Politechnika Lubelska	LABORATORIUM POMIARÓW I EKSPLOATACJI W ELEKTROENERGETYCE
		Ćwiczenie Nr 8
Nazwisko i imię: Litwin Anna Michałowska Joanna Suwara Piotr Błaszczuk Łukasz		Data wykonania: 20.12.2006	Grupa ED 9.5	Rok akad. 2006/07
Temat ćwiczenia: BADANIA EKSPLOATACYJNE INSTALACJI NISKIEGO NAPIECIA.

I. Badanie ciągłości przewodów ochronnych i połączeń wyrównawczych.

Próbę ciągłości przewodów wykonujemy przy użyciu źródła prądu stałego lub przemiennego o niskim napięciu 4 do 24 V w stanie bezobciążeniowym (U₁) i prądem co najmniej 0,2 A (U₂).

Do wykonania tego sprawdzenia można użyć specjalnie przystosowanej latarki elektrycznej z baterią o napięciu 4,5 V i żarówką 3,7V/0,3A.

Sprawdzenie może być również wykonane przy użyciu mostka lub omomierza z wbudowanym źródłem napięcia pomiarowego lub metodą techniczną.

Do wykonania pomiarów wykorzystamy miernik MIC-1.

Schemat pomiarowy.

Rodzaj pomieszczenia	Nazwa odbiornika lub rodzaj gniazda	Zachowana ciągłość przewodów
Kuchnia	Gniazdo 1-faz Oprawa oświetleniowa 2x40W
Pomieszczenie gospodarcze	Gniazdo 1-faz Oprawa oświetleniowa 1x40W
Łazienka	Gniazdo 1-faz Połączenia wyrównawcze Oprawa oświetleniowa 1x40W
Kotłownia	Gniazdo 1-faz Połączenia wyrównawcze Oprawa oświetleniowa 1x40W
Pokój	Gniazdo 1-faz Oprawa oświetleniowa 2x40W
Garaż	Gniazdo 1-faz Gniazdo 3-faz Oprawa oświetleniowa 1x40W

Tabela wyników pomiarów.

2. Pomiar rezystancji izolacji instalacji elektrycznej.

Mierząc rezystancję izolacji sprawdzamy stan ochrony przed dotykiem bezpośrednim.

Pomiary rezystancji powinny być wykonane w instalacji odłączonej od zasilania.

Rezystancję izolacji należy mierzyć pomiędzy kolejnymi parami przewodów czynnych oraz pomiędzy każdym przewodem czynnym i ziemią.

Przewody ochronne PE i ochronno-neutralne PEN traktować należy jako ziemię, a przewód neutralny N jako przewód czynny.

Przy urządzeniach z układami elektronicznymi pomiar rezystancji izolacji należy wykonywać pomiędzy przewodami czynnymi połączonymi razem a ziemią, celem uniknięcia uszkodzenia elementów elektroniki.

Bloki zawierające elementy elektroniczne, o ile to możliwe należy na czas pomiaru wyjąć z obudowy.

Sposób wykonywania pomiaru i wymagane wartości rezystancji izolacji dla instalacji elektrycznej podczas badań odbiorczych i okresowych podaje norma PN-IEC 60364-6-61.

Napięcie znamionowe badanego obwodu [V]	Napięcie probiercze prądu stałego [V]	Minimalna wartość rezystancji izolacji [MΩ]
do 50 SELV i PELV	250	≥ 0,25
50 < U ≤ 500	500	≥ 0,5
> 500	1000	≥ 1,0

Wymagane napięcia probiercze i minimalne wartości rezystancji izolacji

Schemat pomiarowy.

Rodzaj pomieszczenia	Rezystancja w [MΩ]	Rezystancja wymagana w [MΩ]
			L1-N
Kuchnia		≥0,5
Pomieszczenie gospodarcze		≥0,5
Łazienka		≥0,5
Kotłownia		≥0,5
Pokój		≥0,5
Garaż		≥0,5

Tabela wyników pomiarów.

3. Samoczynne wyłączenie zasilania w sieci TN.

Sprawdzenie skuteczności ochrony przez samoczynne wyłączenie zasilania w układzie TN polega na sprawdzeniu czy spełniony jest warunek:

Z_S x I_a ≤ U_O

gdzie: Z_S - impedancja pętli zwarcia w [Ω],
I_a - prąd zapewniający samoczynne zadziałanie urządzenia zabezpieczającego;
U_o - napięcie fazowe sieci w [V]

Przeprowadza się pomiar impedancji pętli zwarciowej Z_S i określa prąd I_a na postawie charakterystyk czasowo-prądowych urządzenia zabezpieczającego lub znamionowego prądu różnicowego urządzeń ochronnych różnicowoprądowych. I_a dobieramy z charakterystyki zastosowanego urządzenia zabezpieczającego tak aby wyłączenie następowało w wymaganym czasie 0,2; 0,4 lub 5 s zgodnie z wymaganiami p. 413.1.3. normy PN-IEC 60364-4-41.

Impedancja pętli zwarcia wynika z sumy rezystancji przewodów doprowadzających, impedancji uzwojeń transformatora, impedancji wszystkich urządzeń i przewodów znajdujących się w instalacji odbiorczej aż do punktu pomiaru. Przy obliczaniu impedancji pętli zwarcia przez projektanta wynik należy powiększyć o 25 %.

Norma zaleca, aby pomiar impedancji pętli zwarcia wykonywać przy częstotliwości znamionowej prądu obwodu.

Mierniki do sprawdzania zabezpieczeń nadmiarowo-prądowych.

Do pomiarów impedancji pętli zwarcia Z_S przy ocenie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w nowych i użytkowanych instalacjach elektrycznych z zabezpieczeniami nadmiarowoprądowymi używanych jest wiele mierników takich jak:

MW 3, MZK-2, MPZ-1, MIZ, MZW-5, MR-2, MOZ, MZC-2, OMER-1, MZC-300, MZC-301, MZC-302, MZC-303 i MZC-310S oraz wiele przyrządów produkcji zagranicznej.

Miernikami nowej generacji polskiej produkcji do pomiarów impedancji pętli zwarcia są:
mierniki skuteczności zerowania serii MZC-200 i MZC-300 produkcji Firmy TIM SA.

Są to lekkie przenośne przyrządy z odczytem cyfrowym, służące do pomiaru rezystancji w obwodach samoczynnego wyłączenia zasilania i rezystancji uziemień ochronnych oraz napięć przemiennych. Nadają się do szybkiego i wygodnego sprawdzania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w obwodach o napięciu 100 do 500 V.

Rodzaj pomieszczenia	Rodzaj wyłącznika instalacyjnego	Impedancja zmierzona Zp[Ω]	Impedancja obliczona Zs [Ω]	Spełniona ochrona przez samoczynne wyłączenie
Kuchnia	B16
Pom. gospodarcze	B16
Łazienka	B6
Kotłownia	B10
Pokój	B10
Garaż	B10

Tabela wyników pomiarów.

IV. Wykonywanie pomiarów w instalacjach z wyłącznikami różnicowoprądowymi.

Sprawdzanie wyłączników ochronnych różnicowoprądowych przyrządami mikroprocesorowymi

GRUPA 3	Protokół nr. 1 sprawdzenia skuteczności ochrony przeciwporażeniowej urządzeń i instalacji elektrycznych zabezpieczonych wyłącznikami ochronnymi różnicowoprądowymi z dnia 20.12.2006
Zleceniodawca : Politechnika Lubelska 20-501 Lublin ul. Nadbystrzycka 38A Obiekt: Stanowisko do badań instalacji niskiego napięcia (E18)
Rodzaj zasilania: prąd przemienny Układ sieci zasilającej: TN-C-S Napięcie sieci zasil.: 380/220 V Napięcie pomierzone: Up = 400/230 [V]
Dane techniczne i wyniki pomiarów wyłącznika ochronnego różnicowoprądowego: typ: . FAEL P304 1-faz, rodzaj: zwykły, producent (kraj):Polska zasilane obwody . 1-fazowe In:. 40 [A], I∆n: 30[mA], wymagany czas wyłączenia 200 [ms], IIn pom: …….[mA], czas pomierzony: ………[ms], sprawdzenie działania przyciskiem “TEST” wynik ……….. Ogólny wynik badania: …………..
Wymagania dotyczące badanych urządzeń: UB dop: 25 [V] lub 50[V], RE dop: 833 [Ω] lub 1666 [Ω]

Lp.	Nazwa badanego urządzenia	Napięcie dotykowe UB [V]	Rezystancja uziemienia RE [Ω]	Zapewnia skutecz ność tak/NIE
1	Kuchnia - gniazdo 1-faz
2	Łazienka - gniazdo 1-faz
3	Pokój - gniazdo 1-faz
4	Garaż - gniazdo 1-faz
5	Kotłownia - gniazdo 1-faz

Tabela wyników badań urządzeń

gdzie:
U_p - napięcie sieci pomierzone I_n - prąd znamionowy urządz. zabezpieczającego
U_B - napięcie dotyku pomierzone I_a - prąd zapewnjący samoczynne wyłączenie
U_B dop - napięcie dotyku dopuszczalne I_n - znamionowy różnicowy prąd zadziałania
Z_S pom - impedancja pętli zwar.- pomierzona I_n pom - pomierzony różnicowy prąd zadziałania
Z_S dop - impedancja pętli zwar. - dopuszczalna k - krotność I_∆n zapewniająca samoczyne
R_E - pomierzona rezystancja uziemienia wyłączenie w wymaganym czasie
R_E dop - dopuszczalna rezystancja uziemienia

V. Przyrządy pomiarowe:

Lp.	Nazwa przyrządu	Producent
1	MIERNIK ZABEZPIECZEŃ RÓŻNICOWOPRĄDOWYCH MRP - 200	SONEL S.A.
2	MIERNIK IMPEDANCJI PĘTLI ZWARCIA MZC-303E	SONEL S.A.
3	MIERNIK REZYSTANCJI IZOLACJI MIC-1	SONEL S.A.