kpt. Witold Raczyński
Bezpieczeństwo i higiena pracy
Literatura:
Kodeks pracy (dział 10. BHP)
Ustawa o Państwowej Straży Pożarnej,
Regulamin obsługi sprzętu, instrukcje obsługi sprzętu,
Organizacja BHP Państwowej Straży pożarnej,
BHP w strażach pożarnych,
BHP w praktyce - Bogdan Ronczkowski.
BHP
Omów prawną ochronę pracy,
Uprawnienia pracowników ustalone zostały w znowelizowanym Kodeksie Pracy. Zgodnie z nim pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy ( U. z dn. 26 czerwca 1974r Kodeks pracy Dz. U. Nr 24,poz. 141 z późn. zmianami)
Dla strażaków: przepisy obowiązujące w resorcie spraw wewnętrznych, Instrukcja Bezpieczeństwa i higieny służby w strażnicach, podczas szkolenia i działań ratowniczych KG PSP z dn. 28 czerwca 1994r oraz regulaminy, instrukcje i inne przepisy KG PSP.
Ponadto w następujących aktach prawnych ukształtowano nadzór nad warunkami pracy:
- U. z dn. 06 marca 1981r o Państwowej Inspekcji Pracy (jedn. Tekst: Dz. U. z 1985r Nr 54,poz. 276 z późn. zmianami)
- U. z dn. 23 maja 1991r. o związkach zawodowych Dz. U. Nr 55, poz. 234 z późn. zmianami)
- U. z dn. 24 czerwca 1983 o Społecznej Inspekcji Pracy Dz. U. Nr 35,poz. 141 z późn. zmianami):
- U. z dn. 24 sierpnia 1991 o PSP Dz. U. Nr 88,poz. 400 z późn. zmianami):
- U. z dn. 14 marca 1985 o Inspekcji Sanitarnej tekst jednolity: Dz. U. Z 1988 Nr 90,poz. 575 z późn. zmianami):
- U. z dn. 24 czerwca 1983 o Społecznej Inspekcji Pracy Dz. U. Nr 35, poz. 141 z późn. zmianami):
- U. z dn. 19 listopada 1987 o Dozorze Technicznym Dz. U. Nr 36, poz. 202 z późn. zmianami):
- U. z dn. 20 czerwca 1985 o prokuraturze tekst jedn. Dz. U. Z 1994 Nr 19,poz. 70
- U. z dn. 01 grudnia 1961 Kodeks Morski tekst jedn. : Dz. U. z 1998 Nr 10, poz. 36.
Odpowiedzialność prawna za bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
Pracodawca jest zobowiązany chronić życie i zdrowie pracownika poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a w szczególności:
Organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
Zapewnić przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,
Zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
Zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy,
Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w procesie pracy przedstawione są w Rozporządzeniu Min. Pracy i polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129 poz 844).
System kontroli i nadzór nad prawną ochroną, bezpieczeństwem, higieną pracy w jednostkach organizacyjnych PSP,
Organami nadzoru i kontroli warunków BHP są:
Państwowa Inspekcja pracy w odniesieniu do stanowisk cywilnych pracowników PSP,
Społeczna Inspekcja pracy,
Urząd Dozoru Technicznego i inne państwowe specjalistyczne organy nadzoru i kontroli,
Jednostki PSP i ich komórki organizacyjne,
Służba Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.
Obowiązki jednostek w zakresie BHP,
Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany: organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy; zapewnić przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy; wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń; zapewnić wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy; zapewnić wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.
Obowiązki pracownika w zakresie BHP,
Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany:
Znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,
Wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,
Dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy,
Stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielone środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze zgodnie z ich przeznaczeniem,
Poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,
Niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w jednostce wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników o grożącym im niebezpieczeństwie.
W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadomić o tym niezwłocznie przełożonego (sprawność psychofizyczna). Przepis ten nie dotyczy pracownika, którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.
Pojęcie wypadku przy pracy,
Wypadek przy pracy jest zdarzenie nagłe, spowodowane przyczyną zewnętrzną i pozostające w związku z pracą. Nagłość zdarzenia przejawia się w gwałtowności działania, które w zasadzie nie powinno przekraczać dnia roboczego. Elementem uzasadniającym zaistnienie wypadku przy pracy jest działanie przyczyny zewnętrznej, najczęściej będzie nią uderzenie, upadek, porażenie prądem, zranienie narzędziem pracy itp. Do przyczyn zewnętrznych zalicza się również pozostający w związku z pracą, nadmierny wysiłek. O tym czy zaistniało przeciążenie pracą, decydują okoliczności zewnętrzne ale i możliwości psychiczne i fizyczne danego pracownika. Na równi z wypadkiem przy pracy traktowany jest wypadek, który zaistniał w czasie podróży służbowej; wypadki w drodze do pracy i z pracy.
Pojęcie choroby zawodowej w świetle obowiązujących przepisów,
Najistotniejszą cechą choroby zawodowej jest to, że rozwija się ona w pewnym okresie. Nie ma tutaj nagłości zdarzenia i to odróżnia ją od wypadku. Choroby zawodowe są to takie choroby, które zostały spowodowane działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących w miejscach pracy. generalnie za choroby zawodowe uważa się choroby określone w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów, w formie wykazu chorób zawodowych. Czynniki szkodliwe oddziaływujące na pracownika mogą wystąpić nawet przez wiele lat. Przy ich ocenie bierze się pod uwagę przede wszystkim rodzaj, stopień i czas narażenia zawodowego na działanie czynników oraz sposób wykonywania pracy.
Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadków w służbie,
W razie zaistnienia wypadku pracodawca jest obowiązany do podjęcia wszystkich niezbędnych środków, które wyeliminują lub ograniczą zagrożenie. Równocześnie muszą być podjęte działania zapewniające udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku ważne jest z punktu widzenia prawidłowego wskazania winnych i okoliczności stopnia winy oraz w celu zapobieżenia w przyszłości podobnym wypadkom. O wszystkich ciężkich, zbiorowych lub ze skutkiem śmiertelnym wypadkach przy pracy bądź tych, które wywołały te skutki a miały związek z pracą i jeśli mogą być uznane za wypadek przy pracy, pracodawca musi niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy oraz prokuratora. Rejestr wypadków przy pracy.
Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadków w pracy,
W razie zaistnienia wypadku pracodawca jest obowiązany do podjęcia wszystkich niezbędnych środków, które wyeliminują lub ograniczą zagrożenie. Równocześnie muszą być podjęte działania zapewniające udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku ważne jest z punktu widzenia prawidłowego wskazania winnych i okoliczności stopnia winy oraz w celu zapobieżenia w przyszłości podobnym wypadkom. O wszystkich ciężkich, zbiorowych lub ze skutkiem śmiertelnym wypadkach przy pracy bądź tych, które wywołały te skutki a miały związek z pracą i jeśli mogą być uznane za wypadek przy pracy, pracodawca musi niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy oraz prokuratora. Rejestr wypadków przy pracy.
Dokumentacja powypadkowa,
meldunek o wypadku ( zgłaszający wypadek) do jednostki nadrzędnej)
protokół z przesłuchania świadków i poszkodowanego -ych.
protokół powypadkowy,
przy skomplikowanych wypadkach celem wyjaśnienia protokoły (objaśnienia) specjalistów,
pisemne opinie lekarzy,
szkice,
fotografie,
dokumenty wskazujące okoliczności i przyczyny wypadku,
odrębne zdanie złożone przez członka komisji oraz zastrzeżenia poszkodowanego (członka rodziny w razie jego śmierci) jeżeli zostały złożone,
karta zagrożenia,
statystyczna karta wypadku sporządzana dla Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego.
rejestr wypadków (ewidencja)
Świadczenia z tytułu wypadków w służbie i pracy,
Świadczenia z tytułu wypadków pozostających w związku z pełnieniem służby oraz wskutek chorób powstałych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby nie przysługują:
w razie wypadku lub choroby, których przyczyną było udowodnione umyślne lub niedbałe działanie albo zaniechanie naruszające przepisy lub rozkazy.
Zachowanie spowodowane nadużyciem alkoholu lub uszczerbek na zdrowiu lub śmierć zostały spowodowane umyślnie lub celowo.
Ograniczenia o których mowa w przypadku śmierci poszkodowanego o których mowa nie powodują jakichkolwiek ograniczeń w uprawnieniach do świadczeń powypadkowych członków jego rodziny.
Świadczenia z tytułu wypadków pozostających w związku z pełnieniem służby oraz wskutek chorób powstałych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby przysługują:
a) jednorazowe jeżeli strażak:
- doznał uszczerbku na zdrowiu lub zmarł wskutek wypadku w ciągu trzech lat od tego wypadku,
- doznał uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby nie później niż w ciągu trzech lat od zwolnienia ze służby,
- zmarł w skutek choroby w ciągu trzech lat od ustalenia uszczerbku na zdrowiu wskutek tej choroby, nie później jednak niż w ciągu trzech lat od zwolnienia ze służby
zwiększenie odszkodowania wskutek dalszego pogorszenia stanu zdrowia które powiększyło ustalony uprzednio uszczerbek na zdrowiu co najmniej o 10% następuje, jeżeli zmiany w stanie zdrowia nastąpiły w ciągu trzech lat od tego wypadku lub nie później niż w ciągu trzech lat od zwolnienia ze służby.
Prawo do odszkodowania oraz jego wysokości ustalają organy odszkodowawcze:
-Minister Spraw Wewnętrznych lub upoważniona przez niego osoba w stosunku do KG PSP i jego zastępców oraz członków ich rodzin,
-KG PSP w stosunku dla K-dtów Woj PSP, K-dtów Szkół, Dyr. CNOB PSP i ich zastępców i strażaków pełniących służbę w KG PSP oraz członków rodzin tych osób,
-Kdt Szkoły PSP i Dyr. CNB PSP w stosunku do strażaków pełniących służbę w podległych im jednostkach, oraz ich rodzin
-K-dt Wojewódzki PSP w stosunku dla strażaków pełniących służbę na jego terenie działania ich rodzin.
Po ustaleniu na podstawie protokołu powypadkowego odpowiednia komórka kadr kieruje strażaka do komisji lekarskiej służby zdrowia resortu spraw wewn.
Następnie w wypadku uznania trwałego uszczerbku na zdrowiu przygotowuje decyzję w sprawie odszkodowania.
Odpowiedzialność za naruszenie przepisów o ochronie pracy,
Pracodawca jest uprawniony do:
stosowania kary upomnienia i kary nagany za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonego porządku, regulaminu pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych
stosowania kary pieniężnej za nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, opuszczenia stanowiska pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy
innych kar przewidzianych w odrębnych przepisach (resortowych).
Omów postrzegane zagrożenie i ich skutki,
Warunki pracy jednostkach organizacyjnych PSP są trudne i podczas wykonywania czynności służbowych strażak narażony jest na wiele zagrożeń.
Oto jedne z nich:
obciążenie fizyczne
zagr. fizyczne: hałas, wybuch, drgania mechaniczne, prąd elektryczny,
różne pozycje przy pracy,
obciążenie nerwowo - psychiczne,
mikroklimat środowiska pracy,
występowanie substancji szkodliwych dla zdrowia (chemiczne, pyły )
występowanie promieniowania elektromagnetycznego i jonizującego,
rytm pracy
sposób odżywiania,
organizacja wypoczynku i higiena osobista,
zła widoczność,
elementy i urządzenia w ruchu oraz nieruchome,
wysoka temperatura,
niska temperatura,
prace na wysokościach,
niebezpieczne powierzchnie,
naruszona konstrukcja,
inne
Ogólne zasady oraz metody likwidacji lub ograniczenia wpływu niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w służbie,
Celem likwidacji czy ograniczenia wpływu czynników zagrożeń stosuje się środki zapobiegawcze w zakresie:
organizacji pracy,
nadzoru,
szkolenia,
taktyki działań ratowniczych,
środków ochrony indywidualnej,
środków ochrony zdrowotnej,
wymagań bhp w obiektach,
wymagań bhp w wyposażeniu technicznym,
kwatermistrzowskim
ergonomii,
profilaktycznej ochrony zdrowia,
ustalenia zasad bhp.
Wymień czynniki niebezpieczne i szkodliwe w procesie pracy,
Praca w środowisku niebezpiecznych substancji chemicznych; w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych; promieniowania jonizującego pochodzącego ze źródeł sztucznych i naturalnych występujących w środowisku pracy; inne czynniki występujące przy pracach stwarzających możliwość wystąpienia nagłego niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia pracowników.
Omów rodzaje badań lekarskich,
Rodzaje badań lekarskich - wstępne, okresowe, kontrolne.
Badaniom wstępnym podlegają również pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Rodzaje wypadków,
Wypadek śmiertelny, jest to wypadek wyniku którego nastąpiła śmierć na miejscu wypadku lub w okresie 6 miesięcy od chwili wypadku.
Wypadek ciężki, jest to wypadek wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmy a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, trwała całkowita lub znaczna niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe poważne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. Przy kwalifikowaniu wypadku jako ciężki lub lekki należy korzystać z oceny lekarza udzielającego pierwszej pomocy.
Wypadek lekki, to inny niż określony w dwóch powyższych punktach.
Wypadek zbiorowy, jest to wypadek któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.
Wypadki w służbie,
Za wypadek pozostający w związku z pełnieniem służby uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które zaszło podczas lub w związku i z wykonywaniem obowiązków służbowych albo poleceń przełożonych; z wykonywaniem czynności w interesie służby nawet bez polecenia przełożonego; z ratowaniem ludzi lub ich mienia z grożącego niebezpieczeństwa albo ratowaniem mienia społecznego; z udzieleniem przedstawicielowi organu państwowego pomocy przy spełnianiu przez niego czynności urzędowych.
Wypadki w pracy,
Wypadki w pracy - za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych; podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności w interesie zakładu pracy, nawet bez polecenia; w czasie pozostawienia pracownika w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się, w zakresie uprawnień do świadczeń, wypadek któremu pracownik uległ: w czasie trwania podróży służbowej, przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające w zakładzie pracy organizacje polityczne lub zawodowe.
Omów zadania PIP,
Zadania PIP: Państwowa Inspekcja Pracy - państwowy nadzór nad warunkami pracy, jest organem powołanym do nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy w szczególności przepisów i zasad BHP. PIP podlega sejmikowi, nadzorem i kontrolą PIP objęte są wszystkie zakłady pracy. PIP tworzy: Główny Inspektor Pracy, Okręgowe Inspektoraty Pracy w liczbie województw. Podstawowe zadania: wynagrodzenie za pracę, ochrona pracy kobiet, zatrudnienie młodocianych i niepełnosprawnych, analizowanie wypadków i chorób zawodowych, odbiory modernizowanych i budowanych obiektów.
Omów zadania PIS,
Zadania PIS: Państwowa Inspekcja Sanitarna - jest organem powołanym na mocy ustawy do nadzoru nad warunkami socjalnymi. Główne zadania to kontrola higieny środowiska pracy, higieny w szkołach i w ośrodkach wypoczynku, zdrowotnymi żywności i żywienia. Podlega ministrowi zdrowia.
Omów zadania UDT,
Zadania UDT: Urząd Dozoru Technicznego - jest to centralny organ administracji państwowej realizujący zadania związane z wykonaniem dozoru technicznego dotyczącego takich urządzeń jak: wciągarki, dźwigi osobowe i towarowe, wyciągarki, żurawie, urządzenia ciśnieniowe (sprężarki), kotły wodne i parowe. UDT podlega ministrowi gospodarki.
Społeczna Inspekcja Pracy,
Społeczna Inspekcja Pracy - reprezentuje wszystkie interesy pracowników, sprawuje kontrolę przestrzegania przepisów oraz zasad BHP w zakładzie oraz zajmowania stanowiska wobec pracodawcy w sprawach dotyczących interesów pracowniczych, jest kierowana przez organizacje związkowe.
Zasady i program kształcenia strażaków w zakresie BHP,
Ramowe programy szkolenia strażaków i pracowników w zakresie BHP ustala Komendant Główny PSP. Działalność szkoleniowa w zakresie BHP w jednostkach organizacyjnych PSP jest prowadzone jako:
szkolenie wstępne - podlega mu każdy nowo przyjęty do służby lub pracy oraz uczeń szkoły PSP, w tym odbywający praktykę w jednostce organizacyjnej PSP. Szkolenie wstępne jest realizowane w formie instruktażu ogólnego i instruktażu szczegółowego w oparciu o obowiązujący program szkolenia wstępnego BHP pod nadzorem służby BHP. Szkolenie wstępne kończy się egzaminem sprawdzającym, osoba która nie zda egzaminu nie można dopuścić do pełnienia służby lub wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Szkolenie podstawowe - szkolenie podstawowe nowo przyjętych do służby w PSP jest prowadzone według „Programu szkolenia kwalifikacyjnego szeregowców PSP” KG PSP. Szkolenie podstawowe kandydatów na oficerów, aspirantów i podoficerów prowadzą szkoły PSP w ramach programów nauczania tych szkół. Ukończenie szkolenia podstawowego jest dokumentowane świadectwem ukończenia kształcenia zawodowego.
Szkolenie okresowe - odbywa się corocznie w ramach doskonalenia zawodowego strażaków i pracowników jednostki. Uczestnicy szkolenia są poddawani egzaminom w ramach sprawdzianów wiedzy kończących każdy rok doskonalenia zawodowego.
Zasady i program kształcenia pracowników w zakresie BHP,
Szkolenie w dziedzinie bhp, rozumiane jako kształcenie ,dokształcanie lub doskonalenie pracowników w formach pozaszkolnych powinno zapewniać uczestnikom:
-zaznajomienie się z zagrożeniami wypadkowymi i chorobami związanymi z wykonywaną pracą,
-poznanie przepisów i zasad bhp w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy na określonym stanowisku,
-nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych oraz postępowania w trudnych sytuacjach, a także udzielania pomocy osobom które uległy wypadkowi.
Szkolenie w dziedzinie bhp prowadzone jest jako:
szkolenie wstępne obejmuje:
instruktaż ogólny,
instruktaż stanowiskowy na stanowisku pracy,
szkolenie podstawowe (nie później niż 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na określonym stanowisku)
Szkolenie wstępne może być prowadzone w formie:
instruktażu,
seminarium,
kursu,
samokształcenia kierowanego
Szkolenie wstępne powinno być zakończone egzaminem końcowym sprawdzające przyswojenie materiału objętego programem szkolenia. Zakończenie szkolenia powinno być potwierdzone wydaniem zaświadczenia.
szkolenie i doskonalenie okresowe, zwane dalej „szkoleniem okresowym”
Szkolenie okresowe prowadzone jest celem aktualizacji i ugruntowania wiadomości i umiejętności nabytych w czasie szkolenia wstępnego, oraz zaznajomienie się z nowymi rozwiązaniami techniczno - organizacyjnymi w tym zakresie.
Przeprowadzane są zgodnie z programem w określonych formach nie rzadziej niż raz na trzy lata na stanowiskach robotniczych a na stanowiskach kierowniczych i dla pracodawców nie rzadziej niż co sześć lat.
Programy dla poszczególnych rodzajów szkolenia i czas ich trwania oraz podział ze względu na stanowiska pracy określa DZ. U nr 62 z dnia 1 czerwca 1996 poz. 285.
Omów szkolenie wstępne strażaków,
Szkoleniu wstępnemu podlega każdy nowo przyjęty do służby lub pracy oraz uczeń szkoły PSP, w tym również odbywający praktykę w jednostce organizacyjnej PSP. Szkolenie wstępne jest realizowane w formie instruktażu ogólnego i instruktażu szczegółowego w oparciu o obowiązujący program szkolenia wstępnego BHP pod nadzorem służby BHP. Instruktaż szczegółowy, poza nowo przyjętym, przechodzi osoba zmieniająca stanowisko i osoba i osoba mająca pełnić służbę lub wykonywać pracę w nowych albo zmienionych warunkach organizacyjno - technicznych oraz uczeń szkoły PSP odbywający praktykę w jednostce PSP. Szkolenie wstępne kończy się egzaminem sprawdzającym przed komisją w składzie: przełożony komórki organizacyjnej szkolonego, osoba prowadząca instruktaż szczegółowy oraz pracownik służby BHP.
Osoby która nie zda egzaminu sprawdzającego, nie można dopuścić do pełnienia służby lub wykonywania prac na określonym stanowisku.
Osoba obejmująca w jednostce stanowisko przełożonego komórki organizacyjnej, dowódcze, samodzielne i inne związane z kierowaniem pracownikami, przechodzi szkolenie prowadzone przez służbę BHP tej jednostki.
Wymagania bezpieczeństwa w odniesieniu do ćwiczebnej komory dymowej,
Ćwiczebna komora dymowa - wyposażone jest w sprawną i połączoną ze sterownią instalację: sygnalizacyjną (przycisk bezpieczeństwa na ścianie); oświetleniową (w tym lampki kierunkowe na ścieżce); nawiewno - wywiewną. Komora wyposażona jest w sprawne urządzenia radiotelefoniczne i telewizyjne; wszystkie elementy ścieżki termicznej są ułożone prawidłowo i zabezpieczone przed przesunięciem, są pozbawione ostrych krawędzi. Stosowane na ścieżce środki dymotwórcze są nieagresywne. Ćwiczący w komorze dymowej mają zapewnione zabezpieczenie medyczne w tym transportu sanitarnego, wyposażone w sygnalizatory bezruchu, korzystanie z urządzeń higieniczno sanitarnych.
Wymagania BHP w pomieszczeniach jednostki:
Garaże,
Warsztaty,
Garaże - obowiązuje zakaz palenia tytoniu i używania ognia otwartego. 25% powierzchni bram jest w górnej części oszklone szkłem zbrojeniowym lub innym nie powodującym obrażeń. Urządzenia ogrzewcze, wentylacyjne i inne nie mogą stwarzać przeszkód w swobodnym i bezpiecznym poruszaniu się osób. Pojazdy winny stać przodem do bram wyjazdowych. Pomiędzy garażowanym sprzętem a ścianami i elementami konstrukcyjnymi należy zachować przejście o szerokości co najmniej 1 m. Stanowiska pojazdów i poduszki amortyzacyjne ześlizgów są oznakowane białymi pasami o szerokości 10 cm. Elementy konstrukcyjne i belki stropowe stwarzające niebezpieczeństwo uderzenia się lub potknięcia są pomalowane w ukośne żółto - czarne pasy ostrzegawcze. Drzwi pomiędzy garażem a pozostałymi częściami strażnicy powinny otwierać się w kierunku garażu i być szczelne. Skrzydła ich nie mogą być oszklone zwykłym szkłem. W garażach należy ograniczyć pracę silników a wszelkie ich dłuższe próby przeprowadzać na zewnątrz. Do odprowadzenia spalin z garażu należy stosować skutecznie działające urządzenia odprowadzające spaliny z rur wydechowych na zewnątrz budynków. W garażach zabrania się przechowywania materiałów pędnych i smarów.
Warsztaty - pomieszczenia warsztatowe powinny być czyste i utrzymane w porządku. Sprzęt i urządzenia w warsztacie powinny być sprawne i nieuszkodzone. W pomieszczeniach tych są stosowane odpowiednie znaki ostrzegawcze, zakazu i informujące oraz wizualne formy popularyzujące bezpieczeństwo i higienę pracy, znajduje się w pełni wyposażona apteczka pierwszej pomocy, są znaki zakazu palenia i używania otwartego ognia, gniazda wtyczek 24V i 220V są wyraźnie oznakowane, jest zapewniony swobodny dostęp do podręcznego sprzętu gaśniczego, główny wyłącznik prądu dla całego warsztatu jest wyraźnie oznakowany, drogi komunikacyjne mają szerokość co najmniej 2 m., stanowiska pracy i urządzenia techniczne są od siebie oddalone o co najmniej 0.75m. drogi komunikacyjne nie są niczym tarasowane, niebezpieczne elementy konstrukcyjne są odpowiednio oznakowane, jest wentylacja grawitacyjna a jej otwory i kanały są drożne.
Wymagania BHP w pomieszczeniach jednostki:
Sypialnie,
Kuchnia,
Sypialnie - w pomieszczeniach sypialń utrzymywana jest wzorowa czystość, stosowany jest jednolity sposób słania łóżek, nie stosuje się łóżek piętrowych dla podziału bojowego, odległość między pojedynczymi łóżkami wynosi co najmniej 0,8m., łóżka nie są ustawione parami, na jedną osobę przypada 5,5m2 powierzchni podłogi sypiali, konstrukcja okien umożliwia otwieranie co najmniej 50% ich powierzchni, pościel, koce materace, poduszki, podgłówki są czyste, nieuszkodzone, nie zużyte i co najmniej raz w tygodniu trzepane a tapczany odkurzane, koce są prane co najmniej raz w roku.
Kuchnia - zespół pomieszczeń kuchni stanowią: magazyn żywności ze sprawnymi chłodziarkami, obieralnia warzyw, zmywalnia naczyń, magazyn bielizny stołowej i kuchennej, natrysk, umywalnia, pisuar, ubikacja, drzwi do pomieszczeń kuchennych i stołówki nie posiadają progów. Jest kompletna i sprawna instalacja bieżącej wody oraz kanalizacyjna, podłogi i ściany są nienasiąkliwe, gładkie i łatwo zmywalne, wyposażenie kuchni do gotowania jest kompletne i nieuszkodzone(przewody, palniki, kurki itp.), sprzęty narzędzia i naczynia są czyste i nieuszkodzone; są pojemniki na odpadki; w pomieszczeniach kuchennych panuje wzorowa czystość i porządek; załoga ma możliwość higienicznego przechowywania prywatnych produktów żywnościowych w osobnych, indywidualnych, wentylowanych schowkach *szafkach); pomieszczenia kuchenne posiadają wentylację mechaniczną i grawitacyjną.
Wymagania BHP w pomieszczeniach jednostki:
Magazyn,
Akumulatorownia,
Magazyn - są znaki zakazu i ostrzegawcze odpowiednie do przeznaczenia magazynu; jest wentylacja grawitacyjna a jej otwory i kanały są drożne; jest oznaczone dopuszczalne obciążenie stropów; wentylacja mechaniczna i oświetlenie elektryczne jest odpowiednie do przeznaczenia magazynu; w magazynie są niepalne regały oddalone od grzejników co najmniej 0,5m.; główne przejścia mają szerokość 2m. a pozostałe 1m.; nie są składowane razem materiały wchodzące z sobą w związki stwarzające mieszaniny niebezpieczne; podłogi są nieślizgie, nienasiąkliwe.
Akumulatorownia - na drzwiach wejściowych są znaki i napisy ostrzegające i informujące; sufit jest gładki bez zatok niekorytkowy; wyłączniki i gniazdka instalacji elektrycznej są na zewnątrz pomieszczenia; jest wentylacja grawitacyjna a jej otwory i kanały sa drożne; punkty świetlne w pomieszczeniu są w osłonie przeciwwybuchowej; ściany nie mają okien; podłogi i ściany są wykonane z materiałów kwasoodpornych, nieiskrzących, zmywalnych; jest umywalka i kran z bieżącą wodą; jest instrukcja bezpieczeństwa; akumulatory przenosi się koszami wiklinowymi albo przewozi wózkami; do przenoszenia naczyń z kwasem używa się kosza uchylnego.
Obowiązki dowódcy akcji ratowniczej,
Za przestrzeganie przepisów bhp podczas akcji ratowniczej oraz bezpieczeństwo swoich podkomendnych odpowiedzialni są dowódcy wszystkich szczebli. Odpowiedzialność ta dotyczy również prawidłowości podejmowanych przez nich decyzji i wydawanych na tej podstawie rozkazów. Kierujący powinien wykazywać się umiejętnością przewidywania grożącego niebezpieczeństwa, wydawać rozkazy uwzględniając źródła zagrożenia i ustalając sposoby ich zmniejszania. Podkomendny zobowiązany jest do natychmiastowego zameldowania dowódcy o zauważonym niebezpieczeństwie, oraz wskazywać je współuczestnikom akcji.
Natomiast zasłanianie się względami bhp nie może w żadnym wypadku upoważnić podkomendnych do odmowy wykonania polecenia.
Obowiązkiem właściwego dowódcy akcji ratowniczej oraz wszystkich osób biorących w niej udział jest stosowanie wszelkich dostępnych metod, sposobów i środków zmniejszających zagrożenie życia lub zdrowia uczestników akcji.
W okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności podczas akcji d-ca może odstąpić od zasad bhp stosując inne środki zabezpieczające, będące w danej sytuacji w jego dyspozycji.
Dowódcy akcji zobowiązani są osobiście kontrolować i nadzorować pracę podkomendnych oraz stan ich zabezpieczenia w miejscach o szczególnym stopniu zagrożenia
Ześlizg - wymagania techniczne,
Ześlizg - składa się z jednego w kabinie metalowego, polerowanego słupa, zakotwiczonego w posadzce garażu i stropie piętra. Zasadnicze wymiary ześlizgu: szerokość otworu w stropie wynosi 1,1m., średnica słupa ześlizgu wynosi 0,15m., odległość słupa ześlizgu od ściany wynosi 0,8m., szerokość podestu w kabinie ześlizgu liczona od drzwi do krawędzi otworu w szybie powinna wynosić 0,5m.. Ześlizg w garażach nie jest obudowany, natomiast na piętrze ma szczelną obudowę. Drzwi z korytarza do ześlizgu mają szerokość 1,2m. w świetle ościeżnicy, są dwuskrzydłowe nie wahadłowe, nie oszklone i otwierają się do środka kabiny. Wszystkie obrzeża skrzydeł drzwi ześlizgu są pomalowane kolorem czarnym o szerokości pasa 0,07m. a pozostałe powierzchnie skrzydeł kolorem żółtym. Na wysokości 1,7m. od podłogi jest umieszczony na całej szerokości skrzydeł, dobrze widoczny napis w kolorze czarnym: „UWAGA ZEŚLIZG - KORZYSTANIE TYLKO W RAZIE ALARMU”. Skrzydła drzwiowe kabiny ześlizgu mają zamknięcie uniemożliwiające przypadkowe ich otwarcie, po otwarciu zaś są samoczynnie unieruchomione. Nad drzwiami od zewnątrz kabiny umieszczone jest światło ostrzegawcze w kolorze czerwonym oraz akustyczny sygnał ostrzegawczy. W kabinie jest otwór wentylacji grawitacyjnej lub wentylacja mechaniczna. W strażnicy posiadającej do czterech stanowisk garażowych jest co najmniej jeden ześlizg, powyżej czterech stanowisk są co najmniej dwa ześlizgi.
Omów obowiązki organizatorów i uczestników szkolenia,
Organizatorzy, kierownictwo, sędziowie i instruktorzy są odpowiedzialni za bezpieczeństwo i higienę uczestników szkolenia oraz za przestrzeganie przez nich przepisów i zasad BHP. Podczas szkolenia należy zapewnić: regulaminową obsługę sprzętu i bezpieczną realizacje poszczególnych elementów ćwiczeń, maksymalne wykorzystanie czasu i sprzętu przy jak najmniejszym zmęczeniu ćwiczących, bezpieczeństwo osób postronnych i obiektów, na których odbywają się ćwiczenia. W szkoleniu nie mogą brać udziału osoby, które nie ukończyły wstępnego szkolenia BHP oraz osoby nie posiadające aktualnych badań lekarskich. Organizatorzy szkolenia obowiązani są zapewnić zabezpieczenie medyczno - sanitarne uczestnikom ćwiczeń. Uczestnicy szkolenia zobowiązani są niezwłocznie zgłosić odniesione obrażenia.
BHP podczas szkolenia na wysokości,
Podczas szkolenia na wysokości należy zapewnić dodatkowy personel, którego zadaniem jest asekuracja ćwiczących w miejscach grożących upadkiem oraz stałą kontrolę prawidłowego zabezpieczenia się a w szczególności: ustawienia i zabezpieczenia drabin, mocowania i nawijania linek i linowych aparatów ratowniczych, worów ratowniczych, poduszek pneumatycznych; kompletności wyposażenia i prawidłowego założenia przez ćwiczących odzieży ochronnej, uzbrojenia osobistego i sprzętu ochrony osobistej w tym rękawic ochronnych; zabezpieczenie i wykonywanie asekuracji, niezbędnych w danych warunkach, elementów ćwiczenia i miejsc grożących wypadkom; sprawdzenie haka oraz elastyczności poduszki amortyzującej wspinalni.
Podczas szkolenia na wysokości zabrania się: prowadzenia ćwiczeń dopóki nie oswoją się z wysokością, opuszczania się ześlizgiem po bocznicy drabiny, wykonywania skoków ćwiczebnych na skokochrony, zjazdu przy użyciu zatrzaśnika z wysokości powyżej 12m.
Wymagania bezpieczeństwa podczas działań ratowniczych w obrębie dróg publicznych,
W razie prowadzenia działań na drodze publicznej należy ją przy pomocy właściwej służby specjalistycznej, a w razie jej braku, własnymi środkami i siłami zamknąć dla ruchu innych pojazdów, zapewniając zgodnie z przepisami ruchu drogowego zabezpieczenia, właściwe do pory doby i warunków atmosferycznych. Jeżeli akcja ma być prowadzona w pobliżu drogi publicznej a dla pojazdów ratowniczych nie ma innego miejsca, wówczas należy je ustawić na skraju jednej części drogi i tylko od strony miejsca akcji, zostawiając drugą stronę drogi wolną dla ruchu pojazdów, stosując następujące zasady: z wyjątkiem kierowcy, pozostali członkowie załogi wychodzą z pojazdów po stronie pobocza lub chodnika; kierujący działaniem ratowniczym wyznacza co najmniej dwie osoby wyposażone w czerwone chorągiewki lub latarki z czerwonym światłem, ubranych w kamizelki o barwie pomarańczowej lub ubrania oznakowane tak, aby były z daleka widoczne z zadaniem zabezpieczenia z odpowiedniej odległości bezpieczeństwa ratowników i sprzętu z obu kierunków drogi nie zamkniętej dla ruchu; pojazdy ratownicze powinny mieć włączone pełne oświetlenie zewnętrzne i światła ostrzegawcze na dachach; w odpowiednich odległościach od pojazdów należy ustawić pachołki i znaki ostrzegawcze; każdorazowo przed wejściem na drogę należy zachować szczególną ostrożność.
Zasady BHP w czasie prowadzenia działań:
W piwnicach,
W obiektach użyteczności publicznej,
Zasady BHP w czasie prowadzenia działań:
W gospodarstwach wiejskich,
W terenach leśnych,
Zasady BHP w czasie prowadzenia działań:
W obiektach przemysłowych, produkcyjnych i magazynowych,
Zasady BHP w czasie prowadzenia działań:
W obszarach zagrożonych porażeniem prądem elektrycznym,
W czasie akcji ratowniczych w których występuje możliwość porażenia prądem elektrycznym, należy ściśle współpracować z fachowym personelem technicznym w celu wyłączenia dopływu prądu elektrycznego do urządzeń i instalacji znajdujących się bezpośrednio na miejscu akcji. Wyłączenia dopływu prądu elektrycznego przez służby ratownicze można dokonać: przez wyłączenia oznakowanego wyłącznika głównego; przy urządzeniach elektrycznych w zakładach przemysłowych, energetycznych, podstacjach, transformatorach tylko z pomocą miejscowych elektryków lub personelu pogotowia energetycznego; na liniach wysokiego napięcia lub sieci trakcyjnej przez zażądanie u właściwych organów przerwania dopływu prądu, ściśle współdziałając przez stanowisko Koordynacji Ratownictwa z ośrodkami dyspozycyjnymi tych organów.
Właściwy dowódca o ile nie posiada możliwości osobistego sprawdzenia wyłączenia prądu elektrycznego może oprzeć się na meldunku służby energetycznej lub elektryka danego obiektu, w sytuacjach szczególnych dowódca może zażądać meldunku na piśmie. Decyzję o ponownym włączeniu prądu elektrycznego podejmuje służba energetyczna po uzyskaniu zgody właściwego dowódcy akcji. W czasie akcji ratowniczych przeprowadzanych w pobliżu urządzeń elektrycznych instalacji i przewodów wysokiego napięcia należy zwrócić uwagę na możliwość powstania porażeń wywołanych napięciem krokowym, prądami indukcyjnymi. Do gaszenia urządzeń znajdujących się pod napięciem zabrania się stosowania środków gaśniczych mających zdolność przewodzenia prądu elektrycznego.
Omów zagadnienia BHP w czasie zajęć sportowych,
Podczas szkolenia należy zapewnić:
regulaminową obsługę sprzętu i bezpieczną realizację poszczególnych elementów ćwiczeń,
maksymalne wykorzystanie czasu i sprzętu przy jak najmniejszym zmęczeniu ćwiczących,
bezpieczeństwo osób postronnych i obiektów na których odbywają się ćwiczenia.
Przed zajęciami i sprawdzianem z wychowania fizycznego należy przeprowadzić ćwiczenia przygotowujące racjonalnie organizm do zwiększonego wysiłku
Zasady prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, sportu pożarniczego oraz innych konkurencji i gier sportowych określają odrębne przepisy.
W szkoleniu nie mogą brać udziału osoby, które nie ukończyły wstępnego szkolenia z zakresu bhp oraz osoby nie posiadające aktualnych badań lekarskich.
Organizatorzy szkolenia obowiązani są zapewnić zabezpieczenie medyczno-sanitarne ćwiczeń.
Organizatorzy i instruktorzy są obowiązani przerwać szkolenie w razie:
stwierdzenia organizacyjno-technicznych uchybień lub braku zapewnienia niezbędnych warunków bezpieczeństwa
stwierdzenia nieprawidłowego wykonywania elementów szkolenia, nadmiernej brawury oraz nieprzestrzegania lub lekceważenia przepisów bezpieczeństwa i higieny.
Zabrania się prowadzenia szkolenia lub ćwiczeń w sposób niezgodny regulaminem i zasadami BHP
Zasady bezpieczeństwa sprawiania linii wężowej w utrudnionych warunkach terenowych,
Rozwijając linie wężowe należy: prowadzić je najkrótszymi drogami; unikać tarasowania nimi przejść, drzwi, schodów; układać je na jezdniach i drogach tak, aby nie przeszkadzały w ruchu pojazdów. Węże pożarnicze powinny być łączone dokładnie tak aby wykluczyć ich rozłączenie podczas przepływu wody. Zwijadła samochodowe powinny być zakładane i zdejmowane przez dwóch strażaków. Przy prowadzeniu linii wężowej po drabinach należy: w czasie wchodzenia umieszczać linię wężową między nogami, prądownicę przewieszając poprzez bark ku tyłowi; budowa i prowadzenie linii wężowych powinno odbywać się bez zasilania ich w wodę; linia wężowa na drabinie powinna być zabezpieczona podpinką.
Zasady BHP podczas pracy na wysokości, w tym:
Ochrony osobistej,
Samoratowania,
Asekuracji,
Zajmowania stanowisk gaśniczych,
Zajmując stanowisko gaśnicze na miejscach grożących wypadkiem z wysokości należy wykorzystać wszelkie dostępne sposoby zabezpieczenia się, których podstawowym elementem powinny być szelki ratownicze. Wykorzystując do zabezpieczenia się elementy konstrukcji budowlanych należy zwrócić szczególną uwagę na ich wytrzymałość.
Ratowanie ludzi przy pomocy drabin lub za pomocą skokochronu może odbywać się tylko wówczas gdy nie ma innego bezpieczniejszego sposobu ewakuacji. Zabrania się używania do ratownictwa i ewakuacji ludzi dźwigów osobowych i towarowych znajdujących się w zagrożonej strefie. Na drabiny i podnośniki hydrauliczne, niezależnie od ich typu, nie wolno wchodzić bez uzbrojenia osobistego. Podczas operowania prądami gaśniczymi na wysokości prądownik powinien zabezpieczyć się za pomocą zatrzaśnika a linię wężową zabezpieczyć podpinką. Przedmioty utrudniające wejście i wyjście a znajdujące się na parapetach okiennych należy usunąć do wnętrza pomieszczenia.
Zasady BHP podczas sprawiania drabin i chodzenia po nich w utrudnionych warunkach,
Ważnym czynnikiem bezpiecznej pracy na drabinach jest nieprzekraczanie dopuszczalnego obciążenia, stosownie do rodzaju i długości wysunięcia drabiny. Nie wolno obciążać i wysuwać drabin ponad normę ustaloną w instrukcji obsługi. Powstające w następstwie obciążenia ugięcie bocznic zależy także od kąta pochylenia drabiny i rozpiętości punktów podparcia. Na drabinach przystawnych, nasadkowych, i hakowych może znajdować się tylko jeden człowiek a na drabinach rozsuwanych jeden strażak na każdym przęśle. Na drabiny niezależnie od ich typu nie wolno wchodzić bez uzbrojenia osobistego. Przy poruszaniu się po drabinach należy, trzymać się szczebli. Po zajęciu stanowiska na potrzebnej wysokości należy zabezpieczyć się zatrzaśnikiem. Przy przechodzeniu z drabiny na dach lub do wnętrza pomieszczeń należy trzymać się drabiny dopóki nie siądzie się okrakiem na parapecie lub nie stanie pewnie na dachu. Przedmioty utrudniające wejście a znajdujące się na parapetach okiennych należy usunąć do wnętrza pomieszczenia. Nie wolno sprawiać i składać drabin, gdy znajdują się na nich ludzie. Zabrania się sprawiać drabin, podnośników hydraulicznych w bezpośrednim pobliżu napowietrznych przewodów elektrycznych i innych urządzeń znajdujących się pod napięciem.
Zasady BHP podczas obsługi i eksploatacji moto - i autopomp,
Motopompy powinny być przenoszone przez taką liczbę osób, aby ciężar przypadający na jednego mężczyznę nie przekraczał 50kg. W wyjątkowych okolicznościach na równym i twardym podłożu można przenosić sprzęt przez mniejszą liczbę osób lecz na odległość kilkunastu metrów. Podczas pracy silników spalinowych w pomieszczeniach zamkniętych i innych miejscach nie przewiewnych należy zapewnić skuteczne odprowadzenie spalin. W przypadku, gdy nie ma takiej możliwości obsługa ma obowiązek stosować sprzęt izolacyjny ochrony dróg oddechowych. Na nierównym podłożu pompy należy mocować tak, aby po ich ustawieniu nie miały możliwości zsunięcia się lub przewrócenia. W strefach zagrożonych wybuchem należy stosować pompy w wykonaniu przeciwwybuchowym.
Zasady BHP podczas alarmu, zajmowania miejsc w pojeździe pożarniczym i jazda do akcji,
Rozpoczęcie jazdy pojazdem pożarniczym następuje wyłącznie na rozkaz dowódcy, po upewnieniu się przez niego o zajęciu miejsc przez załogę oraz zamknięciu skrytek i drzwi pojazdu. Z uprzywilejowania w ruchu mogą korzystać tylko pojazdy prawidłowo oznaczone i stosujące łącznie zgodne z przepisami ostrzegawcze sygnały świetlne i dźwiękowe. Uruchomienie sygnałów należy do obowiązków kierowcy. Dowódca nie ma prawa żądać zwiększenia szybkości pojazdu, natomiast jest obowiązany nakazać jej zmniejszenie w razie lekceważenia niebezpieczeństwa przez kierowcę. Pojazd należy prowadzić z szybkością w danych warunkach bezpieczną. Zamocowanie wyposażenia pojazdu oraz przewożonego sprzętu powinno wykluczyć przypadkowe jego przemieszczenie mogące spowodować obrażenie ludzi. Podczas jazdy załodze pojazdu pożarniczego zabrania się: wychylania się i otwierania drzwi, zajmowania miejsc innych niż ustalone, jazda na stopniach i innych zewnętrznych elementów pojazdów, palenie tytoniu, opuszczania pojazdu, prowadzenie zbędnych rozmów z kierowcą, zdejmowania hełmów. Kierowca pojazdu pożarniczego w czasie jazdy nie używa hełmu i pasa bojowego natomiast po opuszczeniu pojazdu nosi uzbrojenie zgodnie z ustaleniami obowiązującymi pozostałych członków załogi. Na miejscu akcji pojazd należy ustawić zgodnie z poleceniami dowódcy, mając na względzie nie utrudnianie ruchu innym pojazdom, bezpieczeństwo załogi i pojazdu, zachowanie możliwości manewrowania w tym odjazdu.
System kontroli sprzętu ratowniczego i uzbrojenia osobistego w PSP,
Sprzęt pożarniczy i środki ochrony indywidualnej oraz pozostałe wyposażenie techniczne należy utrzymać w pełnej sprawności zapewniającej bezpieczeństwo ludzi, konserwować go i poddawać badaniom kontrolnym ustalającym jego sprawność techniczną i bezpieczeństwo użytkowników według KG PSP, Centrum Naukowo Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej, Urząd Dozoru Technicznego, producenta. Każdorazowe użycie sprzętu ratowniczego a także przeprowadzenie zabiegu konserwacyjno - naprawcze należy odnotować w książkach paszportowych.
Omów kalendarz kontroli okresowej sprzętu ratowniczego i uzbrojenia osobistego, odzieży specjalnej i sprzętu ochrony osobistej,
TAK SAMO JAK W PYTANIU 46.
Odpowiedzialność i obowiązki dowódców wszystkich szczebli za bezpieczeństwo podczas akcji ratowniczej,
PATRZ ODP NR 31
Warunki odstąpienia od przestrzegania przepisów i zasad BHP w stanie wyższej konieczności podczas akcji ratowniczej,
Odstąpienie od zasad uznanych powszechnie za bezpieczne z zachowaniem wszelkich dostępnych w danych warunkach zabezpieczeń.
Jeżeli w ocenie kierującego działaniem ratowniczym dokonanej w miejscu i czasie zdarzenia istnieje prawdopodobieństwo uratowania życia ludzkiego z odstąpieniem od zasad działania mamy do czynienia w szczególności (możemy mieć):
z powodu braku specjalistycznego sprzętu zachodzi konieczność zastosowania sprzętu zastępczego,
fizyczne zdolności ratownika mogą zastąpić brak możliwości użycia właściwego sprzętu,
jest możliwe wykonanie określonej czynności przez osobę zgłaszającą się dobrowolnie
Obowiązki kierowcy i załogi w czasie jazdy do zadania,
Rozpoczęcie jazdy pojazdem pożarniczym następuje wyłącznie na rozkaz dowódcy, po upewnieniu się przez niego o zajęciu miejsc przez załogę oraz zamknięciu skrytek i drzwi pojazdu. Z uprzywilejowania w ruchu mogą korzystać tylko pojazdy prawidłowo oznaczone i stosujące łącznie zgodne z przepisami ostrzegawcze sygnały świetlne i dźwiękowe. Uruchomienie sygnałów należy do obowiązków kierowcy. Dowódca nie ma prawa żądać zwiększenia szybkości pojazdu, natomiast jest obowiązany nakazać jej zmniejszenie w razie lekceważenia niebezpieczeństwa przez kierowcę. Pojazd należy prowadzić z szybkością w danych warunkach bezpieczną. Zamocowanie wyposażenia pojazdu oraz przewożonego sprzętu powinno wykluczyć przypadkowe jego przemieszczenie mogące spowodować obrażenie ludzi. Podczas jazdy załodze pojazdu pożarniczego zabrania się: wychylania się i otwierania drzwi, zajmowania miejsc innych niż ustalone, jazda na stopniach i innych zewnętrznych elementów pojazdów, palenie tytoniu, opuszczania pojazdu, prowadzenie zbędnych rozmów z kierowcą, zdejmowania hełmów. Kierowca pojazdu pożarniczego w czasie jazdy nie używa hełmu i pasa bojowego natomiast po opuszczeniu pojazdu nosi uzbrojenie zgodnie z ustaleniami obowiązującymi pozostałych członków załogi. Na miejscu akcji pojazd należy ustawić zgodnie z poleceniami dowódcy, mając na względzie nie utrudnianie ruchu innym pojazdom, bezpieczeństwo załogi i pojazdu, zachowanie możliwości manewrowania w tym odjazdu.
Praca szczególnie niebezpieczna,
Rola dowódcy w zapewnieniu warunków bezpiecznego wykonania zadania,
PATRZ ODP NR 31
Obowiązki fizyczne i psychiczne podczas szkolenia i akcji ratowniczych,
Obciążenia fizyczne występują głównie przy:
przenoszeniu i obsłudze sprzętu,
rozwijaniu i zwijaniu linii wężowych,
chodzeniu po drabinach,
ratowaniu ludzi, zwierząt i dobytku,
pracach rozbiórkowych konstrukcji budowlanych,
pracy w sprzęcie ODO i różnego rodzaju ubrań specjalnych (gazoszczelnych, żaroodpornych)
Wszystkie te czynności muszą być wykonywane sprawnie i szybko.
Na wielkość wysiłku fizycznego strażaków wpływa ciężar sprzętu którym muszą się posługiwać, pozycja przy pracy oraz czas trwania akcji. Sprzęt ten w większości przypadków przenoszony jest w trudnych warunkach, jak np. po rozmokłym gruncie, schodach, wzniesieniach.
Obciążenia psychiczne to nic innego jak obciążenie systemu nerwowego na które składają się:
stałe napięcie podczas służby w koszarach, w ciągłym wyczekiwaniu na alarm i w gotowości do natychmiastowego wyjazdu do akcji,
zwiększone podrażnienie systemu nerwowego oraz psychiki podczas ćwiczeń i akcji. Jest ono wywołane odpowiedzialnym i wyczerpującym działaniem w warunkach zagrożenia życia i zdrowia w zmieniających się okolicznościach,
niedostateczne warunki odprężenia i wypoczynku systemu nerwowo - psychicznego.
Największe nasilenie występuje podczas alarmu, jazdy na miejsce akcji oraz podczas właściwych działań bojowych. Strażacy wyjeżdżający do akcji niewiedzą dokładnie jakie zadanie ich czeka i w jakich za chwilę znajdą się okolicznościach. To uczucie niepewności, pośpiech w działaniu oraz konieczność podejmowania szybkiej decyzji pogłębiają u nich napięcie emocjonalne
Organizacja i metody pracy służby BHP w jednostkach organizacyjnych PSP,
Służba BHP jest organem doradczym i kontrolnym komendanta jednostki w zakresie BHP, którą w PSP tworzą samodzielne stanowiska pracy do spraw BHP, podlegające komendantom jednostek (równorzędnym). Strażacy pełniący służbę na stanowiskach do spraw BHP winni spełniać odpowiednie wymagania. Pracownicy cywilni nie mogą być zatrudniani na stanowiskach do spraw BHP w jednostkach organizacyjnych PSP. Zakres działań i uprawnień służby BHP jest ustalony uchwałą Nr 14 Rady Ministrów z dnia 18 lutego 1992r.
Zasady komisji BHP,
Komisja BHP jest organem doradczym i opiniodawczym komendanta jednostki w dziedzinie BHP, którą powołuje on w następującym składzie: przewodniczący - zastępca komendanta, wiceprzewodniczący - społeczny inspektor pracy, członkowie. Posiedzenia komisji odbywają się co najmniej raz w kwartale. Do zadań komisji należą: analizowanie występujących w służbie i pracy zagrożeń i uciążliwości zawodowych; analizowanie efektywności kształcenia i doskonalenia zawodowego, w tym szkolenia w zakresie BHP w odniesieniu do ilości i ciężkości zaistniałych wypadków; określenie i przedstawienie komendantowi wniosków dotyczących bieżącej poprawy warunków BHP; przeprowadzenie w okresie od 1 marca do 15 kwietnia każdego roku Przeglądu Warunków Pracy (PWP); współdziałanie z komendantem w realizacji jego obowiązków w zakresie BHP.
Zasady służby kwatermistrzowskiej w zakresie BHP,
Zadania służby kwatermistrzowskiej - wyposaża wyłącznie w sprzęt pożarniczy, maszyny, narzędzia i inne urządzenia techniczne i środki ochrony indywidualnej, które uzyskały wymagany certyfikat na znak bezpieczeństwa i zostały oznaczone tym znakiem, posiadają w chwili zakupu aktualny atest, wyroby mają ustalony okres użytkowania oraz instrukcję w języku polskim; zapewnia zaopatrywanie strażaków i pracowników jednostki w obuwie i sprzęt ochronny oraz ratowniczy w ilościach zgodnych z obowiązującymi normami; są terminowo dostarczane środki higieny osobistej; jest zapewnione wyżywienie i napoje w czasie długotrwałych akcji ratowniczych; zleca kontrole techniczne, badania, pomiary, legalizacje, przeglądy i remonty urządzeń i instalacji technicznych w pomieszczeniach strażnicy; wyposaża apteczki pierwszej pomocy; zapewnia pranie, konserwację i odkażanie środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego.
Zasady służby technicznej w zakresie BHP,
Zadania służby technicznej - nadzoruje system kontroli sprzętu pożarniczego, ratowniczego i ochronnego w użytkowaniu, wprowadzony wytycznymi Komendanta Głównego PSP z dnia 28 czerwca 1996r.; zapewnia terminowe przeglądy, legalizacje i kontrole techniczne sprzętu, maszyn i urządzeń; urządzenia podlegające nadzorowi Dozoru Technicznego są jemu zgłaszane; opracowuje analizy okoliczności wypadków pojazdów pożarniczych i wypadków związanych z użytkowaniem sprzętu.
Przeglądy warunków pracy,
Komisja BHP przeprowadza przegląd warunków pracy co roku w terminie od 1 marca do 15 kwietnia, dokonując kontroli i oceny wykonania zarządzenia wydanego po przeglądzie przeprowadzonym w roku poprzednim. W czasie PWP komisja BHP ustala potrzeby dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz wzorowego porządku w obiektach, pomieszczeniach i na terenie jednostki; opracowuje i przedstawia komendantowi protokół PWP propozycji zadań dla poprawy stanu BHP do „Planu Modernizacji i Rozwoju” jednostki na rok następny i wniosków o zastosowanie środków dyscyplinarnych w stosunku do osób odpowiedzialnych za uchybienia w dziedzinie BHP. Komendant jednostki w terminie 15 dni od otrzymania dokumentu wydaje zarządzenie ustalające osoby odpowiedzialne za likwidację stwierdzonych uchybień i braków oraz terminy wykonania tych prac. Kopię zarządzenia komenda przesyła do służby BHP KW PSP.
Tok postępowania powypadkowego,
Postępowanie powypadkowe:
Zespół powypadkowy obowiązany jest rozpocząć pracę niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku.
Różnice w składzie zespołu powypadkowego są zależne od tego, czy jest to wypadek śmiertelny, ciężki, zbiorowy lub inny oraz od ilości zatrudnionych pracowników.
Czynności dokonywane przez zespół powypadkowy:
Zespół powypadkowy obowiązany jest do niezwłocznego ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, a w szczególności :
dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego urządzeń oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku,
przesłuchać poszkodowanego, jeśli stan jego zdrowia na to pozwala,
przesłuchać świadków wypadku,
zasięgnąć opinii lekarza, w szczególności lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad poszkodowanym oraz w razie potrzeby innych specjalistów,
zebrać inne dowody dotyczące wypadku,
dokonać kwalifikacji prawnej wypadku,
określić wnioski i środki profilaktyczne
Zespół powypadkowy jest obowiązany wykorzystać materiały zebrane przez organy prowadzące śledztwo lub dochodzenie, jeżeli materiały te zostaną mu udostępnione.
Jeżeli wypadek miał rozmiary katastrofy albo spowodował zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego, zespół powypadkowy wykorzystuje ustalenia zespołu specjalistów, powołanego przez właściwego ministra ,wojewodę lub organ sprawujący nadzór zgodnie z Kodeksem Pracy, do ustalenia przyczyn wypadku oraz wyjaśnienia problemów technicznych i technologicznych
Definicja wypadku strażaka,
Za wypadek pozostający w związku z pełnieniem służby uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które zaszło podczas lub w związku i z wykonywaniem obowiązków służbowych albo poleceń przełożonych; z wykonywaniem czynności w interesie służby nawet bez polecenia przełożonego; z ratowaniem ludzi lub ich mienia z grożącego niebezpieczeństwa albo ratowaniem mienia społecznego; z udzieleniem przedstawicielowi organu państwowego pomocy przy spełnianiu przez niego czynności urzędowych.
Wypadki w drodze do pracy lub z pracy,
Uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, jeżeli droga była najkrótsza i nie została przerwana. Uważa się że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby. Wypadek nastąpił również wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla pracownika ze względów komunikacyjnych najdogodniejsza. Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu również drogę do miejsca lub z miejsca; innego zatrudnienia, zwykłego wykonywania funkcji lub zadań politycznych, zawodowych lub społecznych; zwykłego spożywania posiłków, odbywania nauki lub studiów dla pracujących na podstawie skierowania.
Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie BHP,
W art. 207 dział X Kodeksu Pracy została wyeksponowana odpowiedzialność pracodawcy za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Nieprzestrzeganie przepisów lub zasad bhp przez pracodawcę jest zagrożone karą grzywny.
Paragraf 2 tego artykułu zobowiązuje pracodawcę do ochrony życia i zdrowia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki, a w szczególności do:
organizowania pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
zapewniania przestrzegania w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawania polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie, oraz kontrolowania wykonania tych zaleceń,
zapewniania, wykonania nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organa nadzoru nad warunkami pracy,
zapewniania wykonywania zaleceń społecznego inspektora pracy.
Przepisy art. 207 § 2 zobowiązują pracodawcy do ochrony życia pracowników jako wartości nadrzędnej. Został tam również zawarty obowiązek dla pracodawcy zapewnienia przestrzegania w zakładzie pracy przepisów, oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracodawca jest zobowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki:
pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującą pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
zajęć odbywanych na terenie zakładu pracy przez studentów i uczniów nie będących jego pracownikami.
W razie prowadzenia prac w miejscu, do którego mają dostęp osoby nie biorące udziału w procesie pracy, pracodawca jest również zobowiązany zastosować środki niezbędne do zapewnienia tym osobom ochrony życia i zdrowia.
W art. 208 określono obowiązki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawców, w przypadku prowadzenia przez nich działalności w tym samym miejscu. Pracodawcy ci mają obowiązek:
współpracować ze sobą,
wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu,
ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników.
Wyznaczenie koordynatora ma na celu zapewnienie jednolitego nadzoru i powinno być gwarantem pełnego respektowania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Profilaktyczna ochrona zdrowia pracowników,
Informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywana pracą oraz o zasadach ochrony prze zagrożeniami. Stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywana pracą, w szczególności utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzenia służące do pomiarów tych czynników a także przeprowadzać badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom. Zapewnić przeprowadzanie wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich pracowników. Dopuszczać do pełnienia służby lub wykonywania pracy osoby z aktualnym orzeczeniem lekarskim o stanie zdrowia. Przenosić do innej odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został zaliczony do żadnej grupy inwalidów. Zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny osobistej a także środki do udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.
Ocena zagrożeń zawodowych i ryzyka zawodowego w PSP,
PATRZ PKT 13 OMÓW POSZCZEGÓLNE ZAGADNIENIA
Znaki i barwy bezpieczeństwa na zbiornikach, przewodach, narzędziach i urządzeniach,
Ochrona pracy kobiet.
Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy. Kobiety w ciąży lub opiekującej się dzieckiem do lat 4 nie wolno zatrudnić w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Pracownicy przysługuje urlop macierzyński i wychowawczy.
1