|
Temat bloku: Niezwykłe życie doktora Dolittle
Tematy dnia: Cele ogólne: kształtowanie umiejętności jasnego konstruowania wypowiedzi ustnych i pisemnych,
kształtowanie umiejętności odbioru tekstu literackiego w zakresie analizy, rozwijanie umiejętności zdobywania i wykorzystania informacji, nabycie elementarnych umiejętności z zakresu matematyki (dodawanie i odejmowanie) i wykorzystanie ich w rozwiązywaniu zadań, rozwijanie zaciekawienia otaczającym światem, potrzeby przeżywania i wyjaśniania, wyzwalanie ekspresji muzycznej i zdobywanie zdolności muzycznych, rozwijanie elementarnych umiejętności działań technicznych. |
Temat dnia: Doktor Dolittle - kolega czy przyjaciel zwierząt?
Cele operacyjne:
Uczeń:
potrafi przeczytać pytanie,
odpowiedzieć na pytania dotyczące lektury,
rozszyfrować przeskakiwankę,
wymienić główne miejsca akcji lektury,
ustalić najważniejsze wydarzenia,
zapisać wydarzenia w postaci zdań,
wyrazić swój sąd na temat wydarzeń zbędnych,
przedstawić ruchem, gestem, głosem wybrane zwierzę,
wymienić charakterystyczne cechy postaci,
wyjaśnić rozumienie pojęcia "przyjaźń" za pomocą twórczej działalności polonistycznej, plastycznej i muzycznej,
wyrazić i uzasadnić swój sąd,
dostrzegać i rozumieć różnice pomiędzy przyjaźnią a koleżeństwem,
zredagować kilkuzdaniowy tekst na podany temat,
stara się ułożyć akrostych,
uzupełnić tekst z lukami,
wskazać charakterystyczne cechy ptaków i ssaków,
wyodrębnić spośród podanych zwierząt ptaki i ssaki,
rozwiązać proste zadanie tekstowe na "+" i "-" w zakresie 100 z przekroczeniem progu dziesiątkowego,
swobodnie interpretować ruchem nastrój i słowa piosenki,
zgłaszać własne pomysły do akompaniamentu.
Pomoce dydaktyczne:
plastikowy globus,
papierowe jaskółki z origami z pytaniami dotyczącymi lektury,
przeskakiwanka literowa,
małe kartoniki w trzech kolorach: czarnym, zielonym, niebieskim,
trzy duże arkusze brystolu w powyższych kolorach,
nożyczki, markery, słowniczek ortograficzny,
kartoniki z napisami: pies, małpa, prosię,
nagranie magnetofonowe: A. Dworzak "Humoreska",
promyki-kartoniki, szablon słońca z napisem "Jaki był doktor Dolittle?",
duże arkusze kolorowego papieru, markery,
duża sylwetka doktora Dolittle umieszczona w rogu klasy z dwoma kuframi w rękach - na jednym napis przyjaciel, a na drugim kolega,
karty pracy,
3 sztalugi, na nich symbole stacji: polonistyczna - pióro i książka, matematyczna - działanie: 17 + 5 + 2 = , środowiskowa - drzewo, słońce i zwierzę,
lista uczniów klasy na każdej sztaludze,
pudło na wykonane prace,
atlasy, ilustracje dotyczące Afryki,
nagranie magnetofonowe piosenki z tekstem Brzechwy, muzyką A. Markiewicza.
Metody:
słowna: rozmowa, czytanie,
oglądowa: ilustracje zwierząt występujących w lekturze, demonstracja map mentalnych, atlasy, książki o Afryce, czasopisma m.in. "Wally zwiedza świat",
działań praktycznych: praca z kartą pracy, elementy dramy, układanie kolejności wydarzeń w lekturze,
problemowa: tworzenie mapy mentalnej,
waloryzacyjna: ocenianie i uzasadnianie swego zdania, tworzenie słoneczka.
Formy organizacji:
zbiorowa jednolita,
indywidualna jednolita,
indywidualna zróżnicowana,
grupowa jednolita.
Czas trwania: 90 minut
|
2. Ustalenie głównych miejsc akcji w lekturze, sprawdzenie poprawności odpowiedzi metodą przeskakiwanki literowej.
3. Ustalenie metodą kolorowego dywanika najważniejszych wydarzeń w poszczególnych miejscach pobytu doktora w postaci zdań - praca w grupach.
5. Utworzenie słoneczka na temat "Jakimi cechami wyróżniał się doktor Dolittle?" - uzasadnienie własnych wyborów. 6. Tworzenie mapy mentalnej "Co to jest przyjaźń?" - praca w grupach.
7. Swobodne wielozdaniowe wypowiedzi na temat przyjaźni i koleżeństwa.
9. Improwizacje muzyczno-ruchowe do piosenki: "Na wyspach Bergamutach".
10. Podsumowanie zajęć:
11. Praca domowa |
Temat dnia: Co znajduje się w kufrze doktora Dolittle?
Cele operacyjne:
Uczeń potrafi:
wypowiadać się, uruchamiając procesy wyobraźni,
dodawać i odejmować w zakresie 100 z przekroczeniem progu dziesiątkowego,
ułożyć puzzle,
skupić uwagę na oglądanym filmie,
ustalić, co człowiekowi potrzebne jest w podróży,
wyszukać potrzebne informacje w dostępnych materiałach,
samodzielnie przygotować ustną wypowiedź na pytanie postawione jego grupie,
zaprezentować efekty pracy, posługując się materiałami źródłowymi,
przedstawić swoje wypowiedzi kartonikiem-wyrazem,
stara się zrozumieć pojęcie "rasa",
wykonać w duecie prosty instrument afrykański,
wykonać efekty dźwiękowe, zachowując rytm ćwierćnutowy i ósemkowy,
wysłuchać wypowiedzi innych,
uczestniczyć w rozmowie całej klasy,
dodawać i odejmować w zakresie 100 z przekroczeniem progu dziesiątkowego.
Pomoce dydaktyczne:
olbrzymi kufer z napisem "Kufer doktora Dolittle",
koperta z planszą ocean oraz przymocowane do niego na nitkach statki z działaniami matematycznymi z jednej, a sylabami tworzącymi hasło z drugiej strony,
3 zestawy 6-elementowych puzzli - Afryka z różnym kolorem tła,
nagranie magnetofonowe piosenki: "4 słonie" A. Koszyckiego i A. Świrszczyńskiej,
kaseta wideo z nagranymi programami "Pieprz i wanilia",
kartki,
pisaki,
po kilka egzemplarzy książek, czasopism, m.in.:
- "Księga krajów i kontynentów" E. Beaumont, Lublin 1992,
- "Mój pierwszy atlas" N. Morris, Warszawa 1992,
- "Ilustrowany atlas świata", red. A. Marcinek, Kraków 1998,
- "Przeglądowy atlas świata", "Geografia świata", red. O. Małecka-Malcew, Warszawa 1997,
- "Zdumiewający świat przyrody", Warszawa 1999,
- "Wally zwiedza świat", nr 26, 38, 40, 48, rok 1999,
- "Afrykańska sawanna", Warszawa 1997,
kontur Afryki z napisami: roślinność, zwierzęta, życie ludzi,
plastikowe lub metalowe pudło, ircha, 2 duże korale, 2 patyczki, nagrania melodii murzyńskich,
gra matematyczna (dydaktyczna) planszowa, opracowana w 3 egzemplarzach, kostki do gry, pionki,
sałatki owocowo-warzywne.
Metody:
słowna: rozmowa, czytanie, objaśnianie,
oglądowa: oglądanie filmu, książek, ilustracji o życiu Afryki, demonstracja bębna wodnego,
działań praktycznych: metoda "pływającej kartki", gra dydaktyczna, wykonywanie bębna wodnego, gra na nim, wyszukiwanie w tekstach źródłowych informacji na podany temat, odszyfrowanie tekstu, układanie tekstu o Afryce, tworzenie nowych wyrazów z podanego wyrazu.
Formy pracy:
zbiorowa,
grupowa zróżnicowana,
indywidualna jednolita,
indywidualna zróżnicowana,
binalna.
Czas trwania: 90 minut
|
2. Obliczanie działań matematycznych na dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 100 z przekraczaniem progu dziesiątkowego.
3. Układanka puzzle - kontur Afryki z różnym kolorem tła.
4. Wyjęcie z drugiej przegródki kufra - kasety wideo.
5. Jak należy przygotować się do podróży?
7. Prezentacja efektów pracy każdej z grup w postaci:
9. Wykonywanie bębna wodnego - instrumentu charakterystycznego dla Afryki - praca w parach. 10. Murzyńska zabawa - gra na bębnach wodnych, taniec w rytm melodii murzyńskich.
11. Podsumowanie zajęć: |
Temat dnia: Jakie inne przygody mogły spotkać doktora Dolittle? Piszemy nową książkę.
Cele operacyjne:
Uczeń potrafi:
samodzielnie rozwiązać krzyżówkę,
wypowiedzieć się na temat lektury,
określić zakres znaczeniowy słowa przygoda,
uzasadnić własny sąd,
uczestniczyć w rozmowie całej klasy,
wypowiedzieć się na temat oglądanej książki,
wyróżnić autora i ilustratora,
przestrzegać w praktyce zasad redagowania opowiadania,
napisać twórcze opowiadanie, współdziałając w grupie,
zaprezentować efekty swojej pracy,
słuchać wypowiedzi innych,
czytać zredagowany tekst,
wymyślić tytuł książki,
zaprojektować stronę tytułową książki,
rozumieć słowo galeria,
właściwie zachować się na wystawie,
zaprezentować efekty swej pracy,
dodawać w zakresie 100,
zaśpiewać piosenkę, korzystając z tekstu,
wyrazić swój sąd na temat zajęć.
dodawać i odejmować w zakresie 100,
udzielać odpowiedzi na pytania dotyczące treści zadania tekstowego,
formułować pytania do zadań,
współdziałać w parze.
Pomoce dydaktyczne:
koperty z krzyżówką dla każdego ucznia,
rozwiązania krzyżówki (po otwarciu tablicy),
kolorowe kartki A4,
nagranie magnetofonowe: walc z baletu "Maskarada" A. Chaczaturiana,
książki dla dzieci,
plansza z napisem "opowiadanie":
I część - wstęp
Co było najpierw?
II część - Rozwinięcie
Co się wydarzyło?
III część - Zakończenie
Jak to się skończyło?
plansza: zwroty wzbudzające zainteresowanie: nagle, niespodzianie, nikomu nie przyszło do głowy, stało się coś nadzwyczajnego, czy wiecie, co było potem,
karty ksero,
flamastry, farby, kredki, korektor,
słowniczki ortograficzne,
pudełko "Bank pomysłów" z pomysłami na temat pracy,
tusz, patyczki, markery, pisaki, papier kolorowy, skrawki materiału,
informacja o punktach na tablicy,
krążki czerwone i zielone dla każdego ucznia,
nagranie magnetofonowe piosenki "Bambo",
tekst z rozciętymi wersami w kopercie,
duża kostka do gry,
plansze z ponumerowanymi pytaniami na tablicy,
treść zadania tekstowego w kopercie,
plastikowe małe owoce ze straganu warzywnego,
kartoniki,
oś liczbowa,
kartoniki z liczbami i znakami "+", "-",
miniplusy matematyczne -dodawanie i odejmowanie w zakresie 100.
Metody:
słowna: rozmowa, czytanie,
oglądowa: oglądanie książek o tematyce przygodowej, przyrodniczej, prezentacja prac,
działań praktycznych: pisanie twórczego opowiadania, projektowanie strony tytułowej książki, układanie wersów piosenki w całości, obliczanie w zakresie 100.
Formy pracy:
indywidualna jednolita,
grupowa jednolita,
zbiorowa jednolita.
Czas trwania: 90 minut
1. Indywidualne rozwiązywanie zagadek (na tablicy prawidłowe rozwiązania odsłonięte po rozwiązaniu zagadek przez wszystkich) - załącznik 7.
2. Wielozdaniowe wypowiedzi na temat:
- Co to jest przygoda?
- Która z przygód doktora Dolittle jest najciekawsza?
3. Jaki według ciebie ma kolor przygoda?
- tańce przy muzyce, dokonywanie wyboru koloru karty ksero - koloru przygody,
- uzasadnienie wyboru,
- uczniowie grupują się według kolorów kartek.
4. Rozmowa na temat różnych książek wybranych przez grupy ukierunkowana pytaniami:
- Jaka jest treść tej książki?
- Kto jest autorem?
- Kto jest ilustratorem?
- Czy każdy może zostać pisarzem? (nawiązanie do cyklu "Poznajemy drogę książki od autora do czytelnika")
5. Przypomnienie przez uczniów zasad redagowania opowiadania.
Gdybyś był pisarzem i miał napisać opowiadanie, o czym musiałbyś pamiętać?
6. Samodzielna praca uczniów
Piszemy nową książkę inspirowaną pytaniem: Jakie inne przygody mogły spotkać doktora w podróży? - redagowanie twórczego opowiadania - praca w grupach.
Grupa wybiera spośród siebie:
a) szefa grupy,
b) pisarzy,
c) ustalenie koncepcji,
d) nadanie ilustratora, tytułu opowiadania,
e) drukarza.
Grupa, która ma kłopoty z wyborem tematu, ma możliwość skorzystania z "Banku pomysłów".
7. Prezentacja rozdziałów - opowiadań przez każdą z grup przed klasą i jury w składzie: bibliotekarz, polonista, 2 uczniów z równoległej klasy.
Nagrodzenie każdego członka grupy plakietką klasową: "Mistrz pióra - pisarz" stosowaną w tego typu zajęciach i nagrodą w postaci wiecznego pióra.
8. Połączenie rozdziałów w całość.
9. Jaki tytuł nadamy naszej książce? - ustalenie metodą pływającej kartki. Wybór tytułu grupy, następnie wybór jednego z trzech tytułów przez jednorazowe podniesienie ręki (uczniowie stoją w kole tyłem do siebie).
10. Projektowanie strony tytułowej książki - praca indywidualna, techniką kolażu.
11. Żywa galeria - prezentowanie swych prac - zawieszonych w "koszulkach" na szyi. Rozłożenie prac na stolikach - wybór najlepszej pracy przez przydzielenie przez każdego ucznia dwóch krążków: czerwony - 2 punkty, zielony - 5 punktów.
12. Sumowanie punktów swojej pracy
Wybrana praca zostaje dołączona do książki klasowej.
13. Wprowadzenie piosenki "Bambo" - uczniowie uczą się tekstu przez indywidualne układanie i naklejanie poszczególnych wersów na kolorową kartkę (załącznik 8).
14. Podsumowanie zajęć
Wypowiedzi na temat zajęć - uczniowie siedząc w kręgu rzucają kostką - udzielają odpowiedzi na pytanie zapisane na tablicy (liczba oczek = nr pytania).
- Czy dobrze czułeś się w roli pisarza? (1)
- Która część zajęć podobała ci się najbardziej? (2)
- Czy pisałeś z przyjemnością? (3)
- Co nie podobało ci się w zajęciach? (4)
- O czym chciałbyś napisać książkę? (5)
- Czy jury wybrało najlepsze opowiadanie? (6)
Temat zajęć matematycznych: Zadania tekstowe - dodawanie i odejmowanie w zakresie 1001
1. "Telefon liczbowy"
Zabawa doskonaląca dodawanie i odejmowanie w zakresie 100 (rachunek pamięciowy)
2. Rozwiązywanie zadania tekstowego:
Na straganie owocowym leżało 36 bananów i 19 pomarańczy.
Na innym straganie było 27 bananów i 37 pomarańczy.
Zapoznanie z treścią zadania, rozmowa na temat treści.
Ilustrowanie zadania konkretami (patyczki, plastikowe owoce).
Rozwiązanie sytuacji problemowej - indywidualne zapisywanie pytań, jakich można użyć do zadania tekstowego.
Rejestracja pytań na 4 ramionach tablicy.
Rozwiązywanie działań matematycznych do poszczególnych pytań.
Przedstawienie rozwiązania różnymi sposobami: grafy, drzewka, oś liczbowa, działania matematyczne.
Odpowiedzi na poszczególne pytania - uczniowie wybierają jedno pytanie, zapisują do zeszytu i stosowne do niego rozwiązanie wraz z odpowiedzią.
3. Zabawa ruchowa "Utwórzcie liczbę"
4. Układanie zadania tekstowego do podanego działania matematycznego na odejmowanie
5. "Miniplusy" matematyczne - praca w parach - rozwiązywanie działań na "+" i "-" w zakresie 100, następnie praca indywidualna.
Załącznik 1a
Imię i nazwisko:
1. Ułóż akrostych, czyli wiersz, w którym każdy wers rozpoczyna się kolejną literą słowa Dolittle.
D
O
L
I
T
T
L
E
2. Pokoloruj te kwadraty, które właściwie obrazują relację koleżeństwo-przyjaźń.
|
Przykład zredagowanego tekstu:
Dlaczego doktor smutny?
On zawsze wesoły był!
Lubił rozmawiać, śmiać się.
Innego ciebie chcemy!
Teraz już wiemy, to choroba małp martwi Cię!
Tak daleko w Afryce, a Ty chmurną nosisz twarz!
Lecz lekarstwo na nie znasz!
Elementarz lekarski weź i do Afryki śpiesz!
Załącznik 1b
Imię i nazwisko:
1. Kim był doktor Dolitlle - kolegą czy przyjacielem zwierząt?
Ułóż kilka zdań o doktorze.
Możesz wykorzystać wyrazy z ramki.
2. Pokoloruj te kwadraty, które właściwie obrazują relację koleżeństwo-przyjaźń.
|
Przykład zredagowanego tekstu:
Doktor Dolittle to prawdziwy przyjaciel.
Kochał i rozumiał zwierzęta, które odpłacały mu tym samym.
Kiedy tylko jaskółka przyniosła wiadomość z Afryki, wyruszył w podróż.
Przebył ocean i wyleczył wiele małp.
Prawdziwa przyjaźń to skarb!
Załącznik 1c
Imię i nazwisko:
1. Przeczytaj uważnie tekst o doktorze Dolittle. W luki wstaw odpowiednie wyrazy z ramki:
Doktor ........................... zasługuje na miano prawdziwego przyjaciela zwierząt.
Jego dom zawsze .................................... zwierzęta.
Człowiek ten ....................... i ................................ je.
Otaczające go ............................. również ....................... mu miłością.
............................... trudną sztukę mowy zwierząt.
Gdy dotarła do niego ............................. z Afryki o chorobie małp, zdecydował się na ......................... .
Podczas podróży .......................... go niezwykłe przygody. Wyleczył wiele zwierząt.
2. Pokoloruj te kwadraty, które właściwie obrazują relację koleżeństwo-przyjaźń.
|
Załącznik 2
Imię i nazwisko:
1. Zaznacz poprawne odpowiedzi. Odczytaj, zapisz i zapamiętaj hasło:
Zwierzę z najdłuższą szyją to:
W Afryce rosną:
Zwierzę o olbrzymiej wadze to:
Liście akacji są przysmakiem:
Co jest odpowiednikiem naszej mrówki?
Najszybsze zwierzę afrykańskie to:
Które z tych zwierząt żyje w Afryce?
Hasło:
2. Wpisz w odpowiednie miejsca w ramkę zwierzęta otaczające doktora:
kaczka, pies, prosię, papuga, chomik, lew, małpa, kura.
3. Wytnij kartoniki i wstaw w odpowiednie miejsca:
Charakterystyczne cechy:
4. Może znasz jakieś inne cechy? Wpisz je!
Załącznik 3
Imię i nazwisko:
1. Rozwiąż zadanie:
Na kolację do doktora Dolittle przyszło 69 orangutanów i 8 szympansów.
Ile małp gościł doktor Dolittle?
Dane:
Różne sposoby rozwiązań:
Odpowiedź:
Załącznik 4a
Jakie zwierzęta żyją w Afryce?
Każdy uczestnik grupy wybiera jedno zwierzę żyjące w Afryce.
Na zakładce zapisuje jego nazwę.
Wyszukuje ciekawostkę na jego temat i opowiada klasie.
Wybiera do swego zadania ilustrację.
Załącznik 4b
Jakie rośliny rosną w Afryce?
Wypisz je na kartonikach-zakładkach.
Podziel je na:
Do każdej rośliny dobierz ilustrację.
Przedstaw rośliny klasie.
Załącznik 4c
Co możesz powiedzieć o ludziach żyjących w Afryce?
- Jaką rasą są Afrykańczycy?
- W jakich domach mieszkają?
- Czym zajmują się Afrykańczycy?
- Jak spędzają wolny czas?
Do każdego zagadnienia dobierz odpowiednią ilustrację.
Na każde pytanie napisz odpowiedź na kartoniku-zakładce jednym lub dwoma słowami.
Załącznik 5a
Imię i nazwisko:
1. Na podstawie filmu, wiadomości zdobytych na lekcji i przedstawionych na konturach Afryki zredaguj tekst na temat "Afryka to ciekawy ląd".
Przykład zredagowanego tekstu:
Ludzie, którzy mieszkają w Afryce, mają czarny kolor skóry. Ubierają się lekko, bo jest tam bardzo ciepło. Mieszkają w chatach ze słomy. W Afryce żyje dużo egzotycznych zwierząt: słonie, nosorożce, małpy, zebry, antylopy. Rosną tam baobaby, akacje, krzewy cierniste i dużo palm. Są to palmy kokosowe i daktylowe. Najbardziej podoba mi się święto we wsi murzyńskiej. Wszyscy malują się, grają na bębnach i tam-tamach. Dzieci murzyńskie bawią się tak, jak my, tylko same muszą sobie robić zabawki! I jeszcze jedno - dużo ludzi nie umie tam czytać.
2 a) Z wyrazu-drabinki ułóż nowe wyrazy:
2 b) Jakie nowe wyrazy mogą powstać z wyrazu "podróżować"?
Załącznik 5b
Imię i nazwisko:
1. W tekst z lukami wstaw brakujące wyrazy z ramki.
Afryka to ....................... ląd.
Ludzie, którzy tam ................................, należą do rasy czarnej.
Żyją tam .............................., które my spotykamy w zoo: .................., ........................., małpy, ........................, lwy, ........................., ............................. .
Rosną tam ..........................., baobaby, ...................................
Uprawia się ....................., bawełnę, herbatę, kawę.
Afrykańczycy mieszkają w domach ze słomy.
Dzieci .......................... podobnie jak my: w ....................., piłkę, różne .................... .
2. Jakie nowe wyrazy mogą powstać od wyrazu podróżować?
Załącznik 6
Imię i nazwisko:
1. Dobierz wyrazy-skojarzenia z wyrazem Afryka.
2. Odczytaj hasło zgodnie z szyfrem i zapisz:
Załącznik 7
Rozwiąż zagadki:
Zagadka 1
Gruby dziób, barwne pióra,
Egzotyczna bywa śliczna,
Wrzaskliwa i ruchliwa,
Cały dzień się odzywa.
Zagadka 2
Nos zadarty i za duży
Do niczego mi nie służy.
Ani wącham nim, ni kicham,
Ani sapię, ani wdycham,
Ani trąbię, choć to róg.
Znajdziesz mnie w Afryce
I gdy zoo przekroczysz próg.
Zagadka 3
Zwierzę to ma coś wspólnego
Z porządkiem ruchu ulicznego.
Zagadka 4
Jaki to kot, pasiasty, zwinny i zły
Ma w swojej nazwie krótkie słowo i ty?
Zagadka 5
Mała kula, ale na niej
Zmieściły się wszystkie kraje.
On na lekcjach geografii
Bardzo przydać się potrafi.
Zagadka 6
Spokojnie - jest gładki, niby tafla szklana,
A w gniewie w huczących kłębi się bałwanach.
Zagadka 7
Ma błąd w swojej nazwie.
Choć znam ortografię,
Bez błędu tej nazwy
Napisać nie potrafię.
Zagadka 8
Której pani, wysilcie głowy,
Potrzebny szalik kilometrowy?
Załącznik 8
Julian Tuwim "Bambo"
Murzynek Bambo w Afryce mieszka.
Czarną ma skórę ten nasz koleżka.
Uczy się pilnie przez całe ranki
Ze swej murzyńskiej "Pierwszej czytanki".
A gdy do domu ze szkoły wraca,
Psoci, figluje, to jego praca.
Aż mama krzyczy - "Bambo, łobuzie!"
A Bambo czarną nadyma buzię.
Mama powiada: "Choć do kąpieli".
A on się boi, że się wybieli.
Lecz mama kocha swojego synka,
Bo dobry chłopak z tego murzynka.
Szkoda, że Bambo, czarny wesoły,
Nie chodzi z nami razem do szkoły.
Bibliografia:
K. Lenartowska, W. Świętek, Inspirowanie wypowiedzi w kl. I-III, Warszawa 1989
K. Lenartowska, W. Świętek, Lektura w kl. I-III, Warszawa 1987
W. Hammerling, Zabawy w nauczaniu początkowym, Warszawa 1990
Wychowanie i nauczanie zintegrowane w klasach początkowych, pod red. M. Michalewskiej, H. Moroz, Katowice 1997
M. Bogdanowicz, Metoda dobrego startu w pracy z dzieckiem w wieku od 5 do 10 lat, Warszawa 1985
M. Papuzińska, Inicjacje literackie. Problemy pierwszych kontaktów dziecka z książką, Warszawa 1992