Podstawowe komendy i polecenia w Linux
shutdown(zamykamy Linuxa)
adduser (dodajemy nowego użytkownika)
newgrp (dodajemy nową grupę)
passwd (zmieniamy hasła)
logout (wylogowanie się)
who (sprawdzamy kto jest aktualnie zalogowany)
users (j/w)
w (j/w)
whoami (sprawdzamy kim jesteśmy)
mesg (zezwolenie na przyjmowania komunikatów)
write (wysłanie wiadomości do danego użytkownika)
wall (j/w tylko do wszystkich użytkowników)
rwall (j/w tylko do wszystkich w sieci)
ruser (wyświetla użytkowników pracujących w systemie)
talk (możliwość interaktywnej rozmowy)
finger(szczegółowe informacje o użytkownikach)
su (zmieniamy się w innego użytkownika)
chmod (zmieniamy parametry pliku)
chown (zmieniamy właściciela pliku)
chgrp (zmieniamy jaka grupa jest właścicielem pliku)
ls (pokazuje nam zawartość katalogu)
dir (okrojona wersja ls, pochodząca z msdos'a)
pwd (pokazuje nam katalog w którym się znajdujemy)
cd (zmieniamy katalog)
rmdir (usuwamy katalog)
mkdir (nowy katalog)
mv (przenosimy plik lub zmieniamy jego nazwę)
cp (kopiujemy plik)
mvdir (przenosimy katalog lub zmieniamy jego nazwę)
ps (pokazuje nam jakie procesy są aktualnie wykonywane)
kill ("zabijamy" procesy)
help (wyświetla nam wszystkie polecenia w Linuxie)
man (pokazuje nam pomoc do programu)
gzip(kompresuje nam archiwum *.gz)
tar (archiwizuje nam archiwum *.tar)
I. Polecenia związane z użytkownikami, grupami, loginami i zamykaniem systemu:
shutdown
|-Przeznaczenie: zamykanie systemu
|-Parametry: shutdown [minuty] [informacja dla zalogowanych użytkowników]
| shutdown - natychmiastowe zamknięcie systemu
| shutdown now - j/w
| shutdown 0 (zero) - j/w
| shutdown 2 - system zamknie się za 2minuty
| shutdown 2 2minuty do wył. systemu - system zamknie się za 2minuty pokazując komunikat
|-Opis: to polecenie służy do zamykania systemu, jest możliwość ustawienia tej komendy, żeby
| zamyknęła Linuxa za np. 2 min. powiadamiając zalogowanych użytkowników
|-Patrz także: ---
|_________________________________________________________________
adduser
|-Przeznaczenie: dodawanie nowego użytkownika
|-Parametry:adduser [nazwa użytkownika]
| adduser jan - dodaje użytkownika do komputera o nazwie(imieniu) jan
|-Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root masz prawo dostępu do tej komendy, jeśli nie jesteś musisz
| się najpierw przelogować na root'a
|-Patrz także: [passwd] [newgrp]
|_________________________________________________________________
newgrp
|-Przeznaczenie: dodawanie nowej grupylub przełączanie na inną
|-Parametry:newgrp [nazwa grupy]
| newgrp programmers - dodaje nową grupę o nazwie programmers
|-Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root masz prawo dostępu do tworzenia grupy, jeśli nie masz
| prawo do zmieniania się międz nimi
|-Patrz także: [adduser]
|_________________________________________________________________
passwd
|-Przeznaczenie: zmiana hasła
|-Parametry: passwd [użytkownik]
| adduser - zmienia hasło loginu na którym jesteś zalogowany
| adduser thomson - zmienia hasło użytkownika thomson, jeśli jesteś zalogowany jako root i nie
| musisz znać poprzedniego hasła zwykłego użytkownika
|-Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root masz prawo dostępu do tej komendy, jeśli nie jesteś musisz
| się najpierw przelogować na root'a
|-Patrz także: [adduser]
|_________________________________________________________________
logout
|-Przeznaczenie: służy do wylogowania się
|-Parametry: brak
|-Opis: po wpisaniu polecenia widzimy napis do zalogowowania się
|-Patrz także: [adduser]
|_________________________________________________________________
who
|-Przeznaczenie: sprawdzamy kto jest aktualnie zalogowany
|-Parametry: who [parametry]
| who - pokazuje np: root tty01 Dec 13 12:42
| who am i - pokazuje nam informacje o naszym loginie
|-Opis: możesz za pomocą tego polecenia sprawdzić kto jest zalogowany lub "kim" jesteś w systemie
|-Patrz także: [users] [w] [whoami]
|_________________________________________________________________
users
|-Przeznaczenie: pokazuje kto jest zalogowany
|-Parametry: brak
|-Opis: ta komenda jedynie pokazauje po przecinku nazwy użytkowników zalogowanych w systemie
|-Patrz także: [who] [w] [whoami]
|_________________________________________________________________
w
|-Przeznaczenie: pokazuje kto jest zalogowany
|-Parametry: brak
|-Opis: po wpisaniu widzisz napisy :
| 8:43pm up 13 min, 3 users, load average: 0.07, 0.20, 0.20
| USER TTY FROM LOGIN@ IDLE JCPU PCPU WHAT
| ^^^a co poszczególne rzeczy oznaczają^^^
| 8:43pm - bieżaca godzina (20:43)
| up 13 min - jak długo pracuje nasz system (13min)
| 3 users - ilu użytkowników pracuje w systemie
| load average - obciążenie systemu przez programy
| USER - identyfikator użytkownika
| TTY - nazwa terminalu
| FROM - informacja dodatkowa
| LOGIN@ - godzina zalogowania
| IDLE - ile czasu upłynęło od ostatniego naciśnięcia klawisza
| JCPU - czas zużyty przez wszystkie programy na danym terminalu
| PCPU - oraz przez wszystkie programy w danym momencie
| WHAT - nazwa aktywnego procesu
|-Patrz także: [who] [whoami] [whoami] [users]
|_________________________________________________________________
whoami
|-Przeznaczenie: sprawdzamy nazwą loginu na którym się zalogowaliśmy
|-Parametry: brak
|-Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root to wyśwetla napis w następnej linijce "root"
|-Patrz także: [who] [w] [users]
|_________________________________________________________________
mesg
|-Przeznaczenie: zezwolenie lub nie na przyjmowania komunikatów
|-Parametry: adduser [Yn]
| mesg y - możesz otrzymywać wiadomości
| mesg n - nie możesz otrzymywać wiadomości
|-Opis: jest to możliwość ustawienia czy do ciebie mają przychodzić komunikaty
|-Patrz także: [write] [wall] [rwall] [ruser]
|_________________________________________________________________
write
|-Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów
|-Parametry: write [użyykownik] [wiadomość]
| write pasternak wiadro - wysłanie wiadomości do użytkownika pasternak, u pasternaka pojawi się tekst:
| Message from silverstar!root on tty1 at 23:33 wiadro
| po polsku i ludzku: "Wiadomość od root wysłana o godz. 23:33" i teraz wiadomosc "wiadro"
|-Opis: polecenie daje możliwość wysłania komunikaty do wybranej osoby
|-Patrz także: [mesg] [wall] [rwall] [ruser]
|_________________________________________________________________
wall
|-Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów
|-Parametry: wall [plik tekstowy]
| wall mes.txt - wysłanie do wszystkich użytkowników wiadomści z pliku mes.txt
|-Opis: polecenie daje możliwość wysłania wiadomości do wszystkch osób
|-Patrz także: [mesg] [write] [rwall] [ruser]
|_________________________________________________________________
rwall
|-Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów
|-Parametry: wall [plik tekstowy]
| wall mes.txt - wysłanie do wszystkich sieci wiadomści z pliku mes.txt
|-Opis: polecenie daje możliwość wysłania wiadomości do wszystkch sieci
|-Patrz także: [mesg] [write] [wall] [ruser]
|_________________________________________________________________
ruser
|-Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów
|-Parametry: wall [plik tekstowy]
| wall mes.txt - wysłanie do wszystkich pracujących w systemie użytkowników wiadomści z pliku mes.txt
|-Opis: polecenie daje możliwość wysłania wiadomości do wszystkch sieci
|-Patrz także: [mesg] [write] [wall] [ruser]
|_________________________________________________________________
talk
|-Przeznaczenie: interaktywna rozmowa
|-Parametry: talk [login][@sieć]
| talk parker - wtedy pokaże się wiadomość
| No connect yet - brak polaczenia
| Waiting for your party to respond - czekanie na odp.
| Your party is not logged on - brak partnera w sieci
| Ringing your party again - ponowne wezwanie
| Connection established - nawiazano polaczenie
| U odbiorcy pojawi napis
| Message from Talk_Daemon@kom.net at 23:33
| talk: connection requested by root
| talk: respond with: talk root
| Czyli jesli adresat po odczytaniu tego napisze
| talk root, to polaczenie zostanie nawiazane
|-Opis: mozemy nawiazac interaktywny kontakt nie tylko z
| osoba z naszego komputera, ale tez innego z sieci
|-Patrz także: [mesg] [write] [wall] [rwall] [ruser]
|_________________________________________________________________
finger
|-Przeznaczenie: informacja o użytkownikach
|-Parametry: finger [user]
| finger - pokarze się nam okienko w rodzaju:
| LOGIN NAME TTY IDLE WHEN WHERE
| root root ttyp1 1.01s Jan 20:33 Unknow
| finger root - pokarze się nam okienko w rodzaju:
| Login name: root In real life: root
| Directory: /root Shell: /bin/bash
| On since Jan 27 20:33:11 on ttyp1 at Unknow
| No unread mail
| No Plan.
| ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
| Jak widac dowiadujemy się, jakie są prawdziwe personalia użytkownika
| (In real life), nazwy jego kartoteki prywatnej (Directory),
| rodzaj shell'a (Shell), kiedy się zalogowal (On since), lub kiedy ostatnio
| byl w sieci (Last login), czy dostal/czytal ostatnią paczkę poczty
|-Opis: Są to szczegółowe informacje o użytkownikach
|-Patrz także: [who]
|_________________________________________________________________
su
|-Przeznaczenie: szybka zmiana loginu
|-Parametry: su [user]
| su root - zmieniamy się w użytkownika root po podaniu jego hasła
|-Opis: jesli jestesmy jako root nie trzeba podawać hasła
|-Patrz także: [logout]
|_________________________________________________________________
chmod
|-Przeznaczenie: zmieniamy parametry pliku
|-Parametry: chmod [u(user)|g(grupa)|o(właściciel)|a(wszyscy)][+|-][r(czytanie)|w(pisanie)|x(uruchamianie)][nazwa pliku]
| chmod ugo-rw file - odbieramy prawa dostępu do czytania i modyfikowania pliku właścicielowi,grupie oraz użytkownikom
| chmod a-rw - j/w
| chmod a+r - wszyscy mają prawo do czytania pliku
| chmod a+rwx - wszyscy mają prawo do czytania,zapisywania i uruchamiania pliku
|-Parametry: chmod [liczba od 000 do 777][nazwa pliku]
| pierwsza liczba to użytkownik, druga liczba to grupa a trzecia pozoztali
| 0 lub --- brak praw dostępu
| 1 lub --x wykonywanie
| 2 lub -w- czytanie
| 3 lub -wx zapis
| 4 lub r-- zapis i wykonywanie
| 5 lub r-x odczyt
| 6 lub rw- odczyt i zapis
| 7 lub rwx odczyt, zapis i wykonywanie
| chmod 777 file - dajemy pełny dostęp właścicielowi,grupie oraz użytkownikom
| chmod 000 file - zabieramy pełny dostęp właścicielowi,grupie oraz użytkownikom
| chmod a+r - wszyscy mają prawo do czytania pliku
| chmod a+rwx - wszyscy mają prawo do czytania,zapisywania i uruchamiania pliku
|-Opis: są to prawodostępu dające lub nie prawa do zapisu, czytania i wykonywania
| jakie są prawa można zobaczyć wpisując ls -l na początku jest -rwxr--r-- pierwszy znak oznacza
| plik, katalog..., jeśli zwykły plik to jest minus-, 9 następnych to prawa dostępu 3 pierwsze dla
| włąściciela 3 następe dla grupy a 3 ostatnie dla wszystkich
|-Patrz także: [write] [wall] [rwall] [ruser]
|_________________________________________________________________
chown
|-Przeznaczenie: zmieniamy parametry pliku
|-Parametry: chmod [user] [plik]
| chown rex doc6 - rex jest właścicielom pliku doc6
| chown rex doc* - rex jest właścicielom wszystkich plików w katalogu zaczynających się na doc np. doc5, doc98
| chown rex ??? - rex jest właścicielom wszystkich plików mających 3 litery np. doc, abc
|-Opis: jest to możliwość ustawienia właściciela pliku lub plików
|-Patrz także: [chmod] [chgrp] [newgrp]
|_________________________________________________________________
chgrp
|-Przeznaczenie: ustawiamy która grupa jest właścicielem pliku pliku
|-Parametry: chgrp [grupa] [plik]
| chgrp gracze spis - gracze są właścicielami pliku spis
| chgrp gracze * - gracze są właścicielami wszystkich plików
|-Opis: jest to możliwość ustawienia czy d ciebie mają przychodzić komunikaty
|-Patrz także: [write] [wall] [rwall] [ruser]
|_________________________________________________________________
II. Polecenia związane z plikami i katalogami:
|-Polecenia związane z katalogami:
|--ls
|--|-Przeznaczenie: sprawdzanie zawartości katalogu
|--|-Parametry: ls [parametr] [katalog]
|--| ls - zostaną wyświetlone pliki i katalogi jeden po drugim
|--| ls -a - zostaną wyświetlone wszystkie pliki (ukryte) i katalogi
|--| ls -l - zostaną wyświetlone pliki i katalogi w postaci listy
|--|-ls -t - zostaną wyświetlone pliki i katalogi według daty, najpierw wyświetlane są pliki nowsze
|--| ls -r - zostaną wyświetlone pliki i katalogi według daty, najpierw wyświetlane są pliki starsze
|--|-Opis: jest możliwość łączenia parametrów w postaci ls -al jednak źle będą rozpoznawane ls -a -l
|--|-Patrz także: [dir]
|--|_________________________________________________________________
|--dir
|--|-Przeznaczenie: sprawdzanie zawartości katalogu
|--|-Parametry: -brak-
|--|-Opis: to samo po napisaniu ls (bez parametrów)
|--|-Patrz także: [ls]
|--|_________________________________________________________________
|--pwd
|--|-Przeznaczenie: sprawdzanie w którym jesteśmy katalogu
|--|-Parametry: -brak-
|--|-Opis: po wpisaniu komendy pokazuje się odpowiedź
|--|-Patrz także: ---
|--|_________________________________________________________________
|--cd
|--|-Przeznaczenie: zmiana katalogu
|--|-Parametry: ls [parametr lub katalog]
|--| cd .. - cofamy się o 1 katakog na dół
|--| cd ../.. - cofamy się o 2 katakogi na dół
|--| cd gry - otwieramy katalog gry
|--|-cd gry/tetris - otwieramy katalog tetris w katalogu gry
|--| cd ../programy - otwieramy katalog programy w katlogu niżej
|--| cd /programy - otwieramy katalog programy na samym "dole"
|--| cd - otwieramy własny katalog
|--|-Opis: jest to możliwość zmieniania aktualnego katalogu
|--|-Patrz także: ---
|--|_________________________________________________________________
|--rmdir
|--|-Przeznaczenie: usuwanie katalogu
|--|-Parametry: rmdir [katalog(i)]
|--| rmdir kat1 - usuniencie katalogu kat1
|--| rmdir kat1 kat2 - usuniencie katalogu kat1 i kat2
|--| rmdir kat1/kat10 - usuniencie katalogu kat10 w katalogu kat1
|--|-Opis: jest możliwość usunięcia katalogu, UWAGA katalog musi być pusty
|--|-Patrz także: [mkdir]
|--|_________________________________________________________________
|--mkdir
|--|-Przeznaczenie: sprawdzanie zawartości katalogu
|--|-Parametry: mkdir [katalog]
|--| mkdir kat8 - zostanie utworzony katalog kat8
|--| mkdir kat1 gry - zostanie utworzony katalog kat8 i gry
|--| mkdir gry/nethach - zostanie utworzony katalog gry a wnim utworzony katalog nethack
|--|-Opis: jest możliwość utworzenia katalogu
|--|-Patrz także: ---
|--|_________________________________________________________________
|-Polecenia związane z plikami:
|--cat
|--|-Przeznaczenie: edytowanie tekstu
|--|-Parametry: cat [parametr] [katalog]
|--| cat >nowy.w - wpisany tekst jest zapisany do pliku nowy.w
|--| cat nowy.w > dwa - plik nowy.w kopiujemy do pliku dwa
|--|-cat dwa nowy.w >tr3 - plik nowy.w i dwa (złączony jeden po drugim) kopiujemy do tr3
|--| cat tr3 > one > two > tree - plik tr3 kopiujemy do one, one do two, two do tree
|--|-Opis: UWAGA przy plikach binarnych grozi ta metoda zawieszeniem terminala lub systemu
|--|-Patrz także: ---
|--|_________________________________________________________________
|--rm
|--|-Przeznaczenie: usuwanie pliku
|--|-Parametry: rmdir [plik(i)]
|--| rmdir plk1 - usuniencie pliku kat1
|--| rmdir plk1 plk2 - usuniencie pliku kat1 i kat2
|--|-Opis: jest możliwość usunięcia pliku
|--|-Patrz także: [rmdir]
|--|_________________________________________________________________
|-Polecenia związane z kopiowaniem i przenoszeniem, plików i katalogów :
|--mv
|--|-Przeznaczenie: przenoszenie plików
|--|-Parametry: mv [plik] [cel]
|--| mv qfile /tmp - przenosimy plik qfile do katalogu /tmp
|--| mv f* kat - przenosimy wszystkie pliki zaczynające się litere f do katalogu kat
|--|-Opis: za pomocą tej komendy możemy także zmienić nazwę
|--|-Patrz także: ---
|--|_________________________________________________________________
|--cp
|--|-Przeznaczenie: kopiujemy plik
|--|-Parametry: cp [plik/katalog] [cel]
|--| cp plk1 plik198 - kopiujemy zawartość plk1 do plik198
|--| cp plk1 c - kopiujemy zawartość pliku plk1 do c
|--|-Opis: jest możliwość kopiowania plików i katalogów
|--|-Patrz także: [mv] [mvdir]
|--|_________________________________________________________________
|--mvdir
|--|-Przeznaczenie: przenoszenie katalogu
|--|-Parametry: mvdir [katalog] [cel]
|--| mvdir homm3 gry - przenosimy katalog homm3 do gry
|--| mvdir kosz /tmp - przenosimy katalog kosz do /tmp
|--|-Opis: to polecenie działa podobnie jak mv
|--|-Patrz także: [mv]
|--|_________________________________________________________________
III. Polecenia związane z procesami:
ps
|-Przeznaczenie: sprawdzanie komunikatów
|-Parametry: ps [parametry]
| ps - zotanie wyświetlone
| PID TTY STAT TIME COMMAND
| 282 1 S 0:02 /bin/login -- root
| 285 4 S 0:00 (mingetty)
| 286 5 S 0:00 (mingetty)
| 287 6 S 0:00 (mingetty)
| 301 1 S 0:01 (bash)
| 399 1 R 0:00 ps
| ps -aux - zotanie wyświetlone
| USER PID %CPU %MEM SIZE RSS TTY STAT START TIME COMMAND
| bin 95 0.0 0.6 896 44 ? S 20:32 0:00 (portmap)
| news 296 0.0 7.9 1580 516 ? S 20:33 0:00 /sbin/innd -p5 -r
| news 300 0.0 0.3 872 24 ? S 20:33 0:00 (overchan)
| jasio 283 0.1 11.0 1012 716 2 S 20:33 0:01 /bin/login -- jasio
| jasio 344 0.1 10.1 1220 656 2 S 20:38 0:01 -bash
| asia 358 0.2 10.7 1012 700 3 S 20:39 0:01 /bin/login -- asia
| asia 359 0.1 9.7 1216 632 3 S 20:39 0:00 -bash
| root 1 0.3 1.6 880 104 ? S 20:30 0:04 init
| [...]
| root 465 0.0 6.2 928 404 1 R 20:53 0:00 ps -aux
|^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
| USER - uzytkownik procesu
| PID - numer identyfikacyjny procesu
| TTY - procesy zwiazane z naszym terminalem
| STAT - status procesu
| R - proces dzialajacy (ang. running)
| T - proces zatrzymany (ang. stopped)
| P - proces w stanie spoczynku (ang. page wait)
| D - proces w stanie spoczynku (ang. disk wait)
| S - proces w stanie spoczynku (ang. sleeping)
| I - proces w stanie spoczynku (ang. idle)
| Z - proces duch (ang. zombie), zakonczyl sie ale nie rozliczyl
| sie jeszcze z procesami nadrzednymi!
| TIME - jak dlugo dziala proces
| COMMAND - nazwa programu, ktorej odpowiada proces
| %CPU - ilosc zaangazowania procesora w procesie
| %MEM - jaka czesc pamieci operacyjnej
|-Opis: jeśli chcesz zobaczyć kot jakie procesy wykonuje jest to polecenie dla ciebie
|-Patrz także: [kill]
|_________________________________________________________________
kill
|-Przeznaczenie: zabijanie procesów
|-Parametry:kill [parametr] [PID]
| kill 200 - zabija proces z numerem 200 (PID)
| kill -9 200 - jeśli jest oporny i nieche się wyączyć jest to prawie pewny sposób
| kill -9 -1 - zabija wszystkie procesy procesy
| kill -9 0 - !!!samobójstwo!!!
|-Opis: wyłączanie procesów
|-Patrz także: [ps]
|_________________________________________________________________
IV. Polecenia związane z pomocą:
help
|-Przeznaczenie: wyświetla nam wszystkie polecenia w Linuxie
|-Parametry: -brak-
|-Opis: wyświetlenie komunikatów dostępnych w systemie
|-Patrz także: [man]
|_________________________________________________________________
man
|-Przeznaczenie: pokazuje nam pomoc do programu
|-Parametry: man [program]
| man mount - wyświetla pomoc do polecenia mount
|-Opis: pomoc do konkretnych programów
|-Patrz także: [man]
|_________________________________________________________________
V. Polecenia związane z kompresją i archiwilizacją:
gzip
|-Przeznaczenie: kompresuje nam archiwum *.qz
|-Parametry: gunzip [parametry] [*.gz]
| gzip arx - tworzy nam zkompresowany plikp arx.gz
| gzip -d arx.gz - odkompresuje nam archiwum arx.gz
|-Opis: Można tylko kompresować jeden plik, w przypadku większej ilości trzeba użyć TAR'a
|-Patrz także: [tar]
|_________________________________________________________________
tar
|-Przeznaczenie: achiwizuje nam archiwum *.qz
|-Parametry: tar [parametry] [*.tar]
| tar -cvf plik* - archwzuje nam wszystkie pliki do sk.tar
| tar -xvf - rozarchwzuje nam wszystkie sk.tar
|-Opis: TAR nie kompresuje nam plików, żeby były z kompresowane trzeba użyć GZIP'a
|-Patrz także: [man]
cd - zmiana katalogu
cd .. - wcześniejszy katalog
cd /etc - wejście do katalogu etc
cd / - przejście do katalogu głównego
cd temp1 - wejście do katalogu temp1
cp - kopiowanie plików
cp plik /home/katalog - kopiuje plik do katalogo /home/katalog
cp plik plik2 - kopiuje plik do plik2
cp -P tempkat2/tempkat/pliki tempkat3 - kopiuje całą strukturę katalogu do katalog tempkat3
touch - utworzenie nowego pliku
touch nowy_plik.1 - tworzy plik o nazwie nowy_plik.1
touch -t 103012040004 nowy_plik.1 - tworzy nowy_plik.1 i jednocześnie modyfikuje datę na 30. października godz.12:04:00 2004 roku.
rm - kasowanie plików
rm -r - kasowanie katalogów
rm -f - kasowanie plików
rm plik - kasowanie pliku
rm plik plik2 plik3 - kasuje plik, plik2 oraz plik3
rm plik* - kasuje wszystkie pliki zaczynające się od plik
rm -i plik* - powoduje wyświetlenie pytania przed skasowaniem plików
mkdir - utworzenie katalogu
mkdir katalog - tworzy katalog o nazwie katalog
mkdir katalog katalog1 katalog2 - tworzy katalogi o nazwach ...
mkdir katalog/podkatalog - tworzy w katalogu katalog podkatalog podkatalog
mkdir -p katalog/podkatalog/podkatalog2 - tworzy kat. katalog podkat. podkatalog i kolejny podkat. podkatalog2
rmdir - kasowanie katalogów
rmdir tempkat - kasuje katalog tempkat (katalog musi być pusty aby go usunąć - w tym celu zastaosuj rm -rf )
rmdir -p katalog/podkatalog/podkatalog2 - kasuje kat. katalog podkat. podkatalog oraz podkatalog2 (pamiętaj, że katalogi muszą być puste)
mv - zmiana nazwy plików i katalogów oraz przemieszczenie ich w systemie plikowym
mv nazwaplik nowanazwa - zmienia nazwę pliku na nową nazwę
mv temp newtemp - zmienia nazwę katalogu temp na newtemp
mv plik /temp - przenosi plik do katalogu temp
mv -i plik newplik - pytanie czy chcesz zmienić nazwę na newplik
cat - wyświetlenie zawartości pliku np.
cat plik - wyświetla zawartość na ekranie
cat > plik - możemy dopisac tekst do pliku gdy nacisniemy CTRL + D
ln - dowiązania stałe lub symboliczne
ln plik1 plik2 - dowiązanie pliku1 do pilku2
ln -s plik1 > plik2 - dowiązanie symboliczne. Jeżeli skasujemy plik2 to odnośnik nam się nie przyda (będzie wskazywał puste miejsce)
ln -s /home/www/games game - robi dowiązanie do katalogu o nazwie game
ls - równoznaczne z DOS'owym Dir - pokazanie elementów katalogu
ls - krotki spis
ls -a - nawet ukryte
ls -l - dodatkowe informacje
chmod - prawa dostępu do plików/katalogów #patrz ->chmod
pwd - podanie bierzącego katalogu np. /root
adduser - dodanie użytkownika (musisz mieć root'a).
adduser mice - dodanie użytkownika o loginie: mice
cmp - porównanie zawartość plików
cmp plik1.text plik2.text - porównuje zawartość plik1.text w stosunku do plik2.text
df - ilość wolnego miejsca na dysku
diff - różnice między plikami
diff plik1.text plik2.text - różnice pomiędzy plik1.text a plik2.text
du - wielkość katalogu
du temp - wielkość katalogu temp
halt - zamknięcie systemu
finger - informacje na temat użytkowników.
ftp - klient ftp
irc - klient irc
kill - zabijanie procesów
last - sprawdzanie logów
last mice - sprawdza kiedy ostatnio logował się user mice
logout - wylogowanie się
man - pomoc
man ls - wszystko o ls
mount - montarz urządzeń
passwd - zmiana hasła. Najpierw stare a potem dwa razy nowe.
passwd mice - zmienia hasło użytkownika mice (tylko root może zmieniać hasła innym użytkownikom). Nie musisz podawać starego hasła wystarczy od razu nowe.
ps - lista procesów
ps -aux
shutdown - reboot systemu
shutdown now
tar - program do archiwizacji
tar -xcf plik.tar - rozpakowanie pliku
tar -cvf plik - pakuje plik
talk - prowadzenie rozmów pomiedzy userami
telnet - uruchomienie klienta telnetu.
userdel - usuwanie użtykownika
userdel mice - usuwa usera mice
who - informacje o userach
man polecenie - wyświetka instrukcję obsługi daneko polecenia
cd nazwa_katalogu - wchodzi do danego katalogu
cd .. - wychodzi z danego katalogu
mkdir nazwa_katalogu - tworzy katalog
rmdir - kasuje katalog
rm nazwa_pliku - usuwa plik
rm * - usuwa wszystkie pliki z danego katalogu
rm * -i - usuwa wszystki pliki z katalogu z potwierdzeniem
rm * -f usuwa wszystki pliki z katalogu i wyłącza potwierdzenie
rm -r - usuwanie plików również w podkatalogach
rm -rf usuwa cały system plików
ls -a - pokazuje ukryte pliki
ls -l pokazuje prawa plików
ls > xxx - wysyła listę katalogów i plików do pliku xxx
ls >> xxx - dopisuje zawartość katalogu do pliku xxx
mount /mnt/floppy - mountuje stację dyskietek
mount /mnt/cdrom - montuje cdrom
umount /mnt/floppy - odmontowywuje stację dyskietek
umount /mnt/cdrom - odmontowywuje cdrom
cat - wyświetla zawartość pliku
cat xxx yyy >> zzz - dopisanie zawartości plików xxx i yyy do pliku zzz
cat xxx yyy > zzz - wrzuci zawartość plików xxx i yyy do zzz
cat xxx |more - wyjście programu cat jest przekierowane na wejście programu more
head -10 xxx - wyświetla pierwsze 10 wierszy zawartych w pliku xxx
tail -10 xxx - wyświetle ostatnie 10 wierszy zawartych w pliku xxx
cp plik_zrodlowy plik_docelowy - kopiowanie zawartości z pliku do pliku
cd plik_zrodlowy katalog_docelowy - kopiowanie pliku do katalogu
mv stara_nazwa nowa_nazwa - zmiana nazwy pliku
mv nowa_nazwa nazwa_katalogu - przenowszenie pliku do katalogu
lp nazwa_pliku - drukowanie pliku
lpr nazwa_pliku - wstawianie pliku do kolejki wydruku
pwd - pokazuje w jakim katalogu się znajdujesz
. - katalog bierzący
.. - katalog nadrzędny
touch nazwa_pliku - tworzu pusty plik
mail - otwiera poczte
printenv albo export - zobaczenie zawartości zmiennych środowiska
grep - służy do wyszukiwania plików według żądanego wzorca
find /sciezka- wyszukuje pliki
find /sciezka -name nazwa_pliku - wyszukuje plik o danej nazwie
grep - służy do wyszukiwania według żądanego wzorca (np. ps aux |grep proftpd, cat xxx |grep
sto)
Kryteria wyszukiwania
* - zastępuje wiele znaków
*.* oznacza wszystkie pliki, które w nazwie posiadają '.'
*xyz - oznacza pliki,które kończą się na xyz
? - zastępuje jeden znak
[xyz] - oznacz x lub y lub z
[x-z] - oznacza od x do z
xxx[1-9] - oznacza xxx1 do xxx9
-R - rekursywnie - wszystkie podkatalogi
Prawa dostępu
Tutaj będę musiał sie zatrzymać na nieco dłużej. Jest wiele opisów w necie, które są bardzo
zagmatwane, a żeby się ich nauczyć trzeba setki godzin
.
Pokażę Wam metodę najprostrzą. Nauczcie się tylko, że:
r - odczyt od ang. read
w - zapis od ang. write
x - wykonanie od ang. executalbe
rwxrwxrwx - pierwsze rwx jest dla usera, drugie dla grupy, a trzecie dla innych. Teraz
metoda idzie tak:
r == 4
w == 2
x == 1
Teraz musisz sumować cyferki:
rw---x--x == 611
rwxrwxrwx == 777
r-xr-xrwx == 557
umask - w momencie tworzenia pliku otrzymuje on domyślne prawa
chown - nowy_wlasciciel nazwa_pliku - właścicielem pliku staje się inny user
chown -r nowy_wlasciciel nazwa_katalogu - właścicielem wszystkich plików i katalogów w danym
katalogu staje się inny user
chown nazwa_uzytkownika:nazwa_grupy nazwa_pliku - właścicielem pliku staje się inny user z
innej grupy
Opcja -R posiada zastwosowanie w dużej ilości poleceń, oznacza czynności rekursywną. Sam
sprawdź gdzie jeszcze możesz jej użyć.
Komunikacja między użytkownikami:
write nazwa_uzytkownika - wysłanie komunikatu do innego usera
mesg n - zablokowanie przychodzących wiadomości write
megs y - odblokowanie przychodzących wiadomości write
talk nazwa_uzytkownika - uruchomi swoisty rodzaj czata na konsoli pomiędzy użytkownikami
Komendy serwera ftp:
get nazwa_pliku - pobiera plik z serwera
mget nazwa_plikow - pobiera wiele plików
put nazwa_pliku - wysyła plik na serwer
mput nazwa_plikow - wysyla wiele plików
bye - zamknięcie połącznia
ls - spis plików na serwerze
cd nazwa_katalogu - wchodzi do katalogu
cd .. - wychodzi o jeden katalog w górę
cd - wychodzi do katalogu głównego
binary - tryb przesyłania plików binarnych
ascii - tryb tekstowego przesyłania danych
Procesy uruchomione na maszynie:
ps - wypisuje stan wszystkich procesów
ps -l - wypisuje stan wsyzstkich procesów z większą dokładnością
ps aux - wypisuje wszystkie procesy uruchomione na maszynie
Mały opis procesów:
PID - numer procesu
TTY - terminal, na którym uruchomiony jest proces
STAT - stan procesu (W = czekający, R = wykonywany, S = uśpiony, Z = zabity, ale wciąż
będący)
TIME - czas życia procesu
CMD - nazwa programu, który wykonuje proces
PPID - proces nadrzędny, który utworzył dany proces
C lub CP - użycie procka
PRI - priorytet
NI - wartość używana do obliczania priorytetu
ADDR - adres procesu
WCHAN - zdzarzenie, na które czeka proces