Hair Curantus. Naturalne metody pielęgnowania włosów

Ilona Izdebska

Konsultanci
prof. dr dermatologii Dennis Powell
Georg Hanf

Przyczyn chorób skóry głowy i włosów oraz ich wypadania jest bardzo wiele. Osoby dotknięte tym "dopustem bożym" czują się zazwyczaj bezradne i pozostawione same sobie. A przecież włosy to największa ozdoba. Tak kobiety, jak i mężczyźni marzą o pięknych, mocnych, zdrowych i połyskujących włosach. Dla niektórych, a przede wszystkim dla panów w średnim wieku, marzeniem jest posiadanie włosów w ogóle. Sportowa sylwetka, opalona twarz, gęsta, pięknie ufryzowana czupryna to atrybut nowoczesnego człowieka sukcesu. Tak chcemy się widzieć sami i tak chcemy być odbierani przez otoczenie. Dlatego bywa, że łupież czy łysienie wywołują uczucie frustracji, nieakceptowania własnego wyglądu, i co za tym idzie prowadzą do kompleksów, a nawet do głębokiej depresji psychicznej. Nie pozostaje to bez wpływu na karierę zawodową i życie prywatne.

Cóż więc począć, aby nie dopuścić do takiego stanu rzeczy? Jak zaradzić powstałym już szkodom?

Może niniejszy poradnik pozwoli osobom dotkniętym wymienionymi problemami znaleźć odpowiedzi na nurtujące je pytania.

W tym celu zaprezentujemy Państwu w skrócie rezultaty najnowszych doświadczeń w tej dziedzinie, nie bojąc się krytycznego spojrzenia na niektóre produkty naszej przeindustrializowanej cywilizacji, z których bywamy dumni. Tymczasem prawda jest taka, że we właściwej pielęgnacji włosów bardzo dużą rolę odgrywają środki spreparowane ze składników naturalnych. Wiele z nich możemy sporządzić sami w domowej kuchni. Własnoręczne przygotowanie szamponu jest bardziej czasochłonne niż odkręcenie kupionej w sklepie butelki z odpowiednim preparatem, lecz i uzyskany efekt będzie inny! Dla tych z Państwa, którzy gotowi są znaleźć czas na "dobre uczynki" dla swoich włosów zamieszczamy recepty na szampony, płukanki, farby do włosów itp. z dokładnym opisem postępowania przy ich produkcji i aplikacji.

Włosy, moda i pieniądze

Od biblijnego Samsona, przez otoczoną baśniami Lorelay, do niezwykłych kreacji punk naszych dni, wiele uwagi poświęca się pielęgnacji i urodzie ludzkich włosów. We wszystkich epokach ważną rolę odgrywała różnorodność fryzur oraz celowe używanie peruk - nie tylko jako zjawisko mody, ale również czynnik określający osobowość i przynależność do grupy społecznej.

W niedawnej przeszłości było to szczególnie wyraźne. W erze hippiesów długie włosy noszone przez młodych mężczyzn były publiczną deklaracją prawa do wolności i pokoju. Dekadę później punkowie chcieli odróżniać się swymi szokującymi fryzurami i akcesoriami. Trwało to jednak do czasu, kiedy ich styl został w salonach fryzjerskich skopiowany, dalej rozwinięty i powoli "udomowiony".

Style fryzur były zmieniane także we wcześniejszych czasach. Kiedyś pięknisie cierpieli pod karbówką. Dzisiaj mamy do dyspozycji inne sposoby i środki. Środki te - niestety - stwarzają także różnorakie problemy. Te właśnie problemy chcemy omówić w tej publikacji.

W sposobie pielęgnacji włosów zmieniła się np. częstotliwość mycia włosów. Mężczyźni używają dzisiaj częściej żelu i farb, podczas gdy kiedyś do kosmetyków pielęgnujących męskie włosy należały tylko szampony i wody do włosów. Panie mają większy wybór różnorodnych środków pielęgnujących zmieniających kolor i formę, a także wzmacniających i modelujących włosy.

Moda na piękne, zdrowe włosy stworzyła rynki zbytu dla środków pielęgnujących włosy. W niektórych krajach Europy Zachodniej wydaje się na nie dużo więcej pieniędzy aniżeli na pielęgnację skóry. W 1990 roku wydano prawie 2,5 miliarda dolarów (patrz tabelka). Tymczasem, jak na ironię więcej niż połowa ludności skarży się na problemy z włosami.

Wartość produkcji 1990

produkt / w milionach $ / w procentach

Środki do pielęgnacji włosów / 1936 / 28,8
Środki do pielęgnacji skóry / 1498 / 22,3
Perfumy, wody zapachowe / 711 / 10,6
Środki do pielęgnacji zębów i jamy ustnej / 702 / 10,4
Kosmetyki dekoracyjne / 502 / 7,5
Dodatki do kąpieli / 476 / 7,1
Wytworne mydła i inne (dezodoranty) / 610 / 9,1
Środki do pielęgnacji ciała razem / 6721 / 100,0

Pierwsze miejsce zajmują kłopoty z bardzo aktywnymi gruczołami łojowymi, następnie z łupieżem, z cienkimi, suchymi włosami oraz z ich nadmiernym wypadaniem. W dzisiejszych czasach produkuje się wiele środków mających zapobiec lub ulżyć w tych niekorzystnych zjawiskach.

Mimo że wiele ludzi myje włosy codzienne, środki przeznaczone na zakup szamponu nie wytrzymują porównania z łącznymi wydatkami na preparaty do utrwalania, farbowania, formowania.

Na regałach domów towarowych i w drogeriach można zauważyć głównie specjalne produkty do farbowania włosów i do trwałej ondulacji, których zużycie gwałtownie wzrosło.

Ostatnio modne są "łagodne" środki z wyciągami z ziół, a także produkty na bazie roślinnej oraz kosmetyka naturalna. Przyczyną tej zmiany jest przesycenie "chemią" konwencjonalnych środków kosmetyki włosów. Na kolejnych stronach chcemy Państwu dodać odwagi w próbowaniu różnych środków kosmetycznych, nierzadko zrobionych "domowymi" sposobami. Gwarancji skuteczności nie możemy zapewnić, ale wyszukaliśmy je bardzo starannie, kierując się informacjami i sumieniem oraz doświadczeniem.

Krótko o włosach zdrowych

Około 100000 włosów koronuje "przeciętną" ludzką głowę. Kto w to wątpi, może policzyć!

Blondyni noszą nawet około 140000 włosów, bruneci 110000, szatyni 100000, a "czerwone kapturki" tylko mierne 90000. Za to rude i ciemne włosy są silniejsze, jeżeli przy średnicy około 0,1 milimetra w ogóle o sile może być mowa. Zdrowy egzemplarz może utrzymać przedmiot o wadze 100 gramów i nie zerwie się. W brytyjskiej telewizji został pokazany w roku 1984 wyjątkowo wytrzymały "okaz", który rozdwoił się dopiero przy 178 gramach. Bujnie wyrośnięta czupryna potrafi teoretycznie utrzymać ciężar od 10 do 15 ton. W świetle tych danych cyrkowa akrobatyka włosami jest przynajmniej częściowo wyjaśniona. W ciągu dnia włos rośnie o 0,3 milimetra, przed obiadem najszybciej, w nocy nie rośnie wcale. Na miesiąc przybywa wtedy centymetr włosa. Jeżeli wcześniej nie wypadnie, to po maksymalnym okresie, który wynosi 6 lat, włos osiąga 70-75 cm. Ponoć pewien indyjski mnich osiągnął (wg księgi rekordów Guinnessa) długość dziesięciokrotnie większą - mianowicie niewiarygodne 792 cm.

Obserwowane pod lupą

Zdrowe włosy obserwowane pod mikroskopem przypominają grubą linę, na której leży około 5-10 warstw płytek rogowych ułożonych w sposób podobny do dachówek, mianowicie jedna na drugiej. Owa powłoka łuskowa (kutikula) otaczająca rdzeń włosowy jest utrwalona przezroczystą substancją kitującą. Powłoka łuskowa zajmuje ilościowo około 10% całego włosa. Jej stan daje włosom połysk oraz jest odpowiedzialny za wypielęgnowany wygląd włosa. Pod powłoką łuskową znajduje się tak zwana powłoka korowa, która zajmuje 80% włosa. Pojedyncze wiązki włókienne są, podobnie jak w linie, wspólnie splecione, co wyjaśnia dużą wytrzymałość włosa na rozciąganie. Wiązki włókienne (tzw. fibrylle) są również zespojone przez pewnego rodzaju kit, który zajmuje 40% całej powłoki korowej. W tej powłoce są "zmagazynowane" pigmenty, które decydują o kolorze włosów. Rdzeń włosa stanowi substancja miąższowa, która częściowo wypełnia oddzielone od siebie puste jamy To wypełnienie, które daje włosowi pewną stabilizację, nie zawsze znajduje się w jego wnętrzu. Wiele włosów nie ma żadnego "życia wewnętrznego", co jednak nie powoduje
poważnych konsekwencji.

Składniki chemiczne pojedynczego włosa to: 75-90% keratyny, 6-18% wody i 5-8% tłuszczu. Keratyna (siarkowa proteina) jest również głównym składnikiem innych substancji rogowych jak: paznokcie u rąk i nóg, wełna i pióra.

Korzeń włosa i jego porost

Porost włosa i jego zaopatrzenie w niezbędne substancje odżywcze następuje głównie poprzez korzeń. Ta "podziemna" część włosa określana jest powszechnie jako mieszek włosowy. Na centymetr kwadratowy skóry głowy przypada około 150 takich mieszków. Są one ułożone nieco skośnie w stosunku do powierzchni skóry i decydują o ułożeniu włosa oraz o tworzeniu się naturalnych loczków. Do górnej części mieszka uchodzi gruczoł łojowy. Jego zadaniem jest chronienie włosa poprzez wytwarzanie na nim powłoki tłuszczowej i zapewnienie włosowi elastyczności. Mięsień do "stawiania" włosów powoduje czasami, że nam włosy "stają dęba". Ten mały mięsień jest ponadto używany do wyrzucania z gruczołu produkowanego w nim łoju. Skóra głowy produkuje dziennie około 1 grama łoju. Kto ma za tłuste włosy, wytwarza go odpowiednio więcej.

Naczynia krwionośne dolnej części korzenia włosowego, tzw. cebulki włosowe, zaopatrują włosy w środki odżywcze. Tutaj znajduje się też centrum wzrostu włosów: brodawka włosowa z powłoką zarodkową, która zawiera komórki zarodkowe. Po fazie rozwojowej, która trwa 5-6 lat, następuje przerwa w aktywności brodawki włosa. Ale nawet po upływie tego okresu włos może jeszcze przez wiele miesięcy przylegać do głowy. Podczas gdy włos stopniowo obumiera, głęboko w torebce włosowej tworzy się nowa komórka zarodkowa, która "troszczy się o potomstwo". Najpóźniej gdy nowy włos zaczyna wyrastać, stary zostaje wyrzucony ze swego mieszka. Zdrowy włos odnawia się 10-12 razy podczas całego naszego życia.

Forma włosa

Ludzkie włosy są, jak już było powiedziane, średnio około 0,1 milimetra "grube". Mogą one być oczywiście też tylko 0,05 mm cienkie albo 0,15 mm silne. O formie włosa decyduje jednak nie jego grubość, a przekrój poprzeczny. Okrągły włos jest przeważnie prosty i silny, kanciasty natomiast kręcony. Szczególnie trudne do fryzowania są włosy o kształci wstążkowym z płaskim i szerokim przekrojem poprzecznym.

Kolor włosów

Naturalny kolor włosa jest genetycznie zaprogramowany. Miejscem jego "narodzin" są tzw. melanozyty w strefie zarodkowej brodawek włosowych. Tutaj produkowany barwnik włosowy, melanina, wędruje przy rozwoju do strefy korowej, gdzie po paru dniach w wyniku zmieszania się pigmentów następuje właściwy rozwój koloru. Dlatego np. wyszarpane włosy są w obszarze korzenia bardzo jasne. Przyczyną różnorodności kolorów włosów są tylko dwa rzędy pigmentów, mianowicie złotoczerwone i si-wobrązowe. Wszystkie znane nam kolory włosów powstają ze zmieszania tych dwóch pojedynczych pigmentów. Przy czym ilość owych pigmentów decyduje o tym, czy powstają włosy jasne czy ciemne. Połyskujące włosy z nienaruszoną powłoką łuskową wyglądają optycznie jaśniej aniżeli matowe i zniszczone. Z upływającymi latami zmniejsza się ilość melanocytów. Włosy zaczynają tracić barwę i są albo siwe, albo białe (włosy są siwe tylko dlatego, że pojedyncze białe mieszają się z pierwotnym kolorem). Przyspieszone siwienie może być spowodowane obciążającymi przeżyciami psychicznymi bądź uwarunkowane genetycznie.

Problemy z włosami

O pięknych, błyszczących włosach, przy tym prężnych i podatnych na układanie marzy każdy. Ale kiedy włos jest piękny? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta - wtedy, kiedy jest zdrowy.

Któż się nie skarży na stan swoich włosów? Że za tłuste, że niesforne, łamliwe, bez prężności i połysku, złe do układania, nie mówiąc już o dręczącym i nieestetycznym łupieżu. Około 60% ludzi ma mniejsze lub większe kłopoty z włosami. Przyczyny tego stanu rzeczy są różnorodne. Niektórzy z nas zostali po prostu niekorzystnie "wyposażeni" przez naturę i od dzieciństwa mają słabe, nieatrakcyjne włosy. Istnieją też przyczyny nie podyktowane biologicznie. Włos może być np. odzwierciedleniem naszej duszy. Kiedy czujemy się zmęczeni i sfrustrowani, odbija się to także na wyglądzie naszych włosów. Przy poważnych chorobach zdarza się, że włosy wypadają i to w dużych ilościach. Także złe i nierozważne odżywianie się można odczytać z biegiem czasu ze stanu włosów. Zazwyczaj mści się również niewłaściwa pielęgnacja.

Rozdwajanie się włosów

Jest to dolegliwość "nadziemnej" części włosa, korzeń włosowy nie jest bowiem dotknięty i wychodzący z niego włos rozwija się normalnie. Przyczyną rozdwajania się włosów - obok czynników zewnętrznych - mogą być zakłócenia hormonalne oraz zachorowania. W tych wypadkach musi pomóc lekarz. Rozdwojone włosy są nieelastyczne i bez połysku, a po umyciu nie można ich rozczesać. Przy szczotkowaniu odłamują się końcówki włosów, gdyż są one nieodporne na szarpanie. Łuski powłoki włosa, w normalnym przypadku gładko przylegające, nie są przy rozdwajających się końcówkach mocno połączone z leżącymi pod spodem wiązkami włókna powłoki korowej, ponieważ kit ten został przez chemikalia, wysoką temperaturę i mechaniczne urazy częściowo zniszczony. Odstające łuski zahaczają o siebie i powodują, że włosy jak wełna filcują się i tracą połysk. Mocne środki zasadowe oraz kwasy mogą spowodować nawet całkowite rozpuszczenie się włosa. Sprawiają one także, że nasza skóra jest ciężko maltretowana.

Idealne byłoby słabo kwasowe środowisko o wartości pH pomiędzy 5 i 6 (pH 7 odpowiada środowisku neutralnemu; poniżej istnieje środowisko kwaśne, powyżej zasadowe). Kreatyna jako podstawowy składnik włosa wykazuje swoją najwyższą odporność dopiero przy wartościach pH 4,1. Zasadowe środki do farbowania włosów i układania fryzur są w każdym przypadku "mordęgą" dla włosów. Na skutek częstego ich używania dochodzi do "wyczerpania" się włosów, a w przypadku ekstremalnym nawet do ich rozpuszczenia. Również normalne szampony, które ogólnie z wartościami pH 5 i 6 uwzględniają ochronę kwasową skóry, zmniejszają stabilność włosa.

Włos jest szczególnie wrażliwy na końcu. Przy jego rozdwajaniu rozwiązuje się w tych miejscach nabłonek, tak że pojedyncze wiązki włókna odsłaniają się i wystrzępiają. Przez złe traktowanie i czesanie włosów w stanie mokrym oraz przez działanie chemikaliów pogarsza się ten stan jeszcze bardziej, ponieważ włókniste szpice włosowe ciągle się zrywają. Niekorzystna może być również niewłaściwa długość włosów. Włosy, które ciągle opierają się o ramiona czy kołnierz, mogą się łatwo wystrzępić albo złamać.

Porady:

* Unikać gwałtownego czesania i szczotkowania, przede wszystkim mokrych włosów. Do rozczesania splątanych włosów używać grzebieni twardych o dużych odstępach między zębami.
* Unikać dużego obciążenia termicznego włosów przy ich suszeniu czy układaniu fryzury lokówką.
* Uwaga przy kąpieli w morzu czy w basenie! Woda słona i chlorowana uszkadza włosy. Zaraz po pływaniu koniecznie trzeba spłukać włosy słodką wodą.
* Uwaga zalecana jest także przy opalaniu. Silne promieniowanie słoneczne wysusza zarówno skórę, jak i włosy. Skuteczną przed nim ochroną jest przewiewne nakrycie głowy.
* Unikać nieodpowiedniego i zbyt częstego używania środków do robienia "trwałej" oraz środków farbujących i rozjaśniających. Nie należy też wiązać włosów zwykłymi gumkami - włosy przyczepiają się do "gołej" gumki i zrywają przy ściąganiu.
* Przy rozdwajających się końcówkach włosów należy sprawdzić, czy długość włosów może być zmieniona tak, aby nie opierały się one na ramionach czy kołnierzu. o Jeśli włosy są już silnie uszkodzone i końcówki wystrzępione, wtedy pomoże tylko jedno: obcięcie i nowa fryzura!

Łupież

Normalna, zdrowa skóra głowy wytwarza nieustannie nowe komórki, zrzucając równocześnie stare, gołym okiem niewidoczne cząstki naskórka. Silny łupież przy tłustych lub wysuszonych włosach, niestety, bardzo rzuca się w oczy! Jakie naprawdę są przyczyny powstawania łupieżu, tego nie są w stanie wyjaśnić naukowcy do dnia dzisiejszego. Pewne jest tylko, że wydzielany przez skórę głowy pot i łój skleja drobne cząstki skóry w większe płatki. Czy pojawiająca się przy tym flora bakteryjna wykorzystuje to środowisko jako pożywkę, czy jest może współodpowiedzialna za powstawanie łupieżu, czy też nie ma tutaj żadnych powiązań - nad tym "łamią" sobie głowy uczeni.

Inne możliwe przyczyny tworzenia się łupieżu:
-Łupież może wystąpić jako następstwo używania mocno alkoholizowanych środków do włosów.
-Podobnie działają agresywne szampony. Skóra głowy zostaje odtłuszczona w nadmiernym stopniu, przez co gruczoły łojowe zostają pobudzone do wzmożonej produkcji.
-Zbyt duża produkcja łoju, a także krańcowo szybka budowa nowych komórek mogą być skutkiem zakłóceń hormonalnych lub złego odżywiania. Walka z łupieżem przekracza czasami możliwości kosmetycznych środków do pielęgnacji włosów, co pociąga za sobą konieczność zwrócenia się po poradę do lekarza. O ile znajdzie się taki dermatolog, który do problemu podejdzie poważnie! Do dzisiaj bowiem łupież nie uchodzi za chorobę, nawet wtedy, gdy doprowadził do zapalenia skóry głowy jako następstwo drapania się po swędzących miejscach. Powstałe rany na skórze głowy pozostawiają poważne blizny, na których nowy włos już nie urośnie. Z tego też powodu należy powstrzymywać się od drapania.

Porady:

* Gdy tylko pojawią się pierwsze oznaki łupieżu, należy przede wszystkim sprawdzić wszystkie używane środki pielęgnacyjne do włosów. Być może już zwykła zmiana szamponu, wody do włosów albo odżywki da rezultaty.
* Wskazane jest także przemyślenie swego sposobu odżywiania się.
* Pomimo swędzenia skóry głowy unikać jej drapania. Spowodowane w ten sposób zranienia prowadzą do wypadania włosów. W tym wypadku lepiej częściej myć włosy!
* Przy bardzo mocnym łupieżu i zapaleniu skóry głowy należy zasięgnąć porady lekarza.

Włosy tłuste

Sztywne jak druty, tłuste włosy - już na dzień po umyciu - to znany smutny obrazek. Problem ten jest spowodowany nadmierną produkcją łoju. Jak zaradzić tej "pomadzie" własnej produkcji? Wydzielanie łoju jest sterowane przez hormony własnego ciała, przy czym hormony męskie działają szczególnie pobudzająco. Obydwie płcie produkują zarówno hormony męskie, jak i żeńskie. Fakt ten można by wykorzystać w leczeniu łupieżu. Jednakże takie kuracje niosą ze sobą zbyt duże ryzyko skutków ubocznych. Ponadto owe zakłócenia mogą być spowodowane również czynnikami środowiskowymi, obciążeniami psychicznymi, jednostronnymi przyzwyczajeniami w sposobie odżywiania. Wszystko to może stymulować nadmierną produkcję gruczołów łojowych. W tych przypadkach długotrwała poprawa stanu włosów jest trudna do osiągnięcia za pomocą środków kosmetycznych. W każdym razie zaleca się przy włosach tłustych nieużywanie środków zbyt silnie odtłuszczających, ponieważ nie wyklucza się, że pobudzają one gruczoły łojowe do wzmożonej działalności. W krańcowych przypadkach powinno się zasięgnąć porady lekarza.

Porady:

* Należy w pierwszym rzędzie sprawdzić używane środki pielęgnacyjne i ewentualnie zastąpić je łagodniejszymi (np. szampony dla dzieci).
* Im częściej włosy są myte, tym szybciej tworzy się tłuszcz.
* Sprawdzić i ewentualnie skorygować sposób odżywiania się.
* Unikać silnych masaży skóry przy myciu głowy. Pobudzają one bowiem gruczoły łojowe.
* Unikać ciasnych nakryć głowy.
* Niekorzystne jest też częste szczotkowanie i czesanie. Powoduje to natłuszczenie całej fryzury.
* Korzystnie wpływa na tłuste włosy świeże powietrze, a więc zalecane są długie spacery i ruch.
* Przy krańcowo przetłuszczających się włosach odwiedzić lekarza.

Włosy suche

Gdy leniwe gruczoły łojowe głowy odmówią pracy, jesteśmy o krok od zniszczenia włosów. Z powodu brakującej powłoki tłuszczowej są one bezbronne i wystawione na działanie środków chemicznych i mechanicznych. Zanikają wtedy połysk i sprężystość. Dlatego tak ważne jest, żeby włosów dodatkowo nie obciążać silnymi chemikaliami albo gorącym powietrzem z suszarki. Łagodne masaże głowy, nie tylko przy myciu, pobudzają oprócz ukrwienia także czynności gruczołów łojowych. Przy znacznym przesuszeniu powietrza (np. w zimie) często obserwuje się statyczne naładowanie włosów. W tym przypadku powinno się używać szczotki i grzebienia z materiałów naturalnych (np. grzebienie rogowe i drewniane oraz szczotki z włosia). Zalecane jest ponadto zadbanie o odpowiednią wilgotność powietrze w pomieszczeniu, częste wietrzenie, odpowiednie rośliny, które regulują wilgotność, no i oczywiście regularne spacery.

Porady:

* Sprawdzić środki pielęgnujące: unikać aerozoli i środków zawierających alkohol.
* Spłukiwać włosy w wodzie bieżącej po każdej kąpieli w morzu lub w basenie.
* Unikać zbyt dużej dawki promieni słonecznych.
* Myć włosy nie za często i tylko łagodnymi środkami (np. szampony dla dzieci).
* Suszyć włosy na powietrzu, nie używać suszarki do włosów.
* Stosować łagodne masaże głowy.
* Dbać o wystarczająco wysoką wilgotność powietrza w mieszkaniu.

Wypadanie włosów

Gdyby wierzyć reklamie w czasopismach i telewizji, łysi musieliby być niezwykłą rzadkością. Tymczasem rzeczywistość wygląda całkiem inaczej. Miliony przerzedzonych czupryn i łysych głów czeka na cudowny środek. Należy jednak zaznaczyć, że dziennie wypadanie od 30 do 100 włosów jest rzeczą normalną. Mieszek włosowy regeneruje się i tworzy nowy włos. Jeżeli wypada więcej włosów niż zwyczajnie, nie jest to jeszcze powód do paniki. Gdy jednak wypadanie włosów nabiera coraz większych rozmiarów, powinno się spróbować dojść do korzeni problemu.

1. Jedną z przyczyn wypadania włosów jest zbyt duża liczba męskich hormonów. Występuje to przeważnie u mężczyzn, ale również u kobiet w okresie przekwitania. Dużą rolę odgrywają także czynniki genetyczne.

Właściwa pielęgnacja włosa z lekkimi masażami skóry głowy może opóźnić proces łysienia. Jeżeli jednak ktoś już całkowicie stracił włosy, to jest mało prawdopodobne, by urosły mu nowe. Osoba taka może poddać się zabiegowi transplantacji włosów (skuteczność 50-70%). Ta metoda zapobiegania łysinie nie pozbawiona jest jednak ryzyka. Przy czym koszty przeszczepu włosów są horrendalne.

2. Wypadanie włosów może być następstwem poważnych chorób, zażywania lekarstw, infekcji, zatrucia, chorób wątroby i tarczycy, złego odżywiania (np. brak żelaza), zmian hormonalnych lub nerwowych obciążeń.

Ważne jest rozpoznanie i zlikwidowanie przyczyn nadmiernego wypadania włosów. Niezmiernie ważne jest również odpowiednie pielęgnowanie włosów, np. balsamem "Hair Curantus", który to środek opisujemy dokładniej w dalszej części niniejszego poradnika.

3. Wypadanie włosów ma miejsce w przypadku tworzenia się blizn (jako skutek zranień skóry głowy czy takich chorób jak gruźlica lub inne ogniska ropne).

Mycie włosów - szampony i inne środki

Odczyn pH

Odczyn pH informuje o zawartości kwasu lub zasady w danym produkcie (np. w szamponie). Według fachowej "chińszczyzny" brzmi to następująco: wartość pH wskazuje na negatywny dekadyczny logarytm koncentracji jonów wodorowych. Wszystko jasne? Skala dla odczynu pH mieści się w zakresie od 0 do 14, przy czym punkt neutralny leży przy wartości pH 7. W miarę zbliżania się do punktu zerowego wzrasta zawartość kwasu, im dalej w drugą stronę od punktu neutralnego, tym większa jest zawartość zasad. Ludzka skóra charakteryzuje się odczynem lekko kwaśnym. Przy każdorazowym myciu ten "płaszczyk ochronny" zostaje przejściowo zniszczony. Owa zmiana jest tym drastyczniej sza, im większa jest różnica wartości pH między skórą a środkiem do mycia. Skóra głowy i włosy reagują przy tym jeszcze wrażliwiej aniżeli skóra ciała. Mydło posiada wartość pH od 8 do 9, a więc w obszarze zasadowym, co absolutnie włosom nie odpowiada.

Dodatki szczególne

1. Witaminy.
Stosowane są zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie.

2. Zioła.
Działają przede wszystkim w takich środkach pielęgnacyjnych, które mają dłuższy kontakt z włosem i skórą głowy, jak np. odżywki, wody do włosów itp.

3. Proteiny.
Regenerują włos i stanowią pewnego rodzaju kit wypełniający miejsca, gdzie powierzchnia włosa jest uszkodzona.

Szampony dla każdego typu włosów

Włosy z łupieżem

Powstawanie łupieżu związane jest w dużym stopniu z obecnością flory grzybnej i bakteryjnej. Do zwalczania tej flory używa się różnych substancji, które dodaje się do szamponów antyłupieżowych. Używanie większości z nich nie jest jednak bezproblemowe. Tak zwane fenole podejrzewa się np. o właściwości rakotwórcze, ale używa się ich rzadko. Działanie większości szamponów antyłupieżowych opiera się na substancjach pirithion i octopirox, które mają właściwości hamowania tworzenia się komórek. Jako skutek uboczny występuje szybsze natłuszczanie się włosów. Który środek pielęgnacyjny jest najlepszy, trzeba indywidualnie się przekonać. Co jednej głowie dobrze służy, innej nie musi wcale pomóc. W przypadku skutecznej kuracji jednym produktem można czasowo używać znowu "normalnego" szamponu. Ale tylko czasowo! Powtórzenie leczenia po pewnym czasie jest wskazane, aby łupież nie pojawił się znowu. Powyżej czterdziestki tworzenie się łupieżu stopniowo zanika. Jest to jednak słaba pociecha, ponieważ równocześnie coraz więcej włosów wypada.

Włosy tłuste

Szampony o właściwościach odtłuszczających pomagają krótkotrwałe. Poprzez mycie tymi szamponami zostaje pobudzona działalność gruczołów łojowych. Konsekwencją jest coraz częstsze mycie włosów.

Włosy wysuszone

Wiele szamponów zachwala się jako odpowiednie dla włosów wysuszonych. Ale tak naprawdę, to każdy z nich zawiera także i środki odtłuszczające. Godne polecenia są jednak szampony zawierające jajko, lecytynę albo proteiny.

Szampony dla dzieci

Szampony dla naszych milusińskich muszą być szczególnie łagodne dla skóry i błon śluzowych, tak aby nie doszło do "tragedii", kiedy piana dostanie się do oka. Ponieważ gruczoły łojowe dzieci są jeszcze ospałe, wskazane są szampony z zawartością substancji natłuszczających. Dwukrotne mycie włosów dziecka w tygodniu w zupełności wystarcza. Między jednym a drugim myciem można je tylko spłukać wodą dla odświeżenia.

Szampony suche

Szampony w formie proszku używane są przeważnie przez ludzi obłożnie chorych. Preparaty te nie zastąpią w żadnym wypadku mycia włosów, pozwalają jedynie odłożyć je na później. Szampony suche powinny być używane tylko w ostateczności, ponieważ często powodują silne swędzenie skóry.

Nie myć mydłem!

Różne uboczne skutki mycia włosów szamponem przyczyniły się do wznowienia dyskusji na temat zastosowania w tym celu mydła. A może powinniśmy używać znowu mydła dla utrzymania włosów w czystości, tak jak to robili nasi przodkowie?! Zastanawając się nad odpowiedzią na to pytanie musimy wziąć pod uwagę, że kiedyś myto się jednak znacznie rzadziej aniżeli obecnie (co notabene było przyczyną mniejszej liczby zachorowań na choroby skóry i przeróżne alergie). Jakość mydła nie była wtedy z pewnością lepsza niż dzisiaj. Zasadowość mydła (pH 8-9) powoduje zmniejszenie się wytrzymałości włosów. Używając mydła zamiast szamponu trzeba się liczyć z trwałymi szkodami włosów i skóry głowy. Przy twardej wodzie tworzy się mydło wapienne, które powoduje zmatowienie włosów. Aby temu przeciwdziałać można płukać włosy wodą z dodatkiem niewielkiej ilości octu albo soku z połowy cytryny. Zasadowy charakter mydła pozostaje jednak problemem!

Bioszampony

Produkowane są na bazie surowców naturalnych. Jeżeli przy tym produkt zaopatrzony jest w obszerną i dokładną informację o zawartości oraz rodzaju oddziaływania, można go polecić.

Szampony na bazie surowców naturalnych można też sporządzić domowym sposobem. Odpowiednie receptury prezentujemy w dalszej części tego poradnika.

Ogólne porady dotyczące szamponów:

* Im łagodniejszy szampon, tym lepszy jest dla włosów. Można też przyjąć zasadę, że co jest dobre dla dzieci, nie może zaszkodzić dorosłym. Produkty na bazie surowców naturalnych mają i tę właściwość, że nie dają radykalnego efektu odtłuszczającego.
* Co jest drogie, nie musi być koniecznie dobre. Lepiej zaufać własnemu samopoczuciu po zastosowaniu określonego szamponu niż reklamom i cenom.
* Szamponów używać oszczędnie i ewentualnie rozcieńczać je wodą. Jedno mycie włosów wystarczy. Podwójne nałożenie szamponu konieczne jest tylko w wypadku włosów silnie zabrudzonych, co jednak rzadko się zdarza.

Płukanki i odżywki - sposób na poprawienie kondycji włosów

Płukanki

Z płukania włosów w specjalnych preparatach można zrezygnować, jeżeli włosy są zdrowe i myte nie za często łagodnymi środkami.

Dłuższe włosy są łatwiejsze w układaniu, jeżeli płukankę zastosuje się tylko na końcówki włosów, unikając w ten sposób natłuszczenia skóry głowy.

Delikatne i miękkie włosy są po zabiegu płukania jeszcze delikatniejsze i bardziej miękkie. Dlatego lepiej z niego zrezygnować.

Pozostaje jeszcze pytanie: dlaczego wcześniej preparaty takie w ogóle nie były używane? Po pierwsze: zmienił się ideał piękności. Po drugie: zmieniły się przyzwyczajenia i na skutek częstego mycia środkami syntetycznymi zmuszeni jesteśmy do częstego używania płukanek. Ponadto poprzez trwałe ondulacje i farbowanie zostaje naruszona struktura włosa i bez użycia płukanek nie da się temu zjawisku przeciwdziałać.

Odżywki

Wyżej już wspomniane farbowanie włosów czy częste robienie trwałej może strukturę włosa uszkodzić w takim stopniu, że nie pomoże już zwykła płukanka, aby naprawić wyrządzone szkody. Także zbyt dużo słońca, soli albo chloru stanowi obciążenie dla włosa i w konsekwencji niezbędne jest zastosowanie odpowiedniej kuracji. W tym celu używane są różne substancje natłuszczające (naturalne i syntetyczne), proteiny i ewentualnie ekstrakty roślinne, które wpływają uzdrawiająco na skórę głowy (np. rozmaryn, rumianek itp.).

Balsamy służące do pielęgnacji włosa oddziałują tylko na powierzchnię włosa i skóry głowy. Włosy uzyskują połysk, stabilność i są piękniejsze. Szkody zostają jednak tylko "zakitowane". Reperatura włosa balsamem nie jest trwała. Przy następnym myciu głowy substancje pielęgnacyjne jak lecytyna czy proteiny zostaną wypłukane, tak że niezbędne jest powtarzanie zabiegu. W żadnym wypadku nie należy oczekiwać natychmiastowego cudu. Systematyczne stosowanie balsamów może powoli łagodzić problemy, jakie sprawiają nam włosy.

Kolor włosów

Co mężczyzn w miarę upływu lat podobno czyni interesującymi, dla kobiet jest szokujące: pierwsze siwe włosy! Dlatego wiele kobiet, ale coraz częściej i mężczyzn, regularnie farbuje włosy. Również wielu młodych ludzi - nie tylko punkowie - idąc za modnymi trendami, chętnie sięga po środki farbujące. Substancje roślinne zostały prawie całkowicie zastąpione przez syntetyczne, które pozwalają na uzyskanie lepszego rezultatu.

Pozostaje pytanie o stopień szkodliwości tych środków dla włosów.

Ogólnie i krótko można powiedzieć, że:

* Silnych środków, jak np. phenyldiaminu, nie używać regularnie i na dłuższą metę! Postarać się zastąpić je środkami łagodniejszymi.
* Nie używać środków zawierających kombinacje resorcyny i para--phenyldiaminu.
* Zapoznać się dokładnie z informacją o sposobie używania danej farby.
* Po zrobieniu trwałej odczekać przynajmniej 14 dni i dopiero wtedy farbować włosy.
* Włosy o uszkodzonej, porowatej strukturze i rozdwajających się końcach przyjmują silniej substancje farbujące. Dlatego dobrze jest przed farbowaniem przeprowadzić odpowiednią kurację.
* Nie farbować włosów, gdy na skórze głowy albo jej najbliższej okolicy występują zranienia, zadrapania albo pojawiła się tam wysypka.
* Przed użyciem jakiegoś nowego środka przeprowadzić test na ewentualną reakcję alergiczną.
* W każdym przypadku używać rękawic ochronnych!
* Produktów farbujących włosy nie wmasowywać w skórę głowy.

* Ślady farby na twarzy zlikwidować poprzez pocieranie zimnym popiołem z papierosów albo po prostu zmyć mokrą szmatką lub watą. Następnie nałożyć łagodny krem natłuszczający.
* Uważać, aby farba do włosów nie dostała się do rąk dzieci.
* Wypróbować roślinne środki farbujące! Środki naturalne są z reguły nietrujące i dlatego szczególnie odpowiednie do użytku domowego. Jednakże trudno w tym przypadku przewidzieć ton uzyskanego koloru (miesza się on z kolorem własnym włosów). Kolor ten zużywa się po paru tygodniach.

Henna

Już w starożytnym Egipcie używano tego proszku do pielęgnacji i farbowania skóry i włosów. Uzyskiwany jest on z liści krzewu turecznicy (henny), rosnącego w krajach tropikalnych. W liściach zebranych w jesieni jest najwięcej barwnika. Liście henny zebrane wiosną nie zawierają jeszcze barwnika i są używane do pielęgnacji włosów. Zdarzają się jednak zbiory henny, w której liściach czerwony barwnik jest słabiej rozwinięty, a tym samym mniej skuteczny. Barwnik henny można obecnie otrzymać także na drodze syntetycznej. Jednak w porównaniu do substancji naturalnych jest to stosunkowo droga sprawa.
Ważny jest żółtozielony kolor proszku henny. Ponieważ henna daje w rezultacie tonacje czerwone, używa się jej w mieszankach z innymi ekstraktami roślinnymi.

Oto dostępne w sprzedaży preparaty:

-henna naturalna - zmielone liście henny bez innych dodatków;
-henna ciemnoczerwona - henna, łuski orzecha włoskiego, indygo;
-henna jasnoczerwona - henna, korzenie rabarbaru i krwawnika;
-henna neutralna - produkt do pielęgnacji włosów z rośliny cassia, całkowicie bez henny.

Farbowanie henną nie jest łatwe. Podczas używania tego preparatu należy przestrzegać następujących zaleceń:

-Włosy dobrze umyć (odtłuścić).
-Proszek henny zalać gorącą wodą i wymieszać, tak aby powstała zawiesista papka (powinna spływać z łyżki).
-Jeszcze ciepłą papkę nałożyć na głowę, rozprowadzając po całej powierzchni włosów.
-Nałożyć plastykowy czepek i owinąć go dodatkowo ciepłym ręcznikiem frotte. Ciepło jest bardzo ważne, aby zintensyfikować działanie barwnika.
-Czas farbowania może wynosić od 20 minut do 3 godzin. Od tego zależy kolor, jaki w rezultacie otrzymamy. Jest to sprawa bardzo indywidualna, dlatego najlepiej zrobić najpierw próbę z kosmykiem włosów odciętym w jakimś niewidocznym miejscu.
-Szczególna uwaga i przezorność jest zalecana przy włosach już farbowanych albo włosach z trwałą.

Forma włosów

Kręcone włosy były już modne we wcześniejszych czasach, długo przed wynalezieniem przez fryzjera ze Szwarcwaldu w Niemczech, niejakiego Karla NeBle, trwałej ondulacji. Wydarzenie to miało miejsce na początku naszego stulecia. Ówcześni fryzjerzy nie byli naturalnie tym zachwyceni. Obawiali się bowiem o swoją przyszłość. Za czasów NeBle zrobienie trwałej ondulacji było procedurą dość skomplikowaną. Wilgotne, potraktowane zasadowymi roztworami włosy formowano na gorąco za pomocą żelazek ondulacyjnych, karbówki, podgrzanych lokówek. W dzisiejszych czasach zostają zaoszczędzone naszym włosom tortury termiczne. Nadal jednak niezbędne jest zastosowanie przeróżnych chemikaliów, co nie pozostaje bez konsekwencji. Dlatego doradza się ostrożność i dokładne przemyślenie decyzji o zafundowaniu sobie trwałej. Zabieg ten poważnie narusza strukturę włosa.

Robiąc trwałą trzeba też uważać, aby nie ucierpiało na tym nasze zdrowie. Na przykład przy zastosowaniu środka zmiękczającego włosy (przeważnie tzw. thioglykolat) szczególnie chronimy oczy, gdyż już parę kropli może spowodować w skrajnym wypadku ślepotę!

Istotne jest także, aby przed przystąpieniem do robienia trwałej posmarować końcówki włosów tłustym kremem i nałożyć na ramiona ligninę czy watę, w którą będą wsiąkać spływające krople.

Ogólne wskazówki przy robieniu trwałej ondulacji:

* Żadnej trwałej w przypadku ran na głowie czy jej okolicy.
* Unikać ondulacji podczas ciąży.
* Nie robić trwalej ondulacji w okresie 2 tygodni po farbowaniu włosów. Ewentualnie najpierw zafarbować próbnie jeden kosmyk.
* Przy dłuższych włosach powtórzyć trwałą ondulację dopiero wtedy, gdy urosną nowe włosy.
* Osoby o skłonnościach do alergii powinny przed zrobieniem trwałej ondulacji przeprowadzić odpowiednie testy.
* Konieczność zrobienia trwałej należy dobrze przemyśleć, ponieważ powrót do starej fryzury jest możliwy tylko poprzez dodatkowe uszkodzenie włosów.
* Proszę jeszcze zwrócić uwagę na to, że każda trwała ondulacja zwiększa zużycie innych środków pielęgnacyjnych do włosów, niezbędnych do leczenia spowodowanych przez nią uszkodzeń struktury włosa.
* Wyżej wymienione porady odnoszą się również do ondulacji trwałej zrobionej sposobem domowym.

Utrwalacze fryzur

Dawniej lakiery do włosów i inne preparaty utrwalające fryzury uchodziły za atrybut starszych dam. Jednakże od początku lat 80. coraz więcej młodych ludzi sięga po nie, chcąc w ten sposób ustabilizować swą fryzurę. Do wyboru mamy dużą paletę produktów. Obecnie panuje niepohamowany boom na rynku produktów silnie usztywniających włosy: lakierów w aerozolu, żeli. Nie jest to tani interes i ten, kto regularnie tego typu środków używa, wie, jak szybko pustoszeją pojemniki z produktami nadającymi fryzurze formę. Przy tym nie chodzi tu o pielęgnację włosów, tylko wyłącznie o ich atrakcyjny "styling".

Niszczyciel ozonu - fluorchlorwęglowodór (FCWW)

Jak długo jeszcze!

Ta bomba zegarowa tyka już od 50 lat. Od tak dawna używa się fluorchlorwęglowodoru, między innymi właśnie do produkcji lakierów do włosów w aerozolu. Od roku 1974 uczeni amerykańscy biją na alarm, zaistniało bowiem podejrzenie, że gazy te są bardzo szkodliwe dla atmosferycznej powłoki ozonowej. Pięć lat później nad biegunem południowym odkryto dziurę w powłoce ozonowej, która rośnie i rośnie. I będzie, niestety, rosła dalej, nawet jeśli natychmiast zaprzestanie się używania fluorchlorwęglowodoru na całym świecie. To, co obecnie z miliardów pojemników aerozolowych tryska i z milionów lodówek wylatuje, na "górę" dojdzie dopiero za 10 lat i tam zachowa swą niszczycielską moc jeszcze przez około 100 lat. Przy czym trzeba zaznaczyć, że jedna cząsteczka fluorchlorwęglowodoru może zniszczyć około 10000 cząsteczek ozonu. Jest to wizja prawdziwie przerażająca.

Wiele narodów wyciągnęło już z tego faktu konsekwencje i zabroniło częściowo używania FCWW. Lecz jest to tylko półśrodek. W ubiegłym roku wyleciało do atmosfery jeszcze 700 000 ton FCWW! Największym niszczycielem ozonu są opakowania aerozolowe. Coraz więcej lakierów do włosów czy dezodorantów nie zawiera już FCWW. Jednakże proces przestawienia produkcji na opakowania bez zawartości tej "tykającej bomby" jest bardzo kosztowny i przemysł ociąga się i broni przed radykalnymi krokami w tym kierunku. Można tutaj odwołać się jednak do konsumentów, którzy, zaapelują do "sumienia" producentów natychmiastowym zaprzestaniem kupowania opakowań aerozolowych o zawartości fluorchlorwęglowodoru. Sytuacja jest zbyt poważna, aby ją lekceważyć. Używając wygodnych aerozoli ryzykujemy raka skóry, zmiany klimatyczne, zmiany w świecie zwierzęcym i roślinnym.

Porady ogólne:

* Jeżeli Państwo nie chcą zrezygnować ze środków w aerozolu, proszę zdecydować się na produkt ze znakiem ochrony środowiska. Jest się wtedy pewnym, że nie zawiera on fluorchlorwęglowodoru.
* Jeszcze lepiej, gdy Państwo zrezygnują całkowicie z aerozoli i wybiorą zamiast tego inne alternatywne produkty.
* Osoby cierpiące na astmę, nieżyt oskrzeli czy inne tego typu choroby nie powinny używać kosmetyków w aerozolu.
* Gdy Państwo używają jednak lakieru do włosów w aerozolu, proszę przy spryskiwaniu wstrzymać oddech i chronić oczy wolną ręką.
* Zbyt duża ilość utrwalacza albo żelu powoduje przesadną sztywność, szczególnie cienkich włosów. Im wrażliwsze i cieńsze włosy, tym lżejszy powinien być utrwalacz.
* Nie używać utrwalaczy albo żeli, które silnie się przyklejają do włosa. W tym przypadku wyszarpuje się za dużo włosów przy ich fryzowaniu.

Hair Curantus

Jak już zostało wspomniane, w wielu wypadkach proces łysienia jest uwarunkowany genetycznie. U mężczyzn, których ojciec, dziadek i pradziadek byli dotknięci wypadaniem włosów, prawdopodobieństwo że spotka ich ten sam los jest większe. Mogą oni jednak proces łysienia opóźnić poprzez właściwą pielęgnację włosów i skóry głowy.

Pozostałe przypadki utraty włosów mają swoje źródło w niewłaściwym odżywianiu, stresach, chorobach, nawet takich jak grypa, a przede wszystkim w schorzeniach skóry głowy wywołanych głównie przez zanieczyszczenie powietrza, szczególnie w rejonach przemysłowych. Temu rodzajowi łysienia można przeciwdziałać. Tak samo jak i drugiej co do wielkości pladze trapiącej nasze głowy, mianowicie łupieżowi.

Najbardziej godnym polecenia środkiem zwalczającym te dwa problemy jest amerykański preparat o nazwie Hair Curantus, który od niedawna zawojował z wielkim powodzeniem Europę. Mamy nadzieję, że w momencie, gdy Państwo czytają te słowa wspomniany środek jest do nabycia w polskich aptekach, a przynajmniej istnieje możliwość zamówienia go telefonicznie lub listownie bezpośrednio z hurtowni. Informację na ten temat uzyskać można śledząc uważnie reklamę prasową i telewizyjną. Testy przeprowadzone w USA i Japonii na grupie osób dotkniętych łysieniem i łupieżem wykazały, że regularne stosowanie preparatu Hair Curantus zmniejszyło te dolegliwości o 80%.

Hair Curantus zawiera kompleks składników z naturalnych ekstraktów ziołowych oraz witamin wspomagających i pobudzających w sposób naturalny ukrwienie skóry głowy i uaktywniających cebulki włosowe. Zawarte w Hair Curantus składniki zapobiegają podrażnieniom skóry głowy, są one przy tym łagodne w działaniu. Natomiast zdrowe włosy zostają otoczone ochronną powłoką, co czyni je odporniejszymi na szkodliwe oddziaływanie środowiska. Hair Curantus jest także doskonałym środkiem zwalczającym skutecznie łupież.

Przy ogólnych chorobach organizmu, stresie czy niewłaściwym odżywianiu cierpi także cebulka włosowa. Organizm kieruje całą swoją energię na zwalczanie tych niekorzystnych dla niego stanów, zaniedbując przy tym sprawy drugorzędne, do jakich należy dostarczenie cebulce włosowej odpowiedniego pokarmu, np. białka, aby miała ona siłę odbudować nowy włos czy nawet zaopatrzyć stary, aby nie wypadł. Dlatego tak ważne jest dostarczenie cebulce włosowej pożywienia z zewnątrz. Hair Curantus spełnia właśnie rolę żywiciela naszego włosa. Jaki udział w tym "jadłospisie" zajmują niektóre poszczególne składniki balsamu Hair Curantus wyjaśniamy poniżej. Zaznaczamy przy tym, że substancje te rozwijają swą dobroczynną działalność tylko jako kompozycja sporządzona według specjalnej receptury. Nie należy w żadnym wypadku stosować ich oddzielnie.

D-Panthenol

D-Panthenol należy do prowitamin grupy B. Prowitaminy to substancje, które w ramach procesu przemiany materii w żywym organizmie zostają przekształcone w witaminy. W wypadku D-Pant-henolu otrzymujemy kwas panthotenowy, znany ogólnie pod nazwą witaminy B5. Witamina B5 odgrywa bardzo ważną rolę w procesie przemiany materii we wszystkich organizmach żywych i znajduje się w prawie każdej komórce, i co za tym idzie, także w naszym pożywieniu. Dodatkowe zażywanie witaminy B5 w formie tabletek jest zatem niepotrzebne.

Inaczej przedstawia się jednak sprawa, gdy chodzi o zewnętrzne zastosowanie i zapotrzebowanie na witaminę B5. W tej chwili zostało już naukowo udowodnione, że D-Panthenol nie tylko że jest w stanie przeniknąć do wnętrza przez skórę ciała czy przez powierzchnię włosa, ale również może tam być częściowo magazynowany. D-Panthenol wbudowuje się bezpośrednio w substancje, z których zbudowane są włosy, paznokcie, czyni je bardziej elastycznymi i grubszymi. Pod wpływem D-Panthenolu może włos zwiększyć swój przekrój o 10%!

Przyczynę tego znacznego pogrubienia włosa wyjaśnić można w ten sposób, że D-Panthenol polepsza zdolność pobierania wilgoci przez włos.

Dzięki tej właściwości mogą nawet zostać naprawione takie szkody, jak rozdwajanie się końców. Ponieważ stopień wilgotności włosa zostaje dzięki zastosowaniu D-Panthenolu tak znacznie polepszony, jest on w rezultacie bardziej odporny na gorąco. Nie dochodzi więc do tak wielkiego naruszenia struktury włosa, jak to normalnie ma miejsce przy suszeniu gorącym powietrzem z suszarki czy zawijaniu lokówką. Także trwałe ondulacje nie wyrządzają włosom potraktowanym przedtem D-Panthenolem tak ogromnych szkód jak normalnie.

Zdrowe włosy także odnoszą korzyść z zasilania D-Panthenolem. Przy czym D-Panthenol działa nie tylko wewnątrz włosa, ale tworzy także na jego zewnętrznej stronie cienką powłokę nadającą włosom połysk. D-Panthenol przenika również do korzonka włosowego i do jego gruczołów łojowych, rozwijając tam swoją dobroczynną działalność. Dzięki temu został on zastosowany przy wypadaniu włosów na tle chorobowym. Dodatkowo ma D-Panthenol właściwości odkażające i przyspieszające gojenie się ranek.

Ekstrakt brzozowy

Dzięki zawartym w nim garbnikom i olejkom eterycznym działa pobudzająco na porost włosów.

Ekstrakt z tymianku

Nie dopuszcza do rozwoju zakażeń i działa lekko ściągająco na tkankę skórną.

Ekstrakt z rumianku

Wzmacnia cebulki włosowe, działa na skórę, uspokajająco i odkażająco.

Pirocton Olamin

Jest to wedle opinii fachowców najłagodniejszy, a zarazem najskuteczniejszy środek zapobiegający tworzeniu się łupieżu.

Vitamin E-Nikotinat (związek nikotynowy witaminy E)

Witamina E odznacza się wspaniałymi właściwościami ochronnymi w stosunku do wszystkich komórek organizmu. Dla włosa ważny jest przede wszystkim fakt, że witamina E chroni przed procesami utleniania. Na pewno nie uszło to niczyjej uwagi, że zewnętrzna warstwa włosów najszybciej się niszczy i jaśnieje. Jest to dowodem, że tlen, ciepło i światło wywołują procesy utleniania. Vitamin E-Nikotinat jest związkiem witaminy E z kwasem nikotynowym, które to związki chemiczne nawzajem się uzupełniają i potęgują swe oddziaływanie.

Vitamin E-Nikotinat pobudza w znacznym stopniu ukrwienie skóry głowy. Nie pozostaje to oczywiście bez pozytywnego echa, jeśli chodzi o porost włosów.

Najlepsze efekty osiąga się wmasowując codziennie lekkimi okrężnymi ruchami parę kropelek koncentratu Hair Curantus w skórę głowy. Masaż głowy czyni w tym wypadku cuda. Przeprowadza się go czubkami palców, zaczynając u nasady czoła i posuwając się do tyłu. Celem masażu jest rozluźnienie i dobre ukrwienie skóry głowy. Jest ona wtedy lepiej przygotowana (chłonniejsza) na przyjęcie substancji odżywczych. Zazwyczaj już po 3-4 minutach właściwie przeprowadzonego masażu uzyskuje się efekt przyjemnego uczucia odprężenia, a zarazem ożywienia cebulek włosowych.

Recepty na szampony

Recepty podstawowe

I. 50 g mydła rdzeniowego (mydła do prania) zetrzeć na tarce kuchennej. Uzyskane łuski rozpuścić w wodzie destylowanej podgrzanej do temp. 37-40°C. Powstały w ten sposób roztwór powinien posiadać konsystencję syropu, z którego po ostygnięciu utworzy się budyniowata masa.

II. 50 g mydła szarego rozpuścić w 3/4 l wrzącej wody destylowanej. Dodać 10 g węglanu potasu i gotować bez przykrycia przez 30 minut. Powstała po ostygnięciu masa ma konsystencję płynną.

III. Syndet (syntetyczny środek o właściwościach oczyszczających [detergent], wyprodukowany na bazie środków chemicznych innych niż mydła) rozcieńczyć wodą w proporcji 1:1 i delikatnie wymieszać. Jeżeli pożądany jest szampon bardzo łagodny, to należy dodać więcej wody.

Konsystencja szamponu może być również regulowana za pomocą roztworu soli kuchennej. Im więcej soli, tym gęstszy uzyskany roztwór.

Dodając do sporządzonego szamponu kwas mlekowy, można wyregulować wartość odczynu pH. Przypominamy, że zalecana jest wartość pH 5, odpowiadająca wartości pH ludzkiej skóry. Wartość odczynu pH najwygodniej sprawdzić za pomocą papierka lakmusowego.

We wszystkich powyżej podanych receptach podstawowych można dodatkowo zastosować olejki eteryczne nadające szamponowi przyjemny zapach. Olejki eteryczne (1-2 łyżeczki) należy w tym celu rozpuścić w 50 g alkoholu. Użyta ilość perfum powinna zatuszować zapach szarego mydła, nie należy jednak przedawkować. Zbyt intensywny zapach może łatwo doprowadzić do podrażnienia rogówki oczu podczas mycia głowy.

Oto parę przykładów prawidłowego dozowania:

-olejek miętowy: 1/2 łyżeczki
-olejek różany, olejek cytrynowy: 2 łyżeczki
-olejek lawendowy, olejek rozmarynowy: 1 łyżeczka.

Ogólnie zalecane jest także użycie oleju roślinnego w ilości 0,5-2% całkowitej masy szamponu. Zapobiega się w ten sposób nadmiernemu wysuszaniu skóry głowy i przywraca włosom nieco utraconej w czasie mycia powłoki tłuszczowej chroniącej włos przed negatywnymi wpływami otoczenia.

IV. Zamiast wody destylowanej można użyć do produkcji szamponu, naparu ziołowego przyrządzonego wedle następującej recepty: Garść ziół zalać 3/4 1 wody i gotować 10 minut w emaliowanym garnku, następnie odstawić garnek z naparem na kolejne 10 minut, aby zioła dobrze naciągnęły.

Zioła odcedzić i w letnim jeszcze naparze ziołowym rozpuścić płatki mydlane. Nie podgrzewać!!!! W przeciwnym wypadku cała masa stwardnieje i utraci pożądaną płynną konsystencję.

Szampon powstały na bazie naparu ziołowego jest nieco gęstszy niż szampon zrobiony na podkładzie wodnym. W każdej chwili jednak można go rozcieńczyć, dodając większą ilość naparu ziołowego.

Szampony do każdego typu włosów

Szampon uniwersalny

Do 50 g szamponu sporządzonego wedle którejś z wyżej podanych recept podstawowych dodać 2 szczypty sproszkowanego aloesu (wysuszone i zmielone lub starte na proszek liście rośliny znanej z właściwości leczniczych) i dokładnie wymieszać.

Dla uzyskania przyjemnego zapachu można dodać olejek eteryczny. W tym przypadku szczególnie zalecane są olejki rozmarynowy, lawendowy oraz cytrynowy.

Szampon dla brunetów

Przyrządzić napar ziołowy z równych części rozmarynu, szałwii, pokrzywy i mięty. Dodać 1-2 szczypty sproszkowanego aloesu i wymieszać. Gdy sporządzony napar wystygnie, dolać parę kropelek olejku rozmarynowego.

Rozmaryn: nadaje włosom połysk i razem z pokrzywą poprawia ukrwienie skóry głowy, a tym samym korzonków włosowych.

Szałwia: pogłębia ciemną barwę włosa.

Mięta: działa odkażająco.

Olejkowi rozmarynowemu przypisuje się także działanie pobudzające porost włosów.

Szampon dla blondynów

Sporządzić napar ziołowy z równych części rumianku, nagietka i skórki cytrynowej. Dodać 1-2 szczypty sproszkowanego aloesu. Uzyskany wywar rozcieńczyć dowolnym szamponem podstawowym. Wystudzony szampon uszlachetnić zapachowo paroma kroplami olejku cytrynowego.

Zarówno nagietek, jak i skórka cytrynowa lekko rozjaśniają włosy, rumianek natomiast nadaje im złoty połysk.

Aloes stymuluje porost włosów i razem z nagietkiem przeciwdziała stanom zapalnym skóry głowy.

Szampon jajeczny I

Jajka zawierają wiele protein - podstawowego środka odżywczego dla włosów.

Najprostszym sposobem skorzystania z tego bogactwa jest ubicie 1-2 surowych jajek i rozmieszanie ich w filiżance wody. Powstałą mieszankę należy wmasować w wilgotne włosy i potrzymać 5-10 minut. Następnie włosy bardzo dokładnie spłukać letnią wodą (w przeciwnym wypadku mogą się nieprzyjemnie kleić). Używając do płukania wody ciepłej czy nawet gorącej, uzyskamy w rezultacie nieoczekiwany efekt - jajecznicę na głowie!

Szampon jajeczny II

Przy tej odmianie szamponu jajecznego potrzebne są następujące składniki:

1-2 łyżki stołowe normalnego szamponu jajecznego
1 jajko
1 łyżka stołowa żelatyny w proszku

Szampon jajeczny rozmieszać dokładnie z jajkiem i dosypywać powoli żelatynę roztrzepując ją mocno, tak aby nie pozostały żadne grudki. Ponieważ zarówno jajko, jak i żelatyna zawierają wiele protein, szampon ten posiada wielką wartość odżywczą równocześnie powoduje, że fryzura świetnie się układa i sprawia wrażenie obfitości. Żelatyna czyni włosy miękkimi, a zarazem grubymi. Szampon jajeczny z żelatyną zalecany jest przede wszystkim przy włosach suchych i zniszczonych.

Szampon proteinowy z Kaszmiru

Ta egzotyczna recepta nadaje się dla włosów delikatnych i puszystych. Do przygotowania szamponu potrzebne są 2 filiżanki fasoli. Fasolę tę należy zmiękczyć przez noc w wodzie, ugotować, po czym dodać jeszcze tyle wody, aby powstała jednolita pasta, którą myje się włosy tak jak normalnym szamponem.

Szampon suchy

Jak już zostało wspomniane, stosowanie szamponu suchego zalecane jest tylko w sytuacjach awaryjnych. Dzięki zawartości substancji, które wiążą tłuszcz, można za jego pomocą odświeżyć włosy. Jednakże szampon suchy nie zastępuje normalnego mycia włosów, które także jest równoczesnym myciem skóry głowy.

Sporządzenie suchego szamponu jest nieskomplikowane i polega tylko na dokładnym wymieszaniu:

6 części mąki pszennej
1 części talku
1 części glinki białej

Wszystkie składniki suchego szamponu działają wysuszająco i hamują stany zapalne.

Sposób użycia: Posypać włosy cienką warstwą suchego szamponu. Po 5-10 minutach puder dokładnie z włosów wyszczotkować.

Recepty na płukanki

Po umyciu włosów szamponem sporządzonym na bazie mydlanej zalecane jest ich płukanie w rozcieńczonym occie owocowym lub soku z cytryny. W ten sposób zostają zneutralizowane zasadowe właściwości mydła, co w rezultacie powoduje, że nie dochodzi do tworzenia się osadu kamiennego i jego osiadania na włosach i skórze głowy. Ostatnią czynnością jest spłukanie włosów wodą bieżącą. Również i wtedy, gdy do mycia włosów użyło się szamponu sporządzonego z tzw. syndetów, warto zastosować na zakończenie płukankę. Przywraca ona włosom ich naturalną barwę i połysk oraz działa kojąco na nadwerężoną myciem skórę głowy.

Płukanka ziołowa - przepis podstawowy

Zagotować rozcieńczony sok z cytryny lub ocet owocowy i zalać nim przygotowaną przedtem mieszankę ziołową. Całość przykryć i przechowywać tydzień w chłodnym, ciemnym pomieszczeniu. Zioła odcedzić, a otrzymany płyn przelać do odpowiedniego pojemnika.

Płukanki do włosów jasnych

I. Płukanka sporządzona z soku cytrynowego i kwiatów rumianku rozjaśnia barwę włosów i nadaje im złoty odcień. Sporządzić ją można
analogicznie do szamponu ziołowego (patrz: recepta podstawowa nr IV), oczywiście bez dodatku płatków mydlanych.

II. Jeszcze bardziej rozjaśniająco działa płukanka sporządzona z korzeni rabarbaru według następującej recepty:
Korzenie rabarbaru gotować 10 minut w wodzie, odcedzić, dodać sok z cytryny.
Nawiasem mówiąc, kwas zawarty w korzeniu rabarbaru stosowany jest w farbach do włosów dla uzyskania odcieni złotoblond.

III. Najprostszą płukankę dla blondynów i blondynek sporządza się z soku z cytryny rozcieńczonego wodą w stosunku 1 część soku na 8 części wody. Sok cytrynowy działa tak samo jak ocet, nadając włosom wspaniały połysk.

Płukanki do włosów ciemnych

I. Najbardziej zalecaną płukanka dla ciemnych włosów jest ocet rozcieńczony z wodą w stosunku 1 część octu na 8 części wody. Ocet odnawia naturalną, lekko kwaśną powłokę skóry. Nieprzyjemny zapach szybko się ulatnia, pozostawiając miękkie, pełne połysku i refleksów świetlnych włosy.

II. (Płukanka z rozmarynu) Rozmaryn jest rośliną o wielostronnym oddziaływaniu. Pielęgnuje włosy, nadaje fryzurze formę i połysk, zapobiega powstawaniu łupieżu i wypadaniu włosów. Do płukania należy przygotować silny napar z 4 filiżanek wrzącej wody i 2 łyżek stołowych rozmarynu.

Inne rodzaje płukanek

Płukanka do włosów siwych

W tym wypadku zalecany jest wywar z bławatka. Dzięki niemu włosy uzyskują odcień ciemnoniebieskawy oraz łagodny połysk.

Płukanka do włosów tłustych

Na tego typu włosy działa leczniczo płukanka ze skrzypu, pokrzywy albo krwawnika. Wszystkie te zioła działają hamująco na produkcję gruczołów łojowych. Skrzyp wzmacnia przy tym korzonki włosów i zapobiega stanom zapalnym.

Płukanka przeciwłupieżowa

Płukanka ta sporządzona jest na bazie krwawnika i potartego chrzanu. Chrzan zawiera organiczną siarkę. Siarka podrażnia komórki nabłonka i pobudza je w ten sposób do odnowy, co z kolei przyspiesza proces samooczyszczania się skóry głowy.
Krwawnik przeciwdziała nadprodukcji gruczołów łojowych, która jest przyczyną zarówno szybkiego przetłuszczania się włosów, jak i łupieżu.

Płukanka z nagietka

Sporządzić ją można zarówno ze świeżych, jak i z suszonych kwiatów. W celu uzyskania silnego naparu bierze się 4 łyżki stołowe nagietka, zalewa 4 filiżankami wrzącej wody albo octu. Napar odstawić na 10-20 minut, następnie odcedzić, rozcieńczyć dużą ilością wody. Gotową płukanka kilkakrotnie spłukiwać włosy. Staną się wtedy miękkie, puszyste i pełne refleksów świetlnych.

Płukanka z liści maliny

Liście maliny używane były chętnie przez wieśniaczki, jako że mają działanie dezynfekujące i normalizujące. Te właściwości zawdzięczają zawartości pewnej ilości kwasów, przez co sporządzona z nich płukanka przyczynia się do szybkiego odbudowania ochronnej powłoki kwasowej włosa.

Płukanka z liścia brzozy

Jedną łyżeczkę wysuszonych liści brzozy zalać wrzącą wodą. Poczekać aż napar naciągnie i ostygnie, po czym odcedzić. Płukanka brzozowa pomaga utrzymać w zdrowiu korzonki włosowe i zapobiega wypadaniu włosów. Jednakże nie należy jej stosować przy włosach blond.

Płukanka z pokrzywy

Płukankę tę sporządza się tak jak płukankę brzozową, przy czym nie jest ona także zalecana do włosów jasnych. Do sporządzenia naparu należy użyć suszonych liści pokrzywy, jako że świeżo zebrane liście barwią mocno na zielony kolor. Pokrzywa jest od dawna znanym środkiem domowym przeciwko łupieżowi i wzmacniającym włosy.

Środki usztywniające włosy

Powszechnie stosowany lakier do włosów w aerozolu wydłuża trwałość fryzury. Jest to bardzo wygodny, ale nie najzdrowszy dla włosa sposób. Korzystniejsze jest nadanie fryzurze pożądanego kształtu za pomocą innych środków usztywniających. Można je łatwo sporządzić, korzystając z produktów, które znajdują się w każdym gospodarstwie domowym. Tego typu środki nadające fryzurze pożądaną formę zalecane są przede wszystkim przy włosach cienkich, delikatnych. Błędne byłoby jednak mniemanie, że stosując dużą ilość usztywniacza uzyska się wrażenie obfitości, gęstości włosów. Zbyt duża ilość środka usztywniającego mści się w ten sposób, że w rezultacie włosy stają się ciężkie, sztywne i wiszą jak patyki.

Właściwe zastosowanie środka usztywniającego wygląda następująco: po umyciu włosów wytrzeć je ręcznikiem frotte prawie do sucha. Równomierne rozprowadzać środek usztywniający, aż włosy znowu będą wilgotne, ale nie mokre.

Środki podstawowe

Miodowy środek usztywniający

1 łyżeczkę miodu (przy długich włosach nieco więcej) rozpuścić w 1/4 1 ciepłej wody. Dodać trochę octu albo soku z cytryny.
Miód już w starożytności stosowano jako ważny preparat kosmetyczny i leczniczy. W odniesieniu do włosów przypisuje mu się działanie regenerujące.

Piwny środek usztywniający

Po pierwszym umyciu głowy wmasować we włosy piwo. Po paru minutach włosy po raz drugi umyć i jeszcze raz wmasować w nie piwo.

Ewentualnie dla złagodzenia zapachu piwa można dodać przed jego użyciem parę kropelek olejku zapachowego.
Chmiel jest rośliną zawierającą wiele estrogenu (hormon żeński), który jest odpowiedzialny między innymi za pobudzanie porostu włosów.

Usztywniacze lekko barwiące

Do włosów jasnych

W tym celu należy przy sporządzaniu preparatu usztywniającego zastąpić wodę naparem z rumianku, skórek cytryny albo korzeni rabarbaru.

Do włosów ciemnych i rudawych

Łyżkę stołową henny (czarnej lub czerwonej) rozmieszać w 1/4 1 wody i co najmniej przez 10 minut gotować. Po ostygnięciu przecedzić i do uzyskanego roztworu dodać 1 łyżeczkę miodu.

Przy naturalnych środkach farbujących, takich właśnie jak henna, uzyskany kolor i stopień usztywnienia jest różny u poszczególnych osób. Wynika to z odmiennych typów włosów i indywidualnych kolorów. Z tego też powodu niemożliwe jest podanie dokładnej ilości henny, jaką należy użyć do przygotowania płukanki. Każdy musi sam wypróbować, jaka dawka barwnika najlepiej odpowiada jego typowi włosa.

Usztywniacze z soku cytrynowego

I. Stosowany głównie do włosów jasnych i tłustych. Sok wyciśnięty z 1 cytryny stanowi bardzo skuteczny w swym działaniu lakier do włosów. Na początek włosy wydają się być dość twarde, jednakże po ich rozczesaniu i wyszczotkowaniu stają się miękkie, połyskliwe i dobrze się układają. Sok z cytryny bardzo szybko wysycha.

Jeszcze szybciej wysycha lakier sporządzony w następujący sposób:

II. 1 cytrynę pociąć na kawałki i gotować z dwiema filiżankami wody tak długo, aż część się wygotuje i pozostanie tylko 1 filiżanka. Płyn odcedzić. Ewentualnie dodać parę kropelek alkoholu jako środka konserwującego. Całość wlać do rozpylacza.

Lakiery

Lakier z żelatyny

2 łyżki stołowe żelatyny rozpuścić w 4 filiżankach wrzącej wody. Uzyskany płyn użyć do ostatniego płukania włosów. Dzięki zawartości protein i własności zagęszczania jest żelatyna wyśmienitym środkiem dla nadania fryzurze trwałości i wrażenia obfitości.

Lakier z cukru

1 łyżkę stołową cukru rozpuścić w 1 szklance wrzącej wody. Płyn ten można wlać do rozpylacza.

Lakier z tragantu (gumy roślinnej)

1 łyżka do herbaty tragantu
8 łyżek stołowych wody
1 łyżka stołowa alkoholu
1/2 łyżeczki gliceryny

Tragant rozbić w moździerzu, zalać wodą i tak długo mieszać, aż cała guma się rozpuści. Dodać alkohol, glicerynę i odstawić. Po paru godzinach otrzymamy produkt o gęstej konsystencji. Lakier ten wytrzymuje konkurencję z gotowymi produktami oferowanymi na rynku.

Recepty na kuracje włosów

Półdługie włosy mają za sobą już około 3-letni żywot, w czasie którego przeszły przez wiele tortur. Nie tylko, że były przeciętnie 500 razy myte, to jeszcze potem suszone w zbyt gorącym strumieniu powietrza. Do tego dochodzi codzienne szczotkowanie, czesanie. Najbardziej jednak nadwerężona jest struktura tych włosów, które były farbowane czy kręcone. Tego typu włosy naprawdę zasłużyły na kurację wspomagającą proces ich regeneracji.

Dla przeprowadzenia takiej kuracji trzeba poświęcić około godziny czasu. Po pierwszym umyciu głowy nakłada się substancje pielęgnujące i lekko wsmarowuje w skórę głowy, następnie zostawia je na 30-60 minut owijając głowę ciepłym ręcznikiem, ewentualnie korzysta latem z dobroci ciepła słonecznego. Im wyższa temperatura, tym lepszy uzyskany efekt leczniczy i regenerujący zastosowanej kuracji.

Kuracja jajeczna

1 żółtko roztrzepać w łyżce stołowej spirytusu i dodać szczyptę sproszkowanego aloesu.

Kuracja dla włosów suchych i rozdwajających się

Podgrzać łyżkę stołową oleju roślinnego. Szczególnie zalecane są olej z oliwek, migdałów, owoców awokado. Dodać trochę bezbarwnej henny, ewentualnie jedno żółtko i całość wymieszać. Po kuracji specyfikami przygotowanymi na bazie olejów roślinnych należy dobrze wymyć włosy szamponem i spłukać je dokładnie wodą.

Kuracja do wsmarowania

2 łyżki stołowe lanoliny
3 łyżki stołowe oleju rycynowego 1/2 łyżki- stołowej oleju kokosowego 1 łyżka stołowa margaryny
1 filiżanka wody 1 łyżeczka octu 1 łyżeczka gliceryny
1 łyżeczka szamponu (przezroczystego)

Rozpuścić wszystkie podane wyżej rodzaje olejów w jednym naczyniu. W drugim podgrzać wodę, ocet, glicerynę i szampon. Oba naczynia wstawić do kąpieli wodnej o tej samej temperaturze i podgrzewać, aż ich zawartość będzie gorąca. Potrzymać jeszcze minutkę na piecu, po czym wlać szybko płyn do oleju, mieszając mikserem nastawionym na najniższe obroty tak długo, aż powstanie jednolita masa. Po ostygnięciu może się zdarzyć, że od uzyskanego kremu oddziela się woda. Nie ma to jednak większego znaczenia. Przed każdym użyciem należy wtedy jeszcze raz dobrze wymieszać wszystko mikserem.

Z podanej wyżej ilości składników uzyskuje się dużą ilość nadzwyczaj wartościowej odżywki do włosów.

2 łyżki stołowe tego kremu należy wmasować w suche włosy i trochę ogrzać, najlepiej suszarką, przyspieszając w ten sposób czas wsiąkania kremu w skórę głowy. Jeszcze pożywniejsza będzie ta kuracja, gdy 2 łyżki kremu wymieszamy przed ich użyciem ze świeżym jajkiem i dopiero potem wmasujemy w skórę głowy. Już po parokrotnym użyciu tak wartościowego kremu stwierdza się, że nawet najbardziej uszkodzone słońcem włosy odzyskują dobrą formę i połysk.

Kuracja z dodatkiem oleju rycynowego

1 jajko
1 łyżka stołowa oleju rycynowego
1 łyżeczka octu
1 łyżeczka gliceryny

Składniki wymieszać mikserem i uzyskaną papkę starannie wmasować w skórę głowy. Następnie owinąć głowę ciepłym, grubym ręcznikiem. Po upływie pół godziny umyć włosy.

Kuracja z miodu

1 jajko
1 łyżeczka miodu
1 łyżeczka oleju kokosowego lub oleju z oliwek

Wszystkie składniki wymieszać, wsmarować w skórę głowy, pozostawić przez 10-15 minut. Dopływ ciepła, np. z suszarki do włosów, wzmaga znacznie efekt. Następnie włosy dokładnie umyć. Włosy poddane kuracji staną się łatwe do ułożenia i pozostaną przez wiele dni ładne i świeże. Kuracja miodowa nadaje się w szczególności dla włosów cienkich o skłonnościach do wysuszania.

Kuracja na bazie alkoholu

1 jajko
1 łyżka stołowa koniaku

Wymieszać jajko z koniakiem i wsmarować w skórę głowy. Po upływie 10 minut spłukać dokładnie wodą. Jest to recepta bardzo prosta, a zarazem bardzo skuteczna. Jajko zawiera bowiem cenne składniki odżywcze, natomiast koniak pobudza ukrwienie skóry.

Kuracja odżywczo-upiększająca

1/2 filiżanki oleju z oliwek
1/2 łyżeczki lanoliny
1 łyżeczka suszonych liści brzozy
1 łyżeczka suszonej pokrzywy
1 łyżeczka rumianku
1 jajko
parę kropli soku z cytryny

Lanolinę i olej z oliwek rozpuścić w kąpieli wodnej, dodać suszone zioła i gotować przez następne 1/2 godziny na parze. Następnie odcedzić płyn od ziół za pomocą lnianej ściereczki.
Roztrzepać jajko z sokiem z cytryny i dodawać powoli uzyskany i ostudzony olej ziołowy, aż powstanie masa o konsystencji majonezu.

Masę tę rozprowadzić równomiernie na włosach, nałożyć czepek plastykowy, aby zapewnić jak najwięcej ciepła. Po godzinie umyć włosy papką, tak jakby to był szampon. Następnie włosy wypłukać i umyć po raz drugi już normalnym szamponem.
Odżywka ta czyni naprawdę cuda. Włosy stają się dzięki niej jedwabiste, świecące. Szczególnie osoby noszące trwałą i farbujące włosy będą tym środkiem zachwycone.

Farbowanie włosów

Delikatne, nie uszkadzające struktury włosa farbowanie jest możliwe przy użyciu farb naturalnych. Farby roślinne działają tylko na zewnętrzną powłokę włosa i odznaczają się dodatkowo tym, że równocześnie pielęgnują go. Jednakże za pomocą farby naturalnej nie można zmienić całkowicie wrodzonego koloru włosów. Można go jedynie w dowolnym stopniu modyfikować i urozmaicać.

Henna

O jej uniwersalnym zastosowaniu jako barwnika wspominaliśmy już wcześniej.

Inne naturalne barwniki

Także i tutaj nie można podać dokładnej ilości farby i czasu jej oddziaływania potrzebnego do uzyskania pożądanego efektu. Dlatego sprawę należy potraktować indywidualnie. Przede wszystkim jednak należy pamiętać, że w każdym wypadku ciepło wzmacnia skuteczność zabiegu.

Barwnik do włosów jasnych z korzenia rabarbaru

Korzenie rabarbaru zemleć w młynku do kawy. Do włosów półdługich wystarcza 1 filiżanka proszku. Sproszkowany rabarbar wymieszać z sokiem z cytryny lub naparem rumianku i gorącą wodą, aby powstała dająca się łatwo rozprowadzić papka. Przy suchych włosach dodać trochę oleju lub żółtko. Odstawić na parę minut, aby naciągnęło, po czym ewentualnie dolać trochę gorącej wody, aby uzyskać pożądaną konsystencję. Papkę nałożyć na świeżo umyte, wilgotne włosy. Głowę przykryć czepkiem i owinąć ciepłym ręcznikiem. Trzymać w cieple przez 30-60 minut.

Barwnik do włosów ciemnych ze świeżych zielonych łusek orzecha włoskiego

Sporządzić napar z łusek orzechów.
Jeżeli dysponujemy tylko ususzonymi łuskami orzecha, to należy je najpierw zemleć. Do uzyskanej mączki dodać trochę czarnej henny, oleju i octu owocowego i zalać gorącą wodą w takiej ilości, aby powstała papka. Papkę tę należy nałożyć na świeżo umyte włosy na 20-40 minut, przykryć czepkiem i owinąć ciepłym ręcznikiem. Na zakończenie włosy jeszcze raz umyć.

Barwnik do włosów jasnych z rumianku

Dla rozjaśnienia włosów rumiankiem trzeba sporządzić jego szczególnie mocny napar - 4 łyżki stołowe rumianku na 2 filiżanki wrzącej wody - i odstawić na przynajmniej 20 minut. Następnie zioła odcedzić, a płyn rozmieszać z glinką kaolinową tak, aby powstała pasta. Pastę tę rozprowadzić we włosach przy ich nasadzie, a następnie rozczesać grzebieniem na całą długość włosa i zostawić tak na 20-60 minut. Uzyskany efekt rozjaśniający zależy od czasu farbowania, ale także i od tego, w jakim stopniu porowate są włosy, a więc od ich indywidualnej struktury. Oczywiście czym dłużej farba ta trzymana jest we włosach, tym mocniejszy jest efekt rozjaśniający.

Barwnik do włosów ciemnych z szałwii

Gdy włosy zaczynają siwieć czy nawet gdy są już całkiem siwe, proszę spróbować zafarbować je liściem szałwii. W tym celu należy sporządzić silny napar z 4 łyżek stołowych szałwii i 2 filiżanek wody. Jeżeli zamiast wody użyje się gorącej herbaty, uzyska się w efekcie jeszcze lepszy ciemniejszy odcień. Wmasowując uzyskany płyn codziennie w korzonki włosów, będzie można już niedługo stwierdzić pozytywny efekt tej metody przyciemniania siwego włosa. Gdy pożądany kolor włosów został osiągnięty, wtedy wystarczy stosowanie naparu z szałwii raz na tydzień.

Barwnik do włosów ciemnych z kwiatów róży

W Kaszmirze używają kobiety jako płukanki środka farbującego, którym jest silny wywar z kwiatów róży, nadający włosom głęboki czerwonawy połysk (1 garść kwiatów na 1/2 litra wrzącej wody).

Delikatny szampon z korzenia mydlnicy
Składniki:
2-3 łyżki rozdrobnionego korzenia mydlnicy (więcej do włosów przetłuszczających się)
1 szklanka wody
1 łyżka soku z cytryny
2-3 krople olejku cytrynowego (opcjonalnie)

Wykonanie:
Rozdrobniony korzeń mydlnicy zalewamy wrzącą wodą, przykrywamy i zostawiamy w cieple na pół godziny, odcedzamy. Dodajemy przecedzony przez gazę sok z cytryny i ewentualnie olejek cytrynowy. Wszystko dobrze mieszamy.
Szampon jest bardzo delikatny i nadaje się nawet do bardzo suchych włosów. Dzięki zawartości saponin, ma bardzo dobre właściwości usuwania zanieczyszczeń. Podczas mycia nie wytwarza się taka ilość piany jak przy myciu syntetycznym szamponem, ale to nie ma wpływu na właściwości zmywające tego szamponu.
Wskazówka: Oprócz korzenia mydlnicy można dodać dużą garść innych ziół (patrz wykaz niżej w uwadze do szamponów ziołowych). W tym przypadku zwiększamy ilość wody do 2 szklanek.

Szampony ziołowe
Składniki:
1/4 szklanki mocnego naparu z ziół (1-2 łyżki ziół na pół szklanki wody)
3/4 szklanki płynnego mydła kastylijskiego

Wykonanie:
Wymieszaj mydło w płynie z naparem z ziół i - ciągle mieszając - lekko podgrzewaj aż do dokładnego połączenia składników. Wystudź i przelej do butelki ze szczelnym zamknięciem. Trzymaj w temperaturze pokojowej z dala od światła słonecznego.

Dobór ziół na napar:
Do włosów suchych: korzeń łopianu, żywokost, kwiat czarnego bzu, prawoślaz lekarski, kwiat lipy, pietruszka, szałwia, pokrzywa zwyczajna.
Do włosów tłustych: nagietek, skrzyp, sok z cytryny, czarna herbata, melisa, lawenda, mięta, rozmaryn, bylica boże drzewko, oczar i krwawnik pospolity, kora dębu (odwar zamiast naparu).
Przeciw łupieżowi: łopian, rumianek, czosnek i cebula (skuteczne, lecz o niemiłym zapachu), przytulia czepna, pietruszka, rozmaryn, bylica boże drzewko, pokrzywa zwyczajna i macierzanka, korzeń żywokostu.
Do łagodzenia podrażnienia skóry głowy: kocimiętka (liście i kwitnące ziele), rumianek, żywokost.
Tonizujące (dają sztywność i połysk): nagietek, przytulia czepna, skrzyp, kwiat lipy, nasturcja, pietruszka, rozmaryn, szałwia, bylica boże drzewko, pokrzywa zwyczajna i rukiew wodna.
Przeciw wszawicy: korzeń szkarłatki lub owoce jałowca z łyżeczką octu winnego. Stosować trzykrotnie w odstępach tygodniowych.

Szampon rumiankowy
Składniki:
6 torebek herbaty z rumianku
1,5 szklanki gotującej się wody
4 łyżki płatków z delikatnego mydła
1,5 łyżki gliceryny

Wykonanie:
Zalej rumianek wrzątkiem i gotuj na małym ogniu przez 20 minut. Zdejmij z ognia, dodaj płatki mydlane i pozostaw do momentu aż płatki namiękną. Dodaj glicerynę i dokładnie wymieszaj aż do uzyskania jednolitej konsystencji. Wystudź, przelej do buteli z zamknięciem i przetrzymuj w chłodnym i ciemnym miejscu.

Szampon jajeczny
Składniki:
1 jajko
1 łyżeczka oliwy z oliwek
1 łyżeczka soku z cytryny
1 łyżka mydła kastylijskiego
1/2 szklanki naparu z ziół
opcjonalnie kilka kropli olejku eterycznego

Wykonanie:
Włóż wszystkie składniki do miksera i wymieszaj dokładnie aż do uzyskania jednolitej konsystencji. Przelej do szczelnie zamykanej butelki i przetrzymuj w lodówce nie dłużej niż przez tydzień. Przed użyciem rozcieńcz ciepłą wodą.

Uwaga:Mydło kastylijskie to mydło sporządzone na bazie oliwy z oliwek i sody. Możesz je dostać w niektórych drogeriach, w ostateczności możesz użyć delikatnego mydła w płynie dla niemowląt. Możesz też zetrzeć na tarce mydło dla niemowląt i otrzymane płatki wymieszać z wodą (najlepiej destylowaną), aby uzyskać własne płynne mydło. W ostateczności zamiast mydła kastylijskiego czy płatków mydlanych możesz użyć delikatnego szamponu dla dzieci.

Ziołowe płukanki do włosów
Stosować do płukania po myciu głowy, dla nadania włosom połysku. Płukankę przygotować przed myciem, tak aby mogła ostygnąć.

Składniki:
1 łyżka wybranych ziół (patrz wykaz wyżej),
1 łyżka octu winnego lub soku z cytryny (do jasnych włosów),
4 szklanki wrzącej wody.

Wykonanie:
Zaparzyć zioła i ostudzić napar. Odcedzić i dodać ocet lub sok z cytryny. Pochylić się nad miską i polewać głowę płukanką, masując skórę. Powtarzać operację płukanką zebraną do miski. Jeżeli przy ostatnim płukaniu napar jest raczej zimny niż ciepły oznacza to, że włosy uzyskały połysk.

Suchy szampon do tłustych włosów
Składniki:
1 łyżka mąki kukurydzianej
1 łyżka sproszkowanego kłącza kosaćca
1 łyżka drobno zmielonych migdałów

Wykonanie:
Wymieszaj wszystkie składniki. Podziel włosy na wąskie pasma i przesypuj proszkiem wzdłuż każdego rzędu, zaczynając od skóry głowy. Delikatnie wmasuj palcami w skórę i włosy, aby upewnić się, że proszek jest równomiernie rozłożony. Pozostaw na 10 minut dla wchłonięcia tłuszczu, następnie dokładnie wyszczotkuj proszek z włosów, aż do uzyskania połysku.

Oczyszczanie włosów wodą różaną
Stosowane w okresach między myciem głowy stanowi znakomity sposób na oczyszczenie i odświeżenie włosów. Do włosów tłustych można stosować wodę lawendową.

Przygotowane wcześniej kawałki gazy 5 x 5 cm zamoczone w wodzie różanej nakładamy na szczoteczkę do zębów (najlepiej z naturalnego włosia) i przeciągamy po włosach pasmami, usuwając brud. Czynność należy powtarzać tak długo, aż gaza zostanie czysta.

---