WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECI

Przepisy prawa oświatowego uprawniające do organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci:

1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z póź. zm.) - art.71 b ust. 2a, 2b, 3, 3a;

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji narodowej i Sportu z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju (Dz.U. Nr 68, poz. 587);

3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie zasad działania publicznych poradni psychologiczno - pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz.46) - § 1 ust. 3 pkt 1 oraz § 5.

1. Podstawy prawno - organizacyjne

Analiza:

1. Statutu

2. Arkusza organizacji

3. Dokumentacji

1. dziecka

2. rodziny dziecka

3. zespołu wczesnego wspomagania rozwoju

4. dyrektora

4. Bazy lokalowej i wyposażenia

2. Podstawy merytoryczne

1. Analiza realizacji indywidualnych prpoogramów pracy z dzieckiem i jego rodziną

2. Obserwacja zajęć grupowych

3. Obserwacja zajęć indywidualnych

3. Pozostałe aspekty

Ad. I Podstawy prawno - organizacyjne

1. Analiza statutu przedszkola, szkoły, ośrodka, poradni psychologiczno - pedagogicznej

Czy statut zawiera zapisy regulujące prowadzenie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w szkole/ placówce, w tym:

- organizację zajęć wczesnego wspomagania rozwoju z uwzględnieniem miejsca ich prowadzenia, wymiaru godzin, liczby dzieci, które ukończyły 3 rok życia w zajęciach grupowych, czasu trwania zajęć itd.,

- powołanie zespołu wczesnego wspomagania rozwoju (skład zespołu kwalifikacje specjalistów), osoby koordynującej pracę zespołu.

2. Analiza arkusza organizacji

Czy arkusz organizacji zawiera zapis dotyczący w szczególności liczby specjalistów prowadzących zajęcia wczesnego wspomagania oraz liczby godzin zajęć prowadzonych przez każdego z nich ?

3. Analiza dokumentacji

1. Dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju,

W skład, której powinny wchodzić m.in.:

- opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana przez poradnię psychologiczno - pedagogiczną,

- zaświadczenia lekarskie informujące np. o wspomaganiu farmakologicznym i jego skutkach (mogących mieć wpływ na samopoczucie dziecka, jego funkcjonowanie),

- dziennik oddziaływań wspomagających rozwój lub inny dokument potwierdzający przebieg pracy z dzieckiem (realizacja indywidualnego programu),

- zeszyt obserwacji lub inny dokument ukazujący przebieg rozwoju dziecka (skuteczność podjętych oddziaływań);

2. Pracy z rodziną dziecka,

W skład, której powinny wchodzić m.in.

- diagnoza środowiska rodzinnego,

- zasady o organizacja współpracy z rodzicami (formy i metody),

- harmonogram współpracy z rodzicami i rodzeństwem (spotkania, konsultacje0,

- harmonogram zajęć instruktażowych (np. warsztaty, videotrening, terapia pedagogiczna) dla rodziców i rodzeństwa,

- harmonogram zajęć otwartych dla rodziców i rodzeństwa,

- terapeutyczny program wspomagania rodziny (formy pomocy udzielane całej rodzinie, wsparcie psychologiczne, pedagogiczne i inne - w miarę potrzeb rodziny),

- plan pracy zajęć prowadzonych w domu rodzinnym dziecka, w szczególności dziecka w wieku do 3 roku życia;

3. Zespołu wczesnego wspomagania rozwoju dzieci,

W skład, której powinny wchodzić m.in.:

- powołanie zespołu wydane przez dyrektora,

- wewnętrzne procedury organizacji pracy (funkcjonowania zespołu)

- regulamin pracy zespołu,

-organizacja pracy zespołu zapewniająca zasadność podejmowanych działań, systematyczność, częstotliwość, zmienność działań i elastyczność,

- harmonogram konsultacji, superwizji specjalistów,

Określenie zakresu obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych członków zespołu, ( kto i za jakie zadanie odpowiada: np. za kontakty z rodzicami, ze służbą zdrowia, za dokumentację);

4. Dyrektora szkoły/ placówki

W skład, której powinny wchodzić m.in.

- Obowiązki dyrektora jako koordynatora pracy zespołu,

- informacja o sposobie sprawowania i dokumentowania przez dyrektora nadzoru pedagogicznego nad zajęciami wczesnego wspomagania rozwoju dzieci,

- informacja o nawiązaniu współpracy (np. zawarcie porozumień) z instytucjami prowadzącymi wczesne wspomaganie rozwoju dziecka oraz informacja o innych instytucjach współpracujących z przedszkolem, szkołą czy poradnia - w celu objęcia dziecka całościową kompleksowa opieka (służba zdrowia, pomoc społeczna, inne placówki wspierające rodzinę, organizacje pozarządowe itp.),

- informacja o nawiązanej współpracy z uczelniami dot. przedmiotowej problematyki,

- plan doskonalenia zawodowego nauczycieli i specjalistów ( wspomaganie merytoryczne) w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego

4. Baza lokalowa i wyposażenie

Wyposażenie w sprzęt i środki dydaktyczne powinno być zgodne z potrzebami dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju: odpowiednie sale do zajęć i specjalistyczne gabinety (ilość, rodzaj, wielkość pomieszczeń dostosowanych do potrzeb małego dziecka i dostępność do nich), pomoce dydaktyczne adekwatne do prowadzonych zajęć z dzieckiem i jego rodziną. Inne - to np. stół do przewijania, szatnia dla wózków, pokój odpoczynku dla rodzica. Zwrócenie uwagi na estetykę wnętrz i zniesienie barier architektonicznych, a także na dostępność do materiałów informacyjno - dydaktycznych i przepływ informacji (tablice ogłoszeń, ulotki itp.).

Ad II. Podstawy merytoryczne

Analiza:

1. Opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka pod kątem zawartych w niej zaleceń i ich realizacji;

2. Indywidualnego programu wczesnego wspomagania dziecka i jego rodziny uwzględniającego przede wszystkim:

1. diagnozę rozwoju dziecka (wstępna diagnoza psychologiczna),

2. wielospecjalistyczna diagnozę funkcjonalna (pogłębiona diagnoza dziecka - kompleksowa i interpersonalna opracowana przez cały zespół) - spójność programu z diagnozą funkcjonalną,

3. plan terapii dla dziecka i jego rodziny - spójne i integralne oddziaływania , (wskaźniki realizacji, uwagi…..),

4. procedur ewaluacji indywidualnego programu wczesnego programu wczesnego wspomagania rozwoju;

3. Pracy zespołu - jej skuteczności w udzielanej dziecku i jego rodzinie pomocy, planowanych dalszych działaniach;

4. Organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w wieku do 3 roku życia w domu rodzinnym ( z udziałem rodziców, w szczególności matki, która ma z dzieckiem największą więź emocjonalna);

AD III. Pozostałe aspekty

Należy zwrócić uwagę na:

- czas oczekiwania dziecka i jego rodziny na udział we wczesnym wspomaganiu rozwoju,

-odnotowywanie pozytywnych doświadczeń w celu ich wymiany i upowszechniania,

- kompletowanie problemów, z jakimi spotykają się organizatorzy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w celu wypracowania odpowiednich rozwiązań,

- promocję przedszkola, szkoły, ośrodka, poradni psychologiczno -pedagogicznej (foldery, plakaty, ulotki dostępne w szpitalach na oddziałach położniczych, oddziałach patologii ciąży, OIOM - dla noworodków, poradniach D, przychodniach lekarskich, żłobkach, parafiach: Strona internetowa: współpraca z mediami promująca ideę wczesnego wspomagania rozwoju dziecka itd.),

- gromadzenie materiałów dokumentujących przebieg pracy z dzieckiem i jego rodziną ( nagrania video, wytwory pracy dzieci - wystawy itp., monitorowanie w celu modyfikacji programu),

- publikacje dla rodziców, nauczycieli, specjalistów,