Działania przedsiębiorstwa wg rozrachunku gospodarczego.
Pod tym pojęciem rozumiemy metody gospodarowania polegają na porównaniu wyrażonych w pieniądzu wkładów i wyników działalności gospodarczej oraz odtwarzanie poniesionych rozkładów i pokrywanie wydatków ich własnymi dochodami w wyniku zrealizowanej produkcji.(przychody mają być większe od kosztów) Rentowność przedsiębiorstwa.
Przestrzeganie zasady rentowności oznacza osiąganie zysku ze sprzedaży poszczególnych świadczeń lub całości świadczeń w pewnym okresie czasu czyli pokrywanie z nadwyżką kosztów zbywanej produkcji z dochodami z jej sprzedaży. Do oceny prawidłowości decyzji gospodarczej służy rachunek ekonomiczny którego idea sprawdza się do porównania kosztów i dochodów określonego przedsięwzięcia i na tej podstawie ustalania efektywności.
Normowanie czasu pracy.
Zwiększenie ilości wyprodukowanych wyrobów, a zatem obniżenie ich ceny można osiągnąć dzięki wzrostowi wydajności pracy .Tym zagadnieniem zajmuje się normowanie czasu pracy .
Miernikiem określającym indywidualną wydajność pracy robotnika przy wykonaniu operacji jest norma czasu. Technicznie normowanie pracy .Zajmuje się określeniem niezbędnej ilości pracy robotników i obsługiwanych przez nich maszyn na wykonanie określonych zadań produkcyjnych. Norma jest stała tylko w konkretnych warunkach techniczno-organizacyjnych. Techniczna norma pracy pozwala na określenie zdolności wytwórczej konkretnego stanowiska pracy w przedsiębiorstwie, ale też gniazda, wydziału i całego przedsiębiorstwa. Za pomocą TNP można ustalić ile jest potrzeba maszyn, robotników o określonych kwalifikacjach do realizacji założonego planu produkcyjnego. Pomaga nam ustalić wielkość wynagrodzenia za pracę. Procesy technologiczne składają się z operacji ,zabiegów, czynności
OPERACJA-jest częścią procesu techn. wykonywaną na określonym przedmiocie lub kilku wykonywanych przez jednego lub kilku robotników na jednym stanowisku roboczym bez przerwy na wykonywanie jakiejkolwiek innej planowej pracy.
Operacje można podzielić na :
zabiegi- część operacji wykonywana w jednym i tym samym zamocowaniu przedmiotu ,jednym i tym samym narzędziu, jednej powierzchni i przy tych samych warunkach obróbki.
Na zabieg składają się czynności które osobno nie dają możliwości realizacji procesu technologicznego ,ale w sumie przyczyniają się do wykonywania dowolnej czynności lub zabiegu. Czynność może być podzielona na ruchy robocze, a w dalszej kolejności na ruchy elementarne:
produkcja
OPERACJE jednostkowa
ZABIEGI mało seryjne
CZYNNOŚCI wielo seryjne
RUCHY ROBOCZE }masowa
RUCHY ELEMENTARNE
Klasyfikacja czasów na stanowisku roboczym.
W celu opracowania norm czasu dla wykonywania określonej pracy konieczne jest przeprowadzenie analizy podziałów i klasyfikacja zużycia tego czasu na stanowisku roboczym w ciągu jednej zmiany .Jedna zmiana robocza trwa 480 minut. Analizę przeprowadzamy zazwyczaj w odniesieniu do robotnika ,środków pracy i przedmiotów pracy. Celem analizy jest opracowanie wniosków aby :praca robotnika nie była pomniejszona o czasy np. oczekiwania na materiał ,kontrolę itd. Środki pracy nie były dłużej na stanowisku niż to potrzebne narzędzia były dłużej na stanowisku niż to potrzebne, narzędzia były w stanie gwarantującym wykonanie zabiegu i aby dyscyplina pracy była utrzymana . Analiza zazwyczaj ujawnia nieprawidłowości jakie występują w ciągu jednej zmiany roboczej . CZAS PRACY - to czas , w którym robotnik wykonuje czynności związane z przygotowaniem pracy jej wykonywaniem oraz związaną z obsługą stanowiska roboczego.
Tpz - to czas przyjmowania i zdawania narzędzi , zapoznanie się z pracą , uzbrojenie maszyn
tw- czas wykonania , który składa się z czasu głównego
tp - czas pomocniczy - mocowanie , odmocowanie przedmiotu
to - czas obsługi stanowiska
too - czas obsługi organizacyjnej- przyjmowanie zmiany , wyjmowanie narzędzi , oczyszczanie narzędzi
Pracochłonność robót i wyrobów - ilość pracy włożonej w przedmiot produkcji w ramach przedsiębiorstwa określa się jako pracochłonność robót.
Ogólna pracochłonność stanowi sumę wszystkich pracochłonności występujących w przedsiębiorstwie ale związanych z określonym wyrobem. Pracochłonność robót bezpośrednich, pośrednich i pośrednio- produkcyjnych.
Pracoch. może być określona jako pracochłonność pracy żywej, maszyn i urządzeń. Jednostką pracochł. są roboczogodziny, maszynogodziny.
Pracę można wartościować - odbywa się to za pomocą klasyfikatorów kwalifikacyjnych. Próba kwalifikacyjna określa złożoność i ciężkość pracy oraz wymagania kwalifikacyjne.
Grupy kwalifikacyjne robót i ich kryteria określają kwalifikatory robót.
Pracochłonność robót określa się na podstawie określenia czasu bezwzględnego do wykonania określonej roboty. T= τ *s T- pracochłonność
τ- czas wyk. pracy, s- ilość stanowisk.
Czynniki wpływające na czas wykonywania robót:
maszyny - techniczne uzbrojenie pracy i wyposażenie stanowiska.
kwalifikacje i cechy psychologiczne
dobór metod wykonywania pracy
powtarzalność roboty
stopień specjalizacji
Normalny czas pracy - dla określonych robót jest to czas potrzebny na wykonanie pracy w warunkach gdy dobrano prawidłowo i racjonalnie środki pracy gdy kwalifikacje robotnika odpowiadają jakości pracy, a jego cechy psychofizyczne odpowiadają normalnym cechom robotnika o takich kwalifikacjach gdy robotnicy ci stosują racjonalne metody pracy oraz pracują z szybkością i intensywnością pozwalającą na systematyczną pracę w ciągu pracy ciągłej oraz utrzymują trwałą zdolność w tym zawodzie.
Klasyfikacja czasu na stanowisku roboczym:
w celu ustalenia norm pracy dla wykonania określonej pracy konieczne jest przeprowadzenie analizy podziału i klasyfikacji zużycia tego czasu na stanowisku roboczym w ciągu jednej zmiany roboczej (480 min.).
analizę przeprowadzamy zazwyczaj w odniesieniu do robotnika, środków pracy.............
celem analizy jest opracowanie wniosków aby:
praca robotnika nie była pomniejszana o czasy np. oczekiwanie na materiał
środki pracy nie były dłużej w postoju niż to konieczne
przedmioty pacy nie były dłużej na stanowisku niż to potrzebne
narzędzia były w stanie gwarantującym wykonanie zabiegu
aby dyscyplina pracy była dotrzymana
Analiza pracy zazwyczaj ujawnia nieprawidłowości jakie występują podczas jednej zmiany.
Czas pracy - czas w którym robotnik wykonuje czynności związane z przygotowaniem pracy, bezpośrednim jej wykonaniem oraz przyg. stan. rob.
Czasy
-tpz - czas przyjmowania i oddawania narzędzi, zapoznanie się z robotą, i uzbrojenie narzędzi.
tw - czas wykonania, czas główny, czas pomocniczy
tp- czas pomocniczy (mocowanie, odmoc przed.)
tot - czas obsługi technicznej (wymiana zużytych narzędzi, regulacje itd.).
czas przerw pracy:
zależne od robotnika
tfo - czas na odpoczynek
tfn - czas na potrzeby naturalne
txx - nieusprawiedliwione przerwy wynikające z łamania kodeksu pracy
niezależne od robotnika
-txt - czas z przyczyn technologicznych wynikający z przebiegu procesu technologicznego
txo - czas przerwy z przyczyn organizacyjno- techn. (brak narzędzi, materiału, energii)
Norma czasu instruktora TNP
TNP obejmuje czas główny, czas pomocniczy i czas na obsługę stanowiska roboczego t = tpz + tj
tj -czas jednostkowy; tj=tg+tp+to+tf
tg- może być czasem ręcznym , maszynowym, ręczno- maszynowy,
tp- maszynowy, ręczno- maszynowy, ręczny
jeśli mamy pracę w produkcji masowej to zajmujemy się normowaniem pracy (musi być opł)
Techniczna norma czasu operacji jest to obiektywnie niezbędny czas wykonanie operacji przy założeniu normalnych i racjonalnych warunków pracy na danym stanowisku wynikających z prawidłowego funkcjonowania systemu organizacyjnego przedsiębiorstwa.
Normę czasu pracy ustala się na podstawie analizy i przy wyliczeniu jej trzeba wziąć pod uwagę:
prawidłowy wybór wariantu technologicznego
prawidłowy wybór maszyn i urządzeń
prawidłowy dobór parametrów obróbki
prawidłowy wybór narzędzi
zaopatrzenie stanowiska we właściwym czasie w mat. i narzędzia
prawidłowy wybór robotnika
Obserwacje dnia roboczego przy pomocy różnych form fotografii dnia roboczego.
Przy badaniu wykorzystania dnia roboczego spotykamy się z rodz. obserwacji:
Obserwacja pracy jednego robotnika na jednym stanowisku pracy
obserwacja rob na kilku stan. rob.
obser. Pracy zespołu robotników
metody obserwacji:
ciągłych (obs jednego pracownika)
migawkowych (obs wielu pracowników)
indywidualna fotografia dnia roboczego.
Fotografią dnia roboczego nazywamy obserwacje i pomiar czasu oraz rejestrację wszystkich bez wyjątku rodzajów zużycia czasu na stanowisku roboczym w ciągu całego okresu obserwacji.
Za pomocą fotografii możemy ustalić :
stopień wykorzystania czasu pracy oraz stosunek czasu przerw do czasu pracy
wykorzystanie czasu pracy maszyn i urządzeń
straty dnia roboczego zależne od robotnika i od niego niezależne
wskaźniki wykorzystania czasu pracy
normatywy czasu pracy czasu tpz czasu na potrzeby fizjologiczne.
plan pracy usprawnień przedsiębiorstwa lub pracy na stanowisku.
Technika przeprowadzania indywidualnego dnia roboczego polega na :
obserwacji wszystkiego co zaszło w ciągu dnia
zestawienie jednorodnych rodzajów i wielkości zużycia czasu pracy i przerw .
analizy i wniosków.
Przed przystąpieniem do fotografii należy określić na których stanowiskach będzie przeprowadzona fotografia dnia roboczego .
Zespołowa fotografia dnia roboczego
1 fotografia dnia roboczego na trasie polega na jednoczesnej obserwacji większej ilości stanowiska, obserwator w określonych odstępach czasu (1,3,5min.) rejestruje ze stałego miejsca obserwacji wszystko co zachodzi na poszczególnych stanowiskach Częstotliwość obserwacji zależy od liczby obserwowanych stanowisk . Odmiana tej metody polega na tym że pomiary są wykonywane przez obserwatora w czasie obchodu przez co może on objąć większą ilość stanowisk pracy. Te metody są bardzo pracochłonne i rzadko stosowane .
Migawkowa fotografia dnia roboczego - odmiana w przypadku kiedy zachodzi potrzeba zbadania stanu organizacyjnego i wykorzystania dnia pracy przez większą grupę stanowisk roboczych badanie prowadzi się metodą migawkową. Stanowi ono rozwinięcie fotografii na trasie, podaje dokładniejsze wyniki i jest mniej pracochłonne. Ilość obserwacji dobiera się w zależności od dopuszczalnego błędu wyników pomiaru.
METODY NORMOWANIA PRACY :
1 sumaryczna
a)statystyczna
b)szacunkowa
c)przez porównanie
2 Metoda analityczna jest najbardziej prawidłową metodą :
a)obliczeniowa - do opracowania norm bierzemy tablicę.
b)badawcza
Normatywy - podstawowym elementem niezbędnym do stosowania w normowaniu metod analitycznych są normatywy.
1 NORMATYWY CZASU - są to dane określające normatywny czas poszczególnych czynności spożytkowanych przy różnych robotach w przemyśle . Dotyczy to zwykle czynności zaliczanych do czasu TPZ i TP(czas pomocniczy) ,czasu obsługi stanowiska roboczego TO:
Zależne od swojego przeznaczenia mogą obejmować czasy na czynności proste obejmujące niewielką liczbę ruchów roboczych lub czynności bardziej złożonych obejmujących większą liczbę ruchów roboczych.
2 Normatywy technologiczne - są to dane określające techniczne i ekonomiczne właściwe warunki w jakich powinna być wykonywana robota aby otrzymać właściwy jakościowo wyrób.
3 Normatywy obsadne (norm.obsady ) - są to dane określające ilość osób niezbędnych do jednoczesnej obsługi odpowiednich robót lub urządzeń. Dotyczy ilości osób jednocześnie obsługujących urządzenie , a normy dotyczą pracochłonności obsługi.
Wymagania stawiane normatywą.
Normatywy powinny zapewnić uniwersalność i trwałość wartości liczbowych (dane określane w normatywach winny być tak ustalone aby nadawały się do wielokrotnego użytku i w możliwie szerokim zakresie przypadków ) Łatwość i prostota użytkowania .Łatwe manipulowanie rachunkowe przy operatywnym zestawieniu norm tak aby normowanie było możliwe i mało pracochłonne.
Dziedziny użytkowania wyników normowania pracy:
Zadania w zakresie organizacji jednostek produkcyjnych .Normy pracy umożliwiają wymiarowanie zapotrzebowania na pracę robotników maszyn i narzędzi w stosunku do zadań produkcyjnych przez określenie ich za pomocą pracochłonności. Zdanie norm w zakresie postępu technicznego i organizacyjnego. Zadania norm w zakresie planowania przebiegu produkcji. Zadania norm w zakresie określenia wynagrodzenia za pracę.
1. Forma udziału pracownika w podziale dochodu narodowego
2 .Wydatek przedsiębiorstwa (koszt)
Bodziec ekonomiczny
Praca powinna zależeć od :
-ilości pracy i od jakości pracy.
Uniwersalna metoda wartościowania pracy - UMWP
Przyjmuje się czynniki:
Odpowiedzialność
System płac składa się z :
układu taryfowego - taryfikator
formy płacy : czasowa (zwykła z premią , prowizyjna), określona WYKRES
WYNAGRODZENIE Z = a * tn
z - zarobek[zł]
a - stawka godzinowa [zł / godz]
tn - pracochłonność normowa
q = Z / T rzecz. = A* TN / T rzecz. = A*W [zł/godz]
q - zarobek rzeczywisty
t rzecz. - pracochłonność rzeczywista .
1< tn / t rzecz < 1
Wymagania organizacyjne niezbędne do stawiania norm techniczno uzasadnionych NTU
1 Ścisłe rozliczenie czasu i wyników pracy. Każda operacja musi być zaznaczona .
1) W akordzie nie można wykonywać prac z niższej grupy . W produkcji normalnej może pracować w swojej grupie i dwie wyżej. Normę czasu podaje się na 1000 sztuk.
Musi być ścisłe przestrzeganie ! !! technologicznego (czas, temp.) , są pomijane często operacje kontroli.
Prawidłowa obsługa stanowiska roboczego.
Kwalifikacje pracowników zajmujących się normowaniem
CHRONOMETRAŻ - TABELKA
Jest to metoda badania powtarzających się elementów czasu przy pomocy obserwacji i pomiarów. Celem chronometrażu jest zbadanie i ujawnienie niezbędnych i zbytecznych elementów czasu pracy. Przyczyn wpływających na czas trwania poszczególnych elementów : racjonalna kolejność wykonywania poszczególnych czynności w czasie. Na podstawie chronometrażu możemy ustalić normatywy czasu głównego i pomocniczego. Wprowadzić poprawki do już opracowanych normatywów (przy zmianie warunków techniczno-organizacyjnych).
WARUNKI PRZEPROWADZENIA CHRONOMETRAŻU:
Przedmiotem obserwacji powinna być praca na odpowiednio przygotowanym stanowisku pracy robotnika o odpowiednich kwalifikacjach, zgodnie z kategorią roboty, który sprawnie włada potrzebnymi mu narzędziami i pracuje w umiarkowanym tempie.
TECHNIKA PRZEPROWADZENIA CHRONOMETRAŻU :
Są trzy etapy
1.PRZYGOTOWANIE CHRONOMETRAŻU
2.WYKONANIE CHRONOMETRAŻU
3.OPRACOWANIE CHRONOMETRAŻU
ad.1 Musimy zapoznać się z robotnikiem i wypełnić karty normowania .
Szkic stanowiska roboczego
Stan organizacyjny stanowiska pracy .
Opis metod i warunków pracy : praca ręczna , maszynowa, ręczno - maszynowa
Czynności przygotowawczo - zakończeniowe. Musimy ustalić jaki jest podział wykonywanych czynności : zabiegi, operacje. Prowadzenie obserwacji i pomiaru czasu. Czas mierzy się w setnych minutach dzieli się na sto. Ilość chronometraży zależy od :
-długości czasu pracy
-od całej produkcji !!!
Bilans czasu zmiany roboczej :
!!!!!!!!!!
GOSPODARKA MATERIAŁOWA
Logistyka przedsiębiorstwa przemysłowego. Pojęcia i funkcja logistyki .
Istotę logistyki stanowi czasowo - przestrzenny przepływ materiałów i informacji. Możemy rozpatrywać w makro i mikro skali . Funkcjami , którymi zajmuje się logistyka w przedsiębiorstwie są 1) planowanie i programowanie zaopatrzenia materiałowego.2) Realizacja zaopatrzenia materiałowego , 3)składowanie i gospodarka zapasem materiałowym .4) Przemieszczanie ładunku wew. zakładu . 5)Składowanie produkcji w !!!. 6)Planowanie produkcji i dystrybucji wyrobów gotowych.7) Rozwiązanie zleceń klientów .8)Gospodarka magazynowa wyrobami gotowymi. 9)Planowanie i transport wyrobów gotowych do klienta.
sfera zaopatrzenia materiałowego (1,2,3)
sfera produkcji (4,5)
sfera zbytu (6,7,8,9)
CELE LOGISTYKI :
operowanie przepływami materiałowymi , chodzi o skoordynowanie działań w przedsiębiorstwie , aby w możliwie najkrótszym czasie i przy minimalnych nakładach sił i środków osiągnąć max. Dostosowanie się do warunków rynkowych (dostarczenie do klient przy możliwie najniższych kosztach).
SYSTEM LOGISTYCZNY I JEGO PODSYSTEMY I OBSZARY .
System logistyczny przedsiębiorstwa to całokształt kosztów ludzkich, techn, a także metod działania oraz norm organizacyjno prawnych we wzajemnym związku funkcjonalnym służącym do optymalnego przemieszczania , manipulowania i składowania materiałów oraz powiązanych z nimi informacji i energii . Podstawowe podsystemy to TRANSPORT, MAGAZYNOWANIE,PRZEŁADUNEK,INFORMACJE I ORGANIZACJE.
Kompleksowy system logistyki dzielimy na trzy obszary :
zaopatrzenia
produkcji
zbytu
Obszar logistyki zaopatrzenia odpowiedzialny jest za dostarczenie do wydziałów w odpowiednim czasie i w odpowiedniej ilości surowców podstawowych i pomocniczych Podstawowym zadaniem logistyki produkcji jest optymalne rozdysponowanie materiałów i półproduktów na poszczególnych etapach procesu produkcyjnego. Podstawową rzeczą działalności wytwórczej przedsiębiorstwa jest dobór odpowiedniej technologii i określenie zdolności produkcyjnej. Obszar logistyki zbytu kształtuje, steruje i kontroluje strumienie wyrobów gotowych do rynku zbytu i ostatecznego odbiorcy. Wyżej wymienionym obszarom logistycznym przyporządkowane są przepływ materiałów, przepływ danych (informacji) ,dyspozycje i sterowanie (podejmowanie decyzji). Przepływ materiałów obejmuje procesy magazynowo - transportowe
Systematyczny wykaz wyrobów - SWW
gałąź, branża, podbranża, xxxx xx xxxx x x
grupa produkcyjna
bliższe określenie grupy;
klasa grupa, podgrupa, gatunek
kategoria np. klimatyczna
cyfra kontrolna
KTM - kod towarowo -materiałowy
JKTM - jednolity kod towarowo -materiałowy
Jednostki miary:
pieniężne wg SWW
1 zł - 10
jednostki liczebności:
egzemplarz 1 szt. - 20
para - 26
jednostki masy:
1 g - 30 ; 1kg - 33
jednostki długości:
1m. - 40 ; 1km - 43 ; 1cm - 46 ; 1mm - 47
jednostki powierzchni:
m2 - 50 ; cm2 - 56
jednostki objętości:
1m3 - 60 ; cm3 - 67
Gospodarka materiałowa:
jest to działalność przedsiębiorstwa w zakresie organizowania i planowania zapotrzebowania w potrzebne przedmioty pracy, oszczędnego wykorzystania i kontroli racjonalnego z nimi postępowania podczas magazynowania i kontroli zużycia.
Gospodarka narzędziowa jest funkcją każdego procesu produkcyjnego i powinna polegać na takim działaniu, które by zapewniało racjonalny udział kosztów materiałowych w procesie wytwarzania.
Koszty materiałowe to koszt zużytych materiałów i inne koszty takie jak transport, przyjęcie, magazynowanie, wydawanie i inne czynności.
Tradycyjna służba zaopatrzenia przedsiębiorstwa.
W gestii służby zaopatrzenia jest:
sporządzanie planów potrzeb materiałowych na podstawie planów produkcyjnych oraz norm zużycia materiałów z uwzględnieniem zapasów
ustalenie dostaw materiałów.
zawarcie umowy, sprawdzenie jej prawidłowości
przyjmowanie materiałów do magazynu
dysponowanie przyjętymi materiałami
kontrola
technologiczne przygotowanie materiałów do produkcji
Struktura organizacyjna:
1 Zarząd
dział zaopatrzenia - komórki nie zajmują się produkcją
2 Ruch
- magazyny, komórki zajmujące się produkcją
dział zaopatrzenia jest branżowy, każda branża jest oddzielna komórką.
Plan techniczny:
jakie materiały wchodzą do wyrobu
normowanie ilości materiałów dla danych wyrobów
Na dziale przygotowania produkcji jest komórka przygotowania:
kwitów na materiał
doliczyć braki
emisja dokumentacji na podstawie norm zużycia
kontrola zużycia materiałów
dysponowanie zapasami materiałów
Gospodarka gotowymi wyrobami:
Podział materiałów:
do materiałów zalicza się wszystkie przedmioty pracy (surowce, półwyroby, paliwa, odpady, opakowania) oraz przyjęte umownie mało wartościowe i krótkotrwałe środki pracy (części maszyn i urządzeń, narzędzia). Dzielimy materiały wg przeznaczenia:
materiały podstawowe bezpośrednie
materiały wchodzące fizycznie do wyrobu i stanowiące jego ciężar
materiały pośrednio produkcyjne (chłodziwo, oliwa)
materiały pomocnicze (materiały do utrzymania ruchu).
Normowanie zużycia materiałów:
czynności związane z wyznaczeniem rozmiaru zużycia materiałów w stosunku do wyznaczonych rozmiarów produkcji nazywamy normowaniem zużycia materiałowego.
Normy zużycia mogą być proste lub złożone.
Prosta jednostkowa norma zużycia ustala rodzaj i górną granicę ilości materiałów która może być użyta do wykonania jednostki danego produktu.
Zbiorcze zestawienia jednostkowych norm zużycia materiałów które obejmują zużycie wszystkich materiałów. Na ogół normuje się materiały podstawowe (bezpośrednio produkcyjne ) a pozostałe materiały wlicza się w koszty wydziałowe. Normy zużycia materiałów mogą być statystycznie obliczone na podstawie danych statystycznych lub technicznie obliczone na podstawie danych technicznych.
Normy techniczne opracowane są wg metod : analityczno - obliczeniowych, doświadczalno -
- laboratoryjnych, doświadczalno - produkcyjnych.
Metoda analityczno - obliczeniowa polega na teoretycznym matematycznym obliczeniu ilości materiałów potrzebnych do wykonania jednostki danego produktu. Norma zużycia na ogół równa się ciężarowi netto wyrobu ( części ) i sumie strat technologicznych.
Nzuż= Qn + St
Qn - ciężar netto
St - straty technologiczne
Oprócz strat technologicznych istnieją straty nietechnologiczne są to straty na skutek braku produkcji, próby technologiczne nie są to straty ujęte w normach.
Straty technologiczne są to straty związane z rozkrojem i toczeniem materiału i zużycia narzędzia. Opracowanie norm zużycia leży w gestii pionu technicznego. Jest konieczna stała kontrola norm zużycia.
Na wydziale „ X ” produkuje się denka do ... blaszanych o średnicy ∅ 50 cm z arkuszy blachy stalowej o wymiarach 200 x 280 cm i grubości 1mm. Oblicz teoretyczną i technologiczną normę zużycia blach w kilogramach na jedno denko, wielkość strat i odpadów nietechnologicznych oraz wielkości zysków.
Ciężar stali wynosi 7,85 g/cm3.
Norma zużycia
inne straty (odpady nieuniknione )
Q=πr2hq q=7,85 g/cm3
teoretyczna Q=3,14 x252 x 0,1 x7,85 = 1,541 kg na jedno denko
praktycznie dla danego materiału
Normowanie zapasów materiałowych.
Nieodzownym warunkiem zapewniającym rytmiczność produkcji jest posiadanie zapasu materiału w magazynach. Ilość tych materiałów powinna kształtować się w granicach ustalonego normatywu rzeczowego.
Termin realizacji zamówienia.
Nzap=Zmin + Zp/2
Zmin - zapas minimalny
Zp - zapas bieżący
Zapas produkcyjny jest to ilość materiału potrzebna do zabezpieczenia produkcji między kolejnymi terminami dostaw określonego asortymentu materiałów.
Zapas produkcyjny składa się z zapasu bieżącego, który jest częścią zmienną i osiąga najwyższy stan w dniu dostawy.
Zbiorcza norma zapasów.
Indywidualna norma zapasu jest to ilość określonego asortymentu materiału, która stanowi sumę zapasu minimalnego i połowę zapasu bieżącego.
Zbiorowa norma zapasów - określa średni zapas wybranej grupy asortymentów materiałowych związanych ze sobą pewnymi ustalonymi cechami.
Normy zapasów mogą być wyrażone ilościowo, wartościowo lub czasowo.
Obliczenie norm zapasów odbywa się za pomocą normy szacunkowej.
JIT
Just in time - wszystko na czas.
Kanabon - japończyk, który wprowadził tą metodę.
Zamawianie materiałów:
podstawą do zakupów materiału jest okresowy (coroczny, kwartalny) plan zaopatrzenia materiałowo - techniczny aktualizowany na podstawie operatywnych planów zużycia mat.
Poza zakupami planowymi występują doraźne zaopatrzenia materiałowe. Wszystkie te zakupy powinny znaleźć pokrycie w posiadanych środkach obrotowych i powinna być przeprowadzona analiza stanu w magazynach.
Materiały zamawiamy na podstawie umów na dostawy.
Umowy - formalny akt prawny podpisywany przez dostawcę i odbiorcę. Umowę wystawia się przy ilości powyżej 2000zł. może być zamówienie lub oferta przy mniejszej ilości sztuk. Umowy mogą być na czas określony lub na czas nieokreślony mogą również dotyczyć świadczeń jednorazowych.
Dysponowanie i rozliczenie materiałowe.
Do działu zaopatrzenia produkcji należy dysponowanie materiałami. Są różne systemy dysponowania i rozliczania materiału w stosunku do rodzaju oraz ilości produktu końcowego. Zadaniem tym zajmują się na ogół komórki związane z produkcją (na szczeblu planowania wydziałowego i międzywydziałowego). Do zadań tych komórek należy:
operatywne planowanie zużycia materiałów
kontrola zabezpieczenia produkcji materiału
wydawanie lub akceptowanie dowodów pobrania
rozliczenie i analiza zużycia materiałów podczas produkcji w odniesieniu do poszczególnych celów zużycia.