Areologia zajmuje się :

- wydzielaniem gazów

- warunkami klimatycz.

- pożarami kopalnianymi oraz ich wpływem na stan atmosfery.

Atmosfera kopalniana - w jej skład wchodzą: powietrze oraz gazy wydobywające się z procesów technologicz.

Skład atmosfery:

- Tlen 20,969% obj.

- azot 78,1% obj.

- CO₂ 0,03% obj.

- argon, meon, wodór ok. 1% obj.

Powietrze kopalniane zawiera: metan, tlenek: węgla, azotu, siarka, wodór, aldehydy, tlenek siarki. Skład gazów jest ściśle określony i zapisany w przepisach górniczych.

NDS - największe stężenie średnie gazów w ciągu 8 godz. dnia pracy. Stężenie tych gazów nie może być szkodliwego wpływu na człowieka przez jego okres zdolności do pracy ani jego potomstwa.

NDSCh - największe dopuszczalne stężenie chwilowe, które nie może być większe przez 30 min. w ciągu 8 godz. pracy.

NDSP - największe dopuszczalne stężenie progowe, które nie może być przekroczone. Dotyczy szczególnie gazów trujących i

szkodliwych dla zdrowia.

Tlen - O2 - gaz bezbarwny, bez zapachu i smaku, niepalny i nie wybuchowy, bardzo aktywny ( łączy się z innymi pierwiastkami).

W zależności od szybkości reakcji mówimy o:

- utlenianie - powolne łączenie się

- palenie - szybkie łączenie się z towarzyszącymi zjawiskami świetlnymi.

- wybuch - szybkie łączenie się, zjawiska świetlne i akustyczne.

Ilość tlenu najlepsza do oddychania dla człowieka to 21%. Do 19% mogą być prowadzone prace. Przy 17% oddech staje się cięższy, występują zawroty głowy, gaśnie płomień. Przy 15% człowiek jest niezdolny do wysiłku fizycznego. Prz ok. 12% życie jest zagrożone. 10% - wymioty, omdlenia. Przy 7% następuje śmierć w krótkim czasie.Maleje przy pożarach. Zawartość tlenu badana jest przy pomocy analizy chemicznej, rurkami wskaźnikowymi, analizatorów.

Azot - N2 - bezbarwny, bez smaku i zapachu, obojętny dla procesów oddychania. Zawartość azotu może wynosić 77-81%. Zwiększanie zawartości azotu zachodzi kosztem tlenu. Może się on wydzielać do wyrobisk np. z materiałów wybuchowych. Zawartość azotu w powietrzu kopalnianym wykrywana jest poprzez analizę chemiczną.

Dwutlenek węgla - CO2 - bezbarwny, bez zapachu, o kwaskowym smaku, nie palny i nie wybuchowy. Jego zawartość wzrasta podczas robót strzałowych, oddychania. Należy do gazów duszących. Gdy zawartość CO2 jest większa niż 2% to następuje zaburzenia czynności oddechowych. Powyżej 8% utrata przytomności. CO2 jest cięższy od powietrza 1,5 razy dlatego gromadzi się przy spągu wyrobiska. Jego zawartość wykrywana jest przy pomocy: rurki wskaźnikowej, metanomierza interferencyjnego, analizy chemicznej.

Tlenek węgla - CO - bezbarwny, bez zapachu i smaku nafty pochodzącej od dyscylacji. Gaz palny, przy odpowiedniej zawartości z tlenem tworzy mieszaninę wybuchową (12,5 - 74%). Jest to gaz trujący, zdolny do łatwego łączenia z hemoglobiną krwi, która zdolność do przenoszenia tlenu. Objawy zatrucia to: uczucie ucisku, tętnienie w sromach, zawroty głowy, wymioty, problemy ze wzrokiem. Zawartość tlenu węgla w wyrobiskach wykrywana jest poprzez: analizę chemiczną, analizatory oraz rurki wskaźnikowe.

Tlenki azotu - NO, NO2 - są trujące o gryzącym zapachu, w zależności od temp.barwa przybiera kolor od żółtego do brunatnego. Uszkodzenie pęcherzyków płucnych, tchawicy, objawy występują po kilku godzinach: kaszel, drażnienie błon śluzowych, potem duszenie i sinica. Występuje m.in. tam gdzie są maszyny samojezdne o napędzie spalinowym. Wykrywanie: analizatory, rurki wskaźnikowe, analiza chemiczna.

SO2 - bezbarwny, bardzo silnym, ostrym duszącym zapachu, powoduje podrażnienie błon śluzowych, spojówek tchawicy. Jest niepalny, tworzy się przy pożarach, przy urabianiu materiałami zawierającymi siarke. Wykrywanie: analiza chemiczna, rurki wskaźnikowe.

H2S - bezbarwny, zapach zgniłych jaj. Palny, tworzy mieszaninę wybuchową (4-46%), silnie trujący, powoduje podrażnienie ośrodka oddechowego, śmierć. Wydziela się przy gniciu, rozpuszcza się b. dobrze w wodzie. Wykrywanie: analiza chemiczna, rurki wskaźnikowe, analizatory.

Wodór - H2 - bezbarwny bez zapachu i smaku jest najlżejszy: obojętny ale palny, tworzy mieszaninę wybuchową (4 - 70%) występuje w gazach pożarowych, ma niską temp. Zapłonu, niebezpieczeństwa wybuchu gazu. Wydziela się m.in. w ładowniach akumulatorów. Dopuszczalna zawartość 0,5 %. Wykrywanie próbami średnimi i punktowymi, które są pobierane sposobem: mokrym, z przedmuchiwaniem, próżniowym, chemicznie, pochłanianie.

METAN - jest gazem bezbarwnym, bez zapachu i smaku, dla procesów oddychania jest obojętny, przy 40% zawartości tlenu wynosi 12%. Jest palny i tworzy z powietrzem mieszaninę wybuchową ( 4 - 15%). Wybuch powoduje wzrost ciśnienie i temp., potem fale wsteczne. Wybuch metanu jest początkiem wybuchu pyłu węglowego. Produktem tego wybuchu jest wysoka temp., brak tlenu oraz duża zawartość tlenku węgla. W obecności metanu:

- do 1% - wszystkie roboty górnicze włącznie z robotami strzałowymi.

- 1 - 1,5% - wszystkie roboty górnicze z robotami strzałowymi przy użyciu materiałów wybuchowych specjalnych.

- 1,5 - 2% - wszystkie roboty górnicze bez robót strzałowych

- powyżej 2% - roboty są zabronione, po za pracami mającymi na celu przywrócenie prawidłowego stanu wentylacji w wyrobiskach.

Metan towarzyszy generalnie pokładom węgla. Jako gaz lżejszy od powietrza ma tendencje do migrowania do powierzchni, a CO2 w głąb ziemi. Zawartość metanu w pokładach węgla będzie związana z tektoniką i budową pokładów.

Sorbcje gazów ( metanu ) - to chemiczne połączenie gazu z węglem jak również fizyczne. Metan występuje w postaci związanej z substancją węglową i w postaci luźnej wypełniającej pustki i szczeliny. Metanu w stanie wolnym jest ok. 5- 10%, zwiększa się w miarę wzrostu głębokości zalegania pokładów węgla. Na głębokości 700 do 800 m jest mała ilość gazu występująca w postaci wolnej. W naszych pokładach - 17 m³/ tone czystej substancji węglowej.

Metanowość
- to naturalne nagromadzenie metanu w pokładzie węgla.

CWS- czysta substancja węglowa, czyli węgiel bez wody i popiołu.

Zawartość metanu w pokładach węgla opisuje się równaniem Langiura.

a, b- współczynniki sorbcji.

W miarę wzrostu ciśnienia ilość tego gazu zaabsorbowanego nie ulega zmianie. Przy rozdrabnianiu węgla będzie wydzielał się metan. Pokłady węglowe zostały sklasyfikowane na cztery kategorie zagrożenia metanowego pokładów:

a) 0,1-2,5

b) 2,5 - 4,5 --//--

c) 4,5 - 8 --//--

d) pow. 8 --//--

Pole metanowe jest gdy zawartość metanu jest mniejsza niż 0,1.

Są dwie kategorie zagrożenia metanowego w złożach soli:

1) złoże soli lub jego część jeśli stwierdzono występowanie metanu pochodzenia naturalnego lub łącznie z gazami wybuchowymi i innymi pochodzenia naturalnego w ilości większej niż 0,1%

2)złoże bądź część złoża jeśli wystąpił nagły wpływ lub wyrzut metanu pochodzenia naturalnego oddzielania lub łączenie z innymi gazami lub skałami- w ilości pow. 1%.

Rudy miedzi oraz innych kopalin i te złoża zaliczamy do dwóch kategorii zagrożenia metanowego:

1)złoże lub część złóż jeśli stwierdzono występowanie w powietrzu metanu pochodzenia naturalnego w ilości pow. 0,1%.

2)jeśli występuje możliwość wzmożonego wydzielania lub nagły wpływ metanu pochodzenia naturalnego z górotworu lub wody dopływającej do wyrobisk.

Formy wydzielania się metanu:

1)powolne, filtracyjne wydzielanie się metanu

2)w postaci fukacza - wydzielanie się CH4 ze zbiorników pod odpowiednim ciśnieniem

3)wyrzuty metanu lub metanu i skały

Przy zachowaniu równowagi następuje wyrzucenie gazu lub gazu z pokruszoną skałą. Powstanie atmosfery beztlenowej. Metan to zagrożenie naturalne jak również: zagrożenia wodą, tąpnięciem czy pozarem.

Określenie i prognozowanie ilości metanu w wyrobiskach:

Nasycenie pokładu węgla na rejonieRybnicko - Jastrzębskim:

Ruch gazu w ośrodku porowatym:

V = - k/u grad. p - rów.filtracji k - współ. przepuszczalności

u - współ. lepkości dynamicznej gazów

div(
V)+m∂p/∂t=W

równanie ciągłości

m- porowatość ośrodka

równanie stanu (przemiana izotermiczna)

Wydzielanie metanu do wyrobisk chodnikowych:

Z ociosów pokładu węgla metan wydziela się jak na wykresie

6miesięcy po tym czasie uznajemy, że do wyrobiska metan się nie wydziela. W wyrobisku mówimy o dwóch składnikach wydzielania: z ociosu q₀, urobionego węgla w [m³/min] q_u.

q=q₀+q_u

q_u=b*m*V*
(W₀-W_k)/1440

1440-czas trwania doby w min, W₀-metanowość istotna, W_k-metanowość końcowa, m-miąższość, miąższość-postęp w metrach na dobę,
-ciężar właściwy węgla.

Metoda filtracji:

Q_t=q_d/sqrt t

Q_d-początkowe wydzielanie metanu z calizny odsłoniętej

Q₀=k*m*V*q_d*sqrt t

t-czas drążenia wyrobiska,

t=x/V

Metoda Instytutu Górniczego Skoczyńskiego:

Q_t=q_d/sqrt t

Q₀=2*m*V*q_d(2*sqrt t -1)

Prognozowanie wydzielania metanu do wyrobisk ścianowych:

Metan wydobywa się nie tylko z wyrobisk aktualnie eksploatowanych, ale także z pokładów nad i podebranych. P - ciśnienie z wyrobisk ścianowych, p_u-ciśnienie gazu naturalne w skałach, ponieważ p_u-jest większe od p to gaz będzie migrował do wyrobiska

Jeżeli w obrębie tego stanu będą pokłady węgla to z tego gaz też będzie migrował do wyrobiska.

Źródła wydzielanie metanu: pokład ekspl., pokładu naruszone ekspl., pokład i skały płone naruszone ekspl.

Metody wydzielania do ścian: wykreślna Stuffkena, i Schultra),analityczna, empiryczna. Metoda dynamiczna. Pokłady węgla nie są równomiernie nasycone. Metody przewidywania wydzielanie metanu wykonujemy dla pola biegu ściany. Prognozy wykonujemy dla pewnych obszarów.

Metody prognozowania:

a)metoda wytycznych (MG)

b)metoda instytutu górniczego im. Skoczyńskiego:

Ks=
-dla ściany prowadzonej od granic.

L- dł. ściany; b-szer. chodnika; zasięg strefy odprężenia calizny węglowej.

h=13m dla węgli antracytowych i tłustych.h=18m dla węgli koksowych.h=23m dla węgli pozostałych.

Xp=Zk*m_e(1,2+cosα)

α-kąt nachylennia pokładu. Zk- wsp. zależny od sposobu kierowania stropem. m_e-miąższość eksploatowanego pokładu.

Zk-60-pełny zawał.Zk=45-podsadzka częściowa.Zk=20-przy podsadzce pełnej.

Dla pokładów nadebranych Xp=35m

Qsp=Kn*Qs Kn=0.25-pełny zawał.Kn=0.2-częściowa podsadzka.Kn=0.1-pełna podsadzka.

Woi'=Woi-(Woi-Wki)*(1-
.Wydzielanie metanu nie jest wprost proporcjonalne do wydobycia.

ZWALCZANIE METANU: dwa sposoby:

1) intensywna wentylacja: V=

Pmax-dopuszczalna max.zawartość metanu w przodku.Pd-koncetracja na wlocie do wyrobiska.q- ilość prognozowana metanu wydzielającego się.K-wsp.uwzględniający nierówności wydzielania CH_4.

2) odmetanowanie górotworu.Przedzielanie mateanu zawsze da się zrobić przy pomocy powietrza. Wtedy stosujemy odmetanowanie-tj.planowane ujęcie mateanu z górotworu i doprowadzenie szczelnymi przewodami do dróg zużytego powietrza lub na powierzchnię. E=
-efektywność odmetanowania

Odmetanowanie nie jest celem ale koniecznością dla bezpieczeństwa.

PRAWO BOILA:

PRAWO CHARLESA:

P*Vn=Ro*T

Vn-objętość molowa

PRAWO DALTONA:

p=

Pb=Pp+Pw Pb-ciś.barometryczne;Pw-ciś.pary wodnej.

WILGOTNOŚĆ WŁAŚCIWA - wyraża stosunek zawartości pary wodnej do 1kg powietrza suchego.

STOPIEŃ NASYCENIA POWIETRZA:

Wilgotność bezwzględna-tj. masa pary wodnej zawarta w 1m³ powietrza wilgotnego. ρ=

Wilgotność względna: określa wilgotność pary wodnej w powietrzu w stosunku do nasycenia:

RÓWNANIE PSYCHROMETRYCZNE(SZTUNGA): Pw=Pwn-Pok(Ts-Tm)

K=[K^-1] ; k=6,677*10^-4[K^-1]

K=10^-5965+
; V-prędkość powietrza w pobliżu zbiorniczka wilgotnego w
.

Gęstość powietrza suchego:
I=U+pV

i=i_p+X_iw - entalpia

i_p-entalpia powietrza suchego ; i_p=0,007*t

i=0,007*t+x(2500+1,84t) [

WYKRES PSYCHROMETRYCZNY

Ciśnienie odniesione do próżni nosi nazwę ciśnienia bezwzględnego,jeśli będziemy to odnosić do ciśnienia barometrycznego to mówimy o podciśnieniu lub nadciśnieniu. Urządzenia mierzące różnice ciśnień: -manometry;-mikromanometry różnicowe.

Przyrządy do pomiaru ciśnienia bezwzględnego to: 1.barograf różnicowy 2.barometr rtęciowy 3.aneroidy 4.baroluk

Jednostki ciśnienia:

Pa=N/m²=kg/ms²; 1bar=10⁵Pa;1mmH₂O=1KG/m³=9,81N/m²; 1mmHg=

13,6

CIEPLARNIANE WARUNKI PRACY:

Na komfort ciepła wpływa:

1.Wilgotność powietrza 2.temp.powietrza oraz temp. ociosów 3.prędkość przepływu powietrza 4.ciśnienie powietrza 5.skład chemiczny powietrza 6.promieniowanie ciepła 7.zanieczyszczenia.

RÓWNANIE BILANSU ENERGETYCZNEGO DLA ORGANIZMU CZŁOWIEKA:

M=W+Qp+Qk+Qr+Qo+A

M-energia wytwarzana w wirniku; Qp-cieplo wytwarzane przez parowanie; Qr-ciepło stracone lub zyskane przez promieniowanie; Qo-straty ciepła w oddychaniu; A-energia akumulowana w organizmie; W-energia związana z wykonywaniem pracy; Qk-ciepło oddawane lub przyjmowane przez konwekcje.

WARUNKI PRACY :

-8godz.pracy jeżeli temp.na termometrze suchym
i intensywność chłodzenia jest<11

-jeżeli temp.powietrza 28-33 lub intensywność chłodzenia jest mniejsza od 11k to czas pracy do 6 godz.

Intensywność powietrza mierzymy katametrem:

F-stała katometru

Mierzymy czas opadania alkoholu między 38-35⁰C

K=F/

mówimy o tym ile mcal jest odprowadzanych w ciągu 1s. z 1 cm² katometra.

WSKAZNIKI OCENIAJĄCE WARUNKI PRACY:

1.temp sucha 2.intensywność chłodzenia 3.berlinska temp.efektywna

BTE=0.9t_m+0,1t <34⁰

Tm-temp wilgotna

- temp francuska: FTE=0,7

- wskaźnik oceny mikroklimatu górniczego:

dla pom. zamkniętych

Tmn-temp.mierzona na termometrze wilgotnym bez wymuszenia przepływu powietrza wokół zbiornika termometru; Tg-temp.poczerninej kuli; Ta-temp.powietrza na termometrze suchym.

NA TEMP.POWIETRZA KOPALNIANEGO:

W 50% wpływa ciepło z górotworu; w 25% proces utleniania; w 25%_s \

inne zródła.

Temp.powietrza w wyrobisku zależy od: -temp.na wlocie; -szeregu przemian termodynamicznych, które będą miały miejsce.

Czynniki wpływające na średnią temp w wyrobisku.

- zmiana entalpii powietrza w wyniku sprężenia lub rozprężenia pod wpływem zmian ciśnienia barometrycznego.

- wymiana ciepła między górotworem a przepływającym powietrzem

- wymiana wilgoci i zmiana stanu skupienia wilgoci

- wydzielania ciepła w wyniku egzotermicznych procesów utleniania

- wymiana ciepła między powietrzem sprężonym płynącym w rurociągu, a powietrzem kopalnianym.

Rys.

r - promień wodzący

r₀ - promień wyrobiska

równanie przewodnictwa cieplnego

- temp stała w danej punktuchwili

-czas

a - wsp przewodności temperaturowej

Równanie energii

C_p- ciepło przy stałym ciśnieniu[J/KgK]

q_s- strumień ciepła dopływających do powietrza od skał na odcinku z przewodów jednostkowej jednostce czasu.

q_{d -} dodatkowy strumień ciepła dopływający do jednostkowej długości przewodu w jednostce czasu

T- temp powietrza

Q- strumień objętościowy powietrza przepływającego przez wyrobisko.

Temp w wyrobisku

W wyrobiskach temp musi być niższa od 33^oC.

Ggdy temp >33^oC tylko prace związane z ratownictwem. Średnia głębokość 700m. Co 33 m wzrostu głębokości następuje wzrost o 1^oC temp pierwotnej górotworu. Jeżeli temp górotworu >niż temp powietrza to ciepło górotworu wpływa na wzrost temp pow. o 50%.

Musimy obniżyć temp czyli wprowadzić klimatyzacje. Jeżeli obniżymy temp np. do 20^oC, a temp górotworu wynosi 40^oC to gradient temp wynosi 20^oC.

Procesy wykorzystywane do obniżenia temp:

- topnienie(stały w ciekły)

- sublimacja ( stały w gazowy)

- parowanie( ciekły w gazowy)

- rozprężanie gazów

- chłodzenie termoelektryczne

Klimatyzacje stosujemy wtedy kiedy wykorzystaliśmy już pozostałe procesy. Klimatyzacja jest przedsięwzięciem bardzo kosztownym. W naszych warunkach stosowany jest proces rozprężania.

Maszyny sprężarkowe

Lokalizacja tych urządzeń może być na powierzchni. Ciepło ze skraplacza „wyrzucamy” wentylatorami. Czasami stosowane są okłady lodowe, gdzie stosowana jest wytwornica lodu. Może być też chłodzenie absorpcyjne - inny jest czynnik chłodniczy, który paruje i powoduje obniżenie temp.

Najczęściej stosowane czynniki Chłodnicze:

- amoniak

- freony

Czynnik musi się charakteryzować stałością składu chemicznego, niską temp. parowania, nie może być wybuchowy( amoniak nie może być stosowany pod ziemią).

Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego.

Wybuchowy pył węglowy jest to pył, który przechodzi przez sito o oczku o 1mm. Jeżeli zawartość części lotnych >10% to jest to niebezpieczny pył węglowy.

Zabezpieczony pył węglowy jest to pył, który zawiera części niepalne w ilości co najmniej:

- 70% w polach niemetalowych

- 80% w polach metanowych

lub zawiera wodę przemijającą.

Czynniki decydujące o możliwości wybuchu pyłu węglowego:

1) wybuchowość pyłu węglowego - granice wybuchowości, inicjał wybuchu, warunki dyspersji

2) lotność pyłu węglowego

3) stopień rozdrobnienia

4) zasięg zapylenia wyrobiska

5) obecność metanu.

Granice wybuchu: od 50 g/m³ do 1000g/m³. Optymalne stężenie wybuchowe: 300-500g/m³.

Temp. Zapłonu 823-1673K, 550-1400^oC.

Minimalna energia iskry zapalającej:

200-300 [mJ]

Opóźnienie zapłonu (czas indukcji):

0,1 ms - do kilku sekund

Temp., min. Energia iskry oraz opóźnienie

Zapłonu w zależności od stopnia uwęglenia

(zawartość w nim części lotnych)

Inicjator wybuchu pyłu:

-wybuch metanu,

-niewłaściwe prowadzenie robót strzelniczych,

-tąpnięcia,

-wybuch gazów pożarowych,

Warunki dyspersji:

Im więcej cząstek pyłu drobnego na

obwodzie wyrobiska i na stropie, tym

Mniejsza wartość minimalnego ciśnienia

Statycznego fali uderzeniowej inicjatora.

Czynniki wpływające na inicjację:

-aerodynamiczny-inicjał musi wytworzyć

falę ciśnienia o odpowiedniej energii i

prędkości dla utworzenia obłoku pierwotnego

i wtórnego,

--termodynamiczny-inicjał musi wytworzyć

bardzo słabą temp. utrzymującą się przez

odpowiednio długi czas.

Mechanizm wybuchu

1.Podmuch (pierwotny)- wzniesienie

pierwotnego obłoku pyłowego (ruch burzliwy

cząstek pyłu) min. ciśnienie statyczne 1kPa

2.Pierwotna fala uderzeniowa- części palne

w obłoku pyłu ulegają spaleniu przy kontakcie

z płomieniem. Energia termiczna odgazowuje pył.

Spalenie części lotnych stanowi zasadniczą rolę,

gazy ulegają znacznemu rozprężeniu.

3.Strefa płomienia- spalenie części lotnych,

powstaje obłok wtórny i zapalenie w nim cząstek

pyłu, powoduje to dynamiczne rozprężanie gazów

i „wyrzut” płomienia (fala uderzeniowa wybuchu).

4.Strefa gazów wybuchowych- przemieszczająca

się za strefą płomienia z pewnym opóźnieniem.

Wybuchowość mieszanin hybrydowych

(metanowo- powietrznych)

-obecność metanu powoduje obniżenie dolnej

granicy wybuchowości i pyłów węglowych

(stężenieCH₄ 2% - obniżenie granicy do ok. 50%)

-max. ciśnienie wybuchu

Miejsca możliwego zapoczątkowania wybuchu

1.Miejsca wykonywania robót strzałowych w

wyrobiskach zagrożonych wybuchem

Klasyfikacja pokładów

Klasa A- pokłady lub ich części, w których

występuje pył zabezpieczony w sposób naturalny

Klasa B- pokłady lub ich części, w których

występuje pył niezabezpieczony w sposób naturalny

Klasyfikacja wyrobisk

Klasa A- w których występuje pył węglowy

zabezpieczony w sposób naturalny lub nie ma

odcinka z pyłem niezabezp. Dłuższym niż 30 m,

przy czym odległość między tymi odcinkami

nie może być < niż 100 m

Klasa B- pozostałe wyrobiska

Podstawowe linie obrony:

Linia I -Zwalczanie pyłu w miejscu jego powstaw.

Linia II -Zwalczanie zapoczątkowania wybuchu

Linia III -Przeciw działanie rozwojowi wybuchu

-utrzymuje się strefy zabezpieczające przed

przeniesieniem się wybuchu (zmywanie wodą lub

optymalnie pyłem kamiennym)

usuwanie pyłu z maszyn i urządzeń a strefie

zabezpieczającej

-w pokładach zaliczanych do IV kat.

zagrożenia metanowego zawartość

części niepalnych powinna wynosić

co najmniej 50% lub zawartość wody

co najmniej 60%

Linia IV -Ograniczenie wybuchu przez

stosowanie zapór przeciwwybuchowych

lub wodnych

Zagrożenie pyłami szkodliwymi dla zdrowia

Szkodliwe oddziaływanie pyłów:

-mechaniczne uszkodzenie błon śluzowych

lub skóry,

-choroby uczuleniowe,

-pylica płuc,

-choroby nowotworowe,

Ziarna <300 um zaliczane są do pyłów

Podział pyłów:

1.zwłókniejący

2.drażniący

3.uczulający

4.kancerogenne

5.toksyczne

Szkodliwe działanie pyłu zależy od:

-stężenia pyłu,

-wielkości ziaren,

-zawartości wolnej krystalicznej krzemianki

-czas ekspozycji,

-kształt cząstek (kształty ostre),

Przewietrzanie ślepych wyrobisk.

Odrębne przewietrzanie lub lutniowe-

niezależnie od wentylacji głównej

W tym wyrobisku przepływ dwukierunkowy.

Wyróżniamy 3 rodzaje wentylacji:

1.lutniowo ssąca

2.lutniowo tłocząca

3.mieszana

Lutnie:

-kołnierzowe, -wsuwane, -elastyczne,

Średnice lutni:600,800,1000,1200 mm

Jeżeli jest urabianie kombajnem

musi być zastosowany odpylacz.

Wentylacja tłocząca wtedy kiedy

urabiamy caliznę materiałami wybuch.

W wentylacji ssącej, jeżeli zachodzi

Konieczność chłodzenia, to wtedy

Stosuje się również wentylację mieszaną

Zadaniem wentylacji jest dostarczenie

do przodka odpowiedniego strumienia

powietrza. Strumień musi być określony:

1.V₀ =F*V_min z uwagi na prędkość

2. z uwagi na materiały wybuch.

3. na rozrzedzenie metanu q_CH4 - w strefie

ok.50 m wydzielanie metanu jest największe

ok. 50%

Na wentylatorze płynie strumień V_w

delta V=V_w-V₀

Próbujemy określić współpracę

Wentylatora z przewodem nieszczelnym,

jaki wpływ ma rozmieszczenie went.

Charakterystyka wentylatora:

Wentylatory są o napędzie

-elektrycznym WLE -600A

-powietrznym, pneumatycznym WLP

-elektryczno-pneumatycznym WLEP

fi

r

r₀

---