A

ATO - montaż na zamówienie / / - klient wariantuje podzespoły produktu, czas oczekiwania krótki, producent magazynuje różne typy podzespołów. KLIENT WARIANTY PRODUKT

Analiza wejść i wyjść systemu produkcyjnego - transformacja, pojęcie procesu

Wejściem są zasoby, a wyjściem jest produkt, lub informacje i odpady. Układ, który oddziałuje na otoczenie za pośrednictwem wyjść z systemu (wektorem Y) oraz podlega oddziaływaniu otoczenia za pośrednictwem wejść (wektorem X).

Y=T(X)

Transformacja (T) - reguła, przekształceń strumień stanu wejściowego w strumień wyjściowy. Wyznaczenie transformacje (T), to symulacja komputerowa oceni wpływ zaangażowania zasobów (wektor X) na efekty, jakie te zaangażowanie przyniesie w systemie produkcyjnym (wektor Y)i to przed podjęciem tej decyzji.

Proces - ciąg następujących po sobie działań, które składają się na „nieprzerwany ruch”

Proces produkcyjny- uporządkowany ciąg działań, operacji, zadań, w wyniku, którego otrzymuje się produkty.

Proces (wg notatek) - czynnik sprawczy transformacji zasobów w systemie produkcyjnym, projektowanie organizacyjne.

B

BOM Konfrontujemy z IMF - rejestr magazynowy; dzięki temu wnioskujemy czy posiadamy dany materiał na wykonanie wyrobu

Budowa harmonogramów w oparciu o cykl wytwórczy: szeregowy, szeregowo-równoległy, równoległy

a) cykl szeregowy - następna operacja rozpoczyna się po zakończeniu operacji poprzedniej dla n sztuk całej partii 

b) cykl równoległy - poszczególne detale, przekazywane na następna operacje bezpośrednio po wykonaniu operacji poprzedniej, Zalety: najkrótszy czas trwania cyklu produkcyjna. Wady: rośnie liczba operacji transportowych, rośnie złożoność sterowania przebiegiem procesów, występują przerwy w procesach stanowisk

c) cykl szeregowo-równoległy - kolejna operacja dla tej samej partii rozpoczyna się przed zakończeniem operacji poprzedzającej. Początek każdej operacji ustala się pod kątem największej ciągłości obróbki na poszczególnych stanowiskach. Części z jednej operacji na drugą, z reguły przekazuje się partiami transportowymi. ZALETY: eliminuje przerwy w pracach stanowisk, wymaga mniejszej liczby operacji transportowych, prostsze sterowania przebiegiem. WADY: najczęściej czas dłuższy niż przebiegu równoległego

BENCHMARKING

Porównywanie się z najlepszymi, dorównanie im, orientacja na najlepszą klasę produktów, uczenie się od konkurencji

Źródła benchmarkingu:

- Bezpośrednie: partnerzy

- Wtórne: pracownicy, klienci, dostawcy, eksperci, konferencje, publikacje, media

Czego dotyczy benchmarking i jego rodzaje

Przedmiot zainteresowania benchmarkingu:

- produkty (produktu najłatwiej skopiować)

- proces podstawowy (z tym jest trudniej, nie da się tak łatwo skopiować procesów)

- przedsiębiorstwo (z tym jest najtrudniej)

Rodzaje: wewnętrzny, zewnętrzny i funkcjonalny

Źródła benchmarkingu

- Bezpośrednie: partnerzy

- Wtórne: pracownicy, klienci, dostawcy, eksperci, konferencje, publikacje, media, rankingi, giełda

C

Cykl życia produktu - interpretacja, wprowadzanie nowych produktów

Cykl powstawania: 1.Badania - idee produktu 2.Koncepcja 3.Rozwój produktu 4.Prototyp i testowanie

Cykl życia: 1.Wprowadzenie 2.Wzrost 3.Dojrzałość 4.Nasycenie 5.Spadek

Cykl zaopatrzenia

cykl zamawiania CYKL ZAOPATRZENIA cykl dostawy (odbioru

cykl szeregowy, cykl równoległy, cykl szeregowo-równoległy pod H

Charakterystyka procesów (C/T , L/T , T/T , C/O , Dostęp) - interpretacja

C/T (czas cyklu) - jak często w rzeczywistości produkty opuszczają dany proces - traktujemy jako takt procesu; wartość należy sprawdzać dokonując bezpośredniego chronometrażu; nie należy korzystać z dokumentacji technologicznej, która pozwala na uzyskanie danych obliczeniowych a nie rzeczywistych.

L/T (czas przyjęcia) - czas potrzebny do przejścia jednej części przez proces od jego początku do końca (jego wartość najłatwiej uzyskać znakując wybraną część na wejściu procesu lub strumienia wartości i mierząc czas, jaki upłynie do czasu pojawienia się na wyjściu).

T/T (czas taktu) - częstotliwość produkcji do zaspokajania zapotrzebowania klienta (to, co klient chce).

Podstawową wskazówką do opracowania nowej mapy jest teoretyczne założenie, że T/T = C/T jest to idealne założenie.

C/O (czas przezbrajania) - czas potrzebny na przejście od produkcji jednego elementu do produkcji elementu innego typu.

Dostępność D - dostępny czas pracy stanowiska w trakcie jednej zmiany - wyrażamy w procentach (po odjęciu od czasu trwania zmiany, czasu potrzebnego na przerwy, obsługę stanowiska, sprzątanie itp.).

Czynności zewnętrzne i wewnętrzne podczas przezbrajania urządzeń

Czynności wewnętrzne i zewnętrzne:

- przygotowania i regulacji

- montażu i demontażu

- pomiary i nastawy

- wykonania próby i ewentualnej dalszej regulacji przezbrojonego stanowiska roboczego

D

Dane występujących podczas projektowania procesów

Dane powinny pomóc zrozumieć proces lub produkt, którego dotyczą. Dane dotyczą np. wyrobów, technologii, istniejącego potencjału produkcyjnego

Dostępność D - dostępny czas pracy stanowiska w trakcie jednej zmiany - wyrażamy w procentach (po odjęciu od czasu trwania zmiany, czasu potrzebnego na przerwy, obsługę stanowiska, sprzątanie itp.).

E

ETO - projektowanie na zamówienie / / - rodzaj MTO, klient oddziałuje w trakcie projektowania produktu. KLIENT PROJEKTANT PRODUCENT

Elastyczne organizacje

Zakładają możliwość zmian składu zespołów ludzkich i stawianych im zadań stosownie do sytuacji w jakiej aktualnie się organizują, bez konieczności dokonywania stałych przekształceń „szkielecie organizacji”

Efekt skali - interpretacja na wykresie

Obniżenie kosztów wytwarzania produktów, mogą być tańsze. Obniżenie wynika, że koszty stałe rozkłada się na większą liczbę jednostek produktu, możliwe jest zastosowanie bardziej efektywnych procesów, a także osiąga się ze względu na efekty związane ze zwiększeniem doświadczenia w produkcji (krzywa zmienia się

F

Formy współpracy z klientem

- produkcja na magazyn /MTS/ - klient szybko otrzymuje produkt, brak wpływu na kształt produktu, wolny obrót kapitału. PRODUKCJA TRANSPORT MAGAZYN

- montaż na zamówienie /ATO/ - klient wariantuje podzespoły produktu, czas oczekiwania krótki, producent magazynuje różne typy podzespołów. KLIENT WARIANTY PRODUKT

- produkcja na zamówienie /MTO/ - klient dysponuje komponentami wyrobu - ostateczny wyrób przy zamówieniu, konfiguracja można zmieniać w trakcie produkcji.

- projektowanie na zamówienie /ETO/ - rodzaj MTO, klient oddziałuje w trakcie projektowania produktu.

KLIENT PROJEKTANT PRODUCENT

Forma- określa sposób przepływu materiału miedzy poszczególnymi stanowiskami roboczymi. Przykłady form:- stacjonarna prosta,- stacjonarna złożona,- potokowa, - niepotokowa,

FIFO System - pierwsze wyszło - klienci obsługiwani są w kolejności ich przybycia (np. banki

G

Gospodarka narodowa - całokształt działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium danego państwa. Dzielimy na działy: przemysł, rolnictwo, budownictwo, transport, łączność, handel itp. Działy dzielą się na gałęzie, w których skład wchodzą przedsiębiorstwa.

- Powiązanie gospodarek narodowych tworzy gospodarkę światową

- Globalizacja gospodarki - procesy organizowania i prowadzenia produkcji, wymiany i przepływów kapitału w skali światowej oraz traktowania przez podmioty gospodarcze całości globu jako jednego rynku.

H

Harmonogram budowa w oparciu o cykl wytwórczy: szeregowy, szeregowo-równoległy, równoległy

a) cykl szeregowy - następna operacja rozpoczyna się po zakończeniu operacji poprzedniej dla n sztuk całej partii 

b) cykl równoległy - poszczególne detale, przekazywane na następna operacje bezpośrednio po wykonaniu operacji poprzedniej, Zalety: najkrótszy czas trwania cyklu produkcyjna. Wady: rośnie liczba operacji transportowych, rośnie złożoność sterowania przebiegiem procesów, występują przerwy w procesach stanowisk

c) cykl szeregowo-równoległy - kolejna operacja dla tej samej partii rozpoczyna się przed zakończeniem operacji poprzedzającej. Początek każdej operacji ustala się pod kątem największej ciągłości obróbki na poszczególnych stanowiskach. Części z jednej operacji na drugą, z reguły przekazuje się partiami transportowymi. ZALETY: eliminuje przerwy w pracach stanowisk, wymaga mniejszej liczby operacji transportowych, prostsze sterowania przebiegiem. WADY: najczęściej czas dłuższy niż przebiegu równoległego

Harmonogram metody tworzenia

a) metoda w przód - znając daturo rozpoczęcia pierwszej operacji i czasy trwania operacji, można wyznaczyć datę zakończenia wszystkich operacji, a więc termin wykonania zlecenia

b) metoda w tył - znając wymagany termin zakończenia zlecenia i czasy operacji, można wyznaczyć najpóźniejszy termin rozpoczęcia pierwszej operacji

I

Istota sterowania produkcją (składowe systemu, przepływ informacji w systemie

Zespół działań zmierzających do uzyskania przez system produkcyjny i przedsiębiorstwo oczekiwanych - założonych uprzednio efektów. Rodzaje sterowania produkcją: - w układzie otwartym; - w układzie zamkniętym; - nadrzędne; - podrzędne.

J

Just In Time

• dostarczenie tylko tego co jest potrzebne, wtedy gdy jest potrzebne i dokładnie tam gdzie to jest potrzebne (walka z marnotrawstwem MUDA ( z japońskiego)

• transport dostosowany do warunków jak wyżej

• dostawcy włączeni do projektowania produktów i procesów

• uzgodnione z dostawcami problemy podnoszenia jakości i kontroli

• zminimalizowanie (lub wyeliminowanie) zakłóceń w procesach z udziałem pracowników każdego szczebla (każdy pracownik ma prawo zatrzymać linie produkcyjną, aby natychmiast usunąć powstały problem).

K

KANBAN (jap. kartka lub widzialny zapis) - przykład typowego systemu ssącego. Informacja o konieczności produkcji części przekazywana jest za pomocą karty kanban. Używane są dwie karty: karta przepływu (ruchu) upoważniająca do przemieszczenia partii części ze stanowiska, gdzie były wyprodukowane do stanowiska, gdzie powinny być użyte, oraz karta produkcji upoważniająca do wytworzenia jednej partii części; części mają być przekazane na następne stanowisko na podstawie karty ruchu. Następuje, więc sterowanie przepływem produkcji zgodnie z zapotrzebowaniem. Informacje mogą być też przekazane za pomocą np. piłek lub elektronicznie

KAZEIN strumienia wartości i kazein procesu.

Ciągłe zaangażowanie oraz chęć ciągłego podnoszenia jakości firmy i produktu. Poprzez stopniowe doskonalenie wszelkich aspektów działalności firmy, dąży do osiągnięcia następujących celów:

• skrócenia czasu realizacji procesu pracy oraz poprawy jakości;

• dostosowywania technicznego elementów systemu;

• tworzenia kryteriów oceny i nagradzania;

• redukcji kosztów.

KOSZTY ZAPASÓW (nie wchodzą w to koszty materiałowe!)

-koszty tworzenia zapasów (zakupu) K_z (koszty administracyjne zamówień, koszty transportu zamówienia, koszty przetwarzania informacji)

-koszty utrzymania zapasów K_u (koszty magazynowania, zamrożenie kapitału, odsetki bankowe, koszty inne)

KOSZTY BRAKU ZAPASÓW

- materiałów (koszty przestoju produkcji, koszty specjalnych zamówień)

- części zamiennych (koszty bezczynności, koszty opóźnień w realizacji zleceń)

- wyrobów gotowych (koszty utraconych dochodów, koszty pogorszenia pozycji firmy)

EGZAM! Zamówiony materiał, który kosztuje 100.000 zł, koszty zapasów=10.000zł. jakie są koszty? Odp. 10.000zł!

L

Łańcuch - sieć producentów i usługodawców, którzy współpracują ze sobą w celu przetwarzania, przemieszczania dóbr od fazy surowca do poziomu użytkownika końcowego

W ŁAŃCUCHU DOSTAW MÓWIMY O WSPÓŁPRACY, A NIE O WARTOŚCI DODANEJ

Logistyka - proces zarządzania łańcuchem dostaw.

LEAN MANUFACTURING

Jest to koncepcja oszczędnego wytwarzania. LM zmierza do likwidacji wszelkiego marnotrawstwa, do usprawnienia każdego działania w systemie produkcyjnym.

Zasady:

- Precyzyjne definiowanie wartości z punktu widzenia klienta

- Ustawienie wszystkich działań tworzących wartość dodaną dla konkretnego produktu wzdłuż strumienia wartości

- Ciągły przepływ wartości

- Produkować dokładnie tyle ile wchłonie rynek

- Dążenie do perfekcji

M

MTS - produkcja na magazyn / / - klient szybko otrzymuje produkt, brak wpływu na kształt produktu, wolny obrót kapitału. PRODUKCJA TRANSPORT MAGAZYN

MTO - produkcja na zamówienie / / - klient dysponuje komponentami wyrobu - ostateczny wyrób przy zamówieniu, konfiguracja można zmieniać w trakcie produkcji.

montaż na zamówienie /ATO/ - klient wariantuje podzespoły produktu, czas oczekiwania krótki, producent magazynuje różne typy podzespołów. KLIENT WARIANTY PRODUKT

Mapa strumienia wartości - informacje nanoszone na mapę, etapy tworzenia mapy strumienia wartości

Identyfikowanie zbędnych kroków w procesach - kroków, które nie wnoszą wartości do produktu końcowego.

Etapy: Etap 1 - VoC - głos klienta,

Etap 2 - Procesy,

Etap 3 - Przepływ informacji

Etap 4 - „linia czasu”

Mapy procesu - w tym mapa aktywności w procesie

Graficzne zobrazowanie przebiegu procesu

W zależności od specyfiki, w której jest dana mapa procesu stosowana można spotkać różne symbole tj. mapa procesów produkcyjnych, biznesowych (administracyjnych) itp

Miary położenia zwane wartościami przeciętnymi

- średnia arytmetyczna

- średnia ważona

Miary zmienności - obrazują rozproszenie danych wokół miar położenia

- rozstęp R= x_max - x_min

- odchylenie standardowe i wariancja

Model systemu sterowania produkcją

MRP I Istota systemu (zestawienie materiałów, stany magazynowe)

Planowanie zapotrzebowania materiałowego posługuje się planem produkcji w celu zaplanowania zaopatrzenia w materiały niezbędne do wytwarzania produktu.

Potrzeby netto = potrzeby brutto - aktualny zapas - zapas już zamówiony

BOM Konfrontujemy z IMF - rejestr magazynowy; dzięki temu wnioskujemy czy posiadamy dany materiał na

MRP II - różnice w stosunku do MRP celowość

Podstawa plan sprzedaży czy plan działalności gospodarczej, dokonuje wstępnego bilansowania zdolności produkcyjnej. Pozytywne rezultaty tego bilansu umożliwiają szczegółową analizę zdolności produkcyjnej, na tej podstawie sterowanie zaopatrzeniem i produkcją i następnie kontrolowanie postępu robót.

Podstawą systemu jest bilansowanie planów strategicznych lub taktycznych przedsiębiorstwa z jego zasobami dającymi w efekcie określone możliwości produkcyjne (zdolność produkcyjnąwykonanie wyrobu

MED poka-yoke w koncepcji szybkiego przezbrajania MED.

Metoda zapobiegania defektom pochodzącym z pomyłek. Cel - stworzenie warunków dogodnych do niewystępowania defektów lub do ich natychmiastowego wychwytywania. System skutecznie funkcjonuje dzięki umiejętnemu zaprojektowania produkcji, np.:

• części zespołów do montażu zaprojektowane są w taki sposób, by istniało tylko poprawne połączenie ich w całość;

• dostarczanie operatorowi produkcji pełnych zestawów komponentów (jeśli po złożeniu elementów w całość pozostanie choćby jedna część to błąd ten można natychmiast poprawić, zanim wybrakowany towar trafi do kolejnego etapu produkcji)

• obcięty narożnik w kartach SIM wymusza jej prawidłowe włożenie do telefonu komórkowego

• obcięty narożnik dyskietki 3.5 cala HD umożliwia jej umieszczenie w komputerze jedynie w prawidłowy sposób

O

Organizacja produkcji Typy i formy (procesów)

Typ ma ścisły związek ze stanowiskami roboczymi, a przede wszystkim ich stopniem specjalizacji. Typ produkcji: - jednostkowy, - małoseryjny, - średnioseryjny, - wielkoseryjny, - masowy.

Forma określa sposób przepływu materiału miedzy poszczególnymi stanowiskami roboczymi. Przykłady form:- stacjonarna prosta,- stacjonarna złożona,- potokowa, - niepotokowa,

Organizacje zcentralizowane i zdecentralizowane

Scentralizowane - decyzje podejmowane przez stosunkowo niewiele osób wyższych rangą w organizacji.

Zdecentralizowane -względnie samodzielne jednostki organizacyjne ponoszące odpowiedzialność za osiągane przychody i wydatki na wydzielonym obszarze działania. Decentralizacja nie oznacza ograniczenia faktycznej władzy szczebla naczelnego, a jedynie inny, bardziej efektywny sposób sprawowanie. Przykłady organizacji: dywizjonalne, holdingowe

Organizacje elastyczne

Zakładają możliwość zmian składu zespołów ludzkich i stawianych im zadań stosownie do sytuacji w jakiej aktualnie się organizują, bez konieczności dokonywania stałych przekształceń „szkielecie organizacji”

Oferta - jeden ze sposobów zawarcia umowy, polega na złożeniu przez oferenta oświadczenia woli drugiej stronie, zwanej tradycyjnie oblatem

Optymalna partia zakupu w warunkach produkcji nieciągłej.

Zakładając, że program zakupów P, podzielono na n partii zakupów, z których każda ma liczność Q_s, oraz przy założeniu średniego zapasu, kosztu zakupów K_z i kosztu utrzymania zapasu K_u, optymalna partia zakupu wynosi:

Ograniczenia ze strony klienta i producenta

a) ze strony klienta: termin realizacji zamówienia, cena wyrobu, sposób odbioru wyrobów, różnorodność asortymentowa, wymagania jakościowe dotyczące wyrobu

b) ze strony producenta:

- ograniczenia silne: technologiczne, kolejnościowe, terminowe, czasów trwania, kontekstowe (ograniczenia silne muszą być spełnione, aby zapewnić dopuszczalną realizację zleceń)

- ograniczenia słabe: wynikające z polityki państwa, wynikające z rynku, zasobowe, organizacji produkcji (przekroczenie ograniczeń słabych jest możliwe, aczkolwiek nie zawsze korzystne)

OPT- Sterowanie zdolnościami produkcyjnymi

Zwiększa efektywność działania systemu produkcyjnego; oparta na założeniu, że wąskie gardła determinują działanie całego systemu produkcyjnego. Takie zasoby nazywane są zasobami krytycznymi (CR), w odróżnieniu od pozostałych zasobów zwanych niekrytycznymi. Zwiększenie produktywności polega na eliminowaniu wąskich gardeł, wykorzystując zasady OPT:

a) równoważenie przepływu a nie zdolności produkcyjnej stanowisk produkcyjnych

b) poziom wykorzystania zasobów niekrytycznych powinien odpowiadać zapotrzebowaniu na zasoby krytyczne

c) zróżnicowanie wielkości partii - wielkość partii produkcyjnej nie musi być wcale stała

d) harmonogramowanie prowadzone jest dynamicznie

e) optymalizacji pracy poszczególnych stanowisk

QFD - cel, interpretacja

Przełożenie wymagań klienta na techniczną specyfikację wyrobu, czyli ustaleniu czynników warunkujących dopasowanie wyrobu do potrzeb klienta. Główną cechą jest skupienie na potrzebach wyrażanych przez rynek poprzez ustalenie aktualnych wartości postrzeganych przez klienta (określanych mianem „głosu klienta”).QFD jest efektywnym programem pracy multidyscyplinarnych zespołów wykorzystujących matrycę zwaną „Domem Jakości” umożliwiającą usystematyzowanie informacji i doświadczeń klienta w celu podjęcia decyzji związanych z produkcją wyrobu

OUTSORCING

Przekazywanie pewnych procesów lub funkcji na zewnątrz przedsiębiorstwa; zlecanie profesjonalnym firmom zewnętrznym wykonania pewnych komponentów, usług.

-koncentracja na kluczowych obszarach działania firmy - zwiększa się ilość procesów „oddawanie na zewnątrz

Celowość stosowania outsourcingu (w jakich przypadkach)

Utrzymanie ruchu, zaopatrzenie, księgowość, ochrona firmy, stołówki, utrzymanie czystości, przetwarzanie informacji

Analiza kosztów outsourcingu

P

- produkcja na magazyn /MTS/ - klient szybko otrzymuje produkt, brak wpływu na kształt produktu, wolny obrót kapitału. PRODUKCJA TRANSPORT MAGAZYN

- produkcja na zamówienie /MTO/ - klient dysponuje komponentami wyrobu - ostateczny wyrób przy zamówieniu, konfiguracja można zmieniać w trakcie produkcji.

- projektowanie na zamówienie /ETO/ - rodzaj MTO, klient oddziałuje w trakcie projektowania produktu. KLIENT PROJEKTANT PRODUCENT

Przepływy pieniężne w systemie gospodarczym forma nadwyżki finansowej. Tyczy zmian w poziomie zapasów i należności, kredytów i pożyczek oraz innych zobowiązań, jak i innych wydatków nie mających charakteru kosztów (np. wydatki inwestycyjne) oraz kosztów nie mających charakteru wydatków.

Proces - ciąg następujących po sobie działań, które składają się na „nieprzerwany ruch”

Proces produkcyjny- uporządkowany ciąg działań, operacji, zadań, w wyniku, którego otrzymuje się produkty.

Proces (wg notatek) - czynnik sprawczy transformacji zasobów w systemie produkcyjnym, projektowanie organizacyjne.

Produktywność- relacja między efektami (przychodami ze sprzedaży) a nakładami (kapitałem zaangażowanym w uzyskanie tych przychodów); miernik finansowy określający finansowy efekt z jednostki zaangażowanego kapitału

- Procesy biznesowe - zestaw logicznie powiązanych zadań lub czynności wykonywanych w celu osiągnięcia określonego wyniku biznesowego.

- Procesy produkcyjne - procesy wykonywane w przedsiębiorstwie celem najpełniejszego zaspokojenia potrzeb klienta. Obejmują procesy badań i rozwoju, przygotowania produkcji, dystrybucji, obsługi klienta, recyklingu, procesy wytwórcze i inne.

- Procesy wytwórcze - procesy zachodzące bezpośrednio w systemie produkcyjnym przekształcające zasoby systemu w gotowe produkty. Kryterium podziału: - przebieg w czasie (dyskretne, ciągłe), - technologia (obróbki, montażu), środki produkcji (ręczne, automatyczne), - inne.

Proces technologiczny - związek (różnice) z procesem wytwórczym

Technologiczny - uporządkowany ilościowo i jakościowo zbiór czynności zmieniających własności fizyczne (kształt, wielkość), formę występowania lub własności chemiczne o kreślonej substancji (materiału). Proces technologiczny razem z czynnościami pomocniczymi (przemieszczanie materiału) stanowią proces produkcyjny, w wyniku, którego otrzymywany jest produkt.

Wytwórczy - proces zachodzący bezpośrednio w systemie produkcyjnym przekształcający zasoby systemu w gotowe produktu.

Procesy wytwórcze - istota i ogólny podział procesów odlewania, obróbki plastycznej, obróbki ściernej, obróbki erozyjnej, obróbki cieplnej, łączenia

Procesy wytwórcze - procesy zachodzące bezpośrednio w systemie produkcyjnym przekształcający zasoby systemu w gotowe produktu

• Procesy odlewania

a) odlewanie w formach piaskowych

b) inne metody odlewania (kokilowe, pod ciśnieniem, odśrodkowe)

• Obróbka plastyczna

a) walcowanie

b) kucie (swobodne, matrycowe)

c) tłoczenie (wycinanie, cięcie, wytłaczanie)

• Obróbka cieplna

a) wyżarzanie

b) ulepszanie cieplne

c) odpuszczanie

d) hartowanie

• Obróbka mechaniczna

a) obróbka skrawaniem (toczenie, frezowanie, wiercenie, struganie, dłutowanie, przecinanie)

b) obróbka ścierna (szlifowanie ściernicami, obróbka luźnym ścierniwem)

c) obróbka erozyjna (elektroerozyjna, elektrochemiczna, strumieniowo erozyjna)

• Łączenie

a) nierozłączne (spawanie, lutowanie, zgrzewanie, klejenie, nitowanie)

b) rozłączne (kształtowe, sworzniowe, gwintowe, sprężynowe, rurowe)

Procesy obróbki cieplnej - nagrzanie metalu lub stopu do temp. niższej od temp. ich topnienia oraz ochłodzeniu powodującym zmianę ich struktury. Zastosowanie: hartowanie stali, nawęglanie i azotowanie, odpuszczenie

Poziomy (możliwości i informacji) uwzględnione podczas przygotowania oferty.

Planowanie usług (system umów, opóźnionej dostawy, FIFO)

System umów - firma umawia się wcześniej z klientem na termin wykonania danej usługi (harmonogram sporządzony jest najczęściej w terminarzu), system ten zwiększa wykorzystanie zasobów, lecz jego słabą stroną jest czas oczekiwania przez klienta, oraz powoduje określone straty, jeśli klient odwołuje wcześniej umówioną usługę.

System opóźnionej dostawy - każda usługa jest opóźniona, klient umawia się, że zostanie zrealizowana w określonym terminie.

System FIFO - pierwsze wyszło - klienci obsługiwani są w kolejności ich przybycia (np. banki).

Popyt zależny i popyt niezależny

Zależny (wtórny) - ilość zamawianych zespołów, materiału wyjściowego itp., określana na podstawie zbioru struktury wyrobu BOM (Bill of Material).

Niezależny (pierwotny) - ilość wytwarzanych produktów (określana na podstawie prognoz

,,push” i zasada ,,pull”- porównanie

Zasada push (pchania) - produkcja na magazyn. Proces realizowany jest na podstawie harmonogramów- na magazyn wyrobów gotowych

Zasada pull ( ssania) - produkcja, kiedy jest zapotrzebowanie, gdy pojawia się klient

Efekt pchania - np. przemysł farmaceutyczny, cukier.

System tłoczący - stanowisko robocze po zakończeniu operacji technologicznej przekazuje partie wykonanych części do kolejnego stanowiska, na którym wykonywana jest kolejna operacja bez względu na to czy stanowisko to oczekuje na prace, czy też nie nadąża z zakończeniem wykonania poprzednio dostarczonej partii części

System ssący - ostatnie stanowisko wysyła informację do stanowiska poprzedzającego o zapotrzebowaniu na określoną liczbę części; w efekcie takiego działaniu wykonuje się tylko ilość części niezbędną do wykonania wyrobu

Przepływ ciągły - części są przetwarzane i przekazywane bezpośrednio z jednego stanowiska roboczego na drugie po jednej sztuce. Każde stanowisko przetwarza tylko tę jedną część potrzebną następnemu stanowisku, krótko przed tym nim jej potrzebuje, i wielkość partii transportowej jest równa jeden

Poziomowanie produkcji

Poziomowanie produkcji polega na zlecaniu procesowi stymulującemu produkcję różnych wyrobów w sposób równomierny.

Symbol poziomowania produkcji

DZIEŃ 1

X X

DZIEŃ 2

X X

…

PRZEZBROJENIE

WYRÓB A

X WYRÓB B

Przezbrajanie urządzeń Czynności zewnętrzne i wewnętrzne podczas przezbrajania urządzeń,

Usprawnienie czynności przezbrojeń urządzeń technologicznych

poka-yoke w koncepcji szybkiego przezbrajania MED.

Metoda zapobiegania defektom pochodzącym z pomyłek. Cel - stworzenie warunków dogodnych do niewystępowania defektów lub do ich natychmiastowego wychwytywania. System skutecznie funkcjonuje dzięki umiejętnemu zaprojektowania produkcji, np.:

• części zespołów do montażu zaprojektowane są w taki sposób, by istniało tylko poprawne połączenie ich w całość;

• dostarczanie operatorowi produkcji pełnych zestawów komponentów (jeśli po złożeniu elementów w całość pozostanie choćby jedna część to błąd ten można natychmiast poprawić, zanim wybrakowany towar trafi do kolejnego etapu produkcji)

• obcięty narożnik w kartach SIM wymusza jej prawidłowe włożenie do telefonu komórkowego

• obcięty narożnik dyskietki 3.5 cala HD umożliwia jej umieszczenie w komputerze jedynie w prawidłowy sposób

R

REENGINEERING

Istota reengineeringu - filozofia kompleksowego ulepszania procesów w firmie

Reengineering - metoda gruntowego przekształcania całościowych procesów w przedsiębiorstwie w celu optymalizowania trzech podstawowych wyznaczników efektywności: jakości, kosztów, terminu realizacji.

Istota: a)Zaprojektowanie w nowym procesie zadań nie dodających wartości przez usprawnienie zadań dodających wartość ; b)Zwiększenie ilości pracy realnej w stosunku do krzątaniny i leniuchowania ; c)Zanegowanie gry o sumie 0 i wprowadzenie zasady „wygrywamy lub przegrywamy razem” ; d)Usunąć stare metody, zastąpić je nowymi! ; e)Usunąć stare technologie- wymienić je na nowe ; f)Usunąć istniejące systemy organizacyjne firmy- zastąpić je nowymi!

Rentowność - określa zysk netto ze sprzedaży do przychodów ze sprzedaży, finansowy zysk z jednostki pieniężnej sprzedanego produktu, niekiedy miara dobroci wykonywanego procesu.

*Rentowność- miernik ekonomiczny działania firmy R = zysk (netto;brutto)/sprzedaż *100%

Rozmieszczenie stanowisk roboczych w procesach wytwórczych

- stanowiska robocze, - moduły wytwórcze, - gniazda lub linie wytwórcze, - komórki wytwórcze

Rozkład normalny - każda działalność człowieka jest zmienna

Różnica między planem a harmonogramem.

Plan wskazuje zadania do realizacji nie określając konkretnych stanowisk, na których te zadania (operacje) mają być wykonane. Harmonogram również wskazuje zadania do realizacji, ale określa jednocześnie konkretne stanowiska, na których te zadania (operacje) mają być wykonane.

Relacja między ofertą a zamówieniem.

Zamówienie - złożona przez klienta deklaracja zakupu, zapłaty i odbioru zgodnie z warunkami określonymi w ofercie lub katalogu lub deklaracja weryfikowana w trakcie negocjacji. Zamówienie podstawa przygotowania oferty. Oferta wiec może zachęcać lub zniechęcać klienta do złożenia zamówienia!

Oferta - jeden ze sposobów zawarcia umowy, polega na złożeniu przez oferenta oświadczenia woli drugiej stronie, zwanej tradycyjnie oblatem

RAPID PROTOTYPING - na czym polega, jakie jest jego zastosowanie

Określenie zbioru metod służących do szybkiej, precyzyjnej i powtarzalnej produkcji elementów w technologii addytywnej (np. z wykorzystaniem stereolitografii lub drukowania przestrzennego), zwykle przy sterowaniu komputerowym.

S

SMED - istota, narzędzia

Odpowiednie przygotowanie przezbrojenia urządzeń technologicznych do produkcji różnych partii wyrobów.

Polega na pogrupowaniu czynności, które muszą być wykonywane przy włączonym urządzeniu (czynności wewnętrzne), jak i tych czynności zewnętrznych.

Postuluje się min. standaryzację maszyn i urządzeń, szybkie mocowanie wymienianych narzędzi i ich racjonalne rozmieszczenie, odpowiednie przygotowanie przezbrojenia oraz stosowanie analizy wartości opisujących proces

System - zbiór elementów wraz z istniejącymi między nimi powiązaniami. /Powiązany ze sobą zbiór elementów działających wspólnie dla osiągnięcia zamierzonego celu/

System gospodarczy /system ekonomiczny/ - zbiór powszechnie obowiązujących norm prawnych oraz ogólnie akceptowanych zasad, regulujących postępowanie wszystkich uczestników procesu gospodarczego

Systemu produkcyjny zasoby

• Techniczne środki produkcji - hale budynki maszyny i urządzenia, narzędzia przyrządy środki transportu, komputery.

• Przedmioty pracy - materiały z zewnątrz i wykorzystywane w systemie produkcyjnym

• Czynniki energetyczny - energia elektryczna paliwa nośniki energii cieplnej i itd.

• Kadra - czynnik ludzki

• Informacja dotyczące: prognoz wyrobu sposobu prowadzenia procesu technologicznego wiedzy i doświadczenia

• Środki finansowe

Strumień - zespół wszystkich zadań (dodających jak i nie dodających wartości) wymaganych w celu wykonania określonego produktu (od surowca do gotowego produktu

Scentralizowane organizacje - decyzje podejmowane przez stosunkowo niewiele osób wyższych rangą w organizacji

Sterowanie produkcją (składowe systemu, przepływ informacji w systemie

Zespół działań zmierzających do uzyskania przez system produkcyjny i przedsiębiorstwo oczekiwanych - założonych uprzednio efektów. Rodzaje sterowania produkcją: - w układzie otwartym; - w układzie zamkniętym; - nadrzędne; - podrzędne.

Sposób przygotowania oferty.

Oferta musi zawierać :

- określenie ceny realizacji zamówienia (koszty wytworzenia),

- określenie terminu realizacji zamówienia (jednostki terminowania),

- określenie parametrów jednostkowych,

- odpowiedzi na inne pytania zawarte w zapytaniu ofertowym.

Opracowana oferta może zachęcić lub zniechęcić klienta do dalszej współpracy (a więc złożenia zamówienia) i mimo, że nie przynosi ona w danej chwili żadnego przychodu firmie, a wręcz generuje koszty, to jednak należy ją opracować tak dokładnie i rzetelnie jak tego wymaga sytuacja (patrz kryteria).

System umów - firma umawia się wcześniej z klientem na termin wykonania danej usługi (harmonogram sporządzony jest najczęściej w terminarzu), system ten zwiększa wykorzystanie zasobów, lecz jego słabą stroną jest czas oczekiwania przez klienta, oraz powoduje określone straty, jeśli klient odwołuje wcześniej umówioną usługę.

System opóźnionej dostawy - każda usługa jest opóźniona, klient umawia się, że zostanie zrealizowana w określonym terminie.

System FIFO - pierwsze wyszło - klienci obsługiwani są w kolejności ich przybycia (np. banki

Statystyczne wyznaczanie zapasu bezpieczeństwa (zastosowanie rozkładu normalnego)

Sterowanie zdolnościami produkcyjnymi OPT

System tłoczący - stanowisko robocze po zakończeniu operacji technologicznej przekazuje partie wykonanych części do kolejnego stanowiska, na którym wykonywana jest kolejna operacja bez względu na to czy stanowisko to oczekuje na prace, czy też nie nadąża z zakończeniem wykonania poprzednio dostarczonej partii części

System ssący - ostatnie stanowisko wysyła informację do stanowiska poprzedzającego o zapotrzebowaniu na określoną liczbę części; w efekcie takiego działaniu wykonuje się tylko ilość części niezbędną do wykonania wyrobu

T

Transformacja (T) - reguła, przekształceń strumień stanu wejściowego w strumień wyjściowy. Wyznaczenie transformacje (T), to symulacja komputerowa oceni wpływ zaangażowania zasobów (wektor X) na efekty, jakie te zaangażowanie przyniesie w systemie produkcyjnym (wektor Y)i to przed podjęciem tej decyzji.

Typ ma ścisły związek ze stanowiskami roboczymi, a przede wszystkim ich stopniem specjalizacji. Typ produkcji: - jednostkowy, - małoseryjny, - średnioseryjny, - wielkoseryjny, - masowy

Typy danych występujących podczas projektowania procesów

Dane powinny pomóc zrozumieć proces lub produkt, którego dotyczą. Dane dotyczą np. wyrobów, technologii, istniejącego potencjału produkcyjnego

Teoria ograniczeń

Identyfikacja ograniczeń występujących na drodze zmierzającej do osiągnięcia zamierzonego celu.

Założenia teorii ograniczeń:

a) Każdy system musi mieć przynajmniej jedno ograniczenie - w przeciwnym przypadku dawałby nieograniczone zyski

b) W TOC ograniczenia równa się pozytyw - determinują wydajność systemu produkcyjnego. Zwane zasobami krytycznymi i wokół nich winna być skoncentrowana działalność zapewniająca rozwój systemu produkcyjnego

TCM - dlaczego są one istotne w działalności przedsiębiorstwa

Technologie pozwalające na skrócenie czasu poświęconego na projektowanie i testowanie prototypu nowego produktu.

Do tej grupy zaliczane są zarówno techniki RP szybkiego prototypowania, jak i VR wirtualna rzeczywistość

U

Usprawnienie czynności przezbrojeń urządzeń technologicznych

- interwencja czynności

- grupowanie

- preprocessing (standaryzacja czynności - dostosowywanie narzędzi i oprogramowania)

- usprawnianie czynności przygotowawczych

• stosowanie elementów szybkomocujących np. docisk mimośrodowy

• Poka - Yoke (metoda kontaktu)

• 
  Poka - Yoke (metoda ustalonej wartości)

• Poka - Yoke (paleta samolicząca)

w studium przygotowawczym - wywiady z wykonawcami, filmowanie, ankietowanie

w stadium podziału - na przezbrojenie wew i zew: lista kontrolna, tablica weryfikacyjna

w etapie rozdzielenia - przezbrojenia zew i wew: zaciski szybkomocujace, mechanizacja

W

Wskaźniki produktywności, rentowności, wydajności

Produktywność- relacja między efektami (przychodami ze sprzedaży) a nakładami (kapitałem zaangażowanym w uzyskanie tych przychodów); miernik finansowy określający finansowy efekt z jednostki zaangażowanego kapitału.

*Produktywność - miara skuteczności działania firmy P = S/K = efekty/nakłady

Rentowność - określa zysk netto ze sprzedaży do przychodów ze sprzedaży, finansowy zysk z jednostki pieniężnej sprzedanego produktu, niekiedy miara dobroci wykonywanego procesu.

*Rentowność- miernik ekonomiczny działania firmy R = zysk (netto;brutto)/sprzedaż *100%

Wydajność - stopień wykorzystania zasobów przez określenie liczby sztuk produkowanych wyrobów w jednostce czasu.

*Wydajność - miara wykorzystania zasobów firmy.

Wartość dodana ta część przychodów, która pozostanie w systemie produkcyjnym po odjęciu wydatków na materiały i usługi obce.

Wartość dodana = przychód - wydatki na materiały i usługi obce

Wytwórczy proces proces wytwórczy

Wskaźnik zdolności jakościowej procesu relacja między zmiennością wybranego parametru produktu akceptowalną przez klienta, a zmiennością własną tego parametru wynikająca z przyjętego sposobu wykonania danego produktu. Jeżeli akceptowalna przez klienta zmienność określona zostanie przez pole tolerancji T, natomiast zmienność własna procesu scharakteryzowana zostanie odchyleniem standardowym n sigma (n=1,2,3…) to wskaźnik Cp= T/nsigma, wskaźnik najczęściej oblicza się dla 6 sigma, wynika to z faktu, że w polu +/- 3sigma znajduje się ok. 99,73% wszystkich wyników pomiarów.

wskaźnik	ocena procesu
Cp=Cpk	proces zdolny - ustawiony dokładnie na środku pola tolerancji
Cp≠Cpk	proces niewycentrowany - wymaga korekcji i ustawienia
Cp<0,67; T<4σ	proces o małej zdolności; prawdopodobieństwo wyrobów niezgodnych p>4,56%; konieczne jest doskonalenie procesu lub rozszerzenie pola T
Cp=1; T=6σ	proces zdolny warunkowo - jeśli Cp=Cpk to prawd. wyrobów niezgodnych p=0,27%
Cp=1,33; T=8σ	proces zdolny; zdolność dobra - jeśli Cp=Cpk to prawd. wyrobów niezgodnych p=0,0063%
Cp>1,66; T>10σ	proces zdolny; zdolność bardzo dobra - jeśli Cp=Cpk to ilość wyrobów niezgodnych liczona w kategoriach ppm

Wyrównywanie obciążeń stanowisk roboczych - kierunki działania

Analiza indywidualnie każdego stanowiska pracy sporządzając następnie zbiorcze zestawienie obciążenia poszczególnych stanowisk pracy. Można również analizować osobno obciążenia poszczególnych urządzeń technologicznych oraz osobno kadry. Najkorzystniejszy jest przypadek, kiedy obciążenie stanowiska pracy oscyluje w granicach 100%. Przekroczenie tego obciążenia, podobnie jak zbyt mała jego wartość sugerują celowość dokonania wyrównania obciążeń.

Wąskie gardło

Element zasobów niezbędnych do realizacji procesu produkcyjnego, który aby uzyskać max produkcję, jest w procesie zużywany w 100%.

Wirtualna rzeczywistość - przykłady zastosowania w procesie produkcyjnym

Obraz sztucznej rzeczywistości stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznej. Multimedialne kreowanie komputerowej wizji przedmiotów, przestrzeni i zdarzeń. Reprezentuje zarówno elementy świata realnego (symulacje komputerowe), jak i zupełnie fikcyjnego (gry komputerowe science-fiction

Cechy wirtualnej rzeczywistości.

Możemy stworzyć wirtualny prototyp, np. samochodu spełniający takie cechy jak:

- wizualizacja

- dotyk i interakcja

- dźwięk

- zapach

Współczesne koncepcje zarządzania na tle zmian wskaźnika produktywności.

Z

Zamówienie - złożona przez klienta deklaracja zakupu, zapłaty i odbioru zgodnie z warunkami określonymi w ofercie lub katalogu lub deklaracja weryfikowana w trakcie negocjacji. Zamówienie podstawa przygotowania oferty. Oferta wiec może zachęcać lub zniechęcać klienta do złożenia zamówienia!

Zasoby systemu produkcyjnego

• Techniczne środki produkcji - hale budynki maszyny i urządzenia, narzędzia przyrządy środki transportu, komputery.

• Przedmioty pracy - materiały z zewnątrz i wykorzystywane w systemie produkcyjnym

• Czynniki energetyczny - energia elektryczna paliwa nośniki energii cieplnej i itd.

• Kadra - czynnik ludzki

• Informacja dotyczące: prognoz wyrobu sposobu prowadzenia procesu technologicznego wiedzy i doświadczenia

• Środki finansowe

Zapas bezpieczeństwa statystyczne wyznaczanie (zastosowanie rozkładu normalnego)

Zdecentralizowane organizacje -względnie samodzielne jednostki organizacyjne ponoszące odpowiedzialność za osiągane przychody i wydatki na wydzielonym obszarze działania. Decentralizacja nie oznacza ograniczenia faktycznej władzy szczebla naczelnego, a jedynie inny, bardziej efektywny sposób sprawowanie. Przykłady organizacji: dywizjonalne, holdingowe

Zmiany w organizacji

Każda istotna modyfikacja jakiejś  części organizacji. Zmiana może dotyczyć każdego aspektu organizacji, np. harmonogramów pracy, podstawy grupowania stanowisk pracy, rozpiętości zarządzania, ogólnego projektu organizacji oraz samych ludzi. Wszelka zmiana w organizacji może pociągać za sobą skutki wykraczające poza obszar, w którym zmiana ta jest dokonywana

Zdolność operacji procesów i zdolność procesu jako ciągu operacji

Proces składa się z wielu operacji, każda ma określony wskaźnik zdolności operacji, zdolność całego procesu?

Proces 1

4 zadania

% zgodności dla procesu 1

0.9973x0,9999x0,9973x0,9545=0,9492

% niezgodności dla procesu 1

1- 0,9492 = 0,0508 (5,08%)

Im więcej operacji tym większe prawdopodobieństwo niezgodności procesu

ZDOLNOŚĆ PRODUKCYJNA

Zasoby systemu produkcyjnego, które decydują o tym, czy można i w jakim czasie wytworzyć to, czego wymaga klient.

Obliczanie zdolności produkcyjnej.

Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej= (efektywna zdolność produkcyjna/ aktualna zdolność produkcyjna) x 100%

Sprawność zdolności produkcyjnej=(efektywna zdolność produkcyjna/ potencjalna zdolność produkcyjna)x100%

Potencjalna zdolność produkcyjna - to, co wynika z posiadanych zasobów systemu produkcyjnego,

Aktualna zdolność produkcyjna - ta, która można udostępnić w ramach okresu planistycznego,

Efektywna zdolność produkcyjna - to, co jest faktycznie wykorzystane w danym okresie planistycznym

Bilans zdolności produkcyjnej.

Sterowanie miernikami zdolności produkcyjnej- likwidowanie ograniczeń zdolności produkcyjnej( wąskie gardło).

Duże Z (sigma) procesu - małe prawdopodobieństwo błędu

Z=(|USL-μ|)/σ

68,27% wewnątrz przedziału 2sigma

95,45% wewnątrz przedziału 4sigma

99,73% wewnątrz przedziału 6sigma

OXOX

---