„Finanse - zadanie 2”

1. Instrumenty rynkowego systemu finansowego:

1. Instrumenty finansowe - zobowiązania finansowe, tj. roszczenia dotyczące majątku jednych podmiotów gospodarujących w stosunku do drugich.

2. O charakterze własnościowym i wierzycielskim:

1. Własnościowe - jeśli emitent oferuje w postaci instrumentu finansowego prawo do nieograniczonego w czasie udziału w swoim majątku:

1. akcje zwykłe - wysokość dywidendy jest bezpośrednio funkcją wielkości wypracowanego przez emitenta zysku i sposobu jego podziału oraz ilości wyemitowanych akcji,

2. akcje uprzywilejowane - różne rozwiązania, Np. w niektórych krajach ich właściciele otrzymują stałą płatność, co upodabnia ten instrument do obligacji.

2. Wierzycielskie - jeśli emitent tylko wypożycza środki pieniężne, a więc powstaje stosunek ekonomiczny, w ramach którego zakłada się zwrot wypożyczonych środków:

1. obligacje - papiery wartościowe o zapadalności 1 rok i dłużej, oraz papiery krótkoterminowe - mniej niż 1 rok (Np. bony, weksle, papiery komercyjne),

2. zabezpieczone - zabezpieczają wierzyciela przed ryzykiem niewywiązania się dłużnika ze zobowiązań i niezabezpieczone - nie zabezpieczają wierzyciela przed ryzykiem niewywiązania się dłużnika ze zobowiązań

3. O stałym dochodzie (instrumenty dłużne oraz akcje uprzywilejowane, gwarantujące stałą płatność) i zmiennym dochodzie (akcje zwykłe, - ponieważ wysokość dywidendy zależy od wielu czynników, które mają charakter zmienny).

4. Krótkoterminowe - ich okres zapadalności nie przekracza roku, średnioterminowe - ich okres zapadalności wynosi od roku do 5 lat, i długoterminowe - okres zapadalności od 5 lat do nieskończoności (Np. akcje).

5. Bezpośrednie - jeśli emitentem jest inny podmiot poza instytucją finansową i pośrednikiem finansowym, oraz pośrednie - jeśli emitentem jest instytucja finansowa, lub pośrednik finansowy.

6. Bazowe (rzeczywiste) - i pochodne (derywaty, pozabilansowe) - to takie, których cena kształtuje się jako wielkość wtórna w stosunku do przyszłych oczekiwanych cen instrumentu bazowego.

1. Pochodne: terminowe - kontrakty forward i futures, oraz instrumenty oparte na ich mechanizmie, opcje - pozwalają nabywcy zrealizować określone w kontrakcie prawo (kupna lub sprzedaży), z którego nie musi skorzystać w odniesieniu do innych instrumentów.

2. Struktura przedmiotowa finansów - zwraca uwagę na przedmiot stosunków finansowych, w ramach stosunków finansowych można wyróżnić:

1. transakcje - zawsze następuje kontrświadczenie ze strony podmiotów zawierających transakcje. Najczęstszym rodzajem transakcji są transakcje związane z aktem kupna-sprzedaży.

2. transfery - wyróżniamy dwa rodzaje transferów, pierwszym z nich są jednokierunkowe przepływy pieniądza między podmiotami, w przypadku których nie występuje żadne bezpośrednie kontrświadczenie. Kolejnym rodzajem transferów są transfery, które mogą powodować kontrświadczenie warunkowe.

1. Typowym przykładem transferów pierwszego rodzaju są podatki, cła, opłaty, określane szerzej jako daniny publiczne.

2. Przykładem transferów drugiego rodzaju są składki na ubezpieczenia społeczne, życiowe i gospodarcze, w przypadku, których przepływ pieniądza następuje w odwrotnym kierunku, przy zaistnieniu określonych warunków, Np. dożycie określonego wieku, choroba, wypadek przy pracy.

3. pożyczki - są one zaciągane przez różne podmioty u różnych instytucji finansowych, podmiotów publicznych, osób prywatnych. Różne są też motywy zaciągania pożyczek. Cechą charakterystyczną pożyczek jest ich zwrotny charakter oraz — z reguły — płacony procent za pieniądze (kapitał) oddane do czasowej dyspozycji innego podmiotu.

3. Rodzaje strumieni:

1. Strumienie finansowe - są to przepływy w danym czasie wartości pieniężnych i innych wartości zbliżonych do pieniądza tzw. quasi-pieniężnych (np. zbywalne papiery wartościowe). Przepływ strumieni dokonuje się pomiędzy podmiotami gospodarującymi. Strumienie finansowe mają szerszy zasięg i strukturę bardziej skomplikowaną niż strumienie realne. Powstają w procesie tworzenia i podziału dochodu narodowego.

2. Klasyfikacja przedmiotowa strumieni pieniężnych:

1. przychody i wydatki realne

2. przychody i wydatki redystrybucyjne

3. przychody i wydatki kredytowe.

3. Podmiotowa klasyfikacja strumieni pieniężnych:

1. finanse przedsiębiorstw

2. finanse ludności

3. finanse publiczne

4. finanse banków

5. finanse ubezpieczeń

4. Rodzaje przepływów finansowych

1. przepływy transferowe - przepływy środków pieniężnych, bez wzajemnych świadczeń Np. podatki, otrzymywanie rent.

2. Przepływy ekwiwalentne - związane z funkcją rozliczeniową, Np. opłaty publiczne za czynności administracyjne.

3. Przepływy kredytowe - związane wyłącznie z bankami, nie są dokonywane przez finanse publiczne.

5. Schematy przepływów finansowych:

Źródła:

„System finansowy w Polsce, część I”, praca zbiorowa pod redakcją B. Pietrzak, Z. Polański, B. Woźniak „Podstawy nauki finansów”, S. Owsiak www.sciaga.pl




---