Materiały do ćwiczeń: oprac. A. Platt (2012)

GĄBCZASTA ENCEFALOPATIA BYDŁA

i inne choroby prionowe

BSE

(Bovine Spongiform Encephalopathy)

Postępujące zaburzenie neurologiczne dorosłych zwierząt, u którego podstawy leży zwyrodnienie mózgu.

• BSE podlega obowiązkowi rejestracji i zwalczania

• Znajduje się na liście OIE.

„Zakaźne encefalopatie” - TSEs (Transmissible Spongiform Encephalopaties). - Jednostki chorobowe przebiegające z gąbczastością mózgu objęto wspólną nazwą:

Typowe cechy tych schorzeń to:

• długi okres inkubacji

• zmiany gąbczaste w mózgu

• brak reakcji zapalnej

• brak odpowiedzi immunologicznej

Etologia:

Prion (Proteinaceus Infectious Particle) = białkowa cząsteczka zakaźna

PrP^sc (Scrapie Prion Protein) [PrP^Res]

• składa się tylko z jednego rodzaju białka

• nie zawiera kwasu nukleinowego

• jest produktem translacji genu gospodarza

• nie ulega inaktywacji pod wpływem suchego powietrza o temp. 360⁰ nawet po 1 godzinie

• Inaktywacja w 133 C przy ciśnieniu 3 barów po 20 min.

• oporny na promieniowanie UV i jonizujące, na działanie ultradźwięków i środki dezynfekcyjne

Bialko prionowe istnieje w dwóch formach: jednej fizjologicznej (komórkowej) PrP^C(PrP^sen, drugiej - będącej przyczyną chorób - PrP^SC (PrP^Res). Różnica między nimi polega na nieco odmiennej strukturze przestrzennej.

Prawdopodobne przyczyny pojawienia się BSE

• Stosowanie w żywieniu bydła mączek mięsno-kostnych

• Zmiana technologii produkcji mączek

• Centralizacja zakładów utylizacyjnych

• Wzrost pogłowia owiec w latach 1981/1982 w Wielkiej Brytanii

Patogeneza:

PrP^SC w zetknięciu się z „normalnym” białkiem - PrP^C przekształca je w sobie podobne. Wywołuje to kaskadę zdarzeń porównywalną do efektu domina. Gdy PrP^SC nagromadzi się w dużej ilości, wskutek nie do końca poznanych mechanizmów dochodzi do agregacji i precypitacji, co powoduje powstanie w cytoplazmie neuronów licznych wakuol i zaniku komórek nerwowych.

1. etap replikacji białka pionowego w miejscu zakażenia oraz w migdałkach, kępkach Peyera, tkance limfoidalnej, węzłach chłonnych

1. etap neuroinwazji

2. etap neurodegeneracji

Objawy: Okres inkubacji - ok. 5 lat

• przebieg zawsze przewlekły śmiertelność 100%

• zejście śmiertelne w okresie od 4 tyg. do 6 mies. od wystąpienia objawów

Zmiany zachowania	lękliwość, zmiana temperamentu, wzmożenie czujności, lęk przed przekroczeniem leżącej na ziemi małej przeszkody (np. belki) czy kanału ściekowego, lęk przed wejściem na korytarz, bramę itp. agresywność, kopanie ludzi np. podczas udoju częste oblizywanie śluzawicy zgrzytanie zębami drżenie mięśni warg, śluzawicy, uszy, szyi, przedpiersia, boków, lub całego ciała
Zaburzenia motoryczne	sztywny chód, niezborność ruchów, zbyt wysokie unoszenie tylnych kończyn potykanie się o przeszkody ślizganie i przewracanie się na twardym podłożu w końcowym stadium - zaleganie
Zaburzenia reakcji na bodźce	przejawy paniki, przewracanie się w wyniku reakcji na zwyczajne bodźce zewnętrzne jak np. klaśnięcie, trzaśnięcie drzwiami czy inne hałasy, zapalenie światła błysk flesza itp. przeczulica, głównie głowy i szyi
Wyniszczenie	- postępujące chudnięcie mimo zachowanego apetytu, spadek mleczności

INNE ENCEFALOPATIE

Zwierzęta

• Scrapie owiec i kóz (trzęsawka, drżączka, choroba kłusowa)

• Zakaźna encefalopatia norek

• Przewlekła wyniszczająca choroba zwierzyny płowej

• Gąbczasta encefalopatia egzotycznych zwierząt kopytnych

• Gąbczasta encefalopatia kotów

Ludzie

• CJD choroba Creutzfeldta - Jakoba

• Syndrom Gerstmanna - Strausslera - Scheinkera

• Choroba kuru

• Śmiertelna rodzinna bezsenność

Większość poznanych gąbczastych encefalopatii u ludzi ma charakter dziedziczny (ewentualnie jatrogenny), natomiast choroby występujące u zwierząt, jak się wydaje są następstwem zakażeń

Diagnostyka różnicowa

• tężyczka pastwiskowa

• nerwowa postać ketozy

• porażenia poporodowe - hipokalcemia

• zaleganie na skutek urazu

• zatrucia ołowiem

• listerioza

• wścieklizna

• syndrom dreptania

Zmiany anatomo-patologiczne:

Mają charakter degeneracyjny

• wakuolizacja istoty szarej wokół jąder neuronów, pojedyncza lub wielokrotna (status spongiosus)

• bujanie tkanki nerwowej (gliosis)

• ubytek komórek nerwowych

• przerost astrocytów, znaczna proliferacja gleju gwiaździstego, (astrocytoza)

• odkładanie pozakomórkowych złogów amyloidu

Rozpoznanie:

• Badanie kliniczne

• Szybkie testy diagnostyczne

• badanie histopatologiczne mózgu

• Wykrywanie patologicznej formy białka PrP^SC metodami immunocytochemicznymi, Westernblotting,

• lub z zastosowaniem mikroskopu elektronowego w celu stwierdzenia charakterystycznych mikrofibrylli

Badania na BSE dzieli się na dwie grupy, tzw.:

• szybkie testy - wykonywane w pracowniach szybkiej diagnostyki BSE w wyznaczonych ZHW - możliwe do wykonania w ciągu 5-7 godzin

• badania potwierdzające (referencyjne) - PIWet w Puławach

Szybkie testy stosowane w Polsce:

• ELISA

• EIA - Test immunologiczny wykorzystujący chemiczny polimer do wychwytywania PrP

• ELISA typu „sandwich”. Wykorzystuje dwa przeciwciała monoklonalne

• ELISA z u życiem chemiluminescencji, zastosowano przeciwciała poliklonalne dla PrP oraz unikalną procedurę szybkiej ekstrakcji próbki połączoną z technika ELISA.

Badania potwierdzające:

• Metoda immunoblottingu

• Immunocytotochemiczna

• Histopatologiczna

• Poszukiwanie charakterystycznych fibrylli w mikroskopie elektronowych

Pobieranie próbek:

Materiałem do badań jest pień mózgu. Próbki do badań pobiera się z określonego rejonu rdzenia przedłużonego - rejon zasuwki - rygielka, w pniu mózgu.

ZWALCZANIE

Dz.U. 2010 nr 71 poz. 459  -  tekst aktu

System aktywny

Grupy bydła objęte badaniem na BSE:

• od 72 miesiąca życia kierowane do normalnego uboju

• od 48 miesiąca życia kierowane do uboju sanitarnego

• od 48 miesiąca życia kierowanego do uboju z konieczności

• od 48 miesiąca życia, które padło

• które zostało zabite, a wykazywało za życia objawy neurologiczne

Instrukcja

Głównego Lekarza Weterynarii

z dnia 31 sierpnia 2005

w sprawie postępowania przy zgłaszaniu i zwalczaniu

gąbczastej encefalopatii bydła - BSE.

Nr GIWz.VI.401/BSE 60/05

Na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz.U. Nr 33, poz. 287 z późn. zm.), Główny Lekarz Weterynarii określa sposób postępowania Inspekcji Weterynaryjnej przy zgłaszaniu i zwalczaniu BSE.

TYPY PODEJRZEŃ BSE I OBJAWY CHOROBY

Podejrzenie przyżyciowe - występują objawy kliniczne, których forma i nasilenie wskazują na możliwość wystąpienia BSE. Szczególnym przypadkiem tego podejrzenia jest uzyskanie informacji o wystąpieniu objawów klinicznych u sztuki następnie padłej.

Podejrzenie ex examinatio - otrzymanie w ramach badania szybkim testem, dodatniego wyniku badania w kierunku BSE sztuki, którą skierowano do uboju jako klinicznie zdrową lub padłą z przyczyn nienasuwających podejrzenia o BSE.

Objawy kliniczne - występują osobniczo w różnym nasileniu oraz na poszczególnych etapach klinicznego rozwoju choroby i mogą mieć charakter:

• zaburzeń neurologicznych lub behawioralnych - zmiany czucia i zmianyw zachowaniu, takie jak lękliwość, nadpobudliwość, agresywność, nadmierna wrażliwość na bodźce słuchowe i dotyk, drżenia mięśni uszu, głowy, zgrzytanie zębami, nadmierne oblizywanie nozdrzy i tułowia;

• zaburzeń ruchowych - nienaturalna postawa i zaburzenia ruchowe - niskie opuszczanie głowy, napieranie na przeszkody, zaleganie, brak koordynacji ruchowej - zwłaszcza kończyn tylnych - manifestujący się szczególnie przy przyspieszonym ruchu;

objawów ogólnych - spadek mleczności, utrata masy ciała, postępujące wyniszczenie pomimo zachowanego apetytu.

UWAGA 1.:

Podejrzenie o zachorowanie na BSE dotyczy bydła bez względu na wiek oraz ewentualną przyczynę śmierci (padłe, zabite, poddane ubojowi), jeżeli przyżyciowo wykazywało ono objawy nasuwające podejrzenie tej choroby.

Czynności powiatowego lekarza weterynarii.

Powiatowy lekarz weterynarii po otrzymaniu zgłoszenia o podejrzeniu BSE podejmuje niezwłocznie czynności, mające na celu potwierdzenie lub wykluczenie takiego podejrzenia.

Wystąpienie objawów klinicznych u żywego zwierzęcia w gospodarstwie.

1. wizytacja gospodarstwa połączona z badaniem klinicznym zwierzęcia podejrzanego o chorobę, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wywiad oraz badanie neurologiczne,

2. przeprowadzenie dochodzenia epizootycznego (zgodnie z „protokołem dochodzenia epizootycznego i badań zwierząt”).

Na podstawie przeprowadzonych czynności powiatowy lekarz weterynarii:

1. wyklucza chorobę - koniec procedury lub

2. potwierdza zasadność podejrzenia BSE i podejmuje dalsze czynności, które obejmują:

1. wykonanie spisu przeżuwaczy przebywających w gospodarstwie,

2. ustalenie pochodzenia oraz historii zwierzęcia podejrzanego o chorobę, w oparciu o informacje uzyskane od właściciela zwierzęcia oraz bazę danych bydła - system IRZ.

Ustalenia, o których mowa muszą obejmować, co najmniej:

• historię przemieszczeń podejrzanego zwierzęcia od czasu jego urodzenia - wskazanie gospodarstw, w których ono przebywało,

• historię wszystkich przeżuwaczy, przebywających w gospodarstwie (-twach), w których podejrzane zwierzę przebywało w okresie pierwszego roku swojego życia,

• historię wszystkich przeżuwaczy, przebywających w gospodarstwie urodzenia podejrzanego zwierzęcia w okresie 12 miesięcy przed jego urodzeniem,

5. wydanie decyzji administracyjnej z rygorem natychmiastowej wykonalności, która obejmować powinna co najmniej:

• nakaz 14 dniowego odosobnienia i obserwacji zwierzęcia podejrzanego ;

• nakaz natychmiastowego zawiadamiania o padnięciu zwierzęcia obserwowanego oraz o upadkach innych sztuk bydła w gospodarstwie w czasie trwania odosobnienia;

• zakaz wwozu i wywozu bydła do i z gospodarstwa w czasie trwania odosobnienia;

• zakaz wywożenia z gospodarstwa pasz dla zwierząt w czasie trwania obserwacji.

6. poinformowanie Powiatowego Biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o podejrzeniu wystąpienia choroby zakaźnej oraz konieczności zablokowania przemieszczeń zwierząt dla tego gospodarstwa w bazie IRZ.

7. niezwłoczne powiadomienie właściwego miejscowo wojewódzkiego lekarza weterynarii o podejrzeniu BSE oraz podjętych w związku z tym czynnościach,

8. postępowanie powiatowego lekarza weterynarii w zależności od wyniku obserwacji:

1. jeżeli stan zdrowia obserwowanego zwierzęcia uległ poprawie, a objawy chorobowe ustąpiły, powiatowy lekarz weterynarii:

• w drodze decyzji uchyla zakazy i nakazy nałożone decyzją wydaną w związku z podejrzeniem choroby,

• powiadamia o tym fakcie wojewódzkiego lekarza weterynarii,

• powiadamia Powiatowe Biuro Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, o uchyleniu podejrzenia oraz możliwości odblokowania przemieszczeń zwierząt dla tego gospodarstwa w bazie IRZ.

• koniec procedury

• jeżeli w czasie trwania obserwacji zwierze padło - dalsze postępowanie w tym zakresie szczegółowo opisano w pkt 2.3 - 4 w części: MONITORING BYDŁA INNEGO NIŻ PODDAWANE UBOJOWI W CELU SPOŻYCIA PRZEZ CZŁOWIEKA.

3. jeżeli stan zdrowia zwierzęcia w ciągu 14 dni nie zmienił się lub uległ pogorszeniu, powiatowy lekarz weterynarii dokonuje oszacowania zwierzęcia i:

• wydaje decyzję o nakazie zabicia podejrzanego zwierzęcia,

• wydaje decyzję o odszkodowaniu za zwierzęcia.

UWAGA 1:

Zabicie zwierzęcia i pobranie próbek do badań laboratoryjnych powinno być przeprowadzone w zakładzie utylizacyjnym, wyznaczonym do odbioru i przerobu materiału szczególnego ryzyka.

9. Powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla gospodarstwa pochodzenia podejrzanego zwierzęcia (PLW1) wysyła zwierzę do zakładu utylizacyjnego i powiadamia o tym fakcie powiatowego lekarza weterynarii nadzorującego ten zakład (PLW2-ZU).

UWAGA 1:

W przypadku przyżyciowego podejrzenia BSE - nawet, jeśli w trakcie obserwacji zwierzę padnie - próbkę do badania zawsze należy wysłać do laboratorium wykonującego badanie z użyciem metody histopatologicznej.

Ze względów praktycznych wskazanym jest, aby laboratorium to dysponowało także możliwością wykonania badań metodami odwoławczymi. W takiej sytuacji miejscem przesłania próbki może być Zakład Anatomii Patologicznej Państwowego Instytutu Weterynaryjnego - Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach.

UWAGA 2:

Dopuszcza się zabicie zwierzęcia i pobranie próbek do badań laboratoryjnych w gospodarstwie lub w innym miejscu wskazanym przez powiatowego lekarza weterynarii.

10. W zależności od wyniku badania histopatologicznego powiatowy lekarz weterynarii:

1. w przypadku uzyskania ujemnego wyniku badania w kierunku BSE uchyla podejrzenie - koniec procedury, a w szczególności:

• w drodze decyzji uchyla zakazy i nakazy nałożone w związku z podejrzeniem choroby,

• powiadamia o tym fakcie wojewódzkiego lekarza weterynarii,

• powiadamia Powiatowe Biuro Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, o uchyleniu podejrzenia oraz możliwości odblokowania przemieszczeń zwierząt dla tego gospodarstwa w bazie IRZ.

2. w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania w kierunku BSE, próbka podlega badaniu testem potwierdzającym wykonywanym przez laboratorium referencyjne.

1. W zależności od wyniku badania testem potwierdzającym powiatowy lekarz weterynarii:

1. w przypadku uzyskania ujemnego wyniku badania w kierunku BSE, postępuje jak w pkt. 10.1 - koniec procedury.

2. w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania w kierunku BSE, podejmuje kolejne czynności.

12. ustala zwierzęta należące do kohorty oraz dokonuje ich oszacowania,

13. w drodze decyzji administracyjnej nakazuje zabicie wszystkich zwierząt należących do kohorty, a w uzasadnionych przypadkach także pozostałego bydłaz gospodarstwa zakażonego,

14. w przypadku stwierdzenia choroby u osobnika żeńskiego - zarządza odszukanie oraz nakazuje zabicie i zniszczenie jego potomstwa urodzonego w okresie dwóch lat przed wystąpieniem klinicznych objawów chorobowych oraz po wystąpieniu objawów,

15. ustala rodzaj i pochodzenie środków żywienia zwierząt stosowanychw gospodarstwie(-twach), w którym przebywało zainfekowane zwierzę przez pierwszy rok swojego życia,

16. ustala obrót potencjalnie skażonymi środkami żywienia zwierząt do- i z- gospodarstwa(-tw), w którym(-ch) przebywało zainfekowane zwierzę przez pierwszy rok swojego życia,

17. ustala możliwe źródło zachorowania,

18. w drodze decyzji administracyjnej nakazuje oczyszczenie i odkażenie gospodarstwa.

Jeżeli w wyniku podjętych czynności powiatowy lekarz weterynarii ustalił, że istniała możliwość transmisji choroby do innych gospodarstw, w stosunku do nich podejmuje analogiczne kroki.

W przypadku ustalenia, że ryzyko przeniesienia czynnika zakaźnego dotyczyło gospodarstw położonych w innych powiatach, niezwłocznie powiadomi
o poczynionych ustaleniach właściwych powiatowych lekarzy weterynarii.

Załącznik Nr 2.

PROCEDURA

POBIERANIA I PRZEKAZYWANIA

PRÓBEK MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO

DO BADAŃ LABORATORYJNYCH W KIERUNKU BSE.

1. ZASADY OGÓLNE.

1. Grupy zwierząt badanych.

Diagnostyka BSE obejmuje bydło (zwierzęta poddane ubojowi, zabite i padłe) odpowiednio w grupach:

• podejrzenie BSE - przypadki wystąpienia objawów klinicznych nasuwających podejrzenie BSE,

• monitoring bydła poddawanego ubojowi w celu spożycia przez człowieka,

• monitoring bydła innego niż poddawane ubojowi w celu spożycia przez człowieka,

2. POBIERANIE PRÓBEK OD BYDŁA DO BADAŃ W KIERUNKU BSE.

1. Badanie histopatologiczne.

• Materiał do badania histopatologicznego (nieuszkodzony pień mózgu obejmujący obex, konary doogonowe móżdżku i wzgórki donosowe śródmózgowia) należy pobrać w możliwie najkrótszym czasie od bydła, które padło, zostało zabite lub poddane ubojowi w odniesieniu, do którego przyżyciowo postawiono podejrzenie BSE.

Sposób pobrania próbki opisano w pkt. 3)

• Stopień rozkładu tkanki nerwowej zależy przede wszystkim od temperatury, wilgotności i przewiewności w miejscu przechowywania zwłok, a indywidualna ocena zawansowania autolizy pnia mózgu (a co za tym, decyzja o kwalifikacji materiału do badania histopatologicznego) - należy do lekarza weterynarii pobierającego próbkę.

• W przypadku wystąpienia u bydła objawów neurologicznych - związanych z podejrzeniem wystąpienia wścieklizny - całą głowę należy niezwłocznie przesłać do najbliższego Zakładu Higieny Weterynaryjnej, który wykona badania w kierunku wścieklizny, pobierając jednocześnie materiał do badań w kierunku BSE. Bez względu na wynik badania na wściekliznę, nieuszkodzony pień mózgu należy przesłać do badania histopatologicznego w kierunku BSE.

W celu zabezpieczenia próbki przed rozkładem, należy natychmiast po pobraniu umieścić ją w płynie utrwalającym (10% roztwór formaliny, tj.: 1 część 36-40% formaldehydu lub formaliny handlowej + 9 części wody) w szczelnie zamykanym naczyniu. Proporcja tkanek do płynu utrwalającego powinna wynosić 1:10. Utrwalanie materiału, odbywa w temperaturze pokojowej, ze zmianą płynu utrwalającego po 24 godzinach, za wyjątkiem sytuacji wcześniejszego przesłania próbek do badań.

1. Badanie szybkimi testami³.

• Materiałem do badań jest pień mózgu. Próbki do badań pobiera się z określonego rejonu rdzenia przedłużonego - rejon obexu czyli zasuwki - rygielka, pień mózgu (Załącznik Nr 1). W tym regionie mózgowia stwierdza się bardzo wysokie zawartości białka pionowego, formy białkowej - prionu - specyficznej dla BSE. Materiał jest łatwy do pobrania i w zasadzie wystarcza krótkie szkolenie w rzeźni lub zakładzie utylizacyjnym, aby pracownik mógł pobierać próbki.

• Badaniom są poddawane wyłącznie próbki opisane w pozycjach 1 i 3 załączonej (Załącznik Nr 2) Procedury laboratoryjnej - jakość próbek BSE.

• Technika pobrania próbki - etapy:

• Aby pobrać próbkę do badań należy odciąć głowę zwierzęcia. Cięcie należy przeprowadzić w przestrzeni pomiędzy kłykciami potylicznymi czaszki (podstawa czaszki), a pierwszym kręgiem szyjnym.

• Odciętą głowę należy obrócić tak, aby otwór potyliczny skierowany był ku górze, a głowa ułożona była na kości czołowej.

• Następnie, palcem wskazującym, na tępo odpreparować od pobieranej próbki boczne gałązki wiązek nerwowych.

• Próbkę pobiera się specjalną, jednorazową łyżeczką. Łyżeczkę wprowadza się od brzusznej strony pnia mózgu (rdzenia kręgowego).

• Łyżeczkę należy wprowadzić pomiędzy otoczkę rdzenia kręgowego, a rdzeń kręgowy.

• Po wprowadzeniu na głębokość 7-8 cm (powinno być to możliwe bez większego oporu), ostrze łyżeczki obracamy do dołu. Ruch ten powoduje obcięcie końcowej części pnia mózgu.

• Obcięty kawałek rdzenia przedłużonego należy wyciągnąć na zewnątrz naciskając na przednią część łyżeczki przy jednoczesnym jej wysuwaniu z otworu potylicznego.

• Jeśli nie nastąpiło całkowite przecięcie wiązek nerwowych, wydostanie obciętego fragmentu rdzenia przedłużonego w całości będzie niemożliwe.

• Identyfikacji rejonu zasuwki - elementu koniecznego w badaniu szybkim testem - jest możliwa jedynie w przypadku pobrania fragmentu pnia mózgu w całości.

Pobraną próbkę należy natychmiast umieścić w szczelnym pojemniku plastikowym, który służy jednocześnie do transportu materiału do badań. Pojemnik powinien być odpowiednio oznakowany (nr próbki) a do próbki należy dołączyć protokół pobrania próbki/pismo przewodnie próbek do badania w kierunku BSE (Załącznik Nr 3).

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju- opiera się na tzw. systemie aktywnym (w przeciwieństwie do biernego, który obejmował badaniem tylko zwierzęta z objawami neurologicznymi). Wsi z 5 kwietnia 2003.

badania kontrolne obejmują:

• bydło powyżej 30 mies. życia poddane ubojowi w celu uzyskania mięsa do spożycia.

• bydło powyżej 24 mies. życia poddane ubojowi z konieczności, ubojowi sanitarnemu

• oraz bydło powyżej 24 mies. życia, które padło lub zostało zabite, a wykazywało za życia zaburzenia neurologiczne (urzędowe podejrzenie BSE).

• Bez względu na wiek w przypadku występowania objawów neurologicznych.

Postępowanie przy zwalczaniu gąbczastej encefalopatii bydła.

§ 65. Powiatowy lekarz weterynarii po otrzymaniu zawiadomienia o podejrzeniu gąbczastej encefalopatii bydła poza czynnościami , o których mowa w § 3 ust. 2, powiadamia państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.

§ 66. Powiatowy lekarz wet. uznaje ognisko gąbczastej encefalopatii za wygasłe, jeżeli:

1. wszystkie zwierzęta wrażliwe z ogniska padły albo zostały zabite, a ich zwłoki i części zwłok oraz środki żywienia zwierząt zawierające białko ssaków zostały usunięte i zniszczone przez poddanie utylizacji w czasie 20 min. przy temp. 133⁰C i ciśnieniu 3 barów, a uzyskane mączki i tłuszcz spalone w temp 850⁰C;

2. oczyszczanie i odkażanie zostało przeprowadzone w sposób określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia, właściwy dla tej choroby.

§ 67. 1. Obszar kraju lub jego części uznaje się za wolne od gąbczastej encefalopatii bydła, jeżeli zostały spełnione następujące warunki:

1. w okresie ostatnich 7 lat nie stwierdzono tej choroby;

2. zakazane jest używanie w żywieniu bydła mączek mięsnych i kostnych (białka) ssaków;

3. całe pogłowie kierowanego bydła w wieku powyżej 30 mies. jest poddawane laboratoryjnym badaniom rozpoznawczym w kierunku gąbczastej encefalopatii bydła;

4. badaniom, o których mowa w pkt 3, jest poddawane padłe oraz eliminowane z chowu i hodowli bydło w wieku powyżej 24 miesięcy.

Główny Lekarz Weterynarii uznaje część kraju za wolną od gąbczastej encefalopatii bydła na podstawie wniosku wojewódzkiego lekarza weterynarii.

Postępowanie w przypadku stwierdzenia BSE

Dotychczas wybijano całe stado, w którym stwierdzono BSE. Obecnie wprowadzono zmiany polegające na wybiciu potomstwa oraz kohorty (zwierzęta urodzone 12 m-cy przed oraz 12 m-cy po dacie urodzin krowy chorej na BSE).

Obowiązuje również zakaz importu i tranzytu z krajów, w których występuje BSE : mączek

• mięsno-kostnych

• mięsnych

• kostnych

• z krwi

Dopuszcza się import bydła hodowlanego i żelatyny ze skór.

Diagnostyka różnicowa

• tężyczka pastwiskowa

• nerwowa postać ketozy

• porażenia poporodowe - hipokalcemia

• zaleganie na skutek urazu

• zatrucia ołowiem

• listerioza

• wścieklizna

• syndrom dreptania

Obserwacja winna być przeprowadzona min. 2-krotnie - w 1-szym i 14 dniu. W trakcie obserwacji można kontynuować leczenie podjęte przed podejrzeniem BSE, o ile podejrzenie wścieklizny zostanie definitywnie wykluczone.

Lista zakładów zamieszczona na stronie www.wetgiw.gov.pl w zakładce „Utylizacja, farmacja, środki żywienia zwierząt”.

Badanie szybkim testem przy podejrzeniu BSE jest niezgodne z zapisem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 999/2001 z późn. zm.

Kohorta - grupa bydła, która zawiera: zwierzęta urodzone w tym samym stadzie co zainfekowana sztuka w okresie 12 miesięcy przed i 12 miesięcy po jej urodzeniu oraz bydło, które w jakimkolwiek czasie podczas pierwszego roku swojego życia było utrzymywane razem z zainfekowanym zwierzęciem podczas pierwszego roku jego życia (diagram definicji kohorty - Załącznik Nr 8 Instrukcji).

Punkty 12 - 17 odnoszą się do ustalenia prawdopodobnych dróg i wektorów przenoszenia się choroby do
i z gospodarstwa.

Preferowane stosowanie buforowanego roztworu formaliny wg Receptury: 100 ml formaliny + 900 ml wody + 4 g fosforanu jednosodowego + 6,5 g fosforanu dwusodowego (1 litr roztworu).

³ Metodyka stosowania szybkich testów dopuszcza badanie próbek materiału ze zmianami autolitycznymi, w tym pochodzących od zwierząt padłych, za wyjątkiem przypadków podejrzeń klinicznych.

8

---