1. KRAJOWY RUCH TURYSTYCZNY - WSTĘP

Aby rozpocząć omawiać krajowy ruch turystyczny należy zapoznać się z pojęciami wprowadzającymi na temat ruchu turystycznego.

Ruch turystyczny jest to zjawisko o charakterze społeczno- ekonomicznym,

którego istota polega na podejmowaniu podróży służących realizacji celów rekreacyjnych, poznawczych, zdrowotnych, rozrywkowych itp.

W sferze popytu, a zwłaszcza motywacji wyjazdów turystycznych zasadnicze zmiany odzwierciedlają fazy rozwoju ruchu turystycznego. Tak tez wyróżniamy tutaj trzy główne fazy:

• FAZA PIERWSZA- obejmuje okres od czasów po zakończeniu I wojny światowej do końca lat 50. XX w. w wyjazdach dominowały cele wypoczynkowe i rekreacyjne. Istotą była regeneracja sił i reprodukcja sił roboczych.

• FAZA DRUGA- lata 1960-1980, wyraźny wzrost liczby wyjazdów, w których dominowała orientacja konsumencka. Pozostał niezmienny cel: bierny wypoczynek i rozrywka.

• FAZA TRZECIA- od początku lat 80. XX w. okres ten charakteryzuje oprócz orientacji wypoczynkowej pojawiające się jako motywy wyjazdów potrzeby sfery psychicznej - nowych doznań, doświadczeń, poznania.

• Koniec XX w. to coraz wyraźniejsze zmiany w popycie turystycznym,

• Wzrost znaczenia turystyki poznawczej

• Poszukiwanie wrażeń, przeżyć

• Rozwija się turystyka kulturalna, turystyka w miastach historycznych

• Turystyka biznesowa

• Rozwój „zielonej” turystyki (ekologiczne ośrodki ze zdrową żywnością)

Istotą kwestią jest klasyfikacja ruchu turystycznego. Dzielimy go na turystykę krajową czyli podróże mieszkańców po własnym kraju, turystykę przyjazdową czyli przyjazd do kraju osób stale mieszkających za granicą oraz turystykę wyjazdową czyli wjazdy mieszkańców danego kraju za granicę. Turystyka krajowa i przyjazdowa tworzy turystykę wewnątrzkrajową. Turystyka krajowa i wyjazdowa tworzy turystykę narodową oraz turystyka przyjazdowa z wyjazdową tworzy turystykę zagraniczna.

2. UCZESTNICTWO POLAKÓW W PODRÓŻACH TURYSTYCZNYCH

2.1 RODZAJE WYJAZDÓW

Uczestnictwo mieszkańców Polski w krajowych długookresowych wyjazdach turystycznych w 2008 roku wzrosło o 1 punkt procentowy w stosunku do roku poprzedniego i wyniosło 29%. W przypadku krótkookresowych wyjazdów turystycznych odnotowano spadek o 3 pp. w porównaniu z 2007 r. do 20%. (tabela 1 Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych%)

Tabela 1 Źródło: badania Instytutu Turystyki.

1. UCZESTNICTWO POLAKÓW W WYJAZDACH KRAJOWYCH WEDŁUG WYKSZTAŁCENIA I MIEJSCA ZAMIESZKANIA

Do czynników, które najbardziej różnicują uczestnictwo w wyjazdach turystycznych należą wykształcenie i miejsce zamieszkania. Prawie połowa (49,6%) uczestników krajowych wyjazdów długookresowych to osoby z wykształceniem wyższym a 34,9% z wykształceniem średnim. Uczestnicy tego typu wyjazdów o zasadniczym i podstawowym poziomie wykształcenia stanowili odpowiednio 19,3% i 21,4%. W krótkich wyjazdach w kraju można zauważyć znaczny spadek uczestnictwa osób z wykształceniem wyższym, z 38,1% w 2007 r. do 29,8% w 2008 r. Z tego rodzaju wyjazdów skorzystało 23,4% osób z wykształceniem średnim a 16,0% z zasadniczym zawodowym i 15,9% z podstawowym (tabela 2 i 3).

Uczestnictwo Polaków w krajowych wyjazdach długookresowych. Tab. 2

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Uczestnictwo Polaków w krajowych wyjazdach krótkookresowych. Tab. 3

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Uczestnictwo Polaków w krajowych wyjazdach według miejsca zamieszkania.

Zaobserwowano nieznaczny wzrost uczestnictwa w krajowych wyjazdach długookresowych mieszkańców wsi z 17,5% w 2007 r. do 18,4% w 2008 r. oraz większy w miastach ponad 500 tys. mieszkańców z 41,4% do 49,4%. W krajowych wyjazdach krótkookresowych zanotowano spadek uczestnictwa mieszkańców wsi z 18,8% w 2007 r. do 17,4% w 2008 r. a w miastach ponad 500 tys. mieszkańców z 32,3% do 26,5%. (tabela 4 i 5)

Uczestnictwo Polaków w krajowych wyjazdach długookresowych. Tab. 4

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Uczestnictwo Polaków w krajowych wyjazdach krótkookresowych. Tab. 5

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Polacy decydując się na wyjazdy po swoim kraju w szczególności stawiają na dłuższe wyjazdy i są to osoby głównie z wyższym wykształceniem, mieszkające w dużych miastach. Jest tak dlatego, że są głodni wiedzy i poznania własnego kraju. Osoby uświadomione i ambitne. Dłuższe wyjazdy są dla nich odpoczynkiem od zgiełku miasta i ucieczką od codziennych obowiązków. Również wyróżniającą się tendencją są wyjazdy mieszkańców wsi. Jest tak ze względu na wzbogacenie się tej grupy ludzi. Istotnym czynnikiem tego może być pomoc unii europejskiej w rozwoju gospodarstw rolnych.

Powodem ogólnego spadku wyjazdów w 2008 roku można uznać ostrożność społeczeństwa w dobie światowego kryzysu finansowego.

2. CELE WYJAZDÓW KRAJOWYCH

Dominujący udział w wyjazdach długookresowych miały podróże w celach turystyczno-wypoczynkowych, które stanowiły w 2008 roku 51% tego typu wyjazdów krajowych (o 3 punkty procentowy więcej niż przed rokiem). Udział podróży w celach służbowych zmniejszył się o 2 punkty procentowe i wyniósł 9%. Odwiedziny krewnych i znajomych stanowiły cel wyjazdów na 2-4 dni dla 52% uczestniczących, a tylko 29% podróży miało charakter turystyczno-wypoczynkowy.(tabela 7, 8, 9, 10, 11, 12)

Tab. 7, 8 Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Tab. 9, 10 Źródło: badania Instytutu Turystyki

długookresowe krótkookresowe

Tab. 11, 12 Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Z wyróżnionych celów przeważającym jest cel turystyczno- wypoczynkowy w wyjazdach powyżej 5 dni ze względu na regenerację sił i aspekty poznawcze. W krótkim okresie czasu Polacy wolę odwiedziny u znajomych czy krewnych, bo ze względu na ograniczenia czasowe nie mogą sobie pozwolić na dłuższą podróży.

3. SPOSÓB ORGANIZACJI PODRÓŻY

Analiza sposobów organizacji podróży krajowych pozwala sądzić, że nie zmieniły się preferencje mieszkańców Polski. Nadal większość wyjazdów długich to podróże organizowane samodzielnie (83%). Biura podróży całkowicie lub częściowo zorganizowały tylko 3% tego rodzaju wyjazdów Polaków. Udział podróży, których organizatorem był całkowicie zakład pracy bądź inna instytucja utrzymywała się na poziomie z 2007 r. i wyniósł 8%. W odniesieniu do podróży krótkich (2-4 dni) udział wyjazdów samodzielnie organizowanych stanowił aż 87%.(tabela 13, 14)

Sposób organizacji krajowych podróży długookresowych (%)i krótkookresowych (%)Tab. 13, 14

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

We własnym kraju obywatele wolą sami organizować sobie czas. Nie ma dla nich barier językowych, czy kulturowych. Potrafią sami zarezerwować sobie bez większego wysiłku zakwaterowanie czy ustalić trasę wyprawy.

4. SEZONOWOŚĆ WYJAZDÓW KRAJOWYCH

Połowa wszystkich krajowych podróży długookresowych (51%) przypadała na miesiące letnie. Zimą zrealizowano 21% ogólnej ich liczby, wiosną 15 % a jesienią 13%. W porównaniu z 2007 rokiem liczba krajowych podróży długookresowych zmalała najwięcej w kwietniu i listopadzie (odpowiednio o 44% i 20%). Krótkie podróże po kraju realizowane były najczęściej latem (32%) a najrzadziej zimą (19%), największy spadek w porównaniu do roku 2007 zanotowano w styczniu o 34% a największy wzrost w marcu i maju - odpowiednio o 73% i 44%.(tabela 15, 16,17 przyjęto, że wiosna obejmuje marzec, kwiecień i maj, lato -czerwiec, lipiec i sierpień, jesień - wrzesień, październik i listopad, zima - styczeń, luty i grudzień.)

długookresowych (%)Tab. 15

Źródło: badania Instytutu Turystyki. krótkookresowych (%)Tab. 16

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Tab.17

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Obserwowana tendencja wykazuję głównie wyjazdy mieszkańców Polski na urlopy czy wakacje przede wszystkim w miesiącach letnich, ewentualnie wybierają krótko okresowe wypady weekendowe np. weekend majowy. Obserwujemy tendencje wzrostową w okresie zimowym co może być spowodowane wzrostem popularności sportów zimowych.

5. STRUKTURA ZAKWATEROWANIA PODCZAS WYJAZDÓW KRAJOWYCH

W analizowanym okresie struktura zakwaterowania w czasie podróży krajowych zmieniła się tylko nieznacznie. W przypadku wyjazdów na 5 dni i dłużej dominowały takie, podczas których korzystano z gościny u krewnych i znajomych - ich udział wyniósł 39%. Wyjazdy połączone z noclegami w bazie o wyższym standardzie, takich jak hotele, motele i pensjonaty stanowiły w 2008 roku 24%, co oznacza nieznaczny wzrost poziomu w porównaniu z rokiem 2007 (21%). W przypadku krótkich podróży po kraju dominacja noclegów u krewnych lub znajomych była jeszcze wyższa. Taka forma zakwaterowania dotyczyła 58% podróży, czyli o 2 punkty procentowe mniej niż przed rokiem.

W odniesieniu do 19% wyjazdów miejscem noclegu był hotel, motel lub pensjonat, w 2007 r.

natomiast 17%.(tabela 18,19)

Rodzaj zakwaterowania podczas krajowych

podróży długookresowych (%)Tab. 18

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Rodzaj zakwaterowania podczas krajowych

podróży krótkookresowych (%)Tab. 19 Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Tendencja struktury zakwaterowania polaków wskazuje na to, że wolą zaoszczedzić pieniądze i zatrzymywać się u krewnych i znajomych. Jest to również okazja do odwiedzin czy wzmocnienia relacji rodzinnych. Łączenie przyjemnego z pożytecznym.

6. ŚRODKI TRANSPORTU WYBIERANE PODCZAS PODRÓŻY KRAJOWYCH

W czasie wszystkich typów podróży krajowych (zarówno długich jak i krótkich) turyści

najczęściej podróżowali samochodem (65%). Wyjazdy długookresowe w 22% przypadków odbyto pociągiem, który w odniesieniu do podróży krótkich był wykorzystywany w 15%.(tabela 20, 21)

krótkookresowych(%)Tab. 21

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

długookresowych (%)Tab. 20

Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Każdy woli być niezależnym w podróży i przemieszczać się po kraju we własnym tempie. Jest to dla polaków najwygodniejsza forma podróżowania i dodatkowo zapewnia komfort modyfikacji trasy. Drugie miejsce po samochodzie zajmuje pociąg ze względu na szybkość przemieszczania się od celu do celu, jęzeli nie mamy zamiaru zwiedzanie tak zwanego „po drodze”.

7. KIERUNKI KRAJOWYCH WYJAZDÓW POLAKÓW

Miejscem docelowym dłuższych podróży po kraju były najczęściej tereny nadmorskie (36%). W 2008 roku zaobserwowano spadek odsetka wyjazdów nad morze o 3 punkty procentowe natomiast wyjazdy w góry utrzymywały się na poziomie z ubiegłego roku (25%). Na 2-4 dni Polacy jeździli najczęściej do miast 35%. Wyjazdy w góry stanowiły 19%, a nad jeziora 15% krótkich podróży.(tabela 22, 23, 24, 25)

Tab. 22, 23 Źródło: badania Instytutu Turystyki

W 2008 roku, podobnie jak rok wcześniej, podczas podróży długookresowych Polacy najczęściej odwiedzali województwa: pomorskie, zachodniopomorskie i mazowieckie. Najwięcej wyjazdów na 2-4 dni obserwujemy do województwa mazowieckiego, a następnie do dolnośląskiego i pomorskiego.

Największe natężenie krajowego ruchu, uwzględniając oba rodzaje wyjazdów, odnotowujemy do województwa mazowieckiego, potem zaś do pomorskiego, zachodniopomorskiego, dolnośląskiego i małopolskiego.

Tab. 24,25 Źródło: badania Instytutu Turystyki.

Głównym powodem takich wyborów jest przede wszystkim typowy wypoczynek, a dodatkowo Polacy jak widać na wykresach lubują się w wypoczynku nad morzem. W krótkim czasie wybierają przede wszystkim miasta ze względu na wszelkiego rodzaju festiwale i imprezy kulturowe, które są organizowane w większych miastach Polskich.

3. PODSUMOWANIE

Reasumując krajowy ruch turystyczny kreuje się następująco:

• Polacy decydując się na wyjazdy po swoim kraju w szczególności stawiają na dłuższe wyjazdy i są to osoby głównie z wyższym wykształceniem, mieszkające w dużych miastach.

• Przeważającym celem wyjazdów jest cel turystyczno- wypoczynkowy w wyjazdach powyżej 5 dni ze względu na regenerację sił i aspekty poznawcze. W krótkim okresie czasu Polacy wolę odwiedziny u znajomych czy krewnych.

• We własnym kraju obywatele wolą sami organizować sobie czas.

• Obserwowane tendencje wykazują głównie wyjazdy mieszkańców Polski na urlopy czy wakacje przede wszystkim w miesiącach letnich, ewentualnie wybierają krótko okresowe wypady weekendowe np. weekend majowy. Obserwujemy tendencje wzrostową w okresie zimowym co może być spowodowane wzrostem popularności sportów zimowych.

• W dużej mierze preferowanym miejscem zakwaterowania jest rodzina i znajomi, a przeważająca większość porusz się po kraju własnym samochodem.

• Miejscem docelowym dłuższych podróży po kraju były najczęściej tereny nadmorskie natomiast krótkich wyjazdów zwiedzanie większych miast.

4. ŹRÓDŁA:

• Dane statystyczne Instytutu Turystyki: http://www.intur.com.pl/ruch.htm

• G. Gołembski „Kompendium wiedzy o turystyce”

WYKAZ TABEL:

TABELA 1 uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych w %

TABELA 2 uczestnictwo Polaków w krajowych wyjazdach długookresowych ze względy na wykształcenie

TABELA 3 uczestnictwo Polaków w krajowych wyjazdach krótkookresowych ze względu na wykształcenie

TABELA 4 uczestnictwo Polaków w krajowych wyjazdach długookresowych ze względy na miejsce zamieszkania

TABELA 5 uczestnictwo Polaków w krajowych wyjazdach krótkookresowych ze względu na miejsce zamieszkania

TABELA 7 cele krajowych wyjazdów długookresowych w 2008 roku

TABELA 8 cele krajowych wyjazdów turystycznych ogółem w 2007 roku

TABELA 9 cele krajowych wyjazdów długookresowych w 2007 roku

TABELA 10 cele krajowych wyjazdów krótkookresowych w 2008 roku

TABELA 11 cele krajowych wyjazdów długookresowych

TABELA 12 cele krajowych wyjazdów krótkookresowych

TABELA 13 sposób organizacji krajowych podróży długookresowych

TABELA14 sposób organizacji krajowych podróży krótkookresowych

TABELA 15 sezonowość wyjazdów krajowych długookresowych

TABELA 16 sezonowość wyjazdów krajowych krótkookresowych

TABELA 17 sezonowość wyjazdów krajowych w 2007 i 2008 roku

TABELA 18 Rodzaj zakwaterowania podczas krajowych podróży długookresowych

TABELA 19 Rodzaj zakwaterowania podczas krajowych podróży krótkookresowych

TABELA 20 środki transportu wybierane podczas podróży krajowych długookresowych

TABELA 21 środki transportu wybierane podczas podróży krótkookresowych

TABELA 22 kierunki krajowych wyjazdów długookresowych

TABELA 23 kierunki krajowych wyjazdów krótkookresowych

TABELA 24 kierunki krajowych wyjazdów długookresowych według regionów

TABELA 25 kierunki krajowych wyjazdów krótkookresowych według regionów

Milena Suchecka

Sebastian Rogowski

III Rok TiR zaoczny

KRAJOWY RUCH TURYSTYCZNY

LISTOPAD 2009

AWF WARSZAWA

SPIS TREŚCI:

1. KRAJOWY RUCH TURYSTYCZNY - WSTĘP

2. UCZESTNICTWO POLAKÓW W PODRÓŻACH TURYSTYCZNYCH

1. RODZAJE WYJAZDÓW

2. UCZESTNICTWO POLAKÓW W WYJAZDACH KRAJOWYCH WEDŁUG WYKSZTAŁCENIA I MIEJSCA ZAMIESZKANIA

3. CELE WYJAZDÓW KRAJOWYCH

4. SPOSÓB ORGANIZACJI PODRÓŻY

5. SEZONOWOŚĆ WYJAZDÓW KRAJOWYCH

6. STRUKTURA ZAKWATEROWANIA PODCZAS WYJAZDÓW KRAJOWYCH

7. ŚRODKI TRANSPORTU WYBIERANE PODCZAS PODRÓŻY KRAJOWYCH

8. KIERUNKI KRAJOWYCH WYJAZDÓW POLAKÓW

3. PODSUMOWANIE

4. ŻRÓDŁA

---