Konspekt wykładu do przedmiotu „Geologia i geomorfologia”

dla uczestników kursu dla kandydatów na przewodników SKPG „Harnasie”.

(opracował: Maciej Siudut, przew. tatrzański III kl.)

Podstawy geologii i geomorfologii.

Budowa geologiczna zachodnich Karpat fliszowych

1. Podział nauk o Ziemi, nauki geologiczne

1. geofizyka

2. meteorologia i klimatologia

3. hydrologia

4. geologia dynamiczna

5. geomorfologia

6. tektonika

7. sedymentologia

8. mineralogia

9. petrografia

10. paleontologia

11. stratygrafia (tabela stratygraficzna!)

2. Podstawowe pojęcia geologii

1. Minerał

2. Skała

3. Proces geologiczny

4. Czas w geologii (skala względna, skala bezwzględna)

5. Podstawowe prawa w naukach geologicznych

1. aktualizm geologiczny

2. zasada superpozycji

3. teoria ewolucji gatunków

3. Czynniki kształtujące powierzchnię skorupy ziemskiej

1. Obieg energii i materii na Ziemi

2. Czynniki wewnętrzne uruchamiane siłami Ziemi

3. Czynniki zewnętrzne, uruchamiane siłami Słońca

4. Cykl geologiczny (okrężny)

1. wypiętrzanie i erozja

2. subsydencja i depozycja

3. fałdowanie i tworzenie się uskoków

5. Życie na Ziemi

PROCESY WEWNĘTRZNE (różnicujące skorupę ziemska)

4. Diastrofizm (procesy tektoniczne)

1. Mechanizm (teoria ruchu płyt litosfery!)

2. Formy tektoniczne

1. ciągłe (fałdy, fleksury)

2. nieciągłe (uskoki)

3. wielkie formy (nasunięcia, płaszczowiny, łuski)

3. Krótka historia geologiczna Ziemi (praocean, Pangea, Gondwana i Laurazja...)

5. Wulkanizm i plutonizm

6. Metamorfizm

PROCESY ZEWNĘTRZNE (wyrównujące skorupę ziemską)

7. Denudacja - procesy niszczące skorupę

1. Wietrzenie

1. fizyczne

2. chemiczne

2. Erozja

1. rzeczna

2. lodowcowa

3. wiatrowa

4. morska

3. Powierzchniowe ruchy masowe

1. spełzywanie zwietrzelin (haki zboczowe!)

2. osuwiska (nisze, jęzory, jeziorka)

3. obrywy (stożki usypiskowe)

4. pełznięcia soliflukcyjne

8. Wybrane formy terenu powstałe w wyniku denudacji

1. Doliny rzeczne (typy dolin, profil podłużny i poprzeczny, asymetria)

2. Doliny przemodelowane lodowcami alpejskimi (typy dolin, profil podłużny i poprzeczny, asymetria)

3. Przełomy dolinne

4. Rozwój sieci dolin

5. Góry - rozwój rzeźby