Domy samotnych matek, dokumenty i różności


Uniwersytet Rzeszowski

Wydział Pedagogiczno - Artystyczny

Kierunek Resocjalizacja

Rok III

Grupa III

Małgorzata Wójcik

Domy samotnych matek,

hostele i noclegownie

Rzeszów 2010

SPIS TREŚCI

ROZDZIAŁ I Domy samotnych matek

  1. Zasady funkcjonowania domu samotnej matki s. 3

  2. Cele i zadania wynikające ze statutu placówki s. 4

  3. Wyposażenie i urządzenie instytucji zapewniające realizację działań opiekuńczo - wspomagających s. 5

  4. Etapy pracy z podopiecznymi s. 5

  5. Współpraca kadry pracowniczej z innymi instytucjami s. 6

  6. Domy samotnej matki w województwie podkarpackim s. 6

ROZDZIAŁ II Hostele i noclegownie

  1. Cele oraz środki ich realizacji wg statutu Stowarzyszenia MONAR s. 7

  2. Funkcjonowanie hostelu na przykładzie Krakowskiego Towarzystwa Pomocy Uzależnionym s. 8

  3. Działalność Noclegowni dla Osób Uzależnionych w Krakowie s. 9

  4. Lista ośrodków w województwie podkarpackim s. 10

BIBLIOGRAFIA s. 11

ROZDZIAŁ I Domy samotnych matek

  1. Zasady funkcjonowania domu samotnej matki

Domy samotnych matek skupiają przede wszystkim kobiety, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, a praca z nimi dąży w kierunku ich usamodzielnienia i pomocy w  rozwiązywaniu własnych problemów. ,,Do tych domów mogą być również przyjmowani ojcowie z małoletnimi dziećmi albo inne osoby sprawujące opiekę prawną nad dziećmi”.

Domy samotnych matek mogą być prowadzone zarówno przez osoby świeckie, jak i duchowne. Instytucje te pracują w oparciu o przyjęty przez radę domu statut oraz regulamin. Jednak większość ośrodków funkcjonuje na bardzo podobnych zasadach.

Do Domów przyjmowane są zazwyczaj wszystkie zgłaszające się kobiety, bez względu na zameldowanie czy stosunek do religii katolickiej. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 8 marca 2005r. (wydane na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej), w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży obowiązkiem ośrodka jest skompletowanie dokumentów, które przekazuje się w ciągu 14 dniu staroście najbliższego powiatu prowadzącego dom, który wydaje decyzję o skierowaniu do domu.

,,Podstawę do wydania skierowania do domu stanowi:

1) wniosek osoby ubiegającej się o skierowanie do domu;

2) rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie do domu lub przez pracownika socjalnego domu;

3) zaświadczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do umieszczenia w domu;

4) skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub książeczka zdrowia dziecka;

5) orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności;

6) opinia ośrodka zawierająca uzasadnienie pobytu w domu.

W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa lub zdrowia danej osoby czy też jej dziecka przyjmuje się ją bez skierowania na wniosek tej osoby lub ośrodka. ,,Wszystkie statuty jednoznacznie określają, że do Domów nie są przyjmowane kobiety chore na choroby zakaźne, choroby psychiczne oraz kobiety z chorobami wymagającymi leczenia szpitalnego”.

Większość tego rodzaju instytucji jest utrzymywana przez darowizny, dotacje, spadki, zapisy od prywatnych sponsorów oraz organizacji kościelnych. Jednak w niektórych domach diecezjalnych pobyt jest odpłatny. W przypadku, gdy kobieta nie może partycypować w kosztach pobytu może być z nich zwolniona.

,,W zależności od obowiązującego w danej placówce regulaminu, kobieta może przebywać w nim średnio od 6 miesiąca ciąży do 6 miesięcy po urodzeniu dziecka. W wyjątkowych przypadkach (np. kontynuowania nauki, zdobywania kwalifikacji zawodowych, zdarzeń losowych lub z innych uzasadnionych powodów) pobyt może zostać przedłużony maksymalnie do jednego roku po upływie podstawowego terminu”. Z kolei matki z dziećmi przyjmowane są na okres pół roku.

Ponadto każdy ,,dom samotnej matki zapewnia noclegi, wyżywienia oraz sprzęt niezbędny do realizacji podstawowych potrzeb biologicznych. Kobiety nie mogą palić papierosów oraz pić alkoholu, muszą przestrzegać godzin ciszy nocnej i przyjmować gości w określonych dniach i godzinach za zgodą siostry kierowniczki”.

  1. Cele i zadania wynikające ze statutu placówki

Za główne cele działań placówki przyjmuje się:

,,Każdy z domów stara się, oczywiście w zależności od swoich możliwości, realizować przynajmniej cztery zadania opiekuńczo - readaptacyjne wobec przebywających w nim kobiet. Są to:

W związku z zadaniem, jakim jest readaptacja podopiecznej Domu możemy mówić o jej dwóch wymiarach. Po pierwsze, podczas pobytu w ośrodku dokłada się wszelkich starań, aby pojednać kobietę z rodziną. ,,Ideałem jest odbudowanie zerwanej więzi i powrót kobiety do jej środowiska rodzinnego, jeśli oczywiście powrót wiąże się z pozytywną zmianą postaw w relacjach członków rodziny. Po drugie - pobyt w ośrodku powinien dawać kobiecie możliwość usamodzielnienia się poprzez naukę zawodu, ukończenie szkoły, nabycie umiejętności umożliwiających podjęcie pracy (np. nauka obsługi komputera, szycia, wykonywania prac chałupniczych, ale też redagowania odpowiednich pism - curriculum vitae, podania o pracę, posługiwania się literą prawa itp.)”.

Ponadto w zakresie opiekuńczo-wspomagającym dom samotnej matki zapewnia:

a) ,,podstawową pielęgnację mieszkańca w czasie choroby oraz opiekę nad dzieckiem w czasie choroby opiekuna dziecka,

b) umożliwienie korzystania ze świadczeń zdrowotnych,

c) pomoc w załatwianiu spraw osobistych w przypadku wystąpienia takiej potrzeby,

d) środki higieny osobistej, środki czystości w sytuacji, gdy nie ma możliwości ich samodzielnego zakupu.

  1. Wyposażenie i urządzenie instytucji zapewniające realizację działań opiekuńczo - wspomagających

W zakresie potrzeb bytowych ,,dom zapewnia całodobowy, okresowy pobyt zasadniczo dla 30 mieszkańców, odrębne pomieszczenia do spania oraz wspólne pomieszczenia do pobytu dziennego dla mieszkańców z dziećmi, pokoje dla mieszkanek w ciąży przeznaczone maksymalnie dla 3 osób oraz wspólne pomieszczenia pobytu dziennego, ogólnodostępne łazienki i kuchnie oraz pomieszczenia do prania i suszenia”.

  1. Etapy pracy z podopiecznymi

Każdy dom samotnej matki oprócz statutów i regulaminów opracowuje własny program pracy. ,,Do zajęć obowiązkowych najczęściej zalicza się: zajęcia z psychologiem, poradnictwo rodzinne, porady lekarza pediatry dla matek, porady pracownika socjalnego oraz w domach diecezjalnych - spotkania z księdzem. Przed przystąpieniem do pracy indywidualnej z matką przeprowadza się: wywiad środowiskowy, zbierając dane osobowe dotyczące wszystkich członków rodziny pochodzenia podopiecznej; testy psychologiczne (osobowościowe, projekcyjne, kwestionariusz rozwoju intelektualnego); obserwacje psychologiczno - pedagogiczne. Na podstawie uzyskanych informacji matka kierowana jest na zajęcia terapii odwykowej, psychoterapii indywidualnej, zajęcia edukacyjne motywujące między innymi do podjęcia leczenia uzależnień i współuzależnień”.

Praca z podopiecznymi przebiega w pięciu etapach:

  1. Współpraca kadry pracowniczej z innymi instytucjami

Wiele domów zatrudnia na etacie pielęgniarkę lub położną, terapeutę, psychologa i pedagoga, dzięki którym podopieczne mają zapewnioną fachową pomoc. W domach diecezjalnych ,,o życie religijne pensjonariuszek dba kapelan wyznaczony przez Dyrektora Centrum Apostolstwa Rodziny Chrześcijańskiej i zatwierdzony przez Metropolitę Gdańskiego”.

,,W razie konieczności, dyrektor domu jest zobowiązany do utrzymywania stałego kontaktu z sądem dla nieletnich w celu prowadzenia spraw nieletnich mieszkanek domu i zadbania o wyznaczenie im opiekuna prawnego”. ,,Większość placówek współpracuje z ośrodkami adopcyjnymi, ponieważ nie zawsze udaje się nakłonić, kobietę do zatrzymania dziecka. W takich przypadkach, jeszcze przed porodem, przeprowadza się rozmowę o ewentualnym zrzeczeniu się praw do dziecka przez przyszłą matkę. Jakiekolwiek działania zmierzające do przeprowadzenia adopcji sąd może podjąć dopiero po sześciu tygodniach od dnia urodzenia się dziecka. Wspomniany okres jest zarezerwowany na podjęcie przez matkę decyzji. Nierzadko zdarza się, że kobieta przed urodzeniem dziecka deklaruje bezwzględną chęć oddania go, jednak po urodzeniu zmienia zdanie. W wypadku, gdy kobieta oddaje dziecko do adopcji, nie kwalifikuje się już do korzystania z pomocy ośrodka i musi go opuścić”.

  1. Domy samotnej matki w województwie podkarpackim

-Dom Matki i Dziecka ul. Prądzyńskiego 8, 37-700, Przemyśl tel. (16) 670-00-93

-Diecezjalny Dom Samotnej Matki ul. Mościckiego 65, 33-100, Tarnów tel. (14) 621-13-01

-Caritas Diecezji Sandomierskiej Dom Samotnej Matki

ul. Rzeszowska 35, 37-420, Rudnik nad Sanem tel. (15) 649-21-86 lub 667-033-511

-Dom Samotnej Matki i Interwencji Kryzysowej ul. Dojazd Staroniwa 7, 35-010, Rzeszów
tel. (17) 850-72-30

- Dom Samotnej Matki prowadzony przez siostry pasterki Sonina 350a, 37-100, Łańcut tel. (17) 224-15-55 .

-Schronisko dla Kobiet im. św. Brata Alberta ul. Jasna 4, 37-500, Jarosław tel. (16) 621-35-76.

ROZDZIAŁ II Hostele i noclegownie

Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej przewiduje istnienie ośrodków wsparcia. Zgodnie z art. 51.:

1. ,,Osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone w ośrodku wsparcia.

2. Ośrodek wsparcia jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej dziennego pobytu.

3. W ośrodku wsparcia mogą być prowadzone miejsca całodobowe okresowego pobytu.

4. Ośrodkiem wsparcia jest środowiskowy dom samopomocy, dzienny dom pomocy, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schronisko i dom dla bezdomnych oraz klub samopomocy”.

Ponadto w art. 48. czytamy:

1. ,,Osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, jeżeli jest tego pozbawiona.

2. Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach do tego przeznaczonych.

3. Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do jej indywidualnych właściwości oraz pory roku.

4. Pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić”.

Ośrodki wsparcia są tworzone m. in. przez Stowarzyszenie MONAR. Jest to jedna z najbardziej aktywnych organizacji pozarządowych, która zajmuje się udzielaniem wszechstronnej pomocy osobom potrzebującym.

  1. Cele oraz środki ich realizacji wg statutu Stowarzyszenia MONAR

,,Celem nadrzędnym Stowarzyszenia MONAR jest prowadzenie działalności społecznie użytecznej, ochrona zdrowia społeczeństwa oraz wszechstronna pomoc świadczona na rzecz osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym i wykluczonych społecznie zwłaszcza osób uzależnionych i zagrożonych uzależnieniem, wykorzystywanych i nieprzystosowanych społecznie, bezdomnych, żyjących z HIV, dzieci z rodzin dysfunkcyjnych oraz środowisk społecznie zaniedbanych, osób chorych, uchodźców politycznych.

Celem Stowarzyszenia MONAR jest:

,,Stowarzyszenie MONAR realizuje swoje cele poprzez prowadzenie odpłatnej i nieodpłatnej działalności pożytku publicznego. Działalność ta jest realizowana m. in. poprzez:

  1. Funkcjonowanie Hostelu na przykładzie Krakowskiego Towarzystwa Pomocy Uzależnionym

,,Hostel pomocy jest przeznaczony dla osób, które mają trwały związek z miejscem, w którym się on znajduje, przez zameldowanie, pracę i dla tych, którzy chcą się usamodzielnić. Z reguły pobyt ogranicza się do 6 miesięcy, z możliwością przedłużenia na rok. W placówce prowadzi się pracę socjalną”.

Krakowski hostel funkcjonuje od 1999 r. Pomaga osobom powrócić do pełnienia ról społecznych, które utracili z powodu uzależnienia czy bezdomności. Do ośrodka są przyjmowane zarówno kobiety z dziećmi, jak i mężczyźni.

W placówce podopiecznymi zajmuje się specjalista ds. uzależnień oraz wychowawca, który jest instruktorem ds. terapii uzależnień.

,,Hostel dysponuje czterema mieszkaniami dla rodzin (dwa pokoje kuchnia i łazienka) oraz dwoma samodzielnymi mieszkaniami (pokój, kuchnia i łazienka). Jeden budynek przystosowany jest do zamieszkania dla osób samotnych. Na każdej kondygnacji znajdują się trzy pokoje wspólna kuchnia i łazienka. Wszystkie pomieszczenia są umeblowane i wyposażone w niezbędne urządzenia”.

,,Warunkiem zamieszkania w Hostelu jest ukończenie pełnego cyklu terapii leczenia uzależnień. Osoba nowo przyjęta jest zobowiązana do podjęcia pracy zarobkowej w ciągu miesiąca.

Obowiązki mieszkańca:

W wypadku nie spełnienia powyższych warunków osoba zamieszkująca Hostel może być z niego usunięta. W przypadku złamania abstynencji lub wejścia w konflikt z prawem-tryb usunięcia będzie natychmiastowy.

Na żądanie kierownika placówki oraz pracownika mieszkaniec ma obowiązek do poddania się badaniom na obecność narkotyków i alkoholu”.

Osoby mieszkające w Hostelu mogą otrzymać wsparcie w sytuacjach kryzysowych, co na pewno zmniejsza  możliwości powrotu do nałogu. Raz do roku są przeprowadzane warsztaty na temat zapobiegania nawrotom choroby.

W ośrodku są stworzone warunki dla rozwoju rodzin. W ofercie w miarę potrzeb jest możliwość uzyskania pomocy specjalistów tj.: psychologa, prawnika. Dzieci mieszkańców Hostelu mogą uczęszczać do pobliskich szkół oraz przedszkola..

  1. Działalność Noclegowni dla Osób Uzależnionych w Krakowie

Noclegownie są przeznaczone dla osób, które pozostają bez żadnego schronienia. Udzielana im pomoc ma charakter doraźny tzn. mają one możliwość noclegu oraz otrzymania jednego posiłku, pomocy medycznej itp..

,,Zasady pobytu w noclegowni:

,,Po wejściu na teren Noclegowni podopieczni meldują się u pełniącego dyżur wychowawcy. Następnie udają się do swojego pokoju noclegowego. Osoba, która przybywa do placówki pierwszy raz ma obowiązek odbyć rozmowę wstępną z dyżurnym wychowawcą,  dotyczącą zasad korzystania z placówki oraz danych personalnych do karty osobowej klienta. Dyżurny wychowawca prowadzi także krótki wywiad na temat podstawowych potrzeb klienta oraz udziela mu informacji o możliwości uzyskania w razie potrzeby skierowań do placówki detoksykacyjnej, kliniki HIV/AIDS czy też innych informację przydatnych do pozytywnych zmian w stylu życia”.

Noclegownia dysponuje 35 miejscami noclegowymi. Mieszkańcy mają możliwość skorzystania z kuchni, pralni, łazienki, świetlicy TV, pokoju zabiegowego oraz stacjonarnej wymiany igieł i strzykawek czynnej przez cały czas otwarcia placówki. Pracownicy udostępniają im również materace, pościel oraz żywność.

Do kadry pracowników należy dwóch wychowawców, którzy odbyli szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy oraz bezpiecznych iniekcji i zachowań ryzykownych. Kierownikiem noclegowni jest wychowawca - Edukator ds. psychospołecznych aspektów epidemii HIV. Ponadto ,,raz w tygodniu  dyżur pełni pracownik socjalny krakowskiego MOPS-u .

  1. Lista ośrodków w województwie podkarpackim

-Hostel: Adres: 35-959 Rzeszów, ul. Krakowska 64C Telefon: (17) 852-15-71.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Bogdańska E. (2005), Dom dla matki i dziecka, W: J. Brągiel, S. Badora (red.), Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie pomocy społecznej, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego;

  2. Krajewska B. (2009), Instytucje wsparcia dziecka i rodziny. Zagadnienia podstawowe, Kraków: Oficyna Wydawnicza ,,Impuls”;

  3. Krakowskie Towarzystwo Pomocy Uzależnionym HOSTEL - mieszkania readaptacyjne <http://www.monar.kki.pl/ctn/hostelo.htm> Dostęp: 27.02.2010;

  4. Krakowskie Towarzystwo Pomocy Uzależnionym HOSTEL - mieszkania readaptacyjne <http://www.monar.kki.pl/ctn/hostelr.htm> Dostęp: 27.02.2010;

  5. Landwójtowicz P., Domy Matki i Dziecka - opis, cele, zasady funkcjonowania i finansowania wybranych placówek według ich statutów, <http://www.dommatki.dfoz.pl/images/Domy_Matki_Dziecka_opis_cele_zasady_funkcjonowania.pdf>. Dostęp: 26.02.2010;

  6. Noclegownia dla osób uzależnionych <http://www.monar.kki.pl/ctn/noclegr.htm> Dostęp: 27.02.2010;

  7. Noclegownia dla osób uzależnionych <http://www.monar.kki.pl/ctn/noclegk.htm> Dostęp: 27.02.2010;

  8. Noclegownia dla osób uzależnionych <http://www.monar.kki.pl/ctn/noclego.htm> Dostęp: 27.02.2010;

  9. Pawłowska R., Jundziłł E. (2000), Pedagogika człowieka samotnego, Gdańsk: Wydawnictwo Uczelniane Gdańskiej Wyższej Szkoły Humanistycznej;

  10. Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 8 marca 2005r., w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży <www.mpips.gov.pl/_download.php?f=userfiles%2FFile%2Fmps%2F18.pdf> Dostęp: 26.02.2010;

  11. Stankiewicz L. (2002), Zrozumieć bezdomność. Aspekty polityki społecznej, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego;

  12. Statut Stowarzyszenia MONAR 2004 <http://monar.info.pl/CmodsDownload-index-req-getit-lid-12.html> Dostęp: 27.02.2010;

  13. Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej, <http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20040640593> Dostęp: 27.02.2010

  14. Źródło Internetowe: <http://familiae.pl/www/index.php?option=com_content&task=category&sectionid=3&id=23&Itemid=38> Dostęp: 26.02.2010;

  15. Źródło Internetowe: <http://www.bratalbert.cp.win.pl/informator/podkarp.html#k> Dostęp:27.02.2010.

R. Pawłowska, E. Jundziłł, Pedagogika człowieka samotnego, Gdańsk 2000, s.72.

B. Krajewska, Instytucje wsparcia dziecka i rodziny. Zagadnienia podstawowe, Kraków 2009, s.96.

E. Bogdańska, Dom dla matki i dziecka [w] Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie pomocy społecznej, pod red. J. Brągiel i S. Badora, Opole 2005, s. 197.

Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 8 marca 2005r. w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży <www.mpips.gov.pl/_download.php?f=userfiles%2FFile%2Fmps%2F18.pdf>

Dostęp: 26.02.2010.

P. Landwójtowicz, Domy Matki i Dziecka - opis, cele, zasady funkcjonowania i finansowania wybranych placówek według ich statutów,

<http://www.dommatki.dfoz.pl/images/Domy_Matki_Dziecka_opis_cele_zasady_funkcjonowania.pdf>. Dostęp: 26.02.2010.

R. Pawłowska, E. Jundziłł, Pedagogika człowieka samotnego, Gdańsk 2000, s.73.

E. Bogdańska, Dom dla matki i dziecka [w] Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie pomocy społecznej, pod red. J. Brągiel i S. Badora, Opole 2005, s. 197.

R. Pawłowska, E. Jundziłł, Pedagogika człowieka samotnego, Gdańsk 2000, s.73.

P. Landwójtowicz, Domy Matki i Dziecka - opis, cele, zasady funkcjonowania i finansowania wybranych placówek według ich statutów,

<http://www.dommatki.dfoz.pl/images/Domy_Matki_Dziecka_opis_cele_zasady_funkcjonowania.pdf>. Dostęp: 26.02.2010

B. Krajewska, Instytucje wsparcia dziecka i rodziny. Zagadnienia podstawowe, Kraków 2009, s.96.

E. Bogdańska, Dom dla matki i dziecka, op. cit., s. 197.

E. Bogdańska, Dom dla matki i dziecka [w] Formy opieki, wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie pomocy społecznej, pod red. J. Brągiel i S. Badora, Opole 2005, s. 198.

Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 8 marca 2005r. w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży <www.mpips.gov.pl/_download.php?f=userfiles%2FFile%2Fmps%2F18.pdf> Dostęp: 26.02.2010.

B. Krajewska, Instytucje wsparcia dziecka i rodziny. Zagadnienia podstawowe, Kraków 2009, s.96.

R. Pawłowska, E. Jundziłł, Pedagogika człowieka samotnego, Gdańsk 2000, s.74.

R. Pawłowska, E. Jundziłł, Pedagogika człowieka samotnego, Gdańsk 2000, s.75.

Ibidem, s.74.

E. Bogdańska, Dom dla matki i dziecka, op. cit., s. 197-198.

Ibidem, s. 198-199.

Źródło Internetowe: <http://familiae.pl/www/index.php?option=com_content&task=category&sectionid=3&id=23&Itemid=38> Dostęp: 26.02.2010.

Źródło Internetowe: <http://www.bratalbert.cp.win.pl/informator/podkarp.html#k> Dostęp:27.02.2010.

Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej, <http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20040640593> Dostęp: 27.02.2010.

Ibidem, Dostęp: 27.02.2010.

Statut Stowarzyszenia MONAR 2004 <http://monar.info.pl/CmodsDownload-index-req-getit-lid-12.html> Dostęp: 27.02.2010.

Statut Stowarzyszenia MONAR 2004 <http://monar.info.pl/CmodsDownload-index-req-getit-lid-12.html> Dostęp: 27.02.2010.

L. Stankiewicz, Zrozumieć bezdomność. Aspekty polityki społecznej, Olsztyn 2002, s. 52.

Krakowskie Towarzystwo Pomocy Uzależnionym HOSTEL - mieszkania readaptacyjne <http://www.monar.kki.pl/ctn/hostelo.htm> Dostęp: 27.02.2010.

Krakowskie Towarzystwo Pomocy Uzależnionym HOSTEL - mieszkania readaptacyjne <http://www.monar.kki.pl/ctn/hostelr.htm> Dostęp: 27.02.2010.

Ibidem, Dostęp: 27.02.2010.

L. Stankiewicz, Zrozumieć bezdomność. Aspekty polityki społecznej, Olsztyn 2002, s. 52.

Noclegownia dla osób uzależnionych <http://www.monar.kki.pl/ctn/noclegr.htm> Dostęp: 27.02.2010.

Noclegownia dla osób uzależnionych <http://www.monar.kki.pl/ctn/noclego.htm> Dostęp: 27.02.2010.

Ibidem, Dostęp: 27.02.2010.

Noclegownia dla osób uzależnionych <http://www.monar.kki.pl/ctn/noclegk.htm> Dostęp: 27.02.2010.

Rzeszowskie Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta <http://www.bratalbert.rzeszow.pl/inne-placowki.html> Dostęp: 27.02.2010.

9



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Świąteczny świat, Dokumenty - różności dla dzieci
wzór CV, dokumenty i różności
Bajka o bardzo przywiązanej owieczce, Dokumenty - różności dla dzieci
Plan pracy Samotne Macierzyństwo, Dokumenty(1)
narysuj minkę duszkowi, Dokumenty - różności dla dzieci
Prawa Murphy'ego , Dokumenty- Różności, Ciekawe- śmieszne
ustawa-z-dnia-29-lipca-2005-roku-o-przeciwdzialaniu-przemocy-w-rodzinie, dokumenty i różności
typologia zmiennych i wskaźników, dokumenty i różności
Fotomontaż twarzy, Dokumenty- Różności, Szkoła fotografii, Porady do Photoshop
Dym na zdjęciu, Dokumenty- Różności, Szkoła fotografii, Porady do Photoshop
Ptaki, Dokumenty - różności dla dzieci
Hipoterapia - folie, dokumenty i różności
Chińska paradyzja, Dokumenty- Różności, Nowa Fantastyka
Photoshop - lekcja 8 (wykorzystanie technik Slice i Rollover(1), Dokumenty- Różności, Szkoła fotogra
Photoshop - lekcja 6 (ścieżki-podstawowe techniki)(1), Dokumenty- Różności, Szkoła fotografii, Porad
Domy samotnej matki, Studia, Przedmioty, Poradnictwo pedagogiczne
Żaba i wielka powódź, Dokumenty - różności dla dzieci
Efekt delikatnego rozmycia, Dokumenty- Różności, Szkoła fotografii, Porady do Photoshop
umowa kupna samochodu, Dokumenty Różności

więcej podobnych podstron