WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE
- stopy procentowe
Rodzaje stóp procentowych:
i - stopa wyrażona w %,
r - stopa wyrażona w ułamku dziesiętnym i = r x 100%
Stopa nominalna (rn, in ) - oznacza stosunek pomiędzy wartością przyszłą a obecną.
Realna stopa procentowa
Stopa realna (rr, ir) - jest to stopa procentowa nominalna skorygowana o wartości inflacji (ri).
rr = ( rn -ri )/ (1 + ri)
lub
rr=
x 100%
Przykład:
Inflacja roczna wynosi - 9%. Zaciągamy kredyt o oprocentowaniu 12% w stosunku rocznym. Obliczyć realną stopę procentową kredytu.
rr=
=
= 0,02752 x ir= rr x 100%=2,752%
Zad. Jaka jest realna stopa procentowa oferowana przez bank, gdy stopa nominalna wynosi 5% a stopa inflacji 1,7%?
Efektywna stopa procentowa (ESP)!!!!!
Pozwala uwzględnić wpływ długości okresu kapitalizacji na poziom uzyskiwanych po roku odsetek (od lokaty czy pożyczki). Jeżeli kapitalizacja odsetek następuje w okresach rocznych, to stopa efektywna jest równa stopie nominalnej. W przypadku krótszych okresów kapitalizacji (np. kwartalnych, miesięcznych) łączna wartość uzyskanych po roku odsetek będzie wyższa, niż wynika to z nominalnego poziomu stopy procentowej. W kolejnych okresach kapitalizacji uzyskamy bowiem odsetki nie tylko od początkowej wartości kapitału, lecz również od skapitalizowanych odsetek otrzymanych w poprzednich okresach. Efektywną stopę procentową można ustalić na podstawie równania:
gdzie: re - efektywna roczna stopa procentowa, m - liczba okresów kapitalizacji odsetek w ciągu roku
Przykład:
Jeżeli nominalne oprocentowanie na rachunku bankowym wynosi 10% w skali roku to jaka będzie efektywna stopa procentowa przy kapitalizacji półrocznej i kwartalnej?
Odp. - roczna = 10%
Odp. - półroczna re = (1 +
)2-1= (1,05)2-1= 1,1025-1=0,1025 ie=rex100% ie=0,1025x100%=10,25%
Odp. - kwartalna re = (1 +
)4-1= (1,025)4-1= 1,1038-1=0,1038 ie=rex100% ie=0,1038x100%=10,38%
Zad. Chcesz wpłacić na rachunek swoje pieniądze. Zebrałeś informacje dotyczące oprocentowania w 4 bankach. Dane o oprocentowaniu przedstawia tabela. Jaka jest ESP i która oferta jest dla Ciebie najlepsza?
BANK |
Roczne oprocentowanie nominalne w % |
Kapitalizacja odsetek |
|
A |
5,7 |
Miesięczna |
|
B |
5,8 |
2-miesięczna |
|
C |
5,9 |
Kwartalna |
|
D |
6 |
Roczna |
|
STOPY NBP (marzec.11)
stopa referencyjna |
3,75% |
stopa redyskonta weksli |
4,00% |
stopa lombardowa |
5,25% |
RZECZYWISTY KOSZT KREDYTU
Roczna Rzeczywista Stopa Oprocentowania (RRSO) - rzeczywisty koszt kredytu - to określony ustawowo (od 2002 r.) wskaźnik mający charakteryzować kredyt, który uwzględnia wszystkie jego koszty (odsetki, różne opłaty oraz prowizje) z wyjątkiem kosztów zabezpieczenia kredytu, zmiany kursów walut, prowadzenia rachunku i kosztów związanych z niewywiązywaniem się przez kredytobiorcę z umowy kredytu konsumenckiego. Drugim parametrem jest „całkowity koszt kredytu” - RRSO i CKK dotyczą kredytów i pożyczek do 80 tys. zł!!!!
Pominięcie RRSO w reklamie banku lub w ofercie (musi być także w umowie) jest naruszeniem prawa i jest karalne - brak RRSO lub jego błędne naliczenie powoduje, że kredytobiorca nie musi płacić odsetek.
Ustawa „antylichwiarska” (od 2006)
- RRSO nie może być wyższe, niż 4-krotność stopy lombardowej NBP (marzec 2011 = 5,25%), czyli 21%
- łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki - z wyłączeniem udokumentowanych lub wynikających z innych przepisów prawa kosztów, związanych z ustanowieniem, zmianą lub wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczeń w tym również kosztów ubezpieczenia spłaty kredytu, nie może przekroczyć 5 proc.
Obliczenie rocznej rzeczywistej stopy oprocentowania (RSSO)
Obliczenie RRSO wg obowiązującej ustawowej reguły jest niewykonalne bez specjalnego programu komputerowego - przez klienta praktycznie w ogóle niesprawdzalne.
Początek formularza
|
|
|
Kwota kredytu |
|
PLN |
Okres spłaty kredytu |
|
lata |
Wysokość oprocentowania kredytu w skali roku |
|
% Oprocentowanie nominalne |
Prowizja Banku za |
|
% |
Inne koszty kredytu w PLN |
|
PLN Inne koszty kredytu mogą obejmować koszty: ubezpieczeń, wniosków, pozostałych opłat określonych w umowie kredytowej.
|
Rodzaj rat |
|
|
Dół formularza
Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania 24,84% |
|
|
Całkowity koszt kredytu 28 567 PLN |
|
|
|
|
|
RRSO jest zawsze wyższy od oprocentowania kredytu, bo jest on wyliczany w stosunku do kwoty otrzymywanej, a nie nominalnej.
W rachunku RRSO prowizja i opłaty płacone z góry przy odbiorze kredytu są traktowane podobnie jak odsetki - w relacji do spłat ratalnych. Tym samym wysokość wskaźnika RRSO przy jednorazowym koszcie początkowym zależy od ilości rat!
Przykład 1: 100 zł kredytu i 50% prowizji; RRSO dla 10 lat wyniesie ok. 17%, RRSO dla 1 roku ok. 320%, dla jednego miesiąca kilka tysięcy %!!!
Przykład 2: Pożyczka 100 zł na 1 tydzień - po tygodniu należy oddać 101 złotych: RRSO = 68,01% ; Pożyczka 100 zł na 1 rok po roku należy oddać 168,01 złotych: RRSO = 68,01%
RRSO dla pożyczki, który ma oddać po 1 tygodniu 101 zł i po roku ma oddać 168,01 zł jest takie samo.
Przykład 3: Kredyt na 12 miesięcy z odsetkami 10% oraz prowizją i innymi opłatami 5% - RRSO wynosi 22%, kredyt na 3 miesiące z odsetkami 10% oraz prowizją i innymi opłatami 5% - RRSO wynosi 51%.
RRSO jest istotne dla porównania różnych kredytów, ale najlepiej o identycznym lub zbliżonym okresie kredytowania.
1