Elastyczność popytu i podaży

Elastyczność popytu odnosi się do sposobu, w jaki wielkość popytu reaguje na zmiany cen: - jeżeli mała zmiana cen wywoła względnie dużą zmianę popytu, to mówimy że popyt jest elastyczny; jeżeli mała zmiana ceny wywoła względnie małą zmianę popytu, to mówimy że popyt jest nieelastyczny.

1. Punktowa elastyczność popytu - elastyczność mierzona między dwoma punktami krzywej, jeżeli punkty te nie są nadmiernie odległe względem siebie:

ΔQ_d = Q₂ - Q₁

ΔP = P₂ - P₁

gdzie:

e^p_d - elastyczność cenowa popytu

ΔQ_d - bezwzględna zmiana wielkości popytu

Q₁ - wielkość popytu przed zmianą ceny (wielkość początkowa)

Q₂ - wielkość popytu po zmianie ceny

ΔP - zmiana ceny

P₁ - cena początkowa

P₂ - cena po zmianie

Różnokierunkowe zmiany obliczane w liczniku i mianowniku powodują, że wynik byłby zawsze ujemny. Dla uniknięcia stale występującej ujemnej wartości obliczeń wprowadza się znak „-” przed całym wyrażeniem

2. Łukowa elastyczność popytu - stosowana z reguły w przypadku większych zmian cen, dla określenia przeciętnej reakcji popytu między dwoma punktami wyznaczonymi na krzywej popytu przez dwie różniące się znacznie ceny

E_d = 0 => popyt sztywny (nieelastyczny); niezależnie od wielkości zmiany ceny popyt nie reaguje;

E_d < 1 => popyt mało elastyczny (nieelastyczny); jednostkowa zmiana ceny powoduje, że wielkość popytu zmienia się mniej niż o jednostkę;

E_d = 1 => popyt proporcjonalny (neutralny), zmienia się w takim samym tempie, w jakim zmienia się cena;

E_d > 1 => popyt elastyczny - zmiana ceny o jednostkę wywołuje znacznie większą zmianę wielkości popytu;

Popyt na dobro lub usługę jest elastyczny, gdy istnieje wiele bliskich substytutów w tym samym przedziale cenowym; popyt na rzeczy uważane przez ludzi za dobra niezbędne będzie wykazywał tendencję do bycia nieelastycznym.

Krzywa popytu a elastyczność cenowa

Szczególne przypadki reakcji popytu na zmianę ceny

3. Elastyczność mieszana(krzyżowa); zmiana ceny jednego produktu wpływa na popyt innego.

lub inaczej

.

gdzie:

E_m - elastyczność mieszana;

QD_X - ilość początkowa dobra X;

ΔQD_X - zmiana ilości dobra X;

P_Y - cena początkowa dobra Y;

ΔP_Y - zmiana ceny dobra Y.

Dla dóbr komplementarnych elastyczność mieszana jest zawsze ujemna.

Dla dóbr substytucyjnych elastyczność mieszana jest zawsze dodatnia.

4. Dochodowa elastyczność popytu

Prawo Engla:

Wydatki, a więc popyt na dobra wyższego rzędu, rosną szybciej w porównaniu ze wzrostem zakupów dóbr podstawowych. W rezultacie udział wydatków na dobra wyższego rzędu (w stosunku do sumy dochodów) wzrasta, zaś udział kwot wydanych na dobra podstawowe maleje.

	Dochody		Wydatki na dobra podstawowe		Wydatki na dobra luksusowe		Udział dóbr
		suma [zł]	wzrost [%]	suma [zł]	wzrost [%]	suma [zł]	wzrost [%]	podsta- wowych	luksu- sowych
Dochód początkowy	500	X	250	X	250	X	50%	50%
Dochód po wzroście	1000	100	400	60	600	140	40%	60%

5. Elastyczność podaży

Elastyczność cenowa podaży to względna zmiana podaży do względnej zmiany ceny - miara reakcji podaży dobra na zmiany ceny.

Podaż dobra lub usługi jest elastyczna, gdy ilość oferowanych do sprzedaży dóbr lub usług może być łatwo i szybko zmieniona. Jest to prawdą w odniesieniu do wielu dóbr przemysłowych.

Podaż dobra lub usługi jest nieelastyczna, gdy nie może być ona łatwo i szybko zmieniona. Jest to prawda w przypadku np. podaży pracy na stanowisku wymagającym długiego czasu kształcenia.

4

W-4

P

Q

PxQ

E_PD=1

E_PD <1

E_PD >1

E_d−>∞

Q

P

E_d<0

Q

P

E_d=1

Q

P

E_d=0

Q

P

---