Opisany około 200 lat temu przez A…

• Częstość bliznowców z zawartością melaniny i u rasy czarnej sięga do 16%, prawdopodobnie związane jest to z MSH (hormon stymulujący melanocyty) i jego wpływem na metabolizm tkanki łącznej

• Częściej u kobiet

• Większa dbałość o skórę

• Mniejsza zgłaszalność mężczyzn

• Powstaje w każdym wieku, częściej między 10 a 30 rokiem życia (90%)

• Największa biosynteza kolagenu

• Wzmożone napięcie skóry (ramiona, mostek)

• Istnieją skłonności osobnicze, predyspozycje wrodzone

• Przypuszczalna rola hormonów

• Ciąża (estrogeny)

• Okres dojrzewania

• Czynniki sprzyjające - uraz

• Cięcie chirurgiczne

• Dermabrazja

• Przekłuwanie uszu i innych części ciała

• Oparzenia

• Szczepienie

• W trądziku bliznowaciejącym, półpaścu, ospie wietrznej, zapaleniu mieszków włosowych

• Po ukąszeniu przez owada

• Po wykonaniu tatuażu

• Bliznowiec samoistny

• Proces gojenia nieprawidłowy

• Wzrost aktywności fibroblastów

• Zachwianie równowagi między syntezą a degradacją kolagenu (podwyższona ekspresja genów, dla kolagenu typu I i III)

• Włókna kolagenowe grube, szkliste, liczne, przebiegające w różnych kierunkach, włókna sprężyste, ulegają destrukcji, duża ilość substancji międzykomórkowej, brak przydatków

• Zmiany wykrywające poza miejscami urazu

• Bez skłonności do samoistnego ustępowania

• Obraz kliniczny

• Guzy z tkanki włóknistej, twardy i nieregularne kształty bez wyraźnej granicy przechodzące na otaczającą skórę

• W Świerzych zmianach kolor czerwono-siny, wykwity z wypustkami, o wzmożonej spoistości, niekiedy świąd i ból, w dłużej utrzymujących się - przyjmuje zabarwienie matowobiałe, powierzchnia gładka, lśniąca, spoistość wzrasta, ustępują objawy podmiotowe, u młodych

• Okolice predysponowane - ramiona, okolica mostkowa, pępek, płatki uszne, podudzia

BLIZNOWIEC - LECZENIE

• Miejscowe leczenie z cebuli (działanie bakteriobójcze, hamowanie wzrostu fibroblastów) z dodatkiem alantoiny i heparyny (działa przeciwzapalnie, zmniejsza proliferację, rozluźnia strukturę kolagenu), 3 x dziennie lub pod okluzję, kilka miesięcy

• Preparaty sterydowe miejscowo, w okluzji lub doogniskowo (triamcinolan co 3-4 tygodnie)

• Efekty: zmiękczenie, zmniejszenie zmian, ustąpienie świądu

• Efekty ubocze: atrofia, hipopigmentacja, teleangiektazje

• Opatrunki uciskowe - hipoksja tkanek

• Krioterapia

• Adhezyjne pasty i kremy, plastry silikonowe 1x dziennie

• Chirurgiczne usunięcie (CO₂, Nd-YAG, argonowy)

• Radioterapia

• Interferon

• Penicylinoamina, siarczan dextranu, modecasol, bleomycyna, retinoidy - próby

• Leczenie skojarzone - jest polecane, np. pływanie, ćwiczenia

ZMIANY NACZYNIOWE

• Wrodzone - naczyniaki

• Nabyte - wenektazje, teleangiektazje, żylaki

• O niewielkim nasileniu, dyskretne, rubinowy, gwiaździsty, rozległe, zniekształcające - naczyniaki jamiste, pajączkowaty, dotyczące połowy ciała

• Dotyczące skóry i \ lub śluzówek - n. jamiste

• Dotyczące twarzy, innych części ciała

• Kolor od jasnoróżowego do wiśniowego:

• jasne - naczyniak płaski włośniczkowy,

• ciemne - rubinowe, jamiste,

• zielony, niebieski, granatowy - żylaki i wenektazje

• powierzchnia gładka: teleangiektazje, wenektazje, n płaski

• powierzchnia wyniosła: żylaki, naczyniak jamisty, gwiaździsty, rubinowy

• trwałe, przemijające rumieńce

• zawsze stanowią defekt kosmetyczny

UNACZYNIENIE SKÓRY

• naczyniaki krwionośne

• N. płaskie - mogą ustępować samoistnie, może być od urodzenia

• N. jamiste - mogą ustępować samoistnie, lub po usunięciu

• N. gwiaździsty - w poziomie skóry, znamię

• N. pajączkowaty - lekko wyniosły

• N. starczy - (rubinowy)

• Naczyniaki zbudowane są z naczyń włosowatych

• Leczenie: według wymienionych naczyniaków

• Elektrokoagulacja

• Krioterapia

• Laseroterapia (argonowy, Nd-YAG, rubinowy, barwnikowy)

Naczyniaki chłonne (pęcherzyki, czasem podbiegnięte krwią)

• Zwykły - twarz, po przekłuciu wydobywa się płyn

• Jamisty -

• Leczenie: chirurgiczne usunięcie, laseroterapia

Rozszerzenia naczyń włosowatych (splot podbrodawkowy skórny), prześwituje przez naskórek w postaci czerwonych „nitek”

• TELEANGIEKTAZJE (nie są to pęknięte naczynia, a rozszerzone)

• pierwotne (samoistne, włośniczkowe i/lub żylne)

• wtórne

• ograniczone - policzki, skrzydełka nosa

• uogólnione

• teleangiectatic erytema (rumień i teleangiektazje)

• schorzenie wrodzone - choroba Rondu Oslera

• u kobiet w ciąży

• u starszych osób i dzieci

• w przebiegu schorzeń ogólnoustrojowych

• nadciśnienie tętnicze

• niewydolność krążenia

• uszkodzenia wątroby

• zaburzenia hormonalne

Teleangiektazje mogą ustępować

• w przebiegu chorób skórnych

• trądzik różowaty

• DLE (toczeń)

• Twardzina

• Skóra barwnikowa i pergaminowata

• Po ekspozycji i na czynniki zewnętrzne

• UV, wiatr

• Wahania temperatury

• Nieprawidłowa pielęgnacja skóry

• Po leczeniu: postemplowe, po RTG - terapii

Jatrogenne - powstają po działaniu lekarskim

WENEKTAZJE

• Powstają w przebiegu przewlekłej niewydolności żylnej na kończynach dolnych

• Podudzia - najpierwsza, pierwsze zmiany

• Stopy - korona flerektatiko

• Okolica podkolanowa

• Uda

• Wenektazje

• Siateczkowate

• Wachlarzowate

• Miotełkowate

• Kolor: sino-granatowy, niebieskawy

WENEKTAZJE - WENULEKTAZJE

• Leczenie: jak w przewlekłej niewydolności żylnej, profilaktyka

• Usuwanie:

• laseroterapia (argonowy, barwnikowy, miedziowy, ND-YAG, KTP)

• obliteracje (skleroterapia - polidekanol)

• kriochirurgia (zamrażanie)

• operacyjnie

ŻYLAKI - workowate, rozszerzone, z utrwaloną niewydolnością zastawek żył

• częściej u kobiet niż u mężczyzn

• 85% dotyczy układu żyły odpiszczelowej

• 15% dotyczy układu żyły odstrzałkowej

Leczenie: długie, wymaga cierpliwości

• Profilaktyka wagi PTZ

• Leczenie farmakologiczne

• Obliteracja (skleroterapia) - celowe wywołanie odczynu zapalnego żyły poprzez wstrzyknięcie środka drażniącego (polidekanol) powodującego zamkniecie światła naczynia/zwiotczenie, zabieg z efektem kosmetycznym

• Kriochirurgia (zamrażanie) - wprowadzenie specjalnej sondy do światła niewydolnego naczynia i zamrożenie go do - 80 stopni C

Żylaki tworzą się w układzie powierzchownym, a krew potem wraca głębokim splotem

- operacyjnie:

• Podwiązywanie perforatorów (podwiązywanie głębokich)

• Usunięcie niewydolnej żyły lub jej części (stripping) w układzie powierzchownym

LASEROTERAPIA zmian naczyniowych

• Laser argonowy - teleangiektazje

• Laser barwnikowy - teleangiektazje

• Laser miedziowy - żylaki

Żylaki - krew daje przepływ z dużego splotu powierzchownego i tworzy się nadciśnienie i w następstwie żylaki

• Laser ND-YAG (neodymowo jagowy)

• Laser ND-YAG-II harmoniczna, tzw laser KTP w czasopismach

• III, IV … różnią się długością fali

• Urządzenie emitujące intensywne źródło światła IPL (photoderm) - do żywych zmian naczyniowych

HORMONY STERYDOWE - stosowane miejscowo na skórę wnikają, a jeśli są stosowane dłużej to mogą powodować objawy uboczne (szczególnie fluorowane). Podane na skórę łączą się z receptorem umieszczonym wewnątrz komórkowo, kompleks steryd/receptor DNA indukuje szereg reakcji prowadzących do zmian w komórce!!!

Działanie glikokortykosterydów - wykorzystujemy działanie wykorzystujemy sterydy żeby szybko pomóc pacjentom

• Przeciwzapalne

• Przeciwświądowe

• Przeciwobrzękowe

• Immunosupresyjne

• Antyproliferacyjne (anty mitotyczne)

Działanie sterydów - zmniejsza się liczba komórek tucznych które wydzielają histaminę, zmniejsza się napływanie leukocytów. Zmniejsza się aktywność cytokin pro zapalnych, oraz liczba mediatorów!!!

Ocena siły działania kortykosterydów (miejscowe działanie preparatem sterydowym, np. krem).

TEST WAZOKONSTRUKCJI: zwężanie naczyń krwionośnych skóry po miejscowym zastosowaniu sterydów!!! Sterydy działają szybciej tam, gdzie jest cieńszy naskórek.

Siła działania sterydów zależy od:

• Właściwości fizykochemicznych preparatu

• Powinowactwa do receptora

• Absorpcji leku przez naskórek (miejsce aplikacji, grubość warstwy rogowej, obecność mieszków włosowych, nawodnienie, wiek chorego)

Większe wchłanianie sterydów

• Błony śluzowe

• Okolice krocza

• Fałdy skóry

• Powieki

• Okluzja

• Dzieci (szczególnie z pieluchą)

• Stan zapalny skóry

Im mocniejszy steryd tym krócej stosować i na bardziej ograniczoną powierzchnię. Słabe sterydy można stosować dłużej!!!

Wskazówki w leczeniu sterydami

• Wskazania lekarskie - jednostka chorobowa

• Czas stosowania

• Wiek chorego - ostrożnie dzieci

• Okolica ciała - ostrożnie twarz i policzki

• Forma preparatu - maść silniejsza, lotio słabsze

• Ilość preparatu na określoną część ciała jednostka opuszkowa - 0,5 g preparatu

Działania uboczne sterydów

• Ścieńczenia naskórka, zanik skóry, rozstępy

• Teleangiektazje, odbarwienia, przebarwienia

• Nadmierne owłosienie

• Trądzik posterydowy

• Zapalenie około ustne

• Spadek miejscowej odporności (skłonność do wtórnego nadkażenia bakteryjnego, wirusowego i grzybiczego)

ZNAMIONA BARWNIKOWE

• Znamiona barwnikowe naskórkowe

• Znamiona płaskie

• Plamy soczewicowate

• Znamiona barwnikowe komórkowe

• Znamiona błękitne

• Znamię suttona

Znamię aktywne Spitza

• Znamię antydysplastyczne - 5-15 mm z jajkiem sadzonym

• Zespół znamion atypowych - dysplastycznych

• Czerniaki mogą powstawać praktycznie wszędzie

• Umiejscowienie: skóra osłonięta i odsłonięta

• Mogą powstawać od dziecka do 40 roku życia

Powieki, szyja, pod pachami, pachwiny - włókniaki

Łącznotkankowym sprzyja otyłość!!!

Cechy przemiany nowotworowej znamienia barwnikowego - ważne żeby ocenić niepokój onkologiczny na początku

• Powiększenie, pogrubienie, obecność guzków

• Zmiany zabarwienia

• Nierównomierne zabarwienie, różne odcienie brązu, różny kolor, niekiedy jakby nakrapiane ciemniejsze i jaśniejsze, ogniskowe odbarwienie

• Stan zapalny - np. mieszka włosowego

• Świąd

• Nadżerki

DIAGNOSTYKA ZNAMION

• Badanie kliniczne

• Granice

• Kolor

• Średnica

• Asymetria

• Powierzchnia - guzki

• Wskaźnik Stolza (do wstępnej diagnostyki zmiany; już się od tego odchodzi)

• Teraz dermatoskopie lub wideodermatoskopia

• Zmiany łagodne, podejrzane, złośliwe (to też wstępna diagnostyka

• Termografia - określa różnicę temperatury między znamieniem z zaznaczonym obszarem skóry

• W chwili obecnej posługujemy się wideodermatoskopem - fotografuje się znamię i określa jego cechę

• Nigdy nie pobieramy wycinków ze znamion barwnikowych. Usuwamy chirurgicznie całe znamię. Nie wykonujemy biopsji!!!

• Biopsja - wycinek, badanie histopatologiczne, całość

USUWANIE ZNAMION BARWNIKOWYCH

• Względy kosmetyczne, estetyczne

• Względy lekarskie

• Usuwanie tylko chirurgiczne!!!

• Nie można pobierać biopsji (wycinka) ze znamienia!!!

• Nie wolno usuwać laserem, zamrażać

• Nie wolno stosować dermabrazji, peelingu

• Badanie histopatologiczne jest konieczne ze znamienia po chirurgicznym usunięciu

• Względy kosmetyczne, estetyczne

• Znamię w miejscu eksponowanym, widocznym

• Znamię wyniosłe nad powierzchnię

• Znamię z licznymi włosami

• Znamię olbrzymie (trudne do usunięcia)

• Wskazania lekarskie

• Znamiona drażnione

• Znamiona trudne do obserwacji

• Znamiona atypowe

• Znamiona - podejrzane w kierunku transformacji nowotworowej

• Powikłania, objawy uboczne

• Stan zapalny

• „rozejście się” szwów

• widoczne, niekosmetyczne blizny

• przebarwienia

• odbarwienia

• zanik

• keloid (poza granice urazu, przerasta)

WSKAZÓWKA DLA OSÓB ZE ZMIANAMI BARWNIKOWYMI

• samokontrola

• oglądanie znamion barwnikowych

• miejsca niedostępne - oglądanie w lustrze

• kontrola lekarska co 3,6,12 miesięcy lub częściej

• dokumentacja fotograficzna

• chirurgiczne usunięcie znamion powiększających się, zmieniających się

• chirurgiczne usuwanie znamion szczególnie narażonych na drażnienie

• unikanie drażnienia znamion

• unikanie promieniowania UV (słońce, solarium)

• unikanie leków światło uczulających (o odczynie fototoksycznym)

• stosowanie fotoprotektorów

ZABIEGI ZABRONIONE U OSÓB ZE ZNAMIONAMI BARWNIKOWYMI

• usuwanie włosów ze znamienia - wyłącznie przycinanie

• mikrodermabrazja

• peeling

• masaż (ewentualnie z ominięciem znamion)

• zabiegi rozgrzewające

ROLA KOSMETYCZKI W ZAPOBIEGANIU POWSTAWANIA CZERNIAKA

• czerniak może być genetycznie uwarunkowany - powstawać ze znamion atypowych i zespołu znamion atypowych!!!

• nauka samokontroli

• unikanie drażnienia znamion

• ochrona przed UV

• cechy niepokojące w wyglądzie znamienia

• zabiegi w gabinecie

• pielęgnacja w domu

ZNAMIONA NASKÓRKOWE

• rogowacenie łojotokowe, brodawki łojotokowe

• leczenie (tylko te znamiona, inne nie)

• preparaty miejscowo z mocznikiem 10 30%, kwasem salicylowym 5 15%

• usunięcie łyżeczką chirurgiczną po rozmiękczeniu zmiany

• krioterapia (niekiedy pozostają przebarwienia)

• laseroterapia

• usunięcie chirurgiczne (z bardzo małym marginesem)

• transformacja nowotworowa brodawek jest wyjątkowo rzadka

UVB - nabłoniak

UVA - znamiona barwnikowe

Różnicowanie

	Znamiona naskórkowe, brodawki łojotokowe	Znamiona barwnikowe
Wiek	Dojrzałe i starsze osoby, nie ma przy urodzeniu, późne znamiona naskórkowe	mogą być od urodzenia (wrodzone) w okresie dojrzewania do ok. 40 roku życia
Czas trwania zmian	Różny, w zależności od wieku pacjenta, ale nie od urodzenia	Od dzieciństwa, od kiedy pacjent pamięta
Umiejscowienie	Wszędzie, nie może być na podeszwach stóp i wewnętrzna część dłoni, okolice predysponowane: tułów, twarz, skóra owłosiona, rzadziej kończyny górne, dolne; nie ma ich na śluzówkach	Wszędzie, też na śluzówkach
Liczba zmian	Pojedyncze lub liczne	liczne
Wielkość zmiany	Od 1-2 mm do 2-3 cm średnicy, najczęstsza średnica to 0,8 - 1cm.	Od 1 mm do rozmiarów sięgający połowy pleców (znamiona olbrzymie)
Kolor	Od żółtego do brunatnego	Może być w kolorze skóry (uszypułowanie) do ciemnego brązu, niektóre niebieskawe, różowawe (atopowe)
Powierzchnia	Chropowata, nierówna, jakby ze zrazików, złożone, matowe, oddzielanie się, wykruszanie	Płaskie, gładkie, wybrakowane, uniesione w części centralnej i płaskie na obwodzie, połysk, nie oddzielają się, nie wykruszają
Włosy	Są tylko na skórze owłosionej	Mogą występować wszędzie
Świąd	Występuje i może nawet prowadzić do samobójczych	Nie występuje

BRODAWKI WIRUSOWE

• zwykłe

• płaskie

• stóp

BRODAWKI ZWYKŁE

• czynnik etiologiczny HPV2 (rzadko HPV 4 i 7)

• okres wylęgania - kilka tygodni do kilku miesięcy)

• grudki hiperkeratotyczne szarobrunatne, niekiedy białawe o średnicy od kilku do kilkunastu mm

• umiejscowienie:

• najczęściej dłonie

• wały około paznokciowe

• okolica podpaznokciowa

w takim umiejscowieniu pod paznokciem lub w okolicy wału paznokciowego brodawki mogą być bolesne. Brodawki o tym umiejscowieniu często mylone z drożdżycą wałów paznokciowych, często nie są rozpoznane i wykonywany jest manicure!

• Wykwity pojedyncze lub liczne

• Różnicowanie - łuszczyca podpaznokciowa, grzybica, uszkodzenia naskórka, zgrubienie w okolicy wału paznokciowego!!!

• Mogą występować samoistnie

• Po ustąpieniu jednej inne ustępują

• Przebieg przewlekły nawet do kilku lat

• Leczenie:

• Krioterapia

• Łyżeczkowanie

• Elektrokoagulacja

• Kwas salicylowy + mocznik

objaw koebnera - liszaj płaski, brodawki zwykłe płaski!!!

BRODAWKI PŁASKIE MŁODOCIANYCH

• Czynnik etiologiczny HPV 3 (rzadko 10, 27, 28)

• Gładkie grudki jakby nałożone na skórę, brunatne lub koloru skóry

• Zazwyczaj liczne

• Umiejscowienie: grzbiety rąk, twarz (czoło, broda)

• Linijny układ brodawek w miejscu zadrapania (objaw koebnera)

• Obserwowane u osób młodych

• Mogą pojawiać się u dorosłych

• Utrzymują się długo, mogą ustępować samoistnie, wszystkie brodawki ulegają zaczerwienieniu i ustępują

• Leczenie: kwas witaminy A, rezorcyna, krioterapia

• Nie można wykonywać zabiegów u osób z brodawkami płaskimi

Brodawki zwykłe i płaskie, nie wolno zabiegów!!!

BRODAWKI STÓP

• Myrmecia

• Brodawki mozaikowe

MYRMECIA

• Czynnik etiologiczny HPV1

• Duża zakaźność dzieci i młodzieży (basenowe)

• Zakażenie pozostawia odporność

• Głębokie zmiany, bolesne, zazwyczaj nieliczne

• Mogą ustępować samoistnie - ciemnieją, stają się czarne z rąbkiem zaczerwienienia

• Koniecznie różnicować z nagniotkami

• Leczenie: jak brodawki zwykłe, konieczne różnicowanie nawarstwień rogowych

BRODAWKI MOZAIKOWE

• Czynnik etiologiczny hpv2

• Zmiany liczne, powierzchowne, niebolesne, ze skłonnością do zlewania się

• Zwykle długotrwale utrzymują się, często nawracają

• Leczenie - jak brodawki zwykłe

BRODAWKI STÓP

• Zmiany zakaźne

• Różnicowanie z modzelami i odciskanie

• Nie wykonujemy zabiegu pedicure

SCHORZENIA GRUCZOŁÓW ŁOJOWYCH

• Skóra łojotokowa

• Łojotok zapalny skóry

• Trądzik zwykły

SKÓRA ŁOJOTOKOWA

• Kolor ziemisto cielisty

• Łojotok

• Błyszcząca

• Z rozszerzonymi ujściami gruczołów łojowych

• Mniej wrażliwa na niekorzystne warunki atmosferyczne

• Rola łoju: ochrona przed czynnikami mechanicznymi, chemicznymi i bakteryjnymi

• Skład łoju:

• Trójglicerydy

• Wolne kwasy tłuszczowe

• Woski

• Skwalen

• Cholesterol

• Estry

• Wahania w czasie życia:

• Największe wydzielanie: noworodki (ciemieniucha), dojrzewanie

• Spadek po 40 roku życia

• Testosteron, progesteron - przerost gruczołów łojowych

• Estrogeny obniżają wydzielanie łoju

ŁOJOTOKOWE ZAPALENIE SKÓRY (nie ma tu zaskórników)

• 1-3% populacji

• głównie osoby młode, 18 - 40 r.ż

• 6 razy częściej u mężczyzn

• predyspozycje do ŁŻŚ wykazują: chorzy psychicznie, chorzy na depresję, chorzy neurologiczne, zakażeni wirusem HIV

• nie zawsze występuje łojotok w łojotokowym zapaleniu skóry

• rola pityrosporum owale

• ogniska rumieniowe, wysięk, złuszczanie, żółte nawarstwione strupy

• umiejscowienie:

• owłosiona skóra głowy, okolice zauszne

• twarz (brwi, okolica między brwiami, fałdy nosowo policzkowe

• okolice mostkowe i międzyłopatkowe

• fałdy i zgięcia stawowe

• przebieg nawrotowy, przewlekły

• świąd, niekiedy bardzo nasilony

• przerzedzenia włosów

• leczenie:

• leki zmniejszające wydzielanie łoju

• preparaty zmniejszające pityrosporum owale

• niekiedy fototerapia UVB i PUVA

• wiosną i jesienią występuje

• latem - poprawa

• często towarzyszy androgenowe łysienie

TRĄDZIK POSPOLITY

• osoby młode

• uwarunkowany genetycznie

• nadmierne wytwarzanie łoju

• rogowacenie ujść mieszków włosowych i zaczopowania

• zakażenie propionibacterium acnes

• nacieki zapalne

• zaskórniki zamknięte, 1-2 mm koloru białego

• zaskórniki otwarte z ciemnym zabarwieniem na szczycie

• zmiany zapalne

• czarne grudki - utleniona keratyna

• krostki

• torbiele

ODMIANY TRĄDZIKU

• zskórnikowo-krostkowy

• Grudkowo-krostkowy

• Guzkowo-cystowy

• Ropowiczy

• Skupiony (kark)

• Bliznowaciejący (ramiona, kark)

• Piorunujący (tylko ten leczymy sterydami)

• Trądzik odwrócony - zapalenie gruczołów apokrynowych, pod pachami, w pachwinach, przebarwienia, w szparze międzypośladkowej, przetoki, przy zaburzeniach hormonalnych

• Trądzik przedmiesiączkowy (około miesiączkowy)

• Trądzik po odstawieniu antykoncepcji

• Trądzik kosmetyczny - kosmetyki komedogenne

• Trądzik z wydrapania, neurogenetyczny - u młodych, nerwowe, u nadpobudliwych,

• Trądzik poletkowy - jatrogenny

• Trądzik posterydowy - np. różowaty, często okołoustny

• Trądzik zawodowy - chemikalia - smoły, oleje, mechanicy samochodowi

• Trądzik niemowlęcy - hormony od matki

Cygnolina - daje przebarwienia

Dziegcie - śmierdzi

LECZENIE TRĄDZIKU ZWYKŁEGO

• Działanie keratolityczne

• Zmniejszenie wydzielania łoju

• Zmniejszenie aktywności flory bakteryjnej

• Leczenie miejscowe

• Retinoidy

• Nadtlenek benzoilu

• Antybiotyki

• Kwas azelainowy

• Szczepionki

• Leczenie ogólne:

• Antybiotyki, izotretinoina, antyandrogeny

Liszaj płaski - paznokcie, nadgarstki, podudzia, stopy, świąd

TRĄDZIK RÓŻOWATY

• Głównie kobiety dojrzałe

• Nawet do 10% populacji

• Częściej osoby o I i II fototypie

• Może występować rodzinnie, związane z:

• Jasną karnacją

• Schorzeniami narządów wewnętrznych

• Błędami dietetycznymi wynikającymi z przyzwyczajeń rodzinnych

• Umiejscowienie - twarz

• Czynniki etiologiczne:

• Zaburzenia naczynioruchowe

• Łojotok nasilony lub zmniejszone wydzielanie łoju

• Schorzenia przewodu pokarmowego (H pylori)

• Zaburzenia hormonalne

• Rola - demodex follicurolum (nużeniec), pityrosporum ovale

• Preparaty sterydowe miejscowo, szczególnie fluorowane i długi czas

Przedwłosowate - teleangiektazje

Pityrosporum ovale - może wywołać ŁZS!!!

TRĄDZIK RÓŻOWATY

• Postać naczyniowa, rumieniowa z teleangiektazjami

• Postać grudkowo-krostkowa

• Postać przerosła, przerostowa - guzowatość nosa (rhinophymia)

• Postać oczna

• Zapalenie okołoustne (po preparatach sterydowych, dermatitis perideris)!!!

• Skóra w trądziku różowatym ma cechy skóry wrażliwej

• Skargi na uczucie

• Napięcia

• Pieczenia

• Mrożenia

• Ściągania

• Świąd

• Trudności w doborze kosmetyków

Nasilenie zmian

• Okres okołomenopauzalny

• Ciąża

• Miesiączka

• Po nasłonecznieniu, korzystaniu z sauny, solarium

• Stres

• Błędy dietetyczne (kawa, przyprawy, alkohol, gorące potrawy)

• Wysiłek fizyczny

• Zła pielęgnacja skóry twarzy

Zasady pielęgnacji skóry z trądzikiem różowatym

• Próba tolerancji przed pierwszym zastosowaniem kosmetyku

• stosowanie:

• wody termalnej do mycia

• kosmetyków do demakijażu przeznaczonych dla skóry wrażliwej

• kremów hypoalergicznych

• tylko chemicznych peelingów

• preparatów zmniejszających rumień i teleangiektazje

• kremów z filtrami UV

• Zakaz stosowania

• wody z mydłem

• peelingów ścierających

• preparatów do pielęgnacji twarzy zawierających alkohol

• kosmetyków silnie działających, z kwasami owocowymi (wysokie stężenia)

• maseczek rozgrzewających, trudnych do zmycia, mocno zasychających na skórze

Trądzik różowaty leczenie, pielęgnacja

• Pielęgnacja skóry

• Leczenie miejscowe

• Preparaty przeciwłojotokowe

• Przeciwzapalne

• Przeciwpierwotniakowe

• Leczenie zaburzeń przewodu pokarmowego - regulacja zaparć, picie herbatek ziołowych

• Leczenie zaburzeń hormonalnych

• Dieta - nie jeść ostrych, kwaśnych rzeczy, żadnych wywarów z kości, nie jeść słodyczy, alkoholu, kawy.

• Ochrona przed czynnikami drażniącymi - słońce, wiatr, mróz.

• Leki uspokajające,

• Leki naczyniowe - Wit. C

• Fizykoterapia

• Galwanizacja

• Jontoforeza

• Lampa sollux niebieski filter

• Elektrokoagulacja - przy teleangiektazjach, rynophyma

• Laseroterapia

• Krioterapia

• Makijaż korekcyjny

• Zabiegi dla skóry naczyniowej

Substancje czynne polecane dla osób z trądzikiem

• Wit. C

• Wit. PP

• Wit. K

• Kasztanowiec

• Miłorząb japoński

• Biała herbata

• Inhibitory metaloproteinaz (TIMPS)

• Wyciągi z alg

• Hamują działanie metaloproteinaz tkankowych (MMPs) rozkładających białak (kolagen, elastyna, proteoglikany)

• Efekt zmniejszenia grubości skóry i rozszerzenia naczyń.

WYPEŁNIANIE ZMARSZCZEK - AUGMENTACJE

Idealny wypełniacz:

• Sterylny

• Niepyrogenny

• Niealergizujący, możliwość podania bez wcześniejszej próby uczuleniowej

• Nietoksyczny

• Nieteratogenny

• Bezbolesne iniekcje

• Po podaniu stały skład wypełniacza

• Nie powinien powodować żadnych niekorzystnych reakcji skóry i tk. Podskórnej

• Bez tendencji do przemieszczania się

• Długotrwały efekt, przy jak najmniejszej liczbie zabiegów

• Niezauważalny i niewyczuwalny w miejscu podania

• Tani

• Łatwy do przygotowania i przechowania. (trudno spełnić te warunki

Kto może wykonywać takie zabiegi?

• Tylko lekarz

• Ocena stanu skóry

• Wskazania i przeciwwskazania

• Precyzja

• Znajomość anatomii

Implanty (wypełniacze):

1. biologiczne

• autogeniczne (pobrane z tkanek pacjenta)

• allogeniczne (pochodzące od innych osób)

• ksenogeniczne (pochodzące od innych gatunków)

2. alloplastyczne (syntetyczne)

Dobór wypełniacza jest indywidualny dla każdego pacjenta w zależności od:

• wyglądu skóry

• skłonności do alergii

• okolicy i zmian - zmarszczki, bruzdy, usta, korekta pourazowa, zagłębienia

• względy finansowe

Autologiczny ludzki kolagen:

• dermalogen (allogeniczny)

• zawiesina ludzkiego kolagenu, elastyny i glikozaminoglikanów (ze skóry zwłok)

• zalecany wcześniej test alergiczny

• wskazania:

• wyraźnie zaznaczone bruzdy nosowo-policzkowe

• bruzdy promieniste wokół ust, kąciki ust

• zmarszczki poprzeczne czoła

• blizny zanikowe

• niestosować do płytkich zmarszczek - możliwość powstania jakby zgrubienia skóry w miejscu wypełnienia.

• Przy podaniu wskazana hiperkorekcja (50%-100%)

• Wady:

• Ograniczona dostępność,

• Wysokie koszty

• Konieczność badań dawcy w kierunku HIV, WZW, kiły

• Powikłania:

• Podany zbyt płytko - możliwość przebarwień

• Niekiedy reakcja alergiczna

• Isolagen (autogeniczny)

• Pobiera się 3 mm biobtaty (wycinki skóry) skóry z okolic osłoniętych przed słońcem, uzyskane fibroblasty hoduje się In vitro i po ujemnym teście można podawać

• Wskazania: (2-4 zabiegi, co 2 tyg.)

• Spłycenie zmarszczek dookoła oczu i ust

• Wygładzenie miękkich blizn

• Korekcja blizn potrądzikowych

• Wady:

• Brak uregulowań prawnych

• Wysoki koszt

• Konieczność natychmiastowej implantacji

• Nie można stosować u osób po 60 r.ż., brak żywotnych fibroblastów

• Hyperkorekcja ok. 300%, efekty 6-12 miesięcy.

• Autologen (autogeniczny)

• Zawiesina nieuszkodzonych włókien kolagenowych i macierzy z własnej skóry pacjenta np. z zabiegu operacyjnego.

• Przygotowany kolagen przechowuje się do 6 miesięcy, natomiast jeśli pobrana skóra jest nieprzetworzona, może być przechowywana zamrożona długi czas

• Wypełnienie wstrzykuje się co 2 tyg. Do uzyskania efektu (3 aplikacje) efekt około 12 miesięcy, ewentualnie można powtórzyć zabieg

• Wskazania:

• Zmarszczki

• Zagłębienia

• Powiększanie ust

• Zalety

• Nie trzeba wykonywać testów skórnych

• Wady:

• Czasochłonność wytwarzania,

• Wysoki koszt wytwarzania

• Konieczność dużej ilości substratu

• Powikłania:

• Krótkotrwały rumień

• Bolesność przy wstrzykiwaniu

• Plasmagel (autogeniczny)

• Otrzymywany z osocza, mieszany z kwasem askorbinowym i lidokainą, po podgrzaniu i uzyskaniu żelu podaje się

• Wskazania:

• Zmarszczki

• Blizny potrądzikowe

• Powiększanie ust

• Obecnie w badaniach

• W przyszłości ewentualnie rekombinowany ludzki kolagen.

Produkty kwasu hialuronowego

• Kwas hialuronowy (Halos-szkło)

• Polisacharyd, występuje głównie u saków, ale jest obecny u wszystkich żywych organizmów

• Kontroluje poziom wody w przestrzeniach międzykomórkowych

• Mechanizm działania fizyczny - zatrzymuje wodę

• Pozbawiony właściwości antygenowych

• Dobrze tolerowany

• Żele kwasu hialuronowego nie są trwałe 3-6 miesięcy

• Hylaform (ksenogeniczny)

• Materiał izolowany z ptaków (grzebienie kogucie)

• Wypełnianie sterylne

• Podajemy nie więcej niż trzeba

• Czasami dodatkowa korekta po 5-12 miesiącach

• Wskazania:

• Korekcja głębszych zmarszczek, fałdów, bruzd

• Bardziej elastyczny niż Restylane

• Restylane (ś)

• Niezwierzęcy, stabilizowany

• Konieczny test

• Nie podawać więcej niż potrzeba

• Ma zdolność zachowania prawie nie zmienionej objętości w stosunku do wyjściowej (degradacja izowolumiczna)

• Materiał wchłania się powoli

• Efekt krótkotrwały

• Zabieg należy powtarzać

• Jest metabolizowany do wody i CO_2­

• Nie powoduje włóknienia tkanek

• Objawy uboczne - zaczerwienienie, obrzęk

• Wskazania

• Wypełnianie ust (3-4 mieś.), zmarszczek, fałdów.

• Resylane Fine Lines (M) - zmarszczki wokół oczu

• Perlone (D)

• Wskazania: usta, głębokie zmarszczki śmiechowe, bruzdy nosowo-policzkowe (18 miś), blizny potrądzikowe.

• Juvederm (cross linked - siateczkowy)

• Otrzymywany przez fermentację bakterii

• Podaje się bez testu

• Wskazania:

• Płytkie zmarszczki, kurze łapki

• Zmarszczki na czole „lwie”, fałdy nosowo - policzkowe, usta (D).

• Objawy uboczne:

• Zaczerwienienie, obrzęk, ból w miejscu podania

• Przeciwwskazania;

• Nadwrażliwość na kwas hialuronowy

• Ciąża

• karmienie

Produkty kwasu hialuronowego

• Surgiderm

• Surgilift

• Surgilips

(pytanie: podaj np. niewchłanialne produkty kwasu hialuronowego!!!)

Produkty kwasu hialuronowego

Dermalive

• Z dodatkiem hydrożelu akrylowego (HEMA)

• Fibroblasty jakby przyczepiają się do akrylanu, kwas hialuronowy „pęcznieje”, potem wchłania się w ciagu 3-6 miesięcy, zostaje tylko rusztowanie z akrylanu (średnio działa u starych)

• Wskazania:

• Korekcja bruzd nosowo-wargowych

• Powiększanie ust

• Do wypełniania blizn zanikowych

• Trwałe wypełnienie, daje długotrwały efekt nawet kilka lat

• Nie wchłaniany, raz podany nie da się usunąć

Achyal - sól sodowa kwasu hialuronowego

Reviderm

• Dextran (przedłuża działanie) w żelu hialuronowym

• Ulega biodegradacji

• Nieimunogenny

Inne

„Tłuszcz” autologiczny

• Odsysanie tkanki tłuszczowej z okolicy bioder, pośladków, brzucha

• Wstrzykiwanie (wielokrotne wstrzykiwanie powoduje mikroblizny)

• Grzbiety rąk

• Zapadnięte policzki

• Okolice kości jarzmowych

• Wokół ust i warg

• Efekt korekcji 25-50% utrzymuje się około roku

• Efekt po wstrzyknięciu osiąga się dzięki włóknieniu

• Zalety - odstępczość

• Wady - nie nadaje się do wypełniania małych zmarszczek

• Powikłania: ból, obrzęk, wybroczyny, rumień

Fascian - powięź konserwowana (coś stwardniałego)

• Od 94 roku

• Małe kawałki powięzi po odpowiednim przygotowaniu implantuje się do skóry w przygotowany tunel

• Wskazania: blizny potrądzikowe, fałdy

Softform

• Materiał syntetyczny, politetrafluoroetylen e-PTFE

• Ma wygląd rurki utworzonej do wzrostu fibroblastów, długość około 7 cm, różne przekroje

• Nie wchłania się (na stałe)

• Korekcja zmarszczek śmiechowych i bruzd na twarzy (nosowo-wargowe), powiększanie ust i nosa

• Powikłania:

• Stany zapalne

• Krwiaki

• Ziarniniaki (może być konieczne usunięcie)

• Czasami konieczność usunięcia implantów

• Do około 40 50 roku życia skuteczność zabiegu

„Wypełniacz” na bazie kwasu polimlekowego (niechirurgiczne)

• NEW FILL (hydrożel), nie jest typowym wypełniaczem, pobudza fibroblasty do produkcji włókien kolagenowych i prowadzi do wygładzania zmarszczek

• Dla osób z na tyle sprawną skórą by wyprodukować włókna

• Wskazania (iniekcje śródnaskórkowe): bruzdy nosowo-wargowe, zapadnięte policzki

• Zalety - nie wymaga testu

• Wady: obrzęk, zaczerwienienia, niekiedy grudki niezresurbowanego preparatu

Aquamid (woda + poliakrylamid)

• Elastyczny wypełniacz do stałej implantacji

• Nie wchłania się podawany do tkanki podskórnej

• Nie wolno stosować w miejscu innych implantów, jeśli były wcześniej wchłaniające się implanty to muszą ulec biodegradacji

• Wskazania: redukcja głębokich blizn i zmarszczek, powiększanie ust, wypełnianie ubytków skóry

• Zalety: modeluje się po podaniu, zgodnie z oczekiwaniami klienta, nie wchłania się, nie rozkłada się

• Wady: nie może być stosowany do drobnych zmarszczek, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu podania

WYGŁADZANIE ZMARSZCZEK

Mezoterapia

• Stosowana od 1970

• Wstrzykiwanie w skórę substancji aktywnych

• Cel:

• Poprawa metabolitu

• Stymulacja fibroblastów do produkcji kolagenu i elastyny

• Odżywienie skóry, regeneracja

• Trzeba zabieg powtarzać

• Wskazania

• Zmarszczki (profilaktyka)

• Wiotka, mało sprężysta skóra

• Celulit

• Zapobieganie wypadaniu włosów (nie u łysych i starych)

• Przeciwwskazania

• Odczyn alergiczny

• Ciąża

• Zmiany bakteryjne okolicy

• Zmiany wirusowe okolicy

• Cukrzyca

• Liczne teleangiektazje i wenektazje

• Skłonność do bliznowacenia

• Przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych

• Zmarszczki - mezolit

• Kwas polimlekowy

• Kwas hialuronowy

• Krzemionka

• Witaminy

• aminokwasy

• Zabieg 1x w miesiącu przez 4 miesiące

• Wykonanie zabiegu:

• Omówienie metody i efektów z klientem

• Zabieg wykonuje lekarz

• Specjalny aparat DHN4 (pistolet)

• Program wkłucia pojedyncze

• Program wkłucia seryjne

• Stosowane bardzo cienkie igły

• Substancje aktywne dobrane do wskazań

• Po dezynfekcji skóry zabieg

• Igła na głębokości 0,5 - 4 mm, co 4-5 mm

• Kilkadziesiąt, kilkaset wkłuć

• Można zastosować preparat Emla przed zabiegiem (w aptece, by mniej bolały ukłucia)

• Objawy uboczne (ustępują po kilku dniach)

• Niewielki obrzęk

• Pieczenie

• Zasinienie

• Niekiedy zgrubienie

Toksyna botulinowa

• 1980 rok

• leczenie zeza

• kurczu powiek

• korekcja porażenia połowicznego twarzy

• 1992 rok - medycyna estetyczna

• wygładzenie zmarszczek

• zmarszczek

• leczenie nadmiernej potliwości dłoni i pach

• najsilniejsza toksyna biologiczna, neurotoksyna - jad kiełbasiany

• wytwarzana przez beztlenowe pałeczki clostridium botulinum

• wywołuje zatrucie jadem kiełbasianym

• występuje w zakażonych konserwach, kiełbasie

• sterotypy antygenowe A, B, C, D, E, F,

• zatrucie ludzi powodują głównie typy A, B i E

• działanie:

• blokowanie uwalniania acetylocholiny z zakończeń nerwowo - mięśniowych (synapsa - porażenie)

• odnerwieni

• odnerwieni

• porażenie mięśnia

• efekt odwracalny

• konieczność powtórzenia zabiegu

• działanie na organizm (zatrucie):

• postępujące wiotkie porażenie nerwów

• zaburzenia widzenia

• utrudnianie połykania

• upośledzenie mowy

• zatrzymanie oddechu

• preparaty i moc toksyny

• jedna jednostka U to taka ilość toksyny, która zabija 50% (LD50) myszy Webster płci żeńskiej o wadze 18 - 20 g

• botulina A (działa na białko SYNAPS - 25)

• botox

• dysport

• botulina otulina(działa na białko MUAMP)

• myobloc

• elan

Botulina dysport

• fiolki po 500 U

Botulina botox

• fiolka po 100 U

• bardzo ważna umiejętność przeliczania dawki

• jednostki mocy są specyficzne dla tych produktów i nie są zamieniane

• 4 U dysportu odpowiada ok. 1U botoxu

• jedna fiolka botoxu to nieco mniej niż jedna fiolka dysportu

• przygotowanie preparatu, rozcieńczenie

• gotowy preparat uzyskuje się łącząc preparat z 0,9 % Watri chlorati (od 1 do 5 ml)

• mniejsze rozcieńczenia - większa precyzja w depozytowaniu preparatu, mniej materiału - wydaje się dłuższy efekt

• większe rozcieńczenie, więcej wstrzykniętego materiału, wydaje się większa penetracja, bardziej efektywny blok (nam mniejszej przestrzeni większy efekt) do małej zmiany

• przygotowanie pacjenta do zabiegu

• wywiad

• czy przyjmuje jakieś leki

• na co choruje (jak wiotkość mięśni to nie!)

• ile ma lat

• analiza funkcjonowania mięśni twarzy

• ustalenie jakie zmarszczki będziemy likwidować, jakiej są długości i głębokości

• jaki będzie efekt

• odwracalny efekt (różny u różnych osób)

• przeciwwskazania:

• alergie na toksynę

• przyjmowanie aminoglikozydów

• technika zabiegu

• pacjent siedzi lub leży

• iniekcje domięśniowe lub podskórne, jednorazowe lub wielokrotne

• precyzyjne wybranie miejsc wstrzyknięć, zgodnie z mimiką, zaznaczenie dermografem

• zapisanie poszczególnych dawek w określone miejsca, jakie było rozcieńczenie

• powoli, bez pośpiechu

• najlepiej z operatorów (konieczna doskonała znajomość twarzy, mimiki, mięśni agonistów i antagonistów)

• 1 odkaża skórę, schładza lodem po iniekcji i delikatnie masuje miejsce wstrzyknięcia

• drugi tylko wstrzykuje

• zabieg w warunkach ambulatoryjnych

• wskazania i przykładowe dawki (dysport)

• zmarszczki międzybrwiowe 15-30 U

• czołowe 30-60U

• „kurze łapki” 10-25U

• nosowo- wargowe 7,5-15U

• poprzeczne szyi 75-200U

• objawy niepożądane

• opadanie powiek (po jakimś czasie ustąpi)

• wywinięcie powieki

• podwójne widzenie

• zbytnie obniżenie brwi lub ich uniesienie (objaw Mefisto)

• krwiak, obrzęk w miejscu wstrzyknięcia

• krótkotrwałe bóle głowy

• może pojawić się nawet przy prawidłowym wstrzyknięciu!

• Oczekiwane efekty:

• Pojawiają się już po 2-3 dniach

• Efekt utrzymuje się ok. 6-8 miesięcy

KLIMAKTERIUM I MENOPAUZA

• Hormony żeńskie

• Progesteron

• Estrogeny

• Estradiol

• Estron (wytwarzany też po menopauzie menopauzie po usunięciu jajników)

• Estriol

• Miejsce wytwarzania:

• Jajniki

• Tk. obwodowe (głównie tkanki łączne)

Kobiety tęższe jakby mięsa prolekcja przed osteoporozą w okresie menopauzy.

• Działanie estrogenów:

• regulacja cyklu miesiączkowego

• wpływ na długość życia

• zmniejszenie poziomów lipidów

• zmniejszeni ryzyka miażdżycy

• zmniejszenie częstości zawałów

• lepsze ukrwienie (rozszerzenie naczyń)

• negatywny efekt „pajączki” podudzia i uda

• wpływ na:

• budowę ciała

• zachowanie

• osobowość

• osobowość regulacja metabolizmu i przemiany materii

• gosp. Wodno - elektrolitowa (zatrzymanie wody w drugiej połowie cyklu - obrzęki wokół kostek, obrzmienie piersi)

• wzrost metabolizmu, udział w przemianie węglowodanów

• wpływ na gospodarkę wapniową, przeciwdziała osteoporozie

• kobiety „wysokoestrogenowe” - nie mają cech męskich

• kobiety „niskoestrogenowe”

• bardzo męska budowa ciała

• owłosienie typu męskiego

• łojotok

• trądzik

• hirsutyzm

• okres okołomenopauzalny (klimakterium)

• 45-55 rok życia

Objawy klimakterium (syndrom opuszczonego gniazda)

• zmiana nastroju

• bezsenność

• uderzenia gorąca, nocne poty

• zaburzenia koncentracji

• zaburzenia miesiączkowania, cykle bezowulacyjne

• zaburzenia gospodarki wapniowej - osteoporoza

• zaburzenia gospodarki lipidowej - cholesterol może się podnieść

• zaburzenia gospodarki węglowodanowej - może pojawić się cukrzyca

• zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej

• zaburzenia kardioweskulane ??? - palpitacje serca, mocno walące serce

• zwiększone ryzyko miażdżycy tętnic

• zmiany w układzie rodnym ( zanik, suchość, nietrzymanie moczu)

• zmiany dotyczące piersi (mastopatia, nowotwory itp.)

• zmiany dotyczące skóry

Objawy niedoboru estrogenów w skórze

• zanik

• spowolnienie podziałów warstwy podstawnej

• ścieńczenie wszystkich warstw

• utrata elastyczności i jędrności, napięcia

• zmarszczki poza okolicami mimicznymi

• suchość

• spadek kwasu hialuronowego

• spadek wydzielania łoju

• spadek wydzielania potu

• bladość

• spadek ilości naczyń włosowatych

• zmniejszenie stymulacji melanocytów

• zmniejszenie uwalniania melaniny

• szarawy koloryt

• androgenizacja

• łojotok

• owłosienie nad górną wargą i na brodzie

• przerzedzenie włosów okolicy łonowej i pachowej

• przerzedzenie włosów na głowie

Zmiany w naskórku

• spowolnienie podziałów warstwy podstawnej

• ścieńczenie wszystkich warstw

• zanik warstwy kolczystej

• zanik warstwy ziarnistej

• spłaszczenie komórek

• zmniejszenie mitoz

• zmniejszenie przylegania komórek

• wygładzenie granicy skórno-naskórkowej

• skrócenie sopli naskórkowych

Zmiany w skórze właściwej

• fibroblasty - stan spoczynku...

• spadek aktywności fibroblastów

• zaburzenia w wytwarzaniu włókien kolagenowych i elastynowych

Zmiany w włóknach kolagenowych

• spadek ilości włókien

• degeneracja

• sztywne, twarde, pofałdowane, nieelastyczne

• nierównomiernie rozmieszczone

Zmiany we włóknach elastynowych

• degeneracja

• spadek ilości

Zaburzenia mikrokrążenia

• pogrubienie ścian naczyń włosowatych

• zmniejszenie ilości naczyń

Bilans zdrowia

• badanie ginekologiczne i cytologia

• badanie piersi

• mammografia, USG piersi

• lipidogram

• badanie podstawowe krwi, glikemia, poziom wapnia

• zmiana trybu życia

• zmiana diety

• rzucenie palenia

Menopauza wg WHO ??? - ostateczne ustanie miesiączkowania w wyniku utraty aktywności pęcherzykowej (zmniejszenie wytwarzania estrogenu)

• starzenie się jajników, zanik komórek ziarnistych

• około 50-55 roku życia

• termin menopauza zaproponowany przez Gordanne'a w 1821r.

• historia

• cesarstwo rzymskie - wiek kobiety 25 lat

• obecnie wydłużenie czasu życia do 75-80 lat, a więc kobieta będąca w menopauzie żyje około 1/3 życia!

• starzenie wewnątrzpochodne - starzenie związane z menopauzą (coraz mniej estrogenów)

• starzenie zewnątrzpochodne - UV, chemia, praca itp.

• starzenie chronologiczne (metrykalne) - związane z ilością lat

• starzenie hormonalne

• starzenie posłoneczne - fotostarzenie

• starzenie związane z mimiką - miostarzenie

• Leczenie klimakterium i menopauzy

• fitoestrogeny - dieta, kosmetyki, ziołowe preparaty doustne

• estrogeny i grogestageny (HTZ) określic straty i korzyści, przeciwwskazania

• przezskórne (transdermalna)

• doustna

• donosowa

• fitohormony

• substancje podobne do estrogenów (budowa, działanie)

• Daleki Wschód

• wzrost spożycia fitohormonów (rośliny zielone zawierają flawonoidy)

• spadek nowotworów hormonozależnych

• spadek schorzeń układu krążenia

• produkty z fitohormonami - soje, centella asiatica

Działanie fitoestrogenów

• na receptory estrogenowe swoiste dla estradiolu

• przeciwutleniające

• hamują proteinazy (metalloproteinazy, np. kolagenazy, które rozkładają włókna kolagenowe)

• stymulują syntezę proteoglikanów

• działają przeciwzapalnie

Zastosowanie fitoestrogenów

• w starzeniu się skóry

• w zapobieganiu tworzenia się zmarszczek, „roślinne hormony”

• soja

• pluskwica groniasta

• koniczyna czerwona

• PRZEBARWIENIA

Przebarwienia to zmiana zabarwienia skóry

1. ograniczona

2. uogólniona

Przebarwienia skóry

• związane z melaniną - wynikają z nadmiaru melaniny

• ze zwiększoną ilością melanocytów

• niezmienioną liczbą melanocytów, wzrasta jedynie ilość melaniny

• niezwiązane z melaniną np. po lekach

• przebarwienia hemosyderynowe (PNŻ)

Melanina powstaje z tyrozyny przy udziale enzymu tyronazy. Pobudzenie lub hamowanie tyronazy wpływa na powstanie melaniny lub nie.

Czynniki uczynniające melanogenezę

• promieniowanie UV

• stany zapalne

• hormony płciowe (estrogeny)

• hormony tarczycy

• metale: miedź, żelazo, srebro, złoto

Czynniki hamujące melanogenezę

• hormony kory nadnerczy

• wit. C

Podział przebarwień (ze względu na umiejscowienie barwnika, ocena lampą Wooda)

• naskórkowe - widoczny ciemny kolor

• skórne - nie jest widoczne

• mieszane - nie jest widoczne

Przebarwienia są uwarunkowane genetycznie lub są wynikiem działania czynników środowiska zewnętrznego.

• Przebarwienia wywołane przez długotrwałe tarcie lub ucisk (ubranie)

• Często u otyłych osób

• Dodatkowo zgrubienie skóry

• Zwiększone wydzielanie melaniny

• Kremy wybielające nie dają efektu

Piegi

• skłonność genetyczna, dziedziczenie autosomalne dominujące

• liczba melanocytów nie jest zwiększona , proces wytwarzania barwnika jest przyśpieszony

• obraz kliniczny

• często u rudych

• skłonność genetyczna, dziedziczenie autosomalne dominujące

• liczba melanocytów nie jest zwiększona , proces wytwarzania barwnika jest przyśpieszony

• drobne , przebarwione plamy, o średnicy około 1 mm, liczne,

• w okolicach odsłoniętych twarz, dekolt, grzbiety rąk,

• zazwyczaj symetryczne,

• częściej u rudych i u osób młodych

• u rudych na całym ciele

• w lecie uwidaczniają się ekspozycja na UV

• profilaktyka i leczenie

• środki wybielające, złuszczające

• ochrona przed UV

• Plamy soczewicowate

• kolor - od jasnobrunatnego do ciemnobrązowego

• zazwyczaj liczne

• zlokalizowane najczęściej na odkrytych częściach ciała

• twarzy

• dekolcie

• grzbietach rąk

• mogą być takie w okolicach zakrytych

• plamy soczewicowate starcze - liczne zmiany mogą się pojawiać u osób starszych

• plamy soczewicowate w zespołach wrodzonych

• zespół Leoparda

• Peutz-Jeghersa

• Xerodermia pigmentosum

• Plamy soczewicowate u osób leczonych metodą PUVA

Ostuda (melazma i chloazma)

• przebarwienia koloru od żółtobrunatnego do brunatnego

• o nieregularnych zarysach

• bez stanu zapalnego

• bez złuszczania

• bez zaniku

• zmiany zlokalizowane są zazwyczaj symetrycznie

• na policzkach, czole, nad wargą górną

• czynniki prowokujące: ciąża, zaburzenia miesiączkowania, przyjmowanie leków hormonalnych, antykoncepcyjnych

• zaburzenia endokrynologiczne (nadczynność tarczycy, choroby jajników), schorzenia wątroby, skłonność genetyczna, stosowanie kosmetyków ze środkami światłouczulającymi np. olejek bergamotowy

• Ostuda okołoustna - erythrosis pigmentosa faciei Brogua ???

• okołoustna chloazma z rąbkiem jasnym w otoczeniu czerwieni wargowej

• leczenie - ochrona UV, preparaty odbarwiające, terapia zaburzeń hormonalnych

• Melanoza Riehla, czyli polikilodermia Ciratta

• zanik pstry siateczkowaty barwnikowy skóry twarzy i szyi

• kobiety (30-50 lat)

• przebarwienia są bardziej nasilone niż w chloasmie

• kolor zmian od jasnego do ciemnobrunatnego

• lokalizacja: twarz (skronie, policzki, czoło), boczne powierzchnie szyi, charakterystyczny, niezmieniony obszar skóry pod brodą, czyli w cieniu UV

• siateczkowate przebarwienia, kilkumilimetrowe, plamiste, łączące się ze sobą

• czynniki wywołujące - kosmetyki światłouczulające

• może poprzedzać stan zapalny

• rzadko ustępuje samoistnie

• Melanodermia Hoffmana-Habermanna

• przebarwienia bardziej nasilone niż polikilodermii Ciratta

• u kobiet i u mężczyzn (częściej)

• !!! lokalizacja - dekolt, przedramiona, grzbiety rąk, raczej nie na twarzy

• czynniki sprzyjające - kosmetyki śwaitłouczulające, pochodne dziegciowe

• Przebarwienia pozapalne

• pojawiają się po oparzeniu, wykwitach trądzikowych, po ustąpieniu stanu zapalnego u osób o ciemnej karnacji

• bardziej widoczne w okresie letnim

• w miarę upływu czasu ustępują

• Rogowacenie posłoneczne barwnikowe

• zmiany nieznaczne

• hyperkeratoza

• brunatne zabarwienie

• okolice eksponowane na UV

• zmiany pojedyncze lub liczne

Odczyn fototoksyczny: (przebarwienie) UVA + subst. uczulające

• zmiany wyraźnie odgraniczone, bolesność, pęcherze, pieczenie, rumień, po pewnym czasie nikną

Phytophotodermatitis - roślina z subs. światłouczulającą + UVA

Berlogne dermetitis - kosmetyki, zmiany nakładają się na siebie, np. woda kolońska

Odczyn fotoalergiczny - zmiany niewyraźnie odgraniczone, może dotyczyć całej skóry, nie ma przebarwień, wypryskowe

Leczenie przebarwień (raczej rozjaśnianie)

• od około 50 lat stosowany jest hydrochinon

• stężenia 1,5-8%

• preparat hamuje wczesne reakcje enzymatyczne zachodzące z udziałem tyrozynazy prowadzące do powstania melaniny

• efekty leczenia są widoczne dopiero po kilku tygodniach

• preparat może odbarwiać skórę otoczenia

• kwas wit. A - tretionina (kwas all-trans wit. A)

• zmniejszenie aktywności tyrozynazy i zaburzenia melanogenezy

• stężenie 0,1%

• rozjaśnianie plam soczewicowatych, chloasmy, przebarwień pozapalnych

• nie powoduje odbarwień skóry otaczającej

• na początku leczenia - zaczerwienienie i świąd, złuszczanie

• leczenie jest długie, nawet do trzech miesięcy

• kwas ??? od 1988 roku (też się go stosuje w chloasmie, nie daje zaniku, nie ma rumienia, pęcherza)

• inhibitor tyrozynazy

• kaws azelainowy 20%

• konkurencyjny inhibitor tyrozynazy, hamujący melanogenezę przede wszystkim w pobudzonych melanocytach

• objawy uboczne - rumień i pieczenie skóry

• preparat jest stosowany

• w ostudzie

• w przebarwieniach pozapalnych, potrądzikowych

• ze słabszym efektem w przypadku plam soczewicowatych i piegów

• alfa-hydroksykwasy

• stosowane w rozjaśnianiu przebarwień

• piegów

• ostudy

• plam soczewicowatych

• najczęściej stosowane kwasy

• glikolowy, jabłkowy, winowy

• kwas glikolowy

• 8-15% efekt złuszczania

• 50-70% peeling

• beta-hydroksykwasy

• kwas salicylowy

• kwas galakturonowy

• kwas glukuronowy

• stosowane są same lub w połączeniu z alfa-hydroksykwasami, algami

• naturalne „wybielanie”

• świeży sok z cytryny, grapefruita, ananasa, papai, ogórka, zioła np. rokitnik zwyczajny, mącznica lekarska

• mikrodermabrazja - mechaniczne usunięcie warstwy rogowej za pomocą aparatury wyposażonej w tarcze ścierne (wykonuje lekarz)

• krioterapia - leczenie niskimi temperaturami

• palmy soczewicowate

• piegi

• tzw. śniegowanie (CO₂)

• ciekły azot

• podtlenek azotu

• zabieg może być wykonywany przez lekarza

• laseroterapia

• do usuwania piegów, plam soczewicowatych

• u osób z ciemną karnacją mogą pojawić się przebarwienia w miejscu usuniętych zmian

• pellingi głębokie

• dermabrazja

• laser

• metoda skojarzona

• Profilaktyka przebarwień

• ochrona przed promieniowaniem słonecznym (ubranie, filtry UV)

• nie korzystanie z łóżek opalających

• sprawdzenie, czy zażywane leki nie są światłouczulajace

• Bielactwo

• etiopatogeneza

• 30% przypadków występuje rodzinnie

• zaburzenie melanogenezy - obniżone wytwarzanie melanosomów i dalsze ich niszczenie w wyniku autofagocytozy

• obraz kliniczny, przebieg

• !!! liczne odbarwione plamy z przebarwieniem na obwodzie

• włosy siwe

• umiejscowienie - twarz, grzbiety rąk, okolica narządów płciowych

• zmiany utrzymują się w ciągu całego życia

• bez świądu

• można uzyskać niekiedy repigmentację

• WSPÓŁPRACA LEKARZA I KOSMETYCZKI

• współpraca- dermatolog, ginekolog, endokrynolog, ortopeda, internista, chirurg naczyniowy, fizykoterapeuta, rehabilitant, diabetolog, dietetyk, chirurg plastyczny, lekarz medycyny estetycznej, psycholog, psychiatra

• zmiana na skórze - objaw różnych schorzeń narządów wewnętrznych

• skóra odzwierciedleniem procesów zachodzących w organizmie

• dolegliwości zgłoszone przez pacjenta, pogorszenie jakości życia

• trądzik zwykły, różowaty, skóra łojotokowa, łojotokowe zapalenie skóry, schorzenia alergiczne

• znamiona: barwnikowe, naskórkowe, łącznotkankowe, naczyniowe

• łuszczyca, stopa cukrzycowa, modzele, odciski, nadmierne owłosienie, PNŻ (pozawłosowate żyly)

Przeciwwskazania do wykonywania zabiegów

• zakażenia bakteryjne skóry

• zakażenia wirusowe

• zakażenia grzybicze

• zakażenia drożdzakowe

5

---