OPTYKA
Szybkość światła w próżni= 300 000 km/s.
Naturalnymi źródłami światła są ciała święcące światłem własnym, np.:
-żarówki
-neonówki
-świetlówki
-świetliki
-słońce
-płomień świecy
Wtórne źródła światła odbijają lub rozpraszają padające na nie światło, np. księżyc.
Zastosowanie laserów:
-przecinanie blach stalowych
-wiercenie otworów o mikroskopijnych średnicach
-spawanie mikroelementów
-w medycynie jako precyzyjny skalpel
-nagrywanie i odtwarzanie płyt kompaktowych
-drukarki laserowe
-łączność kosmiczna
-sterowanie pojazdami kosmicznymi i pociskami
-odczytywanie kodów kreskowych
Powstawanie cienia i półcienia:
Prawo padania: światło odbija się od powierzchni ciał zawsze w takim kierunku, że kąt odbicia jest równy kątowi padania.
Zjawisko załamania światła polega na zmianie kierunku rozchodzenia się światła przy przejściu z jednego ośrodka.
Obraz w zwierciadle płaskim:
-pozorny (powstał z przedłużenia promieni odbitych)
-symetryczny (w tej samej odległości od zwierciadła co przedmiot i tej samej wielkości)
-prosty (nie odwrócony)
Zwierciadła kuliste:
-wklęsłe: jako zwierciadło wykorzystuje się wewnętrzną powierzchnię kuli
-wypukłe: jako zwierciadło wykorzystuje się zewnętrzną powierzchnię kuli
*środek krzywizny: środek kuli ( O )
*promień krzywizny: promień kuli ( r )
*oś główna: prosta przechodząca przez środek krzywizny ( O ) i środek czaszy zwierciadła ( S )
obrazy w zwierciadłach kulistych wklęsłych:
~
~ f < x <r (odwrócony, powiększony, rzeczywisty)
~x < r (pomniejszony, odwrócony, rzeczywisty)
~ x < f (powiększony, prosty, pozorny)
obrazy w zwierciadłach kulistych wypukłych:
zjawisko rozszczepienia światła- światło białe przechodzące przez pryzmat ulega dwukrotnemu załamaniu i rozszczepieniu (rozdzieleniu) na barwy. Jest to widmo ciągłe światła białego.
Soczewki wypukłe i wklęsłe:
wypukłe |
wklęsłe |
|
|
Skupiają padające promienie. |
Rozpraszają padające promienie. |
Soczewki skupiające:
* f < x < 2f (odwrócony, powiększony, rzeczywisty)
* x = 2f (odwrócony, takiej samej wielkości, rzeczywisty)
* x > 2f (pomniejszony, odwrócony, rzeczywisty)
* x < f
soczewki rozpraszające:
Charakterystyczne dla soczewek:
-główna oś optyczna: prosta poprowadzona przez środki krzywizn soczewki
-dwa ogniska rzeczywiste (w soczewkach skupiających!) położone po przeciwnych stronach soczewki
punkty, w których przecinają się po przejściu przez soczewkę promienie.
-dwa ogniska pozorne (w soczewkach rozpraszających!) położone po przeciwnych stronach soczewki
punkty, w których przecinają się po przejściu przez soczewkę przedłużenia promieni.
-ogniskowa (f): odległość każdego ogniska od środka soczewki.
zdolność skupiająca soczewki jest równa odwrotności ogniskowej.
Zdolności skupiające soczewek skupiających są dodatnie, a rozpraszających ujemne.
Zadania z obliczaniem:
*Oblicz zdolność skupiającą soczewki skupiającej, której zdolność ogniskowa wynosi 4 cm.
*Oblicz zdolność skupiającą soczewki, której zdolność skupiająca wynosi 5D.
*Oblicz zdolność skupiającą soczewki, której ogniskowa wynosi m.
*Oblicz długość ogniskowej o zdolności skupiającej 30 D. Wynik podaj w cm.
*Oblicz zdolność skupiającą soczewki, której ogniskowa wynosi 15 cm.
Wzory do zadań:
*równanie zwierciadła (określa zależność pomiędzy odległością przedmiotu od soczewki a odległością
otrzymanego obrazu).
*obliczanie powiększenia: