Sprawozdanie
Ćwiczenie nr 4-układy logiczne
Grupa IEPS zespół G
Bartoszuk Piotr
Ćwiek Kamil
Gajewski Cezary
Wieczorek Michał
Na laboratorium naszym zadaniem było badanie układów logicznych, „czarnej skrzynki” która realizowała funkcję logiczną której syntezę mieliśmy przeprowadzić, oraz licznik rewersyjny złożony z przerzutników typu T oraz bramek logicznych typu NOR.
1.Badanie „czrnej skrzynki”
Wprowadzając na wejścia układu sygnały logiczne 0 i 1 zapisywaliśmy wartości funkcji XiY. Wyniki zapisane w postaci tabeli w protokole należy przedstawić w postaci tablic Karnaugh, aby przeprowadzić syntezę funkcji:
Funkcja X:
|
00 |
01 |
11 |
10 |
00 |
0 |
0 |
0 |
0 |
01 |
0 |
0 |
1 |
1 |
11 |
0 |
0 |
1 |
1 |
10 |
0 |
0 |
1 |
1 |
Jedynki występujące w tej tablicy można skleić w dwie „czwórki”, synteza funkcji X z wykorzystaniem praw algebry Boole`a wygląda więc następująco:
Aby zrealizować tę funkcję za pomocą bramek NOR wykonujących funkcję
, należy wykorzystać prawa de Morgana:
Przekształcenie funkcji X:
Schemat układu logicznego zbudowanego z bramek NOR:
Układ ten zrealizowaliśmy na laboratorium, otrzymana funkcja była taka sama jak funkcja „czarnej skrzynki”
Funkcja Y:
|
00 |
01 |
11 |
10 |
00 |
0 |
0 |
0 |
0 |
01 |
0 |
1 |
1 |
0 |
11 |
1 |
1 |
1 |
1 |
10 |
1 |
1 |
1 |
1 |
Jedynki w tej tablicy można „skleić” jako jedna „ósemka” i „jedna czwórka”
Stosując prawa de Morgana można tę funkcję przekształcić do postaci:
Układ realizujący funkcję Y stworzony z bramek logicznych NOR:
Układ ten po przebadaniu na stanowisku laboratoryjnym spełniał takie same funkcje jak funkcja Y „czarnej skrzynki”
2.Badanie licznika
W tej części ćwiczenia mieliśmy za zadanie zaprojektować układ licznika rewersyjnego składającego się z dwóch przerzutników typu T, który realizował by zliczanie w obu kierunkach bez konieczności ręcznego przełączania wejścia przerzutnika drugiego między wyjściami pierwszego. Schemat licznika zasadniczego:
Zasada działania tego licznika opiera się na tabeli prawdy przerzutnika T który przy pojawieniu się na wejściu wartości logicznej 1 zmienia stan swoich wyjść na przeciwne(licznik wyzwalany jest zboczem ujemnym sygnału).W ten sposób badając stan jednego z wyjść kolejnych przerzutników uzyskuje się efekt liczenia w systemie binarnym co można przeliczyć na system dziesiętny przyjmując że każde wyjście jest kolejną potęgą liczby 2.Przedstawiony powyżej licznik może więc liczyć do 4 gdyż wyjścia jego przerzutników będą przedstawiały
i ma on następujące stany :
Q1 |
Q2 |
Nr stanu |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
2 |
1 |
1 |
3 |
0 |
0 |
4 |
Przy zmianie przyłączenia wejścia przerzutnika 2 z Q`1 do Q1 licznik zliczał by w kierunku przeciwnym.
Schemat zaprojektowanego licznika rewersyjnego jest następujący:
Licznik ten przy przełączaniu przełącznika „+-” realizował funkcję zliczania w dwóch kierunkach. U podstawy jego działania leży tabela prawdy bramek NOR które na wyjściu podają stan wysoki tylko jeśli na obu wejściach występuje stan logiczny niski. W ten sposób jedno z wyjść przerzutnika pierwszego jest odłączone( zależnie od przełącznika +-) od wejścia przerzutnika drugiego przez co licznik działa tak jak licznik jednokierunkowy, po przełączeniu „+-” , z wejściem przerzutnika 2 współpracuje drugie wyjście przerzutnika 1 przez co licznik zaczyna zliczać w drugim kierunku, jest więc to licznik rewersyjny.
2b.Układ kontroli licznika rewersyjnego
W punkcie tym należało skonstruować układ kontroli licznika który sygnalizuje zliczenie kolejnego impulsu poprzez zapalenie jednej z czterech żarówek(żarówka świeci gdy na jej wejściu pojawia się stan logiczny wysoki), przy czym żadne z zarówek nie mogą świecić jednocześnie , tak więc każda z żarówek reprezentuje jedną cyfrę od 1 do 4.Układu tego nie dało by się zrealizować bez wykorzystania bramek logicznych gdyż wyjścia przerzutników mają tylko dwa stany, 0 i 1 przez co jednocześnie działać w tym systemie mogły by tylko dwie żarówki a więc sygnalizowane byłoby liczenie do dwóch. Układ wykorzystuje więc bramki NOR na których wyjściu pojawia się 1 tylko wtedy gdy na wejściach są 0.Mając do dyspozycji cztery wyjścia przerzutników licznika, z których zawsze dwa są w stanie niskim a dwa w stanie wysokim należy tak połączyć układ z czterema bramkami NOR aby w kolejnych stanach licznika tylko na jednej bramce występowały dwa stany niskie, mechanizm ten przedstawia tabela:
Q1 |
|
Q2 |
|
Wejścia bramek NOR |
Stany logiczne kolejnych żarówek |
0 |
1 |
0 |
1 |
|
1000 |
0 |
1 |
1 |
0 |
|
0100 |
1 |
0 |
0 |
1 |
|
0010 |
1 |
0 |
1 |
0 |
|
0001 |
Schemat układu:
Powyższy układ realizował na ćwiczeniu swoje zadanie.
Wnioski:
Dzięki tablicom Karnaugh synteza funkcji logicznych jest możliwa do zrealizowania w krótkim czasie, prawa de Morgana pozwalają każdą funkcję logiczna zrealizować za pomocą bramek NOR(negacji sumy logicznej) pozwala to na ograniczenie różnorodności elementów wchodzących w skład układu logicznego. Bramki NOR umożliwiły także zrealizowanie licznika rewersyjnego oraz układu jego kontroli. Układ kontroli licznika jest w praktyce urządzeniem bardzo przydatnym gdyż pozwala jednym „rzutem oka” poznać stan licznika, wyręcza nas z konieczności poznawania numeru impulsu na podstawie stanów wyjść przerzutników wchodzących w skład licznika.