1539


LOBBING

Pojęcie lobbingu wywodzi się z języka angielskiego. Pierwotnie słowo „lobby” oznacza „kuluary, korytarze” i pochodzi od łac. terminów „lobbium”, „lobbia” ( których używano na określenie galerii, portyku lub pasażu). Na początku XIX w. Anglicy nadali pojęciu lobbingu nowe znaczenie . Odnosiło się ono do kuluarów Izby Gmin, w których publiczność mogła spotkać się z członkami parlamentu. Wkrótce zaczęto używać terminu „dyplomacja kuluarowa”, a termin lobby utożsamiać z grupami nacisku, które wywierały wpływ na członków Izby Gmin i Izby Lordów. Samo zjawisko lobbingu nie jest czymś historycznie nowym. W starożytnej Grecji każdy obywatel mógł osobiście przedstawić swoje żądania i postulaty przed Zgromadzeniem Politycznym. Jeśli lobbing powiążemy z prawem do swobody wypowiedzi i koniecznością uwzględniania przez rządzących interesów społecznych, to za jego początek uznawany bywa rok 1215. Wtedy król Anglii pod naciskiem możnowładców wprowadził prawo do petycji. W Polsce za zalążek lobbingu można uznać praktyki parlamentarne, tj. tworzenie koterii magnackich, pozyskiwanie poparcia szlachty w okresach wyboru króla lub instytucję instrukcji poselskiej. Instrukcja poselska polegała na tym, że podczas obrad Sejmu Walnego posłowie delegowani przez Sejmiki Ziemskie byli zobligowani do zajmowania określonego stanowiska. Współcześnie pojęcie lobbingu najbardziej kojarzy się z tradycją życia politycznego Stanów Zjednoczonych. Lobbing pojmowany był tam jako wywieranie wpływu na procesy legislacyjne w Kongresie lub legislaturach stanowych. Z czasem termin ten uzyskał nowe treści. Powiększył się także krąg aktorów uprawiających lobbing. Współcześnie mianem ”lobby” określa się „grupy interesu” czy „grupy nacisku”. Zdefiniowanie pojęcia lobbingu nie jest łatwe ze względu na wielowymiarowy charakter zjawiska. Przytoczę tylko kilka określeń występujących w literaturze przedmiotu. Najogólniej lobbing można zdefiniować jako ”pewien zestaw technik wpływania na proces decyzyjny, które polegają na przekonywaniu przedstawicieli władz państwowych do określonych rozwiązań prawnych i administracyjnych czy problemowych”. Według znanego autorytetu w dziedzinie marketingu Philiph'a Kotlera lobbing polega na „kontaktowaniu się i przekonywaniu członków ciał ustawodawczych i urzędników państwowych do określonych rozwiązań prawnych i administracyjnych”. Literatura polska przyjmuje, że rzecznictwo interesów można charakteryzować „jako zdolność przekonywania decydenta do zrobienia czegoś, czego nie zrobiłby bez perswazji lobbysty lub też do zaniechania czegoś, co normalnie by zrealizował”. Ustawa „o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa” z dnia 7 lipca 2005r uznaje za działalność lobbingową „każde działanie prowadzone metodami prawnie dozwolonymi zmierzające do wywarcia wpływu na organy władzy publicznej w procesie stanowienia prawa”. Lobbing często budzi ambiwalentne skojarzenia. Dlatego należy przedstawić jego plusy i minusy. Plusy, lobbing: ułatwia rozwiązywanie konkretnych problemów środowiskowych; stwarza możliwość kontaktów miedzy elitą rządzącą a liderami środowisk nie mających bezpośredniego kontaktu ze sprawowaniem władzy; zwraca uwagę polityków na sprawy wyborców; zwiększa społeczne poczucie odpowiedzialności i zaangażowania obywateli w sprawowanie władzy; daje możliwość rozwiązywania problemów ponad podziałami politycznymi. Minusy: zależność rządzących od grup interesu, co może prowadzić do korupcji; nieliczna wpływowa grupa reprezentowana przez lobbystów może narzucić politykę sprzeczną z interesami większości; niebezpieczeństwo uzależnienia interesów narodowych od zagranicznych grup nacisku. Aktorzy - czyli, kto prowadzi działalność lobbingową? Prowadzący lobbing we własnym imieniu to : różne grupy interesów (organizacje biznesowe, związki zawodowe, stowarzyszenia); rząd i jego agendy; massmedia i dziennikarze; kręgi opiniotwórcze i liderzy opinii publicznej. Działający na zlecenie to: profesjonalne agencje lobbingowe; niektóre agencje public relations; niezależni lobbyści (zwykle byli politycy i parlamentarzyści). Decydenci- czyli, wobec kogo są prowadzone działania lobbingowe? Adresatami działań lobbingowych są najczęściej parlamentarzyści i administracja państwowa, niekiedy też inne ważne instytucje władzy, np.: wymiar sprawiedliwości. Cele działań lobbingowych to: tworzenie projektów nowych rozwiązań prawnych lub zmian w istniejących, np.: ustawach; wpływanie na opinię publiczną, aby zmienić lub zbudować pozytywny wizerunek grupy, instytucji, którą reprezentuje lobbysta.

Narzędzie i instrumenty lobbingu

Działania podejmowane przez lobbystów do osiągnięcia zamierzonego calu wybierane są w zależności od rodzaju zagadnienia. Jedynym ograniczeniem w ich doborze są:

stopień kreatywności, doświadczenie, wkładany wysiłek i zasoby finansowe.

SPIN - proces opracowywania argumentów "za" i "przeciw"

Spin jest sposobem innego przedstawiania tego samego argumentu bez zmiany kierunku argumentacji. Argumentacja natomiast zależna jest od rodzaju jej opracowania.

Spin składa się z trzech etapów:

* opisanie faktów

* identyfikacja problemu

* zebranie argumentów przeciwników i przygotowanie się do ich odparcia

OPRACOWANIE MATERIAŁÓW PISEMNYCH

Forma pisemna podtrzymuje argumentacje, nawet gdy słuchacze zapomną treść przekazu ustnego. Dokument daje gwarancje, że dana informacja dotrze do odbiorców w tej samej formie.

* Informacja jednostronicowa.

To jedno z najbardziej przydatnych narzędzi w przedstawianiu argumentów. Zawiera najwięcej najmocniejszych argumentów w krótkiej przejrzystej formie.

* Bardziej obszerny dokument

Jest to bardziej rozbudowana i dokładniej omówiona informacja z dokumentu jednostronicowego.

* Wykresy i zestawienia.

Najlepsza metoda gwarantująca przekazanie informacji w klarowny i przejrzysty sposób. Wizualizacja może przybrać formę wykresów i tabel ilustrujących zagadnienia na które lobbysta chce zwrócić uwagę słuchaczy.

* Formułowanie pytań i odpowiedzi.

Metoda ta ma postać broszury z wzorami pytań i odpowiedzi.

* Forma analizy ekonometrycznej.

Ekonomiczne uzasadnienie przyjętego przez lobbystę stanowiska. Przedstawia następstwa jakiejś decyzji, ustawy czy przepisu w wymiarze ekonomicznym.

KOMUNIKACJA

* Spotkanie "twarzą w twarz" - jedna z najprostszych i jednocześnie najbardziej powszechna forma komunikacji wykorzystywana w działaniach lobbystycznych.

* Komunikacja między posłami.

Przedstawienie stanowiska lobbysty za pomocą popierających go posłów. Wartość oświadczenia posła tkwi w tym , że zostaje ono wpisane do protokołu co w konsekwencji ułatwia lobbyście pozyskanie poparcia.

* Listy.

Zaleca się aby autorami listów skierowanych do decydentów byli działacze organizacji reprezentowanej przez lobbystę.

* Przemówienia.

Polegają na zaproszeniu posłów lub urzędników rządowych na zgromadzenia członków organizacji przedsiębiorców i zachęceniu ich do wygłoszenia przemówienia.

* Komunikacja w sieci.

Najpopularniejsze narzędzia lobbingu w sieci stanowią powszechnie znane formy komunikacji a więc:

Serwisy WWW ze szczególnym uwzględnieniem rozbudowanej sekcji Centrum Prasowe

Działania public relations polegające na kierowaniu komunikatów informacyjnych, opinii, stanowisk, artykułów, wywiadów do wybranych opiniotwórczych mediów elektronicznych

Zbieranie informacji i wyrażanie opinii na odpowiednio wyselekcjonowanych chatach, forach i grupach dyskusyjnych

Gazetki i biuletyny elektroniczne

Kampanie bannerowe i malingi

Bezpośrednia, masowa wysyłka e-maili kierowana do określonej organizacji

DZAIAŁANIA ZESPOŁOWE JAKO PODSTAWA SUKCESU.

* Koalicje

Powoływana grupa organizacji i osób która jeszcze tego samego dnia mogą stać się przeciwnikami reprezentującymi krańcowe stanowiska wobec innego zagadnienia.

Jedynym warunkiem jej utworzenia jest zidentyfikowanie innych organizacji reprezentujących te same interesy oraz zaproszenia ich na posiedzenie koalicji w celu opracowanie wspólnych priorytetów. Towarzyszy jej zwykle zaproszenie na posiedzenie opowiadającego się po stronie lobbysty decydenta ze sfer rządowych lub posła.

* Poparcie na najniższym szczeblu.

Standardowe metody poparcia na "najniższym poziomie"

- masowe przesyłanie listów

- zbieranie podpisów pod petycjami

- inspirowanie artykułów w prasie

- inspirowanie oraz udział w programach radiowych i telewizyjnych

- wizyty u adresatów kampanii ( decydentów, liderów opinii)

- przesyłanie listów do ?ważnych osób?

- telefony od przyjaciół do adresatów kampanii popierające "naszą sprawę"

- przekazanie informacji za pomocą Internetu, faksów

- telefony od przedstawicieli grup interesów (organizacji, stowarzyszeń)

- organizowanie marszów, manifestacji, demonstracji

- bojkot ( towarów, usług, firm)

KAMPANIA LOBBYSTYCZNA

* Główne założenia kampanii.

a) ustalenie wspólnych interesów i identyfikacja głównego celu.

b) określenie celi końcowego. Po spełnieniu jakich warunków uznamy że osiągnęliśmy nasze cele.

c) sformułowanie przesłania wyrażającego istotę zagadnienia.

d) określenie celów pośrednich.

e) działania. Jak działać, co zrobić żeby osiągnąć założony cel.

Plan strategiczny zawiera:

- cel końcowy i cele alternatywne

- zakres i kolejność działań

- koordynacje działań

- oszacowanie kosztów źródła finansowania

- ustalenie terminu

WSPÓŁPRACA ZE ŚRODKAMI MASOWEGO PRZEKAZU.

* W przygotowaniu do spotkania z dziennikarzem należy:

- określić adresata informacji

- określić kluczowe punkty problemu

- być przewidującym nie dać się zaskoczyć

* Wywiad.

O jego skuteczności świadczą poniższe elementy:

- kontrola sytuacji

- umiejętność przekształcenia negatywnych pytań podawania pozytywnych odpowiedzi

- unikanie specjalistycznego , technicznego słownictwa

- czujność podczas dyskusji przy wyłączonych mikrofonach

- udzielanie uczciwych odpowiedzi, umiejętność nie odpowiadania

Rodzaje wywiadów:

- prasowe

- telewizyjne

- radiowe

Ważne działanie po zakończeniu kampanii lobbystycznej:

Poinformowanie członków organizacji i sprzymierzeńców o wynikach kampanii

Podziękować za udział w kampanii, pogratulować sukcesu w zależności od wyniku

Przygotować dla władz organizacji krótkie sprawozdanie

Sporządzić rejestr kontaktów

GŁÓWNYCH ZASAD SKUTECZNEGO LOBBINGU

-Nie zapominaj o głównym przesłaniu,

-Zbuduj sieć swoich zwolenników,

-Bądź wiarygodny, UCZCIWY i konsekwentny,

-Stawiaj sobie realne cele,

-Poznaj stanowisko swoich oponentów,

-Osoba informująca jest równie ważna jak treść informacji,

-Staraj się być przygotowany lepiej od przeciwnika,

-Wkraczaj w jak najwcześniejszej fazie procesu decyzyjnego,

-Nie zostawiaj innym pola manewru, precyzyjnie formułuj stanowisko

-Znajdź sposób na oddanie przysługi (pomagaj, pomagającym Ci osobom)

Lobbing w Stanach Zjednoczonych

Lobbing narodził się w Stanach Zjednoczonych pod koniec XVIII w. Proces ten został w drodze praktyki i uregulowań prawnych przyjęty do systemu politycznego Stanów Zjednoczonych. W 1791 r. I Poprawka do Konstytucji przyznaje obywatelom prawo do obrony swoich interesów, pokojowych zgromadzeń i kierowania petycji do rządu. Około 1837 r. zawodowi rzecznicy interesów (zwani już lobbystami) pojawili się w Waszyngtonie. Za prezydentury Andrew Jacksona ustalił się zwyczaj płacenia lobbystom za świadczone usługi. W USA nasilenie działalności lobbystycznej (która często przyjmowała formy korupcji) wiąże się z budową sieci kolejowej w latach 1870-1880.

Środki jakimi posługiwali się lobbyści przeszły wyraźną ewolucję. Afery korupcyjne spowodowały uchwalenie aktów prawnych, ograniczających bezpośrednio lub pośrednio stosowanie metod nieuczciwych. Można wymienić takie akty jak: reformę regulaminu Izby Reprezentantów (1911), wprowadzenie otwartych przesłuchań przed komisjami Kongresu, ratyfikację XVII Poprawki do Konstytucji (ustanawiającej bezpośrednie wybory powszechne senatorów, 1913).

System polityczny Stanów Zjednoczonych sprzyja wpływom grup nacisku na zakres i treść uchwalanego przez kongresmenów prawa. Nie występują tu zdyscyplinowane i spójne partie polityczne. ,, O partiach amerykańskich mówi się jako o luźnej konfederacji stanowych i lokalnych maszyn partyjnych, z bossami na czele, a cały ten mechanizm zmierza do osiągnięcia organizacyjnych celów". W wymiarze ideologicznym brak jest ściśle określonych wytycznych działania, co ułatwia wywieranie wpływu na ich przedstawicieli. System dwuizbowy (Senat i Izba Reprezentantów) i konieczność uzgadniania stanowisk obu izb odnośnie projektów ustaw stwarza lobbystom dodatkowe pole manewru. Szansa wykorzystania różnic pomiędzy obu izbami aktywizuje grupy nacisku, które chcą wpływać podczas tzw. postępowania uzgadniającego. Zdecydowanie trudniejsze zadanie dla lobbystów stanowi uzyskanie dostępu do senatorów, którzy są mniej liczni i mają większy prestiż. Łatwiej znaleźć drogę do członków Izby Reprezentantów, gdyż stanowią liczniejsza grupę. Proces legislacyjny składa się z kilku faz. Dla lobbysty istotny jest etap prac komisyjnych, podczas którego przekonać ma (na podstawie liczb i faktów) członków komisji o zasadności stanowiska danej grupy. Komisja formułuje opinię na podstawie publicznych przesłuchań.

Tradycyjnie lobbyści reprezentowali interesy grup biznesmenów, handlowców, robotników i rolników, lecz z czasem klientami lobbystów stały się także różne środowiska zawodowe, związane m. in. z nauką, edukacją, opieką społeczną czy sztuką. Dane procentowe pokazują, że 80 % amerykańskich grup interesu wyrosło z już istniejących grup zawodowych, a 20 % stanowią grupy nie związane bezpośrednio z działalnością zawodową a wywodzące się z ruchów społecznych powstających wokół istotnych społecznie problemów.

Nieprawidłowości w działalności lobby zmuszają Kongres do kontrolowania ugrupowań lobbystycznych. Jednak wytyczenie granicy pomiędzy wymianą informacji a lobbingiem jest bardzo trudne.

W Stanach Zjednoczonych dominuje pozytywna ocena nacisków zewnętrznych na Kongres. Lobbing traktowany jest często jako uzupełniające ogniwo w procesie reprezentacji interesów. Za pośrednictwem lobbystów następuje włączenie do procesu ustawodawczego zorganizowanych grup obywateli, co z kolei ułatwia uzyskanie poparcia dla polityki państwa. Tym samym lobbing przyczynia się do demokratyzacji systemu politycznego.

Obecnie w USA można wyróżnić trzy rodzaje lobbingu:

  1. lobbing parlamentarny, - w sensie legalnej techniki oddziaływania, ten rodzaj wywierania wpływu polega na indywidualnym dostępie do członków ważniejszych urzędów. Zadaniem lobbysty jest swoiste public relations - utrzymywanie kontaktów z senatorami i reprezentantami Kongresu.

  2. lobbing techniczny - lobbysta jest postrzegany jako ekspert w danej dziedzinie, pozostający do dyspozycji ustawodawcy w celu dostarczenia mu wyczerpujących merytorycznych wyjaśnień i informacji.

  3. lobbing dotyczący działalności administracji - agencje administracji zobowiązane są do poddawania swoich projektów rozporządzeń ocenie opinii publicznej. W wypadku gdy regulacja dotyczy ważnych interesów ekonomicznych lub społecznych, opinie te sporządzane są przez adwokata, działającego w imieniu osób lub interesów, których projekty te mogą dotyczyć.

Lobbyści to zazwyczaj byli funkcjonariusze aparatu państwowego, szczególnie władzy wykonawczej. Są to ludzie dobrze wykształceni, najczęściej prawnicy, o szerokich kontaktach.

Role lobbystów:

Ustawowe regulacje lobbingu.

Po raz pierwszy wymóg rejestracji lobbystów pojawił się w rezolucji Izby Reprezentantów z 1876 r., ale dotyczył tylko bieżącej kadencji Kongresu. Od 1907 r. pojawiają się projekty prawnych uregulowań lobbingu. Początkowo przepisy dotyczące lobbystów włączano do ustaw regulujących działalność przedsiębiorstw. W roku 1946 Kongres przyjął federalną ustawę o kontroli lobbingu (Federal Regulation of Lobbying Act) regulującą lobbing całościowo. Ustawa definiuje lobbies jako grupy poszczególnych interesów, usiłujące wpływać na procedurę ustawodawczą w Kongresie. Definicja ta tylko częściowo określa rolę interesów prywatnych w życiu politycznym Ameryki. Prawo nakazuje rejestrowania się u sekretarza Kongresu osobom i stowarzyszeniom oraz wszystkim zajmującym się wpływaniem na proces ustawodawczy. Nakazuje przedstawiać pisemne zeznania kogo reprezentują, jakim funduszem dysponują, jakie jest ich wynagrodzenie.

Kongres uregulował tzw. kwestię drzwi obrotowych, czyli podejmowania działalności lobbystycznej przez odchodzących urzędników. Zabrania się im reprezentowania, wspomagania i doradzania obcym rządom lub partiom politycznym przez rok od odejścia ze stanowisk na Kapitolu.

Najnowsza ustawa lobbingowa Lobbying Disclosure Act, obowiązująca od 1 stycznia 1996 r. wprowadzająca poprawki do wcześniejszych regulacji: federalnej ustawy o lobbingu z 1946 r., ustawy o rejestracji rzeczników obcych interesów, oraz tzw. poprawki Byrda, zakazującej wydatków z funduszy federalnych na cele lobbingowe. Akt ustanawia nową definicję lobbysty, zgodnie z którą za lobbystę uważa się osobę, która: „utrzymywała więcej niż jeden <kontakt lobbystyczny> w Kongresie”, „spędza więcej niż 20 % czasu (w ciągu 6 miesięcy) na zajęciach związanych z działalnością lobbystyczną (badania, prezentacje, zebrania itp.)”. Za „kontakt lobbystyczny” uważa się: „każdą ustną pisaną, elektroniczną formę komunikacji w celu wpłynięcia na decydentów władzy wykonawczej czy ustawodawczej w imieniu klienta”. Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych jest jednym ciałem upoważniony do wdrażania postanowień federalnej ustawy o lobbystach.

Lobbing w Unii Europejskiej

Działalność lobbingowa w UE ma swoje początki jeszcze przed powstaniem pierwszych ugrupowań integracyjnych ale formalny początek działania grup nacisku dał w 1951r. Traktat Paryski. W Unii Europejskiej podobnie jak wielu państwach członkowskich jest determinowany przez wiele czynników o charakterze politycznym i ekonomicznym. Jednym z najważniejszych uwarunkowań stymulujących zmiany w działalności lobbingowej jest proces pogłębiania integracji europejskiej, a więc przekazywania kompetencji państw członkowskich na poziom Unii Europejskiej.

Ogromny wzrost liczby grup nacisku ( od 8 w roku 1951 aż do 3000 i ponad 10tys. lobbystów obecnie) był spowodowany przez zmiany jakie wprowadziły kolejno:

Tym samym Bruksela stała się ośrodkiem działań lobbingowych, miejscem, gdzie podejmowane są decyzje mające bezpośredni wpływ na sytuację podmiotów gospodarczych oraz konsumentów w państwach członkowskich, ale także i w państwach nie należących do UE.

Mechanizmy działania grup lobbingowych

Unijne procedury legislacyjne i decyzyjne charakteryzują się dużą złożonością, dlatego też specyfiką działalności lobbingowej w Brukseli jest konieczność jednoczesnego monitorowania przez lobbystów kilku instytucji unijnych.

Grupy lobbingowe  koncentrują działalność głównie wokół Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów.

Aby zdobyć wpływy i uzyskać interesujące informacje, poszczególne podmioty (biznes, władze regionalne, organizacje międzynarodowe, państwa trzecie) organizują przedstawicielstwa w Brukseli bądź zatrudniają profesjonalnych konsultantów; ich zadaniem jest monitorowanie danej tematyki oraz wpływanie na decyzje podejmowane przez urzędników Komisji lub deputowanych Parlamentu Europejskiego.

Teoretycy przedmiotu wyróżniają dwa modele działań tzw. lobbing niemiecki i anglosaski:

Kontakty lobbysty z instytucjami europejskimi odbywają się na różnych szczeblach - zależy to od celu, jaki realizuje lobbysta - stąd też mogą przybierać różne formy:

Zauważa się, że wraz ze wzrostem aktywności grup lobbingowych i ich nieformalnych kontaktów z instytucjami unijnymi rola Komitetów stopniowo maleje, a poszczególne podmioty skłaniają się ku lobbingowi bezpośredniemu, postrzeganemu jako bardziej skuteczna forma oddziaływania na procesy decyzyjne w Brukseli.

Nie sposób w tym miejscu nie wspomnieć o Europejskim Banku Inwestycyjnym, który jest również celem aktywności lobbystów. Jest to organizacja non-profit odpowiedzialna za kredyty (często niskoprocentowe) dla różnych projektów inwestycyjnych w Unii Europejskiej.

Dokładne określenie liczby grup interesu jest trudne, niemniej w 1997r. powstał pierwszy spis grup lobbingowych działających w Brukseli. W dokumencie Komisji Europejskiej zostały one podzielone na organizacje o charakterze niekomercyjnym oraz profesjonalne podmioty komercyjne (konsultanci, doradcy). Do najważniejszych i najbardziej wpływowych grup lobbingowych należy zaliczyć m.in:

Oficjalnym stanowiskiem Komisji Europejskiej w stosunku do grup lobbingowych jest komunikat z 2 XII 1992r. pn. Otwarty i strukturalny dialog między Komisją a specjalnymi grupami interesu. Ma on jednak charakter deklaracyjny i nie stanowi prawnego uregulowania kwestii lobbingu w instytucjach europejskich.

Komisja Europejska jest zdania, że to sami lobbyści powinni wypracować kodeks postępowania w kontaktach z pracownikami instytucji europejskich, a zadaniem Komisji byłoby jedynie określenie minimalnych wymagań, jakie powinny znaleźć się w kodeksie.

W marcu 2007r. komisarz Kallas ogłosił iż powstanie baza danych w której lobbyści dobrowolnie będą mogli umieszczać informacje: kogo reprezentują, w jaki sposób są finansowani. Choć rejestr nie będzie obowiązkowy przyczyni się do poprawy przejrzystości środowisk lobbystycznych.

Parlament Europejski a grupy lobbingowe.

Parlament Europejski jest pierwszą instytucją Unii Europejskiej, która formalnie uregulowała kontakty z lobbystami. Za najważniejszą kwestię Parlament uznał sporządzenie rejestru lobbystów oraz przyznanie im pewnych przywilejów, jak przepustek do budynków parlamentarnych, prawa do obserwacji otwartych posiedzeń komisji parlamentarnych czy dostępu do biblioteki.

Zapisy w regulaminie z dn. 20 VII 1999r. wyznaczają podstawowe obowiązki lobbysty:

Z lobbingiem związana jest również działalność tzw. intergrup parlamentarnych.

Są to nieformalne zebrania deputowanych reprezentujących różne kraje członkowskie i ugrupowania polityczne, których łączy wspólne zainteresowanie tą samą tematyką.

Lobbing w krajach Unii Europejskiej

W większości krajów członkowskich UE nie istnieją regulacje prawne określające relacje pomiędzy grupami interesu a parlamentarzystami. Wyjątkiem są tu Niemcy, gdzie lobbing został uregulowany ustawa z dnia 21.09.1972r., która wprowadziła obowiązek rejestracji lobby w Bundestagu. Publicznie dostępna liczba wszelakich stowarzyszeń handlowych i gospodarczych reprezentujących interesy osób wobec parlamentu niemieckiego lub rządu federalnego jest w posiadaniu przewodniczącego Bundestagu i do tej izby należy przygotowywanie spisu stowarzyszeń do corocznej publikacji w gazecie federalnej.

Członkowie Bundestagu mogą występować w roli lobbystów zobowiązani są jednak do ujawniania takiej działalności przewodniczącemu Bundestagu. Zobowiązani są również do ujawniania swoich dochodów uzyskanych z działalności lobbystycznej.

Z kolei duński parlament przyznaje odrębny status grupom interesu. Lobbyści podlegają rejestracji a sporządzona w ten sposób lista jest publikowana. Uwzględnienie w rejestrze daje możliwość uzyskania karty wstępu do budynków parlamentarnych oraz prawo przedstawiania opinii w czasie przesłuchań organizacyjnych przez komisje parlamentarne. Komisjom przysługuje przywilej zapraszania ekspertów bądź stowarzyszeń nie figurujących w rejestrze.

We francuskim Zgromadzeniu Narodowym działalność lobbystyczna nie podlega żadnym przepisom ani odrębnemu kodeksowi postępowania. Nie ma też listy grup nacisku. Obowiązuje jedno istotne postanowienie w sprawie zasad poruszania się po siedzibie Zgromadzenia zgodnie z którym osoby mające imienne przepustki wydane przez przewodniczącego lub przez kwestorów mogą mieć wstęp do Salonu Pokoju. W praktyce dotyczy to osób odpowiedzialnych za służby informacyjne, w tym kontakty z parlamentem w kilku instytucjach. W rzeczywistości o wiele więcej osób reprezentujących interesy dużych prywatnych firm lub organizacji zawodowych i związkowych, może mieć stały lub czasowy wstęp do pewnych pomieszczeń, np. na prośbę jednego lub kilku deputowanych. Zgodnie z art.23 regulaminu Zgromadzenia Narodowego zabrania się tworzenia w izbie grup w celu obrony interesów prywatnych, lokalnych lub zawodowych, które to grupy wymagałyby o członków działania według odgórnych zaleceń. Zabranie się również organizowania na terenie siedziby Zgromadzenia Narodowego spotkań stałych grup, których celem jest obrona takich interesów.

W brytyjskiej Izbie Gmin członków obowiązuje rejestracja działalności lobbystycznej i konsultacyjnej tylko wtedy, gdy czerpią z niej dochody finansowe. Osoba taka rejestruje swą działalność w rejestrze spraw członków Parlamentu. Rejestr ten jest jawny i udostępniony do publicznego wglądu. Izba Gmin natomiast dysponuj szeregiem sankcji wobec członków, którzy nie zastosowali się do wymogu rejestracji. W Izbie Lordów, zgodnie z tradycją, lordowie sami składają oświadczenia dotyczące ich sytuacji. W przypadku, kiedy uczestniczą w dyskusji, w której reprezentowane są ich osobiste interesy. W Wielkiej Brytanii nie obowiązuje rejestracja lobbystów. Dyskusje na ten temat podejmowane były kilkakrotnie jednak za każdym razem z obawy przed niemożliwością opracowania wyczerpującej listy, a co za tym idzie uprzywilejowania pewnych lobbystów odstąpiono od wniosku o rejestracji. Dwa oddzielne stowarzyszenia lobbystów parlamentarnych wprowadziły kodeksy etyczne. Rejestry lobbystów zostały utworzone w Stowarzyszeniu Zawodowych Konsultantów Politycznych i w Instytucie ds. Public Realtions. Należy zaznaczyć, że są to dobrowolne kodeksy i dobrowolne rejestry.

Pozostałe kraje europejskie wykorzystują system akredytacji, analogiczny do występującego w Parlamencie Europejskim, wydając w zależności od potrzeb jednorazowe bądź okresowe karty wstępu. W większości parlamentów narodowych komisjom parlamentarnych przysługuje prawo wysłuchania opinii osób bądź organizacji pozaparlamentarnych w ramach procedury konsultacji, jeżeli taka uważana jest za niezbędną.

Postrzeganie lobbingu w Polsce

W Polsce społeczny wizerunek lobbingu jest pełen sprzeczności, często zdecydowanie negatywny, kształtowany przede wszystkim przez pryzmat patologii na styku polityki i biznesu.

Wśród najgłośniejszych spraw określających wizerunek lobbingu w ostatnich latach można wymienić m. in. „aferę żelatynowa”, informatyzację PZU S.A., aresztowanie wiceministra obrony Romualda Szeremietiewa i jego asystenta, kontrowersje wokół ustaw o ograniczeniach w reklamie alkoholu. Tę listę można bez trudu rozszerzać.

Badania opinii publicznej wskazują, że lobbing w Polsce jest kojarzony głównie z korupcją, łapownictwem, nepotyzmem i łamaniem prawa. Większość respondentów sondaży uważa, że Polska jest krajem kontrolowanym przez różne „układy” i grupy interesu. Dominuje pogląd, że często dochodzi do „załatwiania” kontaktów i zamówień rządowych pod naciskiem konkretnego lobby, a za pieniądze można „załatwić” każdą sprawę w administracji państwowej bądź samorządowej, a nawet „kupić” ustawę.

Z badań wynika, że lobbing w Polsce opiera się najczęściej na sieciach nieformalnych kontaktów dzięki którym wspólne interesy przenikają się z wykorzystywaniem powiązań osobistych. W przypadku polityków, urzędników i przedsiębiorców kontakty te łączą się nierzadko z praktykami typowymi dla „szarej strefy” i nadużywaniem władzy dla celów prywatnych.

Potrzeba uregulowania kwestii lobbingowej spowodowała zwołanie konferencji w Senacie 7 listopada 1995r. Pt. „Sens, istota i granice lobbingu”. Podczas tej konferencji zainicjowane zostało powołanie zespołu ds. Lobbingu przy Biurze Studiów i Analiz Kancelarii senatu. W skład Zespołu weszli parlamentarzyści, urzędnicy i przedstawiciele grup lobbystycznych. Jego celem było przybliżenie i upowszechnienie nowej na polskim gruncie idei lobbingu, a także podjęcie działań dla wypracowania reguł wzajemnego kontaktowania się władzy i organizacji pozarządowych oraz zaproponowanie projektu ustawy na temat lobbingu lub kodeksu etycznego dotyczącego tego zjawiska. Powstał też ponadpartyjny Parlamentarny Zespół ds.. Uczestnictwa Obywateli w Procesie legislacyjnym. Wokół tych inicjatyw wgoniło się środowisko, zainteresowane promocją problematyki lobbingu w mediach, w aktywności parlamentarnej i organizacjach gospodarczych, a także w działaniach szkoleniowych, edukacyjnych i publikacjach.

Jednak ustawa regulująca działalność lobbingową została uchwalona dopiero 7lipca 2005r., a weszła w życie 7 marca 2006r.Ustawa „O działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa” określa następujące zasady wykonywania zawodowej działalności lobbingowej:

W rejestrze podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową w Polsce zarejestrowanych jest 112 podmiotów prawnych. W rejestrze tym znajdują się miedzy innymi kancelarie prawnicze, agencje public relations, firmy konsultingowe, stowarzyszenia i fundacje.

Z pojęciem lobbingu nierozerwalnie łączy się słowo lobbysta. Zawodowym lobbystą jest każdy podmiot, czyli zarówno przedsiębiorca, jak i osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej, podejmująca zarobkową działalność na rzecz osób trzecich w celu uwzględnienia w procesie stanowienia prawa interesów tychże osób. Aby móc wykonywać zawód lobbysty należy uzyskać wpis do oficjalnego rejestru. Tzw. Rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową. Wpis dokonywany jest na podstawie zgłoszenia osoby zainteresowanej. Rejestr jest prowadzony przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zawiera on między innymi: nazwę firmy, jej siedzibę oraz adres przedsiębiorcy wykonującego zawodową działalność lobbingową albo imię, nazwisko i adres osoby fizycznej wykonującej taka działalność. Rejestr ten jest jawny.

Działalność lobbingowa może być wykonywana zarówno w siedzibie urzędu obsługującego organ władzy publicznej oraz, co ważniejsze, w Sejmie i w Senacie.

Na Radzie Ministrów ciąży obowiązek przygotowania raz na sześć niesiemy tzw. programu prac legislacyjnych zawierającego m. in.: powody regulacji danej materii, istotę zagadnienia objętego pracami legislacyjnymi, czy organów odpowiedzialnych za opracowanie projektów danej ustawy. Program jest przedstawiany sejmowi oraz udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej. Z chwilą udostępnienia projektu w Biuletynie Informacji Publicznej każdy może zgłosić zainteresowanie pracami nad projektem ustawy lub rozporządzenia. Zgłoszenie to wnosi się do organu odpowiedzialnego za opracowanie projektu ustawy lub rozporządzenia. W zgłoszeniu należy podać:

  1. Imiona i nazwiska oraz adresy osób uprawnionych do reprezentowania podmiotu prowadzącego działalność lobbingową w pracach nad projektem ustawy lub rozporządzenia;

  2. Jeżeli wyżej wymieniony podmiot występuje na rzecz osoby prawnej - nazwę i siedzibę tej osoby;

  3. Jeżeli wyżej wymieniony podmiot występuje na rzecz podmiotu innego niż osoba prawna - odpowiednio, jego imię i nazwisko oraz adres albo jego nazwę i siedzibę;

  4. Interes, który w odniesieniu do danej regulacji zamierza chronić oraz rozwiązanie prawne, o którego uwzględnienie będzie zabiegać.

Podmiot prowadzący działalność lobbingową, który zgłosił zainteresowanie pracami nad projektem ustawy może, na zasadach określonych w regulaminie sejmu, wziąć udział w wysłuchaniu publicznym dotyczącym tego projektu. Prawo do wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym przysługuje tym podmiotom prowadzącym działalność lobbingową, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem, na co najmniej 3 dni przed dniem wysłuchania publicznego.

Ustawa w obecnym kształcie nie ucywilizuje lobbingu i nie ograniczy patologii towarzyszących często tej działalności. Najważniejszy zarzut dotyczy jej zakresu. Zapisy ograniczają stosowanie ustawy do podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową. W praktyce dotyczy zaledwie kilku firm i kilkudziesięciu osób w Polsce' tj. znikomej części lobbystów - praktyków. Z ustawy zostały bowiem wyłączone m.in. organizacje pracodawców, kościoły i związki wyznaniowe, stowarzyszenia i org. samorządu gospodarczego oraz inne organizacje pozarządowe. Mimo że tam właśnie toczy się faktyczny lobbing, w rozumieniu ustawy podmioty te nie są „zawodowymi lobbystami”, ponieważ „nie prowadzą działalności na rzecz osób trzecich”. W rezultacie zapisy ustawy dają tym podmiotom możliwości uprawiania lobbingu bez żadnych ograniczeń, co podważa zasadniczy cel ustawy i radykalnie zmniejsza jej faktyczne znaczenie. Taka ustawa jest więc tylko pewnym elementem całego systemu rozwiązań promujących etyczne wzory postępowania w sferze publicznej.

Kto w Polsce uprawia działalność lobbystyczną?

Od pewnego czasu polskie grupy interesu są obecne w Brukseli poprzez przynależność do największych organizacji lobbingowych, takich jak:

Przynależność do tych organizacji pozwala polskim grupom interesu nawiązać współpracę z partnerami europejskimi oraz zapoznać się z mechanizmami i specyfiką działań lobbingowych.

Polacy nie lubią obcych

Polacy to jeden z najbardziej ksenofobicznych narodów. W takim przekonaniu żyje duża część społeczeństw Zachodu. Często jesteśmy postrzegani jako antysemici mordujący Żydów, germanofobi „wypędzający” Niemców czy wreszcie rusofobi uznający swych wschodnich braci Słowian za śmiertelnych wrogów. Sami natomiast uznajemy się za naród tolerancyjny, który w obcych widzi raczej przyjaciela aniżeli wroga.

Polak jest postrzegany jako rasista, negatywnie nastawiony do osób o innym kolorze skóry czy o innej narodowości. Ten negatywny obraz naszego kraju podtrzymują takie hasła jak: „Polska dla Polaków”, wysuwane przez polskich nacjonalistów. Poziom ksenofobii i nietolerancji Polaków wcale nie odbiega od poziomu takich zachowań obserwowanego u innych narodów. Ten negatywny obraz Polaków to spuścizna ostatnich 300 lat naszej historii oraz negatywnej polityki prowadzonej w stosunku do naszego kraju przez Niemców i Rosjan.

Polska utożsamiana jako kraj bardzo religijny przyczynia się do postrzegania Polaków jako nietolerancyjnych w stosunku do innych religii, a przede wszystkim do homoseksualistów.

Stereotyp nietolerancyjnych i ksenofobicznych Polaków nie potwierdzają badania zrealizowane w dziesięciu UE. Dowodzą, że należymy do najbardziej otwartych na inne nacje państw.

Stereotyp lekarza

POLITYK= ZŁODZIEJ

-Polityk jest złodziejem. Okrada państwo na każdym kroku.

-Polityk jest egoistą oraz materialistą. Nie dba o losy kraju, tylko o swoje interesy. Liczy się to, jaką ma posadę i jak dużą liczbę pieniędzy na koncie w zagranicznym banku.

-Polityk zamieszany jest w ciągle to nowe afery i machlojki korupcyjne. Dobitnym tego przykładem jest "Afera Rywina". Do tej pory niejeden kabaret sparodiował to wydarzenie.

-Polityk jest żądny władzy i nie lubi polityków reprezentujących inne partie.

-Polityk jest fałszywy. Wszystko co robi, robi na pokaz, aby przypodobać się ludziom. A gdy przychodzi czas wyborów obiecuje "złote góry", które jakoś dziwnie znikają po wyborze na dany urząd. .

-Najważniejszą wartością polityka jest władza. Na rodzinę czy miłość nie starcza mu już czasu.

PIJANY JAK POLAK

Pijany jak Polak - jest to popularne powiedzenie francuskie. Oznacza kogoś, kto mimo spożycia większej ilości alkoholu zachowuje sprawność fizyczną i trzeźwe myślenie, czyli człowieka z tzw. "mocną głową". Ewentualnie kogoś, kto charakteryzuje się nadprzeciętną odwagą i brawurą. Pierwotne znaczenie o zabarwieniu neutralnym a nawet pozytywnym, zostaje w miarę upływu czasu (wraz z zapomnieniem etymologii), zastępowane często bardziej dosłownym, jako określenie mocno pijanej osoby (w znaczeniu polskiego "pijany jak bela").

Według tej jedynie słusznej i prawdziwej wersji, przed jedną z napoleońskich bitew żołnierze popili, ale kiedy zabrzmiał sygnał ataku, Polacy szybko wzięli się w garść i walczyli jak lwy, natomiast Francuzi mieli pewne trudności z wyczuciem kierunku natarcia i określeniem, czy przeciwnik jest jeden, czy jest ich może dwóch. Po bitwie rozgniewany cesarz miał podobno powiedzieć swoim wojakom: "Możecie być pijani, ale pijani jak Polacy". Dopiero później sens tego porównania uległ wypaczeniu.

POLAK= KATOLIK

Jednego czego bez wątpienia obcokrajowcy są pewni to to, że nasz kraj jest katolicki i Jan Paweł II - jest Polakiem. Uważają Go za wielki autorytet obecnych czasów. Stereotyp Polaka- katolika został ukształtowany w dobie rozbiorów i oporu przed rosyjskim prawosławiem i pruskim protestantyzmem. Wynika z katolicyzmu zdecydowanej większości polskiego społeczeństwa. Przynależność do narodowości polskiej została uzależniona od wyznawania wiary katolickiej, którą uznano za cechę polskim charakteru narodowego.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
1539
1539
Egzaminy szkolenia 2013 id 1539 Nieznany
1539
Jan Dymitr Solikowski zaduma w czterechset lecie śmierci (1539 1603)

więcej podobnych podstron