WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECI
Przepisy prawa oświatowego uprawniające do organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci:
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z póź. zm.) - art.71 b ust. 2a, 2b, 3, 3a;
Rozporządzenie Ministra Edukacji narodowej i Sportu z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju (Dz.U. Nr 68, poz. 587);
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie zasad działania publicznych poradni psychologiczno - pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz.46) - § 1 ust. 3 pkt 1 oraz § 5.
Podstawy prawno - organizacyjne
Analiza:
Statutu
Arkusza organizacji
Dokumentacji
dziecka
rodziny dziecka
zespołu wczesnego wspomagania rozwoju
dyrektora
Bazy lokalowej i wyposażenia
Podstawy merytoryczne
Analiza realizacji indywidualnych prpoogramów pracy z dzieckiem i jego rodziną
Obserwacja zajęć grupowych
Obserwacja zajęć indywidualnych
Pozostałe aspekty
Ad. I Podstawy prawno - organizacyjne
Analiza statutu przedszkola, szkoły, ośrodka, poradni psychologiczno - pedagogicznej
Czy statut zawiera zapisy regulujące prowadzenie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w szkole/ placówce, w tym:
- organizację zajęć wczesnego wspomagania rozwoju z uwzględnieniem miejsca ich prowadzenia, wymiaru godzin, liczby dzieci, które ukończyły 3 rok życia w zajęciach grupowych, czasu trwania zajęć itd.,
- powołanie zespołu wczesnego wspomagania rozwoju (skład zespołu kwalifikacje specjalistów), osoby koordynującej pracę zespołu.
Analiza arkusza organizacji
Czy arkusz organizacji zawiera zapis dotyczący w szczególności liczby specjalistów prowadzących zajęcia wczesnego wspomagania oraz liczby godzin zajęć prowadzonych przez każdego z nich ?
Analiza dokumentacji
Dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju,
W skład, której powinny wchodzić m.in.:
- opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana przez poradnię psychologiczno - pedagogiczną,
- zaświadczenia lekarskie informujące np. o wspomaganiu farmakologicznym i jego skutkach (mogących mieć wpływ na samopoczucie dziecka, jego funkcjonowanie),
- dziennik oddziaływań wspomagających rozwój lub inny dokument potwierdzający przebieg pracy z dzieckiem (realizacja indywidualnego programu),
- zeszyt obserwacji lub inny dokument ukazujący przebieg rozwoju dziecka (skuteczność podjętych oddziaływań);
Pracy z rodziną dziecka,
W skład, której powinny wchodzić m.in.
- diagnoza środowiska rodzinnego,
- zasady o organizacja współpracy z rodzicami (formy i metody),
- harmonogram współpracy z rodzicami i rodzeństwem (spotkania, konsultacje0,
- harmonogram zajęć instruktażowych (np. warsztaty, videotrening, terapia pedagogiczna) dla rodziców i rodzeństwa,
- harmonogram zajęć otwartych dla rodziców i rodzeństwa,
- terapeutyczny program wspomagania rodziny (formy pomocy udzielane całej rodzinie, wsparcie psychologiczne, pedagogiczne i inne - w miarę potrzeb rodziny),
- plan pracy zajęć prowadzonych w domu rodzinnym dziecka, w szczególności dziecka w wieku do 3 roku życia;
Zespołu wczesnego wspomagania rozwoju dzieci,
W skład, której powinny wchodzić m.in.:
- powołanie zespołu wydane przez dyrektora,
- wewnętrzne procedury organizacji pracy (funkcjonowania zespołu)
- regulamin pracy zespołu,
-organizacja pracy zespołu zapewniająca zasadność podejmowanych działań, systematyczność, częstotliwość, zmienność działań i elastyczność,
- harmonogram konsultacji, superwizji specjalistów,
Określenie zakresu obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych członków zespołu, ( kto i za jakie zadanie odpowiada: np. za kontakty z rodzicami, ze służbą zdrowia, za dokumentację);
Dyrektora szkoły/ placówki
W skład, której powinny wchodzić m.in.
- Obowiązki dyrektora jako koordynatora pracy zespołu,
- informacja o sposobie sprawowania i dokumentowania przez dyrektora nadzoru pedagogicznego nad zajęciami wczesnego wspomagania rozwoju dzieci,
- informacja o nawiązaniu współpracy (np. zawarcie porozumień) z instytucjami prowadzącymi wczesne wspomaganie rozwoju dziecka oraz informacja o innych instytucjach współpracujących z przedszkolem, szkołą czy poradnia - w celu objęcia dziecka całościową kompleksowa opieka (służba zdrowia, pomoc społeczna, inne placówki wspierające rodzinę, organizacje pozarządowe itp.),
- informacja o nawiązanej współpracy z uczelniami dot. przedmiotowej problematyki,
- plan doskonalenia zawodowego nauczycieli i specjalistów ( wspomaganie merytoryczne) w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego
Baza lokalowa i wyposażenie
Wyposażenie w sprzęt i środki dydaktyczne powinno być zgodne z potrzebami dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju: odpowiednie sale do zajęć i specjalistyczne gabinety (ilość, rodzaj, wielkość pomieszczeń dostosowanych do potrzeb małego dziecka i dostępność do nich), pomoce dydaktyczne adekwatne do prowadzonych zajęć z dzieckiem i jego rodziną. Inne - to np. stół do przewijania, szatnia dla wózków, pokój odpoczynku dla rodzica. Zwrócenie uwagi na estetykę wnętrz i zniesienie barier architektonicznych, a także na dostępność do materiałów informacyjno - dydaktycznych i przepływ informacji (tablice ogłoszeń, ulotki itp.).
Ad II. Podstawy merytoryczne
Analiza:
Opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka pod kątem zawartych w niej zaleceń i ich realizacji;
Indywidualnego programu wczesnego wspomagania dziecka i jego rodziny uwzględniającego przede wszystkim:
diagnozę rozwoju dziecka (wstępna diagnoza psychologiczna),
wielospecjalistyczna diagnozę funkcjonalna (pogłębiona diagnoza dziecka - kompleksowa i interpersonalna opracowana przez cały zespół) - spójność programu z diagnozą funkcjonalną,
plan terapii dla dziecka i jego rodziny - spójne i integralne oddziaływania , (wskaźniki realizacji, uwagi…..),
procedur ewaluacji indywidualnego programu wczesnego programu wczesnego wspomagania rozwoju;
Pracy zespołu - jej skuteczności w udzielanej dziecku i jego rodzinie pomocy, planowanych dalszych działaniach;
Organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w wieku do 3 roku życia w domu rodzinnym ( z udziałem rodziców, w szczególności matki, która ma z dzieckiem największą więź emocjonalna);
AD III. Pozostałe aspekty
Należy zwrócić uwagę na:
- czas oczekiwania dziecka i jego rodziny na udział we wczesnym wspomaganiu rozwoju,
-odnotowywanie pozytywnych doświadczeń w celu ich wymiany i upowszechniania,
- kompletowanie problemów, z jakimi spotykają się organizatorzy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w celu wypracowania odpowiednich rozwiązań,
- promocję przedszkola, szkoły, ośrodka, poradni psychologiczno -pedagogicznej (foldery, plakaty, ulotki dostępne w szpitalach na oddziałach położniczych, oddziałach patologii ciąży, OIOM - dla noworodków, poradniach D, przychodniach lekarskich, żłobkach, parafiach: Strona internetowa: współpraca z mediami promująca ideę wczesnego wspomagania rozwoju dziecka itd.),
- gromadzenie materiałów dokumentujących przebieg pracy z dzieckiem i jego rodziną ( nagrania video, wytwory pracy dzieci - wystawy itp., monitorowanie w celu modyfikacji programu),
- publikacje dla rodziców, nauczycieli, specjalistów,