Wykład z dnia 6.11.10

Zasada suwerenności narodu stanowi podstawową zasadę legitymizowania władzy w każdym współczesnym demokratycznym ustroju.

Zasada suwerenności narodu jako przesłanka legitymizacji władzy. Zasada ta oznacza że suwerenem jest naród i on legitymizuje w drodze wyborów władzę.

Zasada suwerenności narodu oznacza że najwyższą władza należy do narodu który przekazuje jej realizację powołanych w wyborach władzę. Czyli przedstawicielom. Art. 4 KRP konstytucji mówi, że władza zwierzchnia należy do narodu. Naród sprawuje ( legitymizuje) władzę poprzez swoich przedstawicieli, lub bezpośrednio ,paragraf 2 mówi, że naród sprawuje władzę poprzez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.

Zasada ta nie jest w znaczeniu konstyt tylko z punktu widzenia mechanizmów politycznych.

Procesy polityczne które prowadzą do ukształtowania się przedstawicieli wykonujących władzę.

Konstytucje które regulują ,kto jest podmiotem władzy najwyższej, określa w jaki sposób, wskazuje że poprzez prawo wyborcze dokonuje się powołania przedstawicieli , wskazuje w jakich sytuacjach jest możliwe przeprowadzenie referendum a więc zastosowanie nie zasady przedstawicielskiej formy wykonywania władzy, a wykorzystania instytucji demokracji bezpośredniej . To jest uregulowane w konstytucji. Nas interesują procesy polityczne i pewne zasady które powinny być przez konstytucję demokratycznego państwa uwzględnione. Mówimy o stronie ściśle politycznej i społecznej z dziedziny socjologii polityki, pokazać procesy społeczne, polityczne które decydują o konkretnych o ukształtowaniu partii politycznych, jeśli mówimy, że suwerenowi przekazujemy władzę najwyższą, a wykonują władzę jego przedstawiciele , to musi się pojawić pytanie, kto może zostać przedstawicielem , jakie organizacje się powołuje , w jaki sposób, jakie są zasady odpowiedzialności. To już prawo zdecyduje. W dużej mierze te zasady odpowiedzialności wynikają z konstrukcji politycznej. Kiedy następny z listy który mógłby wejść do sejmu, ale aktualnie znajduje się w areszcie, to zadziwiające jest poszukiwanie odpowiedzi w przepisach prawa , ale czy musi być przepis który to reguluje? Musielibyśmy wszystko prawem regulować aby wykluczyć absurd . Ten człowiek z jakieś listy startował , może być nienauczony pewnych obyczajów politycznych, bo oprócz normy prawnej istnieje szereg norm obyczajowych, politycznych, norm wynikających z kultury politycznej . Kiedy nie stosujemy prawa, bo ono nie może przewidzieć każdej sytuacji i nie może działać w okolicznościach które do regulacji prawnej nie są przystosowane. Wtedy wchodzi zwyczaj, elementy kultury politycznej. To co nie jest regulowane prawem najczęściej mieści się w kulturze politycznej . Drugim instrumentem działającym skutecznie jest opinia publiczna, która ma duże możliwości skutecznego nacisku. Ona działa najskuteczniej poprzez media pod warunkiem, że one na pewnym poziomie rozwoju się znajdują i istnieje grupa mediów które mogą pewne role społeczne pełnić. Wszczęcie postępowania dla osoby przez wyborem na posła , mamy przepis w art. 105 pkt 3 „ Postępowanie karne wszczęte wobec osoby przed dniem wyboru jej na posła ulega na żądanie Sejmu zawieszeniu do czasu wygaśnięcia mandatu. W takim przypadku ulega również zawieszeniu na ten czas bieg przedawnienia w postępowaniu karnym.”

To jest przykład sytuacji, która powinna być rozstrzygana bez regulacji prawnej , przypadek kandydowania osób które mają wszczęte postępowanie karne nie powinien w ogóle istnieć. Komitet który zgłasza takiego kandydata na listę powinien mieć takie oddziaływanie na niego, że rezygnuje. To są takie sytuacje które powinny być przez społeczeństwo wymuszane. To postępowanie jakiś czas trwa, a kandydat ma czas aby się wycofać.

Nie reguluje się pewnych rzecz, bo one powinny wynikac z kultury politycznej, nie można prawa dostosowywac w takiej skali do rzeczywistości.

Część zachowań w polityce musi wynikac z kultury , tylko kulturę musi się wymuszac.

W zasadzie suwerenności narodów ona jest przesłanką w demokratycznym świecie , w różnej wersji ona będzie praktycznie stosowana (prawo wyborcze jak i też kulturę polityczną, która temu powinna towarzyszyć) Ta przesłanka wymaga zespołu rozwiązań które składają się na reprezentację interesów , bo jeśli powołujemy przedstawicieli, jakoś musimy ich rekrutować , jakoś musimy interesy . Pomiędzy

Obecnie mamy naród który ma swoją podmiotowość polityczną i nikt w to nie wątpi i mamy parlament dwuizbowy i nie idziemy do wyborów i gasimy każde źródło informacji które mówi o polityce, nie bierzemy do reki nic co nam politykę przypomina. Co się dzieje na drodze pomiędzy suwerenem, a przedstawicielami , a na tej drodze powinna być taka struktura która powinna się organizować, a to oznacza świadomość interesów .

Mamy koncepcje, a szukamy organizacji , może jest już jakaś, cała struktura organizacji , poczucie interesów i wspólnoty interesów.

Szukamy podmiotu politycznego, który to przedłoży w parlamencie, to że chcemy lepiej żyć to jest to za mało aby się to samo zrealizowało. Mogę sama stworzyć partię , ale jest to mało prawdopodobne, ale większa grupa ma szansę i tutaj już mamy ciała pośredniczące pomiędzy narodem i władzą. Podmioty polityczne które przedstawiają( przedłożą) nasze interesy, nazywają te interesy, reprezentują, chronią , próbują realizować taka jest rola ciał pośredniczących, a wśród tych ciał wyróżniamy dwa:

• partie polityczne

• grupy interesu

Jeżeli mówimy o zasadzie suwerenności narodów jako przesłance legitymizacji to mamy w pamięci właśnie te kwestie. Zrealizować racjonalnie taką przesłankę można wtedy tylko kiedy się wypełni tą przestrzeń pomiędzy z założeniem teoretycznym , a działaniem parlamentu i jeżeli ten parlament, który jest gdzieś na samym końcu to coś dzieje się pomiędzy nami czyli suwerenem, a tym parlamentem, cos co działa źle, bo tam znajdziemy odpowiedź na wszystkie pytania.

Funkcje ciał pośredniczących to jest reprezentowanie interesów

Partie polityczne - są to grupy powołane do reprezentowania interesów politycznych

Grupy interesu które są powołane do reprezentowania innych interesów nie politycznych.

Przesłanka legitymizacyjna może być w różny sposób praktycznie realizowana i w każdym systemie demokratycznym ona wygląda w zasadzie tak samo: tzn jedynym podmiotem wykonującym władzę jest naród, mają być wybory i ona maja spełniać pewne przesłanki do których zliczamy alternatywny charakter, wybory muszą być alternatywne. Przynajmniej jeden kontrkandydat, nie może to być fikcyjne. Liczba nie przesądza jakości jeśli chodzi o partie polityczne, bo w niedemokratycznym systemie trzy partie mogą istnieć, ale praktycznie mamy takie postanowienia które eliminują konkurencyjność, bo dodatkowym elementem demokratycznego systemu, podstawowym jest konkurencyjność pomiędzy partiami, rzeczywista nie pozorowana.

Wielu specjalistów mówi, że sytuacja jest niekorzystna bo mamy zdominowana scenę polityczna , ograniczona alternatywę i obsadę gremium polityczne przez większość, bo i prezydent i parlament i nie byłoby problemów gdyby był dobrze zorganizowany poziom społeczny.

Gdybyśmy wzięli pod uwagę Francje to Silna struktura społeczna gwarantuje siłę pluralizmu. W Polsce nie do końca tak jest struktury społeczne są słabe nie stanowią przeciwwagi w tym sensie że nie stanowią organizacyjnie które mogłyby naciskać władze

My jako społeczeństwo nie potrafimy wymuszać pewnych rzeczy , nie tylko kanałami ściśle politycznymi, ale silnymi organizacjami tego typu tworzone przez grupy interesu, podmioty z którymi władza musi się liczyć.

To nie tylko partie polityczne pełnią rolę reprezentanta, ale one do władzy wchodzą . One rządzą, to przedstawiciel partii jest w rządzie, a te które nie idą drogą polityczną . To one stanowią element nadzoru i kontroli im bardziej mamy stabilna strukturę społeczną i zorganizowana niepolitycznie, ale np. środowiska akademickie, którym te funkcje powinny być powierzane społecznie, ludzie zaangażowani biznesowo, struktura organizacji społecznej jest znacznie szersza w dobrze prosperującym społeczeństwie.

Środowisk akademickich czy ekonomicznych, innych osób intelektualistów pisarzy , tej pewnej elity społecznej na której spoczywa odpowiedzialność ze względu na jej możliwości intelektualne, szczególne i to jest to czego nam brakuje i czego nie można pominąć jeśli się mówi o systemie reprezentowania interesów.

Partie to za mało. Jednocześnie są takie systemy w których model wyborczy jest wspomagany przez dodatkowe źródła legitymizacji np. w Wielkiej Brytani czy w każdej monarchii demokratycznej, której obecność w systemie wspomaga władza, ułatwia podejmowanie decyzji. Obecność Monarchii ma dobry wpływ na legitymizację władzy.

Takiej monarchii się nie likwiduje jak brytyjska czy powołana specjalnie hiszpańska.

W systemach demokratycznych powołuje się pewne struktury władzy które tą wyborczą legitymację ograniczaja jest to np. okres rewolucji Goździków w Portugalii w latach 74-76 ubiegłego wieku. Była to rewolucja obalająca rządy niedemokratyczne w Portugalii.

Po tej rewolucji w konstytucji w latach 1976-1982 wprowadzone było rozwiązanie które poddawało kontroli ustawodawstwo parlamentarne z punktu widzenia jego zgodności z doktryną (zasadami)rewolucji. Kontrolę miał wykonywać specjalny organ wojskowy. Tak naprawdę było, to nie były tylko założenia. Kontrola ta została zlikwidowana nowelą w 1982 roku. Wówczas Portugalia wróbla do rodziny państw demokratycznych.

Podsumowując przesłanka modelu wyborzcego albo może być wspomagana albo ograniczana.

Wybory muszą być alternatywne musi się odrzucić wszelkie formy masowej mobilizacji, chodzi o wszystkie wiece, takie przeprowadzane w Polsce Ludowej, rocznicowe masówki w zakładach pracy związane z wydarzeniami różnego typu jak pochody 1 maja, to wszystko są elementy masowej mobilizacji poprzez którą próbowano właśnie legitymizować system. Masa ludzi która chce przemaszerować przed Trybunał.

Taki pochód odbywał się w bardzo szczególnej formie. Wybiera się takie rozwiązanie które podkreślają i dokumentują jedność z władzą, potwierdzają przynależność , są szturmówki, plakaty odpowiednich osób. Pochód gromadził całe rodziny. Te masowe doświadczenia maja znaczenie, dlatego alternatywne, wykluczone tego typu formy i kadencyjnie odbywające się wybory.

W Wielkiej Brytanii kadencja nie jest nigdzie uregulowana, nie była do ostatniego roku, teraz zmian nastąpiła. Odbywały się zgodnie z tradycją.

Typologia demokracji

Wszystko ma być demokratyczne i nikt się nie zastanawia co to znaczy. Nie jest to jednak takie oczywiste.

Istnieje spór na temat jak sobie wyobrażamy demokrację i dotyczy on jednej kwestii czy demokracja to tylko procedury, które zapewniamy , demokracja to także systemy które realizują pewne treści, ma pewna aksjologię swoją.

Jeśli chcemy porównywać systemy wg kryterium demokratyczności to pojawi się problem w jaki sposób to zrobić, gdy będziemy brać pod uwagę treści, aksjologię , jakiej wartości damy pierwszeństwo, czy w ogóle jakąś hierarchię wartości będziemy ustanawiać czy tez nie i to nas prowadzi do przekonania, że łatwiej jest posłużyć się taką formułą demokracji proceduralnej w tym prostszym ujęciu to bierzemy pod uwagę i jeśli zastanawiamy się nad tym czy kraj, system jest demokratyczny to bierzemy pod uwage pewne elementy o charakterze proceduralnym.

Procedura pozwala na narzucenie kryteriów, tam gdzie mamy aksjologie nie . Jest taka koncepcja Roberta Deahla który stworzył koncepcję demokracji proceduralnej i jako kryteria wymienił

• postawił pytanie czy wybory w danym kraju są wolne ,

• czy rywalizacja jest autentyczna ,

• czy wybory sa otwarte

Wybory wolne to takie które dają szanse udziału w nich wielu podmiotom oraz istnieja realne możliwości konkurowania w tych wyborach .

To pojęcie wywodzi się to z kultury niemieckiej i to rozwiązanie przechodziło do innych krajów, które miały doświadczenia niedemokratyczne, stały się wzorem dla Europy z wyłączeniem Anglii . Niemiecka Konstytucja nosi nazwę Ustawy Zasadniczej.

Autentyczność rywalizacji chodzi o rzeczywiście autentyczne wybory, chodzi o realną i rzeczywistą alternatyw.

Wybory otwarte rzecz dotyczy ustalenia kryteriów które dotyczą czynnego i biernego prawa wyborczego , Jak bardzo są one restrykcyjne lub nie zależy od kryterium dotyczącego ustalenia kto korzysta z czynnego i biernego prawa wyborczego, w jakim wieku. ( 18 lat)

Mamy również takie ustawodawstwa, gdzie czynne prawo wyborcze mają osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnej, takie rozmowy były również przeprowadzane w Polsce, chodzi tutaj o osoby od 13 do 16 roku życia, w tym przypadku nie chodzi o racjonalizację, ale o głosy wyborcze. 16 letnia młodzież i jej manipulowanie jego emocjami, potrzebami, wykorzystywanie cech wieku to wszystko trzeba uwzględnić. Jest to największe niebezpieczeństwo manipulacja interesem politycznym.

Reprezentacja interesów - w analizie modeli teoretycznych mówimy o pewnym modelu, a rzeczywistość jest bardziej skomplikowana i w tzw. Realu nie znajdziemy założeń ściśle odpowiadających modelowi , ale takie modelowe ujęcie pozwala zobaczyć i zwrócić uwagę na pewne kwestie.

Ta koncepcja Deahla jest wspomagana jeszcze przez jedno kryterium które dotyczy elit politycznych i stopnia w jakim te elity są racjonalne w jakim one sprzyjają stabilizacji, racjonalizacji systemu, w jakim stopniu działają przeciwko niemu.

Drugim kryterium jest stopień zintegrowania elity. Biorąc pod uwagę te wszystkie kryteria możemy wymienić następujące rodzaje, czy typy demokracji

• pseudodemokracie

• demokracja ograniczona

• demokracja nieskonsolidowana

• demokracja skonsolidowana

Pseudodemokracja jest charakterystyczna dla reżimów niedemokratycznych np. Polska w czasie PRL

Demokracja ograniczona - trzeba brać pod uwagę że prawo wyborcze nie jest powszechne. Demokracja ograniczona dla dwóch państw Wielkiej Brytani i Szwecji była etapem w ewolucji kształtowania się demokracji skonsolidowanej .nie ma zasady powszechności prawa wyborczego, prawo wyborcze jest w niej ograniczone i dostępne dla nielicznych.

Demokracja ograniczona jest pierwszym przejawem rozwiązań demokratycznych , jej cechą jest to że nie jest znana zasada powszechności prawa wyborczego .

Warunek wskazany przez Deahla nie jest tutaj powszechny , prawo wyborcze jest ograniczone, nie jest wszystkim przyznany. Ograniczona jest demokracja tylko do tych podmiotów które mają prawo wyborcze.

Gdy bierzemy pod uwagę kryteria formalne nie interesuje nas nic, czy coś jest demokratyczne, bo nam się wydaje , czy nie jest.

Patrzymy czy spełnione są kryteria jakie uznajemy za istotne i jeżeli mówimy zasada powszechności. Otwarte wybory to są takie które mają niskie bariery(progi) uczestnictwa, a więc dopuszczają do wyborów szerokie rzesze ludzi. Prawa wyborcze nie są wszystkim przyznane, od pewnej granicy społecznego rozwoju i ten warunek nie jest spełniony w przypadku demokracji ograniczonej. Bo zasada powszechności prawa wyborczego rozwija się przez cały XIX wiek i około 17 lat wieku XX

Ta demokracja jako etap w ewolucji dotyczy tylko dwóch krajów W.B i Szwecji . Demokracja ograniczona to taka w której niewielka grupa ludzi ma prawa wyborcze. W latach 30tych XIX wieku jest to około 2-3% ludności. Jest to prawie niezauważalne i jest to demokracja ograniczona. Ta demokracja ograniczona ewouluje w W.B np. kooptując nowe grupy do podmiotu suwerenności. Porozumienie elit poprzedzające modernizację

Porozumienie elit jako podstawa demokratyzacji

1. Porozumienie elit poprzedzające modernizację.

Ta forma przekształceń jest charakterystyczna dla Wielkiej Brytanii i Szwecji i dotyczy okresu tzw. poprzedzającego modernizację.

Modernizacja to proces, który doprowadził do unowocześnienia gospodarczego, np. rozwój przemysłu

Kryterium podstawowym jest zakres prawa wyborczego dla wszystkich którzy mają odpowiedni wiek. Drugie kryterium struktury elity polityczne. To porozumienie elit, potrafią rządzić. Każda elita jest podzielona na frakcje. Jeżeli elita jest bardzo wewnętrznie zróżnicowana to na ogół jest skłócona. Jak jest skłócona to nie potrafi rządzić. Elity muszą się porozumiewać wewnętrznie, aby organizować władzę.

Demokratycznośc systemu jest widziana przez pryzmat tych dwóch kryteriów zakres prawa wyborczego i porozumienia elit w ewolucji w drodze historycznej do współczesności. Otwarta jest zawsze kwestia porozumienia elit , bo ono albo jest albo go nie ma, może być ograniczone porozumienie, może być pełne porozumienie. Na takim etapie na jakim jesteśmy wyznacza kształt demokracji.

W drodze ewolucji każdy kto spełnia określone kryteria ma przyznane prawo wyborcze ale demokrację wyznacza porozumienie elit.

Tylko W.B i Szwecja demokratyzowały swój system zanim weszły w okres przyspieszonego rozwoju przemysłu. To jest wiek wynalazków, modernizacji i te zmiany demokratyzujące zachodziły od stabilnej demokracji ograniczonej ustabilizowania w drodze porozumienia elit tj reformę długiego parlamentu W.B niewielka część dysponuje prawem wyborczym i te elity które się wyłaniają w wyborach one są zdolne do porozumienia, one będą rządzić stabilnie. Kształtuje się w ten sposób stabilna demokracja ograniczona ponieważ nie wszyscy maja prawo wyborcze i są dwie możliwości ta pożądana droga to polega na kooptowaniu nowych grup do systemu i to w XIX i XX wieku postępuje, to są nowe grupy społeczne które wchodzą do tej elity politycznej mającej prawa wyborcze, która potem będzie się konsolidować w wykonywaniu władzy.

Jeżeli ta kooptacja następuje to droga prowadzi do demokracji skonsolidowanej, czyli takiej w której liczba frakcji w elicie jest racjonalna tzn mamy elitę polityczna w Polsce, nic jednak z tego nie wynika że ją mamy, ale przykład współczesnej Polski nie jest tutaj do końca do wykorzystania , bo ta elita jest słabo wewnętrznie podzielona, ona jest bardzo przez podziały wzmacniająco się skonfliktowana natomiast nie jest bardzo podzielona np. II Rzeczpospolita w 1926 r. ta elitę polityczna charakteryzuje ją ilość partii czyli wielość podziałów i wynikające z stąd trudności w powołaniu rządu.

Ograniczona liczba miejsc aby wejść do sejmu to progi wyborcze, te progi wyborcze nie były znane w 20 leciu międzywojennym, ani w Polsce ani w ogóle one pojawiają się po II wojnie światowej jako rozwiązanie które miało przeciwdziałać takim sytuacjom politycznym które były typowe dla Europy w dwudziestoleciu międzywojennym.

Wielość partii, wszystkie wchodzą wg proporcjonalnego podziału mandatu do parlamentu i następuje totalny kryzys, bo nie da się stworzyć stabilnego rządu, czyli ta elita tak jest wewnętrznie podzielona, że nie jest zdolna do wyłowienia stabilnej egzekutywy.

Rządy do 26 roku zmieniały się bardzo często, dopiero po II wojnie św przyszły rozwiązania które miały zmienić ilość partii, właśnie owe progi wyborcze i 2 instrument, który ogranicza liczbę partii i „faworyzuje” duże partie to zasada liczenia mandatów czyli system Comta który sprzyja dużym partiom i ogranicza dostęp mniejszym. Kolejnym ograniczeniem jest finansowanie partii. Jest to radykalny sposób ograniczenia ilości partii w Sejmie.

My obawiając się nadmiaru partii znaleźlibyśmy się w sytuacji pewnego niedoboru, bo alternatywę trzeba mieć realną . Silniejsze partie dostają więcej chociaż nie maja takiego poparcia.

W drugiej połowie XX w dochodzimy do demokracji skonsolidowanej, gdzie mamy te dwa kryteria uregulowane tak jak to sobie wyobrażaliśmy ; powszechne prawo wyborcze i racjonalnie ukształtowana elita polityczna, która jest zdolna do skutecznego działania. Ta skonsolidowana elita to taka która jest zdolna do skutecznego działania, powoła rząd, ten rząd będzie skutecznie działał. To nie znaczy że nie ma sporów, on jest tylko te skuteczne działania ,one się kończą powołaniem rządu. Polska demokracja nie jest normalna, bo nie wszystko jest realizowane.

Proces zbliżenia elit, tych podzielonych elit to brakuje dzisiejszej Polsce , zdolności do tworzenia zróżnicowanej wewnętrznie elity, ale nie zwalczających się antysystemowych prawic.

Antysystemowy tj rozumiany w ten sposób, tego typu frakcja elity która jest antysystemowa , jest przeciwko systemowi w ogóle, podstawą tego systemu który istnieje. Dotyczy to u nas przede wszystkim PISu. Czy można uznać PIS za partię antysystemową? Można to czasami usłyszeć, że tak . Antysystemowy to np. obalenie porządku konstytucyjnego. Chęć zmiany konstytucji nie jest dowodem zmiany porządku konstytucyjnego, trzeba zachować proporcje wynikające ze zdrowego porządku, bo mamy prawo i możemy je zmieniać. W Polsce partii antysystemowej nie ma. Najlepszy przykład który można podać to kraj Basków, chociaż liczymy Hiszpanie do skonsolidowanej demokracji.

Proces zbliżenia elit bywa długi , trudny, jakie są czynniki które powodują zbliżenie elit, mogą przyspieszać:

• Wykształcenie jest istotnym czynnikiem sprzyjającym zbliżania elit, uświadamia człowieka, uczy go i daje mu podmiotowość odpowiedzialną

• Rozwój cywilizacyjny

• Rozwój gospodarczy

• Podniesienie poziomu materialnego życia

Człowiek myśli o wartościach wyższych wtedy gdy podstawowe ma zaspokojone i nie można wymagać od niego wzniesienia się ponad tą zasadę to jest ważne w tego typu zjawiskach społecznych

• Stosunki międzynarodowe

• Kontakty międzynarodowe one bardzo podnoszą poziom kultury człowieka

To bardzo ważne bo nie potrafimy przeskoczyć pewnych barier, bo one są pokonywane dopiero w pewnym czasie i poprzez czynniki na które mamy ograniczony wpływ lub tylko pośredni . Kultura polityczna, kultura ogólna też.

Autorytarny to nie oznacza represji. Gdy Polska powstała, każdy miał przyznane prawa wyborcze, kobiety mają normalną podmiotowość, ten demokratyczny system się kończy, gdy Polska jest pod zaborami, musi nastąpić porozumienie elit. To porozumienie pozwala na demokratyzację w skali masowej. Demokracja stanie się instytucją codzienną. Jest też droga inna do tego porozumienia elit niedochodzi. Elity się dzielą, masy się dzielą i demokracji skonsolidowane zbudowac się praktycznie nie da, natomiast pojawia się demokracja nieskonsolidowana jako najłagodniejsza konsekwencja tego. Ta demokracja nieskonsolidowana może występować również wtedy, gdy porozumienie między elitami jest ograniczone, kiedy ono spełnia tylko część postulatów, nie jest to jednak system stabilny, mamy do czynienia z okresem przejściowym prowadzącym do stabilizacji i demokracji skonsolidowanej.

Tworzymy system stabilnej skonsolidowanej demokracji, rozpoczyna się od pierwotnych reform, wynikających z nacisku elit politycznych na władze, zmuszona do przeprowadzenia reform te reformy przeprowadza. W 918 r w Polsce sytuacja była nieco inna, ale efekt jest w postaci powstania nowego państwa, czy ono zdoła ustabilizować się politycznie, czy też nie. Potrzebne jest porozumienie elit, idzie opornie, mamy częste zmiany rządu. Nie ma możliwości stworzenia demokracji skonsolidowanej, bo chociaż jest spełniony warunek powszechności prawa wyborczego to elity są nieskonsolidowane. Załamanie systemu następuje w 1926 roku bo jest to przewrót marszałka Piłsudzkiego , zmiany ustrojowe następują, przewrót jest ogromny wprowadzony jest po raz pierwszy instrument który ma wpływać na stabilizację elit to jest nowela z sierpnia 1926 r rozporządzenia z mocą ustawy RP, tymi którymi wprowadzał kodeks handlowy. Parlament którego nie da się ustabilizować, omijamy parlament i wydajemy akt prezydenta. Podobną drogą poszedł De Gaulle

W 1958r różne są możliwości oddziaływania na strukturę frakcji na elity. Konsekwencje w Polsce były na podstawie tej demokracji nieskonsolidowanej, później mamy konstytucję i mielibyśmy skonsolidowaną gdyby nie wojna.

Jaka może być droga zmian od rozpoczęcia procesu demokracji skonsolidowanej poprzez przeszkody które się pojawiają do momentu uzyskania demokracji niewskonsolidowaniej. Wojną zamykamy demokrację nieskonsolidowaną, mamy powszechne prawo wyborcze i racjonalny system partyjny, system rządów i stabilizujący się układ polityczny. Czym się charakteryzują poszczególne typy demokracji.

Pseudodemokracja- istnieje jedna państwowa ideologia w której wszystkie frakcje elit są podporządkowane podobnie jak całe społeczeństwa

Frakcja elit to są one podporządkowane jednej dominującej frakcji np. układ w PRL, 3 partie i jedna dominująca PZPR

Demokracja ograniczona to taka w której część społeczeństwa ma prawa wyborcze. Elita jest mocno zróżnicowana i niezdolna do trwałego porozumienia

Demokracja skonsolidowana prawo wyborcze powszechne podobnie jak w nieskonsolidowanej. Elita jest zdolna do porozumienia

Zbliżenie elit warunek tworzenia dem skons czynniki kształtujące to porozumienie.

---