 | Pobierz cały dokument jezyk.kosciola.w.polsce.jezyk.i.religia.doc Rozmiar 137 KB |
Zeszyt 3(541) | Maj-Czerwiec 1999 r. | Tom 132
Wiesław Przyczyna CSsR,
Gerard Siwek CSsR
JĘZYK KOŚCIOŁA W POLSCE
POD KONIEC DRUGIEGO TYSIĄCLECIA
Próba opisu
Sformułowane w tytule niniejszego opracowania zagadnienie język Kościoła domaga się pewnego wyjaśnienia. Mogłoby bowiem ono sugerować, że chodzi tu o jakiś wewnątrzkościelny, hermetyczny język, dla Kościoła zastrzeżony, przez niego jedynie zrozumiały i z założenia skazany na zamknięcie w jego granicach. Otóż mówiąc o języku Kościoła, będziemy mieli na myśli język, jakim posługuje się Kościół jako wspólnota wierzących nie tylko w komunikacji wewnątrzkościelnej (ad intra), lecz także i w komunikacji zewnątrzkościelnej (ad extra), co uzasadnia misyjność jego natury.
Język ten nie stanowi zatem jakiegoś swoistego systemu słów nazywanego religijnym, lecz jest religijnym zastosowaniem języka, czyli użyciem zwyczajnych słów i zasad gramatycznych w określonym polu doświadczenia,1 w tym wypadku doświadczenia religijnego. Język religijny jest więc swoistą odmianą języka ogólnego, będącą środkiem komunikacji w życiu religijnym.2 Innymi słowy uwzględniając fakt, że człowiek religijny posługuje się w życiu różnymi językami, można powiedzieć, że "język religijny jest to język, którym posługuje się człowiek w sytuacji religijnej".3 Język ten, określany niekiedy językiem sacrum,4 rozumieć tutaj będziemy w znaczeniu węższym, czyli obejmującym modlitwy liturgiczne i prywatne, listy pasterskie, kazania, katechezę, środki społecznego przekazu, a także sprawy związane z życiem religijnym wspólnoty.5
Przedmiotem naszych zainteresowań będzie więc stosowany w Kościele język religijny. Konkretniej chodziło tu będzie o uchwycenie jakichś podstawowych zjawisk, które charakteryzują ten język w ostatnich latach drugiego tysiąclecia. Lata te naznaczone są przecież różnorodnymi i głębokimi przemianami. To czas odzyskanej wolności słowa, zaniku instytucji kontrolnych, pluralizmu informacyjnego, nowych możliwości i technik przekazu. Przemiany te stanowią dziś w głównej mierze o nowym obliczu kultury, której zasięg oddziaływania przybiera coraz bardziej charakter masowy. Wpływają one także na szybszy rozwój języka, jakim przemawia Kościół katolicki w Polsce, przez co staje się on dla językoznawców coraz to wdzięczniejszym terenem badań.
 | Pobierz cały dokument jezyk.kosciola.w.polsce.jezyk.i.religia.doc rozmiar 137 KB |