Tegoroczne obchody Dnia Ziemi poświęcimy gospodarce odpadami.

ZADANIA DLA KLAS - NALEŻY JE ZREALIZOWAC PRZED OBCHODAMI ŚWIATOWEGO DNIA ZIEMI

Każda klasa:

• przygotowuje stroje z surowców wtórnych na pokaz „Mody ekologicznej” /maksymalnie 3 stroje/,

• wybiera dla siebie nazwę, która ma związek z przyrodą lub ekologią i umieszcza ją na drzwiach swojej klasy,

• przygotowuje prezentację polskiego parku narodowego, którą przedstawi w czasie obchodów Dnia Ziemi.

W prezentacji powinny zawierać się:

• symbol parku

• data utworzenia parku

• aktualna powierzchnia parku

• lokalizacja parku /województwo, położenie geograficzne/

• osobliwości parku /charakterystyczne dla parku obiekty czy zjawiska/

• walory kulturowe i turystyczne

(Przygotowując prezentację należy wykorzystać mapy, plansze, fotografie, rysunki oraz materiały źródłowe znajdujące się u wychowawców. )

• zadba o ukwiecenie swojej sali,

• wykona transparent z hasłem nawołującym do ochrony środowiska,

• wykona na lekcji wychowawczej gazetkę ścienną pod hasłem: „Segregujesz - odzyskujesz”,

• uporządkuje teren wokół szkoły,

• wystawi drużynę - reprezentację klasy, która weźmie udział w „SZKOLNYM TURNIEJU EKOLOGICZNYM” w czasie obchodów Dnia Ziemi 22 kwietnia.

Uczniowie tworzący drużynę powinni:

umieć

• obliczyć, ile odpadów rocznie produkują wszyscy uczniowie klasy, mając podaną średnią ilość odpadów jaką każdy obywatel wytwarza w ciągu roku. Wynik podać w tonach,

• posegregować odpady do odpowiednich pojemników oraz podać nazwy ich rodzajów,

• przygotować odpady do segregacji /czyli co należy zrobić z butelkami plastikowymi, kartonikami i puszkami po napojach, starymi zeszytami, szklanymi butelkami zanim znajdą się w kontenerach do selektywnej zbiórki odpadów/,

• rozpoznać po głosach pięć gatunków ptaków polskich,

wymienić

• trzy zasady hierarchii postępowania z odpadami,

• sposoby postępowania z istniejącymi odpadami,

• sposoby na ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów,

wiedzieć

• w jakim czasie ulegają rozkładowi szklane butelki, aluminiowe puszki, opakowania plastikowe, gazety, kartony po napojach, odpady organiczne np. skórka od banana,

• jakie są opakowania przyjazne środowisku,

• czy powinno się w domach lub ogniskach spalać opakowania z tworzyw sztucznych,

• drzew chroni przed ścięciem 1 tona zebranej makulatury,

wymienić

• niebezpieczeństwa związane z istnieniem dzikich wysypisk,

• odpady niebezpieczne powstające w naszych domach,

• powody, dla których nie należy kupować napojów w aluminiowych puszkach,

wyjaśnić

• znaczenie znaków występujących na towarach tzw. ekoznaków,

• pojęcia: segregowanie odpadów, odpady, biodegradacja, rekultywacja, recykling, utylizacja,

• dlaczego puszki i plastikowe butelki przed wyrzuceniem należy zgniatać.

Drużyny uczestniczyć będą także w konkurencjach sportowych.

Konkurencje sportowe na czas:

1. Bieg z butelką pełną wody.

2. Zgniatanie butelek plastikowych.

3. Toczenie opony.

4. Bieg z butelką plastikową umieszczoną między kolanami.

5. Skoki z puszką umieszczoną między stopami.

6. Bieg w workach sizalowych.

7. Rzut puszką do celu.

Udział w realizacji zadań związanych z obchodami Dnia Ziemi będzie uwzględniony w szkolnej rywalizacji klas i zostanie oceniony zgodnie z jej kryteriami.

MATERIAŁY TEORETYCZNE DLA DRUŻYN

1. Każdy obywatel w ciągu roku wytwarza średnio 350 kg odpadów.

2. Sposoby na ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów:

• kupować napoje w opakowaniach zwrotnych

• po zakupy chodzić z własną torbą

• kupować tylko wtedy, gdy jest to konieczne, a nie np. modne

• naprawiać zamiast wyrzucać

• oddawać potrzebującym zamiast wyrzucać

• znaleźć nowe zastosowanie

• unikać produktów jednorazowych, kupować trwałe, wielokrotnego użytku

3. Recykling to: wykorzystanie odpadów lub zużytych elementów do wytwarzania nowych produktów, np. makulatury do produkcji papieru.

4. Biodegradacja to zachodzący pod wpływem mikroorganizmów proces rozkładu substancji na proste związki, bezpiecznie wchłaniane przez środowisko.

5. Rekultywacja to zabiegi mające na celu przywrócenie zniszczonym terenom ich wartości użytkowej (komunalnej, gospodarczej, rekreacyjnej)

6. Odpady to wykorzystane, zużyte rzeczy, przedmioty, części, opakowania nieprzydatne w dalszej działalności człowieka.

7. Segregowanie to sortowanie (rozdzielanie) odpadów według materiału, z którego zostały wykonane. Najczęściej odpady segreguje się na cztery grupy: papier, szkło, tworzywa sztuczne i metale. Segregując wyodrębniamy z odpadów surowce wtórne oraz odpady niebezpieczne do specjalnych kontenerów znajdujących się w domu, na osiedlu, w centrum handlowym.

8. Recykling to ponowne wykorzystanie zużytych odpadów.

9. Utylizacja to unieszkodliwianie odpadów, takie ich przekształcanie, by nie były groźne dla ludzi, zwierząt i środowiska naturalnego (np. poprzez recykling, kompostowanie, bezpieczne składowanie).

10. W domach lub ogniskach nie powinno się spalać opakowań z tworzyw sztucznych, ponieważ w czasie ich niekontrolowanego spalania do atmosfery dostają się toksyczne związki: chlorowęglowodory, tlenki węgla, dioksyny, furany, metale ciężkie.

11. Puszki i plastikowe butelki przed wyrzuceniem należy zgniatać, ponieważ zgniatanie zmniejsza ich objętość.

12. Powody, dla których nie należy kupować napojów w aluminiowych puszkach:

• produkcja puszek jest droga, co wpływa na cenę towaru,

• w czasie produkcji zużywa się ogromne ilości energii, surowców mineralnych (boksytów, wapnia, kriolitu, węgla) oraz ogromne ilości wody,

• powstaje nadmierna ilość odpadów toksycznych (tzw.”czerwone błoto”, fluorki, węglowodory aromatyczne wielopierścieniowe, tlenki węgla i siarki oraz pył),

• napoje w puszkach aluminiowych mają gorszy smak.

13. Pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów:

1. papier - pojemnik niebieski

- zasady segregacji:

• wrzucamy: gazety, ulotki, zeszyty (przed wrzuceniem pozbawić owijki i zszywek), papier do pisania, papier ksero, zeszyty, książki, torebki papierowe, pudełka, kartony, tektura

• nie wrzucamy: opakowania foliowane po napojach, papierosach, torebki foliowe, kalka, papier brudny lub tłusty

2. szkło - pojemnik zielony

- zasady segregacji:

• wrzucamy: umyte, pozbawione etykiet i nakrętek butelki po sokach, przecierach, alkoholu oraz słoiki; staramy się nie tłuc butelek podczas wrzucania

• nie wrzucamy: lustra, szyby, naczynia żaroodporne, porcelana, naczynia fajansowe, żarówki, kapsle i nakrętki od butelek i słoików

3. plastik - pojemnik siatkowy, ocynkowany, żółty

- zasady segregacji:

• wrzucamy: butelki plastikowe PET, zgniecione, bez etykiet, bez nakrętek

• nie wrzucamy: plastikowych zabawek, artykułów gospodarstwa domowego, opakowań po serkach, jogurtach, margarynie, worków foliowych, wykładzin PCV

14. Ekoznaki to oznakowania umieszczane na towarach, których producenci starają się minimalizować negatywny wpływ na środowisko.

15. Trzy zasady hierarchii postępowania z odpadami:

- unikaj - używaj wielokrotnie - odzyskuj surowce wtórne

16. Sposoby postępowania z istniejącymi odpadami: składowanie, selektywna zbiórka i recykling, kompostowanie, spalanie.

17. Czas, w jakim rozkładają się:

• puszka po konserwie - 100 lat

• skórka od banana - 6 miesięcy

• karton po mleku - 5 lat

• szklana butelka ponad 500 lat

• gazeta - 5 miesięcy

• plastikowe opakowania - 500 a nawet tysiąc lat

18. Niebezpieczeństwa związane z istnieniem dzikich wysypisk:

• zniekształcają i szpecą krajobraz

• są miejscem rozwoju organizmów chorobotwórczych

• są groźne dla zwierząt (ostre puszki, potłuczone szkło, butelki i worki-pułapki)

• stanowią zagrożenie pożarowe

• uwalniają szkodliwe substancje do gleby, wody i powietrza

• obniżają kondycję okolicznej roślinności

19. Odpady niebezpieczne powstające w naszych domach. Produkty i opakowania po niektórych z nich:

• baterie, akumulatory

• niepotrzebne i przeterminowane leki

• materiały malarskie (farby, lakiery, kleje, impregnaty, rozpuszczalniki)

• środki owadobójcze

• środki czyszczące (do rur, toalet, piekarników, odplamiacze, wybielacze)

20. Jedna tona zebranej makulatury chroni przed ścięciem17 drzew.

ZESTAW PYTAŃ TURNIEJU

1. Wymienić 3 zasady hierarchii postępowania z odpadami.

Prawidłowa odpowiedź:

• unikaj - mądrze kupuj,

• używaj wielokrotnie,

• odzyskuj surowce wtórne,

1 punkt

2. Wymienić 3 sposoby na ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów.

Prawidłowa odpowiedź:

1. kupować napoje w opakowaniach zwrotnych

2. po zakupy chodzić z własną torbą

3. kupować tylko wtedy, gdy jest to konieczne, a nie np. modne

4. naprawiać zamiast wyrzucać

5. oddawać potrzebującym zamiast wyrzucać

6. znaleźć nowe zastosowanie

7. unikać produktów jednorazowych, kupować trwałe, wielokrotnego użytku

1 punkt

3. W jakiej kolejności rozłożą się wymienione odpady: puszka po konserwie, skórka od banana, karton po mleku, gazeta, opakowanie plastikowe. Zacznijcie od tych, którym potrzeba na to najmniej czasu.

Prawidłowa odpowiedź:

1. gazeta (5 miesięcy)

2. skórka od banana (6 miesięcy)

3. karton po mleku (5 lat)

4. puszka po konserwie (100 lat)

5. opakowanie plastikowe (500, a nawet tysiąc lat)

1 punkt

4. Wymienić 4 niebezpieczeństwa związane z istnieniem dzikich wysypisk

Prawidłowa odpowiedź:

1. Zniekształcają i szpecą krajobraz.

2. Są miejscem rozwoju organizmów chorobotwórczych.

3. Są groźne dla zwierząt (ostre puszki, potłuczone szkło, butelki i worki-pułapki).

4. Stanowią zagrożenie pożarowe.

5. Uwalniają szkodliwe substancje do gleby, wody i powietrza.

6. Obniżają kondycję okolicznej roślinności.

1 punkt

5. Wymienić 4 odpady niebezpieczne powstające w naszych domach.

Prawidłowa odpowiedź:

1. Produkty i opakowania po:

2. Baterie, akumulatory.

3. Niepotrzebne i przeterminowane leki.

4. Opakowania po materiałach malarskich (farby, lakiery, kleje, impregnaty, rozpuszczalniki).

5. Środki owadobójcze.

6. Środki czyszczące (do rur, toalet, piekarników, odplamiacze, wybielacze).

1 punkt

6. Wyjaśnić pojęcie biodegradacja.

Prawidłowa odpowiedź:

Biodegradacja to zachodzący pod wpływem mikroorganizmów proces rozkładu substancji na proste związki, bezpiecznie wchłaniane przez środowisko.

1 punkt

7. Na czym polega segregowanie odpadów?

Prawidłowa odpowiedź:

Segregowanie to sortowanie (rozdzielanie) odpadów według materiału, z którego zostały wykonane. Najczęściej odpady segreguje się na cztery grupy: papier, szkło, tworzywa sztuczne i metale. Segregując wyodrębniamy z odpadów surowce wtórne oraz odpady niebezpieczne do specjalnych kontenerów znajdujących się w domu, na osiedlu, w centrum handlowym.

1 punkt

8. Ile drzew chroni przed ścięciem 1 tona zebranej makulatury?

Prawidłowa odpowiedź: Chroni 17 drzew.

1 punkt

9. Na czym polega proces rekultywacji?

Prawidłowa odpowiedź:

Rekultywacja to zabiegi mające na celu przywrócenie zniszczonym terenom ich wartości użytkowej (komunalnej, gospodarczej, rekreacyjnej)

1 punkt

10. Posegregować do właściwych pojemników odpady znajdujące się w kartonie i podajcie nazwy ich rodzajów.

Prawidłowa odpowiedź:

papier - pojemnik niebieski, szkło - pojemnik zielony, plastik - pojemnik siatkowy, ocynkowany, żółty

1 punkt

11. Przygotowac kartonik i puszkę po napojach do segregacji.

Prawidłowo: kartonik i puszkę po napojach - zgnieść

1 punkt

12. Czy powinno się w domach lub ogniskach spalać opakowania z tworzyw sztucznych?

Prawidłowa odpowiedź:

W domach lub ogniskach nie powinno się spalać opakowań z tworzyw sztucznych, ponieważ w czasie ich spalania do atmosfery dostają się toksyczne związki: chlorowęglowodory, tlenki węgla, dioksyny, furany, metale ciężkie.

1 punkt

13. Obliczyć, ile odpadów rocznie produkują uczniowie 20 osobowej klasy, przyjmując, że każdy obywatel w ciągu roku wytwarza ich średnio 350 kg. Wynik podajcie w tonach.

Prawidłowa odpowiedź: 20 x 350 kg = 7000 kg = 7 t

1 punkt

14. Co oznacza recykling?

Prawidłowa odpowiedź: Recykling to ponowne wykorzystanie zużytych odpadów.

1 punkt

15. Podać 3 powody, dla których nie należy kupować napojów w aluminiowych puszkach.

Prawidłowa odpowiedź:

1. produkcja puszek jest droga, co wpływa na cenę towaru,

2. w czasie produkcji zużywa się ogromne ilości energii, surowców mineralnych (boksytów, wapnia, kriolitu, węgla) oraz ogromne ilości wody,

3. powstaje nadmierna ilość odpadów toksycznych (tzw.”czerwone błoto” czyli toksyczna mieszanka pozostałości boksytów, wapna oraz ługu sodowego w ilości 2 ton na 1 tonę wyprodukowanego aluminium, fluorki, węglowodory aromatyczne wielopierścieniowe, tlenki węgla i siarki oraz pył),

4. napoje w puszkach aluminiowych mają gorszy smak.

1 punkt

16. Których z wymienionych odpadów nie wyrzucamy do pojemnika na szkło: szyby, umyte słoiki, nakrętki od butelek, butelki z etykietami?

Prawidłowa odpowiedź: szyby, nakrętki od butelek, butelki z etykietami

1 punkt

17. Jakie imię nosi święty - patron ekologów?

Prawidłowa odpowiedź: Święty Franciszek

1 punkt

Zadanie dla każdej drużyny polegające na rozpoznaniu ekoznaku. Należy podać jego nazwę i znaczenie.

/Pogrubiona czcionka oznacza właściwą wystarczającą odpowiedź./

/Pokazać plansze ze znakami zaczynając od kl. IV. Każdej klasie został przydzielony ekoznak według stopnia trudności/

Ekoznaki

Ekoznaki dla klas IV:

/Po upływie 10 sekund drużyna odpowiada. Za właściwą odpowiedź otrzymuje punkt/

1 - Opakowanie nadające się do recyklingu Takie oznaczenie spotyka się na opakowaniach, które podlegają ponownemu wykorzystaniu. Umieszcza się je na opakowaniach z tworzyw sztucznych bądź aluminium. Cyfra i napis, które towarzyszyć mogą symbolowi oznaczają rodzaj surowca użytego do produkcji opakowania.

/Po upływie 10 sekund drużyna odpowiada. Za właściwą odpowiedź otrzymuje punkt/

2 - Produkt nie testowany na zwierzętach Znak informuje, że w fazie badań dany produkt nie był testowany na zwierzętach. Najczęściej występuje na kosmetykach. Kosmetyki nie testowane na zwierzętach mogą być też oznaczane literami "BWC" (Beauty Without Cruelty - piękno bez okrucieństwa) lub napisami Not Tested on Animals (nie testowane na zwierzętach) czy Animal Friendly (przyjazne zwierzętom).

Ekoznaki dla klas V:

/Po upływie 10 sekund drużyna odpowiada. Za właściwą odpowiedź otrzymuje punkt/

3 - Zielone Płuca Polski Znak ten informuje, że dany produkt został wytworzony na obszarze Zielonych Płuc Polski przez zakład działający zgodnie z zasadami ochrony środowiska naturalnego. Znak Promocyjny ZPP mówi o pochodzeniu, jakości, wysokich walorach, a przede wszystkim o tym, że został on wyprodukowany zgodnie z obowiązującymi normami ochrony środowiska i utożsamiany jest z wizerunkiem najczystszego i najpiękniejszego obszaru Polski. Znak promocyjny Zielone Płuca Polski jest nadawany przez Narodową Fundację Ochrony Środowiska z siedzibą w Szczecinie.

/Po upływie 10 sekund drużyna odpowiada. Za właściwą odpowiedź otrzymuje punkt/

4 - Ekoland „Ekoland” jest najbardziej znanym i rozpoznawalnym na rynku krajowym znakiem, kojarzonym z żywnością ekologiczną. Polskie Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi przyznaje atesty gospodarstwom rolnym, które w produkcji stosują metody ekologiczne.

/Po upływie 10 sekund drużyna odpowiada. Za właściwą odpowiedź otrzymuje punkt/

5 - Wyrób zgodny z normami Unii Europejskiej Symbol CE znajduje się głównie na wyrobach z importu, w tym na zabawkach.. Podstawowym kryterium jest tu bezpieczeństwo i zdrowie użytkownika.

Ekoznaki dla klas VI:

/Po upływie 10 sekund drużyna odpowiada. Za właściwą odpowiedź otrzymuje punkt/

6 - Produkt bezpieczny dla ozonu Produkty opatrzone takimi symbolami nie zawierają gazów typu chloro-fluoro-carbon, powszechnie zwanych freonami, które niszczą powłokę ozonową. Najczęściej występujące napisy na tych symbolach to: OZONE FRIENDLY, OZON FREUNDLICH, ohne FCKW, CFC free.

/Po upływie 10 sekund drużyna odpowiada. Za właściwą odpowiedź otrzymuje punkt/

7 - EKO - polski znak ekologiczny Polskie Centrum Badań i Certyfikacji opracowało zasady przyznawania krajowego ekoznaku w 1998 roku. Założenia ogólne stanowią, że polski znak ekologiczny "Eko" mogą otrzymać wyroby krajowe i zagraniczne niepowodujące negatywnych skutków dla środowiska oraz spełniające ustalone kryteria dotyczące ochrony zdrowia, środowiska i ekonomicznego wykorzystania zasobów naturalnych w trakcie całego cyklu życia wyrobu. Zaznaczono również, że polski system certyfikacji będzie dostosowany do systemu ekoznakowania Wspólnoty Europejskiej.

ZADANIA DLA NAUCZYCIELI - NALEŻY JE ZREALIZOWAĆ PRZED OBCHODAMI

ŚWIATOWEGO DNIA ZIEMI

1. lekcja wychowawcza - przeprowadzenie ankiety wśród uczniów celem zebrania informacji o ich wiedzy na temat segregacji odpadów, recyklingu; oraz przeprowadzenie lekcji ekologicznej według podanego scenariusza.

2. katecheza - przeprowadzenie lekcji według scenariusza „Święty Franciszek - patron ekologii”

3. j. polski - opracowanie ulotki - ogłoszenia zachęcającego mieszkańców Lubomierza do ochrony drzew poprzez zbiórkę makulatury lub redagowanie tematów zamieszczonych w załączniku - „Ćwiczenia redakcyjne tematycznie nawiązuje do: wiedzy i umiejętności w zakresie segregacji i recyklingu odpadów, odpowiedzialności za stan środowiska, w którym żyjemy”.

4. matematyka - przeprowadzenie lekcji według scenariusza lekcji „Śmieci mniej - Ziemi lżej”: rozwiązywanie zadań pokazujących o ile można zmniejszyć liczbę wyrzucanych śmieci, jeśli będą zamieniane na odpady, a następnie selektywnie zbierane.

5. informatyka - zaprojektowanie kartki okolicznościowej na Dzień Ziemi oraz wykonanie zaproszeń dla gości i dyplomów dla uczestników konkursów, a także kolorowanek o tematyce ekologicznej dla młodszych dzieci /według listy z tematami prac/.

6. plastyka - przeprowadzenie lekcji według scenariusza „Dzieło sztuki z makulatury i szkła” związane z Dniem Ziemi.

7. nauczanie zintegrowane - udział w konkursie „Dzieło sztuki z odpadów” oraz w turnieju „Co możemy robić, aby zapobiegać zanieczyszczeniu naszego środowiska?”, a także przeprowadzenie lekcji według scenariusza „Historia pewnego worka foliowego” - klasy I i „Z ekologią za pan brat” - klasy II i III.

8. koło przyrodnicze - przygotowanie obchodów Dnia Ziemi oraz przeprowadzenie ankiety wśród 100 losowo wybranych rodziców, której głównym celem będzie zebranie informacji na temat segregacji odpadów, recyklingu oraz miejsc szczególnie zaśmieconych w naszym środowisku.

9. świetlica - zapewnienie odświętnego wyglądu szkoły: symbole Dnia Ziemi 2005: ptaki i kwiaty - zwiastuny wiosny.

10. rada rodziców - zorganizowanie słodkiego poczęstunku i herbatki owocowej na zakończenie obchodów Dnia Ziemi.

11. przroda - sadzenie na szkolnej posesji pozyskanych nieodpłatnie 300 drzew i krzewów.

12. stażyści - zapewnienie oprawy muzycznej - utwory "We are the World", "War" Bruce'a Springsteena, "Sunday, Bloody Sunday" U-2 , "Biko" Petera. /muzyka gra od rana/.

OBCHODY DNIA ZIEMI

• Spotkania z wychowawcami w klasach (przygotowania do festynu).

• Zbiórka na boisku szkolnym i przemarsz kolorowego korowodu ulicami Lubomierza z transparentami propagującymi ochronę środowiska przyrodniczego.

• Rozpoczęcie i prowadzenie imprezy - koło przyrodnicze.

• Posadzenie przez dyrektora szkoły i burmistrza miasta „DRZEWKA ZIEMI NADZIEJA 2005”.

• Inscenizacja „Smurfy” - koło teatralne.

• Prezentacja polskich parków narodowych.

• Pokaz „Mody ekologicznej” - pokaz ciekawych, wesołych strojów z różnych nietypowych materiałów (wykorzystanie surowców wtórnych).

• Turniej Wiedzy Ekologicznej, ogłoszenie wyników i wręczenie dyplomów oraz nagród.

• Ogłoszenie wyników konkursów indywidualnych:

• Kartka na Dzień Ziemi,

• Dzieło sztuki z makulatury i szkła,

• Ulotka - ogłoszenie zachęcające mieszkańców Lubomierza do ochrony drzew poprzez zbiórkę makulatury

i wręczenie dyplomów oraz nagród.

• Zakończenie obchodów Dnia Ziemi - słodki poczęstunek zorganizowany przez Radę Rodziców.

Organizator

mgr Violetta Mandat - Kozak

1

10

---