MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

SZTAB GENERALNY WOJSKA POLSKIEGO

Szkol.3/...../ 2005

DOKTRYNA SZKOLENIA

SIŁ ZBROJNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DD/7

"PROJEKT"

W A R S Z A W A

Wrzesień 2 0 0 5

SZTAB GENERALNY WP

ROZKAZ
Nr ..... /Szkol./P3

z dnia .............. 2005 r.

SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP

w sprawie wprowadzenia „Doktryny Szkolenia Sił Zbrojnych RP”

DD/7

Na podstawie § 7 ust. 2 Regulaminu Organizacyjnego Ministerstwa Obrony
Narodowej, stanowiącego załącznik do zarządzenia Nr 5/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 20 lutego 2002 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej (Dz. Urz. MON Nr 3, poz. 20) wprowadzam do użytku w Siłach Zbrojnych RP z dniem ....................2005 r. „Doktrynę Szkolenia Sił Zbrojnych RP ” DD/7.

Jednocześnie traci moc obowiązującą „Doktryna Szkoleniowa Sił Zbrojnych RP-2010”, sygn. Sztab Gen. 1454/95.

SZEF

SZTABU GENERALNEGO WP

(-) generał Czesław PIĄTAS

SPIS TREŚCI str.

WSTĘP	4
ISTOTA, CELE I ZASADY SZKOLENIA SIŁ ZBROJNYCH RP	5
1.1. Istota szkolenia	5
1.2. Cel szkolenia	5
1.3. Zadania i priorytety szkolenia	6
SYSTEM SZKOLENIA SIŁ ZBROJNYCH RP	8
Przygotowanie kadry	9
Szkolenie dowództw i sztabów	11
Szkolenie wojsk	13
2.3.1. Istota, cele i zadania szkolenia wojsk	13
2.3.2. Szkolenie programowe w jednostkach wojskowych	16
2.3.3. Zgrywanie systemów Sił Zbrojnych RP	17
2.3.4. Organizacja i prowadzenie ćwiczeń z wojskami	17
Szkolenie rezerw osobowych	18
2.4.1 Szkolenie rezerw osobowych w okresie pokoju na potrzeby mobilizacyjne i wojenne	18
Zgrywanie bojowe (szkolenie po mobilizacyjnym rozwinięciu)	19
DZIAŁALNOŚĆ WYCHOWAWCZA	21
Rola działalności wychowawczej w szkoleniu Sił Zbrojnych RP	21
Cele i zadania działalności wychowawczej	21
KIEROWANIE SZKOLENIEM - PODZIAŁ KOMPETENCJI W ZAKRESIE ORGANIZOWANIA I PROWADZENIA SZKOLENIA	24
Kierowanie szkoleniem Sił Zbrojnych RP	24
Podział kompetencji pomiędzy poszczególnymi poziomami organizacyjnymi Sił Zbrojnych RP	25
ZABEZPIECZENIE PROCESU SZKOLENIA	28
ZAKOŃCZENIE	30
ZAŁĄCZNIKI:
Kompetencyjny zakres odpowiedzialności szkoleniowej dowódców (KZOSz) Słownik	31 32

W S T Ę P

Zachowanie gotowości sił zbrojnych do wypełnienia konstytucyjnych powinności, misji i zadań wynikających ze "Strategii bezpieczeństwa narodowego RP" oraz "Strategii wojskowej RP" w obliczu, dokonywanych w ostatnich latach, zmian organizacyjno-strukturalnych oraz pojawienia się nowego typu zagrożeń stawia nowe wyzwania, którym sprostać powinien system szkolenia sił zbrojnych.

Członkostwo Polski w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) nie zwalnia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej z obowiązku przygotowywania się do obrony terytorium kraju. Wręcz przeciwnie stymuluje potrzebę osiągania, odpowiednio wysokiego poziomu wyszkolenia i zdolności do realizacji zadań w układzie narodowym
i sojuszniczym w składzie sił międzynarodowych (wielonarodowych). Każde z państw Sojuszu przygotowuje swoje siły zbrojne według własnych narodowych koncepcji i założeń, jednak w dużej mierze uwzględniających postanowienia sojuszniczych dokumentów doktrynalnych.

Warunkiem osiągnięcia i utrzymania przez Siły Zbrojne RP zdolności do realizacji zadań w układzie narodowym i sojuszniczym (koalicyjnym), w tym przygotowanie ich do działania zgodnie z procedurami obowiązującymi w NATO, jest przeniesienie na grunt praktyki szkoleniowej, celów i wymagań długoterminowych Sił Zbrojnych RP oraz unormowań zawartych w dokumentach standaryzacyjnych NATO.

Wprowadzana do użytku służbowego "Doktryna szkolenia Sił Zbrojnych RP" DD/7 jest dokumentem kluczowym w przyjętej w Siłach Zbrojnych RP hierarchii dokumentów doktrynalnych i stanowi podstawę do opracowania innych dokumentów w obszarze szkolenia. Przeznaczona jest dla szerokiego grona odbiorców na poszczególnych szczeblach dowodzenia i kierowania siłami zbrojnymi. Głównym jej adresatem są dowódcy i sztaby szczebla operacyjnego i taktycznego oraz placówki szkolnictwa wojskowego-animatorzy procesu szkolenia.

Niniejsza „Doktryna Szkolenia Sił Zbrojnych RP” stanowi źródło wiedzy i informacji w zakresie funkcjonowania systemu szkolenia Sił Zbrojnych RP, normuje proces szkolenia oraz zapewnia kierowanie nim na wszystkich szczeblach dowodzenia. Zawiera zespół norm i zasad oraz wskazówek metodycznych, powiązanych wspólnotą pojęć i terminów dotyczących procesu przygotowania kadr, szkolenia dowództw, sztabów
i wojsk oraz szkolenia rezerw osobowych, stanowiących komplementarną całość „Systemu szkolenia Sił Zbrojnych RP”. Odnosi się także do działalności wychowawczej - integralnej części procesu szkolenia.

„Doktryna Szkolenia Sił Zbrojnych RP” będzie podlegać systematycznemu przeglądowi i według potrzeb będzie na bieżąco aktualizowana.

1. ISTOTA, CELE I ZADANIA SZKOLENIA SIŁ ZBROJNYCH RP

1.1. Istota szkolenia

1000. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej jako podstawowy element systemu obronności państwa, poprzez szkolenie przygotowują się do skutecznego przeciwdziałania zagrożeniom godzącym w narodowy interes bezpieczeństwa państwa oraz do uczestnictwa w operacjach reagowania kryzysowego i wojennych.

1001. Szkolenie Sił Zbrojnych RP jest procesem ciągłym, organizowanym i realizowanym na wszystkich szczeblach dowodzenia (kierowania) w całych Siłach Zbrojnych RP, w poszczególnych rodzajach sił zbrojnych, rodzajach wojsk i służb oraz w szkolnictwie wojskowym. Szkoleniem objęci są również studenci i absolwenci szkół wyższych oraz żołnierze rezerwy powoływani na ćwiczenia wojskowe.

1002. Istota szkolenia Sił Zbrojnych RP polega na ciągłym, ustawicznym poszerzaniu wiedzy oraz doskonaleniu umiejętności, w celu osiągnięcia i utrzymywania zdolności przez dowództwa i sztaby oraz wojska do podjęcia działań na wszelkiego rodzaju zagrożenia militarne i niemilitarne.

1003. Proces szkolenia sił zbrojnych podlega ciągłej modyfikacji i dostosowaniu jego treści, form i metod stosownie do potrzeb i nowych wyzwań przyszłości oraz uzyskiwanych doświadczeń w tym zakresie.

1.2. Cele szkolenia

1004. Cele szkolenia spełniają w procesie szkolenia sił zbrojnych nadrzędną rolę. Ukierunkowują osiągnięcie przez szkolonych określonej wiedzy i umiejętności. Decydują o doborze treści oraz wywierają znaczący wpływ na dobór form i metod szkolenia. Precyzyjnie wyselekcjonowane cele stanowią wyznaczniki zorganizowanego i efektywnego funkcjonowania systemu szkolenia.

1005. Zasadniczym celem szkolenia Sił Zbrojnych RP jest przygotowanie dowództw, sztabów i wojsk oraz rezerw osobowych do osiągnięcia i utrzymania wymaganych zdolności operacyjnych oraz realizacji zadań w ramach misji Sił Zbrojnych RP, zgodnie z kompetencjami wynikającymi z zajmowanych stanowisk służbowych oraz przydziałów mobilizacyjnych, a w szczególności kształtowanie odporności psycho-fizycznej żołnierzy wyznaczonych do wykonywania zadań poza granicami kraju.

1006. Precyzyjne określenie celów szkolenia oraz zadań dla RSZ, ZT, oddziałów i pododdziałów stanowi podstawowy warunek wysokiej efektywności szkolenia oraz wysokiej gotowości bojowej sił zbrojnych.

1007. Zasadniczym kryterium charakteryzującym wymagane zdolności operacyjne sił zbrojnych jest osiągnięcie i utrzymanie określonego poziomu wyszkolenia do prowadzenia operacji połączonych w układzie narodowym, sojuszniczym (koalicyjnym) i wielonarodowym podczas pokoju, kryzysu i wojny, w tym operacji militarnych (zaczepnych i obronnych) i niemilitarnych (stabilizujących i wspierających). Wymagania i kryteria przygotowania sił zbrojnych oraz poszczególnych rodzajów sił zbrojnych (ZT, oddziałów i pododdziałów) określają standardy ustanowione
      w narodowych i sojuszniczych dokumentach doktrynalnych i standaryzacyjnych.

1008. Standardy są okresowo poddawane przeglądowi w oparciu o doświadczenia uzyskane w toku realnych działań oraz prowadzonych ćwiczeń wojskowych i dostosowywane do zmieniających się warunków planowania ewentualnych operacji wojskowych.

1009. Priorytety, cele szczegółowe oraz kierunki szkolenia sił zbrojnych określane są
      w planach i programach dotyczących rozwoju i funkcjonowania Sił Zbrojnych RP, wykonywanych w ramach planowanie średniookresowego, podlegających weryfikacji w kolejnych latach okresach planistycznych. Szczegółowe zadania w obszarze szkolenia formułowane są corocznie w „Dyrektywie Szefa Sztabu Generalnego WP do działalności Sił Zbrojnych RP na ...rok”. Na tej podstawie Dowódcy Rodzajów Sił Zbrojnych RP w swoich rozkazach i wytycznych, stosownie do posiadanych kompetencji, określają zadania szkoleniowe dla podległych wojsk.

1.3. Zadania i priorytety szkolenia

1010. Siły Zbrojne RP szkolą się z zadaniem osiągnięcia wymaganych zdolności operacyjnych, niezbędnych do skutecznej realizacji misji i zadań określonych w Strategii Wojskowej RP. Zasadniczym kryterium charakteryzującym wymagane zdolności operacyjne sił zbrojnych jest osiągnięcie i utrzymanie określonego poziomu wyszkolenia do prowadzenia operacji połączonych w układzie narodowym, sojuszniczym (koalicyjnym) i wielonarodowym podczas pokoju, kryzysu i wojny, w tym operacji militarnych (zaczepnych i obronnych) i niemilitarnych (stabilizujących i wspierających).

1011. Wojska Lądowe szkolą się do prowadzenia, samodzielnie oraz wspólnie z innymi rodzajami sił zbrojnych i siłami sojuszniczymi, kolektywnej obrony oraz do udziału w operacjach reagowania kryzysowego i operacjach pokojowych na i poza terytorium kraju, a także do przyjęcia sił wzmocnienia i realizacji zadań wynikających z funkcji państwa-gospodarza.

1012. Siły Powietrzne szkolą się do prowadzenia działań połączonych z komponentami Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej w układzie narodowym oraz wykonywania zadań w ramach Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej NATO i działania w wielonarodowym zgrupowaniu powietrznym na i poza obszarem kraju,
      a także do przyjęcia sił wzmocnienia i realizacji zadań wynikających z funkcji państwa-gospodarza.

1013. Marynarka Wojenna szkoli się do prowadzenia działań połączonych z komponentami Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych w układzie narodowym, wspólnych
      z siłami Sojuszu operacji morskich oraz do działania w składzie wielonarodowych zespołów okrętów, a także do przyjęcia morskich sił sojuszniczych w bazach MW
      i realizacji zadań wynikających z funkcji państwa-gospodarza.

1014. Wojskowe Służby Informacyjne, Żandarmeria Wojskowa, Siły Specjalne oraz jednostki i instytucje zabezpieczające i wspierające, szkolą się do prowadzenia działań wynikających z ich operacyjnego przeznaczenia oraz do wspierania działań wojsk operacyjnych.

1015. Stosownie do realizowanych misji i zadań do priorytetów należą:

1. W wojskach operacyjnych - przygotowanie do wykonywania zadań w kraju
   i poza jego terytorium w strukturach Sojuszu oraz w składzie sił międzynarodowych.

2. W wojskach wsparcia krajowego - do wykonywania zadań wspierających
   i zabezpieczających działania wojsk operacyjnych oraz realizacji innych zadań obronnych we współdziałaniu z pozamilitarnymi elementami systemu obronnego państwa.

3. W szkoleniu kadry - wszechstronne przygotowanie i doskonalenie stanów osobowych do wykonywania zadań wynikających z wojennego przeznaczenia organów dowodzenia oraz postanowień międzynarodowych w zakresie utrzymania i wymuszania pokoju w obszarach konfliktów i udziału w operacjach antyterrorystycznych.

4. W szkoleniu rezerw osobowych - doskonalenie, w ramach ćwiczeń wojskowych, umiejętności i kwalifikacji do wykonywania obowiązków wynikających z przydziałów mobilizacyjnych.

2. SYSTEM SZKOLENIA SIŁ ZBROJNYCH RP
   

2000. System szkolenia sił zbrojnych stanowi celowo i dynamicznie działający układ elementów obejmujących podmioty szkolenia, cele, treści, formy i metody szkolenia, bazę szkoleniową itp., ściśle ze sobą powiązanych i wzajemnie na siebie oddziaływujących, zapewniający przygotowanie kadry, dowództw (sztabów) i wojsk oraz rezerw osobowych do realizacji zadań stojących przed siłami zbrojnymi.

2001. Zasadniczymi podmiotami w procesie szkolenia są żołnierze zawodowi (kandydaci na żołnierzy zawodowych), żołnierze zasadniczej służby wojskowej oraz żołnierze rezerwy, a w ujęciu instytucjonalnym dowództwa i sztaby oraz związki taktyczne, oddziały i pododdziały (równorzędne).

2002. System szkolenia Sił Zbrojnych RP obejmuje podsystem kierowania i podsystemy wykonawcze (realizacji), w tym :

1. Podsystem przygotowania kadry.

2. Podsystem szkolenia dowództw i sztabów.

3. Podsystem szkolenia wojsk.

4. Podsystem szkolenia rezerw osobowych.

2003. Efektywność systemu szkolenia zależy od sprawnego funkcjonowania wszystkich podsystemów oraz wzajemnych relacji między elementami, systemu szkolenia ukierunkowanych na sprawną realizację zadań stojących przed siłami zbrojnymi podporządkowanych głównym celom szkolenia.

2004. System szkolenia podlega ciągłemu doskonaleniu stosownie do zmieniających się uwarunkowań wynikających z:

1. Wymaganych zdolności operacyjnych.

2. Przyjętych kierunków szkolenia strategiczno-operacyjnego oraz wypracowania koncepcji operacyjnych, z uwzględnieniem zachodzących procesów transformacyjnych.

3. Możliwości materiałowego i finansowego zabezpieczenia.

4. Ukompletowania stanami osobowymi i stopnia uzawodowienia jednostek wojskowych oraz czasu trwania zasadniczej służby wojskowej w odniesieniu do żołnierzy z poboru.

5. Planów rozwoju techniki wojskowej oraz zmian w wyposażeniu jednostek wojskowych w uzbrojenie i sprzęt wojskowy (wprowadzania nowego sprzętu, wycofania z użycia lub jego modernizacji).

6. Rozwoju i modernizacji bazy szkoleniowej, zabezpieczającej proces szkolenia.

7. Wymogów obowiązujących norm prawnych wpływających na realizację procesu szkolenia.

2005. Kluczowe znaczenie dla efektywnego funkcjonowania systemu szkolenia sił zbrojnych ma przygotowanie dowództw i sztabów oraz kadry do realizacji procesu szkolenia, poprzez właściwe prowadzenie działalności szkoleniowo-metodycznej, której nadaje się priorytetowe znaczenie.

2006. Istotą działalności szkoleniowo-metodycznej jest przygotowanie bezpośrednio podległych dowódców (instruktorów) do efektywnego przekazywania wiedzy
      i umiejętności podwładnym w zakresie organizowania i prowadzenia szkolenia dowództw, sztabów, oddziałów i pododdziałów. Jest to również ciągłe wskazywanie, poszukiwanie i wdrażanie najskuteczniejszych form, metod i sposobów prowadzenia ćwiczeń i zajęć oraz rozwijanie umiejętności organizatorów szkolenia (dowódców, instruktorów) w zakresie organizowania i realizacji procesu szkolenia.

2007. Zakres realizowanych przedsięwzięć metodycznych uzależniony jest od szczebla dowodzenia. Odpowiednio na szczeblu batalionu (równorzędnego), oddziału i wyżej, szkolenie metodyczne obejmuje głównie sfery kierowania procesem szkolenia, jego doskonalenia oraz prowadzenia ćwiczeń. Natomiast na niższych szczeblach dowodzenia do kompanii (równorzędnej) włącznie, działalność metodyczna ukierunkowana jest głównie na właściwe przygotowanie dowódców plutonów, drużyn, załóg, obsług (równorzędnych) do organizowania i praktycznego prowadzenia szkolenia w roli kierownika zajęć i instruktora.

2.1. Przygotowanie kadry

2008. Przygotowanie kadry (kształcenie, szkolenie i doskonalenie oficerów, podoficerów oraz szeregowych zawodowych) jest w praktyce zarówno celem jak i procesem. Obejmuje ono działania edukacyjne i organizacyjną stronę procesu kształcenia. Ukierunkowane jest na uzyskanie przez szkolonych określonego poziomu wiedzy
      i umiejętności niezbędnych podczas realizacji zadań. Podtrzymanie lub podwyższenie określonego poziomu zdolności i sprawności osiąga się poprzez doskonalenie i indywidualne samokształcenie kadry. Wykształcona kadra wojskowa musi umieć wykorzystać zdobytą wiedzę w praktycznym działaniu na danym stanowisku i w określonej sytuacji. Ich wiedza powinna zabezpieczyć funkcjonowanie na odpowiednim stanowisku.

2009. Cele związane z przygotowaniem kadry zawodowej realizowane są w ramach procesu:

1. Kształcenia.

2. Szkolenia zawodowego.

3. Doskonalenia.

2010. Kształcenie to celowy proces poznawania otaczającej rzeczywistości, a także zdobywanie umiejętności w zakresie identyfikacji problemów i naukowych sposobów ich rozwiązywania. Kształcenie kadry wojskowej jest integralnym elementem systemu edukacji narodowej.

2011. Szkolenie zawodowe to proces ukierunkowany na potrzeby sił zbrojnych. Istotą szkolenia jest nabycie umiejętności specjalistycznych. Szkolenie integruje potrzeby z wiedzą nabytą w trakcie kształcenia oraz rozwojem umiejętności fachowych
      i profesjonalnych (w wąskich specjalnościach) z kreowanymi przez państwo funkcjami i zdolnościami operacyjnymi sil zbrojnych.

2012. Integralną funkcją procesu kształcenia i szkolenia kandydatów na żołnierzy zawodowych jest wychowanie. Stanowi ono zamierzone oddziaływanie przełożonych
      i wykładowców nakierowane na ukształtowanie pożądanych postaw i zachowań szkolonych w odniesieniu do wojska i otaczającej rzeczywistości.

2013. Doskonalenie jest kontynuacją (uzupełnieniem) procesu kształcenia i szkolenia uwzględniającym bieżące i perspektywiczne wymagania. Doskonalenie kadry ma charakter systemowy i jest wypadkową przyjętych (obowiązujących) zasad pragmatyki kadrowej.

2014. Główny wysiłek doskonalenia zawodowego skupiony jest na przygotowaniu kandydatów do objęcia konkretnego stanowiska służbowego, w połączeniu z właściwym doborem kandydatów i ich doświadczeniem zawodowym zapewnia wysoki poziom profesjonalnego przygotowania do wykonywania obowiązków służbowych.

2015. Doskonalenie zawodowe cechuje:

1. Spójność z wymogami dla konkretnych stanowisk ujętych w modelowym przebiegu służby wojskowej.

2. Planowość - umożliwiająca zawczasu właściwy dobór żołnierzy stosownie
   do przygotowanej dla nich prognozy kadrowej.

3. Progresywność zapewniająca rozwój osobowy żołnierza oraz zabezpieczająca potrzeby kadrowe sił zbrojnych.

2016. Kształcenie, szkolenie i doskonalenie kadry realizuje się w systemie studiów i kursów, w ramach szkolnictwa wojskowego w kraju i za granicą, a także w uczelniach cywilnych. Kształcenie, szkolenie zawodowe i doskonalenie kadry, stosownie
      do struktury systemu szkolnictwa wojskowego, realizowane jest w akademiach wojskowych, wyższych szkołach wojskowych i uczelniach cywilnych oraz centrach szkolenia i szkołach podoficerskich, a także ośrodkach szkolenia specjalistycznego w kraju i za granicą.

2017. Wysoka wiedza, umiejętności i doświadczenie kadry zawodowej jest niezbędnym wymogiem i podstawą do wyznaczania na kolejne, wyższe stanowiska służbowe. Decydującą rolę w podwyższaniu osobistych kwalifikacji ma samodzielne dążenie każdego żołnierza do kształcenia ustawicznego.

2018. W myśl przyjętych założeń pragmatyki kadrowej, kadra zawodowa podlega obowiązkowi ustawicznego uzupełniania wiedzy i doskonalenia swoich kwalifikacji zawodowych (dotyczy to głównie kursów i szkoleń) przed objęciem kolejnego stanowiska służbowego, jako warunek dalszego awansu zawodowego. Cyklicznie dokonywane są okresowe oceny kadry pod kątem dalszego określenia przebiegu służby zawodowej.

2019. Kształcenie i doskonalenie zawodowe kadry realizuje się na podstawie programów kształcenia i planów studiów opracowywanych przez poszczególne jednostki szkolnictwa wojskowego. Programy kształcenia (szkolenia) kadry dostosowuje się do potrzeb pragmatyki kadrowej, systemu wykorzystania kadry oraz wymogów wynikających z charakterystyk osobowo-zawodowych absolwentów.

2020. W celu pogłębienia wiedzy ogólnej oraz fachowej, a także doskonalenia umiejętności specjalistycznych w komórkach (jednostkach) organizacyjnych i wewnętrznych do szczebla oddziału (samodzielnego pododdziału) włącznie prowadzi się szkolenie uzupełniające kadry i pracowników wojska.

2021. Główny wysiłek szkolenia uzupełniającego skupia się na pogłębianiu znajomości procedur przygotowania i prowadzenia operacji połączonych, działań bojowych oraz udziału w operacjach pokojowych, popularyzacji doświadczeń z prowadzonych konfliktów i wojen oraz ćwiczeń, rozwoju współczesnej sztuki operacyjnej. Szkolenie uzupełniające zapewnia również systematyczne dostarczanie wiedzy niezbędnej do sprawnego i poprawnego wykonywania obowiązków służbowych, zgodnie z przepisami prawa i ustaleniami aktów normatywnych.

2022. Treści, formy i metody szkolenia uzupełniającego dostosowuje się do określonych struktur organizacyjnych, przewidywanych zadań i możliwości materiałowo-technicznego zabezpieczenia.

2.2. Szkolenie dowództw i sztabów

2023. Szkolenie dowództw i sztabów jest zasadniczą dziedziną działalności szkoleniowej w Siłach Zbrojnych RP, ukierunkowaną na przygotowanie obsad etatowych dowództw wszystkich szczebli dowodzenia do wypełnienia przez nie misji i zadań określonych w Strategii Wojskowej RP oraz utrzymywanie ich w stałej gotowości do płynnego przejścia na struktury Wojennego Systemu Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP.

2024. Problematyka szkolenia dowództw i sztabów, ze względu na poziom dowodzenia rozpatrywana jest jako szkolenie strategiczne, operacyjne i taktyczne.

2025. Szkolenie strategiczne stanowią zorganizowane w czasie pokoju przedsięwzięcia szkoleniowe dla centralnych organów dowodzenia siłami zbrojnymi z udziałem (lub bez) elementów centralnych organów administracji rządowej w celu ich przygotowania do rozwiązywania zasadniczych problemów strategicznego zarządzania obroną państwa.

2026. Szkolenie operacyjne stanowią realizowane w okresie pokoju przedsięwzięcia szkoleniowe: Dowództwa Operacyjnego, dowództw rodzajów sił zbrojnych, związków operacyjnych z udziałem (lub bez) organów administracji rządowej
      i samorządowej, ukierunkowane na przygotowanie ich do wykonywania zadań operacyjnych w ramach narodowej lub sojuszniczej operacji połączonej.

2027. Szkolenie taktyczne stanowią realizowane w czasie pokoju przedsięwzięcia szkoleniowe okręgów wojskowych, związków taktycznych, oddziałów i pododdziałów wszystkich rodzajów sił zbrojnych (rodzajów wojsk) z udziałem (lub bez) organów samorządów terytorialnych i ogniw pozamilitarnych, w celu przygotowania ich do prowadzenia działań taktycznych (walki) w składzie sił sojuszniczych (koalicyjnych), międzynarodowych lub narodowej operacji połączonej.

2028. Celem szkolenia dowództw i sztabów, niezależnie od szczebla dowodzenia, jest ich wszechstronne przygotowanie, w tym zgranie oraz doskonalenie zdolności operacyjnych obsad etatowych organów dowodzenia do realizacji zadań zgodnie z przeznaczeniem.

2029. Istota szkolenia dowództw i sztabów wyraża się w celowej, planowej i systematycznej realizacji przedsięwzięć szkoleniowych ukierunkowanych na kształtowanie i doskonalenie indywidualnych i zespołowych umiejętności kadry dowódczej,
      a także ciągłym poszukiwaniu i wdrażaniu najskuteczniejszych form i metod szkolenia.

2030. Treścią szkolenia dowództw jest rozwiązywanie problemów z zakresu przygotowania i prowadzenia połączonych działań taktycznych (operacyjnych) oraz reagowania kryzysowego na terytorium kraju i poza nim, stosownie do szczebla dowodzenia, jego przeznaczenia i przypisanego zakresu zadań. W szkoleniu dowództw i sztabów rozpatrywana jest problematyka i zagadnienia zapewniające ich uczestnikom właściwe przygotowanie się do realizacji przedsięwzięć i zadań, wynikających ze specyfiki danego rodzaju sił zbrojnych (rodzaju wojsk).

2031. Dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia, stosownie do zadań wynikających
      z kompetencyjnego zakresu odpowiedzialności szkoleniowej, odpowiedzialni są za dobór treści i takie zorganizowanie szkolenia, aby stojące przed nimi zadania były traktowane priorytetowo i praktycznie przećwiczone.

2032. Szkolenie dowództw, sztabów realizowane jest w układzie narodowym, sojuszniczym (koalicyjnym) i wielonarodowym.

2033. Udział organów dowodzenia w ćwiczeniach (niezależnie od układu ich prowadzenia) stanowi podstawę osiągnięcia i utrzymania wymaganego stopnia zdolności operacyjnej i bojowej do wykonywania zadań zgodnie z ich przeznaczeniem.

2034. W celu stworzenia dowództwom i sztabom realistycznych warunków szkolenia
      i osiągnięcia zakładanych celów, ćwiczenia prowadzone w układzie narodowym powinny być organizowane z zastosowaniem następujących zasad:

1. Odpowiedzialności za przygotowanie i prowadzenie ćwiczeń z podległymi dowództwami i sztabami, zgodnie z przyjętą częstotliwością przypadającą w cyklu planistycznym na poszczególnych poziomach szkolenia:

1. Strategicznym - organizatorem szkolenia i ćwiczeń jest Szef Sztabu Generalnego WP;

2. Operacyjnym - organizatorami i odpowiedzialnymi za prowadzenie ćwiczeń są dowódcy RSZ, w ścisłym współdziałaniu z dowódcą Dowództwa Operacyjnego;

3. Taktycznym - szkolenie dowództw i sztabów realizowane jest przez Centrum Operacji Powietrznych, Centrum Operacji Morskich, Dowództwo Garnizonu Warszawa, okręg wojskowy, korpusy, dywizje, flotylle, brygady, pułki i bataliony (równorzędne).

2. Kompleksowości ćwiczeń - przejawiającej się w łączeniu ćwiczeń realizowanych na kilku szczeblach dowodzenia, (np. związku taktycznego, brygady i batalionu), zapewniającej odpowiednią efektywność szkolenia oraz wymierne oszczędności finansowe.

3. Stopniowania trudności - jako podstawowa zasada dydaktyki wyraża się w tym, że do najważniejszego ćwiczenia dla dowództw i sztabów - ćwiczenia z wojskami, dochodzi się w wyniku stosowania szeregu przedsięwzięć przygotowawczych, takich jak: szkolenie indywidualne kadry, treningi w ramach komórek wewnętrznych dowództw oraz treningi sztabowe całości dowództw. Dowództwa i sztaby szczebla operacyjnego i taktycznego powinny okresowo sprawdzać zdolność do prowadzenia działań poprzez udział w ćwiczeniu dowódco-sztabowym wspomaganym komputerowo, organizowanym w Centrum Symulacji i Komputerowych Gier Wojennych.

4. Cykliczności i zmiany roli w ćwiczeniu - zasada ta powinna być realizowana poprzez zaangażowanie w przedsięwzięciu szkoleniowym wszystkich podległych organizatorowi dowództw i sztabów, które w kolejnych ćwiczeniach głównych występują w różnych rolach (główny ćwiczący, drugoplanowy ćwiczący, strona przeciwna, itp.).

5. Unormowania programowania ćwiczeń - poprzez zdefiniowanie zbioru zadań
   i wymogów, ustaleń organizacyjno - metodycznych oraz norm i kalkulacji uwzględniających narodowe i sojusznicze potrzeby szkoleniowe, a także zapewniających ciągłość szkolenia dowództw i sztabów.

6. Unormowania systemu planowania ćwiczeń - wyrażającego się w tym, że precyzyjnie określone zostaną zasady przygotowania ćwiczeń poprzez realizację szeregu rozwiązań planistycznych, organizacyjnych i szkoleniowych zapewnianych sprawny przebieg i osiąganie założonych celów ćwiczeń. Nadrzędną
   w tym zakresie jest zasada, iż każdy dowódca odpowiada osobiście za poziom przygotowania, wyszkolenia oraz zgranie podległego dowództwa i sztabu.

2035. Ćwiczenia poprzedza się realizacją szeregu zamierzeń organizacyjnych obejmujących: analizowanie wniosków i doświadczeń z przeprowadzonych ćwiczeń, określanie wymagań i potrzeb, programowanie oraz organizowanie ćwiczenia.

2036. Programowanie ćwiczeń zgodne jest z ogólnie przyjętymi zasadami programowania sił zbrojnych. Ukierunkowane jest na stworzenia najkorzystniejszych (realistycznych) warunków zapewniających utrzymanie ciągłości i dynamiki szkolenia organów dowodzenia, uwzględniających narodowe i sojusznicze potrzeby szkoleniowe oraz udział pozamilitarnych struktur systemu obronnego państwa.

2037. Wyznacznikami procesu programowania są okresy szkolenia oraz ustalenia przyjęte w zakresie częstotliwość prowadzenia poszczególnych typów i form ćwiczeń.

2038. Proces przygotowania i realizacji ćwiczeń wojskowych to planowe i skoordynowane wykonywanie następujących po sobie przedsięwzięć , ukierunkowanych na zapewnienie osiągnięcia założonych celów szkoleniowych. W ramach tego procesu wyróżniamy następujące etapy: programowanie, planowanie, organizowanie, prowadzenie oraz sprawozdawczość i omówienie.

2039. Czas prowadzenia ćwiczenia uzależniony jest od szczebla dowodzenia, przyjętej formy i rodzaju ćwiczenia oraz jego rozmachu. Etap prowadzenia ćwiczenia obejmuje: rozpoczęcie ćwiczenia, część główną, zakończenie ćwiczenia, przemieszczenie do miejsc stałej dyslokacji.

2040. W celu uzyskania rzetelnych ocen ćwiczących dowództw i sztabów z przeprowadzonych ćwiczeń organizuje się odpowiedni system analityczno-sprawozdawczy. Uzyskane wnioski i doświadczenia stanowią podstawę do określania założeń programowania ćwiczeń oraz kierunków dalszego ich doskonalenia.

2.3. Szkolenie wojsk

2.3.1. Istota, cel i zadania szkolenia wojsk

2041. Szkolenie wojsk - obok szkolenia dowództw i sztabów jest podstawowym zadaniem Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju.

2042. Szkolenie wojsk to celowa, planowa i systematyczna działalność dowódców (dowództw) wszystkich poziomów dowodzenia, ukierunkowana na kształtowanie wysokich walorów bojowych i moralnych żołnierzy, uzyskanie niezbędnego zakresu wiedzy, nawyków i umiejętności działania w czasie pokoju oraz w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa lub wojny.

2043. Celem szkolenia wojsk jest kształtowanie umiejętności i nawyków bojowych, zachowań indywidualnych i zespołowych żołnierzy oraz specyficznych cech żołnierskich służbie wojskowej w okresie pokoju, zagrożenia bezpieczeństwa państwa
      i wojny.

2044. Istota szkolenia wojsk wyraża się w celowej, planowej i systematycznej realizacji przedsięwzięć szkoleniowych oraz metodycznych, ukierunkowanych na zdobywanie i doskonalenie indywidualnych i zespołowych umiejętności żołnierzy, a także ciągłym poszukiwaniu i wdrażaniu najskuteczniejszych form i metod szkolenia.

2045. Treścią szkolenia wojsk jest realizacja przedsięwzięć szkoleniowych związanych
      z przygotowaniem i prowadzeniem połączonych działań taktycznych (operacyjnych) na terytorium kraju i poza nim, stosownie do zakresu zadań wynikających
      z przeznaczenia jednostek wojskowych, stopnia uzawodowienia i ukompletowania stanem osobowym.

2046. Stosownie do zmieniających się zagrożeń, szkolenie wojsk ukierunkowane jest na osiągnięcie przez wojska zdolności do działań samodzielnie i w składzie komponentów (grup zadaniowych) i (w tym poza granicami kraju), w znacznym oddaleniu od stacjonarnych baz, w określonych warunkach środowiska pola walki (warunki terenowe, warunki atmosferyczne, strefa klimatyczna itp.) z możliwością zachowania autonomiczności.

2047. W składzie Grupy Zadaniowej, bez względu na szczebel dowodzenia znajdują się zawsze jednostki (pododdziały) bojowe, wsparcia bojowego oraz zabezpieczenia bojowego, tworząc odpowiadające im moduły. Moduł bojowy w zależności od przeznaczenia oraz występowania w danym RSZ budowany jest w oparciu o:

1. W Wojskach Lądowych - bataliony ogólnowojskowe (aeromobilne).

2. W Siłach Powietrznych - eskadry lotnictwa taktycznego lub dywizjony lotnicze.

3. W Marynarce Wojennej - okręty lub grupy taktyczne (grupy zadaniowe okrętów).

4. W Siłach Specjalnych - zespoły lub grupy bojowe.

2048. Bez względu na rodzaj i charakter jednostki (oddziału), pododdziału lub Grupy Zadaniowej szkolenie ukierunkowuje się na:

1. Wykonywanie zadań wynikających z operacyjnego przeznaczenia.

2. Umiejętność prowadzenia działań połączonych.

3. Prowadzenie działań w warunkach szczególnych (z uwzględnieniem sytuacji prowadzenia ich w warunkach skażeń), zarówno w dzień jak i w nocy w każdych warunkach atmosferycznych.

4. Współdziałanie z siłami układu pozamilitarnego, udzielenie władzom cywilnym niezbędnej pomocy wojskowej w sytuacji zagrożeń niemilitarnych (klęsk żywiołowych i katastrof).

2049. Priorytetem w szkoleniu wojsk objęte są jednostki wchodzące w skład Sił Wysokiej Gotowości zdolne do przerzutu, w tym wydzielone do Sił Odpowiedzi NATO, Grup Bojowych UE, a także narodowe siły osłony strategicznej oraz siły wydzielone do realizacji zadań w ramach w ramach operacji militarnych (zaczepnych
      i obronnych) oraz niemilitarnych (stabilizacyjnych i wspierających).

2050. Szkolenie Sił Wysokiej Gotowości - zdolnych do przerzutu obejmuje problematykę przygotowania ich do wykonywania zadań w operacjach NATO i UE w obszarze Sojuszu i poza tym obszarem, do udziału w operacjach:

1. Wsparcia pokoju.

2. Humanitarnych.

3. Poszukiwawczo-ratowniczych.

4. Wspierających zwalczanie terroryzmu.

5. Ewakuacyjnych.

6. Pomocy w likwidacji skutków klęsk żywiołowych.

7. Pomocy wojskowej udzielanej władzom cywilnym.

8. Wdrażania sankcji.

2051. Szkolenie w zakresie przygotowania do zadań wykonywanych poza granicami kraju realizują jednostki wojskowe (pododdziały) zawodowe.

2052. Stosownie do przyjętego w Sojuszu modelu funkcjonowania zestawu jednostek Sił Odpowiedzi NATO (SON), szkolenie komponentów obejmuje trzy etapy. Pierwszy etap realizowany jest w systemie narodowym, drugi na szczeblu komponentu SON, trzeci na szczeblu połączonych SON.

2053. Szkolenie oddziałów i pododdziałów zawodowych w Siłach Zbrojnych RP realizowane jest w cyklu osiemnastu miesięcy w trzech okresach, w ramach których są one przygotowywane do wykonania zadań zgodnie z przeznaczeniem, przede wszystkim do prowadzenia działań w ramach operacji połączonych. Szkolenie realizuje się systemem zadaniowym polegającym na przygotowaniu poszczególnych oddziałów i pododdziałów do prowadzenia samodzielnych działań w różnych środowiskach pola walki i różnych warunkach klimatycznych.

2054. Osiemnastomiesięczny cykl szkolenia oddziałów i pododdziałów zawodowych, których głównym podmiotem szkolenia są szeregowi zawodowi, obejmuje trzy okresy po sześć miesięcy. Pierwszy okres - to okres szkolenia specjalisty i drużyny (równorzędnej), drugi okres - to okres szkolenia Grupy Zadaniowej (GZ), trzeci okres - po rocznym okresie szkolenia, stanowi fazą osiągania gotowości do działania.

2055. W pododdziałach, gdzie zasadniczym podmiotem szkolenia są podoficerowie zawodowi dopuszcza się inny podział osiemnastomiesięcznego cyklu szkolenia na okresy, adekwatnie do przeznaczenia i zadań pododdziałów oraz czasu niezbędnego na ich przygotowanie. W Marynarce Wojennej cykl szkolenia odbywa się zgodnie z programami szkolenia załóg okrętów i pomocniczych jednostek pływających (pjp).

2056. Po zakończeniu osiemnastomiesięcznego cyklu szkolenia dalszy proces przygotowywania pododdziałów zawodowych realizuje się według nowoopracowanych planów. Opracowanie nowego zakresu szkolenia dla tych pododdziałów uzależnione jest od. wymiany (rotacji) stanu osobowego pododdziału ulegnie oraz zmiany charakteru lub przeznaczenia operacyjnego jednostki, wprowadzeniem do użytku nowego sprzętu bojowego lub uzbrojenia, a także zmianą taktyki i sposobu działania w wyniku wniosków i doświadczeń ze współczesnych konfliktów.

2057. Za zasadę w planowaniu należy przyjąć założenie, iż dalszy proces szkolenia pododdziału zawodowego (po upływie 18-tu miesięcy) zostanie powtórzony w poniższym wymiarze, w następującej sytuacji:

1. Gdy nie nastąpi wymiana stanu osobowego nieprzekraczająca 50% - wówczas realizowany będzie dwunastomiesięczny okres szkolenia, obejmujący II i III cykl szkolenia, stanowiący kontynuację procesu przygotowania pododdziału do określonego zadania.

2. Gdy nastąpi wymiana ponad 50% stanu osobowego pododdziału lub zaistnieje potrzeba sformowania na jego bazie nowego pododdziału, wówczas należy powtórzyć osiemnastomiesięczny cykl szkolenia w pełnym zakresie.

2058. Szkolenie pododdziałów z żołnierzami zasadniczej służby wojskowej realizuje się w wymiarze 9 miesięcy. Szkolenie obejmuje szkolenie specjalistyczne do 3 miesięcy (w tym 1 miesiąc szkolenia podstawowego jednolitego w całych Siłach Zbrojnych RP, które realizowane jest w Centrach lub Ośrodkach Szkolenia oraz
      w wybranych jednostkach wojskowych oraz sześciomiesięczne szkolenie w jednostce wojskowej.

2.3.2. Szkolenie programowe w jednostkach wojskowych

2059. Szkolenie jednostek wojskowych realizuje się według opracowanych programów szkolenia. Ich ogólne założenia określa Sztab Generalny WP, a szczegółową strukturę przedmiotową i tematyczną stosownie do potrzeb i zgodnie z kompetencjami określają, Dowódcy Rodzajów Sił Zbrojnych, Dowódca Garnizonu Warszawa, Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej, (Szefowie Generalnych Zarządów SG WP oraz Szef Zarządu Wojskowej Służby Zdrowia - w stosunku do jednostek wojskowych bezpośrednio podległych).

2060. Dowódcom brygad, pułków, batalionów (równorzędnych) pozostawia się swobodę doboru szczegółowych treści szkoleniowych, form i metod osiągania celów szkoleniowych.

2061. Szkolenie programowe prowadzi się w garnizonach i ośrodkach szkolenia poligonowego (na poligonach):

1. Szkolenie w garnizonach ukierunkowane jest na szkolenie i doskonalenie indywidualnych umiejętności specjalistycznych oraz szkolenie i zgrywanie do działań załóg, obsług, zespołów, pododdziałów oraz dowództw i sztabów. Szkolenie
   w garnizonach zapewnia jedność działania dowództw, sztabów i wojsk w zakresie przygotowania i prowadzenia walki (działań), funkcjonowania systemów: walki, wsparcia i zabezpieczenia działań.

2. Szkolenie poligonowe jest procesem podwyższania sprawności bojowej pododdziału w rzeczywistych warunkach terenowych. W ramach szkolenia poligonowego realizuje się ćwiczenia taktyczne, strzelania programowe, zajęcia z użyciem substancji niebezpiecznych oraz inne zajęcia, które nie są możliwe do przeprowadzenia w warunkach garnizonowych. Szkolenie poligonowe prowadzi się etapowo poprzez sprawdzenie indywidualnych (zespołowych) umiejętności zwalczania sił i środków przeciwnika w ramach struktur organizacyjnych i zadań bojowych, szkolenie w ramach zgrupowań specjalistycznych oraz realizację ćwiczeń taktycznych od kompanii (kompanijnej grupy bojowej - równorzędnej) do batalionowej grupy bojowej ze zgrywaniem systemu walki (włącznie).

2062. Szkolenie może być realizowane także poza granicami kraju w ramach udziału części jednostek wojskowych w ćwiczeniach sojuszniczych lub wielonarodowych, a także podczas realizacji przez zadań w ramach misji pokojowych Polskie Kontyngenty Wojskowe (PKW/PJW) lub jednostki wchodzące w skład PKW.

2063. Proces szkolenia oddziałów i pododdziałów realizuje się pod kątem ich przygotowania do wypełniania zadań zgodnie z ich operacyjnym przeznaczeniem,
      z uwzględnieniem miejsca w ugrupowaniu bojowym, składu oraz przeznaczenia ich poszczególnych elementów.

2064. Istotnym czynnikiem planowania szkolenia oddziałów, pododdziałów jest racjonalizacja jego kosztów. Stąd też w planowaniu przedsięwzięć szkoleniowych uwzględnia się zasadę rachunku ekonomicznego w aspekcie „Koszt - Efekt”.
      W tym zakresie podejmowane są działania umożliwiające:

1. Ograniczenie ćwiczeń z wykorzystaniem sprzętu bojowego, wprowadzając
   w szerszym zakresie do procesu szkolenia, ćwiczenia z wykorzystaniem urządzeń szkolno-treningowych, symulatorów.

2. Zwiększenie możliwości w zakresie wyposażenia jednostek wojskowych
   w sprzęt audio-wizualny wspomagający proces szkolenia.

3. Łączenie ćwiczeń różnych szczebli dowodzenia we wszystkich rodzajach sił zbrojnych.

4. Powszechnego korzystania przez dowództwa i sztaby z Ośrodków Szkolenia
   z wykorzystaniem symulacji komputerowych.

5. Organizowanie i prowadzenie szkolenia bojowego w sposób zintegrowany, na poligonach i placach ćwiczeń.

2065. Działania podejmowane w zakresie racjonalizacji szkolenia nie mogą obniżać efektywności szkolenia, w każdym przypadku muszą zapewnić osiągnięcie zakładanych celów szkoleniowych.

2.3.3. Zgrywanie systemów Sił Zbrojnych RP

2066. W celu zapewnienia skutecznych działań sił i środków wojskowych w okresie pokoju, kryzysu i wojny prowadzi się zgrywanie różnorodnych podsystemów Sił Zbrojnych RP. Stosownie do szczebla dowodzenia zgrywanie realizowane jest na poziomie strategicznym, operacyjnym i taktycznym.

2067. Najwyższą formą zgrywania systemów jest udział dowództw i sztabów w ćwiczeniu strategiczno-obronnym, zgrywającym system militarny z pozostałymi systemami obronnymi RP (system kierowania, system niemilitarny) prowadzonym przez Zwierzchnika Sił Zbrojnych RP. Istotą przedsięwzięcia jest zgrywanie Wojennego Systemu Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP z organami kierowania obroną państwa oraz doskonalenie współdziałania z ogniwami kierowania systemem niemilitarnym.

2068. Na poziomie taktycznym w celu skoordynowania działań różnorodnych sił i środków (komponentów rodzajów sił zbrojnych), ukierunkowanych na osiągnięcie celu walki (działań), w sposób zgodny z zamiarem dowódcy organizuje się zgrywanie systemu walki.

2069. Zasadniczymi podsystemami, które powinny być permanentnie zgrywane i utrzymywane w odpowiedniej gotowości są podsystemy:

1. Dowodzenia.

2. Rażenia.

3. Wsparcia.

4. Zabezpieczenia logistycznego.

5. Ugrupowania bojowego.

2070. Podstawę zgrywania systemu walki stanowią wytyczne dowódców do zgrywania systemu oraz opracowywane na ich podstawie ramowe plany zgrywania systemu walki.

2071. Zgrywanie systemu walki jest procesem ciągłym realizowanym etapowo, w formie planistycznej i praktycznej. Stosownie do zgrywanego podsystemu lub jego elementów prowadzi się je w ramach zajęć oraz ćwiczeń z dowództwami, sztabami oraz z wojskami.

2.3.4. Organizacja i prowadzenie ćwiczeń z wojskami

2072. Ćwiczenia z wojskami są najwyższą formą praktycznego szkolenia dowództw, sztabów i wojsk, w których ćwiczący dążąc do wykonania określonego zadania bojowego w warunkach maksymalnie zbliżonych do rzeczywistych warunków pola walki i specyfiki współczesnych zagrożeń, uczą się (doskonalą) praktycznego rozwiązywania problemów z zakresu przygotowania i prowadzenia walki lub wykonywania innych zadań (misji, zwalczania terroryzmu itp.). Ćwiczenia z wojskami zapewniają właściwe zgranie i przygotowanie do działań grup bojowych (zadaniowych) oraz zsynchronizowanie działań dowództw i komponentów RSZ (RW) do prowadzenia działań połączonych lub udziału w operacjach połączonych w układzie narodowym, sojuszniczym lub wielonarodowym.

2073. Ćwiczenia z wojskami obejmują: ćwiczenia taktyczne i taktyczno-specjalne (rozpoznawcze, artyleryjskie, łączności, logistyczne itp.) Celem ćwiczeń z wojskami jest doskonalenie dowódców, zgrywanie działania dowództw i sztabów z działaniem wojsk oraz doskonalenie umiejętności i nawyków niezbędnych w walce,
      a także wyrabianie odporności psychicznej i fizycznej żołnierzy. Ponadto, mogą one być prowadzone w celu sprawdzenia gotowości oddziałów, pododdziałów do podjęcia działań przed rozpoczęciem określonych zadań (misji) lub w ramach inspekcji oraz jako instruktażowo-metodyczne, pokazowe, badawcze.

2074. Treścią ćwiczeń z wojskami jest praktyczna realizacja zadań wynikających z przeznaczenia oddziałów i pododdziałów z uwzględnieniem prowadzenia działań
      w wymiarze powietrzno-lądowym, w warunkach skażeń oraz w różnych warunkach atmosferycznych, pory roku i doby, terenowych, a także klimatycznych - zbliżonych do rzeczywistych warunków realizacji przewidywanych dla nich zadań w tym zadań wydzielonych komponentów do działania poza granicami kraju.

2075. Tematyka ćwiczeń z wojskami wynika z operacyjnego przeznaczenia danej jednostki (oddziału, pododdziału), wynika także z rozkazów i zarządzeń przełożonych, wydawanych cyklicznie. Czas trwania ćwiczenia powinien zapewnić pełną realizację zagadnień szkoleniowych i osiągnięcie zakładanych celów. Zakres zagadnień szkoleniowych, czas i miejsce ćwiczeń określa kierownik ćwiczenia (dowódca prowadzący ćwiczenie).

2076. W ramach ćwiczeń z wojskami mogą być realizowane zadania ogniowe z użyciem środków bojowych lub z wykorzystaniem laserowych symulatorów strzelań. Strzelanie w ćwiczeniu z wojskami stanowi odrębny element organizacyjny ćwiczenia i nie może zakłócać dynamiki przebiegu działań taktycznych. Sposób przygotowania, organizacji i prowadzenia ćwiczeń taktycznych oraz skład ćwiczących określają stosowne dokumenty normatywne.

2.4. Szkolenie rezerw osobowych

2.4.1. Szkolenie rezerw osobowych w okresie pokoju na potrzeby mobilizacyjne i wojenne

2077. Szkolenie rezerw osobowych jest integralną częścią działalności szkoleniowej sił zbrojnych, organizowanej w celu podtrzymania i systematycznego doskonalenia umiejętności (kwalifikacji) żołnierzy rezerwy i ich przygotowania do realizacji zadań wynikających z przydziałów mobilizacyjnych oraz na potrzeby gromadzenia rezerw osobowych, w tym na potrzeby wojennego uzupełnienia jednostek wojskowych.

2078. Zakres i intensywność szkolenia żołnierzy rezerwy jest zróżnicowana stosownie do czasu gotowości do podjęcia działań i operacyjnego przeznaczenia jednostki wojskowej.

2079. Główny wysiłek w szkoleniu kadry rezerwy posiadającej przydziały mobilizacyjne, skupia się na jej przygotowaniu do wypełniania funkcji w pierwszej kolejności:
      w dowództwach szczebla operacyjnego i taktycznego, w sztabach batalionów włącznie (równorzędnych) oraz na stanowiskach dowódców pododdziałów. Planowanie i organizację procesu szkolenia prowadzi się w cyklu sześcioletnim.

2080. Szkolenie prowadzi się w ramach najważniejszych przedsięwzięć szkoleniowych danego szczebla (treningów i ćwiczeń dowódczo-sztabowych oraz ćwiczeń z wojskami), w szczególności podczas szkolenia poligonowego oraz podczas kursów doskonalących prowadzonych w placówkach szkolnictwa wojskowego.

2081. W szkoleniu rezerw osobowych wojsk wsparcia krajowego w pierwszej kolejności szkoleniem obejmuje się żołnierzy rezerwy pododdziałów przeznaczonych do działań ratowniczych.

2082. W przypadku braku w terytorialnych zasobach rezerw wyszkolonych, określonych specjalności wojskowych organizuje się kursy przekwalifikowania, które prowadzi się w Centrach i Ośrodkach Szkolenia RSZ oraz w wytypowanych jednostkach wojskowych. Przekwalifikowaniu podlegają oficerowie, podoficerowie i szeregowi rezerwy.

2.4.2. Zgrywanie bojowe (szkolenie po mobilizacyjnym rozwinięciu)

2083. Szkolenie rezerw osobowych w okresie po mobilizacyjnym rozwinięciu jednostek wojskowych - kontynuuje się w ramach zgrywania bojowego.

2084. Zgrywanie bojowe obejmuje dowództwa i jednostki wojskowe oraz pododdziały, bez względu na czas gotowości do podjęcia działań (kategorię gotowości). Zgrywanie realizuje się po wykonaniu zadań mobilizacyjnych.

2085. Zgrywaniem bojowym objęci są zarówno żołnierze rezerwy jak i żołnierze pozostający w strukturach organizacyjnych żołnierze etatu „P”. Zapewnia to zgranie
      w pełni ukompletowanych dowództw, związków taktycznych, oddziałów i pododdziałów.

2086. Zasadniczym celem przedsięwzięć realizowanych w ramach zgrywania bojowego jest przygotowanie i osiągnięcie gotowości dowództw, związków taktycznych, oddziałów i pododdziałów do wykonania zadań, zgodnie z ich operacyjnym przeznaczeniem.

2087. Szkolenie dowództw i sztabów prowadzone po mobilizacyjnym rozwinięciu jest ściśle powiązane z procesem szkolenia jednostek wsparcia i zabezpieczenia.
      W szkoleniu tym wyróżnia się następujące etapy:

1. Szkolenie osób funkcyjnych zgodnie z ich przydziałem mobilizacyjnym.

2. Zgrywanie komórek dowództwa (sztabu), przeprowadzenie treningu sztabowego.

3. Przygotowanie i zgranie obsad stanowisk dowodzenia do kierowania podległymi pododdziałami, oddziałami i ZT oraz wykonania zadań wynikających z ich przeznaczenia.

4. Przeprowadzenie ćwiczenia dowódczo-sztabowego i ćwiczenia z wojskami.

2088. W szkoleniu oddziałów i pododdziałów po mobilizacyjnym rozwinięciu wyróżnia się następujące etapy:

1. Indywidualne szkolenie żołnierzy rezerwy - specjalistów wojskowych.

2. Zgrywanie pododdziałów do kompanii (równorzędnej) włącznie, odbycie strzelań amunicją bojową i ćwiczeń taktycznych w ramach szkolenia poligonowego.

3. Zgrywanie batalionowych grup bojowych (równorzędnych).

4. Zgrywanie oddziału, ZT i przygotowanie ich do działań połączonych.

2089. Zgrywanie bojowe realizowane jest w miejscu prowadzenia mobilizacji, w oparciu o koszarową i garnizonową bazę szkoleniową. Można je również przeprowadzić na poligonie (w rejonach alarmowych lub innych wyznaczonych miejscach).

2090. Szkolenie w jednostkach, które realizują zgrywanie bojowe w czasie do 7 dni, planuje się i organizuje w pełnym zakresie, na cały okres szkolenia. Jednostki
      o dłuższym czasie osiągania gotowości do podjęcia działań opracowują pełną dokumentację szkoleniową na 7 dni, ramowe plany szkolenia na pierwszy miesiąc zgrywania bojowego, na pozostały okres opracowują diagramy szkolenia na szczeblu oddziału i pododdziału oraz dokumentację ćwiczeń taktycznych oraz działalności metodycznej. Planowanie szkolenia na kolejne miesiące realizuje się zgodnie
      z zasadami planowania działalności bieżącej w siłach zbrojnych.

2091. Dowództwa RSZ opracowują stosowne plany ustalające tryb i terminy wykorzystania ośrodków szkolenia poligonowego przez zmobilizowane ZT
      i oddziały. Zawczasu gromadzi się również środki bojowe i materiałowe w celu zabezpieczenia zgrywania bojowego, stosownie do zakresu i czasu trwania szkolenia.

3. DZIAŁALNOŚĆ WYCHOWAWCZA

3.1. Rola działalności wychowawczej w szkoleniu Sił Zbrojnych RP

3000. Działalność wychowawcza to całokształt działań obejmujących koordynowanie, realizację i współdziałanie pomiędzy dowódcami, oficerami wychowawczymi
      i wszystkimi osobami funkcyjnymi w obszarach ich odpowiedzialności, a także współpraca z instytucjami i organizacjami publicznymi i społecznymi na rzecz tworzenia i formowania świadomości służby żołnierza, aktywnego i odpowiedzialnego obywatela demokratycznego państwa polskiego, przygotowanego do jego obrony oraz udziału w misjach pokojowych, akcjach humanitarnych i działaniach wojskowych realizowanych poza jego granicami.

3001. Działalność wychowawcza jest integralną częścią dowodzenia, kierowania i szkolenia wojsk oraz kształtowania właściwego dla demokratycznego państwa wizerunku Sił Zbrojnych RP. Sprzyja także tworzeniu odpowiednich warunków dla sprawnego funkcjonowania sił zbrojnych oraz wypełniania przez nie zadań bojowych i szkoleniowych czasu „P” i „W”.

3002. Podmiotem działalności wychowawczej, zróżnicowanym, co do celów, treści, form i metod są żołnierze zawodowi, kandydaci na żołnierzy zawodowych, żołnierze służby okresowej i zasadniczej, żołnierze rezerwy odbywający ćwiczenia wojskowe oraz studenci i absolwenci szkół wyższych, odbywający przeszkolenie wojskowe. Zasadnicze zadania tej działalności realizowane są w jednostkach wojskowych, zwłaszcza na rzecz pododdziałów.

3.2. Cele i zadania działalności wychowawczej

3003. Cele i zadania działalności wychowawczej uwzględniają:

1. Konstytucyjne zasady polityki obronnej, w tym zasadę neutralności w sprawach politycznych oraz cywilnej demokratycznej kontroli nad wojskiem, państwowe programy polityki społecznej, edukacyjnej i kulturalnej oraz programy rozwoju Sił Zbrojnych RP.

2. Prawa obywatelskie i obowiązki żołnierskie, zasady pluralizmu społecznego
   i tolerancji, powszechnie obowiązujące prawo oraz przepisy wojskowe.

3. Spójność działalności wychowawczej ze wszystkimi formami i dziedzinami życia wojskowego.

3004. Celem działalności wychowawczej jest:

1. Kształtowanie świadomości służby żołnierza-obywatela - obrońcy Ojczyzny, żołnierza - uczestnika misji pokojowych, humanitarnych oraz innych akcji wojskowych poza granicami kraju.

2. Kształtowanie wysokiego morale i dyscypliny, zapewniającego zdolność do wykonywania zadań w warunkach bojowych oraz służby pokojowej, motywowanie do aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w procesie dowodzenia
   i kierowania oraz dbanie o wszechstronny rozwój osoby żołnierza-obywatela, dorosłego człowieka w środowisku wojskowym.

3. Tworzenie przyjaznej atmosfery służby wojskowej oraz dbałości o warunki jej pełnienia.

3005. Zadaniem działalności wychowawczej jest:

1. Kształtowanie postaw obywatelskich, rozumienia miejsca i roli sił zbrojnych
   w demokratycznym państwie prawa.

2. Wykorzystywanie narodowych tradycji orężnych i sojuszniczych doświadczeń oraz dorobku nauk w motywowaniu do wzorowej służby oraz kreowaniu pozytywnego wizerunku Sił Zbrojnych RP w kraju i za granicą.

3. Troska o adaptację do służby wojskowej, prowadzenie działalności na rzecz higieny psychicznej w środowisku wojskowym.

4. Prowadzenie działalności w zakresie profilaktyki wychowawczej i psychoprofilaktyki, rozwiązywanie problemów patologii społecznych w życiu wojskowym.

5. Prowadzenie różnorodnych form edukacyjnych służących pogłębianiu wiedzy ogólnej, rozwijaniu umiejętności zawodowych i społecznych kompetencji dowódców i innych osób funkcyjnych; inspirowanie żołnierzy do uczestnictwa
   w kulturze i kreowaniu z ich udziałem życia kulturalnego w środowisku wojskowym.

6. Upowszechnianie znajomości prawa (w tym prawa karnego oraz wojskowych przepisów dyscyplinarnych), międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych (w tym ochrony dóbr kultury) oraz zasad etyki zawodowej.

7. Pozyskiwanie społecznej akceptacji dla polityki obronnej państwa poprzez przedstawianie celów, potrzeb, niezbędnych środków oraz jej efektów, współdziałanie z instytucjami pozarządowymi, obywatelskim zapleczem obronności, realizującym zadania na rzecz kształtowania świadomości obronnej społeczeństwa.

3006. Działalność wychowawcza obejmuje:

1. Monitorowanie, analizowanie, przetwarzanie danych o nastrojach społecznych
   w poszczególnych grupach osobowych wojska, kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych.

2. Profilaktykę wychowawczą i psychoprofilaktykę.

3. Kształtowanie dyscypliny wojskowej oraz prowadzenie spraw informacyjno-wyjaśniających i sprawozdawczo-ewidencyjnych w tym zakresie.

4. Edukację obywatelską, działalność instruktorsko-metodyczną, upowszechnianie tradycji i ceremoniału wojskowego.

5. Promocję obronności oraz kreowanie właściwego wizerunku wojska w społeczeństwie, a zwłaszcza w środowisku lokalnym garnizonu wojskowego.

6. Współdziałanie duszpasterstwa wojskowego z dowódcami i ogniwami wychowawczymi na wszystkich szczeblach dowodzenia.

7. Działalność kulturalną, artystyczną, oświatową, sportowo-rekreacyjną i turystyczno-rekreacyjną.

8. Współpracę wojska ze społeczeństwem.

9. Działalność informacyjną i wydawniczą w zakresie oddziaływań wychowawczych.

3007. Za programowanie, koordynowanie i nadzorowanie zadań społeczno-wychowawczych w resorcie obrony narodowej odpowiada Minister Obrony Narodowej, któremu podlega właściwa komórka organizacyjna w sprawach wychowania i promocji obronności.

3008. Za określanie kierunków i zadań oraz ocenianie dyscypliny wojskowej w skali sił zbrojnych odpowiada Szef Sztabu Generalnego WP.

3009. Za programowanie, koordynację i realizację zadań działalności wychowawczej
      w rodzajach sił zbrojnych, oddziałach i pododdziałach odpowiadają dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia poprzez podległe im bezpośrednio osoby funkcyjne oraz odpowiednie struktury organizacyjne: oddział wychowawczy, wydział wychowawczy, sekcja wychowawcza, oficer społeczno-wychowawczy.

4. KIEROWANIE SZKOLENIEM - PODZIAŁ KOMPETENCJI W ZAKRESIE ORGANIZOWANIA I PROWADZENIA SZKOLENIA

4.1. Kierowanie szkoleniem Sił Zbrojnych RP

4000. Proces szkolenia sił zbrojnych jest ściśle powiązany z funkcją dowodzenia i kierowania. Zgodnie z zasadą DOWODZISZ - SZKOLISZ - ODPOWIADASZ, każdy przełożony ponosi pełną odpowiedzialność za poziom wyszkolenia podległej mu struktury organizacyjnej. Szkolenie podwładnych jest kluczowym obowiązkiem wszystkich dowódców, od którego zależy efektywność działania i zdolność bojowa dowództw i wojsk.

4001. Kierowanie szkoleniem realizowane jest poprzez podsystem kierowania, na wszystkich poziomach dowodzenia, w ramach funkcjonującego w Siłach Zbrojnych RP systemu dowodzenia.

4002. W podsystemie kierowania wyodrębnia się sferę decyzyjną, w ramach której realizuje się zadania dotyczące podejmowania decyzji niezbędnych do efektywnego funkcjonowania systemu szkolenia oraz sferę informacyjną, w ramach której dostarczane są niezbędne informacje o praktycznej realizacji procesu szkolenia.

4003. W obszarze sfery decyzyjnej dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia, uwzględniając stopień wykonania zadań, poziom wyszkolenia i dyscypliny oraz możliwości zabezpieczenia procesu szkolenia, określają zamiar do prowadzenia działalności szkoleniowej, będący podstawą do planowania, organizowania i zabezpieczenia materiałowo-technicznego procesu szkolenia i na tej podstawie kierunki, formy i metody działalności szkoleniowo-metodycznej zapewniające wykonanie otrzymanego zadania i osiągnięcie zamierzonego celu.

4004. W obszarze sfery informacyjnej realizowane są przez dowództwa i sztaby a także inne instytucje szczebla centralnego zadania w zakresie zbierania, gromadzenia przetwarzania i upowszechniania danych, zapewniające właściwe wykorzystanie wniosków i doświadczeń w procesie szkolenia.

4005. W kierowaniu szkoleniem Sił Zbrojnych RP wiodącą rolę odgrywa Sztab Generalny WP, który zapewnia właściwą realizację zadań nałożonych na Szefa Sztabu Generalnego WP w zakresie kierowania szkoleniem wojsk, kreuje strategię szkoleniową oraz normuje proces szkolenia, a także kieruje jego programowaniem i planowaniem w ramach posiadanych kompetencji.

4006. W procesie kierowania szkoleniem sił zbrojnych na poszczególnych szczeblach dowodzenia dowódcy (szefowie, komendanci) spełniają role interpersonalne, informacyjne i decyzyjne. Od ich umiejętności zależy właściwe określanie celów szkoleniowych, sprawny przebieg szkolenia w poszczególnych jego etapach,
      a w efekcie efektywność szkolenia mierzona stopniem wyszkolenia podległych wojsk.

4007. Kierowanie szkoleniem Sił Zbrojnych RP obejmuje: planowanie, organizowanie
      i motywowanie (stymulowanie działań) w zakresie realizacji zadań szkoleniowych oraz ocenę stopnia wyszkolenia. Obowiązek ten spoczywa na dowódcach (szefach, komendantach) w ramach posiadanych kompetencji.

1. Planowanie szkolenia wyraża się w określeniu zamierzeń szkoleniowych i innych zasadniczych przedsięwzięć organizacyjnych oraz wskazaniu i doborze form i metod (sposobów) ich realizacji, a także zaplanowanie środków materiałowo-tecznicznych zapewniających zorganizowaną i skoordynowaną
   w czasie działalność na określonym szczeblu dowodzenia.

2. Organizowanie szkolenia to wybór wykonawców i przydzielenie zadań, nadawanie uprawnień decyzyjnych przez organa kierowania i dowodzenia, zmierzające do osiągnięcia założonych celów szkolenia oraz uzyskania odpowiedniej skuteczności, sprawności i efektywności szkolenia.

3. Motywowanie wyrażone jest poprzez inspirowanie, doradzanie oraz wspieranie podwładnych w ramach prowadzonej działalności szkoleniowej.

4. Ocena stopnia wyszkolenia polega na systematycznym dokonywaniu sprawdzenia poziomu wyszkolenia w celu uzyskania pełnej i wiarygodnej oceny poziomu wyszkolenia jednostek (oddziałów, pododdziałów) oraz obiektywnej oceny stanu przygotowania do realizacji zadań zgodnie z przeznaczeniem. Ocena stopnia wyszkolenia na wszystkich poziomach dowodzenia spełnia następujące funkcje:

1. sygnalizacyjno - informacyjną (sygnalizowanie problemu i dostarczanie informacji niezbędnych do usunięcia uchybień);

2. profilaktyczną (eliminowanie w przyszłości podobnych uchybień);

3. instruktażowo - doradczą (inicjowanie kierunków i środków zaradczych „podpowiadającą” - jak eliminować przyczyny i niekorzystne zjawiska;

4. pobudzającą (inspirowanie kontrolowanych do poszukiwania właściwych rozwiązań);

5. sprawdzającą (ocenianie efektywności szkolenia i stopnia osiągnięcia gotowości do prowadzenia działań zgodnie z operacyjnym przeznaczeniem).

1. Podział kompetencji na poszczególnych szczeblach dowodzenia SZ RP

4008. Precyzyjne określenie roli dowódców i osób funkcyjnych na poszczególnych szczeblach dowodzenia w systemie kierowania szkoleniem sił zbrojnych oraz ich zakresu odpowiedzialności zapewnia sprawne przygotowanie i realizację procesu szkolenia, skuteczne kierowanie nim i obiektywną ocenę stopnia realizacji zadań, a także jest podstawą rytmicznego działania, ukierunkowanego na osiągnięcie celów szkolenia sił zbrojnych. Modelowy kompetencyjny zakres odpowiedzialności szkoleniowej przedstawia załącznik A.

4009. W zakresie działalności szkoleniowej poszczególne osoby funkcyjne oraz dowództwa realizują następujące zadania:

1. Sztab Generalny WP:

1. kreuje strategię szkoleniową Sił Zbrojnych RP, określa główne cele, zadania i kierunki szkolenia;

2. planuje i koordynuje przedsięwzięcia szkolenia strategiczno-operacyjnego w Siłach Zbrojnych RP, opracowuje i prowadzi treningi sztabowe i ćwiczenia z centralnymi organami pokojowego i wojennego systemu dowodzenia oraz treningi i ćwiczenia specjalistyczne stosownie do kompetencji szkoleniowych komórek organizacyjnych tworzących SG WP;

3. programuje i planuje udział wybranych komponentów SZ RP w ćwiczeniach sojuszniczych;

4. koordynuje proces implementacji do wojsk dokumentów standaryzacyjnych NATO;

5. określa zasadnicze założenia i wydaje wytyczne do opracowania dokumentów normujących działalność szkoleniową sił zbrojnych;

6. opracowuje dokumenty normujące proces szkolenia (doktryny, regulaminy, instrukcje itp.) obejmujące swoim zasięgiem przedmiotowym wszystkie rodzaje sił zbrojnych;

7. gromadzi i upowszechnia doświadczenia i wnioski z prowadzonych ćwiczeń;

8. opiniuje projekty dokumentów normujących problematykę szkoleniową;

2. Dowódcy Rodzajów Sił Zbrojnych RP kierują i ponoszą całkowitą odpowiedzialność za przygotowanie dowództw ZT i podległych jednostek organizacyjnych do organizacji i prowadzenia działań bojowych oraz do wykonania zadań zgodnie z wojennym przeznaczeniem, a także za metodyczne przygotowanie dowódców do organizowania i prowadzenia działalności szkoleniowej.

3. Dowództwa RSZ:

1. transponują na grunt podległego rodzaju sił zbrojnych dokumenty nadrzędnego szczebla dowodzenia (decyzje, dyrektywy, rozkazy), uczestniczą
   w opracowaniu i wdrażaniu do wojsk ratyfikowanych dokumentów standaryzacyjnych NATO;

2. organizują i nadzorują przedsięwzięcia szkolenia operacyjno-taktycznego, bojowego, logistycznego i ogólnego oraz udział wydzielonych jednostek
   w ćwiczeniach sojuszniczych;

3. organizują i kierują procesem szkolenia wojsk i sztabów;

4. organizują szkolenie w zakresie wykorzystywania bojowego i eksploatacji nowowprowadzanego (modernizowanego) UiSW oraz środków bojowych
   i materiałowych;

5. zapewniają właściwe oprzyrządowanie procesu szkolenia podległych wojsk, opracowują i wdrażają programy szkolenia, programy strzelań, instrukcje, metodyki, podręczniki, poradniki itp.;

6. dokonują merytorycznej oceny zdolności bojowej, w tym działalności szkoleniowej oraz podejmują decyzje usprawniające proces szkolenia;

7. określają zakres szkolenia jednostek wojskowych wydzielonych do poszczególnych komponentów sił zbrojnych oraz niezbędne materiałowo-techniczne zabezpieczenie procesu szkolenia, wypracowują kierunki rozwoju i finansowania w zakresie funkcjonowania bazy szkoleniowej;

8. analizują, gromadzą oraz upowszechniają doświadczenia i wnioski z zakresu działalności szkoleniowej, a także konfliktów zbrojnych;

9. zapewniają niezbędne zabezpieczenie materiałowo-techniczne i finansowe procesu szkolenia.

4. Dowództwo operacyjne w zakresie działalności szkoleniowej realizuje następujące zadania:

1. planuje, organizuje i prowadzi ćwiczenia z wydzielonymi komponentami RSZ (dowództwo korpusu/dywizji, COP, COM) z udziałem i bez udziału wojsk;

2. prowadzi certyfikację sił wydzielonych do składu kontyngentu;

3. uczestniczy w narodowych i sojuszniczych ćwiczeniach dowódczo-sztabowych na szczeblu strategicznym i operacyjnym;

4. współpracuje w zakresie szkolenia i wymiany doświadczeń z wybranymi narodowymi dowództwami operacyjnymi państw NATO, UE;

5. opiniuje dokumenty doktrynalne z zakresu operacji (działań) połączonych;

6. gromadzi, analizuje i rozpowszechnia w SZ RP doświadczenia z prowadzonych misji i operacji, a także udziału wydzielonych sil i środków w przeciwdziałaniu/likwidacji skutków katastrof i klęsk żywiołowych;

7. określa standardy i wymagania szkoleniowe dla komponentów RSZ przewidzianych do użycia w ramach misji/operacji.

5. Dowódcy na szczeblu taktycznym - realizują zadania w zakresie bezpośredniego kierowania procesem szkolenia i działalnością metodyczną podległych im struktur organizacyjnych, zgodnie z kompetencyjnym zakresem odpowiedzialności (KZO). Kompetencyjny zakres odpowiedzialności dowódców ustala odpowiedzialność za wyszkolenie oraz metodyczne przygotowanie podległych dowództw i wojsk w następujących obszarach działania:

1. przygotowanie bezpośrednio podległych dowódców do planowania, organizowania i prowadzenia działań bojowych;

2. wyszkolenie bojowe dowodzonego związku operacyjnego (taktycznego), oddziału, pododdziału;

3. wyszkolenie i zgrywanie podległego dowództwa (sztabu);

4. przygotowanie bezpośrednio podległych dowódców do kierowania działalnością szkoleniową;

5. merytoryczna ocena zdolności bojowej podległych wojsk oraz działalności osób funkcyjnych odpowiedzialnych za zapewnienie i utrzymanie tej zdolności oraz za ich wyszkolenie.

5. ZABEZPIECZENIE PROCESU SZKOLENIA

5000. Przełożony - organizator szkolenia - zobowiązany jest do zabezpieczenia podwładnemu stosownych środków finansowych, materiałowych i technicznych, umożliwiających zachowanie ciągłości i rytmiczności procesu szkolenia oraz osiągnięcie nakazanych celów szkolenia, a tym samym wykonanie postawionych zadań.

5001. Potrzeby środków niezbędnych do zabezpieczenie procesu szkolenia, określa się stosownie do planowanych w ciągu roku przedsięwzięć szkoleniowych, wynikających z planów zasadniczych przedsięwzięć i diagramów szkolenia z uwzględnieniem możliwości budżetowych resortu obrony narodowej.

5002. Koszty przedsięwzięć szkoleniowych uwzględnia się w planowaniu budżetowym,
      a odpowiednie środki finansowe ujmuje w wydatkach przewidzianych na ten proces.

5003. W planowaniu szkolenia powszechnie stosuje się zasady rachunku ekonomicznego (koszt-efekt), dążąc do minimalizacji jego kosztów, szczególnie w zakresie eksploatacji uzbrojenia i techniki wojskowej oraz zużycia środków bojowych i materiałowych.

5004. Podstawowym elementem umożliwiającym realizację procesu szkolenia jest baza szkoleniowa. Stanowią ją zasoby obiektów budowlanych oraz urządzeń służących
      do zabezpieczenia należytego funkcjonowania procesu szkolenia dowództw, sztabów i wojsk z wykorzystaniem uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz środków materiałowo-technicznego zabezpieczenia.

5005. Racjonalne wykorzystanie bazy szkoleniowej oraz właściwa synchronizacja intensywności szkolenia z możliwościami finansowego i materiałowego-technicznego zabezpieczenia powinno zapewnić:

1. Pełną realizację zaplanowanych przedsięwzięć szkoleniowych.

2. Ograniczenie do niezbędnego minimum szkolenia z wykorzystaniem techniki bojowej i środków bojowych.

3. Zwiększenie efektywności szkolenia przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów eksploatacyjnych sprzętu bojowego.

4. Opanowanie umiejętności posługiwania się sprzętem i uzbrojeniem będącym
   i wprowadzanym na uzbrojenie pododdziałów.

5. Zapewnienie bezpieczeństwa ćwiczących oraz ograniczenie wydatków na ochronę środowiska związanych z eksploatacją techniki bojowej.

6. Szkolenie i doskonalenie żołnierzy, załóg, drużyn, obsług oraz zgrywanie pododziałów z wykorzystaniem wprowadzanych na wyposażenie sił zbrojnych urządzeń szkolno- treningowych.

5006. Wyposażenie obiektów bazy szkoleniowej w urządzenia szkolno-treningowe realizowane jest z uwzględnieniem stopnia wyposażenia technicznego jednostek wojskowych wraz z wprowadzaniem nowej generacji sprzętu bojowego, przebazowywaniem urządzeń szkolno-treningowych, stanowiących oprzyrządowanie sprzętu nieperspektywicznego do jednostek nim dysponujących.

5007. Oprzyrządowanie procesu szkolenia obejmujące zbiór dokumentów normujących
      i opisujących proces szkolenia w zakresie jego planowania, organizowania i realizacji, a także monitorowania i rozliczania z działalności szkoleniowej, stanowi źródło wiedzy i podłoże do sprawnej realizacji procesu szkolenia. Treści zawarte
      w tych dokumentach podlegają ciągłej ocenie i aktualizacji.

Z A K O Ń C Z E N I E

Zrealizowanie zawartych w „Doktrynie szkoleniowej Sił Zbrojnych RP” strategicznych kierunków szkoleniowych, możliwe jest do osiągnięcia poprzez konsekwentne
i kompleksowe wdrażanie wynikających z niej zadań w założonych przedziałach czasowych.

Urzeczywistnienie prognozowanych celów szkoleniowych wymaga od wszystkich animatorów procesu szkolenia oraz ich realizatorów spełnienia najważniejszego warunku decydującego o końcowym efekcie działalności szkoleniowej - chcieć szkolić z pełnym zaangażowaniem szkolących i szkolonych.

Wymaga również zdecydowanego działania w egzekwowaniu ścisłego wykonawstwa realizacji zadań szkoleniowych zgodnie z założonymi planami. Trudności w pełnym niekiedy zabezpieczeniu procesu szkolenia w środki materiałowe nie powinno powodować zaniechania działań w tym zakresie.

Osoby funkcyjne dowództw wszystkich szczebli dowodzenia odpowiedzialne
za wyszkolenie podległych organów dowodzenia oraz wojsk po uszczegółowieniu i dostosowaniu treści zadań do charakteru i przeznaczenia podległych im jednostek organizacyjnych, realizować będą proces wdrażania ustaleń „Doktryny szkolenia SZ RP DD/7” stosownie do posiadanego zakresu odpowiedzialności.

Przedstawiona "Doktryna szkolenia Sił Zbrojnych RP", wskazuje osobom funkcyjnym odpowiedzialnym za realizacje procesu szkolenia, kierunki przygotowania sił zbrojnych (RSZ, rodzajów wojsk) do realizacji zadań zgodnie z wymogami współczesnego pola walki.

S Ł O W N I K

w treści niniejszego dokumentu zastosowano następujące definicje, terminy i skróty:

1. Autonomiczność jednostki - wyraża się zdolnością do prowadzenia (w określonym czasie) różnorodnych (specjalistycznych) zadań w oderwaniu od zasadniczego ugrupowania bojowego, w tym bez możliwości stałego zabezpieczenia materiałowego. Osiąga się ją poprzez zgromadzenie odpowiedniego zapasu środków materiałowych, głównie zaś poprzez dobór odpowiednich jednostek, a także wyszkolenie i zgranie wszystkich elementów składowych danej jednostki. Grupa Zadaniowa (Taktyczna Grupa Bojowa, komponenty wydzielane do Sił Odpowiedzi NATO, okręt itp.).

2. Baza szkoleniowa - stanowią ją zasoby obiektów budowlanych oraz urządzeń służących do zabezpieczenia należytego funkcjonowania procesu szkolenia dowództw, sztabów i wojsk z wykorzystaniem uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz środków materiałowo-technicznego zabezpieczenia. W skład bazy szkoleniowej wchodzą obiekty infrastruktury szkoleniowej (garnizonowe i poligonowe obiekty szkoleniowe oraz terenowe obiekty inżynierskie), baza gabinetowa, urządzenia szkolno-treningowe, ośrodki (systemy) symulacyjne.

3. Cele sił zbrojnych - uzgodnione z sojusznikami zobowiązania szczegółowe państwa, których osiągnięcie pozwala na uzyskanie przez jego siły zbrojne zdolności do realizacji strategii obronnej i działań w wymiarze narodowym i sojuszniczym.

4. Centrum Operacji Powietrznych (COP) - organ dowodzenia realizujący zadania dla potrzeb narodowego i sojuszniczego systemu obrony powietrznej. Na szczeblu narodowym posiada kompetencje do dowodzenia, stawiania zadań i kierowania aktywnymi środkami walki na szczeblu taktycznym, po ich przekazaniu w operacyjne podporządkowanie dowódcy COP.

5. Centrum Operacji Morskich (COM) - organ dowodzenia dowódcy Marynarki Wojennej. Realizuje zadania dla potrzeb kierowania i dowodzenia okrętami (zespołami okrętów) w operacjach narodowych oraz wydzielanych do Sojuszu w ramach operacji połączonych prowadzonych przez Dowództwo NATO.

6. Centrum Symulacji i Komputerowych Gier Wojennych (CSiKGW) - wspomagany komputerowo ośrodek do szkolenia i przygotowania stanów osobowych dowództw szczebla operacyjnego w wykonywaniu zadań działania i współdziałania bojowego wszystkich komponentów rodzajów sił zbrojnych przewidywanych do realizacji zadań w czasie pokoju kryzysu i wojny.

7. Doktryna - podstawowe zasady, według których siły zbrojne prowadzą swoją działalność realizując określone cele; spełniają nadrzędną rolę, ale wymagają oceny odnośnie ich stosowania.

8. Dokument doktrynalny - dokument zawierający podstawowe zasady, jakimi powinny kierować się siły zbrojne, aby osiągnąć założone cele i wykonać postawione zadania.

9. Dowodzenie - jest to proces, poprzez który dowódca narzuca swoją wolę i zamiary podwładnym oraz w ramach którego wspomagany przez swój sztab planuje, organizuje, koordynuje i ukierunkowuje działania podległych mu wojsk przez użycie standardowych procedur działania i wszelkich dostępnych środków przekazywania informacji.

10. Dowództwo - zespół osób funkcyjnych i komórek organizacyjnych, przy pomocy którego dowódca dowodzi podległymi wojskami (jednostkami).

11. Dowództwo Operacyjne - organ dowodzenia operacyjnego siłami wydzielonymi
    z RSZ na okres prowadzenia misji i operacji połączonych.

12. Dyrektywa

1. Informacja wojskowa określająca zasady działania lub nakazująca wykonanie określonej akcji.

2. Plan opracowany w celu realizacji po zarządzeniu lub w określonej sytuacji.

3. W szerszym pojęciu, dowolne polecenie, które zapoczątkowuje lub zarządza działanie, typ zachowania lub procedurę.

13. Działalność metodyczna - stanowi zespół przedsięwzięć organizacyjnych, szkoleniowych i wychowawczych, odpowiednio zaplanowanych i systematycznie realizowanych, umożliwiających nabycie wiedzy i praktycznych umiejętności metodycznych dowódców.

14. Działalność szkoleniowo-metodyczna - stanowi zespół przedsięwzięć organizacyjnych, szkoleniowych i metodycznych, odpowiednio zaplanowanych i systematycznie realizowanych w procesie szkolenia. Działalność szkoleniowo-metodyczna jest integralną częścią procesu szkolenia.

15. Efektywność szkolenia - miara sprawności i skuteczności szkolenia; miara tego,
    w jakim stopniu wyznaczane i osiągane są odpowiednie cele szkolenia.

16. Gotowość operacyjna - zdolność jednostki / formacji, okrętu, systemu broni lub wyposażenia do wykonania zadań lub prowadzenia działań, do których zostały powołane lub przeznaczone. Może być używana w znaczeniu ogólnym lub do określenia stopnia gotowości.

17. Implementacja - to wypełnianie zobowiązań wynikających z treści ratyfikowanego dokumentu. Finalnym etapem tego procesu jest wdrożenie do wojsk instrukcji, regulaminów, zasad działania (postępowania), podręczników, metodyk itp.

18. Kierowanie szkoleniem - to proces planowania, organizowania, motywowania (stymulowania działań) i kontrolowania działalności szkoleniowej przez komórki organizacyjne (organa dowodzenia, osoby funkcyjne) w ramach posiadanych kompetencji.

19. Kompetencje służbowe (łac. competentia = odpowiedzialność) - całokształt uprawnień
    i odpowiedzialności wynikających z obowiązków osób zajmujących stanowiska służbowe w hierarchii wojskowej. Na każdym szczeblu organizacyjnym największe kompetencje przysługują dowódcom; określają je regulaminy, instrukcje i inne dokumenty normatywno-prawne oraz ustalone przez wyższych przełożonych zakresy obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności.

20. Koncepcja - przedstawienie pomysłu, wyrażającego sposób wykonania lub przeprowadzenia czegoś, mogące prowadzić do przyjęcia pewnej procedury.

21. Koncepcja szkolenia - ogólne ujęcie, obmyślany plan realizacji procesu szkolenia, rozwiązania problemów szkoleniowych. Jest to określenie tego co należy zrobić w szerokim znaczeniu i sformułowanie wytycznych w sposób na tyle elastyczny aby pozwolić na wykonanie planu przy jednoczesnym określeniu wynikających z niego zadań szkoleniowych. Koncepcja szkolenia określa sposób i kolejność wykonania określonych przedsięwzięć szkoleniowych, a także priorytety wsparcia i zabezpieczenia procesu szkolenia.

22. Moduł bojowy - grupa zadaniowa - jednostka kalkulacyjna tworzona na bazie batalionów, eskadr lotnictwa taktycznego i dywizjonów rakietowych, okrętowych grup zadaniowych z odpowiednimi elementami wsparcia i zabezpieczenia działań do realizacji określonego zadania.

23. Morale - specyficzna dyspozycja psychospołeczna wyrażająca gotowość do ofiarnego wypełniania rozkazów i decyzji, indywidualna i zbiorowa odporność żołnierzy na trudności i zagrożenia, wola działania oraz poczucie odpowiedzialności w realizacji wspólnych celów.

24. Nastroje - stan psychiczny żołnierzy, charakteryzujący się dynamiką w zachowaniach
    i wypowiadanych opiniach, pojawiający się w konkretnych zbiorowościach (pododdział, oddział, okręt, garnizon), grupach osobowych w związku z wydarzeniami, zjawiskami zachodzącymi w życiu wojska (komórki organizacyjnej, jednostki wojskowej), państwa a także sytuacji polityczno-wojskowej i społeczno-ekonomicznej.

25. Normowanie szkolenia - to ustalanie i zatwierdzanie projektów dotyczących zasad
    i trybu opracowania planów, programów, budżetów, a także ustalanie norm regulujących i porządkujących przydział środków materiałowych, technicznych, finansowych niezbędnych do realizacji procesu szkolenia sił zbrojnych.

26. Obowiązująca procedura działania - zbiór instrukcji obejmujący takie metody postępowania, które prowadzą do określonych lub znormalizowanych procedur bez utraty ich skuteczności. Procedurę taką stosuje się o ile nie zarządzi się inaczej.

27. Operacja połączona - to działanie, w którym biorą udział komponenty, co najmniej dwóch rodzajów sił zbrojnych, zgodnie z zasadą pełnej integracji sił biorących w niej udział, są to działania planowe realizowane i kierowane przez jednego dowódcę z tego rodzaju sił zbrojnych, który spełnia w niej wiodącą rolę. Planowana jest przez kierownictwo strategiczne i realizowana przez Dowództwo Operacyjne. Operacja połączona może być prowadzona w układzie narodowym, sojuszniczym i wielonarodowym podczas pokoju, kryzysu i wojny.

28. Operacja sił połączonych - operacja prowadzona przez siły zbrojne dwóch lub więcej krajów członkowskich działających razem w celu wykonania określonego zadania.

29. Planowanie - projektowanie, zestawianie w ustalonym porządku ściśle określonych - co do treści, formy, wykonawcy, miejsca, terminów i kosztów - przedsięwzięć, a także czynności organizacyjnych zapewniających pełną, sprawną oraz harmonijną realizację programów, decyzji i rozkazów.

30. Procedura - unormowany przepisami zwyczajowymi sposób prowadzenia, załatwiania jakiejś sprawy; tok, tryb, przebieg czegoś, np. przygotowania i prowadzenia ćwiczeń wojskowych.

31. Proces szkolenia (processus = postępowanie) - przebieg kolejno następujących po sobie czynności obejmujących organizację szkolenia, szkolenie oraz kontrolę i ocenę postępów w szkoleniu, pozostających między sobą w związku przyczynowym.

32. Profilaktyka wychowawcza w wojsku - zorganizowana, celowa działalność wychowawcza o charakterze prewencyjnym, ukierunkowana na zapewnienie przestrzegania przez żołnierzy zasad dyscypliny wojskowej, prawidłowych stosunków oraz tworzenia właściwej atmosfery służby.

33. Przywództwo wojskowe - zbiór kompetencji i umiejętności dowódców wszystkich osób uczestniczących w procesie dowodzenia i kierowania, ich zdolności motywowania i umożliwiania podwładnym przyczyniania się do efektywności i sukcesu realizowanych zadań.

34. Siły zbrojne pod dowództwem NATO - siły zbrojne, które państwa członkowskie wydelegowały pod dowództwo operacyjne lub kontrolę operacyjną dowódców NATO.

35. Siły zbrojne przydzielone do NATO - siły zbrojne znajdujące się w dyspozycji NATO; sklasyfikowane jako:

a) siły Dowództwa NATO;

b) siły wydzielone do NATO;

c) siły przeznaczone do wydzielenia do NATO;

d) inne siły NATO.

36. Siły zbrojne wydzielone na potrzeby NATO - siły zbrojne, które państwa członkowskie godzą się przekazać pod dowództwo operacyjne lub kontrolę operacyjną dowódców NATO, w ramach określonych systemów alarmowania lub w sytuacjach przewidzianych specjalnymi porozumieniami.

37. Skuteczność szkolenia- umiejętność wyznaczania (wyboru) właściwych celów i prowadzenie szkolenia w sposób zapewniający ich osiągnięcie.

38. Sprawność szkolenia- umiejętność minimalizowania zużycia środków materiałowych
    i finansowych przy osiąganiu założonych celów szkolenia, właściwe organizowanie
    i prowadzenie szkolenia (zdolność związana z nakładami i wynikami).

39. Standard - dokładna wartość, fizycznie istniejąca rzecz lub abstrakcyjne pojęcie, ustalone i zdefiniowane przez władze, obowiązujące obyczaje lub wspólne uzgodnienia, służące jako wzorzec, model lub zasada przy pomiarach ilościowych i jakościowych oraz do ustalenia zasad i procedur lub do oceny wyników. Ustalona ilość lub jakość.

34. Standaryzacja opracowywanie i wdrażanie koncepcji, doktryn procedur i rozwiązań w celu osiągnięcia i utrzymania pożądanego poziomu kompatybilności, zamienności lub jednolitości w obszarze operacyjnym, procedur, materiałowo-tachnicznym i administracyjnym dla osiągnięcia interoperacyjności. Gradacja poziomów standaryzacji jest następująca: kompatybilność, zamienność, jednolitość.

35. System doskonalenia zawodowego - to struktura studiów i kursów w kraju i za granicą, przygotowujących żołnierzy zawodowych do służby na kolejnych stanowiskach służbowych. System doskonalenia zawodowego obejmuje doskonalenie zawodowe korpusu oficerów i doskonalenie zawodowe korpusu podoficerów.

36. System dowodzenia, kierowania i obiegu informacji - zintegrowany system obejmujący zasady i procedury działania, strukturę organizacyjną, personel, sprzęt, obiekty oraz linie łączności zapewniający terminowe dostarczanie władzom wszystkich szczebli odpowiednich danych niezbędnych do planowania, kierowania i kontroli ich działania.

37. System dowodzenia (kierowania) - to uporządkowana zgodnie z zasadami i wymaganiami dowodzenia całość złożona z organów dowodzenia, sprzężonych z sobą informacyjnie i zapewniające podejmowanie stosownych decyzji na wszystkich szczeblach dowodzenia.

38. System dydaktyczny (dydaktyczno-wychowawczy) - to wyodrębniony z systemu szkolenia sił zbrojnych, uporządkowany zbiór kadry dydaktyczno-dowódczej (instruktorskiej), żołnierzy (szkoleni), treści kształcenia oraz dydaktycznego środowiska materialnego, połączony relacjami zapewniającymi osiągnięcie założonych celów kształcenia.

40. System militarny - to wyodrębniony z systemu obronnego państwa uporządkowany zbiór elementów organizacyjnych i obszarów funkcjonalnych, których przeznaczenie,
    a także wzajemne powiązania i relacje zapewniają sprawne funkcjonowanie SZ RP
    w czasie pokoju, kryzysu i wojny.

41. System rażenia - to spójny układ różnorodnych środków rażenia przygotowany do działania zgodnie z decyzją dowódcy. Celem systemu rażenia jest destrukcyjne oddziaływanie na system walki zbrojnej strony przeciwnej, ukierunkowane na jego zniszczenie i uniemożliwienie efektywnego działania. Składa się on z podsystemów ognia broni strzeleckiej i pokładowej, ognia artylerii, ognia lotnictwa, ognia przeciwlotniczego, rażenia elektronicznego, rażenia środków inżynieryjnych oraz oddziaływania psychologicznego.

42. System rozpoznania wojskowego SZ RP - to rozwinięty w przestrzeni (na lądzie, morzu i w powietrzu) potencjał rozpoznawczy wewnętrznie powiązany i skoordynowany jednolitymi więzami o0rganizacyjnymi (hierarchicznymi, funkcjonalnymi, informacyjnymi i technicznymi) działający według ustalonych procedur, na rzecz zdobywania, gromadzenia, opracowywania (przetwarzania) i przekazywania informacji o terenie
    i akwenach morskich oraz przeciwniku w odniesieniu do którego są lub będą planowane, organizowane i prowadzone działania bojowe. W systemie rozpoznania, ze względu na określone odniesienie (środowisko prowadzenia rozpoznania, szczebel organizacyjny, rodzaj sił zbrojnych, rodzaj wojsk itp.), wyróżnia się podsystemy, a w podsystemach - elementy rozpoznawcze. Organizatorem systemu i gestorem w Siłach Zbrojnych RP jest Generalny Zarząd Rozpoznania Wojskowego SG WP.

43. System szkolenia sił zbrojnych - to celowo i dynamicznie działający układ elementów obejmujących podmioty szkolenia, cele, treści, formy i metody szkolenia itp., ściśle ze sobą powiązanych i wzajemnie na siebie oddziaływujących, zapewniający przygotowanie kadry, dowództw (sztabów) i wojsk oraz rezerw osobowych do realizacji zadań stojących przed siłami zbrojnymi.

44. System walki (działań) - to skoordynowany wewnętrznie zbiór wzajemnie powiązanych sił, środków i różnorodnych działań, ukierunkowanych na osiągnięcie celu walki (operacji), w sposób zgodny z zamiarem dowódcy i przy jak najmniejszych stratach własnych.

45. Systemy i obszary funkcjonalne w SZ RP - System dowodzenia, łączności i informatyki. System rozpoznania wojskowego. System działań specjalnych. System zabezpieczenia geograficznego i hydrometeorologicznego. System zabezpieczenia hydrograficznego. System zarządzania zasobami osobowymi. System mobilizacyjno-uzupełnieniowy. System obrony powietrznej. System OPBMR. System zabezpieczenia inżynieryjnego. System logistyczny (zabezpieczenia logistycznego). System zabezpieczenia medycznego.

46. Szkolenie bojowe - jest zasadniczym działem szkolenia wojsk. Stanowi ono planową działalność szkoleniową w zakresie wybranych przedmiotów, prowadzoną w oddziałach, pododdziałach i szkolnictwie wojskowym w celu przygotowania żołnierzy do wykonywania indywidualnych i zespołowych zadań taktycznych na polu walki
    lub w misji. Zakres przedmiotowy szkolenia bojowego jednostek określają programy szkolenia.

47. Szkolenie dowództw - to planowa i cykliczna działalność szkoleniowa i metodyczna dowództw i sztabów zmierzająca do ich wszechstronnego przygotowania i doskonalenia w wykonywaniu zadań w czasie pokoju, kryzysu lub wojny na poszczególnych szczeblach dowodzenia.

48. Szkolenie indywidualne - proces podstawowego i specjalistycznego przygotowania żołnierzy do wykonywania zadań na określonych stanowiskach i funkcjach w pododdziałach. Umiejętności nabyte w szkoleniu indywidualnym mają bezpośredni wpływ na wyniki uzyskiwane w szkoleniu zespołowym.

49. Szkolenie programowe - to cyklicznie powtarzające się przedsięwzięcia szkoleniowe, realizowane zgodnie z programami szkolenia, mające na celu wyszkolenie (doskonalenie) żołnierzy w określonych specjalnościach wojskowych oraz opanowanie umiejętności działania zespołowego i zgranie w składzie obsługi, załogi, pododdziału, okrętu itp.

50. Szkolenie zgrywające - obejmuje szkolenie dwóch lub więcej załóg (obsług), pododdziałów, oddziałów. W okresie tym pododdziały odbywają strzelania programowe i ćwiczenia taktyczne zgrywające pododdział (pluton, kompania, eskadra, batalion, okręt). Zakres szkolenia integracyjnego jest zróżnicowany w zależności od kategorii i przeznaczenia jednostki wojskowej.

51. Szkolenie zespołowe - (szkolenie załóg, drużyn, obsług) ukierunkowane na kształcenie umiejętności działania w składzie zespołu oraz doskonalenie indywidualnych umiejętności specjalistycznych.

52. Wychowanie wojskowe - proces kształtowania instrumentalnych i kierunkowych właściwości osobowych żołnierzy oraz ich dyspozycji do samowychowania, celowe oddziaływanie stymulujące pożądane wartości, przekonania, postawy i role społeczne żołnierzy w zakresie ich aktywnego udziału w procesie szkolenia sił zbrojnych, w operacjach wojskowych, akcjach pokojowych i humanitarnych.

53. Zdolność do działania - zdolność sił zbrojnych do zachowywania niezbędnego poziomu siły bojowej w czasie potrzebnym do osiągnięcia zamierzonych celów.

54. Zdolność operacyjna - to właściwość, określająca stan możliwości danej jednostki do podjęcia określonych działań, na obszarze kraju lub poza jego granicami, samodzielnie lub we współdziałaniu z innymi wojskami w określonym czasie i przestrzeni w określonych warunkach, zgodnie z jej operacyjnym przeznaczeniem. O stanie zdolności operacyjnej jednostki decyduje m.in. skład organizacyjny, posiadany potencjał sił i środków, stopień wyszkolenia i ukompletowania w sprzęt wojskowy oraz odpowiedni stan zapasów materiałowych.

Wyznacznikiem zdolności operacyjnej jednostki jest:

1. Sprawnie funkcjonujący system dowodzenia.

2. Zorganizowany system rozpoznania.

3. Skuteczny i żywotny system rażenia i zabezpieczenia działań.

4. Możliwości do prowadzenia działań manewrowych w tym zdolność do przegrupowania na duże odległości.

5. Odpowiedni poziom wyszkolenia i zgrania poszczególnych elementów struktury organizacyjnej.

6. Sprawnie funkcjonujący system zasilania logistycznego.

7. Zdolność do działania w różnorodnym środowisku operacji.

8. Zdolność działania w układzie wielonarodowym (interoperacyjność).

46. Zgrywanie systemu walki - to przedsięwzięcia mające na celu uzyskanie skoordynowanego i sprawnego działania sił i środków zaangażowanych w działaniach bojowych (walce). Zgrywania systemu walki dokonuje się w procesie szkolenia programowego pododdziałów. Bezpośrednie zgrywanie wszystkich elementów systemu odbywa się
    w ramach ćwiczeń z wojskami. Wytyczne dotyczące zgrywania określają dowództwa rodzajów sił zbrojnych (szefowie rodzajów wojsk).

47. Zintegrowany System Rozpoznania Wojskowego SZ RP - jest częścią składową Systemu Rozpoznania Wojskowego. Przedstawia sobą wydzielone z Rodzajów Sił Zbrojnych dyżurne siły i środki z lądu, morza i powietrza rozpoznanie elektroniczne sytuacji militarnej w obszarach operacyjnego zainteresowania SZ RP. Bezpośrednie kierowanie systemem sprawuje Dowódca Dowództwa Operacyjnego.

Słownik terminów i definicji NATO AAP -6U.

Słownik terminów i definicji NATO AAP -6U.

Słownik terminów i delicji NATO 9AAP -6U

tamże

Doktryna narodowa - operacje połączone OP/01

Słownik terminów i delicji NATO 9AAP -6U

Słownik terminów i delicji NATO 9AAP -6U

tamże

tamże, s.288

tamże

Słownik terminów i definicji NATO AAP - 6U

tamże

Słownik terminów i delicji NATO AAP -6U

I

III

8

1

Załącznik C

Załcznik D

Załącznik A

Załącznik A

Załącznik B

---