1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Kwas fluorowodorowy <7%

Wzór chemiczny: HF + H₂O

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
kwas fluorowodorowy	<7	7664-39-3	231-634-8	T	23/24/25-34

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrozenie pożarowe: Kwas fluorowodorowy do 7% jest substancją niepalną, toksyczną. Wskutek działania wysokiej temperatury wydzielają się żrące i toksyczne pary, gazy i dymy.

Zagrozenie toksykologiczne: Kwas fluorowodorowy do 7% w kontakcie z żywą tkanką działa żrąco, powodując uszkodzenie skóry i błon śluzowych oczu, dróg oddechowych, układu pokarmowego.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Kwas fluorowodorowy do 7% działa toksycznie na wszelkie formy życia. W wodzie szybko ulega rozcieńczeniu, stąd zagrożenie dla życia wodnego jest stosunkowo niewielkie.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego parami lub aerozolami kwasu fluorowodorowego środowiska na świeże powietrze. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Zapewnić dopływ świeżego powietrza.
2.	Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.
3	Zapewnić niezwłoczną pomoc medyczną. Skontaktować się z centrum toksykologicznym.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić fachową pomoc medyczną.
Połknięcie:
1.	Doraźna pomoc przy połknięciu kwasu polega na stosowaniu łagodnych środków neutralizujących: zawiesiny magnezji palonej, zawiesiny wodnej węgla aktywnego, mocnej herbaty niesłodzonej, filiżanki czarnej kawy, białka jaja rozmieszanego z wodą, wody wapiennej. Kwas należy rozcieńczyć 100-krotnie.
2.	Zapewnić niezwłocznie pomoc medyczną.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę (ratujący musi być stosownie chroniony ochronami osobistymi), przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem.
2.	Skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Informacja ogólna:	Kwas fluorowodorowy do 7% jest substancją niepalną. Zagrożone pożarem obiekty pokryć pianą, a w ostateczności intensywnie polewać wodą. Osoby uczestniczące w akcji pożarowej muszą być wyposażone w niezależne aparaty oddechowe. W ogniu wydzielają się żrące i toksyczne gazy, pary i dymy.
Środki gaśnicze do gaszenia pożarów obiektów sąsiadujących:	gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC, gaśnice pianowe lub gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka, rozproszona woda.
Zalecenia szczegółowe:	Stosować ochrony osobiste, gdyż w przypadku kontaktu kwasu z ogniem wydzielają się żrące i toksyczne gazy, pary i dymy.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się kwasu fluorowodorowego do 7% do środowiska przebywające na zagrożonym awarią obszarze osoby postronne należy ewakuować. Awarie muszą być jak najszybciej lokalizowane i likwidowane. Do likwidowania większych zrzutów do środowiska mogą przystąpić wyłącznie przeszkolone w ratownictwie chemicznym osoby.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwalniającą się cieczą. Stosować ubrania ochronne kwasoodporne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu kwasu - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (P2) i gazowych (filtr oznaczony kolorem żółtym i literą E).
Zalecenia szczegółowe:	W przypadku niemożności zlikwidowania następstw awarii własnymi siłami i środkami, przeprowadzenie akcji należy powierzyć zewnętrznym, wyspecjalizowanym służbom ratowniczym. Chronić kanalizację. W przypadku wydostania się kwasu fluorowodorowego do 7% do wód powierzchniowych lub podziemnych, ostrzec jej użytkowników. Zbieranie rozlanego kwasu fluorowodorowego do 7% dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą obojętnych chemicznie substancji absorbujących (sorbentów mineralnych).

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania kwasu fluorowodorowego do 7% nie jeść, nie pić, nie zażywać lekarstw, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w pomieszczeniu przeznaczonym dla kwasów o właściwościach toksycznych. W pomieszczeniach pracy oraz magazynowych nie powinny przebywać osoby postronne, w szczególności dzieci, kobiety ciężarne, osoby chore i w podeszłym wieku. Dzieci należy chronić przed dostępem do wyrobu.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, szczelnie zamkniętych w magazynie kwasów o właściwościach toksycznych wyposażonym w instalację wentylacyjną, w miejscu chłodnym i suchym, na twardym, kwasoodpornym podłożu. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu spożywania posiłków. Opakowania wyposażyć w napis „Uwaga produkt toksyczny i żrący”. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Cysterny lub autocysterny muszą być zaopatrzone w wykładzinę wewnętrzną kwasoodporną.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać kwas fluorowodorowy do 7%, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy kwas fluorowodorowy do 7% odstawiany jest do miejsca wskazanego przez odpowiednie organy, celem utylizacji na drodze neutralizacji.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu fluorowodorowego do 7% Sprawna wentylacja.

Najwyższe dopuszczalne stężenie dla kwasu fluorowodorowego (fluorowodoru) w środowisku pracy (NDS):

Nazwa chemiczna	NDS (mg/m^3)	NDSCh (mg/m^3)	Dopuszczalne stężenie we krwi (F)
kwas fluorowodorowy (fluorowodór)	2	-	0,1-4 μg/cm^3

Środki ochrony zbiorowej: Wentylacja w magazynach i na stanowiskach pracy. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:	Maski ochronne z pochłaniaczami cząstek P2 i par kwaśnych (kolor żółty i litera E).
Ręce:	Rękawice ochronne z tkanin powlekanych, odporne na działanie kwasów.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie.
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne powlekane, odporne na działanie kwasów.
Inne informacje:	Przestrzegać ogólnych zasad higieny. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Po zakończeniu pracy umyć ręce. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z kwasem fluorowodorowym. Natychmiast usuwać rozlewiska.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi kwasu solnego.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Postać fizyczna, barwa, zapach:
9.2	Temperatura topnienia: do ok. -8oC
9.3	Temperatura wrzenia: do 105oC
9.4	Gęstość (20^oC): do1,07 g/cm^3
9.5	Rozpuszczalność w wodzie: całkowita
9.6	Wartość pH (20^oC): < 1

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	Kwas fluorowodorowy do 7% jest bardzo czynny chemicznie. Koroduje metale. Reaguje z większością metali z wydzieleniem wodoru, co może stwarzać zagrożenie wybuchem. Z tlenkami i wodorotlenkami metali tworzy fluorki. W reakcjach z wieloma związkami wydzielają się silnie toksyczne gazy, jak siarkowodór, cyjanowodór, arsenowodór, chlor i inne.
Właściwości korozyjne:	Silne

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.

Informacja ogólna: W kontakcie z żywą tkanką fluorowodór działa żrąco, powodując uszkodzenie skóry i błon śluzowych oczu, dróg oddechowych. Najczęściej wchłania się go przez wdychanie par, co prowadzi w efekcie do podrażnienia górnych dróg oddechowych. Objawami są: chrypka, uczucie duszności, katar, kaszel, kłucie w klatce piersiowej, krztuszenie, bóle i zawroty głowy. Wskutek kontaktu z wodą działa żrąco na błony śluzowe dróg oddechowych, spojówki i skórę. Powoduje zjawisko kalcemii (hypokalcemia), charakteryzujące się zaburzeniami sercowymi i nerkowymi.

Dane toksykologiczne:

LC_{50(inhalacyjnie, szczur)} = 265 mg/m³/ 4 godz. - fluorowodór

Wdychanie par/aerozolu: Wystąpi skrócenie oddechu z kaszlem i pobolewanie w klatce piersiowej. Może rozwinąć się zapalenie oskrzeli. W groźniejszych przypadkach może powstać bezdech z pieniącą się śliną (obrzęk płuc).

Połknięcie: Pojawią się wymioty, ból brzucha i biegunka. W wymiocinach i kale może pojawić się krew. Mogą powstać zaburzenia widzenia i drgawki.

Kontakt ze skórą: Wystąpi ból i zaczerwienienie.

Kontakt z oczami: Działanie par i cieczy na oczy powoduje stany zapalne spojówek i uszkodzenie rogówki.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności: wobec ssaków: 7,0

wobec ryb: 6,3-7,2

wobec bakterii 9,0

Stopień zagrożenia wód: mały

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 06 01 99 - inne niewymienione odpady.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych...., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	1790
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	8
14.3	Kod klasyfikacyjny:	CT1
14.4	Ilości ograniczone:	LQ22
14.5	Kategoria transportowa:	2
14.6	Grupa pakowania:	II
14.7	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	86
14.8	Symbole niebezpieczeństwa (R):	23/24/25-34
14.9	Symbole bezpieczeństwa (S):	1/2-7/9-26-28-36/37-45
14.10	Nalepki ostrzegawcze wg ADR/RID Nr 8 + 6.1:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Normą PN-ISO 11014-1:1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 1 lipca 2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi kwasu fluorowodorowego do 7%, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy kwasu fluorowodorowego 7%. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja toksyczna, żrąca.”
Symbole zagrożenia
R 23/24/25	Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu.
R 34	Wywołuje oparzenia.
Symbole bezpieczeństwa
S 1/2	Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi
S 7/9	Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty w pomieszczeniu dobrze wentylowanym.
S 26	Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza.
S 28	Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody.
S 36/37	Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne
S 45	W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Kwas fluorowodorowy 7%
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
T	Substancja toksyczna.
C	Substancja żrąca.
Numer rozpoznawczy zagrożenia
86	Materiał żrący, trujący.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa RID/ADR: 8-II		Materiał żrący - niebezpieczny.
Numer ONZ: 1790		Kwas fluorowodorowy zawierający nie więcej niż 60% kwasu fluorowodorowego.
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Według rozporządzenia MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywy 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania 15.04.03 Strona/stron 7/8
Nazwa:	KWAS FLUOROWODOROWY <7%

Kwas fluorowodorowy 7%

---