TERESA ROSSA
PEDAGOG SZKOLNY ds. TERAPII PEDAGOGICZNEJ
SZKOŁA PODSTAWOWA w WIELENIU
PROGRAMY, PLANY PRACY
TERAPII PEDAGOGICZNEJ
na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
(Opracowane na podstawie opinii i orzeczeń PP-P)
II FORUM TWÓRCZYCH NAUCZYCIELI
PIŁA 28.02.2004 r.
I ORGANIZOWANIE POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE
Podstawę prawną udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej stanowi Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 stycznia 2001 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
Dokument ten nakłada na szkoły obowiązek organizowania, udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole (placówce), a także wyznacza jej ramowy zakres działań w tej dziedzinie.
W myśl rozporządzenia za organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej na terenie szkoły odpowiada dyrektor.
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole może być organizowana w formie:
zajęć dydaktyczno-wyrównawczych
zajęć specjalistycznych dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami zachowania
zajęcia korekcyjno-kompensacyjne (terapia pedagogiczna indywidualna)
zajęcia logopedyczne
zajęcia socjoterapeutyczne
klas wyrównawczych
klas terapeutycznych.
Podmiotem działań jest dziecko, w szczególności uczeń z trudnościami w nauce, a także uczeń zdolny.
Celem pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom na terenie szkoły jest wspomaganie jego rozwoju psychomotorycznego i efektywności uczenia się przez korygowanie odchyleń od normy, wyrównywanie i korygowanie braków w opanowaniu programu nauczania oraz eliminowanie przyczyn i przejawów zaburzeń rozwoju psychomotorycznego oraz zaburzeń zachowania (nadpobudliwość psychoruchowa).
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w Szkole Podstawowej w Wieleniu udzielana jest uczniom z zaburzeniami rozwoju psychomotorycznego (percepcja wzrokowa, percepcja słuchowa, lateralizacja, koordynacja wzrokowo-ruchowa), z zaburzeniami mowy, z zaburzeniami zachowania i koncentracji uwagi w ramach zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, terapii pedagogicznej indywidualnej (zajęcia korekcyjno-kompensacyjne),
rewalidacji oraz terapii logopedycznej.
Na zajęcia specjalistyczne (terapia pedagogiczna i logopedyczna, rewalidacja) uczniowie są kwalifikowani na podstawie opinii lub orzeczenia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.
Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze prowadzą nauczyciele nauczania zintegrowanego dla uczniów z klas I-III oraz poloniści i matematycy dla uczniów z klas IV-VI.
Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne prowadzone są przez pedagoga szkolnego ds. terapii pedagogicznej.
W pracy zawarto autorskie opracowanie procedury postępowania terapeutycznego z dzieckiem z trudnościami w nauce czytania, pisania oraz w uczeniu się matematyki.
Ponadto przedstawiono własne arkusze do monitorowania umiejętności uczniów w procesie terapii pedagogicznej indywidualnej (badania wstępne i kontrolne).
W dalszej części przedstawiono narzędzia do diagnozy umiejętności uczniów w zakresie:
poziomu analizy i syntezy słuchowej wyrazów I. Styczek i B. Kaji,
poziomu analizy i syntezy wzrokowej oraz sprawności manualnej - zestaw figur geometrycznych H. Spionek,
tempa, percepcji i poprawności pisania - test E. Grzegorzewskiej (Hanisz J. i inni: Ocena opisowa i sprawdzian osiągnięć ucznia. Warszawa WSiP, 2001r.)
Opracowanie zostało przygotowane z myślą o nauczycielach i pedagogach szkolnych prowadzących zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i korekcyjno-kompensacyjne z dziećmi przejawiającymi trudności w nauce. Jest ono efektem własnego rozwiązania postępowania terapeutycznego z dzieckiem z trudnościami w uczeniu się, poszukiwania metod do pracy z dzieckiem na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, sposobów monitorowania umiejętności ucznia oraz dokumentowania pracy pedagoga szkolnego ds. terapii pedagogicznej.
mgr Teresa Rossa
pedagog ds. terapii pedagogicznej
Szkoła Podstawowa
Wieleń ul. Szkolna 4
PROCEDURA POSTĘPOWANIA TERAPEUTYCZNEGO
Z DZIECKIEM Z TRUDNOŚCIAMI W NAUCE CZYTANIA
I PISANIA ORAZ W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI
L. p. |
Zakres działania |
Narzędzia pomiaru diagnostycznego |
1. |
Poznanie sytuacji edukacyjnej, wychowawczej i rodzinnej dziecka. |
wywiad: wychowawca, nauczyciele, rodzice, pedagog |
2. |
Analiza wyników badań pedagogicznych, psychologicznych, logopedycznych oraz zaleceń do pracy z dzieckiem. |
orzeczenia, opinie, informacje o wynikach badań |
3. |
Sporządzenie diagnozy wstępnej w oparciu o wyniki badań psychologiczno-pedagogiczne:
|
karta informacyjna o uczniu (diagnoza wstępna) |
4. |
Opracowanie indywidualnego programu terapii na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne. |
program terapii |
5. |
Praca z dzieckiem na zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych. |
współpraca z uczącymi nauczycielami, rodzicami, pedagogiem, poradnią psychologiczno-pedagogiczną |
6. |
Monitorowanie postępów dziecka w zakresie:
|
(diagnoza wstępna, kontrola po I semestrze i na koniec roku szkolnego)
|
|
|
|
|
|
|
7. |
Analiza umiejętności uczniów - opis umiejętności na koniec roku szkolnego. |
karta obserwacji postępów ucznia(raz w miesiącu) |
8. |
Wnioski do dalszej pracy z dzieckiem. |
karta obserwacji - umiejętności ucznia |
Druk wewnątrzszkolny do wykorzystania w pracy pedagoga prowadzącego zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
i nauczycieli prowadzących zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze.
mgr Teresa Rossa
pedagog ds. terapii pedagogicznej
Szkoła Podstawowa
Wieleń ul. Szkolna 4
INFORMACJE O UCZNIU
DIAGNOZA WSTĘPNA
PODSTAWA: informacja o wynikach badań psychologiczno-pedagogicznych, opinia, orzeczenie
Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych
NAZWISKO I IMIĘ UCZNIA: ...................................................................... KLASA .................
INFORMACJE OGÓLNE |
|
MOCNE STRONY |
|
SŁABE STRONY |
|
SFERY DO USPRAWNIENIA |
|
OCZEKIWANIA - KRYTERIA SUKCESU |
|
Druk wewnątrzszkolny do wykorzystania w pracy pedagoga prowadzącego zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
I nauczycieli prowadzących zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze.
Opracowała: mgr Teresa Rossa
Sporządził(a):
mgr Teresa Rossa
pedagog ds. terapii pedagogicznej
Szkoła Podstawowa
Wieleń ul. Szkolna 4
PROGRAM TERAPII PEDAGOGICZNEJ
ZAJĘCIA KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNE
Uczeń ..................................................................................................... klasa ....................... rok szkolny ............................
Nauczyciel prowadzący terapię pedagogiczną .........................................................................................................................
Obszar działań terapeutycznych - sfera do usprawnienia |
Zakres działań |
Procedury osiągania celów terapeutycznych - aktywność ucznia |
Uwagi dot. realizacji zadań - bieżące informacje |
1 |
2 |
3 |
4 |
|
|
|
|
II PROCEDURA POSTĘPOWANIA TERAPEUTYCZNEGO
W PRACY Z DZIEĆMI Z TRUDNOŚCIAMI W NAUCE CZYTANIA, PISANIA ORAZ W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI
Praca indywidualna z uczniem z trudnościami w nauce czytania i pisania oraz uczeniu się matematyki wymaga od pedagoga terapeuty lub nauczyciela prowadzącego zajęcia korekcyjno-kompensacyjne :
rozpoznania sytuacji edukacyjnej, wychowawczej i rodzinnej dziecka;
sporządzenia diagnozy wstępnej w oparciu o wyniki badań psychologiczno-pedagogiczne;
opracowania indywidualnego programu terapii pedagogicznej;
korekcji i kompensacji zaburzonych funkcji psychomotorycznych w oparciu o opracowany program terapii;
obserwacji i monitorowania umiejętności dziecka;
analizowania wyników przeprowadzonych badań kontrolnych;
wysuwania wniosków do dalszej pracy z dzieckiem;
ścisłej współpracy z nauczycielami uczącymi danego ucznia;
współpracy z pedagogiem lub psychologiem i logopedą zatrudnionym w szkole;
współpracy z rodzicami ucznia;
współpracy z pracownikami poradni psychologiczno-pedagogicznej, która diagnozuje dziecko.
III MONITOROWANIE POSTĘPÓW (UMIEJĘTNOŚCI) UCZNIA W PROCESIE TERAPII PEDAGOGICZNEJ INDYWIDUALNEJ NA ZAJĘCIACH KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH
Narzędzia diagnostyczne służące badaniu umiejętności uczniów.
Test figur geometrycznych (H. Spionek) - badanie poziomu analizy i syntezy wzrokowej
Test I. Styczek - badanie poziomu analizy i syntezy słuchowej wyrazów dla klasy I, II - IV
Test B. Kaji - badanie poziomu analizy i syntezy słuchowej wyrazów
Test E. Grzegorzewskiej - badanie tempa, percepcji i poprawności pisania
2. Arkusze diagnostyczne (własne rozwiązania)
arkusz zbiorczy diagnozy w zakresie analizy i syntezy wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej
diagnoza rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych
tempo, percepcja, poprawność pisania
analiza i synteza wzrokowa (H. Spionek)
analiza i synteza słuchowa (I. Styczek) - arkusze dla ucznia klasy I - VI
diagnoza kompetencji językowych
karta obserwacji postępów (umiejętności ) ucznia.
ARKUSZ ZBIORCZY DIAGNOZY W ZAKRESIE
ANALIZY I SYNTEZY WZROKOWEJ I KOORDYNACJI WZROKOWO-SŁUCHOWEJ
NAZWISKO I IMIE UCZNIA ....................................................... KLASA
l.p. |
Cechy diagnozy |
Umiejętności ucznia |
1. |
Odtwarzanie kształtów figur literopodobnych i geometrycznych. |
|
2. |
Układanie całości z części-obrazek wg wzoru i bez wzoru. |
|
3. |
Wskazanie takich samych rysunków. |
|
4. |
Wyodrębnianie części z całości. |
|
5. |
Wskazanie podobieństw i różnic między dwoma rysunkami. |
|
6. |
Klasyfikowanie figur, przedmiotów, wyrazów. |
|
7. |
Rysowanie postaci ludzkiej-rysuję siebie, moja rodzina. |
|
DIAGNOZA ROZWOJU FUNKCJI PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH
PRZEDMIOT DIAGNOZY: TEMPO, PERCEPCJA, POPRAWNOŚĆ PISANIA
TECHNIKA DIAGNOZY: TEST WG M. GRZEGORZEWSKIEJ
NAZWISKO I IMIĘ UCZNIA .................................................KLASA .....................
L. p. |
Data badania |
Tempo pisania |
Precyzja pisania |
Błędy w pisaniu |
|
|
|
|
|
DIAGNOZA ROZWOJU FUNKCJII PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH
PRZEDMIOT DIAGNOZY: ANALIZA I SYNTEZA WZROKOWA
TECHNIKA BADANIA: ZESTAW FIGUR GEOMETRYCZNYCH H. SPIONEK
NAZWISKO I IMIĘ UCZNIA: ............................................ KLSA .........................
L. p. |
Data badania |
Numer odtworzonej figury |
|||||||||||||
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DIAGNOZA ROZWOJU FUNKCJI PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH
PRZEDMIOT DIAGNOZY: ANALIZA I SYNTEZA SŁUCHOWA
TECHNIKA BADANIA: TEST WG I. STYCZEK
NAZWISKO IIMIĘ UCZNIA: .............................................. KLASA ...........................
L. p. |
Data badania |
Analiza słuchowa |
Synteza słuchowa |
Ilość pkt. |
||||||
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DIAGNOZA KOMPETENCJI JĘZYKOWYCH
TECHNIKA: TEST WYRAZOWY J. KONOPNICKIEGO, TEST DO SPRAWDZENIA UMIEJĘTNOŚCI CZYTANIA ZE ZROZUMIENIEM I GŁOŚNEGO CZYTANIA
IMIĘ I NAZWISKO UCZNIA: .............................................. KLASA ......................
L. p. |
Data badania |
Tempo czytania |
Technika czytania |
Poprawność czytania |
Rozumienie czytanego tekstu |
|
|
|
|
|
|
KARTA OBSERWACJI POSTEPÓW (UMIEJĘTNOŚCI)
TERAPIA PEDAGOGICZNA
Uczeń ........................................ klasa ......................... rok szkolny................................
Prowadzący: .....................................................
MIESIĄC |
|
1 |
2 |
|
|
Ocena postępów i wskazania do dalszej pracy z dzieckiem;
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
IV SCHEMAT JEDNOSTKI ZAJĘĆ
KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH:
(etapy pracy wg J. Jastrząb)
Ćwiczenia na materiale bezliterowym: ćwiczenia z zakresu percepcji wzrokowej, ćwiczenia z zakresu percepcji słuchowej.
Sprawdzenie stopnia opanowania uprzednio opracowanego materiału literowego.
Ćwiczenia na materiale bezliterowym służące realizacji celów korekcyjnych, relaksacyjnych, stymulujących.
Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu z wprowadzeniem nowego materiału (sylabowego, wyrazowego) lub doskonalenie techniki czytania i pisania.
Ćwiczenia odprężające, relaksacyjne (zagadki, domino, loteryjki).
Ćwiczenia o charakterze podsumowującym, sprawdzającym nabyte umiejętności.
V METODY STOSOWANE NA ZAJĘCIACH
KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH
Metoda sylabowa Barbary Zakrzewskiej
Metoda 18 struktur wyrazowych
Metoda kruszenia
Metoda zadań tekstowych transferowych
Metoda Kinezjologii Edukacyjnej Paula Dennisona
Muzykoterapia
Bajkoterapia (elementy biblioterapii)
Pisemko terapeutyczne „PLASTUŚ”
Origami
Różnorodne techniki plastyczne
VI ZASADY STOSOWANE W TERAPII PEDAGOGICZNEJ
Zasada indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego.
Zasada powolnego stopniowania trudności w nauce czytania i pisania, uwzględniającego złożoność tych czynności i możliwości percepcyjne dziecka.
Zasada korekcji zaburzeń - ćwiczenie funkcji najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności.
4. Zasada kompensacji zaburzeń - łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji niezaburzonych w celu tworzenia właściwych mechanizmów kompensacyjnych.
5. Zasada systematyczności.
6. Zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego
BIBLIOGRAFIA
Chmielewska E.: Logopedia. Zeszyt 1-7, Kielce 1995, MAC EDUKCJA S. A.
Czajkowska I.: Zajęcia korekcyjno kompensacyjne w szkole, Warszawa 2202, WSiP
Dziamska D.: Magiczzne kóleczka czyli origami z koła. Warszawa 2003, bis
Dziamska D.: Magiczne kwadraty czyli origami z kwadrwtów. Warszawa 2003, bis
Gąsowska T. i inni: Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1994, WSiP
Grabałowska K. i inni: Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu. Poradnik metodyczny do terapii dzieci dyslektycznych. Toruń 1995, TNOiK
Gruszczyk-Kolczyńska E.: Dlaczego dzieci nie potrafią uczyć się matematyki. Warszawa 1989, IWZZ
Gruszczyk-Kolczyńska E.: Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Warszawa 2001, WSiP
Hannaford C.: Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł. Podstawy Kinezjologii Edukacyjnej. Warszawa 2002, MEDYK
Kaja B.: Zarys terapii dziecka. Bydgoszcz 1998, Wydawnictwo Uczelniane WSP
Kujawa E. i inni: Medoda 18 struktur wyrazowych w pracy z dziećmi z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1994, WSiP
Molicka M.: Bajkoterapia. Poznań 2002, Media Rodzinna
Petlewska H.: Przezwyciężanie trudności w czytaniu i pisaniu. Terapia pedagogiczna. Kraków 2003, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Praca zbiorowa: Waszkiewicz E., Jastrząb J.: Zestaw ćwiczeń do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych dla dzieci przedszkolnych. Usprawnianie funkcji percepcyjno-motorycznych. Gry i zabawy w terapii pedagogicznej. Warszawa 2002, CMPP-P
Skibińska H.: Praca korekcyjno-kompensacyjna z dziecmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu. Bydgoszcz 1988, Wydawnictwo Uczelniane WSP
Stadnicki: Terapia dzieci muzyką, ruchem i słowem. Warszawa 1998, WSiP
Spionek H.: Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa 1973, PWN
Szurmiak M.: Podstawy reedukacji uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1987, WSiP
Zakrzewska B.: Czytanie to radość. Warszawa 1998, WSiP
Zakrzewska B.: I ty będziesz dobrze czytać. Warszawa 2000, WSiP
Zakrzewska B.: I ty będziesz dobrze pisać. Warszawa 2001, WSiP
Zakrzewska B.: Jeszcze potrenujemy. Ćwiczenia w zakresie wzrokowo-rachunkowym. Warszawa 1998. WSiP
Zakrzewska B.: Każdy przedszkolak dobrym uczniem w szkole. Warszawa 2003, WSiP
Zakrzewska B.: Litery trudne - nietrudne. Warszawa 1997, WSiP
Zakrzewska B.: Moje dziecko źle czyta i pisze. Warszawa 1997, WSiP
Zakrzewska B.: Ortografia - twój sukces. Warszawa 1998, WSiP
Zakrzewska B.: Reedukacja dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1976, WSiP
Zakrzewska B.: Trudności w czytaniu i pisaniu. Modele ćwiczeń. Warszawa 1996, WSiP
INFORMACJA O NAUCZYCIELU
Imię i nazwisko: TERESA ROSSA
Wykształcenie: wyższe magisterskie
Miejsce pracy: Szkoła Podstawowa w Wieleniu
Taż pracy: 25 lat
Posiadane kwalifikacje:
studia magisterskie: pedagogika ze specjalnością nauczanie początkowe-WSP Bydgoszcz 1991r.
studia podyplomowe: Zarządzanie i marketing w Oświacie-WSP ZNP Warszawa 1997r.
studia podyplomowe: Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa-Uniwersytet Szczeciński Szczecin 200r.
studia podyplomowe: Pedagogika Specjalna-Terapia Pedagogiczna -Uniwersytet im. A. Mickiewicza Poznań 2002r.
Posiadany stopień awansu zawodowego: nauczyciel mianowany
Zajmowane stanowisko: pedagog szkolny ds. terapii pedagogicznej
01.09.2003r. - rozpoczęty staż o awans zawodowy na stopień nauczyciela dyplomowanego
kronikarz szkoły
autor indywidualnych programów terapii pedagogicznej na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne dla uczniów z opinią, orzeczeniem PP-P
autor procedury postępowania terapeutycznego z dzieckiem z trudnościami w nauce czytania, pisania i w uczeniu się matematyki
opracowanie arkuszy diagnostycznych do monitorowania umiejętności uczniów
dzielenie się doświadczeniem z innymi nauczycielami
redagowanie gazetki terapeutycznej „Plastuś” przy współpracy z nauczycielem nauczania zintegrowanego
lider zespołu ds. edukacji
członek zespołu samokształceniowego nauczycieli nauczania zintegrowanego
członek zespołu pedagogów szkolnych przy Poradni P-P w Krzyżu Wlkp.
od 10.09.2003r. urządzanie gabinetu do terapii pedagogicznej
systematycznie podnosi swoje kwalifikacje zawodowe
wiceprezes Oddziału ZNP w Gminie Wieleń
cechy: twórczy umysł, dobry organizator, dobry przyjaciel.