Wychowanie fizyczne w rzymie i grecji, wf, hkf


Temat: Wychowanie fizyczne w antycznej Grecji i Rzymie.

Zagadnienia:

a) Instytucje wychowawcze w Grecji

b) Antyczne Igrzyska

c) Wychowanie fizyczne młodzieży w starożytnym Rzymie

AD a) W starożytnej Grecji istniały dwa rodzaje wychowanie młodzieży męskiej. Jeden - militarny i surowy ideał spartanina ,dla którego dobrem nadrzędnym był interes państwa, a właściwie żyjących w nim stosunkowo nielicznych obywateli. Drugi - ideał- ideał Ateńczyka, wcielający wzorzec człowieka harmonijnie rozwiniętego: fizycznie, moralnie i umysłowo, pięknego i dobrego. Ateńskie prawo nakładało na rodziców obowiązek troszczenia się o wykształcenie elementarne, gimnastyczne i muzyczne synów. Do 7 r.ż dzieci pozostawały pod opieką rodziców.

WYCHOWANIE ATEŃSKIE

Od 7 r.ż dziewczęta uczyły się pod opieką matki szycia, haftowania, gospodarstwa domowego. Chłopcy od 6 r.ż pod opiekę niewolników zwanych pedagogami uczęszczali do szkoły, prowadzonej na rachunek nauczyciela pobierającego od rodziców opłatę. W szkole uczono czytania, pisania, rachunków, literatury oraz gry na lutni. Od 10 r.ż. uczono utworów poetyckich, a od 13 r.ż. dochodziły ćwiczenia gimnastyczne w palestrze. Chłopcy prowadzili również długie rozmowy na temat polityki Aten, własnych obowiązków obywatelskich, życia społecznego. Po ukończeniu gimnazjum chłopiec ateński w l 8 r.ż rozpoczynał dwuletni okres efebii ( służby wojskowej, wychowania politycznego i obywatelskiego). Na efebii kończyło się wychowanie młodego Ateńczyka. W 20 r.ż stawał się pełnoprawnym obywatelem. przygotowany do czekającego go obowiązków w życiu politycznym i prywatnym.

WYCHOWANIE SPARTAŃSKIE

Sparta była państwem, które powstało w wyniku walk plemion greckich, słynęła ze znakomitego wojska, gdyż chłopców już w wieku siedmiu lat zabierano z domu i umieszczano w koszarach gdzie odbywały się ćwiczenia wojskowe.

Po 13 r ż
Chłopiec przechodził do szkoły zwanej PALESTRA /boisko sportowe/ i jest tam pod opieką PEDOTRIBY. Nauczany tam jest pierwszego stopnia wychowania obywatelskiego, podstawy lekkoatletyki /5-cio bój, nauka pływania/. Do szkół przychodzą wysocy urzędnicy państwowi i politycy, którzy rozmawiają i nauczają o obronności państwa, polityce, obowiązkach obywateli.
Po Palestrze dzieci przechodziły do GIMNAZJUM /stadion sportowy/ gdzie urzędowali SORFONIŚCI / urzędnicy państwowi/. Nauczyciel który utrzymywał szkołę to GIMNAZJARCHA. Młodzi chłopcy nauczani byli wychowania obywatelskiego, podstawy lekkoatletyki,o obronności państwa, polityce, obowiązkach obywateli. Dodatkowo ćwiczono sprawność fizyczną.
18-19 lat młodzieniec szedł do EFEBII wojskowej trwającej 2 lata gdzie pobierał nauki wojskowe i obywatelskie.
Pierwszy rok - podstawowe prace żołnierskie
Drugi rok - praca w sztabie wojskowym.

Wychowaniu poddawano przede wszystkim synów królewskich, najbardziej wpływowych.
-arystokratycznych rodów - uczono: kierowania końmi w czasie jazdy ,rzucania oszczepem, posługiwania się bronią na polu bitwy. Natomiast śpiewaków uczono historii, mitologii, wiedzy przyrodniczej i moralnej, literatury i filozofii


Wychowanie dziewcząt polegało na organizowaniu specjalnych oddziałów, w których odbywały się one ( po ukończeniu 7 roku życia) ćwiczenia fizyczne ( biegi, skoki, rzut dyskiem, zapasy oraz hartowanie ciała), wychowywały się nadal w domu

Zabiegi wychowania w Sparcie dzieliły się na 3 etapy:

I etap (8-12 lat) przeznaczony na gry i zabawy na świeżym powietrzu oraz lżejsze ćwiczenia fizyczne;

II etap (12-16) lat poddawano ich bardzo surowej dyscyplinie, ćw. miały charakter militarny, nic mogli opuszczać koszar;

III etap EFEBI trwa l do ( do 20-21 roku życia) poświecony musztrze wojskowej.

AD b)

I. Igrzyska Panhelleńskie

Jednym z najciekawszych i najoryginalniejszych zjawisk w kulturze greckiej był sport. Wprawdzie we wszystkich społeczeństwach ludzie młodzi uprawiali ćwiczenia mające na celu wyrobienie sprawności fizycznej, a osiągnięcia w tej dziedzinie sprawiały im satysfakcje, jednak tylko w Grecji organizowano zawody. Ich uczestnicy walczyli ze sobą na oczach licznej publiczności, wedle ustalonych z góry surowo przestrzeganych reguł. Zwycięstwa osiągnięte w toku takiej rywalizacji były powodem do dumy i sławy nie mniejszej, niż bohaterskie czyny na wojnie.
Zawody sportowe odbywały się w ramach świąt ku czci bogów. Ich uczestnicy ofiarowywali im swój trud, zwycięstwo według powszechnego przekonania było nie tylko efektem ich sprawności ale i darem bożym.
Każde Państwo organizowało przy różnych okazjach zawody. Tylko nie które z nich ściągały zawodników i widzów z szerszego geograficznego kręgu. Najważniejsze Igrzyska odbywały się w od roku 776 p.n.e. co cztery lata w Olimpi; sławne były także zawody w Delfach 582 r pne, Koryncie586 r pne, Nemei 573rpne
Zwycięzcy otrzymywali w darze niekiedy przedmioty o pewnej na ogół niewielkiej wartości (np. dzbany z oliwą w Atenach), najczęściej jednak wręczano im nagrody symboliczne w postaci wieńca (w Olimpii z gałązek oliwnych, w delfach laurowych, w Koryncie z ususzonych liści selera).
Program poszczególnych igrzysk mógł być rozmaity. Składały się nań najczęściej, biegi o różnej długości (od ok. 200 do 4600 m), skoki w dal, rzut dyskiem, oszczepem, zapasy, pięściarstwo i budzące największe emocje wyścigi wozów zaprzężonych w dwa lub cztery konie. Obok konkurencji sportowych odbywały się także konkursy literackie, oratorskie, muzyczne.
Celem Igrzysk było wyłonienie indywidualnych zwycięzców każdej konkurencji. Zawodnicy przychodząc na metę biegów jako drudzy lub trzeci nie byli w ogóle brani pod uwagę. Ten nacisk na zwycięstwo najlepszego uczestnika w danej grupie tłumaczy nam obojętność antycznego sportu wobec rekordów oraz nieistnienie konkurencji zbiorowych.
Ćwiczenia fizyczne zajmowały ważne miejsce w życiu mężczyzn, były jednym z ważniejszych elementów wychowania, uprawiano je i po osiągnięciu wieku dojrzałego. Każde miasto miało przynajmniej kilka gimnazjów, czyli terenów przystosowanych do tego celu.

II. Igrzyska lokalne

ROZKWIT IGRZYSK STAROGRECKICH

-rozwoj konkurencji

-ośrodki igrzysk o charakterze panhelleńskim ( z Olimpią na czele)

- Igrzyska jako święto sprawności fiz i ośrodki życia kulturowego

-zasady ekechejrii - święty pokój

- ideał kalokagatii ( kalo- piękny, agathos- dobry)

ZMIERZCH IGRZYSK STAROGRECKICH

- ok. 300 rpne upadek Igrzysk - powolny

- grabieże skarbów Olimpii, rozwijające się zawodowstwo

- 146 rpne Grecja traci niepodległość

- 393 r Ne dekret cesarza rzymskiego Teodozjusza ( zniósł pogańskie święto)

- 426 rne Teodozjusz II - polecił wyburzenie wszystkich świątyń, a posąg Zeusa (złoty) przewieziono do Konstantynopola, gdzie uległ zniszczeniu

- Igrzyska wygały, a Altis zarosła trawa. Na wskrzeszenie igrzysk czekano aż do 1511 roku.

AD c)

Wychowanie młodzieży w starożytnym Rzymie.

Datę powstania starożytnego Rzymu ustalono na rok 753 P.N.E. legendarnymi założycielami miasta stali się: ROMULUS i REMUS. Historycznie Rzym stal się w starożytności u wyniku wielu wojen najbardziej rozwiniętym państwie w systemie niewolnictwa.

Rzym rozwijał się jako państwo militarne i potrzebował przede wszystkim dobrych wojowników i urzędników. Za wychowanie nowych obywateli odpowiadała rodzina pod okiem „cenzora”, który pilnował aby w to wychowanie nie zakradły się złe obyczaje. Obyczaj wymagał oby to ojciec przygotowywał syna do pełnienia przyszłych ról społecznych na zasadzie żywych przykładów.
Początkowo kształcenie w wiadomościach nie wychodziło poza zakres elementarny. Ubogie dzieci korzystały ze szkółek prywatnych, w których prosty nauczyciel (literator) za lichą opłatą uczył czytać, pisać i rachunków.

Bogatsze dzieci były uczone w domu przez wykształconego niewolnika.
Dziewczęta także otrzymywały skąpe wykształcenie elementarne. Matki uczyły je robót kobiecych (przędzenie, tkanie), śpiewu tańcu i muzyki.
Pierwsze zmiany nastąpiły po zetknięciu się z kulturą grecką po podbiciu shellenizowanej południowej Italii i Sycylii. Grek przybył za chlebem do Rzymu i stał się nauczycielem dzieci w zamożnych rodzinach.

Szkolnictwo.

Rzymianie przyjęli po części program kształcenia i jego formy. Nauka dzieliła się odtąd na stopnie: elementarny, gramatykalny i retoryczny.
Szkoła elementarna.
Państwo pozostawiło je rodzicom. Od niemowlęctwa do 7 roku życia opiekę na dzieckiem sprawowała matka i piastunka. Rzymianie chętnie w roli piastunek widzieli Greczynkę, która już od małego uczyła dzieci jeżyka greckiego Od 7 roku życia chłopiec przechodził pod całkowitą opiekę ojca, matka zajmowała się wychowaniem córek, ucząc je gospodarstwa domowego. Przędzenia , szycia, czasami muzyki. Natomiast ojciec wpajał wiadomości niezbędne w życiu prywatnym, publicznym. Bogadsi uczeni byli przez niewolnika w domu. Uczono języka ojczystego i greckiego. Dzieci uczono dając im do rąk wyrzeźbione z drewna lub z kości słoniowej litery. Dzieci biedniejsze, którym dom rodzinny nie był w stanie zapewnić wykształcenia uczęszczały do szkól elementarnych.

Szkoła gramatykalna.
Już w I w. Po Chrystusie nastało kształcenie publiczne. Gramatycy i retorzy zwolnieni byli od świadczeń na rzecz państwa, od służby wojskowej, sądowej od kwaterunku, danin. Wyznaczono także pensje.
Gramatykę przechodziło dziecko między 12 a 15 rokiem życia i to zarówno gramatykę grecką jak i łacińską. Czytano jedynie poezję (rozpatrywano części mowy, ozdoby stylistyczne, wiadomości historyczne- znikła prawie treść samej lektury). Wypisywano ciekawsze słówka w osobnym zeszycie przygotowując sobie zasób słownictwa.
Po skończeniu wykształcenia ogólnego, młodzież uboższa szła do pracy zawodowej swych ojców, zamożna do retorów.

Rzymianin uczył się prowadzenia gospodarstwa rolniczego, towarzyszył ojcu przy dyspozycji, służbie niewolnikom, czasami oddawał go pod opiekę doświadczonego żołnierza, polityka czy prawnika

Szkoła retoryczna.
Czas nauki nie był ściśle określony, najmniej wynosił od 2 do 3 lat, a wielu pozostawało u swych mistrzów długie lata. Profesorowie zaczynali od lektury prozaicznej. Następnie czytano utwory najlepszych mówców. Dalej były ćwiczenia : opowiedzenie pięknie odczytanego wcześniej ustępu, napisanie jego treści, układanie mów. Od tematów prostych i jasnych przechodziło się do coraz trudniejszych. Kształtowano głos, akcent, przybieranie najwłaściwszych pozycji ciała. Każdy wygłaszał swoją mowę a reszta oceniała go brawami.
Rzymianie kształtowali sprawność fizyczną na otwartej przestrzeni, młodzi opanowywali jazde konną, posługiwanie się bronią, pływanie. Młodzież przede wszystkim przygotowywana do służby wojskowej. Obko ćw konkurencje sportowe w formie igrzysk sport, popisy gladiatorów.

Wychowanie fizyczne

Zainteresowanie nauki koncentrowało się przede wszystkim na gimnastyce greckiej a na rzymska patrzono jedynie jako jej reprodukcje. Rzymska kultura fizyczna nie byłe zjawiskiem wtórnym, lecz rozwijała się w ścisłym związku z kulturą i ogółem panujących w Rzymie stosunków.

  1. etruska kultura fizyczna

-sztuki malarskie i rzeźbiarskie przedstawiające one różne formy gimnastyczne, ćwiczenia w palestrze, skok o tyczce, ćw na koniu, walkę na pięści, zpasy, rzuty dyskiem i oszczepem, biegaczy i tancerzy

-igrzyska

-zawody widowiskowe - zawodowa lekkoatletyka

- popisy kuglarzy i błaznów

  1. starorzymska kultura fizyczna

-wychowanie skierowane na uprawianie roli i sztuke wojsowa

- jazda konna, szermierka, dźwiganie ciężarów, marsze biegi, skoki, rzut oszczepem, zapasy, boks, strzelanie

- różne gry i zabawy

Jedyny cel wychowania to wykształcenie cnót przyszłego żołnierza poprzez twarde i surowe ćwiczenia.

-igrzyska `lidi romani'

-igrzyska gladiatorów

Temat 1: Wychowanie fizyczne w dobie średniowiecza.

Zagadnienia:

a) Oświata /w tym wychowanie rycerskie/ w średniowieczu

b) Miejsce wychowania fizycznego w średniowiecznym wychowaniu

AD a) Średniowiecze było okresem upadku kultury fizycznej. Karol Wielki w VIII i na początku IX wieku nakazywał organizowanie szkół przy klasztorach i kościołach. Tak długo, jak funkcjonowały szkoły rzymskie,wychowanie fizyczne było w nich uprawiane w formach, które ustaliły się w okresie imperium rzymskiego.

W programach wychowawczych tego okresu nie było miejsca na uprawę sprawności fizycznej. Zdrowie „duszy” a nie „ciała” było jej celem nadrzędnym. Zakazane było także pływanie. Natomiast przyjazne nastawienie było do gier i zabaw, zwłaszcza do gry w piłkę.

W wychowaniu rycerskim sprawność fizyczna stanowiła podstawę kodeksu wychowania rycerza. Wychowanie rycerskie miało określoną formalną strukturę i obejmowało dwa stopnie. Od 7 do 14 roku życia młody szlachcic ćwiczył się w roli pazia i pachołka, od 15 do 21 roku życia pełnił rolę giermka na dworze pana feudalnego. Pasowanie na rycerza stanowiło obrzęd uroczysty. Młodzi chłopcy zaprawiali się w ćwiczeniach rozwijających tężyznę fizyczną, więc: biegi, skoki, mocowanie, gry w kije oraz rzuty oszczepem. Chłopcy starsi- ćwiczyli dźwiganie dużych ciężarów, w biegach na znacznych odległościach, jazda konna w pełnym uzbrojeniu, wykonywanie przerzutów na koniu, pływanie z lekką bronią, rzucanie dzidą. Młody szlachcic uczestniczył jednocześnie w życiu dworu feudalnego. Jako paź usługiwał damom dworu feudalnego, ćwicząc od najmłodszych lat niezbędne przymioty życia dworskiego. Jako giermek towarzyszył panu w jego życiu publicznym i w wyprawach zbrojnych, troszcząc się o jego bezpieczeństwo, opiekując się końmi, itd.

W ramach porządku feudalnego wytworzyła się również instytucja pokazów sprawności rycerskich, w tym również zręczności i siły fizycznej, określana mianem turniejów.

Rozkwit turniejów przypada na okres od X do XV wieku. Wzory turniejów przejmowane było przez bogate mieszczaństwo. Turnieje średniowieczne krzewiły kult siły fizycznej, która stanowiła podstawę sprawności bojowej średniowiecznego rycerza.

W miastach średniowiecznych wytworzyły się również odrębne systemy wychowania młodzieży i szkolnictwa, odpowiadające potrzebom życia gospodarczego. Wychowanie fizyczne nie było uwzględnione w programach tych szkół. Jednak młodzież uprawiała różne rodzaje aktywności fizycznej, w formie rekreacji i zabaw w godzinach i dniach wolnych od szkoły. Latem w czasie wakacji młodzież ćwiczyła się w skokach, tańcach, rzutach, zapasach, dźwiganiu kamieniami, dziewczęta bawiły się tamborino i tańczyły.

AD b) Średniowieczni krakowianie organizowali zawody strzeleckie, zawodnicy strzelali z kuszy

do umocowanego na wysokiej żerdzi gołębia. Również popularne były tańce i pląsy.

Wśród ludu wiejskiego rozpowszechniane były gry, zabawy ruchowe, tańce, zabawy na śniegu i lodzie.

W Indiach wychowanie fizyczne w dalszym ciągu zachowywało kastowy charakter, pełniło różne funkcje w obrębie poszczególnych kast, co zróżnicowało jego formy od ćwiczeń wolicjonalnych w kaście kapłańskiej i rycerskich.

Zmiany w technice militarnej m.in. pod wpływem najazdów Mongołów wzmogły znaczenie ćwiczeń w jeździe konnej, w kierowaniu wozami bojowymi i strzelaniu z łuku.

W Chinach na dworze cesarskim i na dworach feudałów rozwijała się sztuka jazdy konnej oraz powożenia wozami bojowymi. Organizowane były także gry w piłkę oraz gra z cieniem. Były to walki z wyimaginowanym przeciwnikiem przy użyciu rąk, nóg, pięści w odpieraniu ataków przeciwnika. Do najbardziej popularnych sprawności należały ćwiczenia atletyczne, równoważne ( chodzenie na szczudłach), ćwiczenia siłowe (przeciąganie sznura), zapasy oraz strzelanie z łuku i ćwiczenia jogi.

W Japonii w dziedzinie kultury fizycznej popularna była jazda konna, polowania, również z sokołem, gra w piłkę, strzelanie z łuku, fechtunek. Podstawową sprawnością obowiązującą samurajów i dla nich zastrzeżoną był specjalny rodzaj zapasów tzw. sumo. Zapasy odbywały się na specjalnych terenach. Zwyciężał zapaśnik, który wyrzucał przeciwnika poza teren lub przygniótł go do ziemi. Popularna była także gra w piłkę z piórami odbijana drewnianą rakietą, gra w dużą piłkę, grający podrzucali piłkę nad drzewem czereśni, chodziło o to, by jak najdłużej utrzymać ją w powietrzu. Dekretem cesarskim z roku 1613 została wprowadzona nauka pływania.

Już w XV wieku powstały we Włoszech nowe szkoły zrywające ze średniowieczną rutyną. W szkołach w Ferrarze i Mantui, rozwinął się w zreformowanym programie nauczania szeroki zakres wychowania fizycznego. Guarino zakreślił swym wychowankom duży program ćwiczeń fizycznych. Jedne miały na celu kształtowanie sprawności wojskowych (polowanie, jazda konna), inne natomiast miały szerokie ogólnowychowawcze uzasadnienie. Do zalecanych przez Guarino sprawności ogólnowychowawczych należy zaliczyć pływanie i taniec. Pływanie- obok walorów utylitarnych miało dawać zadowolenie estetyczne, taniec natomiast miał kształcić walory towarzyskie, wdzięk i urok postaci. Łączono ponadto zajęcia ruchowe z dziedziną aktywności, którą posługując się współczesną terminologią, nazwać można krajoznawstwem.

Vittorio drogą systematycznych i wytrwałych ćwiczeń usiłował osiągnąć odporność fizyczną. Ponadto pojmował ćwiczenia fizyczne jako składnik ogólnego wychowania. W ćwiczeniach fizycznych widział przede wszystkim środek kształtowania wartościowych cech charakteru. Podkreślał również rolę ćwiczeń jako czynnika hartowania organizmu.

W okresie Renesansu odrodził się termin gimnastyki. Gimnastyka stała się jednym z elementów wychowania rycerskiego, obok biegania, skakania, mocowania się i szermierką.

Największy wkład do dziedziny wychowania fizycznego wnoszą pisma Sebastiana Petrycego z Pilzna (1554- 1626). Jego rozważania dotyczące wychowania umysłowego i fizycznego należy uznać za jedne z największych osiągnięć pedagogiki Renesansu. Petrycy omawia rolę wychowawczą poszczególnych gier i zabaw. W Polsce w XVII wieku wśród zabaw jakie były uprawiane przez dzieci można wyróżnić: cygę, gałki, gry dla młodzieży: zapasy, gry w piłkę, wyścigi, biegi, skoki, ciskanie kamieni z procy, pływanie. Petrycy zwracał uwagę na wiek ćwiczących, rodzaj i układ ćwiczeń, dietę i cel, dla którego takie ćwiczenie są podejmowane.

Wojciech Oczko widział główną rolę medycyny w zapobieganiu chorobom, stawiając zadania lecznicze na drugim miejscu. Chociaż jego dzieło nie jest poświęcone specjalnie sprawie ćwiczeń cielesnych, to jednak w swej pracy przypisuje im właściwą rolę i w pewnym stopniu stawia je na pierwszym miejscu. Doceniając w pełni i uzasadniając szeroko ich znaczenie w zespole warunków zachowania zdrowia wkracza w dziedzinę teorii ćwiczeń cielesnych. Rozważa znaczenie i propaguje zapasy, szermierkę, jazdę konną, dźwiganie ciężarów, tańce i grę w piłkę jako ćwiczenia najlepsze, najbardziej wszechstronne.

Temat 2: Wpływ odrodzenia na rozwój wychowania fizycznego

w Europie i w Polsce .

Zagadnienia:

a) Wychowanie fizyczne w europejskich koncepcjach pedagogicznych

b) Humanistyczne koncepcje wychowania fizycznego w Polsce ??????????????????????????????????????????????????????????????????????????

Temat 3: Wychowanie fizyczne w okresie Oświecenia.

Zagadnienia:

  1. Problematyka wychowania fizycznego w systemach oświatowo-wychowawczych XVII wieku /F. Bacon, J.A. Komeński, J. Locke, J.J. Rousseau i in…/

  1. Działalność filantropistów na rzecz wychowania fizycznego

/Dessau, Schnepfenthal/

c) Dorobek Komisji Edukacji Narodowej w dziedzinie wychowania fizycznego

AD a)?????????????????????

AD b) Oświecenie było okresem rozwoju kultury europejskiej ,a jego ideologie przeniknęły do wszystkich europejskich krajów, pozostawiając po sobie nowy obraz świata.

Do głownych myśli oświecenia należało :wychowanie człowieka , który w swoim postępowaniu kierowałby się rozumem i doświadczeniem, a także kształtowaniem fundamentów związanych ze zdrowym ciałem poprzez ćwiczenia fizyczne.

Praktyczny rozwój wych. Fizycznego zawdzięczamy filantropizmowi niemieckiemu . W drugiej połowie XVII wieku filantropiści czyli przyjaciele ludzkości mocno wierzyli w skuteczność wychowania fizycznego, a ich program opierał się na opracowaniu systemu wychowawczego , który rozwijałby wszechstronnie osobowość człowieka nie zatracając przy tym bardzo ważnego przygotowania do zawodów rzemieślniczych , kupieckich jak i lojalnej służby dla państwa. Zreformowali oni stary program szkolny wprowadzając zajęcia praktyczne , w których wa ne miejsce zajmowało wych. Fiz. .Głównymi centrami pedagogiki filantropijnej były szkoły w Dessau i Schnepfenthal.W Dessau działał Bernard Basedow (1723-1790) gdzie przedstawił swój program w 3 dziełach : 1 „Praktycznej filozofii dla wszystkich stanów” gdzie propagował surowe wychowanie dla dzieci i młodzieży poprzez hartowanie ciała i duszy ćwiczeniami cielesnymi . W 2 tytule „ Księdze metod dla ojców i matek rodzin i narodów”chciał podzielić dobę ucznia na 3 części gdzie w 3 części ćwiczeniom cielesnym połączonym z muzyką oraz zajęciom umysłowym poświęca aż 10 godzin . W swym ostatnim dziele „ Dziele elementarnym”, które pełniło role encyklopedii dla młodzieży , twierdzi że uczeń w ramach zajęć z ćwiczeń fizycznych powinien opanować umiejętności z zakresu min : stolarstwa, murarstwa, krawiectwa ale także poznac praktyczne zastosowanie matematyki i obsługiwać proste maszyny .Zalecał aby chłopcy po ukończeniu 16 roku życia w spartańskich warunkach uczyli się pokonywać i poznawać wszelkie przeciwieństwa i niebezpieczeństwa, bo tylko w ten sposób wychować można prawdziwych mężczyzn .W zakładzie wychowawczym w Dessau najbardziej ceniony był pięciobój w skład którego wchodził:bieg , skoki, podnoszenie ciężarów , balansowanie i wspinanie się., a także 3 formy uzupełniające się : ćw. Ludowe , zapasy i gra w piłkę. W Dessau zajęcia z wychowania fizycznego prowadzone były jako pierwsze przez wykwalifikowana kadrę do jakiej należał min : Camp , Trapp, Neuemdorf, czy Salzmann.drugim słynnym ośrodkiem wychowawczym był osrodek w Schnepfenhal który w 1784 roku założył pedagog Chr. G Salzmann . wzorował się on na ośrodku w Dessau lecz dla Salzmanna największe znaczenie miało zdrowie i pogoda ducha wychowanków.W Schnepfenhal największą uwagę przywiązywano do jasnych i przyjemnych pomieszczeń szkolnych, pokoi sypialnych , do odpowiedniej wody oraz prostego i zdrowego odzywiania.Pomiędzy godzinami nauki stosowano 10 minuteowe przerwy podczas których uczniowie zażywali ruchu na wolnym powietrzu. Jako nowość Salzmann wprowadził prace na roli. Do najwybitniejszych współpracowników Salzmann bez watpienia zaliczyc można Christiana Gotthilfa Gutsmuthsa. Był on rzecznikiem oświaty , który w swym planie wychowania narodowego domagał się wychowania ogólnokształcącego jak i przygotowania do przyszłego zawodu. Wychowanie fiz. Natomiast podnosił do równorzędnej rangi z innymi przedmiotami a jako pierwszy w Niemczech opracował swój system w dziele pt”Gimnastyka dla młodzieży „ Wprowadził on systematyzacje ćwiczeń cielesnych oraz podzielił gimnastykę na 1 -właściwą (skoki, biegi , taniec chód, pływanie , głośne czytanie i deklamację) 2-prace ręczną (czynności gospodarcze i prace w ogrodzie czy na roli ) 3 -zabawy i gry ruchowe i umysłowe.Jego dewiza była gimnastyka która należy uprawiać „aby żyć „

A nie odwrotnie „żyć aby uprawiać gimnastykę”Jest twórca wspaniałego dzieła pt” Gry i zabawy dla ćwiczenia i wypoczynku ciała i ducha”Dzieło to zawiera około 100 gier . Podzielił on gry na te które rozwijaja ciało-ruchowo i na te które rozwijają umysł i intelekt.Opracował także podręcznik do pływania, dzięki czemu zmniejszyła się liczba utonięć. Warte też dodac iż ośrodek w Schnepfenhal był placówką która jako pierwsza do wychowania wprowadziła system nagród i nagan, co zdobyło sobie wielu zwolenników naśladowania tej metody zarówno w Niemczech jak i w innych krajach europejskich.

Na uwagę zasługuje także Urlich Anton Vieth (1763-1836) pracownik placówki wychowawczej w Dessau . Przedstawił on pedagogiczne możliwości oddziaływania wychowania fizycznego . Stwierdził np. że nowe ćwiczenia fizyczne odnosza się nie tylko do ciała ale i do duszy, oraz że przez Cwiczenia ciała wzrasta zapał do pracy umysłowej . Vieth ządał aby dzieci wszystkich stanów objęte były wych. Fiz. >ostro krytykował on metody wychowawcze swego czasu. Jego zainteresowania nie skupiały się wyłącznie na wych. Fiz , był on również twórcą wielu cennych prac z zakresu matematyki , astronomii i geografi.

AD c) Komisja Edukacji Narodowej wprowadziła szeroka reformę , która dotyczyła szkół podstawowych i akademickich. W szkołach parafialnych wych . fiz. Zawarte było w lekcjach higieny , zalecano wtedy gry ruchowe, jazde konna , musztrę ,a nawet pływanie . Natomiast w szkołach wyższego stopnia tzw. Wydziałowymi i podwydziałowymi wych. Fiz. Objęło szerszy program , który zawierał się na lekcjach fizyki , higieny i w czasie rekreacji. Program zalecał aby dzieci codziennie przebywały na wolnym powietrzu , a gdy pogoda jest niesprzyjajaca uprawiały ćwiczenia w domach. Do najbardziej kształcących zaliczyć można : rzut kamieniem , biegi, prace wolne, i ogrodowe.Ambicje natomiast miała kształtować walka o lepsze wyniki i nagrody.

Osoba która w opracowaniu programu w tym wych. Fiz. Zasłużyła sobie najwięcej był bez wątpienia Grzegorz Piramowicz (1735-1801) wykształcony jezuita -filozof, pedagog oraz sekretarz Komisji Edukacji Narodowej i Towarzystwa do ksiag elementarnych. Oprócz wielu innych pism wydał on „Powinności nauczyciela „ w których kontynuuje myśli Roussseau.Zalecenie KEN realizowanie były bardzo zróżnicowanie, w niektórych szkołach wych. Fiz zajmowało 4-6 godzin w tygodniu gdzie były to najczęściej popołudnia wtokowe i czwartkowe.w innych natomiast borykano się z trudnościami takimi jak brak nauczycieli , sal i obojętność rodziców.Tuz po rozbiorach próbowano odbudować i kontynuować dzieło KEN > Do osób szczególnie zasłużonych zaliczyć tu można Tadeusza Czackiego -pedagoga , historyka i ekonomistę . Był on zwolennikiem współzawodnictwa i szlacheckiej rywalizacji . Do swego Liceum w Krzemieńcu,w którym był dyrektorem sprowadził nauczycieli tańca, szermierki i jazdy konnej. Szczególna uwage Czacki poswiecił pływaniu , które prowadzili fachowi instruktorzy, zatrudniał on także dwóch lekarzy szkolnych którzy to wykładali higienę u Czackiego. Liceum w Krzemieńcu bez wątpienia porównać można do osrodka w Dessau czy Schnepfenhal a postać Czackiego Do Salzmanna lub Basedowa.

Wielkim niedopatrzeniem byłoby pominiecie tak znaczącej postaci jaka bez wątpienia był Jędrzej Śniadecki., który w 1805r ogłosił rozprawę „o fizycznym wychowaniu dzieci” , dzięki której zajął również trwałe miejsce w dziejach Polskiej kultury fizycznej , uważał on że to natura kształtuje człowieka a głównym jego ideałem była harmonia ducha i ciała . Zalecał on we wszystkim rozwage i umiar, zwalczając przy tym wszelkie jednostronności.

Staropolska Kultura Fizyczna obfitowała w wiele płonnych myśli i cennych osobowości .

Choć mimo tego iż korzystano z obcych zapożyczeń bez wątpienia można pokusić się o stwierdzenie iż, Polska miała swój wkład w rozwój światowej kultury fizycznej.

Temat 4: Charakterystyka nowoczesnych systemów wychowania fizycznego

Zagadnienia:

a) Prekursorzy nowoczesnego wychowania fizycznego /J.H. Pestalozzi, P.H. Clias,

F. Nachtegall, T. Czacki, T. Matthes, L. Bierkowski, J. Śniadecki/

b) Szwedzki system gimnastyczny

  1. Modyfikacje systemu szwedzkiego

AD a)

Na ziemiach Europy w wieku XVIII-XIX możemy zauważyć nowo powstające systemy wychowania fizycznego. Zaliczmy do nich systemy: niemiecki, francuski i angielski. Każdy z tych systemów ma charakterystyczne różnice związane ze sytuacją polityczną jak i także z położeniem kraju i ukształtowaniem kulturowym.

System niemiecki - Zaczął się tworzyć pod koniec XVIII wieku. Na jego rozwój na terenie Niemiec miały duży wpływ rozpowszechniane coraz bardziej dzieła Basedowa, Vietha, GutsMutsa, jak i atrakcyjność szkół w Schnepfenthal i Dessau. Absolwenci tych szkół byli rozsiani po całych Niemczech jak i także poza granicami, uprawiali różne formy ćwiczeń fizycznych i podnosili rozwój kultury fizycznej w szkołach. Przywiązywano coraz większą wagę do gier i zabaw zespołowych i dbano o teren na którym odbywały się zajęcia.

Jednym z głównych twórców turnerstwa w Niemczech jest Ludwig J.Ch.Jahn (1778-1852). Jego szeroka działalność zmierzającą do wprowadzenia zmian w szkolnictwie a dokładnie w nauczani wychowania fizycznego możemy zauważyć w 1811 roku. Tworzy on w Hasenheide koło Berlina pierwsze boisko turnerskie. Młodzież spędzała na boisku dwa popołudnia w tygodniu wolne od nauki. Czas na zajęciach wypełniały ćwiczenia dowolne oraz planowe pod kierunkiem przewodników. Starano się żeby zajęcia miały charakter zorganizowany. Na początku próbowano powrócić do starogermańskich zasad wychowania i wprowadzono na zajęcia jednolite umundurowanie także w czasie lekcji, wprowadzono odpowiedni rygor i surowość. W trakcie przerw uczniowie mieli prawo do posiłku składającego się z wody i chleba.

Duże zmiany zaszły w okresie gdy Jahn wyjechał na bitwę pod Lipskiem 1813 r. i zostawił szkołę swojemu asystentowi Ernestowi W. Eiselenowi. W tym okresie ćwiczenia fizyczne uległy sprecyzowaniu i programowej i metodycznej rozbudowie. Wprowadzono różne przyrządy do ćwiczeń fizycznych(drążki i poręcze), które stały się podstawowymi ćwiczeniami siłowymi i sprawnościowymi w Niemczech aż do dnia dzisiejszego. Jahn wydając książkę „Niemiecka sztuka gimnastyczna”, wprowadził wiele nowych ćwiczeń do nauki wychowania fizycznego: skoki(o tyczce, w dal), rzuty, biegi, woltyżerka, ćwiczenia równowagi, ćwiczenia na drążku, poręczach, wspinanie, zapasy, gry gimnastyczne. Na co trzeba zwrócić uwagę że Jahn przywiązywał dużą role do organizacji zajęć(składały się z dwóch części: dowolna i programowa), a także do bardzo dobrego przygotowania fizycznego jak i także pedagogicznego nauczycieli wychowania fizycznego.

W dalszym okresie rozwoju ruch turnerski przybrał określone oblicze polityczne. Było to związane z kontaktami Jahna z określonymi grupami społecznymi, co spowodowało konflikt z władzami państwa i w ostateczności zakazano działalności boisk. Ale rozwój wychowania fizycznego nie został zatrzymany i zakazane boiska turnerskie przyjęły nazwę boisk sportowych. Jednym z nich była szkoła pod nazwą „salon woltyżerki i fechtunku”, prowadzona przez Eiselena(1825). W tej szkole w swobodny sposób rozwijano wszystkie formy rozwoju fizycznego.

Bardzo dobry wpływ na rozwój wychowani fizycznego w Niemczech miał fakt że do głosu doszli pedagodzy i lekarze(Lorient). Byli oni przeciwko systemowi nauki humanistycznej, a byli z a zwiększeniem wychowania fizycznego w szkołach. Ich sprzeciw spowodował wprowadzenie na stałe zajęć wychowania fizycznego do szkół podstawowych i średnich.. Do ludzi, którzy mieli jeszcze duży wpływ na rozwój wychowania fizycznego w Niemczech możemy zaliczyć:

System Francuski - O wychowaniu fizycznym we Francji można powiedzieć to że ma ono dawne tradycje. Występowało ono jako nie sprecyzowane zajęcia, zwykli ludzie i mieszczanie grali w piłkę, kręgle, uprawiali walki na kije. Szlachta uprawiała jeździectwo, szermierkę i polowano. Wszystkie te zajęcia miały charakter gier i zabaw uprawianych z własnej woli a nie z góry nałożonych założeń programowych.

Rozwój zauważamy w drugiej połowie XVIII wieku gdy zaczyna być mowa w wydawnictwach i książkach(J.J. Rousseau oraz „Wielka encyklopedia Francuska”). W okresie rewolucji zauważamy wejście wychowania fizycznego do szkół i coraz większą aprobatę i potrzebę znaczenia ćwiczeń fizycznych.

Jednym z tych którzy, wywierali duży wpływ na to żeby wychowanie fizyczne było dodatkowym przedmiotem w szkole jest Ch. M. Talleyrand. Chciał żeby lekcje były systematycznie prowadzone w placówkach oświatowych a nie tylko sporadycznie.

Wszystko się jednak zmieniło gdy do władzy doszedł Napoleon, wychowanie fizyczne nabrało wygląd systemu militarnego. Na lekcjach prowadzono musztrę i przygotowywano uczniów do manewrów bojowych.

Po upadku Napoleona, do rządów we Francji dochodzą Burboni i mają bardzo zły wpływ na oświatę. Dochodzi do rezygnacji z zajęć wf w szkołach.

Człowiekiem który rozwinął we Francji wychowanie fizyczne był gimnastyk Francisko Amorosa. Napisał podręcznik „Wychowania fizycznego i moralności”. Przybył do Francji w 1814r. i osiedlił się na stałe. Na początku związał się z prywatnym instytutem Durdana gdzie pełnił funkcję nauczyciela szermierki i gimnastyki. Efekty jego pracy zauważyło wojsko i poprosiło o zorganizowanie lekcji wf dla żołnierzy. Efektem tego było powołanie go w 1818r. na stanowisko dyrektora Gimnazjum Wojskowego. Mając tak duże możliwości zaczął bardzo rozwijać szkołę i zajęcia sportowe. Zatrudnił w szkole lekarz i fizjologa, którzy mieli czuwać nad zdrowiem ćwiczących. Stworzył plac do ćwiczeń i wyposażył w sprzęt gimnastyczny. Jednym z efektów jego pracy było wydanie podręcznika wychowania fizycznego(dwa tomy 1830r.).

Wyróżnia on w swojej pracy różne rodzaje gimnastyki:

I właśnie gimnastyka akrobatyczna bardzo mocno się we Francji zaczęła przyjmować. Na przykładzie turnerstwa Niemieckiego powstawały boiska i hale gimnastyczne w których odbywały się ćwiczenia na poręczach i innych przyrządach. Charakterystyczne także stało się to w tych ćwiczeniach że polegały na ciągłym powtarzaniu tych samych ćwiczeń doprowadzających do perfekcji.

Minusem tego typu gimnastyki była jej jednostronność, którą w połowie XIX wieku udowodnili lekarze. Ciągłe powtarzanie takich samych ćwiczeń w szkołach podstawowych dawały złe efekty. Brak ogólnorozwojowych ćwiczeń.

System Angielskich gier - w Wielkiej Brytanii rozwój wychowania fizycznego idzie inną drogą niż na kontynencie. Dominujące znaczenie mają tutaj gry i zabawy. Ze względu na położenie geograficzne i warunki pogodowe panujące w Wielkiej Brytanii uprawiano gry i zabawy przez cały rok na powietrzu.

Rozwój fizyczny dzieci i młodzieży do roku 1876r. był bardzo słaby ponieważ nie było obowiązku posyłania dzieci do szkół. A system szkół , który istniał był bardzo często płatny i nie obejmował nauki wychowania fizycznego. Rozwój wf zauważamy w szkołach średnich , które były szkołami ekskluzywnymi i w których uczyła się szlachta. Wprowadzano w nich zajęcia pozaszkolne na których odbywały się zajęcia sportowe przede wszystkim gry. Zaczęto organizować zawody międzyszkolne co spowodowało wprowadzanie jednolitych zasad sportowych.

Jednym z reformatorów szkolnictwa był Thomas Arnold, kierownik szkoły publicznej w Rugby. Na podstawie powstających w szkole buntów uczniów wprowadził system prowadzenia gier i zajęć sportowych, który miał na celu zdyscyplinowanie i nauczenie młodzieży współpracy. Te zajęcia miały charakter obowiązkowy i musiały być wykonywane całkowicie przez uczniów i samorząd szkolny. Potwierdzeniem efektu jest list z 1833r. w którym pisze ze osiąga założony sobie efekt i że krykiet daje bardzo duże metody wychowawcze.

Na podstawie szkoły w Rugby zaczęto wprowadzać taki system nauczania w całej Anglii. Bardzo duży rozwój zauważamy na uniwersytetach, wprowadzenie wioślarstwa powoduje duży rozwój sportowy.

Co do gimnastyki to ona zajmowała bardzo mało miejsca w zakresie wychowania fizycznego, ponieważ uważano gry i zabawy za bardzo dobry sposób rozwoju ciała człowieka. Ale na początku XX wieku wojna z Burami w Afryce wykazała bardzo zła kondycję fizyczną młodzieży Angielskiej. Więc postanowiono wysłać do szkół podstawowych i elementarnych wykwalifikowanych nauczycieli, którzy zaczęli odpowiednio prowadzić lekcje wf. Opierały się one na systemie Szwedzkim, który kład bardzo duży nakład na rozwój ogólny człowieka. Także zaczęły się pojawiać zaczątki systemu niemieckiego. Największy rozwój gimnastyki w Anglii przypada na okres I wojny światowej, zaczęto zwracać mocno uwagę na poziom sprawności fizycznej młodzieży. Było coraz więcej wykwalifikowanych nauczycieli, zaczęły powstawać boiska treningowe, pływalnie, tereny do gier i zabaw.

AD b)??????????????

AD c)??????????????

Temat 5: Charakterystyka nowoczesnych systemów wychowania fizycznego (cd.)

Zagadnienia:

  1. System niemiecki

  2. System francuski

  3. Angielski system gier

AD a), b), c) Niemiecki system gimnastyczny miał na celu hartowanie organizmu, kształtowanie wytrzymałości i siły oraz rozbudzenie wiary w wartość narodu niemieckiego. Do utrwalenia określonego programu i zasad systemu gimnastyki niemieckiej przyczynili się prekursorzy: Johann Christoph Friedrich Guts-Muts (1759-1839), nauczyciel gimnastyki, który opierał swoją metodę na ruchach i ćwiczeniach naturalnych. Stosował proste przyrządy: liny, tyczki, żerdzie, w Niemczech uznany został za „ojca” gimnastyki.

Gerard Vieth (1763-1836) opracował klasyfikację środków stosowanych
w gimnastyce. Według Vietha ćwiczenia gimnastyczne miały służyć kształtowaniu ciała.

Działalność Guts-Muthsa i Vietha niewątpliwie stała się materiałem wyjściowym do pracy nad niemieckim systemem gimnastycznym, którego twórcą był Johann Ludwig Jahn (1778-1852), uczeń Guts-Muthsa.

W systemie tym, centralne miejsce zajmowały ćwiczenia gimnastyczne wykonywane na specjalnych przyrządach (drążkach, poręczach, koniu, trapezie), będące bardzo istotnym elementem w przygotowaniu militarnym społeczeństwa niemieckiego. Jahn kładł wyjątkowy nacisk na wyrobienie wśród ćwiczących solidarności, poczucia własnej wartości, hartu woli
i sprawności ruchowej.

Wprowadzenie obowiązkowej i systematycznej gimnastyki do szkół niemieckich było zasługą Adolfa Siessa (1810-1858), który adoptował gimnastyczny system Jahna dla potrzeb
i warunków szkolnych. Spiess był zwolennikiem prowadzenia ćwiczeń przez cały rok
a chcąc wyeliminować wpływ warunków atmosferycznych dążył do budowania sal gimnastycznych. Spiess usystematyzował ćwiczenia gimnastyczne oraz wzbogacił zasób ćwiczeń w zwisach i podporach, przez co stał się współtwórcą niemieckiego systemu gimnastycznego.

Początki gimnastyki we Francji wyznacza działalność hiszpańskiego emigranta politycznego - Francisco Amorosa (1770-1848), nauczyciela wychowania fizycznego
w Instytucie Pestalozziego w Madrycie, który po osiedleniu się na stałe we Francji został dyrektorem paryskiego Gimnazjum Wojskowego.

Program tego gimnazjum obejmował szeroki zakres ćwiczeń gimnastyczno-akrobacyjnych. Amoros dążył do osiągnięcia przez swoich uczniów bardzo wysokiej sprawności fizycznej
i w jego działaniach zaznaczyły się wpływy niemieckiego systemu gimnastycznego, szczególnie jeśli chodzi o ćwiczenia na przyrządach, w które był wyposażony teren wokół gimnazjum. Amoros popularyzował gimnastykę, organizując popisy publiczne swoich uczniów, zyskując dla gimnazjum i „swojej” gimnastyki wielki rozgłos.

Program gimnastyczny Amorosa został wprowadzony do szkół francuskich. Poza Amorosem gimnastyką we Francji zajmowali się Georges Demeny i Georges Herbert.

Georges Demeny (1850-1917), filozof, studiował gimnastykę we Szwecji. Początkowo był wielkim entuzjastą szwedzkiego systemu gimnastycznego, lecz jako filozof dostrzegał szybko jego niedoskonałość. W swojej metodzie Demeny preferował dynamikę ćwiczeń, obszerność ruchu oraz płynność i rytm wykonywanych ćwiczeń. Zdecydowanie unikał ćwiczeń statycznych. Nie stosował ćwiczeń na przykładach i ze współćwiczącym. Zwracał uwagę na rozluźnienie mięśni, które nie brały udziału w jakimś ćwiczeniu.

Georges Herbert (1875-1957), pedagog o nieprzeciętnych walorach moralnych, uważany jest obecnie za twórcę francuskiej metody gimnastyki. Zestawił i uporządkował znane formy naturalnych ruchów odpowiednio do płci i wieku. Wprowadził do ćwiczeń fizycznych śpiew i każdą lekcję gimnastyki rozpoczynał od marszu ze śpiewem. Opracował swoją metodę i chciał uczynić z niej narodową metodę gimnastyczną dla szkół
i stowarzyszeń, co jednak nie udało mu się wobec popularności metody Georgesa Demeny`ego.

System angielski to przede wszystkim sport oraz gry i zabawy. Sięga średniowiecza gdzie przeprowadzano różnego rodzaje turnieje dla rycerzy. Główny nacisk był położony na sporty tj. lekkoatletyka, piłka nożna, football, krykiet i wioślarstwo.

Twórca tego systemu był Thomas Arnold znakomity angielski pedagog. Stworzył system zabaw i gier na świeżym powietrzu, dążył do wzorów starogreckich. Bardzo dużo uwagi przywiązywał do dyscypliny i zasad fair-play. Osiągał bardzo dobre wyniki pracy
z tzw. „trudną młodzieżą”.

Z tym system jest także bardzo powiązana osoba H. Spencera który to głównie kładł nacisk na sport wyczynowy i taką właśnie formę wychowania fizycznego popularyzował.

System ten uwzględniał w szczególności aspekty higieniczno-zdrowotne, wspólne rozwiązywanie problemów oraz zasady fair-play. Należy także nadmienić, że zawody odbywały się na terenie szkoły, każdy nauczyciel wychowania fizycznego miał kwalifikacje uniwersyteckie a także organizowano obozy sportowe dla dzieci i młodzieży, a także organizowano akcje dożywiania.

Temat 6: Wychowanie fizyczne i sport w Europie i na ziemiach polskich

na przełomie XIX i XX wieku.

Zagadnienia:

  1. Wychowanie fizyczne w Europie na przełomie XIX i XX wieku

  2. Wychowanie fizyczne i ruch rekreacyjny dla młodzieży na ziemiach polskich

pod zaborami

  1. Kształcenie nauczycieli wychowania fizycznego

  2. Geneza ruchu boiskowego /H. Jordan i jego działalność w Krakowie/

  3. Ogrody gier i zabaw ruchowych im. E.W. Raua w Warszawie

AD a)???????????

AD b) CHRONOLOGIA ROZBIORÓW POLSKI

ROZWÓJ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W ZABORZE AUSTRIACKIM :

ROZWÓJ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W ZABORZE PRUSKIM :

ROZWÓJ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W ZABORZE ROSYJSKIM :

AD c) W POSZCZEGÓLNYCH ZABORACH POWSTAWAŁY SEMINARIA NAUCZYCIELSKIE I TAK:

KADRĘ KSZTAŁCONO W 13 RÓŻNEGO RODZAJU INSTYTUCJACH:

AD d)????????????

AD e)????????????

Temat 7: Charakterystyka działalności TG „Sokół” na ziemiach polskich

w okresie rozbiorów i po pierwszej wojnie światowej.

Zagadnienia:

a) Powstanie i rozwój TG „Sokół” w Czechach

b) Geneza TG „Sokół” na ziemiach polskich w okresie rozbiorów i metody pracy

towarzystwa

c) Wkład TG „Sokół” w rozwój kultury fizycznej na ziemiach polskich w okresie

do 1914 roku

  1. Wkład TG „Sokół” w rozwój kultury fizycznej w Polsce po I wojnie światowej

AD a), b) Dzieje Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" sięgają drugiej połowy XIX wieku. Pierwsze Towarzystwo Gimnastyczne powstało 7 lutego 1867 roku we Lwowie. Inspiracją dla polskiej działalności sokolej był Sokół czeski założony w 1862 roku przez Mirosława Tyrasz rozpoczął swą pracę pielęgnując tradycję narodową, rozwijać ćwiczenia gimnastyczne i szermiercze. Sokoli czescy zaproponowali nieznaną do tego czasu wszechstronną działalność sportową

W Średniowieczu jedynym sportem były ćwiczenia wojskowe i polowania, a więc nauka władania bronią białą i palną. Do tego dochodziła jeszcze jazda konna, konieczna dla rycerzy, a potrzebna dla każdego podróżnika. Ćwiczenia nie związane ze służbą wojenną nie wchodziły w rachubę. Ten stan rzeczy przetrwał epokę średniowieczną i chociaż ćwiczenia wojskowe z czasem stały się bardziej unormowane, to w dalszym ciągu nie było sportu wybiegającego poza granice sztuki wojskowej.

Dopiero w drugiej połowie XIX wieku pojawił się sport nie związany bezpośrednio ze szkoleniem wojskowym, a nawiązujący do sportowych tradycji epoki greckiej. Czescy Sokoli pierwsi wprowadzili wszechstronne ćwiczenia gimnastyczne służące do podtrzymywania zdrowia i dobrej kondycji fizycznej. Z Czech idea Sokoła zaczęła przenikać do innych krajów. Szybko dotarła do Galicji a więc tej części Polski, która była z Czechami w zaborze austriackim.

Idea utworzenia Towarzystw Gimnastycznych wyszła z kręgu młodzieży lwowskiej, głównie studentów Uniwersytetu Jana Kazimierza, ale wprowadzili ją w czyn ludzie starszego pokolenia, często byli żołnierze Powstania Styczniowego.

W okresie kilkunastu lat gniazda sokole powstały we wszystkich większych miastach ówczesnego zaboru austriackiego, a następnie na terenach Polski będących pod zaborami pruskim i rosyjskim.

Gniazda sokole były nie tylko organizatorami zajęć sportowych, ale były również - co było niezwykle ważne dla odbudowy niepodległego bytu narodowego, ośrodkami krzewienia tradycji narodowych i patriotycznych. Po odzyskaniu niepodległości utworzono w 1919 roku Ogólnopolski Związek Towarzystw Gimnastycznych "Sokół" w Polsce, którego prezesami byli: mec. Bernard Chrzanowski, hrabia Adam Zamoyski, płk. dypl. Franciszek Arciszewski. Sokolstwo polskie prężnie się rozwinęło zgodnie z hasłem “w zdrowym ciele zdrowy duch”. W latach międzywojennych Sokolstwo rozwinęło silnie swoje struktury, prowadząc pracę patriotyczno-wychowawczą oraz sportową, szczególnie rozwijając gimnastykę.

W szeregach sokolich panowała pełna demokracja, której zewnętrznym objawem było zwracanie się do siebie wyłącznie tytułem druhu lub druhno.

II wojna światowa przerwała działalność Sokoła w całej Polsce.

Dla Niemców legitymacja Sokoła zwłaszcza na terenach wcielonych do Rzeszy była idealną przepustką do obozu koncentracyjnego, a pod okupacją sowiecką zapewniała wywózkę na Sybir. Dla okupantów Sokół był symbolem polskości i dlatego był dla nich niebezpieczny.

W latach 1939-1988 sokolstwo polskie w kraju miało zakaz legalnej działalności. Po wojnie komuniści i socjaliści rządzący Polską nie pozwalają na legalizację “Sokoła”. Toteż przez prawie 50 lat sokoli w Polsce działają w konspiracji.

Nadszedł listopad 1988 r. Komunistyczne rządy miały się ku końcowi. W dziejach Polski rozpoczął się nowy okres. Sokoli przystąpili w następstwie przemian demokratycznych w Polsce, do rejestracji gniazd sokolich w kraju, oraz swojego związku. Sokolstwo przetrwało w kraju, w latach 1939-1988, chociaż nie posiadało zarejestrowanego swojego Towarzystwa.

Zaczęły ożywiać swoją działalność legalną gniazda sokole.

Jako pierwsze w 1989 r. rejestrują się gniazda sokole: 10 stycznia 1989 r.

TG “Sokół” Warszawa-Macierz. 28 lutego 1989 r. TG “Sokół” Inowrocław.

14 marca 1989 r. TG “Sokół” Gniewkowo. 22 czerwca 1989 r. TG “Sokół” Bydgoszcz-Macierz. 6 listopada 1989 r. TG “Sokół” Poznań.

Gniazda sokole prowadzą pracę patriotyczno-sportową. W Poznaniu

9 października 1991 r. odbył się “Światowy Zjazd Związków Sokołów Polskich” z udziałem Sokolstwa z USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Litwy i Polski. Na tym Zjeździe ZTG “Sokół” w Polsce został odznaczony “The Official Falcon Seal”. 9-10 listopada 1991 r. w 105. lecie “Sokoła” w Bydgoszczy zorganizowano w Fordonie “Zlot Kościuszkowski” - Zlot ZTG “Sokół” w Polsce.

Gama uprawianych przez gniazda sokole różnorodnych dyscyplin sportowych jest wielka. Sokoli uprawiają następujące dyscypliny sportowe: gimnastykę sokolą, gimnastykę sportową i akrobatyczną, kolarstwo, hokej, rugby, karate, jeździectwo, łucznictwo strzelectwo, zapasy, marszobiegi, modelarstwo, sporty obronne, turystykę i krajoznawstwo, wspinaczkę linową i wysokogórską, łączność, ratownictwo medyczne, kajakarstwo, gry w piłkę nożną, koszykową, siatkową, tenis, tenis stołowy, pływanie, aerobik, fitness, łyżworolki, ciężary. Sokoli na swoje niektóre imprezy zapraszają dzieci, młodzież i dorosłych niepełnosprawnych.

Warto też zaznaczyć, że znacząca jest praca kulturalno-oświatowa. Sokoli organizowali biesiady kulturalne i poetyckie, majówki, Bale Sokoła, wieczornice patriotyczne.

W Polsce Związek Towarzystw Gimnastycznych “Sokół” w Polsce zrzesza ok. 10 tysięcy członków zorganizowanych w 86 gniazdach - TG “Sokół”.

AD c), d) ????????????????

Temat 8: Wychowanie fizyczne i sport w Polsce w latach 1918-1939.

Zagadnienia:

  1. Wychowanie fizyczne w szkołach powszechnych i średnich w latach 1918-1939,

b) Sport szkolny w latach 1918-1939,

c) Wychowanie fizyczne w szkołach wyższych w latach II Rzeczypospolitej,

d) Kształcenie nauczycieli wychowania fizycznego w latach 1918-1939.

AD a), b), c) ???????????????????????????????

AD d) W POSZCZEGÓLNYCH ZABORACH POWSTAWAŁY SEMINARIA NAUCZYCIELSKIE I TAK:

KADRĘ KSZTAŁCONO W 13 RÓŻNEGO RODZAJU INSTYTUCJACH:

Temat 9: Wkład ruchu skautowego i Związku Harcerstwa Polskiego

w rozwój wychowania fizycznego i sportu w Polsce do 1939 roku.

Zagadnienia:

a) Geneza i rozwój ruchu skautowego na ziemiach polskich w okresie zaborów

  1. Charakterystyka działalności ZHP w okresie dwudziestolecia międzywojennego

???????????????????????????????????????????????????????????????????

Temat 10: Geneza i rozwój robotniczego ruchu sportowego w Polsce

do 1939 roku.

Zagadnienia:

  1. Geneza europejskiego robotniczego ruchu sportowego /SASI i KSI/

  2. Pierwsze organizacje sportu robotniczego na ziemiach polskich

  3. Uwarunkowania społeczno-polityczne robotniczego ruchu sportowego w

II Rzeczypospolitej

d) Powstanie i działalność Związku Robotniczych Stowarzyszeń Sportowych

/ZRSS/ w Polsce. Stosunek władz państwowych do ZRSS

??????????????????????????????????????????????????????????????????????????

Temat 11: Charakterystyka państwowego kierownictwa kulturą fizyczną

w Polsce w latach 1927-1989.

Zagadnienia:

a) Geneza i działalność Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i

Przysposobienia Wojskowegp /PUWFiPW/ w II Rzeczypospolitej,

b) Wpływ narodowych tradycji i zewnętrznych nacisków w kształtowaniu się

państwowego kierownictwa kultury fizycznej w pierwszych latach po

II wojnie światowej,

  1. Ewolucja państwowego kierownictwa kultury fizycznej po 1948 roku.

????????????????????????????????????????????????????????????????????

Temat 12: Kształcenie kadr na poziomie półwyższym i wyższym dla potrzeb

kultury fizycznej w Polsce po II wojnie światowej.

Zagadnienia:

a) Reaktywacja i rozwój placówek kształcenia nauczycieli dla potrzeb
wychowania fizycznego, sportu, turystyki i rekreacji ruchowej

w latach 1945- 1970

b) Powstanie i rozwój AWF /wraz z nowymi kierunkami kształcenia/ w latach

1970-1990

c) Studia wychowania fizycznego w kolegiach nauczycielskich i studia
wychowania fizycznego w szkołach wyższych Ministerstwa Edukacji
Narodowej po 1990 roku

AD a) Po II wojnie światowej swoją działalność reaktywują:

Rozporządzenie Rady Ministrów po 1950r. przekształciło dotychczasowe miejsca kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego w samodzielne Wyższe Szkoły Wychowania Fizycznego.

Potrzeby kadrowe były tak duże, że konieczne stało się kształcenie kadr w trybie przyspieszonym, na poziomie średnim lub półwyższym. Powołano kursy przysposabiające do zawodu nauczyciela wychowania fizycznego oraz licea pedagogiczne o kierunku wychowanie fizyczne (w 1957r. było ich 18) W roku 1954 Ministerstwo Oświaty przystąpiło do organizacji 2-letnich studiów nauczycielskich o kierunku wychowanie fizyczne na podbudowie szkoły średniej. W 1968r. następuje likwidacja w/w studiów na rzecz 3-letnich wyższych szkół nauczycielskich

AD b), c)??????????????????????????????????????


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Program autorski z wychowania fizycznego, AWF, Metodyka wf
KONSPEKT LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO, konspekty AWF,WF, konspekty, konspekty, konspekty
Ocena z wychowania fizycznego, AWF, Metodyka wf
Metody wychowania fizycznego, AWF, Metodyka wf
KRYTERIA OCENIANIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO, PRZYDATNE W SZKOLE, WF, AWF
OCENIANIE W WYCHOWANIU FIZYCZNYM, konspekty AWF,WF, konspekty, wf
hkf, ROZWOJ SYSTEMOW WF W XIX W, ROZWÓJ SYSTEMÓW WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W XIX WIEKU NA TLE ZMIAN POLI
KULTURA FIZYCZNA W USA, AWF Wychowanie fizyczne, HKF
Referat - Hierarchiczny model celów WF, Notatki AWF, Metodyka wychowania fizycznego, Metodyka - 1 se
-cišgi na egzamin z HKF-u !!!!!!!!!, AWF Wychowanie fizyczne, studiaa, STUDIA, STUDIA, MIX
teoria wf, Teoria Wychowania Fizycznego
hkf, 3. Wzorce oswiecenia w wychowaniu fizycznym w Ksiestwie Wars
Metodyka wychowania fizycznego lic WF zaoczne
kl.4 nauka wymyku i odmyku WF, wychowanie fizyczne, Konspekty
Zagadnienia dla studentow I roku WF na egzamin z biochemii 2010, Wychowanie Fizyczne (materiały i no
Skauting, AWF Wychowanie fizyczne, HKF
KONSPEKT LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO(4), scenariusze wf
Biochemia WF 2012 Program, Studia, AWF - Wychowanie Fizyczne, Biochemia

więcej podobnych podstron