PYTANIA NA EGZAMIN Z ANTROPOMOTORYKI
Lp |
Treść |
1 |
Pojęcia ruchu. |
|
|
2 |
Opisz strony motoryczności ludzkiej. |
EFEKTYWNA - zewnętrzne przejawy czynności ruchowych:
STERUJĄCA - wewnętrzne procesy informacyjno-energetyczne czynności ruchowych:
SYTUACYJNA - uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne czynności ruchowych;
POTENCJALNA - uwarunkowania genetyczne i rozwojowe czynności ruchowych:
|
3 |
Struktura ogólnej sprawności fizycznej. |
|
|
|
|
4 |
Interpretacja sprawności fizycznej (teorie) - wymień i opisz jedną. |
|
Teorie:
Teoria cech:
|
5 |
Wymień fundamentalne zdolności koordynacyjne. |
||
|
|||
6 |
Wymień zdolności kondycyjne. |
||
|
|||
7 |
Pojęcie siły motorycznej. |
||
Siła motoryczna człowieka służy pokonywaniu lub zrównoważeniu oporu zewnętrznego lub własnego ciała w warunkach statecznych lub ruchach wolnych, ale o dużej intensywności. Należą do grupy zdolności kondycyjnych, które charakteryzują się dominującym podłożem energetycznym. |
|||
8 |
Co to są zdolności siłowe? Wymień ich predyspozycje. |
||
Definicja: Są to zdolności człowieka do pokonywania lub zrównoważenia oporu zewnętrznego lub własnego ciała w warunkach statecznych lub ruchach wolnych, ale o dużej intensywności. Należą do grupy zdolności kondycyjnych, które charakteryzują się dominującym podłożem energetycznym.
Predyspozycje strukturalno-funkcjonalne siły człowieka:
Predyspozycje psychiczne wpływające na stopień uzewnętrznienia siły przez człowieka:
|
|||
9 |
Rodzaje zdolności siłowych. |
||
Rodzaje siły:
|
|||
10 |
Pojęcie wytrzymałości, wymień rodzaje. |
||
Zdolności wytrzymałościowe (definicja). Są to zdolności człowieka do długotrwałego wysiłku fizycznego o określonej intensywności z zachowaniem wysokiej odporności na zmęczenie. Należą do grupy zdolności kondycyjnych zależnych przede wszystkim od podłoża energetycznego.
Rodzaje wytrzymałości:
|
|||
11 |
Predyspozycje zdolności wytrzymałościowych. |
||
Predyspozycje strukturalno-funkcjonalne wytrzymałości:
Uwarunkowania psychiczne wytrzymałości:
|
|||
12 |
Dlaczego gibkość nazywana jest właściwością morfo funkcjonalną? |
||
Gibkość jest traktowana jako zdolność morfo-funkcjonalna, ponieważ jest przede wszystkim zależna od budowy i funkcjonowania narządów ruchu. Jest zdolnością wykonywania ruchów o dużym zakresie zarówno w warunkach statycznych jak i dynamicznych (statyczny zakres jest mierzony kątem od położenia początkowego do krańcowego z możliwością utrzymania ciała w tym położeniu)
|
|||
13 |
Dlaczego szybkość należy do grupy zdolności motorycznych hybrydowych? |
||
Ponieważ zdolności szybkościowe zależą od podłoża energetycznego (zdolności kondycyjne) i informacyjnego (zdolności koordynacyjne). |
|||
14 |
Krótko omów zdolność orientacji przestrzennej. |
||
Zdolność orientacji przestrzennej. Jest to względnie trwała zdolność rozpoznawania położenia (i jego zmian) własnego ciała lub innych ludzi oraz przedmiotów w przestrzeni. W sporcie przestrzeń tą stanowi określone pole działania np. boisko, ring. Orientacja przestrzenna jest procesem percepcyjnym w sterowaniu i regulacji czynności i działań ruchowych.
|
|||
15 |
Na czym polega zdolność równowagi ciała? Wymień rodzaje i podział równowagi |
||
Zdolność utrzymywania równowagi Jest to zdolność koordynacyjna (informacyjna) polegająca na takim przyjmowaniu lub modyfikowaniu położenia ciała, które zapewnia zachowanie stanu równowagi. Rodzaje Równowagi
Statyczna - występuje w sytuacji kiedy człowiek nie jest w ruchu i polega na tym że rzut środka w nie wielkim zakresie oscyluje wokół określonego punktu w obrębie powierzchni podparcia i można ja podzielić na:
Chwiejna - ma miejsce wtedy gdy rzut środka masy znajduje się blisko linii wyznaczających powierzchnię podparcia co może doprowadzić do utraty lub odzyskania równowagi. Dynamiczna - występuje w czasie ruchu części lub całego ciała człowieka
Równowaga dla dużych powierzchni podparcia - w przypadku pozycji ciała i ruchów charakteryzujących się dużymi powierzchniami podparcia. Równowaga dla małych powierzchni podparcia - w sytuacjach gdy możliwy zakres ruchów rzutu środka masy bez utraty równowagi jest niewielki (kilka centymetrów - balet, gimnastyka).
|
|||
16 |
Podaj przykłady testów określających zdolność równowagi ciała i omów lub narysuj jeden z nich. |
||
Miary Równowagi
Miara ta zależy od masy ciała, wysokości środka masy, kierunku działania siły wytrącającej, odległości rzutu środka masy od linii ograniczającej powierzchnię podparcia w tym kierunku Większa lub mniejsza równowaga ciała - Stan większej równowagi odpowiada nisko położonemu środkowi masy oraz dużej powierzchni podparcia
Europejski Test Sprawności Fizycznej - Eurofit Nr próby: 1 Czynnik: Równowaga ogólna. Utrzymanie równowagi stojąc na jednej nodze na belce. Badany staje stopą na belce wzdłuż jej osi podłużnej, chwyta za stopę nogi wolnej ugiętej w kolanie, drugą ręką opiera się o nauczyciela. Próba zaczyna się /włączenie czasomierza/, gdy badany przestanie korzystać z pomocy nauczyciela i trwa do momentu utraty równowagi, np. puszczenie trzymanej stopy lub dotknięcie podłogi jakąś częścią ciała /zatrzymanie czasomierza/. Po każdym upadku badany ponownie przyjmuje pozycję wyjściową /sam lub z pomocą/. Maksymalna ilość podejść - 15 w ciągu pierwszych 30 sekund. Liczba prób potrzebna do utrzymania równowagi w staniu na belce przez pełną minutę lub największa długość ustania przy 5 próbach w sekundach. Belka o wymiarach: długość 50 cm, wysokość 4 cm, szerokość 3 cm, pokryta materiałem o grubości nie większej niż 5 mm. Dwie podpórki zapewniające stabilność o wymiarach: długość 15 cm szerokość 2 cm.
|
|||
17 |
Na czym polega dostosowanie ruchów? Podaj przykład. |
||
Dostosowanie sytuacyjne ruchów
|
|||
18 |
Krótko omów zdolność łączenia i sprzężenia ruchów, podaj przykład. |
||
Łączenie ruchów Jest elementem koordynacji ruchowej i ma charakter procesów informacyjnych (psychicznych) Polega na łączeniu różnych rodzajów ruchów w czasie (łączenie jednoczesne, sekwencyjne, mieszane) Łączenie odbywa się w czasie i przestrzeni (łapanie - odbicie - kopnięcie => pilki)
Może być rozumiana jako część ruchu (rozbieg lub zamach) lub jako położenie ciała w przestrzeni w konkretnym momencie (pozycja wyjściowa / końcowa)
Charakteryzuję się wykonywaniem ruchów różnych części ciała w tym samym czasie czyli występuje zgodność faz rozpoczęcia i zakończenia ruchów
zgodne - zgodność faz i kierunków ruchu przeciwstawne - zgodne w fazie ale przeciwnie skierowane różnokierunkowe - współzależność faz ale nie zgodność kierunku
ruchy różnych części ciała są wykonywane w tym samym czasie ale niezależnie od siebie (nie występuje współzależność faz ruchu w czasie)
|
|||
19 |
Różnica pomiędzy reakcją różnicową a reakcją z wyborem. |
||
Reakcja różnicowa: Występuje kilka bodźców a wymagana jest reakcja tylko na kilka z nich. Czas reakcji różnicowej wyraża szybkość różnicowania bodźców
Reakcja z wyborem: Na różne bodźce trzeba wykonać różne reakcje. Czas reakcji z wyborem odnosi się do szybkości przetwarzania informacji i jakości zapamiętanych związków bodźca z reakcją
|
20 |
Krótko omów zdolność rytmizacji ruchów. |
Rytmizacja To zdolność do odtwarzania przy pomocy ruchów podawanego z zewnątrz najczęściej akustycznego ruchu.
Zdolność rytmizacji jako zdolność koordynacyjna obejmuje : uchwycenie, zapamiętanie i odtwarzanie rytmu zawartego w dynamiczno-czasowych podziałach kinematycznego obrazu ruchu. Zdolność rytmizacji uzewnętrznia się przez uchwycenie i utrzymanie struktur czasowych (długości odcinków), niezależnie czy ruch wykonany jest wolno czy szybko, dostaosoawnie form ruchu ( skrętu, obrotu, skłonu, przysiadu, wyskoku do struktur czasowych, a także przez zdolności inicjowania zmian.
Rytm ćwiczony jest w wielu dyscyplinach sportowych. Stanowi on podstawę kształtowania rozbiegu w skokach lekkoatletycznych, nauczaniu „ dwutaktu ” w koszykówce i wielu rytmicznie uwarunkowanych umiejętności technicznych. Szczególne znaczenia ma on w złożonych technicznie dyscyplinach sportowych.
Rozwój rytmizacji w ontogenezie. Dynamiczny przyrost zdolności rytmicznych - u dziewcząt do 11 - u chłopców do 13 roku życia. Potem dynamika rozwoju tej zdolności obniża się i następuje stagnacja. Po 13-stym roku życia przewaga dziewcząt zmniejsza się, a w następnych latach chłopcy osiągają lepsze wyniki od dziewcząt.
|
|
21 |
Zdolność różnicowania, wymień zdolności różnicowania. |
Zdolności różnicowania to zdolność rozpoznawania zmian w środowisku zewn. i wew. Człowieka na podstawie zmian odbieranych wrażeń zmysłowych.
W zachowaniach ruchowych różnicowanie będzie dotyczyło parametrów:
Przestrzennych - Związane jest z różnicowaniem takich parametrów jak: odległość wysokość, szerokość, kierunek, kąt, powierzchnia. Precyzyjnego różnicowania wysokości wymaga np. wystawienie piłki i zagrywka w siatkówce ,strzał do bramki w piłce ręcznej i nożnej, wykonanie ciosu w boksie, skoku narciarskiego ,itd. Różnicowania przestrzeni uczą się dzieci uprawiające łyżwiarstwo figurowe. Czasowych - Odnosi się przede wszystkim do rozpoznawania upływu czasu na podstawie szybkości występowania zmian najczęściej w środowisku zewnętrznym np. w położeniu ciała lub przedmiotu w przestrzeni (szybkość lotu piłki, chodu, biegu), Siłowych - Jest podstawowym elementem w zmianie położenia ciała, kształtu i szybkości ruchu. Zdolność różnicowania siły decyduje o precyzji przestrzenno-czasowej ruchu, a więc odgrywa bardzo ważną rolę zarówno w życiu codziennym jak i w sporcie. Różnicowanie siły w swoich najprostszych formach jest widoczne w : zapasach, podnoszeniu ciężarów, rzutach, biegach, itd. |
|
22 |
Na czym polega zdolność różnicowania kinestetycznego? |
polega na przetwarzaniu bodźców własnego ciała przez proprioreceptory znajdujące się w mięśniach, ścięgnach i stawach na informacje dotyczące: ustawienia kątów stawów i położenia kończyn względem siebie oraz wobec ciała (zmysł położenia); kierunku i szybkości ruchu kończyn (zmysł ruchu); oporów, które trzeba pokonać lub wytrzymać, żeby ruch wykonać lub utrzymać położenie ciała czy kończyn (zmysł siły). |
|
23 |
Czym różnią się testy sprawności ogólnej od testów sprawności specjalnej? |
Testy sprawności ogólnej badają poziom głównych czynników motoryki człowieka, a Testy sprawności specjalnej służą do pomiaru poziomu rozwoju określonych zdolności motorycznych i umiejętności ruchowych. |
|
24 |
Pojęcie koordynacji ruchowej w uczeniu motorycznym. |
|
|
25 |
Koordynacja zmiennych parametrów ruchu, podaj przykład. |
|
|
26 |
Pojęcie antycypacji w działaniach motorycznych. |
Antycypacja - przewidywanie zdarzeń, które wystąpią w przyszłości.
W odniesieniu do ruchu, antycypacja to przewidywanie ruchu przedmiotów, samego siebie oraz przeciwnika ( ów ) => wyprzedzenie sytuacji.
Koszty i zyski antycypacji w sporcie:
Antycypacja w sporcie najczęściej kojarzona jest z przewidywaniem zachowań motorycznych przeciwnika i wykonywanie ruchów na podstawie tej antycypacji. z takimi zachowaniami mamy np. do czynienia w przypadku tzw. zwodów, czyli ruchów maskujących właściwe ruchy zawodnika. Trafna antycypacja daje korzyści w postaci wyprzedzenia ruchów zawodnika lub obiektu ( piłki ), nie trafna antycypacja ruchu zawodnika lub obiektu pociąga za sobą określone koszty np. zareagowanie na ruch maskujący ( zwód ) - powoduje opóźnienie wykonania ruchu we właściwym kierunku o co najmniej 0,044 s ( czas inicjowania wyuczonego ruchu ) |
|
27 |
Europejski Test Sprawności Fizycznej (EUROFIT), wymień zadania testowe. |
Nr próby: 1 Czynnik: Równowaga ogólna. Utrzymanie równowagi stojąc na jednej nodze na belce.
Nr próby: 2 Czynnik: Szybkość ruchów ręki. Szybkie dotykanie naprzemian dwóch odpowiednio rozstawionych krążków wybraną /sprawniejszą/ ręką.
Nr próby: 3 Czynnik: Gibkość. W pozycji siedzącej sięganie rękami w przód tak daleko, jak to możliwe.
Nr próby: 4 Czynnik: Siła eksplozywna. Skok na odległość z pozycji stojącej.
Nr próby: 5 Czynnik: Siła statyczna. Zaciskanie ręki z maksymalną siłą na dynamometrze.
Nr próby: 6 Czynnik: Siła tułowia /wytrzymałość mięśni brzucha/. Maksymalna liczba siadów z leżenia tyłem w ciągu 30 sekund.
Nr próby: 7 Czynnik: Siła funkcjonalna /wytrzymałość mięśniowa ramion i barków/. Wytrzymanie zwisu o ramionach ugiętych na drążku.
Nr próby: 8 Czynnik: : Szybkość biegowa, zwinność. Bieg wahadłowy 10x5m z maksymalną szybkością i zmianami kierunku.
Nr próby: 9 Czynnik: Wytrzymałość krążeniowo-oddechowa. Wytrzymałościowy bieg wahadłowy. Test sprawności krążeniowo-oddechowej rozpoczynający się krokiem marszowym, a kończący szybkim biegiem (w trakcie którego badani zmieniają kierunek), poruszają się między dwoma odległymi o 20m liniami, zgodnie z szybkością dyktowaną przez sygnał dźwiękowy z narastającą częstotliwością; etap, na którym badany odpada jest wskaźnikiem jego wytrzymałości krążeniowo-oddechowej.
|
|
28 |
Wyróżnij testy siły z EUROFIT'u. |
Nr próby: 4 Czynnik: Siła eksplozywna. Skok na odległość z pozycji stojącej. Badany staje w niewielkim rozkroku ze stopami ustawionymi przed linią startową, ugina kolana przenosząc równocześnie ramiona dołem w tył, a następnie wykonuje zamach rękoma w przód i odbijając się mocno nogami od podłoża wykonuje skok jak potrafi najdalej, lądowanie następuje na obydwie stopy z utrzymaniem postawy pionowej, próbę wykonuje się dwa razy. Z dwóch skoków mierzonych do najbliższego śladu pozostawionego przez piętę badanego ustalamy najdłuższy z dokładnością do 1cm. Taśma miernicza, twarde podłoże i dwa połączone wzdłuż materace gimnastyczne.
Nr próby: 5 Czynnik: Siła statyczna. Zaciskanie ręki z maksymalną siłą na dynamometrze. Badany stoi w małym rozkroku, dynamometr ściśle przylega do palców dłoni, ramię opuszczone wzdłuż tułowia tak, by ręka nie dotykała ciała; ścisk dynamometru krótki z maksymalną siłą, drugie ramie opuszczone swobodnie. Z dwóch prób ręką silniejszą zapis wyniku lepszego z dokładnością do 1kg. Sprawdzone dynamometry -dla dzieci do 30kg, -dla młodzieży do 90kg.
Nr próby: 6 Czynnik: Siła tułowia /wytrzymałość mięśni brzucha/. Maksymalna liczba siadów z leżenia tyłem w ciągu 30 sekund. W siadzie nogi ugięte w stawach kolanowych pod kątem 90 stopni,, stopy rozstawione na szerokość około 30cm, ręce splecione na karku, partner w klęku między stopami leżącego przyciska je do materaca; na sygnał badany z siadu przechodzi do leżenia tyłem dotykając rękoma materaca i powraca do pozycji siedzącej z łokciami do przodu tak, aby dotknąć nimi kolan. Liczba poprawnie wykonanych siadów z leżenia w czasie 30 sekund Czasomierz, materac, partner.
Nr próby: 7 Czynnik: Siła funkcjonalna /wytrzymałość mięśniowa ramion i barków/. Wytrzymanie zwisu o ramionach ugiętych na drążku. Badany staje na taborecie i chwyta drążek nachwytem tak, aby ramiona były ugięte w stawach łokciowych, a broda znajdowała się nad drążkiem nie dotykając go w trakcie próby. Czas zwisu w sekundach od chwili usunięcia stóp z taboretu do momentu, gdy oczy badanego znajdą się poniżej drążka Drążek poziomy umocowany na takiej wysokości, by najwyższy z badanych mógł wykonać pełny zwis, materac, czasomierz, taboret. |
|
29 |
Różnice między Międzynarodowym Testem Sprawności Fizycznej a EUROFIT'em. |
|
|
30 |
Czym różnią się testy syntetyczne od analitycznych w ocenie sprawności fizycznej. |
|
|
31 |
Na czym polega uczenie motoryczne? (udział świadomości). |
Uczenie motoryczne: polega na zbieraniu informacji z otoczenia poprzez doświadczenia i ćwiczenia, selekcję tych informacji, kojarzenie, wnioskowanie, ułożenie myślowego programu działania i decyzji o wykonaniu ruchu, a następnie próby praktycznego wykonania. Próba wykonania ruchu może być nieskuteczna, wówczas zbieramy poprzez kolejne ćwiczenia i doświadczenia, dalsze informacje i znów próbujemy działać skutecznie.
Potencjalne zdolności uczenia się człowieka tkwią w jego możliwościach fizycznych, zdolnościach poznawczych i w pamięci motorycznej. Sprawne uczenie się zależy również od tego, czy człowiek chce się uczyć, a zatem od motywacji i stanów emocjonalnych. Uczenie się człowieka a zwłaszcza uczenie się złożonych czynności dokonuje się w czasie. Uczenie się nowego ruchu jest procesem hierarchicznym.
Uczenie się czynności ruchowych daję się podporządkować zasadom dydaktycznym, jedną z nich jest:
|
|
32 |
Rodzaje informacji zwrotnej. |
|
|
33 |
Klasyfikacja ruchów (kryteria). |
Klasyfikacja ruchów ze względu na
odruchy - ruchy dziedziczone są sterowane genetycznymi programami motorycznymi ruchy wyuczone - sterowane wyuczonymi programami motorycznymi
spontaniczne - maja na celu wyrażenie określonych emocji (obniżenia lub podwyższenia poziomu pobudzenia ciała - gestykulacja) czynności ruchowe - ruchy ukierunkowane na osiągnięcie określonych celów fizycznych (chodzenie, bieganie, pisanie)
fundamentalne (proste) - wyuczone w dzieciństwie ruchy charakteryzujące się względnie prostą formą przestrzenną tzn. obrazem przemieszczenia ciała w przestrzeni i ruchy te potrafi wykonać każdy dorosły człowiek bez konieczności uczenia się (chwytanie, podnoszenie, chodzenie) specyficzne (złożone) - posiadają złożoną formę przestrzenną i wymagają uczenia się (przewroty serwis)
dowolne - wykonywane w wyniku aktu woli lub stanu gotowości wewnętrznej (skok) wymuszone - (reagowanie) - stymulowane zmianami środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego (odbicie piłki)
kontrolowane - wolne ruchy wykonywane pod kontrolą zmysłów (sprzężenie zwrotne) automatyczne - wykonywane z ograniczonym lub bez udziału świadomości |
|
34 |
Rodzaje umiejętności. |
Rodzaje umiejętności
|
|
35 |
Poziomy umiejętności ruchowych |
|
|
36 |
Wymień etapy rozwoju motorycznego w ontogenezie. |
|
5
Orientacja
Różnicowanie
Reakcja
Sprzężenie
Równowaga
Rytmizacja
Inne
Dostosowanie
AN
TY
CY
PA
CJA
Zdolności motoryczne
KONDYCYJNE
(siła, wytrzymałość)
KOMPLEKSOWE
(szybkość, gibkość, zwinność)
KOORDYNACYJNE
(orientacja przestrzenna, różnicowanie, rytmizacja, równowaga, czas reakcji, łączenie i dostosowanie ruchów)
Strukturalne
Energ. - Funkcjonalne
Neurosen-soryczne
Psychiczne
Predys-pozycje